PCM 04 2018 preview

APRIL 2018

KOPLOPERS

PRIVACYMEETLAT

GROEPSTEST

GELIJKSTROOMSTATION

NPO START

ZAKELIJKE ACCESSPOINTS

Energiedistributeur installeert-

App van de Publieke Omroep

Professionele accesspoint zijn ook

eerste-publieke-gelijkstroomstation

slaat de plank mis

prima geschikt voor thuis

VOOROP IN TECH MAKERCULTUUR? DOE HET ZELF!

MAKERCULTUUR? DOE HET ZELF! HEADLESS BESTUREN VAN DE RASPBERRY PI E-INK MET ARDUINO MAAK ZELF SLIMME VERLICHTING MET SONOFF-MODULES FRAAIE FABLAB-PROJECTEN (SPOT)GOEDKOPE SINGLEBOARDCOMPUTERS WWW.PCMWEB.NL

PLUS Windows 10 op ARM Location tracking DIY fietscomputer Zelfrijdende treinen 100% veiligheid?

PCM4_001-001_Cover_def.indd 1

PCM

nummer 4 2018

april

€ 6,50

PC

BP

01-03-18 15:23

THE BEST WINDOWS EVER FOR GAMING.

NU TE KOOP BIJ:

Naamloos-1 1 Naamloos-1 Naamloos-1 11

6-2-2018 10:44:27

6-3-2018 10:02:12 20-2-2018 14:16:25

VOORWOORD

MAKEN DOE-HET-ZELVEN IS ’S LANDS COLLECTIEVE BEZIGHEIDSTHERAPIE. ZELF DINGEN MAKEN GEEFT ONTEGENZEGGELIJK VOLDOENING. WAAR DE ÉÉN DE BOUWMARKTEN AFSTRUINT, GAAT DE ANDER ENTHOUSIAST AAN DE SLAG MET EEN 3D-PRINTER. WEER EEN ANDER STOOKT LIEVER DE SOLDEERBOUT OP.

Zelf behoor ik tot die laatste

voordat je ‘m weer kon gebrui-

categorie. Al van kinds af aan

ken! Nu upload je een nieuwe

ben ik geboeid door elektronica

versie van je so ware in een paar

en gefascineerd door hoe je dode

seconden.

dingen tot ‘leven’ wekt door ze

De soldeerbout blijkt het

slim aan elkaar te koppelen. Het

nog prima te doen en als een

is dan ook niet toevallig dat ik, na

schakeling op het breadboard

mijn vroegste carrière als vakken-

naar tevredenheid functioneert,

vuller, bij een elektronicaprodu-

verhuis ik het hele spul naar een

cent aan de slag ging. Maar zoals

printplaatje. Het geknutsel hee

dat gaat met hobby’s die werk

tot nu toe geleid tot zelfscha-

worden, heb ik mij daarna niet

kelende aquariumverlichting

vaak meer met het zelf maken

met maanlicht, een lampje dat

van hardware beziggehouden.

je aanzet door er een magneet

Websites bouwen en so ware

onder te laten zweven (zie af-

tweaken hielden me meer dan

beelding rechts), een ledstrip met

voldoende bezig.

webinterface, een viertal quiz-

Tot ik twee jaar geleden een

knoppen en een weerstation dat

Arduino Uno in handen kreeg.

waarschuwt bij regen, vorst en

Alles viel ineens op z’n plek: de

een door het KNMI uitgegeven

ervaring die ik inmiddels had met

weeralarm. Ik zal niet zeggen dat

so ware en mijn elektronica-

het onmisbare zaken zijn, maar

kennis. De elektronica blijkt in

alles is in gebruik en functioneert

ruim 25 jaar wel wat te zijn ver-

naar behoren. Prima projecten

anderd. Ten goede, want het kost

om de afgelopen donkere winter-

allemaal vrijwel niets meer en de

maanden door te komen, want

specificaties van zelfs de meest

ze kosten altijd meer tijd dan je

obscure chip zijn overal te vin-

vooraf inschat.

