5
100%
JAARGANG 24 EDITIE 5 MEI 2015 € 6,20
TECH REVIEWS ACHTERGROND
TESTS WORKSHOPS & GADGETS
WACHTWOORDEN
F7gH432Y ... of toch de naam van je kat?
Test: SSD's
DE SLIMSTE
UPGRADE VOOR JE PC:
EEN 500GB
EIGEN WIFI EERST
SSD
Workshop domotica
BESTUUR
JE HUIS MET RASPBERRY
PI
POWER-UPS VOOR JE PC
Valt je pc nog te optimaliseren?
EIGENE WIFI EERST! E www.computertotaal.nl
Druk het signaal van E je buurman E weg
15
TIPS & TRUCS
INTERVIEW
‘DE HITMAN KOMT, DOET ZIJN KLUS EN VERTREKT. NET ZOALS THE A-TEAM.’ Hitman Pro's Mark Loman
ZOEK ÉN VIND VEEL SLIMMER MET GOOGLE
SPECIAAL VOOR ABONNEES
% POWERBANK VAN € 19,95 VOOR € 12,50. Inclusief verzendkosten t.w.v. € 1,95
LEES GRATIS DIGITAAL!. Lees Computer!Totaal altijd en overal
De Powerbank Energy Tube is een handige, universele mobiele oplader voor je smartphone of ander digitaal USB apparaat. Handig voor onderweg of op vakantie! Dankzij de grote capaciteit van 3000mAh laad je met gemak bijvoorbeeld twee keer je iPhone op.
Computer!Totaal magazine lees je heel eenvoudig waar en wanneer je maar wilt op je PC, tablet en smartphone. Voor jou als abonnee is dit geheel gratis! Kijk voor alle informatie op computertotaal.nl/ lees-digitaal
GRATIS
voor elke 25e besteller
FOX Sports GO abonnement t.w.v. €49,95
% GOOGLE CHROMECAST. VAN € 35 VOOR € 30.
Inclusief verzendkosten t.w.v. € 5,95
De nieuwe manier van TV kijken!
% ZOOM.NL VAN € 62,50 VOOR € 30 Ontwikkel jezelf als fotograaf met Zoom.nl! Als abonnee van Computer!Totaal profiteer je van ruim 50% korting op je nieuwe jaarabonnement bij de grootste foto-community van Nederland! Tip: ook een leuk cadeau-idee!
Met de Google Chromecast bekijk je heel makkelijk online content op je HD-TV. Films, muziek en andere content stream je naar je televisie vanaf je smartphone, tablet of laptop. Ook je favoriete Netflix- of FOX Sports uitzendingen en YouTubebeeldmateriaal bekijk je zo in groot formaat.Kijk op computertotaal.nl voor de beste tips & trucs. Nergens goedkoper! Wees snel, op = op
Ga voor alle aanbiedingen naar www.computertotaal.nl/abonneevoordeel
EDITORIAL
WIFI EERST!
A
ls je het mij vraagt zal ik het ontkennen, maar voor veel mensen is wifi een eerste levensbehoefte geworden. Mijn vrouw vindt overigens dat dit voor mij ook het geval is. De vriendjes van mijn zoon vragen tegenwoordig al voordat ze hun jas hebben uitgedaan om het wifi-wachtwoord en mijn gast-wifi staat vaker aan dan uit. Nog even en ze zien mij niet meer als vader van hun vriendje maar als wachtwoord-generator. En ik ben zelf net zo erg. Overal in huis moet de wifi-ontvangst optimaal zijn. Dat heb ik bereikt door in totaal drie accesspoints neer te zetten. Allemaal met een andere netwerknaam. De belangrijkste hangt vlak achter de tv, dat bleek de beste plek te zijn zodat ik op de bank de hoogste doorvoersnelheid haal op mijn MacBook Pro. Die ligt tussen de 585 en 800 Mbit/s en daar ben ik dik tevreden mee. De tweede hangt in de meterkast en de derde op de overloop van de eerste etage. Op deze manier hebben we vrijwel overal in huis prima ontvangst. Om het af te maken hebben we nog een repeater die we ’s zomers in de tuin gebruiken om daar ook goede ontvangst te hebben. Mijn theorie was altijd: hoe sterker het signaal, hoe beter voor de ontvangst. Maar na het lezen van Jeroen Boers hoofdartikel blijkt dat een flinke misvatting te zijn. Je kunt beter nog net genoeg signaal hebben, dan houd je het ook voor de buren leuk. Die ben ik nog aan het verwerken, want eigen signaal eerst voelt wel erg natuurlijk aan … Misschien moet ik ze aanbieden kabels te komen aanleggen? Want de beste ontvangst krijg je nog altijd met een kabel! Veel leesplezier! Jeroen de Jager Hoofdredacteur PS Laat ons vooral weten wat je van de vernieuwde Computer!Totaal vindt!
M E I 2 0 1 5 • C O M P U T E R ! T O TA A L
5
Inhoud nummer 05 2015
DE COVER 56
70
22 42 104
96
EIGEN WIFI EERST!
Druk het signaal van je buurman weg
ENTER Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat langs is gekomen, viel dít ons het meeste op. We bekijken ook de binnenkant van een coole gadget en laten een bekende 'classic' voorbij komen. 11 12 15 19 21
De draadloze netwerken vliegen je waarschijnlijk om de oren … letterlijk. Logisch, want iedereen heeft tegenwoordig wel een draadloze router. Kunnen we nog iets doen om het draadloze netwerk in huis te verbeteren?
Pagina 22
Eerste indruk Spotlight Binnenkant Classic Toen & nu
6
VERDIEPING WIST JE DAT …
JE PC VERSNELLEN?
De backbone van internet wordt gevormd door glasvezelkabels. Glasvezel ligt niet alleen op het land, juist op de zeebodem is glasvezel onmisbaar. Waarom vertrouwen we op kabels die over de hele wereld lopen?
