Computer Idee 25 2017 Preview

25 Slechts

€

14 nov - 28 nov 2017

3,50

V oor ut gespo

iOS 11

MICROSOFT GARAGE

Dit kan uw iPad nu!

Slimme softwarewerkplaats

MAILCHIMP

Nieuws­brieven maken en versturen

Me t torrents en vpn

Veilig

downloaden Gratis : )

PRETTIGE EXTRAATJES

Handige

Veiligheids

hulpjes

Succesvol online verkopen

GAMES, ANDROID, iOS

Emuleren maar!

Draadloos netwerk De beste verbinding

W orkshops:

Privacy: leg Facebook aan banden

Maak zelf een tekenfilm

ONGEHOORD GOED Laat de wereld om je heen tot rust komen en ga helemaal op in je muziek zonder storende buitengeluiden.

De REAL BLUE NC is ideaal voor in het vliegtuig, in een drukke kantoortuin of als je van je welverdiende me-time wilt genieten.

NIEUW

REAL BLUE NC

Inhoud

Deze editie

Inhoud Veilig downloaden Films downloaden mag niet (meer), maar ja, oude gewoontes ... Toch doen?

We laten u zien hoe u op een veilige manier downloadt.

10

Workshops 17 Formatteer zonder fouten Maak elke sd-kaart bruikbaar 44 Maak zelf een tekenfilm

Animeren kun je ... juist, leren!

52 Bescherm uw prvacy Dit zijn de instellingen van Facebook die ertoe doen

10 Download-do's & don'ts Doe het goed, doe het veilig 14 Succesvol online verkopen U verdient het!

17 Sd-kaarten formatteren Altijd perfect met de juiste tool 20 De elfde van Apple Van dock tot bestandsbeheer 24 Verbindingswoorden Wifi-jargon in de praktijk 28 Steengoed!

Keigave accessoires 32 Nuttige extra's Freebies van antivirusboeren

34

14 24 Wie maakt me los?

Er zijn veel meer mogelijkheden om uw spullen te slijten dan eBay en Marktplaats alleen. De beste tips voor succesvol online verkopen.

36 Zelf een nieuwsbrief maken Dat is makkelijker dan u denkt 39 Nieuw: Gespot in de Garage Experimentele tools en apps uit Microsofts schatkamer 44 Van bolletje tot tekenfilm Animeren met Synfig Studio 52 Facebook & uw privacy Onthoud: ú bepaalt!

54 Doen alsof Emuleerleuks 58 Word abonnee V ig Kies zelf het abon- doewil nloaden nement dat 't best bij u past!

Emule maar! ren 25

28 nov - 12

dec 2017

3,50

Slechts

€

Voor u gespot

iOS 11

Dit kan uw iPad nu!

Wifi-wát?

Triband, 4x4 mu-mimo, beamforming, 600+1300 Mbps, AC5400, QoS ... Wat betekenen die termen en – veel belangrijker! – wat betekenen ze voor uw wifi-verbinding?

Ik vind ...

H

et was spannend de afgelopen weken. Wat zouden we voor reacties ­krijgen op de opfrisbeurt van onze vormgeving, die per editie 23 gestalte kreeg? Zou het opzeggingen regenen of zou men juist blij zijn met het werk van onze vormgevers?

Inmiddels, een week of drie later, is het antwoord bekend: u bent in overgrote meerderheid blij met de aanpassingen.

Wat kreten uit de mails die ik binnenkreeg: ‘TOP’, ‘Uitermate geslaagde update’, ‘Aangenaam getroffen’, ‘Wat een verbetering’. computeridee.nl

Mooie mailings Met Mailchimp is het maken van nieuwsbrieven een makkie. Handig, als u bijvoorbeeld de kerstwensen namens de bridgeclub moet versturen!

36

Kritische reacties waren er ook.

Leo vindt de nieuwe letter oersaai en het blad als geheel flets.

Jan waarschuwt ‘er geen wcblad van te maken’. Enkele lezers hebben moeite met de her en der gebruikte kleur­ combinaties. Zo vraagt Bart of we nóg meer rekening kunnen houden met kleurenblinden (toch zo'n miljoen mensen in Nederland). Wees gerust, we hebben alle suggesties genoteerd en gaan de komende weken proberen de pijnpunten zo veel mogelijk weg te nemen.

Blijft voor de rest staan dat u in

overgrote meerderheid net zo blij bent met de vernieuwing als wij zelf. Intussen hebben we natuurlijk ook geprobeerd een spannend en gevarieerd tijdschrift voor u te maken.

