6
TEST HÉ T A N T WO O RD O P A L J E T E CH -V R AGEN
EXTERNE SSD’S
De beste opslag voor laptop, pc of Mac MASTERCLASS
NAS VERSNELLEN
VERTROUWDE OPSLAG OP EEN
Zet er een ssd in
NAS NAS-TEST 19 NAS’EN MET 2 OF 4 SCHIJVEN OPTIMALE NAS ZO REGEL JE HEM IN INSTALLEER APPS EN UITBREIDINGEN
MASTERCLASS
BLUETOOTHSENSOREN
Makkelijk uitlezen en visualiseren
NAS VOL? ZO RUIM JE OP! CLOUDVEILIG FOTO’S DELEN EN BEHEREN
HANDIGE EXTRA’S VOOR JE NAS
02106
TIPS VOOR RECHTENVRIJE MUZIEK EN AUDIO
8 718226 108197 29e JAARGANG | JUNI 2021
€ 7,75
Smart Home
motion Bewegingsmelder Is er iemand in uw woning? Met motion weet u het meteen.
HD Buitencamera Resolutie 1280x720. Met nachtzicht en bewegingsdetectie. Zowel WiFi als LAN aansluiting.
Compacte Full HD camera (1920x1080p). Geïntegreerde microfoon en speaker voor twee-weg audio en nachtbereik. Werkt op bewegingsdetectie.
Universal Controleert of deur/raam geopend, gesloten of ge-forceerd wordt. Universal meet ook luchtdruk en temperatuur in de ruimte.
Siren Slaat alarm met 85 db bij poging tot inbraak.
button Zonder smartphone controle over het Gigaset Smart Home systeem.
smoke Waarschuwt u via alarm en smartphone bij rookontwikkeling.
Works with Google Assistant, Philips Hue en Amazon Alexa.
plug Regel b.v. uw verlichting via smartphone, waar u ook ter wereld bent.
water Waarschuwt u bij waterlekkage. Geeft ook lucht-vochtigheid en temperatuur in de ruimte weer. thermostat Regel de temperatuur in uw kamer op afstand of via tijdschema. Maak van uw radiatorthermostaatknop een slimme thermostaat.
Verkrijgbaar bij:
climate Meet temperatuur en lucht-vochtigheid en communiceert met Thermostaat. Informeert over ventilatie intervallen voor een gezonde leefomgeving.
VOORWOORD
Voorwoord
NAS Ik heb een haat-liefdeverhouding met NAS’en. Inregelen kost me vaak meer tijd dan me lief is, tegelijkertijd vind ik het ontdekken van nieuwe mogelijkheden en gebruikstoepassingen heel erg leuk. Maar als de NAS draait, dan is het eigenlijk een saai ding. Dan ga ik na een tijdje toch weer op zoek naar nieuwe apps en uitbreidingen om erop te installeren. Echte haat ontstond na mislukte backups en een gecrashte NAS, waardoor ik flink wat bestanden kwijt was geraakt. Het heeft me toen heel veel stress bezorgd en tijd gekost om (bijna) alles weer terug te halen, en ik heb van de weeromstuit dat ding een tijdlang niet aangesloten in de kast laten staan. Het had niet veel gescheeld of ik had hem bij wijze van spreken uit het raam gegooid of in de tuin op de vuurkorf gebraden. Maar zoals met veel zaken heelt tijd alle wonden en helemaal sinds ik ip-camera’s buiten heb opgehangen, is mijn NAS weer in de gratie geraakt. Er zaten namelijk twee licenties voor ip-camera’s bij en zo kan ik alle opnamen lekker op mijn eigen opslag terugkijken en waar nodig bewaren. Daardoor hoeven de camera’s niet meer aan internet worden gekoppeld, wat me geen gek idee lijkt gezien de Chinese herkomst van hardware, firmware en bijbehorende software. Gezichtsherkenning doe ik lekker zelf wel. Behalve opslag van je bestanden en foto’s en videobeelden van je beveiligingscamera’s kun je nog heel veel meer met je NAS doen. Ik scrol steeds vaker verlekkerd door de lijst met apps en handige tooltjes die ik erbij kan installeren. Vrijwel zeker ga ik een keer voor de bijl en bijna net zo zeker gaat het weer eens een keer mis, waardoor ik die NAS weer op de barbecue wil leggen. Misschien moet ik er maar eentje extra bijkopen voor het knutselen, dan kan mijn huidige NAS met een soort saai doorwerkpensioen. Veel leesplezier!
