JAARGANG 26 | MAART 2017 | EDITIE 3 | € 6,95
BASISCURSUS
IF THIS, THEN NAS
Laat je nas voor je werken WORKSHOP HÉT ANT WO ORD OP AL JE TECH-VRAGEN
BESPAAR
LIVE-TV KIJKEN MET KODI
Ontvang duizenden zenders op je pc of mediaspeler
TEST
PAINT-VERVANGERS
Dit wordt jouw tekenprogramma MASTERCLASS
BAAS OVER EIGEN DATA
OP AL JE ABONNEMENTEN TV
MOBIEL
LEEF ZONDER TV-ABO ER BLIJFT GENOEG TE KIJKEN! + STREAMS DOWNLOADEN EN OPNEMEN
4G, DATABUNDEL, BELMINUTEN … KIES JE IDEALE MOBIELE ABONNEMENT
SOFTWARE
DIENSTEN
ABONNEREN OF NIET?
ALLEEN DEZE INTERNETDIENSTEN HEB JE ÉCHT NODIG!
Host veilig je eigen Google Appsvariant
KOOPWIJZER MINI-PC’S Klein formaat, grote prestaties
15 TIPS VOOR EEN SPRAAKGESTUURD HUIS
HIGH SPEE D INTERNET OVER COA X
• Settopbox • Audio • Blu-ray • Spelcomputer • PC
ZOLDER
• Settopbox • Audio • Blu-ray • Spelcomputer • PC
SLAAPKAMER
• Settopbox • Audio • Blu-ray • Spelcomputer • PC
1
SLAAPKAMER
2
• Settopbox • Audio • Blu-ray • Spelcomputer • PC
AUDIO KABEL MODEM
ROUTER
METERKAST
Coaxverbinding Ethernetverbinding
HUISKAMER
SLIMME OPLOSSING INTERNET OVER COAX
Voor een betrouwbaar en storingsvrije internetverbinding heb je geen nieuwe (UTP) databekabeling nodig. Met de MOKA 32 bouw je een High Speed multimedia netwerk over je (bestaande) coaxbekabeling. De MOKA 32 is te gebruiken in combinatie met routers, gateways, ADSL- en kabelmodems en ondersteunt HD en 3D High Speed data video en gaming. De adapter is MoCA© 2.0 compatibel waardoor snelheden tot 400 Mbps behaald kunnen worden. Dankzij de Plug & Play aansluitingen is de MOKA 32 eenvoudig te installeren. Om een verbinding te realiseren, zijn minimaal twee MOKA 32-units nodig. Kijk ook op www.hirschmann-multimedia.nl/aansluitschema voor het bouwen van een optimaal multimedia netwerk.
MEER WETEN? GA NAAR WWW.HIRSCHMANN-MULTIMEDIA.NET/INNOVATIE OF KIJK VOOR DE INSTALLATIE OP WWW.MONTAGEFILM.NET
VOORWOORD
Voorwoord
Kabel doorknippen Heel eerlijk, ik heb het nog niet gedaan. Mijn kabel is nog intact. Dat komt omdat ik nog steeds dik tevreden ben over Ziggo. Plus ik heb wat andere maatregelen genomen waardoor ik alle functionaliteit heb die ik zoek zonder al te veel te betalen. Sowieso zal ik niet heel snel bij Ziggo weggaan omdat ze de Formule 1 live uitzenden. Sky Sports betaalbaar in Nederland ontvangen lukt niet en de streams zijn me én niet betrouwbaar genoeg én de beeldkwaliteit valt tegen. En met de Horizon Box heb ik ook niets te maken; mijn tv’s zappen veel sneller met een CI+-module met smartcard. Opnemen doe ik zelden tot nooit, want ik kan prima terugkijken via de Horizon-app op mijn iPad. Maar ik neem ook alleen maar tv af bij Ziggo. Internet gaat bij mij via de glasvezel en komt van Xs4all. Daar zit Spotify bij in en ik betaal niet voor telefonie. Het meeste doe ik toch via mijn mobiel (KPN) en familie in het buitenland bel ik met FaceTime of via een losse dect-voip-telefoon met Voipcheap. Kortom, ik heb het risico op geen beeld of geluid in huis aardig gespreid. Toch is het goed om regelmatig te checken of je niet te veel betaalt voor al je abonnementen. Niet alleen je internet-, tv- of mobiel-abonnement maar ook die voor andere digitale diensten en software. Daar valt vaak behoorlijk wat te besparen. Hoe en wat lees je vanaf pagina 19. Veel lees- en bespaarplezier!
