INSTALLATIEGIDS
LINUX VEILIG UITPROBEREN?
Kies voor dualboot of virtueel
GAMEN ONDER LINUX De huidige stand van zaken
WINDOWS ONDER LINUX DRAAIEN?
26 Workshops en
masterclasses
Ook dat kan: met Linux Mint o deel je je partities Z en harde schijven in
Ubuntu testen? Zet het op een externe hdd
Linux op afstand vanaf Windows
envoudig back-ups E maken met Linux Mint
S tel je eigen ChromeOS of Linux pc samen
E xtra power-apps voor je Chromebook
PROJECTEN VOOR PI EN ARDUINO
€ 9,95
PLUS BP
SPECIAL Linux-distributies
OVERZICHT LINUX-DISTRO'S Voor ieder wat wils
Ga je voor Windows, dan kun je als thuisgebruiker kiezen tussen Home en Pro, en dat is 't dan wel. Dat is met Linux wel even anders: daarvan bestaan tientallen edities, vaak toegespitst op specifieke taken of gebruikers. We laten je enkele minder bekende Linux-distributies zien, en daar zit vast iets tussen waar je enthousiast van wordt. TO O N VA N D A E L E
meerdere Linux-distributies op dezelfde stick kunt plaatsen. We nemen MultibootUSB als voorbeeld (www.multi bootusb.org). Installeer de tool en start die op. Stop een lege usb-stick in jouw pc en druk op Detect Drives. Selecteer de gewenste usb-stick. Klik op Browse en verwijs naar het iso-bestand. Afhankelijk van de betreffende Linux-distributie kun je via een schuifknop bij Persistence aangeven hoeveel opslagruimte je voor die distributie wilt reserveren. Bevestig met Install distro
V
en met Yes (afbeelding 1). Herhaal deze procedure indien je nog andere distributies op de stick wilt.
01 Met
oor Windows-gebruikers heeft Linux nog
Wanneer je vervolgens jouw pc vanaf deze stick
MultibootUSB
altijd iets nerd-achtigs. Onterecht, want de
opstart, verschijnt elke distributie als een item in een
zet je snel
laatste jaren hebben Linux-ontwikkelaars
opstartmenu waarna je bij heel wat distributies kunt
meerdere Linux-
hard gewerkt om gebruikers op vriendelijke en fraaie
aangeven dat je die wilt uitproberen - zonder die te
distributies op
desktopomgevingen te vergasten. Zo’n alternatief
installeren.
één live-stick.
besturingssysteem blijft weliswaar een flinke stap, maar het is perfect mogelijk Linux zonder veel moeite of kennis op jouw pc te krijgen, mét behoud van jouw vertrouwde Windows-omgeving. We tonen je eerst in een notendop hoe je zoiets voor elkaar krijgt en daarna laten we jou kennismaken met enkele Linux-distributies.
Live usb-stick De makkelijkste manier om Linux aan de praat te krijgen is … door het niet te installeren! Veel Linux-distributies bieden namelijk de mogelijkheid om ze ‘live’ te draaien, rechtstreeks vanaf een usb-stick of dvd. Wat je nodig hebt, is een iso-bestand en een tool waarmee je dat bestand omzet naar een live medium. Zo’n iso-bestand kun je zonder meer downloaden van een Linux-site (zie url’s verder in dit artikel). Gratis tools voor de ‘live conversie’ zijn er eveneens, waaronder UNetbootin, Rufus, YUMI en MultibootUSB. Vooral
6
de laatste twee zijn interessant, omdat je hiermee
LINUX INSTALLATIEGIDS
SPECIAL Linux-distributies
Virtuele schijf Een andere manier om met Linux aan de slag te gaan zonder daarvoor fysieke schijfpartities te moeten aanmaken, is virtualisatie. Hierdoor kun je als het ware binnen Windows met Linux aan de slag. Wij gebruiken hiervoor het gratis VirtualBox (www.virtualbox. org). Installeer het programma en start het op. Druk op Nieuw, geef een geschikte naam en kies Linux bij Type. Wat je bij Versie invult, hangt af van de gedownloade distributie. Tenzij je een oude computer hebt, gaat je bij voorkeur voor een 64bit-versie en kies je hier de naam van de Linux-variant (zoals Ubuntu of Debian) gevolgd door (64-bit). In de meeste gevallen volstaat 2048 MB voor de Geheugengrootte (afbeel ding 2) – houd er wel rekening mee dat dit geheugen niet beschikbaar is voor Windows zolang de virtuele Linux-distributie actief is. Laat Maak nieuwe virtuele harde schijf nu aan geselecteerd en klik op Aanmaken. Kies een geschikte locatie en grootte voor jouw virtuele
je op een (afgesloten) virtuele machine klikt met de
schijf en druk nogmaals op Aanmaken. Normaliter vol-
rechtermuisknop en Instellingen kiest (afbeelding 3),
geeft je een
staat 10 GB; laat bij voorkeur Dynamisch gealloceerd
kun je nog allerlei onderdelen optimaliseren, zoals
mooi overzicht
aangevinkt.