Een paar jaar geleden konden optimalisatietools de opstarttijd van je pc wel verkorten. Is dat nu nog zo? Tijd om eens grondig uit te pluizen of pc-optimalisatie nog wel nuttig is!
Pagina 32
Pagina 42
DE CAMERA VAN DE TOEKOMST
INTERVIEW: MARK LOMAN
Het onzichtbare internet
De camera is dood, lang leve de fotografie Ik droom van een superkleine camera die ik altijd in mijn jaszak kan meenemen, maar wel eentje met een superieure beeldkwaliteit. Onmogelijk! Of toch niet?
Hoe zinnig zijn versnel-tools?
Van malware-huurmoordenaar tot beschermheer
“Iedereen vergeet de thuisgebruiker”
Pagina 50
Pagina 34
WACHTWOORDEN
F7gH432Y ... of de naam van je kat? Hoe ga jij om met je wachtwoorden? Alles netjes volgens de regels doen lijkt een hel, wordt het in de toekomst makkelijker? In dit dossier lees je ook handige tips om sterke wachtwoorden te genereren en adequaat te reageren als er iets misgaat.
Pagina 56
DE STELLING “Ik zou een laptop of computer zonder besturingssysteem moeten kunnen kopen.”
Pagina 62
PRAKTIJK Natuurlijk besteden we ook aandacht aan de praktijk. We maken vergelijkende tests, reviewen hardware en software, maar we gaan ook aan de slag met die hardware en software in tips, workshops en cursussen. 66 70 76 90 96
Test: Smartphones Test: SSD’s Reviews Shortlist: Bijzondere externe opslag 15 tips en trucs voor zoeken met Google
M E I 2 0 1 5 • C O M P U T E R ! T O TA A L
100 Workshop: Spelletjes emuleren 104 Workshop: Bestuur je huis met de Raspberry Pi 110 Basiscursus: Mis nooit meer Uitzending Gemist 116 Masterclass: Windows 10 kant-en-klaar opstartbaar 122 Vraag & antwoord 129 Doe het zelf: Je eigen sneltoetsenbord
7
QUICK FIX 74 88 109 115 127 128
Hoe mail je anoniem(er)? Reservekopie van Raspberry Pi Clouddiensten centraliseren Toolbars en malware verwijderen Beheer je wachtwoorden Mobiliteitscentrum: handig bedieningspaneel
EIGEN WIFI EERST
22
EIGEN WIFI EERST
Open de netwerklijst op je laptop en de draadloze netwerken vliegen je waarschijnlijk om de oren … letterlijk. Logisch, want eigenlijk heeft iedereen met een internetabonnement tegenwoordig wel een draadloze router.
EIGEN WIFI EERST! Helaas is wifi niet berekend op zoveel gebruikers en zorgen de netwerken van je buren in jouw huis voor een slechtere ontvangst en snelheid. Gaat wifi ten onder aan zijn eigen succes en ontkomen we niet aan een koude oorlog met de buurman over wie het sterkste netwerk heeft? Of kunnen we nog iets anders doen om het draadloze netwerk in huis te verbeteren? Jeroen Boer
M E I 2 0 1 5 • C O M P U T E R ! T O TA A L
23
Wifi is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven en we gebruiken onze draadloze netwerken steeds intensiever. Niet alleen de laptop is verbonden, ook smartphones, tablets, spelcomputers en smart-tv’s vertrouwen vaak op een internetverbinding via het draadloze netwerk. Er komen daarnaast steeds weer nieuwe apparaten bij die niet zonder wifi kunnen, zoals slimme thermostaten, de Chromecast en fototoestellen. En dan zijn er in een gemiddeld huishouden ook nog eens meerdere smartphones, laptops en tablets waarvan de gebruikers allemaal tegelijkertijd op internet willen. Dat is niet alleen bij jou thuis, ook bij al je buren gebruiken meerdere mensen tegelijkertijd hun draadloze netwerk. Je moet er dus ook niet raar van opkijken als je moeiteloos twintig netwerken kunt oppikken in je huis. Helaas blijkt steeds vaker dat wifi helemaal niet berekend is op zoveel netwerken en gebruikers. Tegelijkertijd verwachten we wel steeds meer van ons draadloze netwerk.
W
O P T I M A L I S AT I E - M Y T H E S
V
oor een paar tientjes of zelfs gratis een vier keer zo snelle pc! De makers van hulpprogramma’s voor systeemoptimalisatie beloven zonder uitzondering gouden bergen en alleen maar voordelen wanneer je hun software gebruikt. Er was inderdaad een tijd dat dergelijke programma’s ook echt nodig waren om Windows langere tijd probleemloos te kunnen gebruiken. Een nieuwe versie van PC Tools, Norton Utilities of QEMM386 was een moment waar iedere pc-gebruiker met smart op zat te wachten; eindelijk konden er nog meer problemen van Windows opgelost worden. Lange tijd had Microsoft ook onvoldoende oog voor problemen en werd het aan de gebruiker
01
overgelaten om de problemen op te lossen, of niet. Maar die tijd lijkt voorbij, Windows lost de problemen nu zelf wel op. De snelheid van Windows na een jaar intensief gebruik, is niet heel veel lager dan aan het begin. In elk geval niet wanneer je de services die Microsoft aan Windows heeft toegevoegd om het systeem op snelheid te houden, gewoon hun werk laat doen. De noodzaak hier aparte tools voor te installeren lijkt daarmee overbodig. Of zou er nog wel voordeel in een apart programma voor defragmentatie of geheugenbeheer zitten?
De programma’s voor systeemoptimalisatie beloven vaak heel veel betere prestaties.
HET WINDOWS-REGISTER Het register is een bekende zwakke plek van Windows. In het register bewaren het besturingssysteem en alle programma’s die je installeert informatie over hun configuratie. Het register is een hiërarchische database, dus met een opbouw die doet denken aan een mappenstructuur.
