19 Slechts
€
20 augustus - 3 september 2019
W orkshops
Zet Google Analytics in
3,75
Draai dossoftware in Windows 10
FUNCTIES TOEVOEGEN
Zo kan Windows (nog veel) meer!
Log veilig in met iDIN
Alles over de
smartphones van nú Prijzen Camera’s Innovaties
EK VOLLEYBAL VROUWEN
Speelschema in Excel! VEILIG EN PRIVÉ ONLINE
Verbind via VPN 1
| 23 | 2017
Spek uw por temonnee
Verkoop op het internet
Bomvol bloatware? Ruim Windows op!
Inhoud
Inhoud Workshops
10
14
Maak Windows nóg beter Windows 10 wordt steeds beter, maar er zijn natuurlijk altijd zaken die beter kunnen. Met onze tips maakt u Windows (bijna) perfect!
20 Draai dos-programma’s ... ... gewoon in Windows 10! 30 Inloggen met iDIN Veilig inloggen met het broertje van iDEAL. 32 Weg met die troep! Zet Windows 10 op rantsoen. 54 Google Analytics Leer uw bezoekers kennen.
Heeft uw oude mobiel het begeven of bent u gewoon op zoek naar iets nieuws? Wij zetten alle pioniers en krachtpatsers voor u op een rijtje.
Excel-spor t
N
ederland telt ruim 17 miljoen mensen. Dat lijkt veel, maar vergeleken met Duitsland, Frankrijk of de Verenigde Staten stelt het weinig voor. Des te opmerkelijker is het dat ons kleine ‘koude kikkerland’ regelmatig geweldig voor de dag komt bij grote sportevenementen. Denk even aan Ajax vorig seizoen, de voetbalvrouwen op het recente WK en Steven Kruijswijk bij de Tour de France. Stuk voor stuk grootse prestaties voor zo’n kleine natie. Het leek ons daarom leuk om – na het speelschema
computeridee.nl
Veiliger met vpn’s Tijdens een rondje surfen over de woeste baren van het internet kunnen u allerhande persoonlijke gegevens afhandig worden gemaakt. Scherm uw surfgedrag daarom af met een vpn.
10 Maak Windows compleet Maak Windows (bijna) perfect! 14 De smartphones van 2019 Dé trends en de toppers. 18 Synology Download Station Nu wordt het bedienen van uw nas wel héél makkelijk! 24 Scoren met Excel Volg het EK Vrouwenvolleybal met uw eigen Excel-schema. 28 Dag Facebook, hallo MeWe Sociaal netwerk met respect voor privacy en veiligheid.
34
36 Verkopen op internet Zo doet u dat met succes! 40 Scherm uw surfgedrag af! Gebruik een vpn om uw online bezigheden privé te houden! 46 Online gedenken Herinneringen een plek geven.
Smartphones anno nu
40
Deze editie
36
Succesvol online verkopen Hebt u een zolder of schuur vol spullen die u niet gebruikt, maar te mooi of te waardevol zijn om weg te gooien? Gebruik onze tips om ze eenvoudig en met succes te verkopen!
56 Word abonnee Kies zelf het abonnement dat het best bij u past!
19
20 augustu
s - 3 septemb
er 2019
3,75
Slechts
€
Workshops
Zet Goog Analyticsle in FUNCTIES
TOEVOEGE
Draai dossoftware Windowsin 10 Log veilig met iDIN in
N
Zo kan Win (nog veel dows ) meer!
Alles
over de smartp hones van nú EK VOLLEYBA
Prijzen Camera’s Innovaties
L VROUWEN
Speelsche in Excel! ma VEILIG EN
PRIVÉ ONLINE
Verbind via VPN 1 19 Cover
| 23 | 2017
(ER).indd
1
Spek uw portemonnee
Verkoop op het
internet Bomvol blo atware Ruim Win dows op!? 08-08-19
Rubrieken 4 Mailbus Lezers geven hun mening 6 Nieuws Ontwikkelingen, trends en nieuwe producten 13 Gespot in Area 120 Experimenteren met Google
in Excel van het WK voetbal – u opnieuw op zo’n schema te vergasten, maar dan nu voor het EK Volleybal voor dames en in één moeite door het WK Handbal voor vrouwen. Superhandige schema’s als u van sport houdt, maar ook heel leerzame artikelen voor iedereen die zijn/haar kennis van Excel wil opvijzelen. De productie is van de hand van onze Excel-deskundige Wim de Groot, dus kwaliteit is verzekerd. Sport (of Excel) niet iets waar u warm voor loopt? Geen nood, deze editie omvat nog tal van andere onderwer-
pen, waarvan enkele u vast zullen aanspreken. Een paar suggesties: de uitgebreide reportage over de smartphones van het moment, meer doen met Windows 10 en geld verdienen online. Veel lees- en doeplezier!