Beeldscherm, Opslag en Netwerk.
van de geïnstal-
03 VirtualBox
leerde virtuele
Distributies vinden
machines.
Je weet nu hoe je Linux op jouw pc kunt zetten zonder aan jouw fysieke Windows-installatie (of partities) te raken, maar hoe vind je nou geschikte Linux-distributies? In elk geval door dit artikel verder door te lezen, maar ook wij hebben onze mosterd natuurlijk ergens vandaan - onder meer van de uitstekende site www. distrowatch.com. Vanuit het uitklapmenu kunt kiezen uit ongeveer driehonderd distributies (afbeelding 4). Bij elke distributie krijg je interessante informatie, waaronder
02 Kies de versie die het
de prijs (vaak gratis), de status (zoals Actief of Sla-
nauwst aansluit
pend), de Linux-versie waarop de distro is gebaseerd
300 Linux-dis-
bij jouw Linux-
(bijvoorbeeld interessant voor een virtuele installatie),
tributies staan
distributie.
de beschikbare architectuur (zoals i386 en x86_64), de
voor je klaar.
04 Meer dan
Virtueel os Je vindt je virtuele schijf nu terug in het overzicht. Selecteer die en klik op Starten. Klik op het mapicoontje, verwijs naar het Linux iso-bestand en klik op Start, waarna je de verdere installatie-instructies volgt. Je hoeft in elk geval niet bang te zijn dat je je Windows- of datapartities overschrijft: alles gebeurt virtueel. Om de Linux-distributie op te starten selecteer je het item in de lijst en klik je op Starten. Met de rechter Ctrltoets schakel je tussen Windows en jouw virtuele os. Dit OS weer afsluiten kan op de reguliere manier, vanuit het OS zelf, of je klikt bovenaan op Bestand, Sluiten en je kiest De staat van de machine opslaan. Wanneer je deze virtuele machine later opnieuw opstart, kun je de draad weer oppakken. Goed om weten: wanneer
LINUX INSTALLATIEGIDS
7
SPECIAL Chromebook
POWER UP VOOR JE CHROMEBOOK Geef ChromeOS superkrachten met extra speciale apps Hoewel het ChromeOS is gebaseerd op Linux, heeft Google de mogelijkheden van het besturingssysteem beperkt. Dat is met opzet: Chromebooks zijn compact, licht en goedkoop en specifiek ontworpen voor de wat lichtere taken. Maar wat als je tóch iets meer uit je Chromebook wilt halen dan waar hij voor bedoeld is? Dan kan: wij vertellen je hoe.
niet mogelijk is. Polarr Photo Editor is een app die je in staat stelt om een flink aantal basisbewerkingen los te laten op de foto (zoals huidtint aanpassen, rode ogen verwijderen enzovoort), maar ook wat geavanceerdere functies biedt. Deze app is vooral bedoeld voor het aanpassen van bestaande foto’s (zoals de naam al doet vermoeden), het is geen programma om zelf graphics mee te ontwerpen. De app ondersteunt zelfs raw-foto’s, al zeggen we er eerlijk bij dat je Chromebook dan waarschijnlijk wel gaat steigeren.
MARTIN GIJZEMIJTER
O
bewerken op je
temperen: we kunnen natuurlijk niet tove-
Chromebook?
ren. Je kunt een Chromebook niet ineens
Met Polarr
veranderen in een MacBook Pro, maar met de juiste
Photo Editor is
apps kun je er wél voor zorgen dat je wat meer met je
dat vrijwel geen
laptop kunt dan surfen en e-mails lezen.
probleem.
