FEBRUARI/MAART 2020
WI E 14 NTE XTRA 8 P RN DIK AG UM IN ME A’S R !
MASTERCLASS
IJZERWAREN
BOUW JE EIGEN MAC
DRONES VOOR ELK BUDGET
Met een Hackintosh heb je wel de lusten, maar niet de lasten
Kies je voor een drone van 20 of een van bijna 3500 euro?
VOOROP IN TECH SMARTHOME: MAAK JE HUIS (NÓG) SLIMMER!
SMARTHOME: MAAK JE HUIS (NÓG) SLIMMER! ZO WORDT JOUW IOT GEEN BOTNET-ONDERDEEL GROEPSTEST VAN SLIMME SPEAKERS AUTOMATISEER JE GORDIJNEN EN ROLLUIKEN CANDLE ALS PRIVACYVRIENDELIJK SMARTHOME-SYSTEEM
WWW.PCMWEB.NL
BINNENSTEBUITEN Apple AirPods Pro Hoe ziet de binnenkant van deze de oordopjes eruit? 001_PCM02-0320 (JP).indd 1
10X TECH
USB-CACCESSOIRES Handige hulpjes voor laptop, pc en mobiel
PCM
nummer 2/3
feb/mrt 2020
€ 9,95
PC 02002
BP 8 7 1 8 2 2 6 1 0 8 2 1 0
14-01-20 10:16
Windows 10 beheer Cursusboek + online cursus
â‚Ź 69,90
Bestel 'm op techacademy.id.nl 1-1 TA Booklet_W10 beheer 215x300.indd 1
14-01-20 09:17
VOORWOORD
SLIM? ZOLANG JE NIET TE LANG NAAR HET NUT OF DE LOL ERVAN HOEFT TE ZOEKEN, BEN IK BEST TE PORREN VOOR SLIMME APPARATEN, ZO CONCLUDEERDE IK EERDER OP DEZE PLEK. DAARAAN ZOU IK ZO’N ANDERHALF JAAR LATER WILLEN TOEVOEGEN DAT DIE DINGEN OOK AFDOENDE BEVEILIGD MOETEN ZIJN, EN DAT ZE REKENING HOUDEN MET MIJN PRIVACY EN DIE VAN ANDEREN. WANT DIE APPARAATJES MOGEN DAN SLIM ZIJN, IS HET KLAKKELOOS INSTALLEREN ERVAN DAT OOK?
Gemakzucht bij de consument en
veilige servers in een lijst met
verzameldri door de fabrikant
vertrouwde adressen en de rest
blijken het vaak te winnen van
van internet is onbereikbaar
veiligheid en privacy. Het meest
voor het gekoppelde apparaat.
schrijnende voorbeeld daarvan
Hiermee beperk je het uitgaande
vind ik de slimme speaker, waar
verkeer en op die manier vermin-
ik al niets van moest hebben
der je de kans dat jouw netwerk
voordat bekend werd dat
onderdeel wordt van een botnet.
fabrikanten doodleuk massaal
Ook hoopgevend is het initiatief
zi en af te luisteren. Het idee dat
van Candle. Dit Amsterdamse
je vrijwillig een open micro-
collectief van privacyexperts en
foon in je huiskamer zet … nee,
ontwerpers verkent de mogelijk-
dankjewel. Dat we in deze PCM
heid om privacy te combineren
desondanks een test publiceren
met gebruiksgemak. En het bleef
van deze apparaten, is omdat die
niet bij onderzoeken alleen:
producten zonder meer een grote
Candle werkte ook concepten uit
rol kunnen spelen in het hart
voor veilige IoT-apparaten, zoals
van een slim huis en daarom wel
een spraakgestuurde controller
degelijk in een behoe e kunnen
die zijn werk ook doet zonder
voorzien. De masterclass over
internetverbinding, een slimme
het slim maken van je bestaande
wekker en diverse meters en
woning sluit daar mooi bij aan.