Dick van de Schraaf, Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl
43 Tips & Trucs Handige slimmigheden 49 Computeralfabet Computerbegrippen van A tot Z, inclusief concrete tips 50 Voor Nop De leukste gratis software 52 Vers Getest Nieuw spul, voor u bekeken 58 FAQman + FAQtips! Problemen opgelost 64 Apps & Downs Opvallende nieuwe apps 65 Uitsmijter Overleef de digitale jungle 66 Abonneeservice/colofon Plus: volgend nummer
19 | 2019
3
14:37
t n u k r e d n o z t ie n Functies waar u
Maak Windows 2
Windows 10 is een prima besturingssysteem, maar het is niet perfect. Dat is precies waarin wij verandering gaan brengen. Welke onmisbare onderdelen ontbreken momenteel in het systeem: extra veiligheid, meer gebruiksgemak of zaken als aanvullende controle? Ach, we voegen ze gewoon zelf toe!
Versleutel persoonlijke bestanden en mappen met VeraCrypt.
Tekst Dennis Gandasoebrata
H
oewel Windows de afgelopen jaren steeds volwassener is geworden, zijn er nog best onderdelen te bedenken waar het besturingssysteem tekortschiet. Enthousiaste ontwikkelaars hebben hierop ingespeeld en programma’s uitgebracht die juist in deze ontbrekende functies voorzien.
Veiligheid O&O ShutUp10 Toegegeven: de makers van Windows 10 hebben in recente updates flink gesleuteld aan de privacy-instellingen, zodat deze nu overzichtelijker zijn dan in de eerste versies van Windows 10. Toch kan het nog flink beter, moeten de makers van O&O ShutUp10 hebben gedacht (www.
1
tiny.cc/shutup). Dit programma geeft u uitgebreide controle over de privacy-instellingen in Windows 10 (afbeelding 1). Prettig is bovendien dat u het programma kosteloos mag gebruiken. In het hoofdvenster vindt u alle instellingen overzichtelijk op een rij. Er zijn verschillende categorieën, onder meer voor apps en de browser. In de kolom Recommended ziet u of het wordt aanbevolen om de instelling in te schakelen. Zo wordt bijvoorbeeld aanbevolen om het blokkeren van advertenties via bluetooth in te schakelen, maar geeft de app aan dat het minder handig is om het blokkeren van de camera altijd in te schakelen. Klik op Actions,
KeePass Meer controle over de ingebouwde privacy-instellingen van Windows 10.
Een goede wachtwoordmanager mag in Windows 10 niet ontbreken. Tijd om deze zelf toe te voegen. We kiezen voor KeePass (www.keepass. info). Het gaat hier om een gratis opensource-manager (afbeelding
Apply only recommended settings om in één keer de privacy-opties van Windows aan banden te leggen. Terug naar de oorspronkelijke situatie is op elk moment mogelijk: kies Actions, Undo all changes (‘factory settings’). Belangrijk: zorg voor een reservekopie van uw systeem voordat u de aanpassingen doorvoert. In O&O ShutUp10 kiest u daartoe voor Actions, Create a system restoration point.
VeraCrypt Tijd om onze persoonlijke bestanden en mappen ook achter slot en grendel te zetten. Dat doen we met VeraCrypt (afbeelding 2), waarvan u de
3) die regelmatig wordt bijgewerkt. In het hoofdvenster van KeePass vindt u de verschillende wachtwoordcategorieën, terwijl rechts de diensten en bijbehorende aanmeldingsgegevens worden getoond. Om een nieuwe groep aan te maken, kiest u Groep,
3
Een goede wachtwoordstrategie begint bij een degelijke wachtwoordmanager.
10
19 | 2019
Windows 10+
compleet nieuwste versie vindt via www.tiny.cc/ veracrypt. Met behulp van een unieke ‘identifier’ (zoals een wachtwoord) en een versleutelingsalgoritme worden de bestanden onleesbaar gemaakt. U geeft zelf aan welke bestanden moeten worden versleuteld. Zo kunt u ervoor kiezen om een specifieke partitie of map te versleutelen en hierin uw persoonlijke bestanden onder te brengen. De bestanden worden gehuisvest in een ‘encrypted file container’, waartoe alleen u toegang hebt. Maak eerst een back-up van uw bestanden voordat u ze versleutelt; zorg ook dat u volledig vertrouwd bent met de werking van VeraCrypt. Vervolgens kiest u Create Volume en volgt u de stappen van de wizard om te bepalen welke onderdelen u wilt afschermen. Kies voor Create an encrypted file container of – bij het afschermen van een volledige partitie of schijf – voor Encrypt a non-system partition/drive. Volg de verdere stappen van de wizard om de bestanden te versleutelen.