1
12
01 Geen foto’s
m direct je verwachtingen een tikkeltje te
Polarr Photo Editor
2
Pixlr Editor
Vraag aan een verkoper van Chromebooks wat je niet
Als het al mogelijk zou zijn om Photoshop op je
kunt met een laptop van dit kaliber en het antwoord is
Chromebook te installeren, dan zouden de prestaties
geheid: foto’s bewerken. Het is absoluut waar dat een
niet om over naar huis te schrijven zijn. Juist daarom
Chromebook niet bedóeld is voor het bewerken van
is Pixlr zo fantastisch. Hiermee kun je héél veel dingen
grote foto’s, maar dat wil niet zeggen dat fotobewerking
doen die je met Photoshop ook kunt (dus in tegenstel-
LINUX INSTALLATIEGIDSR
SPECIAL Chromebook
ling tot Polarr is dit wél een creatie-app), zonder dat
het gaat er niet om wat het is, het gaat erom hoe het
er een grote aanslag wordt gepleegd op je processor.
voelt en deze extensie zorgt er daadwerkelijk voor dat
ontzettend
Pixlr is namelijk volledig webgebaseerd, en de proces-
je het gevoel hebt met een gewoon Office-pakket te
dicht bij de
sorkracht wordt dus door een externe computer gele-
werken. Wil je nog iets méér, dan kun je overwegen
mogelijkheden
verd. Enige nadeel van Pixlr is wel dat de ontwikkelaar
om het Office-pakket voor Android te downloaden.
van Photoshop,
flink wat advertenties inzet om de kosten te dekken
Dat is mogelijk sinds Chrome OS ook Android-apps on-
zonder je pro-
en dat kan nog weleens storend zijn. Helaas is er geen
dersteunt. Hoe dit werkt lees je in het kader ‘Android-
cessor zwaar te
mogelijkheid om de advertenties uit te schakelen door
apps’.
belasten.
middel van een betaald account of iets dergelijks.
02 Pixlr komt
Testmachine We spreken in dit artikel over een Chromebook alsof er slechts één machine is die zo heet. In werkelijkheid zijn er vele verschillende Chromebooks op de markt, ieder met eigen specificaties. Voor dit artikel hebben we de Acer Chromebook 14 gebruikt. Deze laptop heeft een Intel Celeron-processor op 1.6 GHz (quadcore), 4 GB ram en een opslagcapaciteit van 32 GB. Het kan natuurlijk prima zijn dat de Chromebook die jij gebruikt heel andere specificaties heeft, maar in principe is het zo dat alle apps die we in dit artikel bespreken, werken op alle Chromebooks.
3 03 Het is
Microsoft Office Online
Een uitzondering hierop is het kader ‘Android-apps’, aangezien niet alle (oudere)
Laten we vooropstellen dat er helemaal niets mis is
Chromebooks het gebruik van Android-
met Google Docs en dat het een uitstekend pakket
apps ondersteunen.
stiekem gewoon
is voor het maken van documenten, spreadsheets
de webinter-
enzovoort. Dat gezegd hebbende is het geen Microsoft
face van Office
Office, en dat kan vervelend zijn als je gewend bent
Online, maar
aan dat pakket of er om wat voor reden ook mee moet
met deze
werken. Er is geen native Office-app voor Chrome OS,
Chrome-exten-
maar er is wél een Chrome-extensie die je toegang
we getest heb-
sie voelt het
geeft tot Microsoft Office Online: de web-versie van
ben, draaiden
wél gewoon als
het Office-pakket. Dat is natuurlijk weinig anders dan
prima op onze
Office.
gewoon de webinterface in een gebundeld jasje, maar
Acer Chrome-
Alle apps die
book 14.