Jeroen de Jager Hoofdredacteur jeroen@computertotaal.nl
|
JUNI 2021
|
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
|
|
3 |
NUMMER 6 2021
In deze tijden van clouddiensten lijkt een NAS wellicht een wat overbodig apparaat, maar voor een goede back-upstrategie en vanuit privacyoverwegingen kan een NAS zeer nuttig zijn. Bovendien kan een NAS veel meer dan alleen maar bestanden opslaan.
Baas over eigen data
NASkracht ENTER
TEST EXTERNE SSD’S
BASISCURSUS NAS INSTALLEREN
Aan de hand van zowel een Synology- als een QNAP-NAS leggen we je nauwkeurig uit hoe je je NAS klaarmaakt voor gebruik.
6
TIPS & TRUCS Rechtenvrije muziek
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten,
We tonen je 15 betrouwbare bronnen waar
cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles
je gratis muziek en levensechte geluids-
wat langs is gekomen, viel dit ons het meest
effecten kunt vinden die je gratis mag
op. Is dát even lekker binnenkomen!
publiceren.
102
BASISCURSUS Zelf apps bouwen – deel 1 De komende maanden laten we zien wat
Een externe ssd is sneller, compacter, stiller
er allemaal komt kijken bij het bouwen
en duurzamer dan een externe harde schijf.
en publiceren van een app. We gaan een
Maar welke wil je hebben? En waarom? Wij
Android-app maken met de ontwikkeltools
leggen er achttien naast elkaar.
|
32
4 |
92
van dit platform.
110
INHOUD
38
56
WORKSHOP FOTOBEHEER OP EEN NAS
Hoe presteren de nieuwste NAS-appara-
Een moderne NAS is veel meer dan een
We maken kennis met Synology Photos dat
ten (voor 2 en 4 schijven) en wat is hun
veredelde netwerkschijf. Je kunt er talloze
zich onder meer onderscheidt met z’n uitge-
antwoord op de cloud?
nuttige applicaties en services op draaien.
breide gereedschappen om kiekjes (automa-
We laten zien hoe je dat aanpakt.
tisch) te ordenen en te delen.
44
62
Is de ssd echt klaar voor intensief gebruik
Ook de opslag van een NAS raakt ooit vol.
in een NAS? Of is de harde schijf voorlopig
Wat kun je doen om weer vrije opslagcapa-
toch nog de beste keuze?
citeit te krijgen in een volle NAS?
BASISCURSUS APPS OP JE NAS
MASTERCLASS SSD IN DE NAS
TEST Vergelijkende NAS-test
20
BASISCURSUS OPSLAGRUIMTE VRIJMAKEN
SHORTLIST NAS-accessoires Steeds vaker rollen er naast NAS’en
MASTERCLASS Bluetooth-sensors Veel sensors sturen gegevens via bluetooth door, denk aan een hartslagsensor in een fitnesstracker of borstband, of een draadloze temperatuursensor. In deze masterclass gaan we met die data aan de slag.
|
JUNI 2021
|
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
ook allerlei accessoires uit de fabrieken
QUICK FIX
118
|
DRAADLOOS FOTO’S EN VIDEO’S OVERZETTEN
van NAS-producenten. In deze shortlist
90
FACEBOOKVOLGERS BEHEREN
100
REPAREER DE PRULLENBAK
106
SNELLERE PDF-EXPORT IN WORD
116
VRAAG & ANTWOORD
126
KIJKEN, KIEZEN, KOPEN ANC-koptelefoons en -oortjes
130
bekijken we welke accessoires dat zijn en wat we ermee kunnen.
50
REVIEWS HARDWARE
74
SOFTWARE
80
APPS
86
GAMES
88
|
5 |
ENTER
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat langs is gekomen, viel ons dit het meest op. Is dát even lekker binnenkomen!
De beste nieuwe techproducten van het afgelopen jaar krijgen een Tech Award. Sinds 2017 geven de tech- en gamemerken van Reshift ook Tech Awards Hotlists aan een select aantal veelbelovende producten. Een
SMARTPHONE
TECH AWARDS HOTLIST
Samsung Galaxy A52 5G De Samsung Galaxy A50 en A51 hoorden tot de bestverkochte Android-smartphones van 2019 en 2020. De splinternieuwe Galaxy A52 5G heeft alles in huis om die trend voort te zetten. Het 429 euro kostende toestel voert fijne verbeteringen door en biedt ook in vergelijking met de concurrentie een scherpe prijs-kwaliteitverhouding. Zo is het een van de weinige smartphones met een water- en stofdichte behuizing (IP67-gecertificeerd), laadt de grote accu lekker snel op (met 25 watt) en oogt het mooie 6,5 inch grote amoledscherm soepel dankzij de 120Hz-verversingssnelheid. Het toestel ondersteunt 5G-internet en heeft 128 GB opslaggeheugen. Het uitstekende updatebeleid is een andere reden om de Galaxy A52 5G te verkiezen boven de concurrentie. De smartphone kan rekenen op updates naar Android 12, 13 en 14 – één meer dan gebruikelijk. Samsung garandeert daarnaast vier jaar beveiligingsupdates, en dat is langer dan de twee jaar die veel concurrerende merken hanteren. De Galaxy A52 5G heeft vier camera’s op de achterkant en is te koop in vier kleuren.
