EDITIE 4 JAARGANG 25 APRIL 2017 € 6,95
HÉT ANT WO ORD OP AL JE TECH-VRAGEN
BEELD & GELUID IN ELKE KAMER
MASTERCLASS
DIRECTE COMMANDO’S IN WINDOWS 10
VIRTUAL REALITY VOOR EEN PRIKKIE!
Speel VR-games zó op je mobiel TEST
MULTIROOMAUDIOSYSTEMEN TEST
MEDIASPELERS
WORKSHOP
Houd je tv echt slim met deze kastjes
BOUW JE EIGEN MULTIROOM AUDIOSYSTEEM WORKSHOP
MAAK ZELF DE ULTIEME MEDIASPELER
Meer macht dankzij de opdrachtprompt
Aan de slag met LibreELEC
MAKE EVERY SHOT A COVER SHOT
BASISCURSUS
12M P R G B C A M E R A
SUPERSIMPEL VIDEO’S BEWERKEN
Dit is de ideale opvolger voor Movie Maker TEST
GRATIS EN BETAALDE ANTIVIRUSPAKKETTEN
Welke virusscanner is het beste?
TIPS & TRUCS 15 PRO-TIPS VOOR SPOTIFY
+ DE LEUKSTE
APPS
VOOR BIJ JE (STREAMING) TV!
E N K R I J G E E N L E I C A S O F O R T I N S TA N T C A M E R A T.W.V. â‚Ź 28 9,- C A D E AU! *
*Actie geldt voor pre-orders van de Huawei P10 en Huawei P10 Plus in de periode 26 februari t/m 23 maart
MAKE EVERY SHOT A COVER SHOT 12M P R G B C A M E R A
denieuwstehuawei.nl
Comcol
uw raadgever voor boeken op het gebied van ICT en computing 25 MOOIE JAREN 01110011101011010 De samenwerking van Comcol 10110000001110110 met ComputerTotaal gaat, 00011010100000111 00101101010111100 toen nog onder de naam 01111100000001101 Computer Collectief, terug 01101010111100110 naar het allereerste nummer. 0110101101010110 Hartelijk gefeliciteerd 11001101101010111 met dit geweldige 1111100000100110 0100011101001001 jubileum!
HET COMPLETE BOEK: WINDOWS SERVER 2016 Gunther Van Bleyenbergh Van Duuren Informatica
ASP.NET CORE APPLICATION DEVELOPMENT James Chambers, e.a. Microsoft Press
MASTERING MICROSOFT EXCHANGE SERVER 2016 Leonard Clifton, e.a. Sybex
€ 49,99
€ 46,95
€ 59,53
HET COMPLETE BOEK EXCEL VBA VOOR PROFESSIONALS, 2E EDITIE Wim de Groot Van Duuren Informatica
BISL FOUNDATION COURSEWARE PAKKET Frank van Outvorst en René Sieders Van Haren Publishing B.V.
€ 54,95
€ 102,03
SOLID MODELING MET AUTODESK INVENTOR 2017 Jan Bootsma Boom Uitgevers Amsterdam
€ 39,50
€ 49,50
PROGRAMMEREN MET JAVA VOOR DUMMIES Barry Burd BBNC Uitgevers
ARDUINO PROJECT HANDBOEK Mark Geddes Visual Steps
HELLO RUBY: DE GROTE REIS DOOR DE COMPUTER Linda Liukas Uitgeverij Nieuwezijds
ONTDEK PINNACLE STUDIO 19 ULTIMATE Bert Venema Van Duuren Informatica
€ 34,99
€ 22,95
€ 17,95
€ 24,99
BESTEL NU BIJ COMCOL.NL Dé boekenexpert op gebied van ICT en computing
MASTERING THE INTERNET OF THINGS (IOT) - DISRUPTED Gilles Robichon en Robert Heerekop IOTC360
HET ADOBE PHOTOSHOP LIGHTROOM CC BOEK VOOR DIGITALE FOTOGRAFEN Scott Kelby Van Duuren Informatica
€ 39,95
VOORWOORD
Voorwoord
Multiroom 25 jaar geleden kon ik me niet voorstellen dat we nu in elke kamer beeld en geluid streamen. Het was al heel wat als je je muziek en zelfgemaakte filmpjes op cd kon branden en dan kon afspelen op de dvdspeler bij de tv. Inmiddels moet ik graven in mijn geheugen om te bedenken wanneer ik voor het laatst een cd of dvd heb gebrand. Sterker nog, de meeste laptops en pc’s bij mij thuis zijn niet eens meer voorzien van een optisch station. En het losse usb-dvd-brandertje wordt zelden gebruikt. Muziek en films gaan via de nas of usb-sticks, of worden (het liefst) direct gestreamd. Hoe je dat in je hele huis kunt doen en hoe je voor weinig geld van je oude, vaak nog uitstekende receiver/speakersets een geavanceerd multiroomsysteem kunt maken, lees je in dit nummer. Weer terug naar 25 jaar geleden. Toen begonnen we met Computer!Totaal. Ik kan zelf niet zeggen dat ik erbij was, in 1992 wist ik niet eens wat ik wilde worden. Gelukkig kwam daar in 1994 verandering in toen ik toevallig stage ging lopen bij ‌ Computer!Totaal. Ik had geen idee wat dat was en wat ze daar deden. Bleek dat ze daar de leukste baan van de wereld hadden! :-) Ik loop dus al een tijdje mee en terugbladerend in oude nummers is het bijzonder om te merken hoeveel je al vergeten bent en hoe snel de veranderingen zijn gegaan. Speciaal als cadeautje voor onze trouwe lezers hebben we het eerste nummer van Computer!Totaal gedigitaliseerd en beschikbaar gesteld. Geweldig om te zien wat er toen te koop was en vooral wat het kostte! Aan iedereen die moppert dat alles tegenwoordig zo duur is geworden, kun je deze oude Computer!Totaal laten zien: vroeger was echt niet alles beter! Je kunt jouw exemplaar reserveren op: www.computertotaal/25jaar Veel leesplezier!