sensoren. Voor de meesten zal
Daarin lees je alles over het aan
het grootste bezwaar zijn dat je
elkaar en aan internetdiensten
hiervoor voorlopig zelf aan de
knopen van de meest uiteenlo-
slag moet. Candle levert namelijk
pende apparatuur.
vooralsnog geen producten, maar
mee worden je inspanningen beloond met
Paranoïde types zoals ik, die
alleen de handleidingen om de
koele kamers in de zomer en een behaaglijk
weinig hebben met afluisterende
apparaten zelf te bouwen.
warm huis in de winter. Kijk, da’s toch best
speakers en glurende deurbellen,
Maar als je dan toch aan het
slim!
komen beter aan hun trekken bij
knutselen bent, neem dan vooral
de masterclass rond SPIN, een
een kijkje bij de masterclass
soort omgekeerde firewall voor
waarin rolluiken en gordijnen
Martijn Overman
IoT-apparaten. Je zet bekende,
worden geautomatiseerd. Daar-
moverman@reshi .nl
NR. 02/03 - FEBRUARI/MAART 2020
PCM02_03_p003-003_Voorwoord (ES).indd 3
WWW.PCMWEB.NL
3
13/01/2020 17:12
INHOUD
SMARTHOME
41 EEN SLIM HUIS HEEFT VOOR- ÉN NADELEN. WE KIJKEN DIT NUMMER NAAR DE MOGELIJKHEDEN OM JE HUIS SLIM(MER) TE MAKEN ZONDER DAT VEILIGHEID EN PRIVACY IN HET GEDING KOMEN.
42
56
DE STAAT VAN … SMARTHOME
MASTERCLASS: BEVEILIGING VAN IOT-APPARATEN MET SPIN
Dat slimme spullen ook een keerzijde hebben,
Het SIDN biedt met SPIN so ware voor je
bleek afgelopen jaar diverse malen. Denk aan
thuisrouter aan waarmee je de verkeers-
het ‘meeluisteren’ van spraakgestuurde appa-
stromen van al je IoT-apparaten in beeld
raten, de onveiligheid van veel apparaten en
brengt en kunt ingrijpen als een van je
het gebrek aan standaarden en ondersteuning.
apparaten gecompromi eerd is.
44
62
MASTERCLASS: AUTOMATISEER GORDIJNEN EN ROLLUIKEN
KOPLOPERS: CANDLE BELOOFT PRIVACYVRIENDELIJKE DOMOTICA
Met Home Assistant en enkele sensoren en
Welke data geef je via reguliere slimme
motoren kun je rolgordijnen en/of rolluiken
apparaten prijs aan de buitenwereld? Candle
automatisch met de zon laten meebewegen.
is een zel ouwsysteem voor slimme huizen
Zo blij je huis koel in de zomer terwijl je in
dat maximaal rekening houdt met de privacy
de winter juist de warmte van de zon benut.
van gebruikers.
50
68
MASTERCLASS: MAAK JE BESTAANDE HUIS SLIM
GROEPSTEST: SLIMME SPEAKERS
Ook een oudere woning kan worden voorzien
Een uitgebreide test van zes slimme luidspre-
van slimme technologie. De meeste ‘smart
kers en hubs die werken met Google Assistent
devices’ werken immers draadloos. Via wifi
en/of Amazon Alexa. Hoe vlot reageren ze op
zijn veel dingen op een bestaande locatie te
je stem? Kun je meerdere eenheden combine-
verbinden en te automatiseren.
ren? En zijn het ook goede speakers?
4
PCM02_03_p004-005_Inhoud (ingevuld)(EW).indd 4
14/01/2020 11:51
INHOUD
14
86
126
KOPLOPERS
10X TECH
MASTERCLASS
Sca ered Secrets
Usb-c-accessoires
Tls-certificaten op je thuisnetwerk
Twee Nederlandse ethische hackers waar-
Sluit via usb-c bijvoorbeeld een externe
Dankzij Let’s Encrypt zijn websites met h ps
schuwen je voor datalekken. PCM spreekt
ssd, monitor of dockingstation aan. Let wel
inmiddels de norm. In thuisnetwerken is ver-
hen over de technische en juridische uitda-
op, want de functionaliteit van een usb-c-
sleuteling echter nog lang niet doorgebroken.
gingen van hun uit de hand gelopen hobby.
aansluiting kan per pc of laptop verschillen.
