Computer!Totaal 12 2022 Preview

Page 1

HÉT ANTWOORD OP AL JE TECH-VRA GEN 30e JAARGANG | DECEMBER 2022 € 8,75 12 ULTIEM FILMS STREAMEN ENERGIETRANSITIE KERNFUSIE ALS ENERGIEBRON Eeuwige belofte of de toekomst? JE HUISKAMER ALS BIOSCOOP TEST 10 DUALBANDMESH-SYSTEMEN Overal dekking voor een goede prijs MASTERCLASS ZO WERKT DNS-FILTERING Meer controle over je netwerkverkeer MASTERCLASS ADGUARD HOME OP DE PI Blokkeer irritante trackers en advertenties NÓG HANDIGER: DIT IS NIEUW IN WINDOWS 11 TEST SOUNDBARS MET DOLBY ATMOS OVERZICHT STREAMINGDIENSTEN KIES JE OPTIMALE OPSTELLING TEST VPN-DIENSTEN VOOR STREAMING + IDEALE EXTRA VOOR EEN ECHTE THUISBIOSCOOP ’S

Ultiem films streamen

Het is niet leuk voor de bioscopen bij mij in de buurt, maar als er iets duidelijk is geworden tijdens de coronaperiode is dat thuis films kijken prima mogelijk is. Een flink scherm, goede soundbar en vooral toegang tot de streamingdienst die de films biedt die je wilt kijken. Zelf nog wat popcorn po en met een speciaal machientje en je bent er klaar voor.

Het is alleen wel een beetje gedoe allemaal. Want als je een breed aanbod aan nieuwe films wilt zien, moet je abonnee zijn van meerdere streamingdiensten en dan nog moet je voor de meest recente films vaak bijbetalen. Al die abonnementen gaat aardig in de papieren lopen, en dat in een tijd waarin alles alleen maar duurder wordt.

Tijdens corona kwamen er ook minder nieuwe films uit dan normaal, logisch gezien de gesloten bioscopen, dus was de thuisbioscoop een prima alternatief. Daarbij, in je thuisbioscoop kun je ook prima series kijken. Dat zie ik mezelf wat minder snel in een bioscoop doen. In dit nummer van Computer!Totaal laten we je zien hoe je je thuisbioscoop optimaal inricht.

Overigens stream ik steeds meer via mijn tablet. Samen met een goeie koptelefoon kan ik overal in huis of in de tuin lekker wegkruipen in mijn eigen wereldje. Dan moet het draadloos netwerk wel overal in huis en in die tuin goed op orde zijn. Dat kan met een mesh-systeem. Op pagina 80 vind je een uitgebreide test van betaalbare wifi6-setjes.

Ook voor je huis- en tuinbioscoop is je thuisnetwerk nooit af.

Veel leesplezier!

Voorwoord
Jeroen de Jager Hoofdredacteur jeroen@computertotaal.nl
VOORWOORD | 3 || DECEMBER 2022 | WWW.COMPUTERTOTAAL.NL |

Om optimaal te genieten van films

op

Huiskamer als thuisbioscoop

Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat langs is gekomen, viel dit ons het meeste op. Is dát even lekker binnenkomen!

KERNFUSIE:

ILLUSIE?

Voordat we ons kunnen laven aan de onuitputtelijke energiebron die kernfusie heet, dienen we nog heel wat harde noten te kraken.

BASISCURSUS

De ideale tv-opstelling en kijkafstand bestaan niet, uiteindelijk bepaal jij wat je prettig en mooi vindt. Wel zijn er richtlijnen die je kunt gebruiken bij het bepalen van de opstelling.

MASTERCLASS

Hoe werkt DNS-filtering en hoe behoud je zoveel mogelijk de controle over je netwerk?

MASTERCLASS

Advertenties, trackers, malware … In deze masterclass installeren we AdGuard Home op een Raspberry Pi om weer controle over ons netwerk te krijgen.

