23 Slechts
€
15 - 29 oktober 2019
W orkshops
Voeg datum en geotag toe aan foto’s
3
,75
Problemen me t de Mac?
Opgelost!
Maak zelf kaarten met OSM Toveren met uw muis
Alles door u beheer t
Ultieme gezinscomputer (of thuisnetwerk) SMARTPHONE EN PC
Slim samenwerken VOORWAARDELIJKE OPMAAK IN EXCEL
Handig huishoudboekje DE GAMETREND VAN NU ...
N E M A E R ST 1
| 23 | 2017
Google Hub Uw huis slimmer?
GENIET VAN VEILIG INTERNET, SAMEN MET 110 MILJOEN GEBRUIKERS WERELDWIJD ESET.NL/BEGINMETONS
Inhoud
Inhoud 24 Verhelp uw Mac-problemen Zelfs een Mac draait niet altijd als een zonnetje. We laten u zien welke problemen het meest voorkomen en hoe u deze vaak eenvoudig kunt verhelpen.
14 De gametrends voor 2020 Van een Switch voor de binnenzak tot een laptop met een 240Hz-scherm; de Gamescom (Europa’s grootste gamebeurs) had weer heel wat moois te bieden.
46 Afbeeldingen ordenen Ordenen en taggen van uw fotobestanden. 49 Autoclicker Mag het een klikje minder?
k ben bepaald geen Excel-expert, maar ik vind het wel leuk om als het echt nodig is flink te stoeien met dit onvolprezen programma van Microsoft. Jaren terug, toen ik als freelancer actief was, gebruikte ik het databaseprogramma FileMaker om facturen te maken en de totalen bij te houden. Dat ging prima tot ik – na weer een update – ineens vrijwel helemaal opnieuw moest beginnen. Daar zag ik nogal tegenop, dus besloot ik na wat dubben dan maar over te stappen op Excel. Dat leek me eenvoudiger …
computeridee.nl
34
De ultieme gezinscomputer
Meer overzicht door bedragen die automatisch kleuren.
I
10 Slim systeembeheer Alle pc’s in uw huishouden verantwoord delen. 14 Nieuws van Gamescom De opvallendste gametrends voor komend jaar. 18 Verbind je mobiel met je pc Bestanden uitwisselen van uw mobiel naar uw computer. 24 Genees uw ‘zieke’ ‘zieke Mac De meeste Mac-problemen kunt u helemaal zelf de baas! 28 Google Nest Hub Is Googles slimme schermpje echt een nuttig apparaat? 30 Organiseer uw Google Drive Alles weer spic en span in uw digitale archiefkast.
10 Windows kent de nodige handigheidjes waarmee u pc’s verantwoord deelt en slim gebruikmaakt van gedeelde bronnen, zoals printers en mappen.
Workshops 22 OpenStreetMap Alternatief voor Google Maps. 36 Kleurenspel in Excel
E xc e l
Deze editie
Nou, dat heb ik geweten. Uren heb ik zitten zwoegen op aankliklijstjes, macro’s, formules en wat al niet meer. Meermaals stond ik op het punt er de brui aan te geven en domweg alles telkens maar weer met de hand in te vullen. Gelukkig heb ik toch doorgezet, want toen ik de boel uiteindelijk draaiende had, was de voldoening zo groot dat ik er dagenlang mee heb zitten spelen. Mijn persoonlijke hoogtepunt: een formule die automatisch data ophaalde van Werkblad A en invulde in Werkblad B. Als lezer van Computer Idee hebt u het
18
Smartphone en pc verbinden Hoe zet u bestanden, zoals foto’s en video’s, veilig en snel over van uw smartphone naar de computer?
makkelijker. U kunt ‘gewoon’ de workshops van Wim de Groot opslaan en zijn voorbeeld volgen. Kijk maar eens op pagina 36 en de daarop volgende bladzijden. Veel lees- en doeplezier!
40 Smartphone gestolen? Voorkom de ergste schade. 17 Word abonnee Kies zelf het abonnement dat het best bij u past!
23
15 - 29 oktober
2019
Workshops
3,75
Slechts
€
Voeg datum en geotag toe aan foto’s
Problemen met de Mac?
