Computer!Totaal 06-2021 Preview

6

TEST HÉ T A N T WO O RD O P A L J E T E CH -V R AGEN

EXTERNE SSD’S

De beste opslag voor laptop, pc of Mac MASTERCLASS

NAS VERSNELLEN

VERTROUWDE OPSLAG OP EEN

Zet er een ssd in

NAS NAS-TEST 19 NAS’EN MET 2 OF 4 SCHIJVEN OPTIMALE NAS ZO REGEL JE HEM IN INSTALLEER APPS EN UITBREIDINGEN

MASTERCLASS

BLUETOOTHSENSOREN

Makkelijk uitlezen en visualiseren

NAS VOL? ZO RUIM JE OP! CLOUDVEILIG FOTO’S DELEN EN BEHEREN

HANDIGE EXTRA’S VOOR JE NAS

02106

TIPS VOOR RECHTENVRIJE MUZIEK EN AUDIO

8 718226 108197 29e JAARGANG | JUNI 2021

€ 7,75

Smart Home

motion Bewegingsmelder Is er iemand in uw woning? Met motion weet u het meteen.

HD Buitencamera Resolutie 1280x720.

Met nachtzicht en bewegingsdetectie. Zowel WiFi als LAN aansluiting.

Compacte Full HD camera (1920x1080p). Geïntegreerde microfoon en speaker voor twee-weg audio en nachtbereik.

Werkt op bewegingsdetectie.

Universal Controleert of deur/raam geopend, gesloten of ge-forceerd wordt. Universal meet ook luchtdruk en temperatuur in de ruimte.

Siren Slaat alarm met 85 db bij poging tot inbraak.

button Zonder smartphone controle over het Gigaset Smart Home systeem.

smoke Waarschuwt u via alarm en smartphone bij rookontwikkeling.

Works with Google Assistant, Philips Hue en Amazon Alexa.

plug Regel b.v. uw verlichting via smartphone, waar u ook ter wereld bent.

water Waarschuwt u bij waterlekkage. Geeft ook lucht-vochtigheid en temperatuur in de ruimte weer. thermostat Regel de temperatuur in uw kamer op afstand of via tijdschema. Maak van uw radiatorthermostaatknop een slimme thermostaat.

Verkrijgbaar bij:

climate Meet temperatuur en lucht-vochtigheid en communiceert met Thermostaat.

Informeert over ventilatie intervallen voor een gezonde leefomgeving.

VOORWOORD

Voorwoord

NAS Ik heb een haat-liefdeverhouding met NAS’en.

Inregelen kost me vaak meer tijd dan me lief is, tegelijkertijd vind ik het ontdekken van nieuwe mogelijkheden en gebruikstoepassingen heel erg leuk. Maar als de NAS draait, dan is het eigenlijk een saai ding. Dan ga ik na een tijdje toch weer op zoek naar nieuwe apps en uitbreidingen om erop te installeren. Echte haat ontstond na mislukte backups en een gecrashte NAS, waardoor ik flink wat bestanden kwijt was geraakt.

Het heeft me toen heel veel stress bezorgd en tijd gekost om (bijna) alles weer terug te halen, en ik heb van de weeromstuit dat ding een tijdlang niet aangesloten in de kast laten staan. Het had niet veel gescheeld of ik had hem bij wijze van spreken uit het raam gegooid of in de tuin op de vuurkorf gebraden. Maar zoals met veel zaken heelt tijd alle wonden en helemaal sinds ik ip-camera’s buiten heb opgehangen, is mijn NAS weer in de gratie geraakt. Er zaten namelijk twee licenties voor ip-camera’s bij en zo kan ik alle opnamen lekker op mijn eigen opslag terugkijken en waar nodig bewaren.

Daardoor hoeven de camera’s niet meer aan internet worden gekoppeld, wat me geen gek idee lijkt gezien de Chinese herkomst van hardware, firmware en bijbehorende software.

Gezichtsherkenning doe ik lekker zelf wel.

Behalve opslag van je bestanden en foto’s en videobeelden van je beveiligingscamera’s kun je nog heel veel meer met je NAS doen. Ik scrol steeds vaker verlekkerd door de lijst met apps en handige tooltjes die ik erbij kan installeren. Vrijwel zeker ga ik een keer voor de bijl en bijna net zo zeker gaat het weer eens een keer mis, waardoor ik die NAS weer op de barbecue wil leggen. Misschien moet ik er maar eentje extra bijkopen voor het knutselen, dan kan mijn huidige NAS met een soort saai doorwerkpensioen.

Veel leesplezier!