|
6 |
product hoeft voor een Hotlist nog niet getest te zijn door de redactie, wat bij een Tech Award wel het geval is.
ENTER
COMPUTER
DE KEUZE IS REUZE
HP ENVY’S MET AMD OF INTEL HP brengt in april twee nieuwe laptops uit in Nederland en België. Het gaat om de nieuwste generatie Envy X360 15 en de Envy 17. De 15inch-variant is een convertible en dus ook als tablet te gebruiken. Je kunt kiezen uit een Full-HD-lcd- of 4K-oledscherm en modellen met een Intel- of een AMD-processor. De Intel-versie start bij 1000 euro en heeft een Core i5-processor met 8 GB werkgeheugen en een thunderbolt4-poort. Er komt ook een i7configuratie met 12 GB werkgeheugen en 32 GB Optane-geheugen.
COMPUTER
AMD MIKT OP 1440P-GAMING
Nvidia radeloos
De AMD-modellen starten bij 900 euro,
AMD’s nieuwste videokaart – de
veel webwinkels woekerprijzen. Dat
hebben een Ryzen 5- of 7-processor, missen
Radeon RX 6700 XT – is bedoeld
probleem doet zich overigens ook voor
Optane-geheugen en hebben een reguliere
voor gamers die op een 1440p-resolutie
bij andere videokaarten – ook die van
usb-c-poort zonder thunderbolt-compatibili-
willen spelen met de maximale grafi-
grote concurrent Nvidia.
teit. Alle X360-uitvoeringen wegen 1,8 kilo en
sche instellingen en meer dan 60 frames
Over Nvidia gesproken: AMD ziet de
hebben een trackpad die 19 procent groter is
per seconde (fps). De RX 6700 XT positi-
Radeon RX 6700 XT als het betere alter-
dan die van de vorige generatie.
oneert zich hiermee onder de Radeon
natief voor Nvidia’s populaire GeForce
De Envy 17 is een 17,3inch-laptop met Full-
6800-serie, die is ontwikkeld voor high-
RTX 3060 Ti en 3070. Onafhankelijke
HD- of 4K-scherm en een Intel Core-processor
end 1440p- en instap-4K-gaming. Dat
tests wijzen uit dat de RX 6700 XT qua
uit de Tiger Lake-generatie. De laptop weegt
zie je ook terug in de prijs. De adviesprijs
prestaties tussen de twee Nvidia-kaar-
2,5 kilo, beschikt over 12 GB werkgeheugen
van de RX 6700 XT is lager en bedraagt
ten in zit. De videokaart heeft 12 GB
en een ssd van 512 GB, aangevuld met 32 GB
489 euro. Omdat de vraag echter veel
geheugen, een PCIe4.0-interface, een
Optane-geheugen. Het Envy 17-instapmodel
groter is dan AMD aankan, is de video-
192bit-geheugenbus en een total board
heeft een adviesprijs van 1100 euro.
kaart slecht verkrijgbaar en hanteren
power van 230 watt.
Laat de Europese Unie vooral met betere wetgeving en handhaving achter Google aan gaan, dan steken wij onze energie in een nieuwe generatie internet. Foto: Sebastiaan ter Burg, CC BY-SA 2.0 (www.tiny.cc/ccsa2_0).
|
JUNI 2021
|
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
|
ECHT GEZEGD
Aldus internetpionier Marleen Stikker in gesprek met de Volkskrant over haar visie op een beter internet. Stikker is onder meer professor aan de Hogeschool van Amsterdam en leert de studenten en medewerkers kritisch denken over technologie in de publieke sector.
|
7 |
ENTER
TIJDLIJN
SPIONEERDE HUAWEI BIJ TELFORT EN KPN? Al jaren vragen experts zich af of de
maar niettemin zijn er veel zorgen. Eind maart
van enkele jaren geleden geschetst, maar hoe
Chinese telecomgigant Huawei te ver-
lekte een rapport uit met verontrustende infor-
zou het er nu voor staan? Dat is onduidelijk.