Maar ook daar kun je het werkend krijgen.
20
132
ALGORITMEN
MASTERCLASS
Privacy burger in gevaar
10Gbit-netwerk aanleggen
Algoritmen die beslissingen nemen met
We gooien ons bedrade netwerk op de schop
grote invloed op levens van mensen: het lijkt
en gaan van 1 gigabit (de gangbare netwerk-
een vraagstuk voor de toekomst, maar het
snelheid van de afgelopen 15 jaar) naar 10
gebeurt nu al op steeds grotere schaal.
gigabit. Kom maar op met die snelheid!
26
108
137
RETROGAMES
MASTERCLASS
4-IN-1 WORKSHOP
Oude spelcomputers emuleren
Bouw je eigen securityrouter
Versleuteling
Een groep fanatieke nerds zorgt al decennia
Met een (mini-)pc kun je met geavanceerde
Wat is encryptie ook alweer en hoe werkt het?
dat oude spellen speelbaar blijven door ze te
firewalloplossingen aan de slag om zelf een
Verder laten we in drie workshops zien hoe
emuleren. En met wat moderne trucs zien die
professionele router te bouwen. Hiermee kun
je encryptie gebruikt om echt veilig e-mail te
oudjes er soms mooier uit dan ooit.
je het internetverkeer diepgaand scannen.
ondertekenen, versturen en ontvangen.
32
120
REVIEWS 82 Philips 242B9T-lcd-monitor
SCHIJFTECHNOLOGIE
MASTERCLASS
Op naar de 100 TB opslag!
Bouw je eigen ‘Hackintosh’-Mac
Schijven van 4 TB zijn goed ingeburgerd en 8
Ook al zijn Macs behoorlijk duur, macOS
92 Motorola One Action
TB is al best betaalbaar. De eerste 16TB-schijf
werkt echt superfijn. Vind je het niet erg om
94 Microso Surface Laptop 3
is ook al verkrijgbaar. Dus op naar de 100 TB?
wat te prutsen, tweaken en troubleshooten:
104 Cloudflare 1.1.1.1 + Warp VPN
Welke technieken maken dit mogelijk?
bouw dan gewoon je eigen Mac.
106 Signify Philips Hue met bluetooth
76 GROEPSTEST
Echt draadloze oordopjes Deze oordopjes gebruiken geen snoertjes, ook niet tussen de linker- en rechterdopjes. Dat gee je een grote bewegingsvrijheid. Maar hoelang houden hun kleine accu’s het uit? Hoe goed klinken ze? Zi en ze comfortabel?
84 HP Sprocket Studio-fotoprinter
EN VERDER ... 6 BOOTSECTOR Geruchten en nieuwe producten
10 PRIVACYMEETLAT Apple Pay
13 TECHHELDEN Travis Kalanick
38 STELLING ‘Freedom Internet hee kans van slagen’
39 BINNENSTEBUITEN Apple Airpods Pro
74 COLUMN Brenno de Winter
96 ON THE MOVE Virgin Galactic
98 IJZERWAREN Drones voor elk budget
102 ON THE MOVE Volocopter
114 DRAADBREUK Netwerknieuws en -tips
118 CHEATSHEET Sneltoetsen, codes en opdrachtregels
146 COLOFON Lezersservice en abonnementen
NR. 02/03 - FEBRUARI/MAART 2020
PCM02_03_p004-005_Inhoud (ingevuld)(EW).indd 5
WWW.PCMWEB.NL
5
14/01/2020 11:51
BOOTSECTOR
BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS ELKE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEEST OPVIELEN.