makercultuur deel te nemen. Ik ga daarom

den. Dat was in de jaren 90 wel

Behuizingen koop ik nu nog,

binnenkort ook zeker kijken hoe het er in het

anders. Ook het programmeren

maar een echte maker haalt

naburige fablab aan toe gaat. Als ik de artike-

van microcontrollers is onwaar-

daar natuurlijk z’n neus voor op.

len in deze editie mag geloven, zal ik mij daar

schijnlijk veel sneller en eenvou-

Minstens zo erg: mijn codes en

absoluut niet snel vervelen!

diger geworden. Een EEPROM

schema’s blijven tot nu toe in een

moest na elke geconstateerde

map op mijn harde schijf staan,

Martijn Overman

fout in de code minstens een

terwijl ik mijn opgedane kennis

Projectredacteur PCM

halfuur onder een uv-lamp liggen

zal moeten delen om echt aan de

moverman@reshi .nl

Gewoon, omdat het kan!

NR. 04 - APRIL 2018

PCM04_003-003_Voorwoord - Maken (JP).indd 3

WWW.PCMWEB.NL

3

01/03/2018 09:38

INHOUD

DOSSIER MAKERCULTUUR

35 DANKZIJ NIEUWE GEREEDSCHAPPEN EN HET ALMAAR KLEINER EN GOEDKOPER WORDEN VAN COMPONENTEN, KUN JE NU ZELF DINGEN MAKEN DIE TOT VOOR KORT ALLEEN OP INDUSTRIËLE SCHAAL TE PRODUCEREN WAREN. EEN IDEE IS IN ZEER KORTE TIJD OM TE ZETTEN IN EEN PRODUCT, EN DAT VERKLAART HET ENORME SUCCES VAN DE CULTUUR WAARIN MAKEN, DELEN EN VERBETEREN DE BELANGRIJKSTE DRIJFVEREN ZIJN.

36

49

DE STAAT VAN … DE MAKERCULTUUR Makers zijn delers. En of je je kennis en

4-IN-1 WORKSHOP: RASPBERRY PI ZONDER SCHERM, MUIS, TOETSENBORD

projecten nu deelt via websites of via een

Een systeem zonder scherm, muis of toetsen-

Maker Faire: het proces lijkt belangrijker dan

bord noemen we ‘headless’. De bediening doen

het eindproduct. Maak jij met ons mee?

we op afstand, op drie verschillende manieren.

38

58

MASTERCLASS: EEN E-INK-SCHERM VOOR JE ARDUINO

IJZERWAREN: 7 BETAALBARE SINGLEBOARDCOMPUTERS

Een e-ink-scherm verbruikt héél weinig ener-

De Raspberry Pi is de bekendste singleboard-

gie. Daarom zijn het ideale schermpjes om te

computer, maar er is best veel concurrentie.

combineren met een Arduino. Bijvoorbeeld in

Sommige alternatieven zijn goedkoper, andere

een project dat helemaal vanaf ba erij werkt.

krachtiger (en duurder) of gewoon anders.

43

62

10X TECH: KNUTSELEN IN HET FAB LAB

DIY: ZELF SLIMME VERLICHTING MAKEN

Een houten drone, een 3D-geprinte ge oblas-

In dit doe-het-zelf-project nemen we een

ter of een doosje gevuld met sensoren om zelf

spotgoedkope wifi-lichtschakelaar, we ver-

de luchtkwaliteit te meten. In de speciale Fab

vangen de firmware en herprogrammeren

Lab-werkplaatsen kun je vrijwel alles maken.

hem tot volwaardige slimme schakelaar. BAM!

4

PCM04_004-005_Inhoud (TS).indd 4

02/03/2018 12:14

INHOUD

12 DUURZAME TECH

Gelijkstroomnetwerken

74

88

GROEPSTEST

MASTERCLASS

Zakelijke accesspoints voor thuis

Mailserver in eigen beheer

Een snel en veilig netwerk is geen optie meer,

Het opze en van een eigen mailserver is

Voor de energietransitie van fossiele naar

maar een must. Een groeiende groep gebrui-

uitdagend, maar biedt voordelen. Dankzij

duurzame energie, worden allerlei middelen

kers wil meer dan wat een standaard wifi-

iRedMail zet je razendsnel een veilige én

ingezet. Na meer dan honderd jaar komt

router biedt en kijkt steeds nadrukkelijker

functionele mailomgeving op, waar je net zo

wisselstroom als wereldwijde norm voor

naar semiprofessionele netwerkapparatuur.

makkelijk groepsfuncties aan toevoegt.

elektriciteitsvoorziening onder druk te staan:

Wat biedt het en voor wie is het geschikt?

er wordt met hernieuwde belangstelling gekeken naar gelijkstroomnetwerken.

