bbportretten inkijkexemplaar

BINNEN- & BUITENPORTRETTEN

GRATIS presets

voor Lightroom & Photoshop

Natuurlijk licht & flitslicht

Professionelere portretten

Je eigen thuisstudio

Inhoud

5

Hoofdstuk 1: Over Binnen- & Buitenportretten

In het eerste hoofdstuk vertellen we je meer over de Zoom Academy cursus, over het cursusboek en wat je hierin allemaal gaat leren.

9

Hoofdstuk 2: Portretten bij natuurlijk licht

Natuurlijk licht, zonder gebruik van flitsers, is de perfecte basis voor het maken van mooie portretten. Wij laten zien hoe je het aanwezige licht naar je hand kunt zetten voor een optimaal resultaat.

39

Hoofdstuk 3: Portretten met een flitser

Wanneer er niet voldoende licht aanwezig is, of je wilt creatieve lichteffecten aan je portretten toevoegen, dan zijn flitsers een uitkomst. In dit hoofdstuk leer je hoe je deze instelt en gebruikt.

65

Hoofdstuk 4: Groepsportretten

Bij het maken van groeps- of familieportretten

draait het niet alleen om de juiste instellingen en het controleren van het licht. Ook het regisseren en opstellen van de groep is een belangrijke factor.

79

Hoofdstuk 5: Kinderen portretteren

Ook bij het fotograferen van kinderen draait het niet alleen om de beheersing van je camera, maar het draagt er wel aan bij. Want kinderen zitten niet lang stil. Hier leer je hoe je daarmee omgaat en waar je verder op moet letten.

103 Hoofdstuk 6: Professionelere portretten

Nog een stapje verder? Leer het belang van goede communicatie met je model en visagie. Duik in de wereld van high-key, low-key en zwart-wit portretten. Ook zakelijke portretten komen hier aan bod.

133 Hoofdstuk 7: Nabewerking

Tot slot gaan we aan de slag met de nabewerking van portretten. Leer de kunt van retoucheren en perfectioneren van ogen en tanden. Geef er vervolgens je eigen twist aan en je bent een volleerd portretfotograaf!

Zoom Academy

Dit boek over Binnen- & Buitenportretten hebben we ook online uitgebracht in de Zoom Academy. Het boek en de online cursus vormen samen de optimale combinatie om alles te leren over portretfotografie. En dit kun je allemaal in en om het huis in de praktijk brengen.

↘

Dit boek over Binnen- & Buitenportretten is gemaakt in combinatie met de online cursus Binnen- & Buitenportretten op de Zoom Academy. De online cursus bevat naast een hoop informatie uit dit boek nog diverse handige leermiddelen. Als je de online cursus volgt, krijg je op diverse

momenten videomateriaal met extra uitleg te zien. We zullen de online cursus regelmatig updaten met nieuw materiaal. Je vindt er ook oefenvragen en oefeningen, zodat je gelijk met de geleerde kennis aan de slag kunt. Ga naar www.zoomacademy.nl om de online cursus te volgen. Je kunt dit

boek natuurlijk volledig gebruiken zonder de online cursus aan te schaffen. Met dit boek heb je het perfecte naslagwerk in huis om te leren hoe je binnen en buiten de mooiste portretten kunt maken.

Wat ga je leren?

In dit boek leren we je met welke technieken je portretten kunt fotograferen die indruk maken. Hiervoor gaan we zowel binnen als buiten aan de slag met natuurlijk licht, flitslicht en nabewerking.

↘Zolang je de juiste menselijke emotie overbrengt in een portret, heb je geen uitgebreide fotografieregels of moeilijke lichtopstellingen nodig. Toch is het belangrijk om hier kennis van te nemen. Bewust of onbewust kun je de basistechnieken van fotografie gebruiken voor de portretfoto’s die je wilt maken. De komende hoofdstukken gaan we daarom dieper in op de technieken die je kunt gebruiken voor een goed portret.

Natuurlijk licht

Als eerste gaan we aan de slag met natuurlijk licht. Hoewel je geen volledige controle hebt op het aanwezige licht, kun je wel leren hoe je dit toch naar je hand kunt zetten. Zo leer je onder andere hoe je een thuisstudio kunt maken waarbij je optimaal gebruikmaakt van het licht dat naar binnen valt. Ook gaan we aan de slag met het fotograferen van kinderen en groepsportretten. Beide kunnen een flinke

uitdaging zijn, maar met de kennis die we je hier geven, kun jij er straks perfect mee uit de voeten!