I
n elke map kan een stuk configuratie-informatie zitten (een sleutel) maar ook een aantal submappen met nog verder geneste submappen tot je uiteindelijk pas veel dieper bij een sleutel komt. Start de register-editor (met het commando regedit) en je ziet dit ook direct terug. Zoek je met F3 en herhaal je de zoekopdracht, dan merk je ook dat configuratiegegevens voor een bepaald programma of een hardwarecomponent op heel veel verschillende plekken in het register voorkomen.
M E I 2 0 1 5 • C O M P U T E R ! T O TA A L
Dat het register geldt als een zwakke plek, komt voor een belangrijk deel doordat het bij dagelijks gebruik eigenlijk alleen maar groeit en nooit kleiner wordt. Er wordt vooral informatie aan toegevoegd en eigenlijk nooit opgeruimd. Wanneer je een programma installeert en meteen weer verwijdert, blijven er vele MB’s aan daarna nutteloze gegevens en instellingen in het Windowsregister achter. Het register groeit hierdoor tot wel 500 MB of meer en bevat dan heel veel nutteloze
43
Ashampoo Registry Cleaner is een van de hulpprogramma’s om het register op te schonen.
informatie. Maar is dat ook erg? Wel volgens de leveranciers van register-cleaners. Programma’s om het register op te schonen en te ontdoen van de overbodige gegevens zijn erg populair en zowel betaald als gratis te krijgen. Register-cleaners claimen de
O P T I M A L I S AT I E - M Y T H E S
computer sneller te maken door ‘registerfouten’ te verwijderen en zo crashes te voorkomen. Ook speuren ze verweesde instellingen op die zijn achtergebleven toen de bijbehorende software werd verwijderd. Tot slot claimen registercleaners ‘corrupte en beschadigde’ gegevens te verwijderen. “Het effect van het opschonen van het register is een kleiner register. Het register wordt met Windows geladen en de grootte van het register heeft dus direct invloed op de systeemprestaties. Daarnaast kunnen fouten uit het register gehaald worden. In dat geval maakt het opschonen van het register de pc stabieler” aldus de TechSupport van WiseCleaner.
Vervuiling?
We testen verschillende registercleaners. De populairste is ongetwijfeld het gratis CCleaner, maar ook minder bekende en betaalde versies zoals Ashampoo
Registry Cleaner, Wise Registry Cleaner en de opruimfunctie voor het Windows-register in Norton Utilities laten we draaien. Dat de scanresultaten grotendeels gelijk zijn, bewijst dat vervuiling van het register voorkomt en de definities die daarvoor gelden ook ongeveer gelijk zijn. Minder duidelijk wordt echter wat het verwijderen van de fouten vervolgens oplevert – behalve het gevoel goed werk te hebben verricht. Hoe erg is het als er koppelingen in het register staan naar helpbestanden die er niet zijn, als je alle hulp voor computer en software wel via Google zoekt? Hoe erg is het als er een bestandsformaat niet aan een bepaald programma gekoppeld is, zolang alle bestandsformaten die je wel gebruikt, dat wel zijn? Lastig is bovendien dat de programma’s ook niet helpen te begrijpen wat deze fouten betekenen of wat de impact ervan is. Een paar honderd of zelfs duizend gevonden fouten, maakt
ECOSYSTEM TEAM Dat Windows steeds beter voor zichzelf zorgt en vaak al met nieuwe technieken overweg kan voor ze ook maar echt in de winkel liggen, is te danken aan het Windows PC Ecosystem Team. Dit team is opgezet binnen Microsoft nadat Windows Vista direct al bij de introductie grote problemen had met videodrivers van NVIDIA en diverse hardware van HP. Beide problemen waren wel bekend tijdens de ontwikkeling van Vista, maar hadden nooit de aandacht gekregen die ze verdienden. Niemand binnen Microsoft had zich er echt voor ingezet ze op te lossen. Het Windows PC Ecosystem Team bestaat uit een aantal Windows-engineers die heel nauw samenwerken met de hardwarefabrikanten. Zij zorgen ervoor dat elke nieuwe chip, elk nieuw aanraakscherm, elk nieuw opslagmedium en elke nieuwe hardware-standaard, wordt vertaald naar een aanpassing van een driver. Plus, wanneer er een echte aanpassing in Windows nodig is, zetten ze deze op de roadmap van de Windows-ontwikkelaars.
De gratis CCleaner doet niet onder voor de betaalde registervegers.
Als alles ‘hoge prioriteit’ heeft, heeft uiteindelijk niets meer hoge prioriteit.
IS ER NOG TOEKOMST VOOR HET WINDOWS-REGISTER? Ook komende versies van Windows zullen nog een Windows-register kennen. Wel zal de rol in Windows 10 opnieuw kleiner worden. De apps binnen Windows gebruiken het register bijvoorbeeld niet. Alle code van een app zit in een soort container inclusief eventuele configuratiegegevens. Daar komt bij dat Microsoft met
Windows 10 een echt nieuwe kernel (kern van een besturingssysteem) introduceert die een samenvoeging is van de kernel voor Windows Phone en die van Windows 8. Deze moet op elk apparaat gebruikt kunnen worden, dus behalve computer en smartphone ook op tablets, Xbox en apparaten als de Raspberry Pi.
44
Bij wijzigingen in het Windows-register waarschuwt Microsoft dat deze het systeem ook instabiel kunnen maken.
het praktisch onmogelijk er zelf ook maar kritisch naar te kijken. Er is geen andere optie dan alles door de register-cleaner ongezien te laten verwijderen, wat meteen ook het meest risicovol is om te doen. Vervuiling in het Windowsregister is niet te voorkomen. De impact van de fouten is in de praktijk echter zo gering dat het misschien maar beter is ze niet op te schonen. Je voorkomt dat er echt iets mis gaat en bespaart tijd en moeite. Merkbare snelheidswinst zul je alleen boeken wanneer de computer maar net aan de specificaties van Windows voldoet. Upgraden met een SSD en meer geheugen zijn het echte medicijn voor zo’n pc, het register opschonen is slechts symptoombestrijding.
m a r k lo m a n
Van malware-huurmoordenaar tot beschermheer Waar een klein land groot in kan zijn? Een veelzijdige securitytool, om maar eens iets te noemen. Mark Loman is de man achter HitmanPro, ontstaan als simpel scriptje om antispywaretools van derden geautomatiseerd te runnen. “Misschien had ik het destijds The A-Team moeten noemen.” Tekst Jasper Bakker • fotografie Milan Vermeulen
Waarom ben je ooit aan HitmanPro begonnen?