Jeroen de Jager Hoofdredacteur jeroen@computertotaal.nl
MAART 2017
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
3
NUMMER 3 2017
BESPAAR
OP AL JE ABONNEMENTEN Besparen willen we allemaal natuurlijk wel. Zeker als het niet ten koste gaat van kwaliteit en kwantiteit. In dit nummer bekijken we of dergelijke besparingen mogelijk zijn op allerlei software, diensten en abonnementen.
ENTER
6
BASISCURSUS If This, Then Nas!
74
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat
Een nas is handig om veel bestanden te be-
langs is gekomen, viel dit ons het meeste op.
waren, maar kan veel meer. Welke extra
Is dát even lekker binnenkomen!
functies zijn nu écht leuk en handig voor thuis?
WORKSHOP Live-televisie in Kodi
KOOPWIJZER MINI-PC’S
66
84
Kodi is bijna een volwaardig alternatief voor je tv-abonnement! Via slimme add-ons ontvang je kanalen van de publieke omroepen en diverse betaalzenders.
INFOGRAPHIC Processors en hun rekenkracht
42
BASISCURSUS Kijk alles offline
92
Je hoeft je bureau echt niet meer te vullen
4
met een enorme computer, mini-pc’s zijn dé
De rekenkracht van computers is door de
Een keerzijde van streamingdiensten is dat
computerkasten van vandaag. Veelzijdig
jaren heen hard gegroeid. Onze computers
je altijd toegang tot (snel) internet nodig
als een gewone desktop, maar dan veel
zijn kleiner, sneller, krachtiger … maar hoe
hebt en dat heb je soms niet. Hoe kijk je alles
compacter.
is dat precies gegaan?
offline?
INHOUD
20 KNIP JIJ JE TV-KABEL DOOR? Leven zonder televisie(-abonnement)
26 KIES JE MOBIELE ABONNEMENT
TEST De beste vervanger voor Paint 60
4G, razendsnel … maar met de nodige beperkingen Windows-oudgediende Paint gaat he-
32 MEER GRIP OP JE ANDROID-DATABUNDEL
lemaal op de schop en wordt klaargestoomd om objecten in 3D te kunnen maken. Maar wat als je gewoon een di-
33 MEER GRIP OP JE IOS-DATABUNDEL
gitaal canvas wilt voor je platte creaties? Wij vergelijken diverse toegankelijke tekenalternatieven met elkaar.
34 VOORDELIGE SOFTWARE Altijd de nieuwste features en tegelijkertijd besparen.
38 NOODZAKELIJKE INTERNETDIENSTEN Alleen deze diensten heb je echt nodig!
TIPS EN TRUCS Een spraakgestuurd huis
QUICK FIX 106
Je woning die jouw gesproken commando’s opvolgt of zelfs met je meedenkt? Het kan!
BASISCURSUS Een Mac voor ieder budget
110
Wil je een Apple-computer aanschaffen, maar schrik je van de forse prijzen? Bouw
SNELLER VERWIJDEREN
VRAAG & ANTWOORD DOE HET ZELF: Van oud toetsenbord tot leuke magneetjes
116
125
SHORTLIST Inpakken en wegwezen!
98
Heb je een nieuwe laptop gekocht? Hoe neem je ‘m mee naar je werk of school? Ga je voor een sleeve of liever een
130
schoudertas of rugzak? Wij schotelen je onze vijftien favorieten voor.
dan zelf een ‘Hackintosh’: installeer het Apple-OS op een normale pc of laptop.
MASTERCLASS Host je eigen Apps met Sandstorm
REVIEWS HARDWARE
46
SOFTWARE
51
Apps - bewerk je documenten, spreadsheets
APPS
56
en presentaties in de cloud. Met Sandstorm,
GAMES
58
118
Met de G Suite - voorheen bekend als Google
een concurrent van Google Apps, host je zulke programma’s op je eigen server.
MAART 2017
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
5
ENTER
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat langs is gekomen, viel ons dit het meeste op. Is dát even lekker binnenkomen!