Maak zelf kaarten met OSM
Opgelost! Alles door u beheert Ultiem e gezinsco m (of thuisn etwerk) puter
Toveren met uw muis
SMARTPH
ONE EN PC
Slim samenwerk en
VOORWAA DE GAMETRE
ND VAN
NU ...
STREAMEN 1
| 23 | 2017
RDELIJKE
OPMAAK
Handig huis
IN EXCEL
houdboek
je
Google Uw huisHub slimmer?
Rubrieken 4 Mailbus Lezers geven hun mening 6 Nieuws Ontwikkelingen, trends en nieuwe producten 33 Computeralfabet Computerbegrippen van A tot Z, inclusief concrete tips 43 Tips & Trucs Handige slimmigheden 52 Gespot in Area 120 Experimenteren met Google 53 Apps & Downs Opvallende nieuwe apps 54 Voor Nop De leukste gratis software 56 Vers Getest Nieuw spul, voor u bekeken 58 FAQman + FAQtips! Problemen opgelost 64 Uitsmijter Nooit meer hoogtevrees
Dick van de Schraaf, Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl
66 Abonneeservice/colofon Plus: volgend nummer
23 | 2019
3
Slim sy steembeheer
De ultieme ge 1
De meeste huishoudens beschikken over twee of meer computers, die bovendien vaak door verschillende personen worden gebruikt. Windows kent de nodige handigheidjes waarmee u de computers verantwoord deelt en slim gebruikmaakt van gedeelde bronnen, zoals printers en mappen. Tekst Dennis Gandasoebrata
I
n Windows 10 is veel aandacht besteed aan de instellingen voor gebruik binnen een gezin met kinderen. Zo kunt u onder meer aangeven hoelang er met de computer mag worden gewerkt en welke apps mogen worden gebruikt. U vindt deze opties in het instellingenvenster (Windows-toets+I) in het onderdeel Accounts. Klik op Gezin en andere gebruikers (afbeelding 1). Kies vervolgens voor Een familielid toevoegen. Windows vraagt of u een kind of volwassene wilt toevoegen. U hoeft hierbij niet per se een e-mailadres op te geven. Klik op De persoon die ik wil toevoegen, heeft geen e-mailadres. Alle nieuwe gebruikers worden toegevoegd aan de lijst Gezin en andere gebruikers. Hierna geeft u nog expliciet aan dat het kind zich mag aanmelden. Klik op het gebruikersaccount en kies Toestaan. In het bevestigingsvenster klikt u nogmaals op Toestaan.
Laat meerdere personen van de computers gebruikmaken.
U kunt op een later moment het account altijd verwijderen, zolang u zelf beschikt over een administrator-account. Kies weer voor Gezin en andere gebruikers en klik op het gebruikersaccount dat u wilt verwijderen. Kies voor Verwijderen. Windows vraagt of u het zeker weet. Bevestig de vraag en het account (inclusief bijbehorende gegevens) wordt van de computer verwijderd.
Instellingen beheren De familie-instellingen van uw computer beheert u via een online omgeving. Klik in het instellingenvenster op Familie-instellingen online beheren (afbeelding 2). Onder Gezinsleden vindt u de beschikbare opties per account. Eerst kiezen we voor Activiteit. Via deze sectie kunt u een activiteitenoverzicht opvragen. Zet allereerst de schuif op Aan om de rapportage te activeren. Wilt u automatisch een wekelijkse rapportage ontvangen, dan zet u de tweede schuif ook op Aan. Op de tab Recente activiteit vindt u de meest recente handelingen. Hierna kunt u de restricties voor de computer en het gebruik ervan instellen. Gebruik de tabbladen om de restricties in te stellen. Op de tab Schermtijd kunt u bepalen op welke momenten en hoelang de andere gezinsleden gebruik mogen maken van de computer. In de sectie App-
Tijdelijk blokkeren Wilt u de toegang tot een gebruikersaccount tijdelijk opheffen, maar niet het gebruikersaccount verwijderen? In het onderdeel Gezin en andere gebruikers klikt u op de naam van het account dat u wilt uitschakelen. Klik op de knop Blokkeren. De toegang wordt geweigerd totdat u de blokkering opheft.