“Ik ben eigenlijk geen developer. Ik was voorheen systeembeheerder bij Strukton. Een bedrijf dat in beton doet, veel langs het spoor. Daar had ik zo’n tweehonderd gebruikers en na het weekend kreeg ik telkens vervuilde pc’s voor mijn kiezen. Gemiddeld zo’n vier of vijf laptops per keer: vol met toolbars, geplaagd door pop-ups. Spyware was toen – we hebben het over 2004 – een flink probleem.” “Toen ik een keer bij een vriend in de tuin ging helpen, was daar een tuinman die mij aanschoot met zíjn pc-probleem. Die was ook vervuild met pop-ups. Ik heb toen gauw een scriptje in elkaar gezet dat de benodigde programma’s downloadt en die automatisch laat draaien. Het waren toen twee programma’s: Ad-Aware en Spybot.”
Dus je hebt HitmanPro simpelweg gemaakt als beheerder die zijn handwerk wilde automatiseren?
“Een beetje wel, ja. Vergeet niet: spyware werd in die tijd niet gedekt door reguliere
m e i 2 0 1 5 • c o m p u t e r ! t o ta a l
antivirusprogramma’s. Tegenwoordig wel: nu heet dat ‘potentially unwanted programs’. Maar zo’n tien jaar terug was er weinig bescherming en wel veel last.” “Mijn scriptje, Hitman Pro dus (toen nog geschreven mét spatie), is toen zelfs in Tros Radar behandeld. Dat was in een item over cookies, adware en wat je zoal kunt oplopen als je gewoon Marktplaats bezoekt. Hitman Pro was op tv als dé tool om je van die ellende af te helpen. Destijds was ik ook nummer twee in een test. Microsoft was nummer één, dankzij software die ze hadden overgenomen. Niet gek: die gekke Almelo’er als tweede, vlak na Microsoft.”
De antispyware (Windows Defender) van het rijke Microsoft was gratis, jouw eigenhandig gemaakte tool ook. Ben je een wereldverbeteraar?
“Mijn software was wel gratis, maar sommige van de gebruikte tools waren trialware. Ik kreeg daarvan speciale versies toegezonden om te gebruiken in Hitman Pro. Op een gegeven moment belde mijn contact bij Webroot me op en vertelde me dat ik geld van hem kreeg. Ik
51
interview
Dit is Mark Ik ben geboren in 1975 en heb Energietechniek en Besturingstechniek gestudeerd (en weet dus aardig wat van elektromotoren, energiecentrales en alles wat besturing nodig heeft). Na mijn studie ben ik aan de slag gegaan als ‘engineering draughtsman’ bij Holec Projects in Hengelo. In 1999 ben ik overgestapt naar de afdeling ICT, want dat vond ik veel leuker. Sinds mijn twaalfde was ik thuis veel met computers bezig: van een Sinclear ZX81, Atari 800 XL, Commodore 64 en 128, Amiga 500 en 1200, naar uiteindelijk vele pc’s. Ik ben een Microsoft Certified Professional en Certified Ethical Hacker (CEH). Mijn doel is om software te ontwikkelen waarmee gebruikers op eenvoudige wijze hun computers veiliger kunnen maken, en plezier te beleven aan het realiseren hiervan.
was verbaasd. Mensen hadden massaal via Hitman Pro hun software aangeschaft. Zo had ik ineens in drie maanden aardig wat geld verdiend.” “Daarnaast bleken sommige mensen donaties aan mij te doen. Ik had op advies van een vriend – diezelfde van die tuin en tuinman met pop-ups – een PayPalknop ingebouwd. Dat had ik eerst een jaar lang afgehouden: ik had daar helemaal geen zin in, ik zag daar het nut niet van in. Waarom zouden mensen mij betalen?
interview
m a r k lo m a n
Toch bleken veel mensen dat te doen. In de eerste vijf minuten dat die PayPalknop er was, had ik al tien euro verdiend. Alleen moest ik daar wel weer flink belasting over betalen.”
Is het dan niet een kwestie van tijd voordat die handige tool wordt opgekocht door een grote partij?
“Ik ben eind 2006 wel benaderd door KPN, om mijn tool mee te leveren bij ADSLabonnementen. Alleen ging het om een klein bedrag dat verdeeld moest worden onder de makers van de programma’s die door Hitman Pro werden ingezet om het echte opruimwerk te doen.”
Caretaker. Spam was toen ook een flink probleem, wat inmiddels redelijk is opgelost. Het wordt tegenwoordig op een niveau hoger aangepakt: bij de internetprovider. We hebben ons spamfilter dan ook ‘discontinued’, zoals dat zo fraai heet. Het is op de lokale computer niet echt meer nodig.” “Ondertussen hadden we in 2007 ook een ‘proof-of-concept’ voor onze eigen antimalware-techniek uitgewerkt. Daar hebben wij uiteindelijk als team in eigen beheer bijna een jaar aan gewerkt. Want de donaties die ik van 2004 tot 2006 had gekregen, gaven aan: er is vraag, er is behoefte aan een tool die een second
Teveel gedoe en dus zelf doorgaan op de ingeslagen weg?