#FAIL
RANSOMWARE VLOERT UNIVERSITEIT MAASTRICHT De Universiteit Maastricht is vlak voor kerst getroffen door Clop-ransomware, dat belangrijke IT- systemen heeft geïnfecteerd. Clop dook in februari 2019 voor het eerst op en is vermoedelijk afkomstig van de Russische hackersgroep TA505. Een Amerikaanse functionaris zei tegen dagblad De Limburger dat TA505 zeer waarschijnlijk ook achter de aanval op de Universiteit Maastricht zit, maar bewijs is er nog niet. De universiteit heeft beveiligingsfirma Fox-IT en het specialistische politieteam Team High Tech Crime ingeschakeld. Studenten moeten hun wachtwoorden veranderen en konden op de eerste
POLDERTECH
lesdag na de kerstvakantie – op 6 januari – maar
GRONINGEN VOLOP AAN DE HYPERLOOP
beperkt digitaal aan de slag. Een deel van de belangrijke gegevens wordt op moment van schrijven nog steeds digitaal gegijzeld.
Na een maandenlange
zoeken of een hyper
De hyperloop is een
Er is contact geweest met de cybercriminelen, al wil
strijd tussen vier Neder-
loop een realistisch en
concept voor een
de universiteit geen details geven. Of er losgeld is
landse provincies hakte
duurzaam alternatief is
vacuümtrein in een
betaald om het virus – als het goed is – te verwij-
het bedrijf Hardt Hyper-
voor korte vliegtrips. Ze
luchtdrukbuis, waarbij
deren, blijft daarom een mysterie. De politie raadt
loop uit Delft onlangs
ontwikkelen bovendien
de trein snelheden van
dat af omdat criminaliteit dan sowieso loont. Een
de knoop door: het gaat
een Europese hyperloop-
honderden tot wel 1000
technische methode om Clop zonder betaling te
zijn European Hyperloop
standaard, verwerken
kilometer per uur moet
verwijderen, is er voor zover bekend nog niet. Er zijn
Center in de provincie
feedback van testpassa-
halen. Elon Musk pre-
Kamervragen gesteld over deze ransomware-aanval.
Groningen bouwen. De
giers en verbeteren de
senteerde het idee in 2012
bouw van het EHC start
veiligheidseisen van de
en werkt er sindsdien
eind dit jaar en in 2022
hyperloop. Daarnaast
aan met een gezamenlijk
moet het centrum zijn
moet er een testbaan
team van zijn bedrijven
deuren openen. Het EHC
van 3 kilometer verrijzen
The Boring Company,
moet dé locatie worden
waar Hardt en concur
SpaceX en Tesla. Andere
voor Europese hyperloop-
rerende hyperloop
partijen, waaronder
initiatieven. Er komt een
bedrijven hun proto
Hardt Hyperloop, start-
onderzoekscentrum waar
typen vacuümtreinen
ten in de jaren erna met
wetenschappers onder-
gaan uitproberen.
hun Hyperloop-plannen.
6
PCM02_03_p006-009_Bootsector (JP).indd 6
13/01/2020 17:07
BOOTSECTOR
THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY ELKE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?
GOOD
BAD
UGLY
ER KOMT ÉÉN OPEN DOMOTICA-STANDAARD
NS VAN SLAG DOOR MISLUKTE UPDATE
Grote techbedrijven zijn
Een storing in de NS-reis-
een werkgroep gestart die
informatiesoftware had in
een open standaard gaat ontwikkelen voor domotica. Onder
TELECOMPROVIDERS PROBEERDEN MILJOENENBOETES TE VERZWIJGEN
december grote gevol-
De Autoriteit Consument
gen voor de miljoenen mensen die ’s
& Markt (ACM) heeft de vier grote Ne-
meer Google, Amazon en Apple doen
ochtends de trein namen. Een mislukte
derlandse telecomproviders miljoenen-
mee, net als belangrijke partners die
update resulteerde in een storing
boetes opgelegd omdat hun websites
de Zigbee-standaard gebruiken. Denk
in de informatievoorziening van de
onduidelijke informatie toonden over
daarbij aan IKEA, Somfy en Signify, het
borden op de stations én in de NS-app.