4
VLC for Android
Wie al eens gehoord heeft van VLC Media Player, weet waarom dit een app is om enthousiast van te worden. VLC is in Windows namelijk al sinds jaar en dag een super lichtgewicht programma dat je mediabestanden zonder poespas afspeelt, en daarnaast ook nog een gigantisch aantal mediatypen ondersteunt. VLC
LINUX INSTALLATIEGIDS
13
SPECIAL Alternatieve besturingssystemen
JE OUDE PC HERGEBRUIKEN
Installeer Chromium OS of Linux Mint Is je laptop of pc tergend langzaam? Probeer dan eens iets anders dan Windows 10, zoals Chromium OS of Linux Mint. Je zult merken dat de boel een stuk vlotter werkt, aangezien deze alternatieve besturingssystemen minder eisen stellen aan het systeem.
mits je de beschikking hebt over een ‘oude’ laptop (of pc). Een systeem met een redelijke processor en 2 GB werkgeheugen is meestal al voldoende. Helaas geeft Google geen downloadlinks van Chrome OS vrij. Maar aangezien Googles besturingssysteem is gebaseerd op het opensourceproject Chromium OS, verschillen beide versies nauwelijks van elkaar. Gelukkig is Chromium OS dus wel vrij beschikbaar, en om die reden gaan we met dit besturingssysteem aan de slag. De
MAIKEL DIJKHUIZEN
officiële website van Chromium OS heeft echter geen kant-en-klare downloadlinks, dus je bent genoodzaakt om het installatiebestand ergens anders vandaan te
CHROMIUM OS 01 De officiële website van
1
plukken.
2 Chrome of Chromium?
Image downloaden
Voor de installatie van Chromium OS heb je een ges-
Chromium OS
Misschien ken je die goedkope Chromebooks wel uit
chikt installatiebestand nodig, oftewel een zogeheten
02 Ga na of
is bestemd voor
de winkel. Op deze compacte laptops staat het bes-
image. Er zijn verschillende websites waar je Chromi-
je de 32bit- of
ontwikkelaars
turingssysteem Chrome OS, waarbij de gebruikersom-
um OS vandaan kunt halen, al zijn sommige bronnen
64bit-versie van
en bevat geen
geving voornamelijk bestaat uit webapplicaties van
vervuild met hinderlijke advertenties. Wij hebben
Chromium OS
downloadlinks.
Google. Iets soortgelijks creëer je gemakkelijk zelf,
goede ervaringen met https://chromium.arnoldthebat.
nodig hebt.
18
LINUX INSTALLATIEGIDS
SPECIAL Alternatieve besturingssystemen
co.uk. Wanneer je hierheen surft, zie je drie webmappen: daily, special en weekly. Het voordeel van de spe-
32 of 64 bit?
cial-map is dat deze images voorzien zijn van diverse
Heb je geen idee of je computer bestaat
stuurprogramma’s, waardoor het besturingssysteem
uit een 32bit- of 64bit-achitectuur? In
meteen al de nodige hardware accepteert. Klik ach-
Windows kom je daar eenvoudig achter.
Duik in de
tereenvolgens op special en tweemaal op de kolom
Open het Configuratiescherm en kies
instellingen van
Last Modified. Als het goed is, staan de meest recente
rechtsboven achter Weergeven op voor
Windows om
images nu bovenaan. Belangrijk is dat je weet of je
de optie Categorie. Via Systeem en
te achterhalen
oude pc een 32bit- of 64bit-architectuur heeft (zie kad-
beveiliging en Systeem verschijnen de
of het systeem
er 32 of 64 bit?). Bij een pc met 32 bit kies je voor het
belangrijkste details van jouw systeem. Op
draait op een
bestand dat begint met Cx86OS. Heb je een pc met 64
de regel Type systeem vind je de gewen-
32bit- of 64bit-
bit, download dan het image dat begint met Cam64OS.
ste informatie.
processor.
Bewaar het bestand op je harde schijf.
3
Image uitpakken
Het image is ingepakt in een 7z-bestand. Om dit archief uit te pakken, heb je een geschikt programma nodig. Je gebruikt hiervoor bijvoorbeeld 7-Zip. Surf naar www.7-zip.org om deze freeware te downloaden en voer vervolgens de installatie uit. Het uitpakken 03 7-Zip is
van het zojuist gedownloade 7z-bestand is eenvoudig.
een minuscuul
Klik erop met de rechtermuisknop en kies voor Z-Zip
programmaatje
/ Bestanden uitpakken. Onder Uitpakken naar kies
waarmee je
je de gewenste locatie, bijvoorbeeld het bureaublad.