“Ik had toen al wel ideeën om een eigen tool te maken. Inmiddels omvatte Hitman Pro zo’n negen verschillende tools die naast elkaar en ná elkaar draaide, in bepaalde volgorde. Misschien had ik het destijds eigenlijk The A-Team moeten noemen. In die volgorde zat wel wat gevoeligheid, want de verschillende tools moesten elkaar niet in de weg zitten. Bovendien had je ook te maken met bijvoorbeeld NOD32 van ESET dat bij een besmet programma, wat dan was geïnjecteerd met malware, weleens het hele .exe-bestand in quarantaine zette. Slimme spyware verborg zich weleens in de .exe van Windows Verkenner, die voor heel Windows de grafische omgeving verzorgt. Als dát door een securitypakket in quarantaine wordt geplaatst …! Mijn script werd dus steeds meer de baas over die tools om problemen te voorkomen.” “Ondertussen gingen de diverse makers van antispywaretools ook concurreren met leveranciers zoals Symantec, waardoor het steeds moeilijker werd om de tools naast elkaar te kunnen laten draaien.”
Van scriptje naar conversiepercentage, donaties en contractbesprekingen. Serieuzere business, met een bijbehorend bedrijf voor je tool. Toch?
“Nou, in 2006 heb ik samen met mijn broer Erik Loman, nu mijn CTO, en Victor van Hillo (beiden zijn ervaren programmeurs) SurfRight opgezet. Alleen was dat initieel niet voor HitmanPro. Dat was nog altijd een eigen projectje van me. SurfRight was voor ons spamfilter:
Je kunt begrijpen dat als je een second-opiniontool wilt bouwen, die dan fundamenteel anders moet werken dan bestaande antivirussoftware.
opinion geeft. Dus ik zei tegen Erik en Victor: ‘Hé jongens, dit kan weleens wat worden.’ Je kunt begrijpen dat als je een second-opinion-tool wilt bouwen, die dan fundamenteel anders moet werken dan bestaande antivirussoftware.”
Wat heb je in dat jaar ontwikkeltijd precies gedaan?
“Ik heb de werking van miljoenen malware-exemplaren, die door mijn oude Hitman Pro waren opgeruimd, in kaart gebracht. Wat deze exemplaren deden, hóe ze een herstart van de computer overleefden, hoe ze technisch waren opgebouwd. En eigenlijk verschijnen er niet eens zo veel écht verschillende stuks spyware en malware. Het is veel familie van elkaar, varianten en afgeleiden die op dezelfde wijze te werk gaan. Kijk maar naar de uitgelekte broncode zoals van
52
de Zeus-malware. Ik probeerde toen met HitmanPro (als nieuwe versie inmiddels zonder spatie geschreven) niet al die spyware en malware te identificeren, maar ik ging met wat ik ‘fuzzy logic’ noemde zoveel mogelijk bewijs verzamelen om het als malware te kunnen bestempelen.” “Er is een digitale moord gepleegd en zoek nu maar naar bewijzen. Een lege kogelhuls hier, een vingerafdruk daar, zijn er voetafdrukken en remsporen van de dader? Dit vertaalt zich dan in zaken als het doorlopen en controleren van het geheugen, de proceslijst, het Windowsregister, de browsercache, en of een proces wel een bedieningselement voor de gebruiker geeft. We hebben in 2012 ook een forensische scan toegevoegd waarmee HitmanPro, zelfs dagen ná een infectie, aan de hand van tijdstempels op bestanden en andere objecten een gedetailleerd beeld kan opbouwen van hoe de computer geïnfecteerd is geraakt. We konden daarmee veel meer details vaststellen. Zoals: waar komt bepaalde software vandaan? Wat doet het? Wanneer is het op deze pc terechtgekomen? Is dat tegelijk gebeurd met de uitvoering van een Java-, Flash- of Silverlight-applet in de browser? Nou, dan weet je het wel!” “Daarom heet het ook Hitman: het is wat je inhuurt als de gewone bescherming (van de politie) je niet kan helpen. De Hitman komt, doet de klus en vertrekt! Net zoals The A-Team.”
Wat zijn van begin af aan de belangrijkste eigenschappen van je tool geweest?
“Detectie van nieuwe malware. Wij krijgen het wél voor elkaar om de bedreiging te verwijderen die ongezien langs je antivirussoftware is gekomen. In plaats van te werken met virushandtekeningen, waarmee je malware eigenlijk alleen op z’n uiterlijk herkent, maakt HitmanPro slim gebruik van de sporen die de malware achterlaat. Want het is voor virusmakers veel lastiger om het gedrag van hun malware te veranderen, dan het uiterlijk ervan.” “En daarnaast ook optimalisatie. Securitysoftware moet z’n werk doen, zonder een pc enorm te belasten. Gebruikers moeten er geen last van hebben. Daarom voeren we bijvoorbeeld een scan uit langs de sectoren van een harde schijfschijf, in plaats van op alfabetische volgorde van bestanden. Zodat het scannen geleidelijk verloopt, de leeskop geen onnodige
WACHTWOORDEN
D
at een sterk wachtwoord enorm belangrijk is, bleek vorig jaar wel uit ‘celebrity-gate’. Door een combinatie van een beveiligingslek in iCloud, gehaaide hackers en slechte wachtwoorden werden privéfoto’s van bekende Hollywoodsterren van iCloud gehaald en online gezet. Je bent nooit volledig immuun voor een hack, maar je moet het potentiële dieven ook niet te makkelijk maken.
NIELS TANIS Niels is werkzaam als Senior Security Specialist bij SecureLabs (www.securelabs.nl), waar hij zich onder andere met security-penetratietesten bezighoudt. Daarnaast heeft hij een achtergrond in softwareontwikkeling en geeft hij advies aan ontwikkelteams hoe zij hun software veiliger en robuuster kunnen maken.