de ware kosten en beperkingen van
bedrijf achter Philips Hue. De nieuwe
Reizigers konden er niet van op aan
mobiele abonnementen. De boetes
standaard werkt via het Internet Proto-
dat de gegevens op de borden en in de
werden al even geleden uitgedeeld,
col (IP), maar moet veiliger worden,
app klopten. Extra vervelend was dat
maar zijn onlangs pas door de ACM
schrijft de Project Connected Home
de borden en app niet aangeven dat de
gecommuniceerd.
over de IP-werkgroep.
getoonde informatie mogelijk onjuist
De ACM wilde dat al in september
Slimme apparatuur voor thuis en
was. De NS raadde mensen met vragen
doen, maar moest wachten op een
kantoor moet straks beter met elkaar
aan de conducteur aan te spreken.
gerechtelijke uitspraak. De providers
samenwerken, ongeacht het merk. Om
Na een paar uur meldde de vervoer-
waren namelijk naar de rechter gestapt
zo veel mogelijk partijen aan boord te
der dat 95 procent van de getoonde
om publicatie van het rapport en
krijgen, wordt de nieuwe standaard
informatie weer klopte. Die andere 5
persbericht te voorkomen. Dat lukte
opensource en gratis voor fabrikanten.
procent liet nog uren op zich wachten.
dus niet. De ACM geeft Tele2, KPN,
Wanneer de standaard daadwerkelijk
Een wijze les voor volgende updates,
Vodafone en T-Mobile boetes tussen
beschikbaar komt, is nog onduidelijk.
aldus het bedrijf.
de 2,7 en 3,9 miljoen euro. Eerdere
De initiatiefnemers beloven dat-ie com-
waarschuwingen en boetes leverden
patibel wordt met bestaande standaar-
namelijk niet het gewenste resultaat
den, zodat huidige smarthome-gadgets
op: eerlijke prijzen op de website, zodat
blijven werken.
de consument de juiste keuze kan maken.
NR. 02/03 - FEBRUARI/MAART 2020
PCM02_03_p006-009_Bootsector (JP).indd 7
WWW.PCMWEB.NL
7
13/01/2020 17:07
BOOTSECTOR
AANJAGER
MOBIELE GPU-UPDATES Chipfabrikant Qualcomm gaat driverupdates voor zijn smartphone-gpu’s beschikbaar maken in de Google Play Store. De Snapdragon 865- en 765(G)-processors zijn als eerste geschikt en debuteren binnen enkele maanden in midrange- en high-end Android-toestellen.
WAT WAS POPULAIR?
DE TRENDING GOOGLEZOEKOPDRACHTEN VAN DE AFGELOPEN JAREN
Het Android-besturingssysteem is al jaren geschikt voor gpu-updates, maar Qualcomm en concurrenten maakten er tot dusver geen gebruik van. Daar komt nu verande-
TIJDLIJN ZOEKOPDRACHTEN
ring in, en Qualcomm beloo dat al zijn toekomstige processors dergelijke updates kunnen verwachten. Een gpu-update kan beveiligingsproblemen oplossen en bugfixes doorvoeren, maar ook optimalisaties bevatten voor bepaalde (nieuwe) games. Op computers zijn gpu-updates daarom al jaren de normaalste zaak van de wereld, met dank aan onder meer Nvidia en AMD. Hoewel
2019
2018
2017
We zochten
Trending waren
Grote interesse
veel naar Ajax,
Avicii, Max
in Anne Faber,
Duncan Laurence,
Verstappen, de
Ajax, de werking
een isogram,
dividendbelasting,
van PayPal,
Qualcomm de gpu-updates in de Play Store beschikbaar
Chateau Meiland,
het WK voetbal,
Spotify en Tinder,
maakt, moet jij als gebruiker wachten tot je smartphone-
Joker, Arcade en
Koos Alberts en
Geert Wilders,
fabrikant de update hee goedgekeurd. Dat is een compli-
de uitdrukking
Boer zoekt Vrouw.
Pinksteren en
cerende factor, want het hangt dus van de toestelmaker
wollah.