NUMMER 12 2022 ENTER 8
FUSIE OF
102
DNS-filter
86
AdGuard Home
92
en series
je televisie is goed beeld natuurlijk essentieel ... maar vergeet ook zeker het geluid niet! Verder in dit nummer met als thema ‘streamen’, uitgebreid aandacht voor VPN- en streamingdiensten
Geluid maakt de film | 4 | 22
TV-OPSTELLING

SOUNDBARS

BASISCURSUS

in Verkenner

KIEZEN, KOPEN

Dualband-mesh-systemen

is, dan bieden wifi-mesh-systemen een oplossing voor wifi-dekking in het hele huis.

tien

REVIEWS

Tabbladen
Een van de nieuwste functies in Windows 11 zijn tabbladen in Verkenner. We laten zien hoe je tegelijkertijd in meerdere vensters kunt werken binnen één programma. 104
HARDWARE 64 SOFTWARE 69 APPS 74 GAMES 76 QUICK FIX DUCKDUCKGO E-MAILBEVEILIGING 62 KNIPSELS IN WINDOWS 11 100 VERBETERINGEN IN WHATSAPP 108 VRAAG & ANTWOORD 110 KIJKEN,
Smartwatches
Als kabels trekken geen optie
We testen
dualband-systemen met wifi 6. 80 | 5 || DECEMBER 2022 | WWW.COMPUTERTOTAAL.NL | INHOUD 26 TEST
Met een soundbar verbeter je het geluid van je tv, en met sommige vul je je kamer zelfs met spectaculair surroundgeluid. We testen elf topmodellen met Dolby Atmos. 44 TEST VPN-DIENSTEN Wat zijn de beste VPN’s van dit moment? We houden tien aanbieders tegen het licht. 36 SHORTLIST THUISBIOSCOOP Transformeer met bioscoopstoelen, popcornmachines en akoestische panelen een doodnormale kamer in een stijlvolle filmzaal. 54 BLUETOOTH LE AUDIO Zorgt deze nieuwe standaard voor beter geluid voor draadloze hoofdtelefoons en in-ears? En wat zijn de extra functies? 56 OVERZICHT STREAMINGDIENSTEN We bespreken maar liefst vijftien streamingdiensten; aan jou om uit te vinden welk platform de interessantste content biedt.

We gaan verhuizen!

Jawel, we gaan verhuizen! Nou ja, online dan!

Onze websites Computertotaal.nl, Computeridee.nl en PCMweb.nl

smelten samen in het nieuwe merk ID.nl. Dat spreek je uit als idee-punt-nl. Vanaf nu is ID.nl jouw vertrekpunt voor alles in en rondom het huis en je persoonlijk leven.

Waarom ID.nl?

Onze wereld verandert in een ongekend tempo. We worden steeds bewuster, bedachtzamer en duurzamer. Technologie helpt om ons leven slimmer te organiseren. Met meer comfort en minder impact. Maar technologie is ook ingewikkeld en soms zelfs onlogisch en moeilijk te doorgronden. ID.nl maakt het simpel. We helpen je bij het kiezen van producten en helpen je bij het gebruik ervan. Of het nu gaat om producten in en om het huis of om technologie die je inzet om gezonder te leven.

Al decennialang helpen we lezers en bezoekers door inge wikkelde technologische producten begrijpelijk te maken. Vooral op computergebied. Samen met onze productvergelijkers Kieskeurig.nl en BesteProduct.nl helpen we je bij de aankoop én het gebruik van producten. Dat deden we altijd al in de traditionele techproducten, nu zetten we onze expertise in voor álle producten waar technologie een rol in speelt.

Bezoek ID.nl voor de laatste tech-updates. ID.nl maakt het makkelijk! Van de makers van De 5 van ID.nl Zekerheid & gemak Energie & klimaat Mobiliteit Gezond leven Huis & entertainment

Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat langs is gekomen, viel ons dit het meest op. Is dát even lekker binnenkomen!