Veel lees- en doeplezier!

Dick van de Schraaf Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl

MICROSOF

T GARAGE

Slimme softwarewerkplaa ts

Met torrents en vpn

Gratis :)

Handige Veilighe hulpjesids

GAMES, ANDROID,

7

| 23 | 2017

PRETTIGE

iOS

EXTRAATJ

MAILCHIM

P

Nieuws maken brieven en versture n

Workshops:

Succes Privacy: leg online vol Facebook verkopen aan banden Maak ES

zelf een teken film

Draadloos netwer De beste verbindink g

Rubrieken

4 Mailbus Lezers geven hun mening 6 Nieuws Ontwikkelingen, trends en nieuwe producten 23 Lezersaanbieding Nóg meer Arduino-knutselen 30 Voor Nop De leukste gratis software 40 Vers Getest Nieuw spul, voor u bekeken 47 Tips & Trucs Handige slimmigheden 57 Apps & Downs Handige huishoud-apps 60 FAQman Problemen opgelost 66 Uitsmijter Software pakt nepnieuws aan 67 Abonneeservice/Colofon Plus: volgend nummer

| 25 | 2017

3

Downloaden ig il e v t e h e o d , d e o g t e Doe h

Films downloaden mag niet (meer). Maar oude gewoontes leer je niet zomaar af, dus menigeen haalt zo af en toe toch nog een filmpje binnen. Omdat wij niet willen dat mensen daarbij risico lopen, laten we hier zien hoe u op een veilige manier downloadt.

De onderste 720p-torrent van 6 GB is van betere kwaliteit dan de 1080p-torrent van 1,8 GB.

Is downloaden (il)legaal?

Er is nog veel onduidelijk over de (il)legaliteit van het downloaden van torrents. De vuistregel is dat alleen het downloaden van auteursrechtelijk materiaal niet mag (dus eigenlijk alle fi lms en muziek), maar bijvoorbeeld Linux-distributies of freeware wel. Brein liet individuele downloaders altijd met rust, maar andere partijen, zoals Dutch Filmworks, willen nu beginnen met het sturen van waarschuwingen naar downloaders. Dat zijn geen ‘boetes’, maar schikkingsvoorstellen: u kunt een gerechtelijk proces (dat u hoogstwaarschijnlijk zou verliezen) afkopen. Voor het zover is moet Dutch Filmworks eerst ip-adressen verzamelen (dat lukt niet zomaar, en zeker niet als u een vpn gebruikt), én daar uw fysieke adres bij opvragen bij uw provider (die daar niet zomaar aan meewerkt). Het duurt dus nog wel even voor het zover is!

Tekst Tijs Hofmans

B

ij Ziggo en XS4ALL is The Pirate Bay inmiddels geblokkeerd en de kans is groot dat binnenkort ook andere providers volgen. En hoewel Brein dat misschien wel goed nieuws mag vinden, heeft het blokkeren van de website ook een groot nadeel.

Er valt veel te zeggen over de beruchtste torrentsite ter wereld, maar The Pirate Bay stond wél garant voor kwaliteit. Torrents bevatten er slechts zelden virussen en door het controlesysteem konden gebruikers makkelijk aangeven wat de kwaliteit van een torrent was. The Pirate Bay heeft ons gelukkig door de jaren geleerd waar we op moeten letten als we een torrent downloaden, zowel op het gebied van veiligheid als van kwaliteit. Wat zijn de beste tips?

2

Kingsman draait nog in de bioscoop maar staat wel al online – gelukkig laten de commentaren zien wat er écht in de torrent zit.

1

De strijd tegen illegaal downloaden gaat zelfs door tot aan de providers.

Te mooi om waar te zijn De eerste tip: als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo. Een film die nog niet in de bioscoop draait maar wel al in 4K-resolutie met perfect geluid én Nederlandse ondertitels op The Pirate Bay te vinden is? Tja … in het beste geval is het een slechte camrip, of een film met hardcoded Koreaanse ondertite-

ling, in het slechtste geval downloadt u een virus dat veel schade kan aanrichten (afbeelding 1). Daarmee willen we overigens niet zeggen dat het onmogelijk is om zulke ‘perfecte torrents’ te vinden. Soms lekt er eens iets uit, soms breken hackers in op de servers van een bedrijf en zetten ze films vroegtijdig online ... Het kán voorkomen, maar bekijk zulke torrents met argusogen en volg vooral de rest van deze tips.

Bestandsgrootte Als u het hoort is het best logisch, maar geloof maar dat er veel downloaders zijn die een bestand van

10

| 25 | 2017

Torrent-tips

Als u de codetaal leert ontcijferen zijn, kunt u veel opmaken uit de reacties onder torrents.