THOMAS SCHINDLER
Een sterk wachtwoord
Je kunt zelf al heel wat doen om minder kwetsbaar te zijn, vindt ook Niels Tanis, Senior Security Specialist bij SecureLabs. “Een veilig wachtwoord is er in ieder geval één die jij makkelijk kunt reproduceren, maar die aan de andere kant door anderen niet makkelijk te herleiden is.” Het eerste waar we aan denken bij een wachtwoord dat we zelf makkelijk kunnen onthouden, zijn de namen van onze huisdieren, onze kinderen of onze hobby’s. Dit soort informatie gebruiken in een wachtwoord is echter geen goed idee, legt Tanis uit: “Bij een doelgerichte aanval is er altijd wel persoonlijke informatie over jou te vinden: hoe je kat heet of wat de naam van je zoon of dochter is. Tools die worden ingezet om
KIES EEN STERK WACHTWOORD Een sterk wachtwoord kiezen, is moelijker dan je denkt. Er is een aantal tips waar je je aan kunt houden om ervoor te zorgen dat je wachtwoord niet te raden valt. Zorg voor een combinatie van hoofdletters, kleine letters, cijfers en numerieke tekens. Gebruik geen bestaande woorden, maar verbaster deze tot moeilijkere wachtwoorden, hierbij kun je letters in cijfers veranderen (v3r4nd3r3n). Nog beter is om niet voor de standaard cijferwisseling te kiezen, een o kan een 0 worden, maar ook een (). Maak een combinatie van twee niet-gerelateerde woorden en scheid deze door een symbool, de woorden Kat en Computer kun je bijvoorbeeld spellen als K4t#C()Mput3R. Wil je een wachtwoord hebben dat je makkelijk kunt onthouden? Vorm dan een vraag, zin of stelling om tot een wachtwoord van bijvoorbeeld acht tekens. “As The World Turns, Goede Tijden Slechte Tijden” wordt atwtgtst. Als je nu de cijfer-truc toepast en numerieke tekens en symbolen toevoegt, kan je wachtwoord bijvoorbeeld @twT.Gt5T zijn. Wil je voor elke website een uniek wachtwoord, maar wil je geen veertig verschillende onthouden, dan kun je ook twee letters aan je wachtwoord toevoegen voor elke unieke website, eentje ervoor en eentje erna. Voor Marktplaats gebruik je dan m@twT.Gt5Ts, voor Facebook f@twT.Gt5Tk.
M E I 2 0 1 5 • C O M P U T E R ! T O TA A L
Internet-entrepreneur Thomas Schindler heeft een lange lijst aan projecten en firma’s op het gebied van samenwerkingsplatforms, mobile couponing, least-cost routing diensten en eCommerce op zijn naam staan. Momenteel is Thomas werkzaam als CEO bij delodi (www.delodi.net), een application development-firma in Berlijn.
wachtwoorden te kraken, maken gebruik van dit soort informatie.” Ook al is je wachtwoord niet te raden, je weet als consument nooit helemaal zeker of een website of dienst betrouwbaar is of dat er zorgvuldig met je data wordt omgegaan. Thomas Schindler, internet-entrepreneur en CEO van
JE BENT NOOIT VOLLEDIG IMMUUN VOOR EEN HACK, MAAR JE MOET HET POTENTIËLE DIEVEN OOK NIET TE MAKKELIJK MAKEN.
SLECHTE WACHTWOORDEN Een zwak wachtwoord is zo gemaakt. Gebruik daarom géén informatie uit deze lijst. Je naam, ook niet omgedraaid en ook niet je tweede naam. Gebruik ook nooit de naam van je huisdier of mensen uit je familie, deze zijn makkelijk te raden. Taboe zijn bijvoorbeeld ook namen als Batman&Robin, Harry_Potter en Madonna. Je paspoortnummer of ander ID-nummer zoals bijvoorbeeld je kenteken. Als je portemonnee gestolen wordt, hebben hackers toegang tot je digitale leven. Je telefoonnummer, adres, verjaardag of andere dingen die makkelijk te herleiden zijn. Ook woorden die één-op-één in het woordenboek voorkomen zijn niet verstandig, ook niet als je een letter door een cijfer vervangt. Een hackprogramma kan gebruik maken van een woordenboek en ingebouwd hebben dat het niet alleen het woord rabarber probeert, maar ook r4b4rb3r.
57
SLIMMER ZOEKEN
1
TIPS & TRUCS
Komt een website te vaak voor, dan kun je die overslaan met -site.
Laat elk zoekresultaat dat je aanklikt in een nieuw tabblad openen.
4 Geef concreet aan wat je wilt vinden.
3 Een lidwoord tussen aanhalingstekens wordt niet genegeerd.
Let goed op, want woorden kunnen diverse betekenissen hebben.
2
opdracht –site aan je zoekopdracht toe te voegen. Bijvoorbeeld -site:marktplaats. nl of -site:wikipedia.org. Let op dat je in dit deel van de zoekopdracht geen spaties gebruikt. Wil je diverse websites negeren, dan kan dat ook. Dan voeg je gewoon voor elke website zo’n opdracht toe. Zoals –site:wikipedia.org –site:kieskeurig.nl.
5
Genegeerde woorden
Je hoeft geen hoofdletters te gebruiken in zoekopdrachten. Google negeert ze. Tik dus gerust alles in kleine letters in. Interpunctie is ook niet nodig, dus punten en komma’s en dergelijke laat je gewoon achterwege. Woorden die Google niet relevant vindt voor het zoeken, worden automatisch weggelaten.
M E I 2 0 1 5 • C O M P U T E R ! T O TA A L
Denk aan woordjes zoals ‘de’, ‘en’ en ‘van’. Zijn woorden juist wel belangrijk voor jouw zoekactie, zet die zoektermen dan tussen aanhalingstekens. Google weet dan dat ze belangrijk zijn. Zoek je bijvoorbeeld op willem de oranje, dan vind je een wagonlading aan informatie over Willem van Oranje. Het woord ‘de’ is genegeerd en Willem van Oranje blijkt net wat bekender te zijn dan Willem de Oranje. Dit los je op door in plaats daarvan te zoeken op “willem de oranje”.
6
Wildcard
Als je iets tussen dubbele aanhalingstekens zet, vertel je Google dat het letterlijk en in die volgorde op een website moet staan. Dat gaat een beetje mis als we op “armin van buuren” zoeken. We krijgen veel resultaten te zien hoor, maar toch lopen we pagina’s mis omdat we vooraf niet wisten dat zijn volledige naam Armin Jozef Jacobus Daniël van Buuren is. Dit los je op door een
95
5
zogenaamde wildcard te gebruiken. Door een asterisk (sterretje) toe te voegen, geef je aan dat daar eventueel extra woorden (in dit geval namen) mogen voorkomen. De zoekopdracht “armin * van buuren” zorgt zo voor nog meer zoekresultaten. Een ander voorbeeld: tik je “even * bellen” in, dan vind je meer en andere resultaten dan wanneer je “even apeldoorn bellen” ingeeft.