Jeroen de Jager Hoofdredacteur jeroen@computertotaal.nl

|

JUNI 2021

|

W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L

|

|

3 |

NUMMER 6 2021

In deze tijden van clouddiensten lijkt een NAS wellicht een wat overbodig apparaat, maar voor een goede back-upstrategie en vanuit privacyoverwegingen kan een NAS zeer nuttig zijn. Bovendien kan een NAS veel meer dan alleen maar bestanden opslaan.

Baas over eigen data

NASkracht ENTER

TEST EXTERNE SSD’S

BASISCURSUS NAS INSTALLEREN

Aan de hand van zowel een Synology- als een QNAP-NAS leggen we je nauwkeurig uit hoe je je NAS klaarmaakt voor gebruik.

6

TIPS & TRUCS Rechtenvrije muziek

Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten,

We tonen je 15 betrouwbare bronnen waar

cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles

je gratis muziek en levensechte geluids-

wat langs is gekomen, viel dit ons het meest

effecten kunt vinden die je gratis mag

op. Is dát even lekker binnenkomen!

publiceren.

102

BASISCURSUS Zelf apps bouwen – deel 1 De komende maanden laten we zien wat

Een externe ssd is sneller, compacter, stiller

er allemaal komt kijken bij het bouwen

en duurzamer dan een externe harde schijf.

en publiceren van een app. We gaan een

Maar welke wil je hebben? En waarom? Wij

Android-app maken met de ontwikkeltools

leggen er achttien naast elkaar.

|

32

4 |

92

van dit platform.

110

INHOUD

38

56

WORKSHOP FOTOBEHEER OP EEN NAS

Hoe presteren de nieuwste NAS-appara-

Een moderne NAS is veel meer dan een

We maken kennis met Synology Photos dat

ten (voor 2 en 4 schijven) en wat is hun

veredelde netwerkschijf. Je kunt er talloze

zich onder meer onderscheidt met z’n uitge-

antwoord op de cloud?

nuttige applicaties en services op draaien.

breide gereedschappen om kiekjes (automa-

We laten zien hoe je dat aanpakt.

tisch) te ordenen en te delen.

44

62

Is de ssd echt klaar voor intensief gebruik

Ook de opslag van een NAS raakt ooit vol.

in een NAS? Of is de harde schijf voorlopig

Wat kun je doen om weer vrije opslagcapa-

toch nog de beste keuze?

citeit te krijgen in een volle NAS?

BASISCURSUS APPS OP JE NAS

MASTERCLASS SSD IN DE NAS

TEST Vergelijkende NAS-test

20

BASISCURSUS OPSLAGRUIMTE VRIJMAKEN

SHORTLIST NAS-accessoires Steeds vaker rollen er naast NAS’en

MASTERCLASS Bluetooth-sensors Veel sensors sturen gegevens via bluetooth door, denk aan een hartslagsensor in een fitnesstracker of borstband, of een draadloze temperatuursensor. In deze masterclass gaan we met die data aan de slag.

|

JUNI 2021

|

W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L

ook allerlei accessoires uit de fabrieken

QUICK FIX

118

|

DRAADLOOS FOTO’S EN VIDEO’S OVERZETTEN

van NAS-producenten. In deze shortlist

90

FACEBOOKVOLGERS BEHEREN

100

REPAREER DE PRULLENBAK

106

SNELLERE PDF-EXPORT IN WORD

116

VRAAG & ANTWOORD

126

KIJKEN, KIEZEN, KOPEN ANC-koptelefoons en -oortjes

130

bekijken we welke accessoires dat zijn en wat we ermee kunnen.

50

REVIEWS HARDWARE

74

SOFTWARE

80

APPS

86

GAMES

88

|

5 |

ENTER

Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat langs is gekomen, viel ons dit het meest op. Is dát even lekker binnenkomen!

De beste nieuwe techproducten van het afgelopen jaar krijgen een Tech Award. Sinds 2017 geven de tech- en gamemerken van Reshift ook Tech Awards Hotlists aan een select aantal veelbelovende producten. Een

SMARTPHONE

TECH AWARDS HOTLIST

Samsung Galaxy A52 5G De Samsung Galaxy A50 en A51 hoorden tot de bestverkochte Android-smartphones van 2019 en 2020. De splinternieuwe Galaxy A52 5G heeft alles in huis om die trend voort te zetten.

Het 429 euro kostende toestel voert fijne verbeteringen door en biedt ook in vergelijking met de concurrentie een scherpe prijs-kwaliteitverhouding.