20

94 DIY

Maak zelf een fietscomputer Dit project is misschien wat uit de hand

DE MOBIELE TOEKOMST VAN MICROSOFT

gelopen, maar hoe leuk is het om met een

Windows op ARM-processors

Arduino-compatibel bordje en paar shields en

Microso komt met een nieuwe Windows-

sensoren zelf een fietscomputer te bouwen?

variant geschikt voor hardware met een

Eentje die nauwkeuriger is dan met gps.

ARM-processor. De nieuwe laptops (en andere systemen) die hiermee uitgerust worden, zijn net als een smartphone altijd aan, altijd online en zouden zonder opladen meerdere dagen gebruikt kunnen worden. Een mijlpaal.

80 REVIEW

Epson EcoTank ET-3750 Epson levert met zijn EcoTank-printers inkt mee voor drie jaar. Zo bespaar je volgens het bedrijf fors op je afdrukkosten. Maar klopt dat ook? Wij zochten het uit aan de hand van een test van de EcoTank ET-3750 all-in-one-printer.

100 MASTERCLASS

Agenda’s delen met collega’s

26

Een gedeelde agenda met meedere collega’s is superhandig! En het is heel eenvoudig en vaak nog gratis ook: in een paar stappen richt

PRIVACY

je een agenda zó in dat iedereen binnen een

Locatietracking van smartphones

afdeling (of andere groep) ervan profiteert.

Goede locatietracking is een van de meest essentiële functies van een smartphone.

Hoe werkt het? Wat zijn de meestgebruikte methodes om de locatie van een telefoon te

EN VERDER ...

volgen en hoeveel persoonlijke informatie wordt er daarbij onderschept?

72 ON THE MOVE

Zelfrijdende treinen Spoorbeheerder ProRail begint binnenkort met een proef met zelfrijdende treinen. We vroegen ons af hoe moeilijk dat is op één van

68 DE STANDAARD STL: bestandsformaat voor 3D-modellen

6

BOOTSECTOR Geruchten en nieuwe producten

19 COLUMN Brenno de Winter: 100% veiligheid

32 PRIVACYMEETLAT NPO Start

34 STELLING ‘Bitcoin is een wildwest-fenomeen’

71 STROOMDIAGRAM Welke headset past het best bij je?

82 DRAADBREUK Netwerknieuws en -tips

86 CHEATSHEET Sneltoetsen, codes en opdrachtregels

106 COLOFON Lezersservice en abonnementen

de drukst bereden netwerken ter wereld.

NR. 04 - APRIL 2018

PCM04_004-005_Inhoud (TS).indd 5

WWW.PCMWEB.NL

5

02/03/2018 12:15

BOOTSECTOR

BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS ELKE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEEST OPVIELEN.

#FAIL

ONEPLUS 5T DRMGEKLUNGEL Smartphonemaker OnePlus levert al jaren puike toestellen voor scherpe prijzen, maar toch blijkt er bij elk model wel iets mis te zijn. Meestal gaat het om een softwarematige fout die via een update opgelost kan worden. Bij het nieuwste probleem, dat de OnePlus 5 en 5T treft, is dat echter niet het geval. Eind vorig jaar ontdekten gebruikers dat hun toestel geen video’s in hd-kwaliteit afspeelt bij streamingsdiensten als Netflix en Google Play.