3

enkele megabytes binnenhalen en dan verbaasd zijn dat dat geen drie uur durende speelfilm bevat. Kijk daarom vóór het downloaden of de grootte van het torrentbestand overeenkomt met wat u van de download verwacht: een film is tussen de 700 MB en 3 GB, bij muziek verschilt dat per album. In ieder geval zegt de grootte iets over de compressie en daarmee de kwaliteit van de film.

Is die maar 800 MB groot? Dan is er waarschijnlijk veel compressie gebruikt en klinkt het geluid erg blikkerig of kunt u de pixels tellen. Een 720p-film van drie gigabyte ziet er vaak beter uit dan een full-hd-film van 900 megabyte. Grootte maakt dus echt uit (afbeelding 2).

Jargon

Commentaren

Naast jargon in de comments komt u ook allerlei afkortingen en termen

De meeste torrentwebsites hebben een reactiemodule. Gebruikers kunnen onder een torrent commentaar achterlaten. Dat is handig om te bepalen hoe goed een torrent is en of die biedt wat hij belooft. Zorg wel dat u het jargon leert kennen, want daar zijn piraten nogal fan van. A/V staat bijvoorbeeld voor de kwaliteit van de audio/video van een torrent (afbeelding 3). Gebruikers geven daarmee aan hoe zij de kwaliteit van een bestand beoordelen. A/V 8/9 betekent dan dat de audiokwaliteit een 8 krijgt, en de videokwaliteit een 9 (van computeridee.nl

tegen in de titels van de torrents zelf.

Vaak staat daar sowieso een jaartal in – dat is het jaar waarin de film is uitgebracht (en niet wanneer die is geüpload!). Ook de resolutie staat vaak in de titel. BrRip staat voor bluray-rip, doorgaans goede kwaliteit. x264 of H.265 zijn videocodecs, terwijl DTS, AAC en AC3 de gebruikte audiocompressie aangeven.

Ook vindt u in de titel vaak de naam van de uploader of de groep uploaders (afbeelding 4). YiFY is bijvoorbeeld een bekende groep die doorgaans torrents uploadt met goede videokwaliteit, maar sterke audiocompressie. De bestanden die YiFY aanbiedt zijn daardoor erg klein, maar klinken vaak niet erg goed.

Andere bekende namen zijn aXXo en e.Ozlem.

Eerdere uploads Een andere goede tip: kijk naar wat de uploader al eerder online heeft gezet.

Is dit de eerste film die hij ooit heeft geüpload? Dan mag u deze torrent de 10). Soms staat daar ook nog M bij – dat is hoe goed de uploader de movie zelf vindt. Let overigens wel op dat dat niet altijd even betrouwbare cijfers zijn. In sommige gevallen worden die cijfers namelijk kunstmatig opgeschroefd door de uploaders zelf.

4

In deze titels ziet u de naam van de originele uploader.

Goede downloadsites Nu The Pirate Bay offl ine is voor in ieder geval Ziggo- en XS4ALL-klanten is het de vraag welke torrentsites nog betrouwbaar zijn. Er zijn er een paar die nog steeds erg groot zijn, en daarmee ook voldoende aanbod hebben.

1337X – www.1337x.to Demonoid – www.demonoid.pw RARbg – www.rarbg.to Torrentz2 – www.torrentz2.eu iDope.se – www.idope.se

met een gezonde dosis argwaan bekijken. Maar als de uploader al tientallen keren eerder torrents online heeft gezet én daar goede reviews voor heeft gekregen, dan biedt dat meer hoop. U kunt dat vaak heel simpel nagaan door op de naam van de uploader te klikken en zijn profiel te bekijken.

Het aantal seeders van een torrent is vaak ook een goede indicatie.

Seeders zijn de gebruikers die een torrent op dat moment aan het uploaden zijn; het bittorrent-protocol zorgt er automatisch voor dat downloaders van torrents die ook meteen weer uploaden voor andere gebruikers.

Een hoog aantal seeders betekent doorgaans dan ook dat er veel gebruikers zijn die het bestand eerder hebben gedownload. Grote kans dat dat een goede torrent is! | 25 | 2017

11

Online spullen y a B e n e ts a la tp k r a Er is meer dan M We hebben allemaal weleens spullen die we zelf niet meer hoeven, en die we dus kunnen verkopen. Dan kunt u wachten tot Koningsdag of een andere rommelmarkt opzoeken, maar u kunt uw spullen natuurlijk ook online verkopen.