Boef.
af of en wanneer die de update toelaat voor jouw telefoon. Als fabrikanten hier serieus werk van maken, is dat goed nieuws voor wie graag gamet op zijn smartphone.
NIET TE MISSEN
BETAALBARE E-SPORTS-MONITOR
INTERNOOD
HOE REPAREREN WE HET INTERNET?
MSI staat bekend om zijn
wel: op deze monitor profiteer je
gaming-apparatuur en lanceerde
niet tot nauwelijks van de voor-
onlangs een nieuwe, op e-sports
delen van hdr. De MAG272QP
gerichte monitor. De 370 euro
ondersteunt verder AMD
kostende MAG272QP hee een
FreeSync, hee een 3,5mm-aan-
27 inch groot va-scherm met
sluiting voor een headset en twee
qhd-resolutie, 16:9-verhouding
usb-poorten om randapparatuur
en maximale refreshrate van 165
aan te sluiten. Met de optionele
Al in 1989, nog vóórdat het wereld-
boek ‘Het internet is stuk, maar
Hz. Die hoge ververssnelheid
MSI Gaming OSD-app kun je het
wijde web echt van de grond was
we kunnen het repareren’ (20
is mogelijk via displayport of
scherm koppelen aan je MSI-
gekomen, merkte internetpionier
euro) noemt Stikker veel ideeën
usb-c, want via hdmi bedraagt de
toetsenbord of -muis.
Marleen Stikker dat het met
en maatregelen die het internet
hoogste refreshrate 144 Hz.
internet de verkeerde kant op
kunnen verbeteren. Zo pleit ze
De vertraging bedraagt
ging. Het moest een plek worden
onder meer voor meer regulering,
1 ms, aldus de fabrikant.
om onbezorgd informatie uit te
miljardenboetes voor techgigan-
De monitor beschikt over
wisselen en jezelf te vermaken.
ten die de fout ingaan en het
een in hoogte verstel-
Privacy en beveiliging zouden be-
opbreken van dat soort bedrijven.
bare voet, kan verticaal
langrijke thema’s moeten worden.
De overheid zou daarnaast meer
worden gedraaid en tot
Stikker rich e meerdere initiatie-
aandacht moeten besteden aan
75 graden horizontaal
ven op om het (Nederlandse deel
privacyvriendelijke alternatieven
kantelen.
van het) web te verbeteren, maar
voor populaire producten en
Opvallend is dat MSI
hee samen met andere privacy-
diensten van bijvoorbeeld Google.
zegt dat het scherm ‘hdr-
voorvechters voorlopig verloren
Stikkers boek is wat ons betre
ready’ is, want de maxi-
van techreuzen als Google,
een aanrader als je benieuwd
male schermhelderheid is
Facebook en Amazon. Maar ze is
bent naar de staat en mogelijke
met 300 cd/m2 te laag voor een
niet verslagen. In haar nieuwe
toekomst van het internet.
DisplayHDR-certificering. O e-
8
PCM02_03_p006-009_Bootsector (JP).indd 8
13/01/2020 17:07
BOOTSECTOR
Google publiceert al jaren
stijging in zoekvolume no
statistieken ook interessant
aantal van de t rending zoek
lijstjes van trending zoek
teerden, en dus niet de meest
zijn, vooral omdat Google ze
opdrachten van de afgelopen
opdrachten van het jaar
gebruikte zoekopdrachten.
per land uiteenzet. Zo krijg je
jaren op een rijtje.
ervoor. Met trending bedoelt
Die lijkt de techreus voor
een goed beeld van de onder
het bedrijf zoekopdrachten
zichzelf te houden. Dat neemt
werpen die ons land dit jaar
die een opmerkelijke (sterke)
niet weg dat de trending-
bezighielden. PCM zet een
2016
2015
2014
2013
We wilden veel weten
Hoe werkt een selfie
Veel zoekopdrachten
Een tijd terug, al zou je dat niet zeggen.
over de iPhone 7,
stick, de chromecast,
over Netflix, de Olympi
Pokémon Go, het EK
snapchat en Windows
sche Spelen, de iPhone
Trending waren
voetbal, uTorrent, de
10 waren enkele tren
6, de werking van wifi,
Tinder en Netflix,
werking van een tv en
ding zoekopdrachten
Schiphol en het WK.
het Songfestival en
sm-relaties.
van dit jaar.