Professionelere portretten

Naast natuurlijk licht gaan we ook aan de slag met flitslicht. Je leert buitenportretten maken met een reportageflitser en ook het opzetten van een thuisstudio met flitsers zal aan bod komen. Maar het licht is niet de enige factor voor een indrukwekkend portret. Ook een goede communicatie met je model en goede visagie zijn belangrijk. Dat komt allemaal aan bod, evenals het maken van zakelijke portretten.

Nabewerking

Tot slot leer je hoe je de gemaakte portretten nabewerkt voor een prachtig eindresultaat.

Een mooie verlichting en nabewerking liggen ten grondslag aan een bijzonder portret.

Over dit cursusboek

Voorbeelden

Je kunt heel veel leren door goed naar voorbeelden te kijken en misschien zelfs te proberen om die na te maken. Daarom vind je bij elke geschikte foto in dit boek extra informatie, namelijk de instellingen die gebruikt zijn bij het maken van de foto. Dat is als volgt genoteerd:

NICK DE VRIES, NICKDEVRIES.ZOOM.NL

CANON EOS 7D - ISO 200 - F 7,1 - 1/160 SEC - 37 MM

Je ziet hier op volgorde: de camera die gebruikt is, de iso-waarde, het diafragma, de sluitertijd en de brandpuntsafstand. De brandpuntsafstand vermeld bij de foto is altijd het brandpunt behorend bij de camera. We rekenen het dus niet om naar fullframe. Wil je weten of er gebruik is gemaakt van een cropfactor, check dan de foto op onze website. Meer weten over cropfactor, lees www. zoom.nl/cropfactor

Vragen

Volg je deze cursus ook op de Zoom Academy (www.zoomacademy.nl),  dan krijg je tussendoor regelmatig

oefenvragen om je kennis te testen. In dit boek hebben we ook op een paar plekken een pagina Test Jezelf toegevoegd. Natuurlijk met de juiste antwoorden erbij. Heb je moeite met de vragen, lees dan het voorgaande hoofdstuk nog even goed door.

Fotograferen

Veel foto’s die je in dit boek ziet, zijn gemaakt door lezers van Zoom.nl en geüpload naar hun eigen profiel op onze website. Je vindt bij de foto’s de link naar

de profielpagina van de Zoomer. Vind je de foto mooi? Check de link, dan vind je daar meer foto’s van deze fotograaf. Je kunt ook zelf een gratis account op Zoom. nl aanmaken, dan kun je dagelijks twee foto’s plaatsen, waarmee je direct kans maakt op publicatie in het magazine … én dus in specials en een boek als dit.

Bij veel foto’s in dit boek lees je de instellingen van de camera, zodat je daarvan kunt leren.

NICK DE VRIES, NICKDEVRIES.ZOOM.NL CANON EOS 7D - ISO 200 - F 7,1 - 1/160 SEC - 37 MM

Je vindt in dit cursusboek een hoop hulpmiddelen om beter te leren fotograferen. Natuurlijk leer je door de teksten te lezen, maar ook van de beelden kun je een hoop opsteken.

Portretten bij natuurlijk licht

Naast dat buiten fotograferen heerlijk is, heb je enorm veel mogelijkheden om de prachtigste portretfoto’s te maken. Het licht, en daarmee de verlichting van je model, is in de buitenlucht wel sterk afhankelijk van de situatie. Waar moet je op letten en hoe pak je dit het beste aan?

↘Bij portretfotografie denken we al snel aan een studioportret met kunstlicht. Maar dat is natuurlijk geen verplicht nummer! Buiten de studio heb je veel meer variatiemogelijkheden qua omgeving en achtergrond. Daar staat tegenover dat je niet (bijna) alles onder controle hebt. Dat geldt met name voor het licht. Maar zoals we verderop laten zien, valt daar wel een mouw aan te passen.

Naar buiten

Je begint natuurlijk met een model en een locatie die bij dat model past. Neem jouw model vooral mee naar een leuke plaats of stad, of zoek de vrije natuur op als je dat liever doet. Op een mooie stek aangekomen?

Let allereerst op hoe het licht daar valt. Kijk naar de lichtval op jouw model en schat vervolgens in hoe dit zich verhoudt tot de omgeving.