moeiteloos
Bevestig met OK. Na afloop staat er een img-bestand
7z-archieven
van ruim 8 GB voor je klaar. Dit is het image van Chro-
uitpakt.
mium OS.
zover is, dien je de usb-stick eerst nog te prepareren
04 Win32 Disk
met het image van Chromium OS. Zorg ervoor dat het
Images creĂŤert
opslagmedium een capaciteit heeft van minimaal 16
een opstart-
GB. Steek de geheugenstick in de computer en houd
bare usb-stick
er rekening mee dat alle opgeslagen gegevens worden
waarmee je
gewist. Voor de preparatie van de usb-stick doe je een
Chromium OS
beroep op het programma Win32 Disk Imager.
kunt installeren.
Met Chromium OS maak je in feite je eigen chromebook 4
Win32 Disk Imager
De bedoeling is dat je Chromium OS straks vanaf een usb-stick gaat opstarten, waarna je de installatie op de beoogde pc of laptop uitvoert. Maar voordat het
LINUX INSTALLATIEGIDS
19
SPECIAL Personaliseer Linux
EEN NIEUWE LINUX-LOOK Personaliseer je pc
Een van de redenen waarom Linux zo’n fijn besturingssysteem is, is dat het tot in de kleinste details aan te passen is aan je eigen wensen. Dat geldt zeker ook voor het uiterlijk: niet alleen zijn er talloze Linux-distributies met elk een andere look, ook kun je in een handomdraai thema’s aanpassen – tot de muisaanwijzer en het startmenu-icoontje aan toe.
liseer je binnen Linux praktisch alles wat je maar wilt. We gaan in dit artikel uit van Linux Mint (afbeelding 1), maar de meeste tips werken ook voor andere distributies als Ubuntu en Fedora. Let wel op dat je dan de juiste desktopomgeving in het achterhoofd houdt (zie kader).
DAAN DOEDENS
L
inux heeft in de techwereld naam gemaakt als een prima alternatief voor Windows. Het enige minpunt is dat veel programma’s niet op Linux
kunnen draaien, maar tegenwoordig zijn er voor de meeste programma’s uitstekende vervangers. Als je
01 De Cinna-
het niet erg vindt om alternatieven te gebruiken, kun
monomgeving
je aan Linux een hoop plezier beleven. Waar je bij
van Linux Mint
Windows vastzit aan standaardvensters en hooguit wat
18.3 Sylvia.
kleuren en achtergronden kunt aanpassen, persona-
Instellingen en Tweak Tools
Tweak Tool kan
zaken aanpassen. Klik op het startmenu, vervolgens op
nét even iets
het icoontje van de instellingen en selecteer Thema’s.
meer dan de
Je kunt hier zaken wijzigen als de bureaubladachter-
gewone Mint-
grond, de muisaanwijzer, de vorm van de icoontjes en
instellingen.
het uiterlijk van vensters. Standaard zijn er al enkele thema’s meegeleverd, die je direct kunt gebruiken. Om niet altijd even duidelijke redenen vinden deze instellingen niet steevast de thema’s die je hebt gedownload, dus is het raadzaam ook de Gnome Tweak Tool te downloaden (afbeelding 2). Die vind je in de meegeleverde softwaremanager (zoek op gnome-tweak-tool). Heb je Ubuntu? Gebruik dan de Unity Tweak Tool.
20
LINUX INSTALLATIEGIDS
02 De Gnome
Via de instellingen in Linux Mint kun je al heel veel
SPECIAL Personaliseer Linux
Cinnamon
Thema’s installeren De thema’s worden vaak gedownload als verpakt
Linux is een desktopomgeving. Dat betekent
bestand. Dat gaan we uitpakken en op de goede
dat er een grafische gebruikersomgeving
plek op je pc zetten. Open het gedownloade bestand
is, in plaats van alleen een op tekst geba-
en pak het uit op een plek waar je het makkelijk kunt
seerde besturing. Simpel gezegd: je kunt je
vinden, bijvoorbeeld Documents. In de meeste
muis gebruiken om op icoontjes te klikken.