Zwarte Piet.
CEGEKA IS LACHENDE DERDE
DUBBEL GEVOEL
VAN RIJBROEK JAAGT CENTRIC-TOP WEG
GALAXY FOLD IN NEDERLAND VERKRIJGBAAR
Twee jaar geleden baarde zelf
directeuren zijn in het afgelopen
Samsung presenteerde bijna
telefoonhoes bij. Samsung
benoemd cyberexpert en AIVD-
jaar vertrokken of ontslagen
een jaar geleden de Galaxy
waarschuwt voorzichtig
spion Rian van Rijbroek opzien
omdat ze niet met Van Rijbroek
Fold-smartphone. De Fold,
om te gaan met het plastic
door onzinadviezen te geven in
wilden werken. Van CEO Hans
die als een boek openvouwt
scherm om krassen en andere
tv-programma Nieuwsuur. Ze
Schrijver tot een financieel direc
tot een 7,3inch-tablet, zou dé
beschadigingen te voorkomen.
kwam te boek te staan als een
teur en zelfs ‘kroonprins’ Karim
mobiele innovatie van 2019
Geruchten claimen overigens
cybercharlatan en moest een
Henkens; Sanderink duldt geen
worden. Dat liep anders. Vlak
dat de fabrikant al een tijdje
boek uit de handel halen wegens
tegenspraak.
voor de wereldwijde release
werkt aan een betere én goed
plagiaat. Genoeg redenen om
De nieuwe financiële topvrouw
in april stelde Samsung de
kopere Fold 2, die later dit jaar
Van Rijbroek te mijden dus.
Rianne Jans zwaaide vlak voor
Fold voor onbepaalde tijd uit
zou uitkomen.
Gerard Sanderink, een Twentse
kerst alweer af. Volgens Tubantia
vanwege kwaliteitsproblemen.
Huawei en verscheidende
multimiljonair en directeur van
is ze door Sanderink ontslagen
En toen in september een ver
andere merken lanceren dit
het IT-bedrijf Centric, deed het
na een knallende ruzie over een
beterde versie debuteerde, kon
jaar ook vouwbare telefoons.
tegenovergestelde. Hij raakte
nieuwe functie van Van Rijbroek.
Samsung ’m vanwege produc
Motorola pakt het anders aan
bevriend met Van Rijbroek, be
Opvallend: vier van de negen
tieproblemen niet meer direct
met de Razr, die binnenkort
noemde haar tot penningmees
oud-Centric-topmensen zijn nu
in Nederland uitbrengen.
uitkomt en openklapt als
ter van zijn nieuwe Stichting
werkzaam bij Cegeka, een Bel
De Fold is sinds 10 januari
een traditionele telefoon met
Technology & Cybersecurity
gische concurrent van Centric.
eindelijk verkrijgbaar bij
T9-toetsenbord. Het toestel
Gerard Sanderink en omarmt
Cegeka focust steeds meer op
Nederlandse (web)winkels
gaat in de VS 1500 dollar kos
haar adviezen over digitale
Nederland en kocht onlangs
en is met 2020 euro direct de
ten en komt ook in Europa uit
(beveiligings)vraagstukken.
KPN ICT-consulting, inclusief de
duurste smartphone die je
voor een nog onbekende prijs.
Kritiek op Van Rijbroek wordt
650 medewerkers.
kunt kopen. Je krijgt er wel
De specificaties van de Razr
niet getolereerd, zo is inmiddels
een setje draadloze Galaxy
zijn beduidend minder dan
duidelijk. Liefst negen Centric-
Buds-oordopjes en een
die van de Galaxy Fold.