10
23 | 2019
Deel-pc’s
zinscomputer 2
-limieten kunt u bepalen van welke apps gebruik mag worden gemaakt en hoelang. Zo kunt u bijvoorbeeld bepalen dat de YouTube-app niet mag worden gebruikt of aangeven dat spelletjes slechts een bepaalde periode mogen worden gespeeld. Op de tab Inhoudsbeperkingen geeft u aan welke websites mogen worden bezocht en kunt u websites met ongepaste inhoud blokkeren. Tot slot is de tab Besteding van belang: via deze tab voorkomt u dat gebruikers zonder toestemming aankopen doen in de Microsoft Store. In plaats hiervan kunt u instellen dat er gebruik wordt gemaakt van een saldo of het gebruik helemaal blokkeren.
Extra gebruikers Windows 10 maakt intensief gebruik van online Microsoft-accounts gekoppeld aan de gebruikersaccounts. Dit brengt verschillende voordelen met zich mee, zoals de mogelijkheid om gebruikersinstellingen (zoals de bureaubladachtergrond) en internetfavorieten te synchroniseren. Het gebruik van een Microsoft-account om u aan te melden bij Windows is echter niet verplicht. Deelt u de computer met meerdere gezinsleden, dan hoeven de andere gebruikers niet over een Microsoft-account te beschikken. Dit is van groot belang,
voor de nieuwe gebruiker. Geef de gewenste gebruikersnaam op en kies een veilig wachtwoord, dat u in de twee vakken eronder opgeeft. Windows vraagt u een drietal beveiligingsvragen in te stellen, in het geval van een vergeten wachtwoord. Klik op Volgende. Het nieuwe account wordt gemaakt en toegevoegd aan de sectie Andere gebruikers.
Supersnel schakelen
bijvoorbeeld als uw partner geen Microsoft-account heeft of als u geen account voor uw kinderen wilt maken. In het instellingenvenster (Windows-toets+I) kiest u voor Accounts. Klik op Gezin en andere gebruikers. Kies voor Iemand anders aan deze pc toevoegen. Klik hierna op de optie Ik beschik niet over de aanmeldgegevens van deze persoon (afbeelding 3). In het venster hierna kiest u voor Gebruiker zonder Microsoft-account toevoegen. Uw doorzettingsvermogen wordt beloond: eindelijk kunt u nu een ‘offline account’ aanmaken
U beheert de familie-instellingen via een online omgeving.
De juiste rechten
3 U hoeft niet per se gebruik te maken van een Microsoftaccount.
Deelt u de computer en wil een andere gebruiker de computer even gebruiken? Uiteraard kunt u zich afmelden, de andere gebruiker zich laten aanmelden en uzelf na afloop weer aanmelden, maar het kan gelukkig een stuk vlotter: door snel te schakelen naar het andere gebruikersaccount, blijft uw eigen sessie behouden. U kunt hiermee snel terugschakelen als de andere gebruikers klaar is met de computer. Open het Startmenu en klik op de foto van uw gebruikersaccount (linksbovenin). Een menu verschijnt, met onder meer de namen van de andere gebruikersaccounts. Klik op de naam van het account dat u wilt openen. Na afloop van de sessie kiest uw huisgenoot voor Afmelden. U kunt vervolgens uw eigen sessie voortzetten.
Voorkom dat alle gebruikers onnodig administratorrechten hebben.