Jeroen de Jager Hoofdredacteur jeroen@computertotaal.nl PS Vergelijk de advertentie van Computercollectief hier links eens met die op pagina 32 van het eerste nummer! PPS Op pagina 59 staat een leuke quiz waarin je kunt testen hoe veilig je bent. Tot mijn verbazing haalde ik geen 100%-score.
APRIL 2017
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
5
NUMMER 4 2017
BEELD & GELUID IN ELKE KAMER
Het is tegenwoordig prima mogelijk om overal in huis comfortabel naar muziek te luisteren! En met een mediaspeler zet je alle slimme mogelijkheden van je tv gewoon naar jouw hand.
ENTER
8
INFOGRAPHIC Wearable-hype voorbij?
64
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten,
TEST: WELKE
VIRUSSCANNER IS DE BESTE?
cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles
De afgelopen jaren heeft het wearables ge-
wat langs is gekomen, viel dit ons het meeste
regend. Maar na een paar jaar van overkill
op. Is dát even lekker binnenkomen!
lijkt de markt nu tot stilstand te komen. Zit er nog leven in de wearable?
WORKSHOP Vr-games op je mobiel
106
88 Heb je écht zo’n dure headset nodig voor
6
Extra bescherming op je pc is onveranderd
virtual reality? Er verschijnen steeds meer
noodzakelijk. Maar welke virusscanner is
programma’s om van je smartphone (met
de beste? En kun je volstaan met alleen een
zijn hoge resolutiescherm en high-tech
antivirusprogramma of is meer nog altijd
componenten) een vr-headset te maken.
veiliger? In deze test gaan we terug naar de
Met deze programma’s speel je Rift- en Vive-
basics om deze vraag te beantwoorden.
spellen op je smartphone.
INHOUD
SHORTLIST Unieke hoofdtelefoons
100
Op zoek naar nieuwe oortjes of een koptelefoon? Het aanbod is waanzinnig uitgebreid. Vind je het lastig om de juiste
KIES JE FAVORIETE AFSPEELMAATJE
MUZIEK DOOR HEEL HET HUIS
We vergelijken 13 recente mediaspe-
We leggen zeven multiroom-audio-
lers. Welke biedt de meeste mogelijk-
systemen op de testbank. Hiermee
heden tegen een aantrekkelijke prijs?
krijg je geluid in elke kamer!
PAGINA
22
keuze te maken? Als je een van de volgende producten aanschaft, zit je sowie-
PAGINA
44
WORKSHOP MAAK JE EIGEN MEDIASPELER
WORKSHOP MULTIROOMAUDIO MET CHROMECAST
Met LibreELEC maak je van iedere
Wil je geen duur multiroom-systeem
(mini-)pc of laptop in een handom-
aanschaffen? Met de Chromecast Audio
draai een soepele mediaspeler.
maak je zo je eigen multiroom-systeem.
PAGINA
32
PAGINA
54
15 APPS OM LEUKER TE STREAMEN
Met deze pro-tips weet je zeker dat je
Met deze apps kijk je wat jij wilt én
alles uit deze muziekstreamingdienst
wanneer het jou uitkomt.
15 PRO-TIPS VOOR SPOTIFY
haalt.
PAGINA
BASISCURSUS Een leven na Windows Movie Maker
so goed. Zet de muziek maar vast aan …
40
PAGINA
60
QUICK FIX Automatische animaties
112
Microsoft trok in januari de stekker uit Windows Movie Maker. Op zoek naar
met Google Foto’s
110
VRAAG & ANTWOORD
125
DOE HET ZELF: Raspberry Pi-case van karton
130
een alternatief dus. Het gratis OpenShot Video Editor blijkt een meer dan adequate vervanger!