Goedkope wifi6Erouter

Goed nieuws voor wie op zoek is naar een nieuwe router met ondersteuning voor wifi 6E. Google introduceert eind oktober de Nest Wifi Pro in Nederland, een wifi6E-router met een scherpe prijs. Je verbindt de Nest Wifi Pro met de modem/router van je provider, volgt de installatie in Googles app en bent klaar om te profiteren van sneller internet. Althans, als jouw apparaat wifi 6E ondersteunt natuurlijk. En die kans is nog niet zo groot, al verschijnen er langzaamaan steeds meer laptops, smartphones en andere gadgets die overweg kunnen met de nieuwste en snelste wifi-standaard. Uiteraard kan de Nest Wifi Pro ook overweg met vorige wifi-standaarden.

Waar de router níet mee overweg kan, zijn oudere Nest Wifi-routers. Dat is slecht nieuws voor wie al een meshsysteem van Nest Wifi heeft en hoopte het nieuwe model toe te voegen voor meer dekking. De nieuwe Nest Wifi Pro heeft een dekking van 120 vierkante meter, twee 1Gbit/sethernetpoorten en ondersteunt Thread en Matter (een nieuwe smarthome-standaard). Eén Nest Wifi Pro kost 220 euro, twee stuks (met een dekking van 240 vierkante meter) kosten 330 euro.

NEST WIFI PRO
INTERNET ENTER | 8 |

GEEN ONGELUK?

INTEL RAPTOR LAKE

Intel heeft zijn nieuwste generatie Corecpu’s voor desktops aangekondigd. De 13de (!) generatie Core draagt de naam Raptor Lake en bestaat vooralsnog uit zes processors. Dat zijn de Core i9-13900K, Core i7-13700K en Core i5-13600K, die ook als KF-uitvoering zonder geïntegreerde gpu verschijnen. Intel baseert de Raptor Lake-processors op hetzelfde procedé (Intel 7) als de Alder Lake-serie, de vorige generatie processors. Wel claimt Intel diverse technische verbeteringen te hebben doorgevoerd, waardoor de nieuwe chips krachtiger zijn, maar minder stroom verbruiken. De kloksnelheden van de processors zijn ook hoger en Intel verdubbelt de hoeveelheid E-kernen in de cpu’s. Daarnaast verhoogt Intel de hoeveelheid L2- en L3-cache per P- en E-kerncluster, uitgedrukt in MB’s.

De Raptor Lake-processors ondersteunen DDR4- en DDR5-geheugen en zijn achterwaarts compatibel met moederborden uit de 600-serie. Zo’n moederbord heeft dan wel een BIOS-update nodig. Intel moet op moment van schrijven nog aangeven hoe duur de Raptor Lake-processors in Nederland worden.

BEELD

PHILIPS 27B1U7903

Apple-alternatief

Philips lanceert in november een nieuwe monitor in Nederland die zich kan positioneren als een goedkoper alternatief voor Apples peperdure Pro XDR Display. De Philips 27B1U7903 gebruikt namelijk een miniledscherm dat verlichting krijgt van liefst 2304 individuele pixels. En die kunnen onafhankelijk van elkaar feller schijnen of juist dimmen, wat het scherm een hoge piekhelderheid én een hoog contrast geeft. De monitor is om die reden VESA

ECHT GEZEGD

DisplayHDR 1400 gecertificeerd. Philips roemt niet alleen de helderheid en het contrast, maar ook de 4K-beeldkwaliteit (60 Hz) op het 27inch-display en de verbindingsmogelijkheden. De monitor heeft namelijk twee thunderbolt4-poorten: één voor de verbinding met je computer en één om door te lussen naar een ander (ondersteund scherm). De eerste usb-c-poort kan je laptop ook opladen met 90 watt. De monitor gaat tussen de 1200 en 1400 euro kosten.

Deze tekst op Instagram kost mediabekendheid Kim Kardashian meer dan één miljoen dollar. Ze maakte volgens de Amerikaanse overheid onvoldoende duidelijk dat het bericht gesponsord was.