De maximale resolutie is 480p en dat kijkt natuurlijk niet fijn op het grote full-hd-beeldscherm van de 499 euro kostende smartphone. OnePlus liet weten dat hd-weergave niet mogelijk is omdat de 5(T) niet beschikt over het benodigde drm-certifi-

POLDERTECH

caat: het WidevIne Level 1-certificaat, dat video’s

NEDERLAND HEEFT UITSTEKEND 4G-NETWERK

tegen kopiëren beveiligt. OnePlus komt nu met een niet-ideale oplossing: OnePlus 5- en 5T-eigenaren kunnen hun telefoon kosteloos naar de

Het 4G-netwerk van

netwerkdata doorsturen

is in een half jaar van

fabrikant opsturen zodat die het certificaat

Nederland is volgens

om de kwaliteit van

86 naar 90 procent geste-

installeert. Daarna wordt het

data-app OpenSignal

netwerken in kaart te

gen, goed voor een zesde

toestel teruggestuurd en is

het op één na snelste ter

brengen. Het 4G-net-

plek op de wereldwijde

het bekijken van video’s in

wereld. Alleen Singapore

werk van ons land zou

ranglijst. Een half jaar

hd-kwaliteit mogelijk. Het

hee een netwerk met

een gemiddelde snelheid

geleden stond Neder-

bedrijf verontschuldigt

een gemiddeld hogere

van 42,12 Mbit/s bieden,

land overigens ook

zich, maar biedt gedu-

snelheid, meldt Open-

tegenover 23,36 Mbit/s

op de zesde plek. Het

peerden geen compen-

Signal in zijn hal aar-

een half jaar geleden.

4G-netwerk van België

satie aan. Of nieuwe

lijkse netwerkrapport.

Toen stond Nederland

staat qua snelheid op de

5T-telefoons (de 5

Het bedrijf baseert zich

op een vijfde plek. De

zesde plek (36,12 Mbit/s)

wordt niet meer ver-

op de gegevens van

4G-dekking in Neder-

en moet met een 4G-dek-

kocht) standaard

miljoenen 4G-gebruikers

land is volgens OpenSig-

king van 74 procent

met het certifi-

wereldwijd, die (na toe-

nal ook beter geworden.

genoegen nemen met

caat komen, is

stemming) automatisch

De procentuele dekking

een zeventiende plaats.

onduidelijk.

6

PCM04_006-009_Bootsector (TS).indd 6

01/03/2018 14:57

BOOTSECTOR

THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY ELKE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?

GOOD

BAD AP VERTELT OVER AVG

UGLY

De Algemene verordening

GOOGLE AFBEELDINGEN VERLAMD

UTORRENTS GATENKAAS

gegevensbescherming

Slecht nieuws voor veel

Er zit al maanden een lek

(AVG) wordt op 25 mei

gebruikers van de Google-

in μTorrent. Een Google-

van kracht in de Europese

zoekmachine. Google hee

beveiligingsonderzoeker

Unie en gee burgers en bedrijven

de ‘a eelding bekijken’-knop verwij-

ontdekte de kwetsbaarheid in novem-

rechten en plichten omtrent privacy

derd uit de beeldzoekresultaten en

ber en meldde hem bij BitTorrent (niet

en persoonsgegevens. Maar de AVG

vervangen door een optie om de a eel-

alleen de maker van het protocol, maar

begrijpen is nogal taaie kost (zie

ding te bekijken op de betreffende web-

ook van de μTorrent-so ware), maar

ook ons artikel over de AVG in PCM

site. Dat moest als onderdeel van een

die deed er weinig mee. En de patch die

03/2018). De Nederlandse Autoriteit

schikking die Google hee getroffen

uiteindelijk uitkwam, bleek het lek niet

Persoonsgegevens (AP) is daarom een

met fotowebsite Ge y Images. Volgens

op te lossen. De Google-onderzoeker

campagne gestart om ons over de wet-

Ge y werd de knop misbruikt om

hee diverse proof-of-concepts

geving te informeren. Dat gebeurt via

a eeldingen zonder toestemming te

gepubliceerd waaruit blijkt dat het lek

een website met algemene informatie

downloaden. Kort nadat de knop werd

gebruikt kan worden om gebruikers

(www.hulpbijprivacy.nl), een website

verwijderd, verschenen er in Googles

naar een speciale website te lokken.