WEARABLES
SLAG OM DE ARM
SMARTWATCHES SLAAN NIET AAN Het gaat niet goed met wearables als smartwatches. Pebble heeft een tijdje in de uitverkoop gestaan voordat het opgeslokt werd door Fitbit - die eerder plannen lijken te hebben met de patenten dan met het voortzetten van de Pebble-smartwatches. Intussen is het op het gebied van Android Wear ook stil. Een update naar versie 2.0 laat opvallend lang op zich wachten en de Huawei Watch, toch een van de allermooiste smartwatches, is stilletjes uit de schappen van de Google Store verwijderd. Een ander signaal kwam van Apple. Opperhoofd Tim Cook jubelde dat zijn bedrijf nog nooit zoveel Apple Watches heeft verkocht - zonder overigens verkoopcijfers bekend te maken. En de timing, zo vlak voor de kerstdagen, geeft z’n uitspraak een zweem van marketinggebrabbel. Het lijkt er namelijk
GAMES
OMSCHAKONSOLE Nintendo Switch
op dat consumenten de smartwatch links
Eindelijk heeft Nintendo een tipje
laten liggen vanwege het gebrek aan nood-
van de sluier opgelicht over de opvol-
zakelijke functionaliteit.
ger van de geflopte Wii U. De volgende console gaat de Nintendo Switch heten en is heel wat unieker dan een Xbox of PlayStation. De console is een soort tablet met de controllers aan de zijkanten, die je overal mee naartoe kunt nemen. Wanneer je thuis bent kun je de Switch in een dock plaatsen, waarna je op het grote tv-scherm verder kunt gaan met je game. De controllers om de games te bedienen koppel je los van het tabletje. Veel is er echter nog niet bekend over de hardware, beschikbaarheid en prijs.
6
ENTER
STREAMEN
PRIMETIME!
AMAZON INTRODUCEERT NETFLIX-CONCURRENT
Hoewel de winkel van Amazon al jaren op zich laat wachten in de Benelux, heeft het internetbedrijf wel een Netflix-achtige streamingdienst gelanceerd: Amazon Prime. Op prijs wint Amazon het al van Netflix: zes euro per maand en de eerste maand gratis. Maar prioriteit lijkt Amazon nog steeds niet te leggen bij de Nederlandse markt. Zo is er geen Nederlandse ondertiteling beschikbaar, kun je alleen betalen met creditcard en ontbreken opties om te casten naar Google Cast of Apple TV. Nieuwe klanten worden verleid met een exclusieve serie ‘The Grand Tour’, een soort doorstart van de originele Top Gear met de oorspronkelijke cast. Maar zoals dat altijd gaat met het exclusief maken van films, series of muziek, zijn het vooral piraterijsites waar The Grand Tour wordt afgenomen.
Het gaat moeizaam, maar we zeggen niet dat het ons niet lukt om de beveiliging van WhatsApp te kraken: er zijn mogelijkheden
MAART 2017
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
GADGET
DRAADLOZE DOOFPOT Teufel presenteert koptelefoon Toen Apple de iPhone 7 presen-
BT-koptelefoon. Dat de koptelefoon
teerde zonder koptelefooningang,
ruisonderdrukking
heeft,
hd-audio
brak er een storm van verontwaardi-
ondersteunt en via bluetooth werkt is
ging los. Terecht ook, want het is een
uiteraard niet nieuw. Wel prettig is dat
beslissing die alleen gunstig lijkt voor
hij een goede accuduur heeft: volgens
Apple zelf en niet zozeer voor de gebrui-
Teufel gaat de koptelefoon 28 uur mee
kers. Een argument dat Apple gebruikte
als je luistert met ruisonderdrukking en
is namelijk dat het bedrijf graag de ont-
via bluetooth. Beschik je gewoon over
wikkelingen op het gebied van draad-
apparatuur met een koptelefooningang,
loze koptelefoons wil stimuleren. Teufel
dan kun je gelukkig nog gewoon een
probeert dat alvast met de Mute
kabeltje aansluiten.
ECHT GEZEGD Dick Schoof, hoofd van de AIVD zal niet rusten tot de organisatie de versleuteling van WhatsApp gekraakt heeft. De organisatie vindt het van groot belang al onze berichtjes mee te kunnen lezen.