Gebruiksvriendelijkheid Groupy
4
Recuva De Prullenbak vormt natuurlijk een prettig vangnet als u iets hebt verwijderd en u zich later bedenkt, maar het kan beter. Met Recuva (afbeelding 4) kunt u bestanden herstellen die u per ongeluk écht hebt verwijderd. Download het programma via www. ccleaner.com/recuva. Er is een gratis variant beschikbaar die in veel van de
Verloren bestanden terughalen, zelfs nadat u de Prullenbak hebt geleegd.
Microsoft probeerde het zelf even in testversies van Windows 10, maar het bedrijf heeft de functionaliteit – om ons onbekende redenen – op het laatst teruggetrokken: tabs van verschillende programma’s in één venster. Werkt u bijvoorbeeld aan een rapport, dan kunt u één venster maken met een tabblad met Word, een ander tabblad met Chrome en de websites u die u voor het rapport nodig hebt, en een tab met Spotify voor de nodige ontspanning. Zo hebt u één venster waarin alles is verzameld voor uw huidige werksessie. Gelukkig biedt Groupy (afbeelding 5) deze functionaliteit en bent u niet meer afhankelijk van Microsoft. U kunt hiermee vensters maken met verschillende programma’s. Ook handig: de volgende dag eenvoudigweg het venster openen en doorgaan waar u was gebleven, inclusief alle programma’s die u op dat moment had geopend. U kunt de groepjes met programma’s ook bewaren, om ze op een later moment weer op te roepen. U vindt de nieuwste versie op www. tiny.cc/groupy.
5
Versleutel bestanden met VeraCrypt Groep toevoegen. Geef de groep een passende naam (bijvoorbeeld Wachtwoorden zakelijk of Wachtwoorden privé). Vul de groep vervolgens met de aanmeldgegevens van uw diensten. Kies voor Invoer, Invoer toevoegen. Interessant is de wizard waarmee u sterke wachtwoorden kunt genereren. U vindt deze via Extra, Wachtwoord genereren. Op het tabblad Instellingen kunt u aangeven aan welke voorwaarden nieuwe wachtwoorden moeten voldoen. Zorg er altijd voor dat u een noodblad hebt afgedrukt en dat u dat veilig bewaart: in geval van nood vindt u (of iemand die u hiervoor hebt aangewezen) de belangrijkste gegevens voor toegang tot de informatie. Kies voor Bestand, Afdrukken, Print noodblad.
computeridee.nl
gevallen voldoet voor het terughalen van bestanden. In het hoofdvenster kiest u de schijf (of de partitie) waarop de bestanden zich oorspronkelijk bevonden en geeft u aan naar welke bestandsformaten moet worden gezocht. De zoekresultaten worden in een lijst getoond, waarna u kunt aanvinken welke bestanden moeten worden hersteld. Via de voorbeeldweergave kunt u eerst nog even bekijken om welk bestand het gaat, voordat u het herstelt. Dat is vooral handig bij foto’s. Het programma werkt als een tweetrapsraket: wordt het bestand in de normale scan niet gevonden, dan kunt u altijd de Deep Scan inzetten: hierbij wordt de schijf nog grondiger gecontroleerd. Voor beginnende gebruikers is de wizard handig: deze helpt u bij de stappen die nodig zijn om een bestand terug te halen.
Microsoft lukt het niet, dus voegen we deze functionaliteit zelf maar toe.
FixWin10 Doet Windows weer eens niet wat u wilt en vertoont het vervelende kuurtjes? De ingebouwde Probleemoplossers van Windows schieten algauw tekort. Met FixWin (www. tiny.cc/fixwin) hebt u toegang tot een grote lijst veelvoorkomende en irritante problemen waarvoor het programma een geautomatiseerde oplossing heeft (afbeelding 6). Denk bijvoorbeeld aan thumbnails van documenten die opeens niet meer verschijnen in de Verkenner of het 19 | 2019
11
s e ti a v o n in e d n a v r a He t ja
De smartphone anno 2019 3
De smartphone blijft onverminderd populair en de ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Hoe staat de markt ervoor, welke vernieuwingen komen eraan en wat zijn de beste toestellen van dit moment? We leggen het u graag uit. Tekst Rens Blom
N
og niet zo lang geleden heersten Samsung, LG, Nokia en Sony over de smartphonemarkt. Hoe anders is dat nu. Sony, LG en HTC zijn gedecimeerd en moeten genoegen nemen met marktaandelen van minder dan twee procent.