De stand van de zon De richting en de intensiteit van het licht buiten zijn onder andere afhankelijk van het seizoen. In de

Je hoeft niet altijd de achtergrond in beeld te brengen, ook niet bij buitenportretten. Soms is een close-up nog veel sfeervoller. CHRIS VAN DEN BERGH, MARCHRISTAN.ZOOM.NL SONY A7 III · ISO 100 · F 1,4 · 1/125 SEC · 85 MM

Reportageflitser gebruiken

Bij portretfotografie is het gebruik van het aanwezige licht vaak al erg mooi, maar soms is er niet voldoende licht aanwezig of wil je een creatievere verlichting creëren. Een reportageflitser biedt vele mogelijkheden hiervoor. In dit hoofdstuk leer je hoe je zo’n flitser instelt en kunt gebruiken om je portret flitsender te maken.

Flitser instellen: TTL

Werk je uit de hand en wil je snel kunnen reageren, dan is het meestal fijn als de flitser beschikt over een TTL-instelling. De camera bepaalt dan de hoeveelheid flitslicht die nodig is en jij stelt naar wens een plus- of min-compensatie in.

Verandert de hoeveelheid omgevingslicht doordat net de zon even doorbreekt of pas je de afstand tot je onderwerp aan, dan compenseert de camera dat vanzelf door de hoeveelheid flitslicht te vergroten of verkleinen. Deze flitscompensatie kun je sowieso op de flitser instellen, maar bij veel camera’s ook in de camera zelf. Dat is veel

fijner, omdat je dan je oog niet van de zoeker hoeft te halen en snelle aanpassingen kunt doorvoeren.

Flitser handmatig instellen

Er zijn ook flitsers die geen TTL hebben. Die werken dus alleen in de handmatige stand, waarbij jij de hoeveelheid licht zelf op de flitser instelt. Ook als je flitser wel TTL heeft, kun je hem op die handmatige stand zetten. Dat gaat in fracties van het volle vermogen, tot meestal 1/64. Hoe kleiner deze fractie, hoe kleiner de hoeveelheid licht en hoe korter de flitsduur.

Op laag vermogen kun je de allersnelste actie al volledig bevriezen.

Dat klinkt allemaal behapbaar en dat is het in principe ook, maar het vergt nog wel wat oefening. Als je bijvoorbeeld de afstand tot je onderwerp verdubbelt, dan bereikt nog maar een kwart van de hoeveelheid licht het onderwerp. Licht valt immers af in beide richtingen, zowel horizontaal als verticaal. Twee keer zo ver weg betekent vier keer zo weinig licht, de helft dichterbij betekent vier keer zoveel licht. Je zult de flits-output dan handmatig moeten verhogen, en dat kan enkel op de flitser zelf. Dat betekent dat je noodgedwongen je oog van de zoeker haalt, de flitser aanpast en daarna opnieuw je compositie bepaalt.

Sterkte flitslicht

Als je een flitser gaat gebruiken, introduceer je een tweede lichtbron naast het omgevingslicht. Is het buiten (bijna) donker, dan is het

heid flitslicht te vergroten of

Op de reportageflitser stel je in op welke stand en met welke flitsintensiteit je wilt werken.

Spontaniteit

Vermijd poseren. Ga naar het bos of naar buiten en fotografeer daar de familie. Zo pak je ook weer een combinatie van natuurfotografie en portretfotografie.

Diafragma

Probeer te fotograferen met een klein diafragmagetal, dus een grote opening. Hierdoor creëer je onscherpte in de foto en dit legt de nadruk op de personen in het beeld. Houd de sluitertijd wel snel, vooral bij beweeglijke kinderen.

Kinderen

Kinderen, vooral in verschillende leeftijden, zijn moeilijk te sturen. Je moet op de een of andere manier hun interesse zien te wekken en het moet vooral niet te lang duren. Dus verzin iets origineels of laat ze iets doen wat ze leuk vinden. De kids op deze foto wonen vlakbij dit bos, dus het is bekend terrein voor ze en dat maakt het voor hen makkelijker.

Spoedcursus Familieportret

We beginnen met een korte spoedcursus in het maken van een geslaagd familieportret. Aan de hand van deze prachtige familiefoto, gemaakt door Harriet van den Berg-Stad, geven we je een aantal korte tips.

Witbalans

Zet de witbalans in het herfstseizoen op bewolkt, zodat warme kleuren er beter uitkomen. Je kunt dan in de nabewerking de rode en blauwe kleuren van de kleding terugbrengen en het geel, oranje en groen van de natuur ook wat aanzetten. Afhankelijk van het tijdstip van de dag en het licht, zet je de witbalans in de winter op bewolkt of schaduw. Fotografeer ook altijd in RAW, zodat je de witbalans achteraf ook nog kunt aanpassen indien nodig.