Zo is het een van de weinige smartphones met een water- en stofdichte behuizing (IP67-gecertificeerd), laadt de grote accu lekker snel op (met 25 watt) en oogt het mooie 6,5 inch grote amoledscherm soepel dankzij de 120Hz-verversingssnelheid. Het toestel ondersteunt 5G-internet en heeft 128 GB opslaggeheugen.

Het uitstekende updatebeleid is een andere reden om de Galaxy A52 5G te verkiezen boven de concurrentie.

De smartphone kan rekenen op updates naar Android 12, 13 en 14 – één meer dan gebruikelijk. Samsung garandeert daarnaast vier jaar beveiligingsupdates, en dat is langer dan de twee jaar die veel concurrerende merken hanteren. De Galaxy A52 5G heeft vier camera’s op de achterkant en is te koop in vier kleuren.

|

6 |

product hoeft voor een Hotlist nog niet getest te zijn door de redactie, wat bij een Tech Award wel het geval is.

ENTER

COMPUTER

DE KEUZE IS REUZE

HP ENVY’S MET AMD OF INTEL HP brengt in april twee nieuwe laptops uit in Nederland en België. Het gaat om de nieuwste generatie Envy X360 15 en de Envy 17.

De 15inch-variant is een convertible en dus ook als tablet te gebruiken. Je kunt kiezen uit een Full-HD-lcd- of 4K-oledscherm en modellen met een Intel- of een AMD-processor. De Intel-versie start bij 1000 euro en heeft een Core i5-processor met 8 GB werkgeheugen en een thunderbolt4-poort. Er komt ook een i7configuratie met 12 GB werkgeheugen en 32 GB Optane-geheugen.

COMPUTER

AMD MIKT OP 1440P-GAMING

Nvidia radeloos

De AMD-modellen starten bij 900 euro,

AMD’s nieuwste videokaart – de

veel webwinkels woekerprijzen. Dat

hebben een Ryzen 5- of 7-processor, missen

Radeon RX 6700 XT – is bedoeld

probleem doet zich overigens ook voor

Optane-geheugen en hebben een reguliere

voor gamers die op een 1440p-resolutie

bij andere videokaarten – ook die van

usb-c-poort zonder thunderbolt-compatibili-

willen spelen met de maximale grafi-

grote concurrent Nvidia.

teit. Alle X360-uitvoeringen wegen 1,8 kilo en

sche instellingen en meer dan 60 frames

Over Nvidia gesproken: AMD ziet de

hebben een trackpad die 19 procent groter is

per seconde (fps). De RX 6700 XT positi-

Radeon RX 6700 XT als het betere alter-

dan die van de vorige generatie.

oneert zich hiermee onder de Radeon

natief voor Nvidia’s populaire GeForce

De Envy 17 is een 17,3inch-laptop met Full-

6800-serie, die is ontwikkeld voor high-

RTX 3060 Ti en 3070. Onafhankelijke

HD- of 4K-scherm en een Intel Core-processor

end 1440p- en instap-4K-gaming. Dat

tests wijzen uit dat de RX 6700 XT qua

uit de Tiger Lake-generatie. De laptop weegt

zie je ook terug in de prijs. De adviesprijs

prestaties tussen de twee Nvidia-kaar-

2,5 kilo, beschikt over 12 GB werkgeheugen

van de RX 6700 XT is lager en bedraagt

ten in zit. De videokaart heeft 12 GB

en een ssd van 512 GB, aangevuld met 32 GB

489 euro. Omdat de vraag echter veel

geheugen, een PCIe4.0-interface, een

Optane-geheugen. Het Envy 17-instapmodel

groter is dan AMD aankan, is de video-

192bit-geheugenbus en een total board

heeft een adviesprijs van 1100 euro.

kaart slecht verkrijgbaar en hanteren

power van 230 watt.

Laat de Europese Unie vooral met betere wetgeving en handhaving achter Google aan gaan, dan steken wij onze energie in een nieuwe generatie internet.

Foto: Sebastiaan ter Burg, CC BY-SA 2.0 (www.tiny.cc/ccsa2_0).

|

JUNI 2021

|

W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L

|

ECHT GEZEGD

Aldus internetpionier Marleen Stikker in gesprek met de Volkskrant over haar visie op een beter internet.