(www.tiny.cc/cca2_0).
COMPUTER
CC BY-SA 2.0
Zitten
jullie in crypto?
Dit
is geen
financieel
advies, ik deel gewoon wat mijn vrienden me net vertelden over Ethereum Max.
ENTER | 9 || DECEMBER 2022 | WWW.COMPUTERTOTAAL.NL |

EÍNDELIJK PIXELS IN NEDERLAND

Het heeft zeven jaar geduurd, maar het moment is eindelijk aangebroken. Google verkoopt zijn nieuwste Pixel-smartphones in Nederland, aangevuld met bestaande oordopjes en een draadloze oplader. Later komen er meer

Pixel-gadgets uit in Nederland, belooft het bedrijf in gesprek met Computer!Totaal. Denk daarbij aan de recent gepresenteerde Pixel Watch-smartwatch. Ook de Pixel Tablet, die volgend jaar verschijnt, zal in Nederland uitkomen.

Of dat direct met de wereldwijde release gebeurt of op een later moment, weet Google nog niet. Het is namelijk nog niet duidelijk wanneer de tablet wereldwijd debuteert. Onderstaande tijdlijn maakt de balans op van de Pixel-tijdlijn.

4 OKTOBER 2016

GOOGLE PRESENTEERT DE PIXEL EN PIXEL XL, GEMAAKT DOOR HTC EN VERKRIJGBAAR VANAF OMGEREKEND 759 EURO.

4 OKTOBER 2017 DE PIXEL 2 EN PIXEL 2 XL VERSCHIJNEN, GEFABRICEERD DOOR HTC EN LG, EN ZIJN TE KOOP VANAF OMGEREKEND 596 EURO.

9 OKTOBER 2018

MET DE INTRODUCTIE VAN DE PIXEL 3 XL MAAKT GOOGLE ZIJN EIGEN SMARTPHONES, VERKRIJGBAAR VANAF OMGEREKEND 734 EURO.

GOOGLE PIXEL 7

11 MEI 2022 GOOGLE ONTHULT DE PIXEL 6A-SMARTPHONE EN VERKOOPT DIE BUITEN NEDERLAND VANAF 459 EURO.

Eindelijk ingeburgerd

Google brengt zijn nieuwste smartphones, de Pixel 7 en Pixel 7 Pro, ook in Nederland uit. Een primeur, want in de voorgaande jaren waren Pixel-telefoons nooit officieel in Nederland beschikbaar (zie ook de Tijdlijn-rubriek hierboven). Je kon ze hier alleen kopen omdat (web)winkels ze importeerden uit andere Europese landen. Niet ideaal omdat de verkoopprijs daardoor hoger lag, sommige (mobiele) functies niet goed werkten en een garantieafhandeling langer kon duren.

Google verkoopt de Pixel 7-serie hier onder meer via T-Mobile en Belsimpel, zodat je de toestellen ook in combinatie met een abonnement kunt aanschaffen. De Pixel 7 is het instapmodel (649 euro) met een 6,3inchscherm, twee camera’s en 8 GB werkgeheugen. De 899 euro kostende Pixel 7 Pro komt met een 6,7inch-scherm, een telelens als derde camera en 12 GB werkgeheugen. De smartphones draaien op Android 13 en krijgen drie jaar versie-updates en vijf jaar beveiligingsupdates.

6 OKTOBER 2022

GOOGLE PRESENTEERT ÉN LANCEERT DE PIXEL 7 EN 7 PRO IN NEDERLAND VANAF 649 EURO. DE PIXEL 6A DEBUTEERT HIER VOOR 459 EURO.

2023

DE PIXEL TABLET KOMT UIT. OP DIT MOMENT IS NOG NIET BEKEND OF NEDERLAND DE TABLET OOK KAN VERWACHTEN EN VOOR WELKE PRIJS.

Zoveel video’s hebben TikTok-gebruikers dit voorjaar op het sociale medium geplaatst. TikTok heeft één miljard actieve gebruikers. Veel gebruikers kijken video’s, maar delen zelf geen video’s.