Hebt u meerdere gebruikersaccounts op de computer, zorg er dan voor dat ze over de juiste rechten beschikken. Niet elke gebruiker hoeft administrator-rechten te hebben. In het instellingenvenster kiest u voor Accounts, Gezin en andere
4
computeridee.nl
23 | 2019
11
Streamversnelling
Gametrends Afgelopen augustus toonde de grootste gamebeurs van Europa weer de nieuwste gadgets op gamegebied. De ogen zijn dit jaar vooral gericht op het streamen van games. Zo kunnen we binnenkort aan de slag met Google Stadia en wil ook Microsoft snel volgen met xCloud. Maar dat was lang niet het enige dat ons opviel. Tekst Robbert Brus
Games streamen met Google Google maakt met Stadia officieel zijn entree op de gamesmarkt en gaat de strijd aan met Nintendo, Xbox en PlayStation. Wees niet bang dat u bij Google honderden euro’s aan een spelcomputer kwijt bent: in principe kan straks ieder apparaat waarop de Chromebrowser staat er gebruik van maken. Stadia is namelijk geen spelcomputer, maar een dienst die u games laat spelen op de servers van Google. Het beeld wordt in feite naar uw apparaat gestreamd. Dat gebeurt met zo’n hoge snelheid, dat het voelt alsof het spel op het apparaat zelf afgespeeld wordt. De basisdienst zal vanaf volgend jaar voor iedereen beschikbaar zijn. Wie als eerste met Stadia aan de slag wil, kan de Stadia Founder’s Edition kopen. Hierbij krijgt u een door Google ontworpen controller die geoptimaliseerd is voor Stadia en een Chromecast Ultra samen met drie maanden Stadia Pro, zodat u games in 4K naar uw televisie kunt streamen. Prijs: € 129,www.tiny.cc/stadiafirst
14
23 | 2019
Nieuwe G-serie Logitech Het is alweer vijf jaar geleden dat Logitech een nieuw mechanisch gametoetsenbord op de markt bracht. In de tussentijd is veel onderzoek gedaan en goed geluisterd naar de wensen van gamers. Waar een paar jaar geleden een toetsenbord nog groot en dik moest zijn en vol knoppen, gaat de voorkeur tegenwoordig meer uit naar: mechanisch en zo plat en compact mogelijk. Dankzij de ontwikkelde GL-schakelaars is dat gelukt. Met de RGB-verlichting aan houdt de batterij het ruim 30 uur vol, en met de verlichting uit kunt u zelfs meer dan 1200 uur onafgebroken tikken. Wie nog weleens wisselt tussen tablet en pc, kan met het G915-toetsenbord gemakkelijk switchen tussen de draadloze lightspeed- en de bluetoothverbinding. Al met al een prima tikbordje, maar wel met een flink prijskaartje. Prijs: € 249,www.tiny.cc/gspoton
Super RTX Nvidia borduurt voort op de door henzelf ontwikkelde raytracing-techniek. Tijdens Gamescom konden we niet alleen de nieuwe RTX Super-kaarten bekijken, we kregen ook een hands-on met verschillende games die deze techniek inmiddels volledig omarmen. Het voordeel is duidelijk: niet alleen de nieuwste games, ook klassiekers zoals Minecraft bieden dankzij raytracing een geheel nieuwe speelervaring. Later dit jaar kan iedereen aan de slag met deze geüpgradede versie van Minecraft. Kleine catch, u hebt daar natuurlijk wel een Nvidia GeForce Super RTX-videokaart voor nodig. Prijs vanaf: € 424,– www.tiny.cc/superrtx
Gamescom 2019
voor komend jaar In de wolken met Microsoft Niet alleen Google zet vol in op streamen met Stadia, ook Microsoft is bezig met deze techniek.Het bedrijf noemt zijn vergelijkbare dienst Microsoft xCloud. Wat we inmiddels weten, is dat het beschikbaar zal zijn op Xbox One-spelcomputers en Android-smartphones. Welke spellen er speelbaar zullen zijn, daarover heeft Microsoft nog niets laten weten. De geruchten gaan dat de gehele Gamepass-bibliotheek (inclusief de Xbox 360-spellen) deel uit zal maken van xCloud. Als dit werkelijk zo is, zal Google Stadia er een geduchte concurrent bij hebben.
De rat is terug Mad Catz weet ons al 30 jaar te verrassen met zijn opvallende randapparatuur. Voor velen staat de R.A.T.8+ muis symbool voor de extreme vormen die bij het merk thuishoren. Om dit nog eens te benadrukken, heeft men dit model in een gelimiteerd jasje gestoken, waarbij de muis in plaats van de standaard zwarte kleur, een gouden tint heeft gekregen. Van het model zijn slechts 1000 exemplaren beschikbaar. Wie onverhoopt misgrijpt, kan natuurlijk ook voor het standaard model gaan met minstens zo’n extreem uiterlijk.