7
ENTER
RECHTSPRAAK
SMARTPHONES
Inktafpersing Samsung dwingt webshop op knieën Webshop 123inkt.nl en Samsung
kosteloos om te laten wisselen. Dat laat-
DIGITALE GENADEKLAP Laatste Notes naar de slachtbank
liggen al een tijdje met elkaar
ste is natuurlijk een beetje onzinnig,
overhoop over goedkope inkt voor
het gaat om toners die tussen 2013 en
printers. In 2013 startten de Zuid-
2014 gekocht zijn en dus hoogstwaar-
Koreanen een bodemprocedure omdat
schijnlijk door vrijwel alle klanten
de webshop octrooien van Samsung
leeggeprint. De omruilpagina van
zou schenden met goedkopere imitatie-
123inkt is ook niet bepaald subtiel op-
Note 7 lijkt na een half jaar eindelijk ten einde te
toners. De recentelijke uitspraak was
gezet. Om de onzinnigheid te bena-
komen. Samsung rolt in verschillende landen een update uit
in het voordeel van Samsung, waarna
drukken van de oude printers en oude
die voorkomt dat de smartphones kunnen opladen. Samsung
123inkt genoodzaakt werd een disclai-
toners, kunnen klanten een mailtje
heeft aangegeven dat er in Nederland geen Note 7-toestellen
mer te plaatsen en de oude toners
sturen naar museumtoner@123inkt.nl.
meer in omloop zijn. Helaas valt dat niet voor ieder land te
Het gitzwarte hoofdstuk van de (ontplofgevaarlijke)
zeggen. In thuisland Zuid-Korea zijn bijvoorbeeld nog 140.000 toestellen in omloop. Zo’n update wordt een ‘killswitch’ genoemd en is behoorlijk omstreden. Wereldwijd tonen verschillende consumentenorganisaties zich ook kritisch, omdat een onklaar gemaakt toestel ook in geval van nood natuurlijk niet werkt.
SECURITY
TSJAHOO ... Internetbedrijf alweer gehackt 2016 is geëindigd als een ramp-
ze zullen zich nog achter de oren krab-
zalig jaar voor de oude internet-
ben. Halverwege december kwam het
gigant Yahoo!. Al eerder in het jaar
nieuws naar buiten dat Yahoo! ook in
kwam het bedrijf slecht in het nieuws
2013 al eens was gehackt. Omdat er
vanwege een hack, waarbij de inlog-
toen inloggegevens van een miljard
gegevens van talloze accounts werden
gebruikers werden gekaapt, gaat deze
buitgemaakt. Omdat Yahoo! al een
hack de geschiedenis in als de grootste
tijdje in zwaar weer zat is het bedrijf
ooit. Hoeveel hacks moeten er nog
in de uitverkoop gegaan. Amerikaanse
plaatsvinden tot de laatste gebruikers
provider Verizon betaalde uiteindelijk
hun vertrouwen opzeggen in de geval-
vijf miljard dollar voor Yahoo!, maar
len internetreus?
C I J F E R TJ E
GROOTSTE HACKS (IN ACCOUNTS) DROPBOX (2012)
68 MILJOEN
PLAYSTATION NETWORK (2011)
102 MILJOEN
LINKEDIN (2012)
165 MILJOEN
MYSPACE (ONBEKEND)
360 MILJOEN
ADULTFRIENDFINDER-NETWERK (2016) YAHOO (2014)
500 MILJOEN YAHOO (2013)
8
412 MILJOEN
1 MILJARD
600 MILJOEN EURO Het Duitse webhostingbedrijf Strato, dat ook in Nederland behoorlijk actief is en veel klanten heeft, werd onlangs verkocht door eigenaar Deutsche Telekom. De nieuwe eigenaar is een ander Duits bedrijf: United Internet.
ENTER
E E R ST E R E A C T I E VA N D E R E D A C T I E
EERSTE INDRUK Jeroen Boer Hoopt op een waardige opvolger van de Phenom II
Ik ben blij verrast dat Ryzen even snel lijkt als een dure Intel-processor. Ik ga er natuurlijk wel vanuit dat AMD Ryzen scherp op de markt zet. Beide vergeleken processors van zowel AMD als Intel zijn wel echt gericht op multicore-scenario’s die je thuis in de dagelijkse praktijk nog niet tegenkomt. Thuis ben je nog altijd beter af met een quadcore op een hogere kloksnelheid. Ik ben dus erg benieuwd of de kloksnelheid bij minder cores omhoog kan of dat Ryzen net als de Core i7-6900K in ieder geval lekker overklokt.
Mark Gamble Denkt dat AMD er eindelijk weer bij hoort
Mijn eerste processor van mijn allereerste zelfbouwproject was er eentje van AMD en ik heb het merk eigenlijk altijd een warm hart toegedragen. Daarom hoop ik dat Ryzen zich ook gaat bewijzen in de markt, maar ook dat
EINDELIJK WEER OPGEWASSEN TEGEN INTEL?