Tekst Martin Gijzemijter

W

anneer we het hebben over online verkopen, denken mensen vaak aan Marktplaats of eBay. Dat is niet zo gek, deze websites zijn populair en dankzij reclame behoorlijk bekend bij een groot publiek.

Het nadeel van dit soort sites is dat er ook heel erg veel mensen van gebruikmaken en dat de kans groot is dat u moet concurreren met een andere verkoper die hetzelfde product aanbiedt. Het loont daarom de moeite om ook eens wat andere online verkooppunten te bekijken.

Bol.com Bij Bol.com (www.bol.com) denken we doorgaans aan kopen, niet direct aan verkopen. Toch is het online warenhuis een prima plek om van uw spullen af te komen, zowel particulier als zakelijk. Dit kunt u overigens niet doen met uw bestaande Bol.com-account; u zult er een verkoopaccount voor moeten aanmaken, maar dat is net zo eenvoudig als het openen van een gewoon account. Vervolgens geeft u aan wat voor producten u wilt verkopen en hoeveel u daarvan in voorraad hebt (één kan dus ook). Het plaatsen van die producten kost u niets. Pas als u iets verkoopt, dan bent u Bol.com daarover een percentage verschuldigd. Hoe hoog dat percentage is, hangt af van de productcategorie en de prijs. We noemen deze prijzen bewust niet, ze willen namelijk nogal eens variëren en de actuele prijs vindt u altijd op de site van Bol zelf, via www.tiny.cc/bolkost. Deze manier van verkopen is ideaal om bijvoorbeeld van uw hele boeken- of dvd-collectie af te komen, waarbij u gebruikmaakt van de zichtbaarheid van Bol.com. Houd er wel rekening mee dat verkopen op deze manier een serieuze zaak is: u kunt niet – zoals bij Marktplaats – zeggen: ‘O sorry, ik verkoop het toch liever niet.’ Een verkoop is een verkoop en u moet dan wel leveren. Ander nadeel is dat u het geld pas na verloop van tijd krijgt uitgekeerd.

U kunt Bol.com niet alleen gebruiken om spullen te kopen, u kunt er ook heel eenvoudig spullen verkopen.

Speurders lijkt erg veel op Marktplaats en eBay, maar is iets minder groot.

14

| 25 | 2017

Speurders.nl De koop-/verkoopsite www.speurders.nl lijkt in veel opzichten op Marktplaats: ook op deze site is het mogelijk om heel eenvoudig producten aan te bieden en te kopen. Net als Marktplaats moet ook deze site natuurlijk ergens z’n geld aan verdienen, dus kunt u ook hier kiezen om uw advertentie voor een bepaald bedrag op de homepage of omhoog te plaatsen. De bedragen die hiervoor worden gevraagd komen redelijk overeen met die van Marktplaats.

Een echt voordeel heeft Speurders dan ook niet, behalve dan dat de site minder gebruikers heeft en de concurrentie een stuk minder is. Maar het aantal bezoekers ligt ook lager. Onderscheidende factor van Speurders.nl is dat deze site ook expliciet een rubriek Erotiek heeft, terwijl Marktplaats dergelijke artikelen verstopt in de categorie Diversen.

Koopjeshoek

verkopen Letgo Een nieuwe manier van online verkopen is met behulp van Letgo. Letgo is een app die beschikbaar is voor Android en iOS (www.tiny.cc/letgo). U kunt hiermee spullen verkopen zonder tussenkomst van een derde partij. Een site als Marktplaats zit er natuurlijk ook niet écht tussen, maar daar kunt u geld betalen om zichtbaarder te zijn, en bij eventuele problemen kunt u bij Marktplaats aan de bel trekken. Letgo werkt niet op die manier. U plaatst uw product online, en dit product wordt direct getoond aan uw vrienden of andere mensen die bij u in de buurt zijn. Dat is handig, want mensen houden van snel – en wanneer iets dat u zoekt beschikbaar is op vijf minuten afstand, dan bent u eerder geneigd om het snel even af te handelen dan wanneer u een uur moet rijden of moet wachten op de post. De app werkt eenvoudig en binnen een paar minuten hebt u uw product aangeboden en, afhankelijk van wat u verkoopt, druppelen de reacties niet lang daarna binnen. U bent hier overigens niet verplicht om ook daadwerkelijk te verkopen, u bepaalt zelf op welke reacties u reageert en welke niet. Een betaalplatform is er niet (er zit immers niemand tussen), dus u moet alles zelf afhandelen.