Prijs: n.n.b.
Prijs: € 99,99 www.tiny.cc/ratcatz
Nintendo Switch voor de binnenzak Als sinds de eerste Game Boy maakt Nintendo van zijn producten kleinere versies. Het was dan ook niet de vraag óf ze met een kleinere versie van de Switch zouden komen, maar wanneer en onder welke naam. Als naam is dit keer niet gekozen voor Pocket, Micro of Mini, maar voor Lite. Sinds 20 september is de Switch Lite verkrijgbaar in drie verschillende kleuren: geel, grijs en turkoois. computeridee.nl
De Switch Lite is geen opvolger, maar komt naast de bestaande Switch in de winkels te liggen. Het apparaatje is ontworpen voor onderweg en werkt dan ook niet op de televisie. De JoyCons zijn netjes geïntegreerd in de behuizing en niet verwisselbaar. De Switch Lite is een kleine honderd euro goedkoper dan zijn grote broer. Prijs vanaf: € 229,www.tiny.cc/switchlite 23 | 2019
15
Zelf dokteren
Genees uw zieke Mac Uw Mac loopt natuurlijk als een tierelier, maar toch komt het helaas weleens voor dat er een probleempje optreedt met uw MacBook, iMac, Mac mini of Mac Pro. Geen ramp meestal; veel van de problemen zijn gemakkelijk door uzelf op te lossen. We laten u zien welke problemen vaak voorkomen en hoe u deze eenvoudig kunt verhelpen. Tekst Richard Veenstra
W
e focussen ons in het artikel niet alleen op softwareproblemen, er komen ook een paar bekende hardwareproblemen voorbij. In de meeste gevallen kunt u deze kwesties zelf oplossen, maar een enkele keer moet u de behuizing van uw Mac openmaken. Wees u ervan bewust dat hierbij de garantie kan komen te vervallen en dat u er tevens op moet letten dat u zichzelf statisch ontlaadt voordat u componenten in de computer aanraakt. Dat gezegd hebbende: laten we snel aan de slag gaan om uw Mac beter te maken!
Fouten herstellen Soms kan het voorkomen dat uw Mac ineens langzamer wordt of dat u vaker te maken krijgt met de zogenaamde spinning beach ball of death (bbod), een ietwat macabere naam voor de ronddraaiende strandbal die macOS weergeeft als een bewerking even iets langer duurt. Als eerste kunt u proberen om een programma geforceerd te stoppen, vergelijkbaar met Ctrl+Alt+Delete op een pc. Op de Mac drukt u de toetsen Alt+Cmd+Esc tegelijkertijd in. Als een programma een probleem veroorzaakt, dan ziet u in haakjes achter het programma (reageert niet). Selecteer het programma en klik op Forceer stop. Als dit nog niet werkt en u merkt dat uw Mac over het algemeen vrij sloom is, dan kunt u proberen om de
24
23 | 2019
Zorg voor de laatste updates Uiteraard is het belangrijk dat u de meest recente systeemupdates van macOS installeert. Ga naar Systeemvoorkeuren en klik op Software-update. Kies voor Geavanceerd en zet een vinkje voor Zoek naar updates en Download nieuwe updates zodra beschikbaar.. Als u wilt dat macOS ze ook meteen installeert, dan kunt u ook een vinkje voor Installeer macOS-updates zetten.
Zorg dat u recente systeemupdates van macOS installeert.
Soms kunnen vage problemen worden hersteld door een schijf-ehbo uit te voeren.
schijfpermissies te herstellen. Dit doet u door in de programmamap voor Hulpprogramma’s te kiezen en het programma Schijfhulpprogramma te openen. Selecteer aan de linkerkant de schijf die u wilt repareren, in de meeste gevallen is dit de opstart-
1
schijf. Kies vervolgens bovenin voor Schijf-EHBO. Klik op Voer uit en wacht een aantal minuten totdat de controle en reparatie is uitgevoerd. Het programma herstelt lees- en schrijfrechten op uw schijf die zijn ontstaan door installaties of het kopiĂŤren en verplaatsen van mappen en bestanden (afbeelding 1). Een schijf-ehbo kan nooit kwaad en is handig om af en toe even uit te voeren.