De Chinezen winnen aan marktaandeel Wie denkt dat de klanten van LG, Sony en HTC massaal zijn overgestapt op een smartphone van Samsung of Apple, heeft het mis. Ook deze twee grootmachten hebben het lastig. Samsung is nog steeds marktleider, maar voelt de hete adem van het Chinese Huawei in de nek. Huawei is in slechts een paar jaar opgeklommen van grote onbekende naar de nummer twee van de wereld. Vorig jaar ging het Apple voorbij, dat nu op de derde plaats staat. In het eerste kwartaal van dit jaar was ĂŠĂŠn op de vier smartphones in Europa
De ondergang van HTC, Sony en LG 1
Sony wil na jaren van fors teruglopende smartphoneverkopen de helft van zijn mobiele medewerkers ontslaan. De fabrikant hoopt weer succes te boeken met de Xperia 10- (afbeelding 1) en 1-modellen, die een bijzonder langgerekt scherm hebben. Ideaal voor films, minder praktisch voor alle andere doeleinden. De Sony-smartphones vallen verder niet op qua specificaties en uiterlijk, en zijn aanzienlijk duurder dan concurrerende toestellen. Ook LG heeft het moeilijk,
Ook LG krijgt het steeds moeilijker op de smartphonemarkt.
Sony hoopt zich met de Xperia 10 te herstellen van de opgelopen klappen.
14
19 | 2019
De OnePlus 7 Pro (links) en 7 bieden veel waar voor hun geld.
en dat heeft het bedrijf vooral aan zichzelf te danken. Net als Sony levert LG smartphones af die nergens in excelleren en niet de beste prijs-kwaliteitsverhouding hebben (afbeelding 2). HTC kan ieder moment zijn einde aankondigen en dat is terecht: de toestellen van de afgelopen twee jaar hadden beter niet uitgebracht kunnen worden.
2
een Huawei-model. Dat Huawei in korte tijd zo succesvol is geworden, komt vooral omdat het merk doet waar Chinese bedrijven om bekend staan: kwalitatief goede producten met interessante hardware voor een prijs waar de concurrenten niet aan kunnen tippen. Huawei-toestellen doen tegenwoordig niet meer onder voor modellen van bijvoorbeeld Samsung of Apple. Sterker nog: op punten als de camera, accuduur en oplaadsnelheid is een premium Huawei-smartphone als de P30 (Pro) beter dan de rest. Andere Chinese prijsvechters zoals Xiaomi, Oppo en OnePlus timmeren ook hard aan de weg. Xiaomi en Oppo zijn sinds dit jaar ook officieel in Nederland actief, wat onder meer betekent dat u de toestellen bij alle bekende (web)winkels kunt kopen. OnePlus is hier al een paar jaar bezig, en verkoopt zijn nieuwste OnePlus 7 Pro bijvoorbeeld ook via provider T-Mobile (afbeelding 3). En HMD Global klinkt onbekend, maar verkoopt hier Nokia-smartphones. Die leveren doorgaans veel waar voor hun geld en draaien op een niet-aangepaste Android-versie met drie jaar lang updates.
Smartphones 5
markt
Toestellen ogen steeds futuristischer
Goede smartphones steeds goedkoper
De toenemende populariteit van Chinese merken heeft de smartphonemarkt enorm in beweging gebracht. Terwijl toptoestellen van Samsung en Apple de duizend euro-grens zijn gepasseerd, worden ‘gewoon goede’ smartphones steeds voordeliger. Voor 179 euro koopt u bijvoorbeeld de Redmi Note 7, met een groot fullhd-scherm, 64 GB opslaggeheugen en een forse 4000mAh-accu die snel oplaadt via de usb-c-aansluiting. Een paar jaar geleden kostte zo’n toestel gerust het driedubbele. Of neem de Wiko View 3 Pro, een glazen smartphone met een driedubbele camera achterop en 128 GB opslagruimte (afbeelding 4). De duurste versie kost 299 euro: één derde van de iPhone XS. Andere toestellen met een scherpe prijs-kwaliteitsverhouding zijn de Motorola One Vision (299 euro), Motorola Moto G7 Plus (259 euro) en Samsung Galaxy A70 (vanaf 349 euro). Zoekt u een premium smartphone met de beste specificaties? Ook daar hoeft u geen duizend euro voor neer te tellen. De OnePlus 7 (vanaf 559 euro) is een voordelig vlaggenschip en de vergelijkbare Asus Zenfone 6 is zelfs nog zestig euro goedkoper. Beide toestellen zijn van glas, draaien op de nieuwste Qualcomm-processor en maken uitstekende foto’s.