Originaliteit

Het blijft een uitdaging om originele portretten te maken. Surf rond op internet en maak een moodboard van hoe jij zou willen dat het portret eruit komt te zien. Laat dit moodboard ook zien aan de modellen voor de shoot.

Maar geef, nogmaals, de spontaniteit de ruimte om prachtige foto’s te krijgen!

Kinderportret op locatie

In de lente en zomer trekken we er het liefst zo veel mogelijk met het gezin op uit. Een ideale periode voor het maken van mooie, spontane kinderportretten buiten. Maar even rustig stilstaan en lachen naar de camera, ho maar. Hoe pak je zo’n sessie op locatie nu het best aan en wat zijn de valkuilen?

↘Je kind fotograferen is voor veel ouders met een passie voor fotografie een ware missie. Door de emotionele band die je hebt met je eigen kind, loop je als ouder al snel de kans dat je kind weinig of geen zin heeft om op de foto te gaan. Een snapshot lukt meestal nog net, maar bij het serieuzere portrettenwerk gaan kinderen al snel uit verveling gekke bekken trekken.

Begin

De leefwereld van een kind wordt voor een groot stuk bepaald door z’n leeftijd. Stem je verwachtingspatroon als fotograaf dus vooral af op de leeftijd. Peuters en kleuters benader je anders dan iets oudere kinderen of tieners tijdens je portretsessie. Leg de lat voor jezelf vooral niet te hoog, wees tevreden met een paar geslaagde beelden. Als fotograaf heb je vaak de neiging om resultaatgericht te werken,

1 Styling en simpele make-up geven vaak een meerwaarde. Voeg een tak toe als extra accessoire en je creëert gelijk een ankerpunt voor het kind. Model: Jelillly Meinhardt.

ILONA TEUNISSEN (LOONTJE1983)

ISO 100 · F 3,5 · 1/800 SEC · 50 MM

2 Kinderen in beweging, zoals ze zijn. Dit beeld straalt door zijn eenvoud puur kinderlijk geluk uit.

CHRISTA VAN GEND (CHRIZZIE1979)

ISO 400 · F 2,8 · 1/500 SEC · 85 MM

3 Kiekeboe! Wil je spontaniteit, speel dan dit spel met je kind. Gegarandeerd plezier!

ANOUK DAAL (ADORED)

ISO 320 · F 5,6 · 1/80 SEC · 50 MM

maar soms volstaan een stuk of vijf beelden al voor een geslaagde fotosessie.

Hoe begin je aan de fotosessie? We geven je alvast één gouden tip die je bij alle leeftijden kunt toepassen: start je fotosessie zittend. En dan bedoelen we zowel het kind als de fotograaf. Hiermee voorkom je dat een kind staat te wiebelen

BEGIN JE FOTOSESSIE ZITTEND, ZOWEL JIJ ALS HET KIND

en creëer je een ankerpunt voor het kind. Als de fotograaf en het kind op dezelfde hoogte zijn, krijg je een natuurlijk standpunt voor een portret. Focus je in het begin vooral op een ontspannen setting. Een rustig begin zorgt ervoor dat je een paar mooie portretten kunt maken, staande poses en actieve beelden bewaar je liever voor later. Straal zelf als fotograaf rust uit, dit begint al met hoe je het kind aanspreekt. Een andere gouden tip: geniet! Als je zelf geniet van het moment, straal je dit uit naar het kind en zal het kind deze rust van je overnemen.

Laat in het begin het kind vooral zichzelf zijn. Probeer vooral niet alleen lachende foto’s uit te lokken; een serieuze foto is vaak oprechter

dan een geforceerd lachend portret. Begin ook niet meteen met fotograferen, maar leid de aandacht af van de camera door vragen te stellen. Houd de vragen simpel en in spelvorm, zodat het leuk blijft. Je zult zien: vooral vragen waarbij het antwoord in de onmiddellijke omgeving is te vinden, werken goed. Zodra je merkt dat er tijdens het gesprek ruimte is om een beeld te maken, doe je dit zo onopvallend mogelijk en zonder echt poseerinstructies te geven. Het is belangrijk dat het kind het gevoel heeft dat jullie aan het praten zijn in plaats van foto’s te nemen. Op deze manier komt de fotosessie rustig op gang in een ongedwongen sfeer.

Instellingen

Veel fotografen willen volledige controle over de techniek en laten liever niets aan het toeval over.

Visagie

Door visagie en styling komen de sterke kanten van je model goed naar voren in je foto’s. Portretfotografen Angela Dekens en Arend Spaans en visagist Anne Loos verklappen de kneepjes van het vak zodat je nóg meer uit je portretfoto’s kunt halen.