Stikker is onder meer professor aan de Hogeschool van Amsterdam en leert de studenten en medewerkers kritisch denken over technologie in de publieke sector.

|

7 |

ENTER

TIJDLIJN

SPIONEERDE HUAWEI BIJ TELFORT EN KPN? Al jaren vragen experts zich af of de

maar niettemin zijn er veel zorgen. Eind maart

van enkele jaren geleden geschetst, maar hoe

Chinese telecomgigant Huawei te ver-

lekte een rapport uit met verontrustende infor-

zou het er nu voor staan? Dat is onduidelijk.

trouwen is. Concreet bewijs dat Huawei zou

matie over Huaweis tentakels in Nederlandse

We zetten een tijdlijn op.

spioneren voor de Chinese overheid ontbreekt,

providers. Weliswaar werd daarin een situatie

2004 TELFORT KIEST ALS EERSTE EUROPESE PROVIDER VOOR EEN KLANTSYSTEEM VAN HUAWEI.

2010 TELFORT, INMIDDELS ONDERDEEL VAN KPN, NEEMT EEN NIEUWE KLANT- EN FACTURATIEOMGEVING AF VAN HUAWEI.

2011 EEN CONTROLE VAN HP EN KPN OP DEZE OMGEVING LEVERT VERONTRUSTENDE INFORMATIE OP: HUAWEI HAD STIEKEM TOEGANG TOT ALLERLEI KLANTGEGEVENS.

VOORJAAR 2019 DE AIVD EN KPN VINDEN IN EEN GEHEIM ONDERZOEK IN DE KPN-KLANTOMGEVING EEN VERBORGEN TOEGANGSPAD WAAR ALLEEN HUAWEI BIJ KAN.

NAJAAR 2019 HET KABINET BESLUIT UIT ANGST VOOR SPIONAGE DAT NEDERLANDSE PROVIDERS GEEN HUAWEI-APPARATUUR IN DE KERN VAN HUN 5G-NETWERKEN MOGEN GEBRUIKEN.

29 MAART 2021 DE VOLKSKRANT SCHRIJFT ALS EERSTE OVER HET TELFORTRAPPORT UIT 2011.

HUAWEI ONTKENT DAT HET ZONDER TOESTEMMING TOEGANG HAD TOT KLANTGEGEVENS.

WEARABLE

TWEE NIEUWE POLAR-SPORTHORLOGES

Sportief de lockdown uit Polar brengt twee nieuwe sporthorloges uit in Nederland. De Ignite 2 is vanaf eind april te koop voor 230 euro en de Vantage M2 is per direct beschikbaar voor 300 euro. Beide slimme horloges hebben gps, een hartslagmeter en kunnen notificaties van je smartphone C I J F E R TJ E

7 T/M 11 JUNI

tonen. De Ignite 2 weegt inclusief bandje 35 gram, heeft een diameter van 43 millimeter en moet tot vijf dagen meegaan op een volle accu. De Vantage M2 heeft een groter ontwerp (46 millimeter), weegt 45,5 gram inclusief bandje en biedt een vergelijkbare accuduur. De horloges zijn waterdicht, kunnen je slaapgewoontes meten en regis-

vindt Apples ontwikkelaarsconferentie WWDC 2021 plaats. Op dit (digitale) evenement presenteert Apple naar verwachting iOS 15, iPadOS 15, watchOS 8, tvOS 15 en macOS 12.

|

8 |

treren allerlei soorten work-outs en sportactiviteiten.

Polars slimme software schotelt je aanbevolen oefeningen voor op basis van je schema en doelen. De smartwatches werken via bluetooth en de Polar Flow-app en -website.

ENTER

JEROEN DE JAGER SLAAPT ALS EEN ROOS

Google wil, naast alle andere data die ze verzamelen, nu ook slaapgedrag (en wie weet wat ze nog meer opnemen) in kaart brengen? En dat ik daar even 99 euro voor ga betalen?

En na een jaar ook nog eens een abonnement op ga nemen?

Dacht het niet. Ik slaap altijd als een roos en als ik snurk hoor ik dat van mijn vrouw. Direct, of in de ochtend. Daar kan geen slim kastje tegenop.

JEROEN BOER SLAAPT ALS EEN MARMOT

Ik vind het wel fijn om iets op mijn nachtkastje te hebben staan waar ik ’s nachts snel even de tijd op kan aflezen. Met het toevoegen van de slaapmonitor is het duidelijk dat Google zijn Nest Hub meer dan ooit als wekkerradio 2.0 ziet en dat snap ik helemaal. Alleen betalen om te weten of ik goed sliep, gaat me dan weer wat te ver. En helaas wekt het apparaat je niet als de stroom uitvalt, er is geen back-upbatterij. Dat is wel essentieel voor een wekkerradio.