PRAM, NVRAM en SMC terugzetten Als de schijf-ehbo geen uitkomst heeft geboden, is de tweede stap om het PRAM, NVRAM of SMC terug te zetten. Het NVRAM en PRAM zijn kleine stukjes geheugen waarin instellingen worden opgeslagen. Voorbeelden hiervan zijn het geluidsvolume, de beeldschermresolutie en welke schijf u als opstartschijf gebruikt. Soms raken deze stukjes geheugen corrupt en veroorzaken problemen. U kunt deze stukjes geheugen eenvoudig
Mac
3
U kunt ook nog de SMC-controller opnieuw instellen. Dit is een controller in uw Mac die hardwarecomponenten aanstuurt zoals de indicatielampjes van de accu, de toetsenbordverlichting en de sensor voor het openen en sluiten van uw MacBook. Zet allereerst de Mac uit. Hebt u een Mac met een verwijderbare accu, dan moet u deze verwijderen. Hoe u de SMC opnieuw instelt, hangt af van het type Mac dat u hebt. Op www.tiny. cc/smcmac leest u precies hoe u dit moet doen. weer terugzetten naar de standaardinstellingen. Zet de Mac uit en kijk waar de toetsen Alt+Command+P+R zich bevinden op uw toetsenbord. Zet nu de Mac weer aan en druk meteen deze vier toetsen tegelijkertijd in (afbeelding 2). Laat de toetsen na ongeveer twintig seconden weer los; op nieuwere Macs is dit zodra voor de tweede keer het Apple-logo verschijnt, op oudere Macs is dit zodra u voor de tweede keer het opstartgeluid hoort. U moet na opstarten de instellingen voor beeldschermresolutie en systeemvolume opnieuw instellen in Systeemvoorkeuren.
De test Diagnostische Informatie geeft aan of er een hardwareprobleem is gevonden.
Hardwareproblemen uitsluiten
(afbeelding 3). Mocht er een fout worden geconstateerd, dan klikt u op Aan de slag. Uw Mac wordt opnieuw opgestart en u kunt meteen een reparatieafspraak maken. Klik op het Apple-logo en kies voor Restart om uw Mac hierna opnieuw op te starten.
Rare klikjes Sommige MacBooks hebben last van een klikkende trackpad. Dit komt doordat er in de loop van de tijd stof in de randen van de trackpad wordt verzameld. Het gevolg is dat een klik soms niet goed werkt of dat een klik als dubbelklik wordt geïnterpreteerd door macOS. Dit probleem is heel simpel zelf op te lossen. Pak een vel papier en knip er een stuk af. Vouw het een keer dubbel en steek de gevouwen rand in één van de zijkanten van uw trackpad. Veeg nu langs de zijkant en het vuil wat zich heeft verzameld, wordt door het papiertje opgenomen (afbeelding 4). Herhaal dit proces voor de andere kanten van de trackpad en als het goed is, hebt u geen last meer van klikjes of een niet goed werkende trackpad. Het is beter om meerdere
Het kan natuurlijk zijn dat uw Mac een hardwareprobleem heeft en dat kunt u checken met het programma Diagnostische Informatie. Voordat u dit kunt doen, moet u wel alle externe apparaten loskoppelen, met uitzondering van het toetsenbord, de muis, het beeldscherm en de netvoeding. Plaats uw Mac op een vlakke ondergrond en zet de Mac uit. Schakel de Mac weer in en druk meteen op de D-toets. Houd deze ingedrukt totdat er een scherm verschijnt waar u de taal kunt kiezen. Selecteer hier Nederlands en de Diagnostische Informatie zal binnen twee tot drie minuten uw Mac op fouten controleren. Als de test een fout vindt, dan geeft het een referentiecode aan die u aan een reparateur kunt laten zien
2
4
U kunt het beste een stukje papier gebruiken om uw trackpad schoon te maken.