gevallen gaat het om één map. Deze map kopiëer
Linux Mint gebruikt in de meeste gevallen de
je naar /usr/share/themes. Daarvoor heb je root-
omgeving Cinnamon. Dat is een afsplitsing
toegang nodig, dus open eerst de map /usr/share,
van GNOME 3, dat het bureaublad en start-
rechtsklik op de map Themes en selecteer Open
menu op een geheel andere wijze inricht dan
als root. Vul je admin-wachtwoord in. Daarna kun
je gewend bent. Cinnamon blijft bij de oude,
je de zojuist gedownloade map in zijn geheel in de
bekende stijl, met het startmenu linksonder
Themes-map slepen. U kunt de map ook verplaatsen
en programma’s in de taakbalk. De afsplit-
met een Shell-commando: sudo mv Documents/
sing zorgt er wel voor dat niet alle thema’s
Mapnaam /usr/share/themes (afbeelding 4).
zomaar werken op je Linux-installatie. Let
Zodra hij erin staat, open je de instellingen van Mint
dus op dat je thema’s downloadt voor Cin-
en klik je op Thema’s. Wanneer je nu op een van de
namon of GTK3; die werken in de meeste
items klikt, staat de naam van het nieuwe thema
gevallen prima.
in de lijst. Als je het thema selecteert, verandert je installatie meteen. 04 Je kunt de mappenstructuur gebruiken, maar het commando sudo mv is een stuk makkelijker.
Thema’s downloaden
Muisaanwijzers en icoontjes
Thema’s downloaden kan op veel verschillende plek-
Op precies dezelfde manier kun je de icoontjes en
de icoontjes
ken, maar er zijn een paar handige sites waar je zeker
muisaanwijzer aanpassen (afbeelding 5). Beide komen
en zelfs de
even langs moet gaan. De eerste is https://cinnamon-
in /usr/share/icons te staan. Als het thema of de icoon-
muisaanwijzer
spices.linuxmint.com. In principe werken alle thema’s
tjes niet in de lijst binnen de instellingen verschijnen,
personaliseren.
05 Je kunt
die je daar vindt altijd. Klik op Themes en download een thema dat je leuk vindt (afbeelding 3). Een andere goede bron is www.gnome-look.org. Klik in het menu op GTK3 Themes en download een of meerdere 03 Op Cin-
thema’s. Ook op DeviantArt (www.deviantart.com)
namon Spices
zijn een hoop leuke thema’s te vinden. Let op: zaken
vind je talloze
als achtergronden en icoontjes, die het thema er vaak
gratis thema’s
leuk laten uitzien, worden lang niet altijd gedownload.
en desklets.
Die zullen we straks apart aanpassen.
LINUX INSTALLATIEGIDS
21
SPECIAL Slim schijfbeheer
EEN TWEEDE SCHIJF
Aan de slag met Windows Schijfbeheer Je hebt net een tweede schijf aan de pc gekoppeld, bijvoorbeeld voor een tweede partitie waarop je Linux wilt installeren. Maar als je denkt dat je die meteen vanuit de Verkenner kunt benaderen, kom je bedrogen uit. Je moet er namelijk eerst wat bewerkingen op uitvoeren.
Niet geïnitialiseerd (afbeelding 1). Dat kan overigens ook gebeuren wanneer je een (externe) schijf aankoppelt (zie kader ‘Dataherstel’).
TO O N VA N D A E L E
J
e harde schijf of ssd heeft nog maar weinig ruimte over, ook nadat je alle overtolligheden hebt opgeruimd. Je data uitsluitend in de cloud bewaren doe je liever niet en dus is het inplug-
gen van een extra dataschijf een logische volgende stap. We gaan ervan uit dat de fysieke aankoppeling correct is uitgevoerd, maar toch is er in de Verkenner geen spoor van die schijf te zien. Dat kan kloppen, want zo’n schijf moet je eerst nog initialiseren, partitioneren en formatteren. We gidsen je door dit
Initialisatie
ietwat technische drietrapsproces met behulp van de
Schijfbeheer vertel je hiermee dat je die nieuwe schijf
ingebouwde module voor schijfbeheer van Windows.
eerst moet initialiseren, een proces dat eventuele data
kend maakt
op die schijf ontoegankelijk kan maken – wat op een
onbemind,
Onbekend
24
01 Onbe-
nieuwe schijf overigens geen probleem mag zijn. Win-
zeker binnen
Welk probleem je ook met een schijf of partitie
dows verwacht namelijk een geldige partitietabel op
Schijfbeheer.