trouwen is. Concreet bewijs dat Huawei zou
matie over Huaweis tentakels in Nederlandse
We zetten een tijdlijn op.
spioneren voor de Chinese overheid ontbreekt,
providers. Weliswaar werd daarin een situatie
2004 TELFORT KIEST ALS EERSTE EUROPESE PROVIDER VOOR EEN KLANTSYSTEEM VAN HUAWEI.
2010 TELFORT, INMIDDELS ONDERDEEL VAN KPN, NEEMT EEN NIEUWE KLANT- EN FACTURATIEOMGEVING AF VAN HUAWEI.
2011 EEN CONTROLE VAN HP EN KPN OP DEZE OMGEVING LEVERT VERONTRUSTENDE INFORMATIE OP: HUAWEI HAD STIEKEM TOEGANG TOT ALLERLEI KLANTGEGEVENS.
VOORJAAR 2019 DE AIVD EN KPN VINDEN IN EEN GEHEIM ONDERZOEK IN DE KPN-KLANTOMGEVING EEN VERBORGEN TOEGANGSPAD WAAR ALLEEN HUAWEI BIJ KAN.
NAJAAR 2019 HET KABINET BESLUIT UIT ANGST VOOR SPIONAGE DAT NEDERLANDSE PROVIDERS GEEN HUAWEI-APPARATUUR IN DE KERN VAN HUN 5G-NETWERKEN MOGEN GEBRUIKEN.
29 MAART 2021 DE VOLKSKRANT SCHRIJFT ALS EERSTE OVER HET TELFORTRAPPORT UIT 2011. HUAWEI ONTKENT DAT HET ZONDER TOESTEMMING TOEGANG HAD TOT KLANTGEGEVENS.
WEARABLE
TWEE NIEUWE POLAR-SPORTHORLOGES
Sportief de lockdown uit Polar brengt twee nieuwe sporthorloges uit in Nederland. De Ignite 2 is vanaf eind april te koop voor 230 euro en de Vantage M2 is per direct beschikbaar voor 300 euro. Beide slimme horloges hebben gps, een hartslagmeter en kunnen notificaties van je smartphone C I J F E R TJ E
7 T/M 11 JUNI
tonen. De Ignite 2 weegt inclusief bandje 35 gram, heeft een diameter van 43 millimeter en moet tot vijf dagen meegaan op een volle accu. De Vantage M2 heeft een groter ontwerp (46 millimeter), weegt 45,5 gram inclusief bandje en biedt een vergelijkbare accuduur. De horloges zijn waterdicht, kunnen je slaapgewoontes meten en regis-
vindt Apples ontwikkelaarsconferentie WWDC 2021 plaats. Op dit (digitale) evenement presenteert Apple naar verwachting iOS 15, iPadOS 15, watchOS 8, tvOS 15 en macOS 12.
|
8 |
treren allerlei soorten work-outs en sportactiviteiten. Polars slimme software schotelt je aanbevolen oefeningen voor op basis van je schema en doelen. De smartwatches werken via bluetooth en de Polar Flow-app en -website.
ENTER
JEROEN DE JAGER SLAAPT ALS EEN ROOS
Google wil, naast alle andere data die ze verzamelen, nu ook slaapgedrag (en wie weet wat ze nog meer opnemen) in kaart brengen? En dat ik daar even 99 euro voor ga betalen? En na een jaar ook nog eens een abonnement op ga nemen? Dacht het niet. Ik slaap altijd als een roos en als ik snurk hoor ik dat van mijn vrouw. Direct, of in de ochtend. Daar kan geen slim kastje tegenop.
JEROEN BOER SLAAPT ALS EEN MARMOT
Ik vind het wel fijn om iets op mijn nachtkastje te hebben staan waar ik ’s nachts snel even de tijd op kan aflezen. Met het toevoegen van de slaapmonitor is het duidelijk dat Google zijn Nest Hub meer dan ooit als wekkerradio 2.0 ziet en dat snap ik helemaal. Alleen betalen om te weten of ik goed sliep, gaat me dan weer wat te ver. En helaas wekt het apparaat je niet als de stroom uitvalt, er is geen back-upbatterij. Dat is wel essentieel voor een wekkerradio.