NR. 02/03 - FEBRUARI/MAART 2020
PCM02_03_p006-009_Bootsector (JP).indd 9
WWW.PCMWEB.NL
9
13/01/2020 17:07
PRIVACYMEETLAT
Apple Pay J A C I N T H A VA N D O R P E N J E S S E V E R M E I J ( S O L V A D V O C AT E N )
PRIVACYMEETLAT
WE KUNNEN ALWEER ZES JAAR CONTACTLOOS BETALEN: JE HOUDT SIMPELWEG JE BANKPAS VLAKBIJ DE BETAALAUTOMAAT ZONDER DAT JE EEN PINCODE HOEFT IN TE VOEREN. DE BANKPAS EN DE BETAALAUTOMAAT COMMUNICEREN MET ELKAAR VIA ELEKTRONISCHE NEAR FIELD COMMUNICATION. SINDS KORT KUN JE OOK CONTACTLOOS BETALEN MET EEN APPLE WATCH OF IPHONE 6 OF HOGER. HOE ZIT HET MET DE PRIVACY?
Naast contactloos betalen kun je sinds kort ook betalen met Apple Pay. Iedere gebruiker van een Apple Watch of een iPhone 6 of hoger kan (na activatie van Apple Pay) met de telefoon of smartwatch betalen. Ideaal als je je bankpas even vergeten bent. Maar is deze betaalmethode vanuit privacyoogpunt ook zo ideaal? In deze privacymeetlat kijken we aan de hand van de privacyverklaring van Apple naar de dienst, en onderzoeken we of Apple betaalgegevens gebruikt.
TOEGANKELIJKHEID EN TRANSPARANTIE INFORMATIE Je hebt vast weleens van de AVG gehoord: De Algemene verordening gegevensbescherming (hierna: ‘AVG’ of ‘privacywet’). Deze wet maakt onderscheid tussen persoonsgegevens en bijzondere persoonsgegevens. Bijzondere persoonsgegevens zijn verboden om te gebruiken, tenzij één van de uitzonderingen uit de privacywet geldt. Financiële data zijn geen bijzondere persoonsgegevens, maar vallen wel onder ‘gevoelige persoonsgegevens’. Dit is een soort tussencategorie, waar extra voorzichtigheid mee is geboden, maar waarvan het gebruik wel mag. Zo zou een aanbieder uit transactiegegevens kunnen afleiden wat bijvoorbeeld de religie, gezondheidstoestand, politieke overtuiging of het geslacht van de betaler is. Denk aan de aankoop van halalvlees, medicijnen of de contributie van een lidmaatschap. Dit zijn allemaal bijzondere persoonsgegevens, die niet verwerkt mogen worden, tenzij er een wettelijke uitzondering geldt.
GRONDSLAG VAN DE VERWERKING Bij gebruik van Apple Pay is Apple verplicht om gebruikers te informeren over de doeleinden en de grondslag van de gegevensverwerking. Daarnaast dient Apple bij het gebruik van bijzondere persoonsgegevens toe te lichten onder welke wettelijke uitzondering dit valt. In de privacyverklaring op de website vinden we hier niets over terug. Pas wanneer je als gebruiker vanuit de Wallet zelf een betaalpas toevoegt, vind je in het ‘Device Privacy Statement’ meer informatie. Apple vermeldt bijvoorbeeld voordat je een betaalpas toevoegt het doel van de gegevensverwerking, maar de grondslag hiervan blijft achterwege. Voor meer informatie verwijst Apple naar de website, waar je meer algemene informatie over de verwerking van persoonsgegevens kunt vinden – en waar wij juist vandaan kwamen. Informatie over de grondslag voor de gegevensverwerking vinden wij, zo op het eerste gezicht, niet op de website. Natuurlijk is het voor een bedrijf aan te raden om zijn privacyverklaring gelaagd te maken, zodat gebruikers niet afhaken door een overdaad aan informatie. Maar tegelijkertijd moet de informatie daardoor niet onvindbaar zijn. De privacywet verplicht namelijk dat de informatie ‘gemakkelijk toegankelijk’ hoort te zijn.
10
PCM02_03_p010-011_Privacymeetlat - Apple Pay (ES).indd 10
13/01/2020 17:07