Het opnieuw instellen van het NVRAM of PRAM doet u met een speciale toetscombinatie.
computeridee.nl
23 | 2019
25
l e c x E in l e p s n e r u le K
Voorwaardelijke Wilt u grip krijgen op uw uitgaven, dan is het een goed idee om uw vaste lasten en variabele kosten bij te houden. Zo wordt het makkelijker om uw financiën in de hand te houden. Dat doet u natuurlijk in Excel. In deze workshop leert u hoe u bedragen automatisch laat verkleuren, zodat u meteen ziet hoe u ervoor staat. Tekst Wim de Groot
1
U zet een tabel op voor uw vaste lasten.
datum in waarop het is betaald; maakt niet uit. Hebt u een bedrag van de februari-kolom betaald, dan noteert u uw aanduiding in kolom E enzovoort.
W
ij ontvingen een vraag van dhr. W. Pieper: “Is het mogelijk om de opmaak van de celinhoud te laten bepalen door de zogenaamde if-then-else-constructie of anderszins door de menukeuze Voorwaardelijke opmaak? Ik maak gebruik van een Excelbestand waar al mijn vaste lasten in staan. Op het moment dat deze vaste lasten worden betaald, verander ik de kleur van het lettertype handmatig zodat ik goed kan zien welke lasten al betaald zijn en welke niet. Ik wil dat eigenlijk automatisch laten doen. Ik heb er al mee lopen stoeien, bijvoorbeeld door in de kolom ernaast een x in te vullen. Op dat moment zou de kleur van het bedrag (dus niet de celkleur) moeten veranderen van zwart naar bijvoorbeeld rood. Zouden jullie kunnen helpen? Bij voorbaat dank.” Natuurlijk willen wij helpen. En omdat we denken dat hiermee meer mensen geholpen zijn, leggen wij dat hier graag uit. We gaan aan de slag met de functie Voorwaardelijke opmaak. Daarmee krijgen getallen of cellen een kleur, afhankelijk van de voorwaarde die u opgeeft.
Vaste lasten We hebben als voorbeeld een aantal vaste lasten onder elkaar gezet. Alle omschrijvingen staan in kolom A. In kolom B staan de bedragen die in januari moeten worden betaald. In kolom C neemt u het opschrift uit afbeelding 1 over. In kolom D komen de bedragen die u in februari moet betalen, kolom F is voor de bedragen van maart enzovoort. De meeste bedragen moeten iedere maand betaald worden, andere bedragen slechts drie keer per jaar of zelfs maar eenmaal per jaar (zoals uw lijfblad Computer Idee). U noteert in de kolommen van alle maanden welke bedragen daarin horen. Om aan te geven dat een bedrag in januari (in kolom B) is betaald, typt u er in kolom C iets naast: u typt een x, of OK of het woord betaald of u vult de
36
23 | 2019
Opmaakformule
U geeft de voorwaarde op met een formule en stelt in hoe de opmaak er in dat geval uit moet zien.
Vervolgens zorgen we dat het betreffende bedrag rood wordt zodra u er iets naast hebt getypt. Wellicht bent u bekend met Voorwaardelijke opmaak in Excel. Daarmee laat u een cel verkleuren, afhankelijk van het getal dat daarin staat. Als dan bijvoorbeeld het getal groter wordt dan 10, wordt de cel geel en wordt dat getal vet. Nu wil dhr. Pieper de cel niet laten verkleuren als het getal in diezelfde cel verandert, maar als er in de cel ernaast iets wordt getypt. Die voorwaarde stelt u in door middel van een formule. Selecteer de cellen B3 tot en met B30 en klik in het tabblad Start op Voorwaardelijke opmaak. Het menu dat opent, geeft de voor de hand liggende instellingen, maar wij gaan voor een gevorderde optie. Kies onder in dat menu Nieuwe regel; in het venster dat verschijnt, kiest u Een formule gebruiken om te bepalen welke cellen worden opgemaakt, waarop een invoervak verschijnt. Daarin voert u de formule in: =C3>0 (afbeelding 2). Is te doen, toch? Let u erop dat in deze formule het rijnummer (de 3 van C3) gelijk is aan het nummer van de eerste rij die u hebt geselecteerd, de 3 van B3 in dit geval.