Wiko laat met de View 3 Pro zien dat een goede smartphone niet duur hoeft te zijn.
4
De afgelopen jaren zijn de smartphoneschermen langzaamaan steeds groter geworden. Veel toestellen hadden lange tijd het formaat van een iPhone (4,7 inch), maar stegen naar 5,5 en vervolgens 6 inch. Op dit moment verschijnen er bijna wekelijks toestellen van 6,5 inch of groter. Apple is ook meegegroeid: de nieuwste iPhone XS en XS Max hebben schermen van respectievelijk 5,8 en 6,5 inch. Dankzij de grote schermen kunt u prettiger met twee handen typen en ook foto’s en video’s komen beter tot hun recht. Hoewel de beeldschermen fors zijn gegroeid, zijn de smartphones van nu fysiek niet veel groter dan hun voorgangers. Dit komt omdat fabrikanten de randen rondom het display steeds smaller weten te maken. Zo ontstaat er ruimte voor een groter scherm, zonder dat het toestel zelf breder of langer wordt. Vorig jaar hadden veel smartphones een notch, een scherminkeping voor de selfiecamera, microfoon en andere onderdelen. Dit jaar zien we zo’n notch minder. Fabrikanten verzinnen verschillende oplossingen om de voorkant van een toestel helemaal uit scherm te laten bestaan. Zo gebruiken onder meer de Samsung Galaxy S10 (afbeelding 5), Honor View 20 en Motorola One Vision een klein gaatje voor de selfiecamera. Een elegante oplossing die we dit jaar nog vaker gaan zien in goedkopere en dure toestellen.
De Samsung Galaxy S10 Plus heeft twee cameragaatjes voorop.
de selfiecamera in de behuizing zit en dus minder snel krast. Nadelen zijn er ook: een uitschuifbare camera kan val- en stootschade oplopen, vermindert de waterdichtheid van een toestel en slijt. Hoelang het mechanisme minimaal meegaat, verschilt per toestel. De 259 euro kostende Huawei P Smart Z zou minstens honderdduizend keer kunnen schuiven. Oppo’s Reno (499 euro) en Reno 10x Zoom (799 euro) (afbeelding 6) zijn getest voor tweehonderdduizend keer, terwijl de 709 euro kostende OnePlus 7 Pro driehonderdduizend keer moet kunnen schuiven. In het geval van de OnePlus-telefoon zou dat uitkomen op vier jaar lang tweehonderd keer per dag schuiven.
Klapcamera Selfiecamera Huawei, OnePlus en Oppo kiezen juist voor een camerabalkje dat uit de bovenkant van de telefoon schuift als u een selfie wilt maken. Dit gebeurt automatisch, via een motortje. Deze oplossing heeft als voordeel dat het scherm vrij is van een inkeping, waardoor uw beeld ongehinderd getoond wordt. Een ander voordeel is dat
Wie geen notch, cameragaatje of uitschuifbare camera wenst, kan terecht bij de klapcamera. Onder andere ASUS en Samsung verkopen toestellen met zo’n camera, die standaard naar achteren wijst. Als
6
De selfiecamera van de Oppo Reno schuift uit de behuizing.
computeridee.nl
19 | 2019
15
Scoren me t Excel
Volg het EK vro Al bijgekomen van het WK vrouwenvoetbal? Het volgende feest met onze oranjevrouwen komt er namelijk alweer aan: het EK volleybal! Ook onze volleybaldames weten de bal goed te raken: in 2015 en 2017 werden ze tweede. Gaan ze deze keer Servië wél verslaan en het goud pakken in Ankara? Houd de uitslagen bij in Excel en volg het toernooi op de voet. Tekst Wim de Groot
O
m de prestaties van de dames te volgen, hoeft u alleen maar de uitslagen te typen in ons Excel-schema. Haal hiervoor het complete schema op van onze website, zie hiervoor het kader ‘Meteen aan de slag’. Wij hebben de landen al voor u ingevuld in de groep die ze hebben geloot, compleet met de datums en de stad. In de witte vakjes noteert u de uitslagen, kan niet missen (afbeelding 1).