7
Website doorzoeken
Niet elke website heeft een eigen zoekfunctie, of je kunt er wel zoeken maar de werking is beperkt. Gelukkig kun je met Google ook binnen een specifieke website zoeken door de opdracht site te gebruiken. Ditmaal dus zonder het minteken ervoor (zoals in tip 4). Wil je informatie over de Ivy Bridgearchitectuur zoeken bij Intel, dan kan dat via de zoekopdracht ivy bridge site:intel. nl. Omdat Intel diverse websites heeft zoals .nl en .com, mag je de wildcard uit de vorige tip gebruiken als je niet alleen op de Nederlandse website wilt zoeken. Je tikt dan ivy bridge site:intel.* in.
TIPS & TRUCS
SLIMMER ZOEKEN
6 Beperk je zoekopdracht door woorden uit te sluiten.
Een asterisk geeft aan dat er op die plek nog iets anders mag staan.
9
Dankzij de tilde worden synoniemen automatisch meegenomen.
8
Je kunt Google vertellen dat het een woord niet mag negeren.
Zoeken binnen een website kan ook.
7
10
8
Uitsluiten
Je mag ook opgeven waar je juist niet op zoekt, door een minteken aan een zoekwoord te plakken. Bijvoorbeeld fotoprinter –all-in-one. Zo sluit je zoekresultaten uit waar je toch niets aan hebt. Je moet er wel voorzichtig mee zijn. Want zoek je op intel processor –amd dan loop je het risico dat je interessante pagina’s misloopt. Want als er ook maar ergens op een pagina amd staat, krijg jij deze pagina niet te zien. Ook al staat er heel veel nuttigs over Intel-processors op vermeld. In het voorbeeld van de fotoprinter mis je ook pagina’s als er over de voor- en nadelen ten opzichte van een all-in-one wordt gesproken.
9
Synoniemen
Sommige woorden hebben diverse betekenissen. Zoals de kever uit tip 1. Het is ook mogelijk dat er verschillende woorden voor dezelfde zaak
bestaan, zoals toetje, dessert en nagerecht. Of fiets, tweewieler en rijwiel. Je kunt deze zoekwoorden natuurlijk allemaal zelf intikken, maar er zijn vast synoniemen waar je zo een-twee-drie niet opkomt. Gelukkig schiet Google te hulp. Om automatisch ook allerlei synoniemen in de zoekopdracht mee te nemen gebruik je de tilde. Je zoekt dan op ~toetje of ~fiets.
10
Belangrijk woord
We hebben in tip 6 gezien dat je zoekwoorden tussen dubbele aanhalingstekens kunt zetten als ze allemaal exact zo in de tekst moeten voorkomen. Soms wil je alleen maar aangeven dat een woord dat Google standaard negeert, essentieel is voor je zoekopdracht. Bijvoorbeeld een lidwoord. Lidwoorden komen vaak voor in bedrijfsnamen, maar ze worden door Google standaard genegeerd. Tenzij je het woord tussen enkele aanhalingstekens zet. Gebruik dus
96
‘de’ garage om bijvoorbeeld een winkel, theater, of restaurant met deze naam te vinden.
11
Keuzes maken
Standaard zoekt Google naar alle woorden die je opgeeft. Soms wil je echter naar het een of het ander zoeken. Dat kan door de opdracht OR te gebruiken. Bijvoorbeeld als je nog niet weet of je in de bergen van Zwitserland of Frankrijk wilt gaan wandelen. Aan je zoekopdracht voeg je dan zwitserland OR frankrijk toe. Let op dat OR dus wel in hoofdletters moet staan. Gebruik het liefst haakjes om je zoekopdracht te verduidelijken. Zoals wandelen (zwitserland OR frankrijk) of om het nog ingewikkelder te maken (wandelen OR fietsen) (camping OR hotel) (zwitserland OR frankrijk). In plaats van OR mag je trouwens ook | gebruiken, dus de verticale streep, ook wel pipeline genoemd.
EXCLUSIEF AANBOD
I DO NOT FEAR. COMPUTERS.. I FEAR THE. LACK OF THEM.. ISAAC ASIMOV
(PETROVITSJI, 1920 – 1992) WAS EEN AMERIKAANS SCHRIJVER EN BIOCHEMICUS. HIJ WAS EEN ZEER SUCCESVOL EN VRUCHTBAAR AUTEUR VAN SCIENCEFICTION EN VAN POPULAIR-WETENSCHAPPELIJKE BOEKEN.
per u S
4k5% ng orti
12X € 64,50
€
35,-
!
Word nu abonnee! Computer!Totaal slaat de brug tussen techniek en jouw dagelijkse leven. Wij zorgen ervoor dat je altijd up-to-date bent met wat er op tech-gebied speelt en dat je nét dat stapje voorloopt op de rest. Als abonnee profiteer je bovendien van de volgende voordelen: > Handig: Computer!Totaal lees je ook gratis op je smartphone, tablet en PC > Snel: Het magazine eerder in huis dan dat het in de winkel verkrijgbaar is > Exclusief: korting en privileges op speciaal geselecteerde producten of diensten
+
Lees gratis op je tablet, smartphone en PC!
Pak nu maar liefst 45% korting mee: ontvang een jaar Computer!Totaal voor maar € 35,- i.p.v. € 64,50.