Een smartphone verkopen aan particulieren kan een heel gedoe zijn. Bent u bereid iets minder te ontvangen, dan kan het eenvoudiger.

Zonzoo Wilt u een smartphone verkopen? En hebt u geen zin in iemand die u allerlei vragen komt stellen over het toestel, het ding gaat inspecteren en vervolgens probeert af te dingen om dat ene krasje? Een smartphone verkopen is een heel eigen tak van sport en u kunt daarom overwegen om niet te verkopen aan een particulier, maar aan een handelaar. Dit betekent uiteraard dat u minder voor het toestel zult krijgen (immers, de handelaar moet er ook nog wat aan verdienen), maar het voorkomt wél een hoop gedoe en u weet direct waar u aan toe bent. Een voorbeeld van zo’n site is www.zonzoo.nl. U voert daar simpelweg in wat voor telefoon u hebt (als u dat niet precies weet, dan kan dat aan de hand van het IMEI-nummer), geeft aan in welke staat het toestel verkeert, waarna u direct te zien krijgt hoeveel u nog voor het toestel krijgt. U krijgt dan een adreslabel waarmee u het toestel kosteloos naar Zonzoo kunt sturen. Zodra zij bevestigd hebben dat het toestel in de staat is die u omschreef, krijgt u uitbetaald. computeridee.nl

Letgo is een platform dat gebruikers rechtstreeks aan elkaar koppelt, zonder extra kosten of bemiddeling.

Wees voorzichtig!

Wanneer u iets koopt via eBay of betaalt op Marktplaats via PayPal, dan geniet u een zekere mate van bescherming. Wanneer de persoon bij wie u iets hebt gekocht nooit levert of iets levert dat niet voldoet aan de productomschrijving, dan krijgt u uw geld terug. Om die reden kunt u op dit soort sites dus heel eenvoudig zeggen: ik stuur het pas op zodra u betaald hebt. Omdat bijvoorbeeld Letgo en Speurders níét zo’n systeem hebben, overweegt u misschien om tot een compromis te komen en om een aanbetaling te vragen wanneer u iets verkoopt. Dit raden we af. De regel is: eerst betalen, dan krijgen. Wanneer mensen hier moeilijk over doen, zijn er twee mogelijkheden: of u hebt te maken met een oplichter of met iemand die bang is om opgelicht te worden. In beide gevallen kunt u, als u er niet uitkomt, altijd aanbieden om het product langs te brengen of op te laten halen.

Dan is het gelijk oversteken en kan er minder gebeuren.

Laat u niet verleiden om het product te verzenden voordat er betaald is.

| 25 | 2017

15

De elfde van Apple

men multitasken een eitje. Start een app en sleep vervolgens een ándere app vanaf de Dock omhoog. Helemaal naar links of rechts van het scherm leidt tot split-screenmodus. Of drop de app ergens over de al geopende app heen, waardoor de laatste app zwevend bovenop komt te liggen.

Op die manier kunt u meerdere apps tegelijkertijd draaien: twee naast

2

Van multitasken tot schermvideo

Het onlangs gelanceerde iOS 11 heeft heel veel nieuws te bieden. Met name gebruikers van de iPad kunnen zich in de handen wrijven: als zij het nieuwe iOS hebben geïnstalleerd, hebben ze een uitstekende laptopvervanger in handen.

Tekst Ronald Smit

N

atuurlijk is iOS 11 niet alleen voor iPad-gebruikers interessant: ook als u een iPhone of iPod Touch hebt, kunt u er veel voordeel uit halen. In dit artikel loodsen we u door een selectie van nieuwigheden heen.

Sommige daarvan springen direct in het oog, anderen zijn wat meer verborgen.

Dock Het zo ongeveer meest besproken onderdeel van iOS 11 is het Dock.

Ofwel: de knoppenbalk onder in beeld met daarop zelf te plaatsen snelkoppelingen naar apps. Heel vergelijkbaar met het Dock in OS X, wat betekent dat beide besturingssystemen weer een stapje dichter bij

elkaar gekomen zijn. Het aardige is dat u het geheel naar eigen hand kunt zetten. Sleep simpelweg apps vanuit het startscherm (of een map op een van de startschermen) naar het Dock en laat ze daar los. Op die manier kunt u tot maar liefst vijftien apps toevoegen aan de ‘slimme startbalk’ (afbeelding 1). Veel meer dus dan u voorheen kon plaatsen op de oude ‘snelstartbalk’ in oudere versies van het mobiele besturingssysteem.

Tegelijkertijd ziet u helemaal rechts ook steeds de laatst gebruikte apps op een rijtje.