Meteen aan de slag Het schema voor het EK Volleybal staat voor u klaar op www.computeridee.nl. Klik even op Downloads, Uit het blad en haal het bestand CID EK Volleybal Vrouwen 2019. xls op. U kunt het meteen invullen. We wensen u alvast veel plezier!
Het schema is al helemaal klaar. U kunt het meteen invullen.
“Moet ik ook alle setstanden noteren?” Ja, want daarmee wordt automatisch de uitslag berekend, maar vooral: staan er twee landen even hoog na alle groepswedstrijden, dan geven de gescoorde punten in de sets de doorslag.
Het systeem Het EK volleybal wordt georganiseerd door Turkije, Polen Hongarije en Slowakije. De wedstrijden worden gespeeld in respectievelijk Ankara, Lodz, Boedapest en Bratislava. Er doen dit jaar 24 landen mee, verdeeld in vier groepen van zes landen: groep A tot en met D. Binnen een groep spelen alle landen één keer tegen elkaar.
Het hele EK in een fraai schema. Ook ónze service is onstuitbaar! De beste vier teams gaan door naar de achtste finale; dat zijn 16 landen. De winnaars daarvan gaan naar de kwartfinale. Daar blijven acht landen over, waarvan de vier winnaars naar de halve finale gaan. En daarvan spelen de beide winnaars de finale op 8 september in Ankara
1
(de verliezers spelen diezelfde dag om het brons).
Automatische ranglijst per groep Op basis van de uitslag zet Excel de landen in de volgende ronde op de juiste plek. Dat gaat helemaal automatisch, dat wil zeggen: door de formules die wij voor u hebben uitgedokterd. Het land dat binnen zijn groep bovenaan staat, komt automatisch op num-
24
19 | 2019
Excel
uwenvolleybal 3
mer 1, de tweede komt op 2 enzovoort. Kijkt u even mee? Stel dat de uitslagen in groep C eruitzien als in afbeelding 2. Nederland zou dan vier wedstrijden winnen en u ziet in het staatje onder ‘Eindstand Eerste ronde’ Nederland bovenaan staan en de andere landen daaronder (afbeelding 2). De rangorde wordt natuurlijk pas definitief als de laatste wedstrijd in die groep is gespeeld. Zolang een groep nog niet klaar is, blijft het hele staatje lichtgeel. Maar zodra u de uitslag van de laatste wedstrijd van de groepen invult (op 29 augustus juni), verandert het lichte ‘Voorlopige stand’ in het vette ‘Eindstand’ en staat de volgorde vast. Zo ziet u meteen welke vier landen van de groep doorgaan. Mochten er landen precies gelijk staan, dan zijn er regels om dat op te lossen. Die leest u verderop.
De ranglijst van elke groep wordt automatisch bijgewerkt. U hoeft niets zelf te sorteren.
Knock-out
winnaars zien en zet ze automatisch op hun plek in de kwartfinale. Daar werkt het op dezelfde manier: zodra u de uitslag noteert, komen de vier winnaars in de halve finale, die op 4 september wordt gespeeld. U vult de uitslagen daarvan in, Excel zet de verliezers automatisch in de troost-
Vanaf de achtste finale werkt het knock-outsysteem: dat is met volleybal geen probleem, want iedere wedstrijd levert meteen een winnaar op. Hier zijn de setstanden niet van belang, u noteert gewoon de einduitslag. Excel laat met vette letters de
4
De achtste finale In kolom AX ziet u de 16 landen die doorgaan. In de volgende ronde speelt nummer 1 van groep A tegen nummer 4 van groep C, en de winnaar van groep B tegen nummer 4 van groep D enzovoort. Excel zet ze voor u op de goede plaats, in kolom AZ (afbeelding 3). Zolang nog niet alle wedstrijden van een groep zijn gespeeld, ziet u hier ‘1 van A’, ‘4 van C’ enzovoort. Zijn alle uitslagen van een groep bekend, dan verschijnen hier de namen van de betreffende landen.
Zo zou het kunnen gaan met onze volleybalvrouwen … Excel zet de winnende landen automatisch op hun plek.
2
finale en de winnaars in de finale. Voer de uitslag daarvan in en de kampioen wordt felgeel (afbeelding 4).