12 MILJARD
CIJFERTJE
TIJDLIJN
SMARTPHONE ENTER | 10 |

Aan de slag!

Vrijwel alle laptops zijn in elkaar gezet door de fabrikant en nauwelijks zelf te repareren. Dat vindt Framework maar niets. Het bedrijf lanceerde daarom al eerder een laptop die je in de webwinkel grotendeels naar eigen wens samenstelt. Het fysiek plaatsen van de onderdelen (modules) kun je zelf doen of vooraf laten doen. De laptop repareren is eenvoudig, mede dankzij de verkoop van reserve-onderdelen en digitale handleidingen. Ook de software kies je zelf. Deze aanpak werpt zijn vruchten af, want Google lanceert in samenwerking met Framework de Framework Chromebook Edition. Een modulaire laptop voorzien van Chrome OS, vooralsnog alleen te koop in de Verenigde Staten en Canada vanaf 999 Amerikaanse dollar. Het apparaat weegt 1,3 kilo, heeft een Intel Core-processor en een 55Wh-batterij. Wat vinden de redacteuren van Computer!Totaal van deze bijzondere laptop?

JEROEN BOER

ZOU ALLEEN NOG WINDOWS WILLEN INSTALLEREN

De Framework-laptops zijn echt heel leuke apparaten. Niet alleen kun je naar hartenlust opslag en geheugen upgraden, je kunt dankzij modules zelfs de aansluitingen veranderen. Ook het moederbord is vervangbaar, waardoor je in de toekomst een serieuze upgrade kunt maken. En als iets stuk gaat, kun je allerlei onderdelen los kopen. Het zou natuurlijk pas echt top zijn als je op deze Chromebook ook Windows kunt installeren. Dat kan wel op de universele Framework-laptop, maar die ondersteunt dan weer geen Chrome OS.

JORIS PETERSE

HEEFT ’M AL OP Z’N LIJSTJE STAAN

Het is fijn om eindelijk wat meer te lezen over initiatieven die de duurzaamheid van laptops ten goede komt. De laatste jaren is het van kwaad tot erger gegaan: vastgesoldeerde onderdelen, vastgelijmde accu’s (gevaarlijk, omdat je deze alleen loskrijgt met een hittepistool) en cryptografisch gekoppelde onderdelen. Ik zou zeker een Framework-laptop op mijn verlanglijstje zetten, vooral als er ook nieuwe onderdelen uitkomen waarmee ik desgewenst de laptop upgrade. Mits ik wel Chrome OS kan vervangen door een ander besturingssysteem.

MARK GAMBLE WACHT HIER AL LANG OP

Voor mijn werk ben ik regelmatig bezig met verschillende laptops en soms gaat er weleens eentje stuk. Hoe handig is het dan als je eenvoudig een onderdeel kunt vervangen? Ik ben dus helemaal voor deze Framework Chromebook Edition. Ik ben alleen bang dat andere (grotere) producenten niet snel zullen volgen, omdat dit niet binnen hun verdienmodel past. Als de Dell’s en HP’s van deze wereld ook overstag zouden gaan, ziet de toekomst er misschien toch wat rooskleuriger uit.

JEROEN DE JAGER

GAAT GEEN GOUD BETALEN VOOR CHROME

Supersympathiek en ook leuk om aan te knutselen, zo’n laptop die je helemaal uit elkaar kunt halen en waarvan je naar hartenlust onderdelen uit kunt wisselen. Toch heb ik er wat vraagtekens bij. Ondanks de uitwisselbaarheid, ben je wel gebonden aan modules van Framework. Dat kan nooit prijsconcurrerend worden. Daarnaast, 900 euro voor een laptop die alleen maar Chrome OS kan draaien, zie ik ook niet zitten. Alleen Chrome OS-fanaten zullen dat ervoor overhebben.

FRAMEWORK CHROMEBOOK EDITION
| 11 | ENTER | DECEMBER 2022 | WWW.COMPUTERTOTAAL.NL |

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.