Regel het direct op www.computertotaal.nl/ superkorting of bel +31 (0)161-45 94 55
ONDERWERP
WORKSHOP
VEEL OLDIES OPNIEUW TE KOOP
3
Controllers
Om echt dat nostalgische gevoel te krijgen, is het natuurlijk ontzettend leuk om de originele controller te gebruiken van de spelcomputer die je probeert te emuleren. Op internet zijn converters te vinden die het mogelijk maken je oude SEGA- of Nintendo-controller op de usb-poort aan te sluiten. Heb je geen oude controller, dan zijn er ook imitatiecontrollers te vinden. Op eBay kun je al een imitatiecontroller vinden
4
Oude retrospellen zijn ontzettend populair. Daarom kiezen ontwikkelaars er steeds vaker voor om hun spellen op te poetsen en opnieuw uit te brengen. Klassiekers, zoals recent Grim Fandango, worden klaargemaakt om aan de huidige wensen te voldoen. Zo ondersteunen ze hogere resoluties (waaronder Full HD) en zijn ze compatibel met de huidige besturingssystemen en hardware. De games worden aangeboden via downloaddiensten als Steam, Origin of uPlay. De website www.gog.com (voorheen Good Old Games) pakt het anders aan: zij bieden originele games aan die via een emulator gestart worden. Via de website koop je voor slechts enkele euro’s klassiekers als Sam and Max, Rayman, Ultima of Leisure Suit Larry. Via een enkel installatiebestand word de emulator met het spel geïnstalleerd, waarna je het spel gewoon kunt spelen op een moderne pc.
RetroArch
Het programma RetroArch kan overweg met veel verschillende ROM-backups, waardoor je niet telkens een ander programma hoeft te installeren. Op de website http://buildbot.libretro.com/ stable, kun je twee archiefbestanden downloaden. Download eerst het archiefbestand RetroArch-v1.0.0.2.zip en pak de inhoud uit naar de map
vanaf zo’n twee euro. Moderne controllers zoals de Wiimote kun je via een bluetooth-verbinding koppelen. De meestgebruikte en best ondersteunde controller is de usb-controller van de Xbox 360.
RetroArch. Maak in deze map een map met de naam cores aan. Download het tweede archiefbestand Cores-v1.0.0.2.zip en kopieer de inhoud naar de zojuist gemaakte map cores. Open in de map RetroArch het bestand retroarch.cfg met het kladblok. Verander de tekst config_save_on_exit = “true” naar config_save_on_exit = “false” en sla het bestand op.
5
Spellen afspelen
RetroArch herkende automatisch onze Xbox360controller, maar als je zelf een controller wilt instellen, kan dat via Settings / Input Options / Configure All (RetroPad). Gebruik de Z-, X- en pijltjestoetsen op het toetsenbord om door het programma te navigeren. Start een spel door naar Load Content (Detect
M E I 2 0 1 5 • C O M P U T E R ! T O TA A L
101
Core) te gaan en vervolgens te zoeken naar je back-up. Via de F-toets kun je naar een volledig scherm overschakelen. Wil je een ander spel spelen, druk dan op de toets F1 en herhaal de stappen. Overigens kun je RetroArch ook vinden in de Google Play Store, zodat je de spellen ook op je smartphone of tablet kunt spelen.
WORKSHOP
6
S P E L L E TJ E S E M U L E R E N
Wii-spellen op je pc
Dolphin startte in 2003 als vrij beperkte emulator voor GameCube-spellen. Pas vijf jaar later werd de software opensource, waarna al snel ondersteuning voor Wii-spellen werd toegevoegd. De emulator is uitgegroeid tot een van de meest veelzijdige emulators tot nu toe gemaakt. Zo kun je de spellen opschalen naar veel hogere resoluties en
8
Wiimote gebruiken
De Wiimote en Nunchuck worden gekoppeld aan de pc via een bluetooth-verbinding. Klik op het bluetooth-pictogram in het systeemvak, kies Nieuw apparaat toevoegen en druk op het oranje knopje aan de onderkant van de Wiimote. Zodra je een Nintendo-apparaat ziet, klik je erop en kies je Koppelen. Als gevraagd wordt om een wachtwoord vul
kun je spellen in 3D of virtual reality spelen. Met deze extra’s krijgen spellen als Zelda the Windwaker en Luigi’s Mansion een compleet nieuwe speelervaring. Het geheel werkt zo goed dat het lijkt of de spellen speciaal gemaakt zijn voor Full-HD, 3D of virtual reality. Je kunt de meest recente, stabiele versie van Dolphin downloaden via de website: https://nl.dolphin-emu.org.
7
Dolphin instellen en spelen
Zorg dat je de meest recente versie van DirectX (http://ct.link.idg.nl/dirx) hebt geïnstalleerd en klik in Dolphin op de knop Grafische. Open het tabblad Algemeen en wijzig de optie Geluids
je niets in en druk je op OK . Open Dolphin en klik op de knop Wiimote. Bij Wiimote 1 verander je de waarde van Geemuleerde Wiimote in Echte Wiimote. Om te kunnen richten op het scherm heb je een infrarood sensorbalk nodig. Er zijn draadloze sensorbalken te koop, maar er bestaat ook een supertrucje waarbij je twee waxinelichtjes zo’n vijftien centimeter uit elkaar voor het beeldscherm plaatst.
9
Wii en GameCube-spellen back-uppen
Niet alle dvd-spelers kunnen back-ups van Wiispellen maken. Via deze link vind je een lijst met spelers die wel werken met de schijfjes: http://ct.link.idg.nl/baw. Om een back-up te maken, download je het programma RAWdump (http://ct.link.idg.nl/rwd, let op: deze link begint gelijk met downloaden). Plaats de
102
backend in Direct3D. Stel bij Scherm de gewenste resolutie in en schakel desgewenst Gebruik Volledig Scherm in. Achter het tabblad Verbeteringen kun je de resolutie opschalen en Stereoscopisch 3D inschakelen. Sluit het venster.
schijf in de dvd-speler en klik op Start Dump. Wanneer het wegschrijven is voltooid, klik je op Convert raw to .iso. Om de back-up te starten, open je Dolphin en ga je naar Bestand / Blader door ISO’s. Selecteer de map met jouw back-ups en klik op Map selecteren. Klik op de knop Ververs om alle back-ups te laden. Dubbelklik op een spel om het te spelen.