Spelregels vertaald naar formules De landen die doorgaan, komen vanzelf op de goede plek.
computeridee.nl
De vier landen met de meeste gewonnen wedstrijden van hun groep gaan naar de achtste finale. Die ziet u onder ‘Voorlopige’ dan wel ‘Eindstand Eerste ronde’. Hoeveel wedstrijden ze hebben gewonnen, ziet u in kolom 19 | 2019
25
n e m r e h c fs a g a r d e Uw sur fg
Geen potten
Iedereen weet dat de pri vacy op internet onder druk staat. Advertentie bedrijven, hackers en overheidsdiensten kijken maar wat graag met u mee. Maar hoe maakt u het hen zo moeilijk mogelijk? Een beveiligde vpnverbinding helpt, maar niet bij alles. Tekst Dirkjan van Ittersum
W
ie het internet opgaat, loopt het risico dat er wordt meegekeken door bedrijven of overheden. En dat begint al bij uw provider, die vrij eenvoudig kan zien welke (onversleutelde) sites u bezoekt en met wie u mailt. Nu mogen providers die informatie geen lange tijd bewaren of gebruiken voor eigen doeleinden, maar als er een gerechtelijk bevel ligt, krijgt justitie wel toegang om mee te kijken. Zolang u zich niet overgeeft aan criminele activiteiten lijkt de kans dat u hiermee te maken klein, maar dankzij de Sleepwet (officieel: Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten) kunt u wel ‘bijvangst’ worden als iemand in uw omgeving wordt onderzocht. Ook als u onderweg het internet opgaat, zijn er gevaren, bijvoorbeeld
Netflix blokkeert de meeste vpn-diensten.
als u gebruikmaakt van openbare hotspots. Zulke wifi-toegangspunten kunnen onveilig zijn, waardoor hackers mee kunnen gluren.
Ip-adres Het gebruik van een virtual private network (vpn) zorgt voor bescherming tegen dergelijke nieuwsgierige ogen. Al het internetverkeer gaat dan eerst naar de server van de vpn-aanbieder en pas daarna wordt het naar het internet verstuurd. De vpn-dienst versleutelt alle gegevens waardoor niemand kan meekijken, ook uw internetprovider niet. Ander voordeel: bij het bezoeken van websites wordt niet uw ip-adres, maar dat van de vpn-aanbieder gebruikt. Hierdoor wordt het moeilijker om het internetverkeer te herleiden naar uw persoon – al is het belangrijk te beseffen dat niets volledig veilig is op internet. Een veelgehoord misverstand is
dat een vpn-verbinding zou helpen tegen advertentiebedrijven die u volgen. Door regelmatig een ander ip-adres te kiezen, is het inderdaad wat lastiger voor ze, maar verwacht geen wonderen. Uit gebruiksgemak accepteren de meeste internetters cookies in hun browser en daarmee kunnen de advertentiebedrijven uw interesses prima in kaart brengen om gerichte advertenties te plaatsen. Een ip-adres is daarbij niet per se nodig. Bedenk ook dat als u ergens inlogt uw privacy niet meer beschermd is bij die dienst. Wel zorgt een vpn ervoor dat een bezochte website uw locatie niet zo makkelijk kan achterhalen.
Geografische beperkingen omzeilen Vpn-aanbieders beschikken meestal over servers in een groot aantal landen. Zo kunt u surfen alsof u in een ander land zit. Dat is handig als u regionale beperkingen wilt omzeilen. Zo is het in het buitenland niet altijd mogelijk om programma’s van de NPO te bekijken. Door over de grens te kiezen voor een Nederlandse vpn-server is dat snel opgelost. Helaas gaat die vlieger niet op voor Amerikaanse videodiensten als Netflix en Hulu. Zij blokkeren alle vpn-verbindingen. Jammer, want Amerikaanse Netflix-klanten hebben toegang tot veel meer films en series dan Nederlandse. Enkele vpn-diensten beloven wel toegang tot Netflix, waaronder NordVPN en ExpressVPN.
Waarom een vpn? Hierom: Samengevat zijn de voordelen van een vpnver binding: Veilig gebruikmaken van een wifihotspot. Anoniem downloaden, bijvoorbeeld via bittorrent. Sites bezoeken zonder dat uw provider meekijkt. Het meeglurende veiligheidsdiensten moeilijk maken. Toegang krijgen tot regionaal geblokkeerde websites, audio en video. Door overheid geblokkeerde websites bezoeken.
40
19 | 2019
Onavo was een vpn-dienst van Facebook die informatie over surfgedrag deelde met adverteerders.