GOOGLE IN JE NEST
Google Nest Hub (2de generatie) Googles nieuwe slimme scherm innoveert met name door je optioneel inzicht geven in je slaapgedrag. Als je het apparaat op je nachtkastje zet met het scherm naar je toe, meten sensors en een radarchip hoelang en (on)rustig je slaapt, of je snurkt en hoe je ademhaling is. Die informatie zie je ’s ochtends terug op het scherm en in de app. De functie is dit jaar gratis te gebruiken, maar vereist vanaf volgend jaar een abonnement waarvan de prijs nog onbekend is. Je bepaalt zelf of je de slaapregistratie gebruikt. De nieuwe Nest Hub kost 99 euro en is vanaf begin mei te koop. Wat vinden de redacteuren van Computer!Totaal van Googles focus op het bijhouden van je slaapgedrag?
|
JUNI 2021
|
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
|
JORIS PETERSE SLAAPT ALS EEN BABY
Mijn wantrouwen jegens Google (en andere hebberige techbedrijven) is te groot om een Nest Hub in de slaapkamer te zetten. Zoals dat ook het geval is bij slimme speakers. Voor gespecialiseerde medische toepassingen zie ik er echter wel heil in, bijvoorbeeld in het vaststellen van een slaapapneu. Maar vooral ook in combinatie met een wearable, die toch net even wat meer kan meten dan alleen beweging en geluid, zoals de Nest Hub.
DAAN DOEDENS SLAAPT ALS EEN OS
Googles eerste Nest Hub was een leuke toevoeging in mijn slimme woonkamer. De antwoorden op het scherm waren net even beter dan via een speaker en ook de optie voor een digitaal fotolijstje was de moeite waard. Zo komen we steeds een stapje dichter bij mijn gedroomde Minority Report-scherm. Maar slaapregistratie? Van (overigens terechte) privacytwijfels heb ik niet zo’n last, maar er is maar één ‘apparaat’ dat echt goed kan analyseren hoe ik heb geslapen, en dat ben ik nog altijd zelf.
|
9 |
ENTER
LINKE BEDOENING JORIS PETERSE, POPULAIR DOELWIT VOOR VISSERS
Soms krijg je van die mailtjes waarbij je twijfelt of het echt is of gewoon een geloofwaardige phishingmail. Weet je het
Techproblemen vragen een techoplossing! En in ons dagelijks techleven komen we vaak leuke nieuwe initiatieven tegen. En de prijs? Die maakt niet zo veel uit als het een geniaal idee is.
niet zeker? Dan kun je de link kopiëren en controleren met Checkjelinkje.nl. Zo zie je in direct of een website betrouwbaar is of niet. Zonder de site zelf te hebben bezocht. www.checkjelinkje.nl
STOFZUIGER MET LASEROGEN EELKO ROL, WIL OVERAL LASERS VOOR HEBBEN
Ik heb onlangs de overstap gemaakt naar een draadloze steelstofzuiger. Wat een verademing! Zeker als je zo’n ding op wielen met een áltijd te kort snoer gewend bent. Dyson kondigde onlangs z’n nieuwste topmodel aan: de V15, een stofzuiger met een laser die in staat is stofdeeltjes te traceren én te categoriseren. Handig(?). www.tiny.cc/dyv15
WEER LEKKER SCHOON TIKKEN
OORTJES VOOR BRILDRAGERS
JEROEN BOER, MOET NIET ETEN BOVEN HET TOETSENBORD
LORENZO JEPMA, VOELT ZICH WEER COMFORTABEL
Toen ik een bril ben gaan dragen, moest ik Onlangs nam ik het toetsenbord waar ik op
helaas afscheid nemen van mijn traditionele
kantoor al jaren op tik mee naar huis en daar
over-ear koptelefoon. Deze comfortabele
viel me pas op hoe ontzettend vies dat ding
Logitech-oortjes vangen dat gemis enigszins
was. Met een setje keycap-pullers waren de
op.
toetsen zo verwijderd om ze te wassen en
microfoon en makkelijk aan te sluiten via
is het toetsenbord weer helemaal schoon.
een 3,5mm-jack of usb-c. Kan ik weer uren
Eenvoudige plastic keycap-pullers werken
digitaal rondhangen met mijn vrienden.
prima en kosten maar een paar euro.
JEROEN DE JAGER, GEMAK DIENT DE KAT
Als we straks weer buitenshuis kunnen werken, willen we onze huisdieren natuurlijk niets te kort laten komen. Dat kan met de Felaqua Connect slimme waterbak. Hiermee houd je het drinkgedrag van je kat in de gaten en geef je het beestje automatisch vers water. Om de bijbehorende app te kunnen gebruiken, heb je een aparte netwerkhub nodig. www.surepetcare.com
10 |
geluid,
www.tiny.cc/g333
SLIMME WATERBAK
|
Prima
een
hoogwaardige