Veeg helemaal van beneden naar boven voor de taakbeheerder, of dubbeldruk op de Home-knop.

Multitasken

Het Dock kan flink wat snelkoppelingen naar apps bevatten.

Het Dock is niet alleen een verzameling snelkoppelingen, het maakt het eveneens stevig onder handen geno-

elkaar in split-screenmodus plus nog eentje in een soort overlay. Een zwevende app veegt u overigens zo weg uit beeld. Om een overzicht van alle geopende apps te zien (afbeelding 2), veegt u (op de iPad) van helemaal onderaan het scherm naar boven (op de iPhone blijft de taakbeheerder vanwege het kleinere scherm als vanouds werken) . Een korte veeg roept altijd het Dock op, een lange veeg de taakbeheerder. Hiermee schakelt u razendsnel tussen verschillende apps. Overigens geldt dat apps door de maker wel geschikt moeten zijn gemaakt voor een van de multitasking-mogelijkheden. Is een app al een tijd niet meer van updates voorzien, dan werkt deze mogelijk alleen in de oude volledige-schermmodus.

1

20

| 25 | 2017

iOS 11

3

Voeg onderdelen toe aan het Bedieningspaneel of verwijder ze.

Bluetooth écht uitzetten Bedieningspaneel In het Bedieningspaneel ziet u naast een overzicht van de geopende apps ook een serie knoppen. Denk aan bijvoorbeeld de zaklantaarn en regelaars voor geluidsvolume en schermhelderheid. Het aardige is dat u dit Bedieningspaneel geheel naar eigen wens kunt aanpassen.

Start daarvoor de app Instellingen en tik daarin op Bedieningspaneel, gevolgd door een tik op Pas regelaars aan. Door onder het kopje Meer regelaars op het plusje voor een item te tikken, voegt u dat toe aan de knoppenverzameling van het Bedieningspaneel. Verwijderen van niet-gebruikte onderdelen is een kwestie van onder Voeg toe op het mintekentje voor een ongewenst exemplaar te tikken (afbeelding 3).

Voeg alvast Schermopname toe!

Video-opname van het scherm

Een veel minder opvallend onderdeeltje dat in iOS 11 significant anders werkt dan in voorgaande versies is de bluetooth-schakelaar. Normaal gesproken kon u bluetooth uitschakelen via het Bedieningspaneel (even een eind van de onderrand naar boven vegen). Als u daar nu op het bluetooth-pictogram klikt, lijkt dit uit te schakelen. Echter, Apple heeft ervoor gekozen dat bluetooth na een tijdje toch weer aan gaat. Volgens de fabrikant om het automatisch koppelen van bluetooth-apparatuur te vereenvoudigen. Gelukkig kan écht uitschakelen ook nog altijd. Start hiervoor de app Instellingen en tik

daarin op Bluetooth. Zet de schakelaar achter de gelijknamige optie op Uit. Nu is bluetooth écht uitgezet.

Pdf van webpagina maken Het omzetten van een webpagina naar een pdf-bestand kon ook al in eerdere versies van iOS, maar u moest dan wel weten dat u eerst op de deelknop in Safari moest tikken om vervolgens op de voorbeeldweergave van de af te drukken pagina een spreidbeweging met twee vingers te maken. En dan wéér op de deelknop tikken en een app kiezen waarin u de webpagina als pdf wilde openen. In iOS 11 kan dat een stuk sneller (hoewel de oude methode ook blijft wer-

Ein-de-lijk: we kunnen met iOS een schermvideo maken!

Als u in de vorige stap inderdaad Schermopname hebt toegevoegd, hebt u er een bijzonder knopje bij in het Bedieningspaneel. Namelijk een video-opnameknop waarmee u schermvideo’s kunt maken. Deze (eindelijk voor het eerst beschikbare) optie maakt het mogelijk om bijvoorbeeld iemand die ergens even niet helemaal uitkomt op zijn of haar i-apparaat de helpende hand te bieden met een filmpje waarin u laat zien hoe iets voor elkaar is te boksen. Na een tik op de opnameknop in het Bedieningspaneel start er een countdown-tellertje, waarna de opname start. Doe uw ding: zodra u klaar bent, tikt u op de rode balk boven in beeld en stopt u de opname via het daarvoor bestemde ballonnetje. In geval van een fullscreen-app: veeg van helemaal beneden naar boven en klik weer op de nu inmiddels rode opnameknop. De videoclip wordt zoals aangekondigd bewaard op de Filmrol.