2
Workshop
opmaak Klik in ditzelfde venster op Opmaak; het venster Cellen opmaken gaat open. Neem de tab Lettertype, want hiermee bepaalt u de kleur van het bedrag. Kies met de keuzelijst onder Kleur voor rood. Om te zorgen dat het bedrag ook vet wordt, klikt u onder Tekenstijl op Vet. Sluit de vensters door driemaal op OK te klikken (ja, we zijn er diep in gedoken). Zodra u nu in kolom C iets naast het bedrag typt (een x, OK, een datum of een woord), wordt het bedrag rood en vet.
Aanpassen Het leuke is, dat dit ook werkt voor negatieve bedragen, dus voor bedragen die u ontvangt, zoals storneringen van een incasso. Want de formule =C3>0 houdt niet in dat er een positief bedrag moet staan, maar betekent louter: als er ook maar iets staat in kolom C (ook een letter of een woord geldt als ‘groter dan nul’). Waarop dan de cel ernaast in kolom B zal verkleuren. Wilt u deze voorwaardelijke opmaak bijstellen, dan klikt u op een van de cellen die u zojuist hebt ingesteld (in kolom B), klikt u op Voorwaardelijke opmaak, Regels beheren en Regel bewerken.
4
U ziet de formule alleen zoals die geldt voor de eerste cel van de serie. Toch wordt deze op de achtergrond wel aangepast voor de volgende cellen. In plaats van dat het getal rood wordt, kleurt de hele cel grijs.
3
Met de kwast kopieert u de voorwaardelijke opmaak snel naar andere cellen Sluit dit venster en klik op een cel een paar rijen lager, bijvoorbeeld op B5. Klik weer op Voorwaardelijke opmaak en op Regels beheren. In het venster met de instellingen ziet u precies dezelfde formule! U zou verwachten dat hier zou staan =C5>0, zoals het rijnummer gewoonlijk opschuift als u een formule omlaag kopieert. Dat gebeurt bij voorwaardelijke opmaak ook wel, maar u ziet dat hier niet. U ziet alleen de formule zoals die geldt voor de eerste cel in deze serie. Zolang rijnummer 3 van C3 maar gelijk is aan rijnummer 3 van B3 onder Van toepassing op, kunt u ervan op aan dat op de achtergrond voor de kleur van B5 de formule =C5>0 wordt toegepast. Alleen is dat in dit venster niet te zien.
Cel verkleuren Misschien vindt u het niet handig om het betaalde bedrag rood en vet te maken en wilt u liever dat de cel met dat bedrag in dat geval grijs kleurt. Zet dan dezelfde stappen als hiervoor; klik na het invoeren van de formule op Opmaak, maar klik in het venster Cellen opmaken op de tab Opvulling en kies uit het kleurenpalet een grijstint. Dan zal de cel met het bedrag grijs kleuren zodra u in kolom C iets naast het bedrag typt (afbeelding 3).
werkt? Klikt u nog eens op cel B3, klik in het lint op Start op Voorwaardelijke opmaak en klik in het menu op Regels beheren. Rechts in het venster (afbeelding 4) ziet u Formule: =C3>0; dat is de voorwaarde, de if-then, maar zonder ALS ervoor. Onder Opmaak ziet u het voorbeeld van de opmaak. Links leest u onder Van toepassing op: voor welke cellen deze regel geldt: =$B$3:$B$30 in ons geval. Denkt u de dollartekens even weg, dan staat er B3 tot en met B30 (dit is een zogeheten absolute verwijzing).
Deze kwast is reuzehandig. Daarmee kopieert u de opmaak.
Opmaak kopiëren We hebben de voorwaardelijke opmaak voor de eerste maand, januari, ingesteld. Voor de volgende maanden wordt het makkelijk, want u kunt deze opmaak kopiëren.
5
Dezelfde formule wordt op alle cellen toegepast U hebt de formule =C3>0 ingegeven en die geldt voor de hele serie B3 tot en met B30. Zien hoe dat computeridee.nl
23 | 2019
37