AMD Ryzen
AMD – om Intel de loef af te steken – de processor qua prijs goed laat concurreren. Natuurlijk ligt het segment hoger, maar uiteindelijk zullen alle prijzen zakken en worden deze processoren straks ook interessant voor thuis.
Rens Blom Kent AMD amper van daadwerkelijke producten
Al lange tijd moet Zen het beloofde antwoord van AMD worden op Intel. Inmiddels is bekend dat Zen in het eerste kwartaal van 2017 als eerste op de markt komt als topmodel Ryzen. Deze chip heeft acht cores met in totaal zestien threads en een kloksnelheid van minstens 3,4 GHz. AMD vergeleek Ryzen met Intels Core i7-6900K, een van Intels meest krachtige processors die eveneens voorzien is van acht cores en zestien threads. Ryzen bleek op een kloksnelheid van 3,4 GHz in benchmarks net iets sneller dan Intels Core i7-6900K. Wordt Ryzen de wederopstanding van AMD?
Bij mij kan AMD niet meer stuk sinds ik weet dat ze de processor in mijn Xbox One S maken. Topspul en het wordt hoog tijd dat ze ook op de desktop- en laptopmarkt weer mee gaan doen. Vooral de laptopmarkt wordt belangrijk omdat laptops veel beter worden verkocht dan desktops. De eerste benchmarks zien er in ieder geval goed uit, nu is het wachten nog op het energieverbruik van de laptopversies. In de tweede helft van 2017 weten we als het goed is meer.
Jeroen de Jager Alleen als hij echt goed geprijsd is
Oei, wat gaat dit spannend worden. Ik ben heel benieuwd of de Ryzen de veelbelovende benchmarks ook in de praktijk haalt en wat de daadwerkelijke prijs wordt. Want ook al kan de Ryzen qua prestaties goed meekomen, het succes zal afhangen van de prijs. AMD moet of meer prestaties bieden voor dezelfde prijs of dezelfde prestaties voor een lagere prijs. Dan heeft de Ryzen kans van slagen.
MAART 2017
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
9
ENTER
spotlight
SLIMME NETWERKTESTER Jeroen Boer, meet zijn netwerk door Dankzij de Pockethernet kun je doormeten of je netwerk echt goed is aangelegd. De netwerktester heeft dankzij bluetooth een koppeling met je smartphone waarbij je een
Techproblemen vragen een techoplossing! En in ons dagelijks techleven komen we vaak leuke nieuwe initiatieven tegen. En de prijs? Dat maakt niet zo uit als het een geniaal idee is.
app gebruikt als interface. De Pockethernet heeft voor 199 euro dezelfde functionaliteit als veel duurdere meters. Collega José was overigens één van de backers op Indiegogo. www.pockethernet.com
WIE SCHROEFT, DIE BLIJFT Jeroen de Jager, heeft in elke kamer een setje schroevendraaiers De Tool Pen van Mininch is begonnen op Kickstarter, maar nu breed beschikbaar. Het idee is briljant, een schroevendraaier met verwisselbare bitjes in de vorm van een pen. Maar dan chic. www.megagadgets.nl/tool-pen.html
LADEN MET EEN GLIMLACH
FUTURISTISCH VLIEGEN
Joris Peterse, wil veel en vaak bijladen, maar dan wel leuk
Tijs Hofmans, leeft graag in de toekomst
Met al die leuke gadgets die ik tegenwoor-
Parrot heeft een drone uitgebracht die je
dig op zak heb wil ik altijd kunnen bijladen.
vanuit een first-person-perspectief bestuurt
Van mobiele telefoon, fitness tracker tot
met een VR-bril. Dat voelt heel futuristisch
draadloze oortjes, ik sleep het allemaal mee
aan en is een unieke ervaring. Het werkt
en om ze ‘s avonds tegelijkertijd op te laden
ook nog eens wonderbaarlijk goed, al moet
is me te veel gedoe. Daarom heb ik altijd een
ik bekennen dat ik de Bebop wel een keer of
of meer gezellige powerbanks bij me, zoals
twee hebben laten neerstorten.
deze unicorn.
www.parrot.com/bebop-2
NET ZO SLIM ALS JE OMA Jelle Peterse, is over alles hyped! Je kunt natuurlijk aan je oma vragen hoe vaak je je plantjes water moet geven. Maar de Parrot Pot laat dit weten via de Flower Power app en kan wanneer nodig de plant zelf water geven. Je oma zal trots zijn! www.parrot.com
10