MASTERCLASS Windows besturen zonder vensters
116
REVIEWS HARDWARE
68
SOFTWARE
74
commando’s en tonen je hoe je die, ook
APPS
80
in batchopdrachten, aanroept vanuit de
GAMES
82
Windows kun je ook aansturen met vaak krachtige commando’s vanaf de opdrachtregel. We bespreken een aantal van deze
taakplanner.
APRIL 2017
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
7
ENTER
Nieuws, gadgets, gear, apps, geruchten, cijfers, uitspraken én meningen. Uit alles wat langs is gekomen, viel ons dit het meeste op. Is dát even lekker binnenkomen!
VEILIG
WAT HEB IK NOU AAN M’N FIETS HANGEN?
GAZELLE BLOKKEERT SMARTPHONES
HARDWARE
Fietsenmaker Gazelle heeft een fiets
Raspasus Pi
ontworpen die uitgerust is met een ‘SafeDrivePod’. In feite is het een simpel blue-
ASUS Tinker Board
8
tooth-apparaatje, dat verbonden wordt met de smartphone van de fietser. Wanneer het bluetooth-apparaat ontdekt dat de fiets sneller dan tien kilometer per uur rijdt, schakelt hij de
Raspberry Pi-moederbordjes zijn on-
1,8 GHz, een ARM Mali-T764-gpu en 2 GB
internetverbinding en mobiele verbinding
verwacht een ongekend succes ge-
ddr3-werkgeheugen. Ietsje minder krach-
van de smartphone uit. Zo kan de fietser niet
worden. Zo’n succes dat andere fabrikan-
tig dan de Raspberry Pi 3, die een 64bit-
afgeleid worden door whatsappjes en belle-
ten ook in de markt van kleine (betaalbare)
processor heeft in tegenstelling tot de
tjes. Handig voor bezorgde ouders en een
doe-het-zelf-moederbordjes stappen. Zo
32bit-versie van de Tinker Board. Volgens
ware nachtmerrie voor puberende kinderen.
ook ASUS. De Taiwanezen proberen de
ASUS ondersteunt de Tinker Board echter
Maar Gazelle speelt hier wel slim in op de ac-
markt aan te jagen met de Tinker Board
wel 4K-video en 24bit-audio. Hiermee
tualiteit, nu de Kamer aan een wetsvoorstel
met de – zoals gebruikelijk bij ASUS – niet
maakt het zich uitermate geschikt voor
werkt dat mobiel gebruik op de fiets moet ver-
zo toegankelijke productnaam 90MB0QY1-
een zelfgemaakte mediaspeler of multi-
bieden. Zo’n SafeDrivePod voorkomt dan niet
M0EAY0. Het bordje beschikt over een
room-audioset. Het bordje is 8,5 × 5,3 cm
alleen onveilige verkeerssituaties, maar ook
quadcore ARM Cortex A17-processor op
groot en kost 65 euro.
vervelende verkeersboetes.
ENTER
NIEUW
TECH AWARDS
HOTLIST
VEELBELOVENDE PRODUCTEN KRIJGEN EEN STEMPEL
Wat zijn de beste nieuwe tech-producten van het afgelopen jaar? Het antwoord op die vraag geven de tech- en gamemerken van Reshift jaarlijks antwoord met de toekenning van de Tech Awards. Met ingang van 2017 is daar de Tech Awards Hotlist aan toegevoegd. Gedurende het jaar krijgen producten die mogelijk een Award gaan krijgen, een eervolle vermelding op de Hotlist.
SMARTPHONE
Als jij in de sloot springt, doe ik dat ook
HTC U Ultra Er was een tijd dat HTC-smart-
duidelijk. Het toestel springt er niet po-
die voor de Awards. Wij moeten het bijzon-
phones als warme broodjes over
sitief uit, alleen negatief. Allereerst
der of anders vinden. Een product hoeft nog
de toonbank gingen. Terecht ook, want
vanwege de prijs van zo’n 800 euro.
niet getest te zijn door de redactie, en hoeft
de toestellen zaten prachtig in elkaar
Daarnaast heeft ook HTC besloten de
in sommige gevallen niet eens een werkend
en HTC wist het optimale uit Android
koptelefooningang te verwijderen. Een
prototype te hebben. Een lumineus idee,
te halen. Maar het klad kwam erin te
zet die niet te verklaren valt, aangezien
een gaaf promofilmpje of een spannende
zitten en HTC werd links en rechts in-
HTC zich niet zo heel lang geleden juist
stand op een beurs kan al genoeg zijn om
gehaald door andere smartphonema-
richtte op de muziekluisterende smart-
een Hotlist-vermelding te verdienen. Dan
kers, tot op het punt dat de toekomst
phonegebruikers. Ook de middenklas-
weet je wat dat Hotlist-logo betekent. Op
voor HTC-smartphones onduidelijk is
se-versie HTC U Play weet om dezelfde
www.computertotaal.nl/hotlist vind je de
en er een uitweg gezocht wordt in vr.
redenen bij de eerste indruk nog niet te
lijst met alle Hotlist-winnaars.