Zo’n fraai en toch natuurlijk aandoend resultaat bereik je niet alleen met Photoshop. (Model: Maxime, visagie en haar: Ines Kroeze)

Experimenteren

‘Make-up brengt een bepaald soort glamour. Dit bereik je alleen door je concept goed door te spreken met de visagist. Door simpelweg glittersterretjes toe te voegen op het gezicht van een model, kun je een club-look creëren. En met eenvoudige make-up krijg je al gauw een natuurlijke look. De mogelijkheden zijn eindeloos. Je moet vooral je creativiteit laten spreken en niet bang zijn om te experimenteren.’

Concept

‘Ik werk zelf altijd samen met een aantal verschillende visagistes. Ik weet precies wat voor werk ze maken en welk niveau ze hebben. Dit sluit naadloos aan op het beeld dat ik wil maken. De samenwerking gaat meestal vrij soepel omdat ik vooraf al een beeld voor ogen heb. Ik verzin vaak samen met de visagiste al een concept. Van daaruit kiezen we het model dat in het concept past dat we voor ogen hebben. Vervolgens kiezen we een styliste en zoeken we de kleding op die het best past bij de shoot.’

‘Wat een portretfoto kan breken, is bijvoorbeeld het gebruik van

make-up bij een roodharig model met sproeten. Deze vrouwen zijn meestal van nature al erg mooi, en make-up is daar totaal overbodig. Je moet altijd rekening houden met de kleur ogen, de haarkleur en de vorm van het gezicht. Aan de hand daarvan pas je make-up toe om accenten te

leggen of om bepaalde storende elementen weg te halen.’

Zelf doen

‘Heb je geen visagiste en moet je zelf visagie toepassen? Let dan vooral op de foundation die je gebruikt, zodat het model niet te oranje oogt. Dit valt bijna niet weg

Met deze foto ben ik ontzettend tevreden. De roze makeup en bloemen passen erg goed bij de knalgroene oorbellen. (Model: Isabella Kroon, visagie: Jannie Bosma)

ANGELA DEKENS, GIRLGAMER.ZOOM.NL

CANON 5D · ISO 125 · F 8 · 1/125 SEC · 58 MM

GIRLGAMER.ZOOM.NL

Een portret bewerken in Lightroom

Nu je alles geleerd hebt over het fotograferen van een mooi portret, is het tijd om te gaan kijken naar de nabewerking. In deze fase zet je de puntjes op de 'i' en kun je de sfeer bepalen die je aan je foto mee wilt geven. In dit hoofdstuk beginnen we met het bewerken van een portret in Lightroom. Je leert waar je bij een portretfoto op moet letten en hoe je specifieke bewerkingen doet.

↘Bij het retoucheren van een portretfoto ga je net even anders te werk dan je misschien bij straatfoto’s, reisfoto’s of landschapsfoto’s gewend bent. Ook nu werk je hier en daar een storend vlekje weg, maar daarnaast besteed je speciale aandacht aan de weergave van onder meer de huid, de ogen en de tanden. Je brengt een soort beauty-filter aan, in aanvulling op het werk dat vaak al door een visagist is gedaan.

Wat je wel en niet bewerkt en hoe sterk je de aanpassingen

aanbrengt, is vooral een kwestie van smaak. Het is verstandig om dit in goed overleg met de geportretteerde te doen en de wederzijdse verwachtingen in kaart te brengen. Welke bewerkingen je precies toepast, is uiteraard ook afhankelijk van wie je op de foto zet en of het om een man of vrouw gaat.

Bewerking kiezen

Bij het portret op de rechterpagina wordt al meteen duidelijk dat verschillende bewerkingen heel andere resultaten kunnen

opleveren. Als fotograaf kun je er dan ook niet onderuit; er zijn nog allerlei belangrijke keuzes die gemaakt dienen te worden. Op de drie bewerkingen van dit portret, heeft het model steeds een heel andere uitstraling. De meest linker is wat dromerig en heeft oranjerode tinten in de hooglichten. Door hier lichtblauwe tinten in de schaduw tegenover te stellen, krijgen de kleuren een complementaire werking in het beeld. Ook is in deze bewerking extra aandacht besteed aan de

DE NABEWERKING IS ESSENTIEEL VOOR DE UITSTRALING VAN JE FOTO

Hier zie je duide lijk de kracht van de nabewerking van een portet.

BOON, BERNADETTEBOON.ZOOM.NL