5

Even doordrukken Een klein aardigheidje in het Bedieningspaneel is de ‘lange druk’. Als uw iPad of iPhone nog niet over 3D-touch beschikt, dan volstaat het om hier uw vinger even wat langer te laten rusten op een van de elementen in het Bedieningspaneel (afbeelding 4).. Diverse knoppen tonen vervolgens extra mogelijkheden. Zo kan de zaklantaarn bijvoorbeeld in helderheid geregeld worden. Helaas werkt deze zogeheten ‘long touch’ (nog?) niet op andere plekken in iOS.

4

Houd uw vinger even wat langer op een knop of regelaar in het Bedieningspaneel.

Een webpagina als pdf bewaren is een eitje.

computeridee.nl

| 25 | 2017

21

De draad kwi jt

Wifi-wát Fabrikanten van draadloze routers schermen graag met allerlei moeilijke termen, zoals (simultane) dualband, triband, 4x4 mu-mimo, beamforming, 600+1300 Mbps, AC5400, QoS enzovoort. Wat betekenen die benamingen eigenlijk allemaal en – belangrijker – wat betekenen ze voor uw wifi-verbinding?

Tekst Toon van Daele

E

en draadloze router vind je tegenwoordig in nagenoeg elk huishouden en wie er nog geen heeft, is er vast naar op zoek. Helaas is het niet zo eenvoudig om het goedkoopste toestel te vinden dat ook nog eens het best aansluit bij uw wensen. En zodra u zo’n toestel hebt, valt er vaak ook nog wel het een en ander te configureren en te optimaliseren.

Hoe dan ook, de laatste jaren hebben zich allerlei technieken rond wifi ontwikkeld die u een hogere snelheid, een grotere stabiliteit en veiligheid of een beter bereik beloven (afbeelding 1). Maar voordat u zich laat verleiden door alle nieuwigheden, moet u wel weten dat niet alle ontwikkelingen

1

2

zijn gestandaardiseerd (sommige opties zijn nog merkgebonden).

Ook moet u beseffen dat er voor een wifi-verbinding minimaal twee ‘partijen’ nodig zijn: een zender en een ontvanger (client). Het is dus niet per definitie zo dat uw laptop (of tablet, of smartphone) bij de aanschaf van een hypermoderne draadloze router of toegangspunt optimaal van alle mogelijkheden gebruik kan maken. Sterker nog: vaak valt de verbindingssnelheid dan terug op die van de traagste ontvanger. Eventueel kunt u dan uw oude router naast uw nieuwe router laten staan, waarbij u de eerste alleen door uw oudere ontvangapparatuur laat gebruiken.

Eigenschappen TP-Link Archer C5400

Doorvoersnelheid

✓ 802. 11ac WiFi snelheid van 5,3 Gbps ✓ Tri-band WiFi (2,4 Ghz en 2x 5 Ghz) ✓ MU-MIMO: verbinding met meerdere apparaten tegelijk ✓ 4x Gigabit LAN poort en 1x Gigabit WAN/LAN poort ✓ 1 x USB 3.0 en 1x USB 2.0 voor printers en harde schijven ✓ Goede dekking dankzij 8 externe antennes en Beamforming

Hebt u een bekabelde ethernetverbinding van 1 GB, dan mag u doorgaans op zo’n 900 Mbit/s daadwerkelijke doorvoersnelheid rekenen.

De resterende tien procent wordt opgeslokt door allerlei overhead, zoals foutcorrectie-controles. Bij een wifi-verbinding ligt dat wat ingewikkelder: daar hebt u vaak te maken met allerlei storende (omgevings-)

Het staat indrukwekkend, al die termen, maar wat betekenen ze eigenlijk?

24

| 25 | 2017

De theoretische doorvoersnelheid (groen kader) wordt in de praktijk zo goed als nooit gehaald (bron: Wikipedia).

factoren, waardoor er ook meer overhead is – zozeer zelfs dat u in de praktijk vaak maar een derde van de opgegeven doorvoersnelheid haalt.

Leest u bijvoorbeeld dat de wifi-standaard 802.11n 150 Mbit/s haalt, dan zal de praktijk vaak richting

3 Tribandnetwerk

2,4 GHz

5 GHz1

5 GHz2

2,4GHztoestel

Trager ac-toestel

Sneller ac-toestel

Een triband-router: 1x 2,4 GHz en 2x 5 GHz.

Verbindingswoorden

50 Mbit/s gaan, en bij 802.11ac valt de theoretische doorvoersnelheid (datarate) van 433 of 866 Mbit/s ook vaak terug tot slechts circa 30 procent (afbeelding 2). Verderop in dit artikel leest u hoe u toch betere prestaties kunt behalen, al dan niet door in te zetten op nieuwere technieken.