GOOGLE IN JE NEST

Google Nest Hub (2de generatie) Googles nieuwe slimme scherm innoveert met name door je optioneel inzicht geven in je slaapgedrag. Als je het apparaat op je nachtkastje zet met het scherm naar je toe, meten sensors en een radarchip hoelang en (on)rustig je slaapt, of je snurkt en hoe je ademhaling is. Die informatie zie je ’s ochtends terug op het scherm en in de app. De functie is dit jaar gratis te gebruiken, maar vereist vanaf volgend jaar een abonnement waarvan de prijs nog onbekend is. Je bepaalt zelf of je de slaapregistratie gebruikt.

De nieuwe Nest Hub kost 99 euro en is vanaf begin mei te koop. Wat vinden de redacteuren van Computer!Totaal van Googles focus op het bijhouden van je slaapgedrag?

|

JUNI 2021

|

W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L

|

JORIS PETERSE SLAAPT ALS EEN BABY

Mijn wantrouwen jegens Google (en andere hebberige techbedrijven) is te groot om een Nest Hub in de slaapkamer te zetten. Zoals dat ook het geval is bij slimme speakers.

Voor gespecialiseerde medische toepassingen zie ik er echter wel heil in, bijvoorbeeld in het vaststellen van een slaapapneu.

Maar vooral ook in combinatie met een wearable, die toch net even wat meer kan meten dan alleen beweging en geluid, zoals de Nest Hub.

DAAN DOEDENS SLAAPT ALS EEN OS

Googles eerste Nest Hub was een leuke toevoeging in mijn slimme woonkamer. De antwoorden op het scherm waren net even beter dan via een speaker en ook de optie voor een digitaal fotolijstje was de moeite waard. Zo komen we steeds een stapje dichter bij mijn gedroomde Minority Report-scherm. Maar slaapregistratie? Van (overigens terechte) privacytwijfels heb ik niet zo’n last, maar er is maar één ‘apparaat’ dat echt goed kan analyseren hoe ik heb geslapen, en dat ben ik nog altijd zelf.

|

9 |

ENTER

LINKE BEDOENING JORIS PETERSE, POPULAIR DOELWIT VOOR VISSERS

Soms krijg je van die mailtjes waarbij je twijfelt of het echt is of gewoon een geloofwaardige phishingmail. Weet je het

Techproblemen vragen een techoplossing! En in ons dagelijks techleven komen we vaak leuke nieuwe initiatieven tegen. En de prijs? Die maakt niet zo veel uit als het een geniaal idee is.

niet zeker? Dan kun je de link kopiëren en controleren met Checkjelinkje.nl. Zo zie je in direct of een website betrouwbaar is of niet.

Zonder de site zelf te hebben bezocht. www.checkjelinkje.nl

STOFZUIGER MET LASEROGEN EELKO ROL, WIL OVERAL LASERS VOOR HEBBEN

Ik heb onlangs de overstap gemaakt naar een draadloze steelstofzuiger. Wat een verademing! Zeker als je zo’n ding op wielen met een áltijd te kort snoer gewend bent.

Dyson kondigde onlangs z’n nieuwste topmodel aan: de V15, een stofzuiger met een laser die in staat is stofdeeltjes te traceren én te categoriseren. Handig(?). www.tiny.cc/dyv15

WEER LEKKER SCHOON TIKKEN

OORTJES VOOR BRILDRAGERS

JEROEN BOER, MOET NIET ETEN BOVEN HET TOETSENBORD

LORENZO JEPMA, VOELT ZICH WEER COMFORTABEL

Toen ik een bril ben gaan dragen, moest ik Onlangs nam ik het toetsenbord waar ik op

helaas afscheid nemen van mijn traditionele

kantoor al jaren op tik mee naar huis en daar

over-ear koptelefoon. Deze comfortabele

viel me pas op hoe ontzettend vies dat ding

Logitech-oortjes vangen dat gemis enigszins

was. Met een setje keycap-pullers waren de

op.

toetsen zo verwijderd om ze te wassen en

microfoon en makkelijk aan te sluiten via

is het toetsenbord weer helemaal schoon.

een 3,5mm-jack of usb-c. Kan ik weer uren

Eenvoudige plastic keycap-pullers werken

digitaal rondhangen met mijn vrienden.

prima en kosten maar een paar euro.

JEROEN DE JAGER, GEMAK DIENT DE KAT

Als we straks weer buitenshuis kunnen werken, willen we onze huisdieren natuurlijk niets te kort laten komen. Dat kan met de Felaqua Connect slimme waterbak. Hiermee houd je het drinkgedrag van je kat in de gaten en geef je het beestje automatisch vers water. Om de bijbehorende app te kunnen gebruiken, heb je een aparte netwerkhub nodig. www.surepetcare.com

10 |

geluid,

www.tiny.cc/g333

SLIMME WATERBAK

|

Prima

een

hoogwaardige