ondervindt, het is altijd zinvol er de module voor
een schijf en precies ie wordt aangemaakt tijdens zo’n
schijfbeheer bij te halen – en na het inpluggen van
initialisatie. Een partitietabel is een stukje schijfruimte
een nieuwe schijf is dat zelfs een must. Die start je als
waarin Windows de aanwezige partities zal beschrij-
volgt: druk op Windows-toets+R en voer diskmgmt.msc
ven. Een partitie is een logische eenheid die de hele
uit (mgmt staat voor management). De tool bestaat
schijf of een deel ervan in beslag neemt. Elke schijf
uit twee vensters: bovenaan een beschrijving van de
moet in elk geval minstens één partitie bevatten. Hoe
eigenschappen van de schijfpartities, onderaan een
initialiseer je nu een schijf? Rechtsklik erop in de visu-
visuele representatie van de fysieke schijven met de
ele weergave en kies Schijf initialiseren (afbeelding 2).
partities. De kans is groot dat je bij de nieuwe schijf
Er verschijnt een dialoogvenster waarin je meteen een
een rood icoontje ziet met de indicaties Onbekend en
flink dilemma wordt voorgehouden …
LINUX INSTALLATIEGIDS
SPECIAL Slim schijfbeheer
Partitiestijl kiezen Je moet nu eerst aangeven welke partitiestijl je voor de schijf kiest: MBR (master boot record) of GPT (GUID-partitietabel). In de kadertekst ‘Partitiestijlen’ lees je meer over deze twee mogelijkheden. We gaan er gemakshalve even van uit dat je GPT hebt aangevinkt, waarna je met OK bevestigt. De hele initialisatie duurt nauwelijks een seconde en het rode icoontje is verdwenen. Heb je per abuis de verkeerde partitiestijl gekozen, dan kun je in dit stadium nog probleemloos omschakelen: rechtsklik de schijf opnieuw en kies Converteren naar MBR-schijf dan wel Converteren naar GPT-schijf (afbeelding 3). Besef je echter pas na de formatteringsfase dat je toch liever een andere partitiestijl wilt, dan 02 Bij het initialiseren moet
Dataherstel
je al meteen een
Het is volkomen normaal dat een gloed-
knoop doorhak-
nieuwe schijf eerst moet worden geïnitia-
ken.
liseerd. Krijg je die melding echter bij een
moet je die partities eerst verwijderen, samen met de data die je eventueel al op die partities had gezet.
al gebruikte schijf, dan kan dat te maken hebben met een gebrekkige schijf of exotische partitieconfiguraties (wellicht van een ander besturingssysteem of afkomstig van een andere schijfcontroller, bijvoor-
03 In dit
beeld bij een raid-systeem). Initialiseer je
stadium kun je
die schijf zoals in dit artikel beschreven,
nog kiezen voor
dan dreig je alle bestaande data op die
een andere
schijf te verliezen.
partitiestijl.
Wil je de data terug, dan zit er weinig anders op dan eerst dataherstel uit te probe-
Partitionering & formattering
ren, bijvoorbeeld met een tool als Easeus
Als het goed is, bevat de nieuwe schijf nu één grote
Data Recovery Wizard (www.tiny.cc/
ruimte Niet-toegewezen. Daar kun je echter niets mee
Easeus Data
easdr; circa € 80; met de gratis versie kun
beginnen zolang je niet minstens één partitie hebt
Recovery Wizard
je slechts tot 2 GB aan data recupereren).
aangemaakt. Klik deze ruimte dus maar met de rech-
formatteren
vindt nog allerlei
De procedure hiervoor staat beschreven
termuisknop aan, kies Nieuw eenvoudig volume en
is uw partitie
data op een ge-
op www.tiny.cc/eascan. Het programma
druk op Volgende. Je dient nu de gewenste grootte van
helemaal klaar
herinitialiseerde
voert hiertoe een ‘diepe scan’ uit die wel
je partitie in te vullen, uitgedrukt in MB.
om data op te
schijf.
enkele uren kan duren.
We gaan er even van uit dat je twee partities op deze
slaan.
04 Pas na het
LINUX INSTALLATIEGIDS
25