4

Frequenties Er zijn nog wel routers te vinden die zich uitsluitend van de 2,4GHzfrequentieband bedienen (zoals de D-Link DIR-605L; circa 30 euro), maar de meeste routers zijn intussen dualband, wat betekent dat ze daarnaast ook op de 5GHz-band opereren.

De 2,4GHz-band bestaat het langst (802.11b,g,n), maar is doorgaans ook het drukst bezet. Dat heeft niet alleen te maken met het beperkt aantal kanalen (zie verderop), maar ook doordat allerlei andere apparatuur, zoals magnetrons, draadloze telefoons en babyfoons, diezelfde band gebruiken en dus storing kunnen veroorzaken. In de 5GHz-band (802.11 n,ac) is er minder interferentie, maar tegelijk heeft het signaal minder reikwijdte en heeft het meer moeite met obstakels als muren.

Gelukkig zijn de meeste routers van het type ‘simultaneous dualband’, wat betekent dat ze tegelijkertijd op beide frequenties kunnen uitzenden. U kunt dus voor elk type twee draadloze netwerken instellen, waarbij u apparatuur die behoefte heeft aan hogere doorvoersnelheden met de 5GHzradio van uw router verbindt (ervan uitgaande dat uw ontvanger daartoe in staat is), terwijl u ontvangers die zich op grotere afstand bevinden aan de 2,4GHz-radio koppelt.

Sommige routers zijn van het triband-type: dat houdt gewoonlijk in dat ze één radio hebben op 2,4 GHz en twee radio’s op 5 GHz. Die zijn doorgaans zó ingesteld dat ze automatisch elke 5GHz-ontvanger met de meest geschikte 5GHz-band verbinden (afbeelding 3).

Kanaalkeuze Afhankelijk van de gekozen frequentieband staat u ook een verschillend aantal kanalen ter beschikking. In het 2,4GHz-spectrum zijn dat er dertien, waarvan er elf daadwerkelijk bruikbaar zijn. Houd er wel rekening mee dat kanalen elkaar tot op zekere hoogte overlappen. Om geen storing te ondervinden van naburige draadloze netwerken, stelt u het kanaal van computeridee.nl

5

De meeste routers kiezen zelf het ‘optimale’ kanaal, maar u kunt ook zelf een kanaal kiezen.

Een tool als NetSpot geeft u duidelijk inzicht in onder meer de wifi-drukte (kanalen en signaalsterkte).

Magnetrons en babyfoons kunnen storingen in het signaal veroorzaken uw eigen router daarom bij voorkeur in op een kanaal dat minimaal vijf nummers is verwijderd van dat van naburige routers (afbeelding 4). In de praktijk komt dat neer op een keuze tussen kanalen 1, 6 en 11.

De meeste routers kunnen automatisch de wifi-interferentie meten en zichzelf op het optimale kanaal instellen, maar dat blijkt in de praktijk niet altijd even goed te werken. U kunt daarom beter een gratis applicatie als NetSpot gebruiken (www. netspotapp.com; Windows en macOS) of een mobiele app als Wifi Analyzer van farproc (Android) om zelf na te gaan op welke kanalen naburige netwerken opereren, waarna u het meest geschikte kanaal voor uw router kunt instellen (afbeelding 5). De sterkte van een signaal wordt hierbij uitgedrukt in negatieve dB-waarden, waarbij een waarde van bijvoorbeeld -35 dB beter is dan -90 dB. Tot voor enkele

jaren was een waarde van circa -72 dB aanvaardbaar, maar vooral apparaten als tablets en smartphones zijn duidelijk meer gebaat met maximaal -65 dB. Immers, omdat de batterij zo lang mogelijk moet meegaan, doen producenten vaak concessies op het gebied van de wifi-antenne(s).

Een andere gratis tool die er specifiek op is gericht het optimale kanaal binnen het 2,4GHz-spectrum te vinden, is WIFI Channel Picker (www.logonanalyzer.com/freeware. html). Die houdt ook rekening met een ingebouwd mechanisme (csma/ ca) waarmee draadloze routers of toegangspunten toch verschillende signalen over een gedeeld kanaal proberen te verwerken. De tool evalueert al deze aspecten en vertelt u via de knop Evaluate wat de beste kanaalkeuze is en waarom.

Binnen het 5GHz-spectrum zijn er weliswaar heel wat meer kanalen | 25 | 2017

25