De HTC U Ultra maakt dit pijnlijk
overtuigen.
De criteria voor de Hotlist zijn anders dan
Geen enkele computer is veilig APRIL 2017
W W W . C O M P U T E R T O TA A L . N L
ECHT GEZEGD Tijdens de Amerikaanse presidentiĂŤle verkiezingen waren e-mailhacks en mogelijke Russische inbraken in het stemsysteem steeds terugkerende onderwerpen. President Trump stelt als reactie hierop dan ook dat digitale communicatie per definitie onveilig is.
9
ENTER
SOFTWARE
NAAST ADBLOCKER OOK POLITIEKBLOCKER
KITTENS TEGEN RECHTS
HARDWARE
Kingston DataTraveler Ultimate
Álle gekheid op een stickie
Intussen zijn we behoorlijk gewend geraakt aan adblockers en zijn er ook allerlei browserextensies te vinden die vervelende cookiemeldingen bestrijden. Maar voor wie niet van politiek of de opkomst van rechtspopulistische politici houdt, is er nu ook een specifiekere browserextensie: Make America Kittens Again. De extensie blokkeert in feite niets, maar het vervangt afbeeldingen van politici door afbeeldingen van lieve onschuldige kittens. De eerste versie van de plug-in ver-
Opslagmedia kunnen ons niet
op kwijt, vooral als je het omrekent in
ving alleen president Trump door kittens. Maar de ont-
groot genoeg zijn. En dan niet in
media. Daar past een volwaardige
wikkelaar is een stapje verder gegaan, in de opties kun je
fysiek formaat natuurlijk, maar in de
bibliotheek, een videotheek, een mu-
ook andere politici laten vervangen, zoals Nigel Farage,
opslagruimte. Of het nou om harde
ziekwinkel én een fotoarchief op. De
Marine Le Pen en Geert Wilders. Mocht je toch echt de
schijven, ssd’s, geheugenkaarten of
usb-sticks hebben een aluminium be-
foto willen zien, dan kun je nog altijd de undo-knop ge-
usb-sticks gaat, we hebben het liefst
huizing en een usb3.1-aansluiting.
bruiken om je kattenplaatje terug te veranderen in de
véél ruimte. In de laatste categorie
Nog geen nieuwe usb-c-aansluiting
politicus in kwestie.
heeft Kingston de koppositie overge-
dus. Helaas heeft Kingston de prijs van
nomen in de ‘wie heeft de grootste’-
de DataTraveler Ultimate GT nog niet
wedstrijd. De DataTraveler Ultimate
bekendgemaakt. We zijn een beetje
GT-sticks komen in twee varianten:
bang dat het prijskaartje ons enthousi-
eentje met een ‘karige’ 1 TB en een va-
asme voor deze usb-stick behoorlijk
riant met 2 TB. Daar kun je aardig wat
tempert.
APPS
Je koopt maar gewoon een nieuwe
Apple verwijdert AirPods-app Het marketingteam van Apple
vallen. Een ontwikkelaar speelde hier
draait overuren om het consu-
slim op in en maakte een iOS-app waar-
ment-onvriendelijke weghalen van de
mee de gebruiker verloren AirPods kon
koptelefoonpoort goed te praten. De
terugvinden. Je geeft aan welke van de
draadloze AirPods moesten het voor-
twee je kwijt bent en op basis van het
beeld worden voor koptelefoonmakers
bluetooth-signaal word je naar de ver-
om te laten zien hoe zij moeten innove-
miste AirPod gestuurd. Of de app goed
ren. Maar ondanks dat ze goed werken,
werkt, is lastig te verifiëren: Apple
werden ze met gelach ontvangen,
heeft hem namelijk snel uit de App
omdat het lijkt alsof je een opzetstuk
Store verwijderd. Het zou kunnen dat
van een elektrische tandenborstel in je
de app niet goed gewerkt ... maar we
oor hebt. Een écht probleem is dat je de
vermoeden dat de echte oorzaak bij de
AirPods snel verliest als ze uit je oren
marketingmanagers van Apple zit.
10
C I J F E R TJ E
10.000.000.000 ZOEKOPDRACHTEN De privacyvriendelijke zoekmachine DuckDuckGo groeit gezond door. Intussen zijn er al meer dan tien miljard zoekopdrachten gedaan.