Privacy
kijkers Gebruik https Als u het gluurders zonder extra moeite van uw kant wat moeilijker wilt maken, dan is het gebruik van https aan te raden. Dit werkt weliswaar alleen in de browser, en slechts bij websites die dit protocol ondersteunen, maar zorgt wel voor een versleutelde verbinding tussen de browser en de bezochte website. De provider kan dan meestal wel zien welke webadressen u bezoekt, maar de overige informatie is versleuteld. Nog niet alle websites ondersteunen https, maar het zijn er wel steeds meer.
Gratis aanbieders Er zijn nadelen aan een vpn-verbinding. De meeste vpn-aanbieders vragen geld voor hun diensten. Er zijn wel enkele gratis aanbieders, maar die bieden over het algemeen een beperkte hoeveelheid data of ze zijn traag. Kijk verder uit voor onbetrouwbare gratis aanbieders die er bijvoorbeeld met uw gegevens vandoor gaan. Een bekend voorbeeld van zo’n louche vpn-aanbieder was Onavo, eigendom van Facebook. Onavo verzamelde het dataverkeer van gebruikers en deelde die informatie met adverteerders. Dit nieuws leidde tot (alweer) een schandaal, waarop Facebook de stekker uit Onavo trok.
Installeren op Android Het instellen van ProtonVPN op een Androidtelefoon gaat als volgt: 1 Installeer ProtonVPN en log in (maak zo nodig eerst een account aan op www.protonvpn.com).
Logs Het is dus belangrijk om te kiezen voor een vpn-aanbieder met een goede reputatie en dito privacyvoorwaarden. Veel vpn-diensten presenteren zich als privacyvoorvechters, al spiegelen ze het soms wel erg rooskleurig voor. Sommige beloven geen enkel logbestand te bewaren om uw privacy optimaal te waarborgen. Of dat klopt, is moeilijk te achterhalen. Vpn-diensten maken gebruik van servers wereldwijd, die ze internationaal inschakelen. Critici waarschuwen dat de kans groot is dat de daarvoor ingehuurde bedrijven wel logs bijhouden, ook al doet de vpn-aanbieder dat zelf niet. Op de site www.privacytools.io is een lijst met vpn-diensten te vinden die sterk rekening houden met de privacy van hun gebruikers. Nog een nadeel: wie via een vpn surft, zal altijd te maken hebben met enige vertraging. Het internetverkeer gaat, zoals gezegd, eerst naar de vpn-dienst en daarna pas het internet op. Bij een goede vpn-aanbieder valt de vertraging echter mee en kunt u er prima mee surfen en zelfs Netflixen.
2 Om direct via de vpn-verbinding te surfen, tikt u in de app rechtsonder op het ProtonVPN-icoon. Er wordt dan automatisch een land geselecteerd. Wilt u zelf kiezen via welk land u surft? Maak dan een keuze uit de lijst. Bij de gratis versie hebt u keuze uit de bovenste drie landen (VS, Nederland Japan).
Doe de deur dicht voor die nieuwsgierige aagjes 3
Klik hier op OK om ProtonVPN toestemming te geven de vpn-verbinding tot stand te brengen.
De beste? Er is een bijna eindeloze reeks aanbieders van vpn-diensten. Hoe kiest u de beste? Daarbij is een aantal zaken van belang. De prijs natuurlijk, maar net zo relevant is het aantal servers dat ze aanbieden. Als een vpn-aanbieder slechts enkele servers beschikbaar
ProtonVPN installeren en instellen Een bekende aanbieder van een beveiligde vpn-verbinding is ProtonVPN. De dienst is gevestigd in Zwitserland en profiteert van de strenge privacyregels van dat land. Hetzelfde bedrijf heeft ook de privacyvriendelijke maildienst ProtonMail. Aantrekkelijk aan ProtonVPN is dat er een gratis aanbod is. U kunt daarmee gebruikmaken van vpn-servers in drie landen (Nederland, Amerika en Japan). De snelheid in de gratis versie is naar eigen zeggen ‘medium’. Hoe snel dat precies is wordt niet duidelijk gemaakt, maar het is wel mogelijk om YouTube-video’s en Netfl ix te bekijken. Betaalde abonnementen beginnen bij 3,29 dollar per maand. Dan kunt u kiezen uit alle landen en mag u ProtonVPN op twee apparaten gebruiken. Het aantal apparaten loopt op naarmate u maandelijks meer betaalt.
computeridee.nl
4
ProtonVPN is verbonden. U ziet hier de verbindingssnelheid.
19 | 2019
41