voor organisaties die persoonsgegevens

Chrome-webstore verschillende (gratis)

Die website kan vervolgens met de lo-

verwerken (via www.rvo.nl) en een

extensies die hem terugbrengen. Kort

calhost communiceren en commando’s

lespakket voor basisschoolleerlingen

gezegd werkt zo’n extensie als volgt: hij

uitvoeren, waaronder het downloaden

om ze kennis te laten met persoonsge-

kopieert de a eeldingslink en plakt

van een exploit. De aanval wordt uitge-

gevens en internet. De toezichthouder

die in de adresbalk, waarna het plaatje

voerd met een dns-rebinding en zowel

is de campagne begonnen “omdat veel

wordt getoond zonder een website te

de desktop-client als de webversie van

mensen en organisaties nog onbekend

openen. Goed nieuws voor Google-

μTorrent zijn kwetsbaar. De Google-

zijn met de gevolgen van de wetgeving”.

gebruikers, al zal Ge y Images minder

onderzoeker roept μTorrent-gebruikers

Een goede zet van de AP, vinden wij.

blij zijn.

op BitTorrent te vragen of het lek nu wél wordt gedicht.

NR. 04 - APRIL 2018

PCM04_006-009_Bootsector (TS).indd 7

WWW.PCMWEB.NL

7

01/03/2018 14:57

BOOTSECTOR

‘ROFL’

DDOS-TERREUR KWAM VAN NEDERLANDSE ZOLDERKAMER Het begon in september met

De bank achterhaalde de dader:

Bunq, dat dagenlang onder vuur

een 18-jarige Nederlandse jongen

lag van zware DDoS-aanvallen.

genaamd Jelle S. Die had spijt,

TIJDLIJN DDOS-AANVALLEN AANJAGER

WEBCAM UIT HET ZICHT

7 SEPTEMBER 2017:

NOVEMBER 2017:

27 JANUARI 2018:

Bunq kampt twee

Bunq ligt opnieuw

ABN Amro, ING,

De nieuwe Matebook X Pro van Huawei hee een

dagen met zware

onder digitaal

Rabobank, de Be-

beeldscherm met smalle randen (bezels), waardoor het

DDoS-aanvallen.

vuur. Door wie en

lastingdienst en

lastig werd om de webcam boven het scherm te plaat-

Een week later

waarom is onbe-

SNS kampen ook

sen. Huawei kwam daarom op het idee om de webcam

meldt Jelle S. zich

kend. Later blijkt

met DDoS-aan-

onder het scherm te ze en, in het toetsenbord om pre-

bij de bank, hij

het opnieuw Jelle

vallen. Jelle zegt

cies te zijn. In de rij met F-toetsen, boven de rij met cij-

hee spijt.

te zijn.

erachter te zi en.

fers, zit een toets die eruitziet als alle andere toetsen.

Maar druk je erop, dan komt de webcam omhoog. Volgens Huawei is de creatieve oplossing niet alleen noodzakelijk om de schermranden smal te maken, de plaatsing is ook veiliger. De webcam staat alleen omhoog (en dus aan) als je hem via de toets geactiveerd hebt. Standaard staat hij naar beneden en ziet hij dus niks. De angst voor spionage vanaf een afstand is voor een deel van de laptopbezi ers reden om de webcam, die vaak boven het scherm zit, af te plakken. Bij de Matebook X Pro hoef je je daar in ieder geval geen zorgen over te

MOBILE WORLD CONGRES 2018

SAMSUNG PRESENTEERT GALAXY S9(+)

maken, hoewel het wel een uitdaging is er een beetje charmant uit te zien vanuit zo’n laag cameraperspectief

Tijdens de Mobile World Con-

camera die 2x optische zoom

(neushaar?). Helaas brengt Huawei de laptop niet in

gres-beurs eind februari kondig-

mogelijk maakt, een truc die

Nederland uit.

de Samsung de S9 en S9 Plus aan.

we kennen van de Note8. De

De toestellen hebben een verge-

S9 en S9+ kunnen slowmotion-

lijkbaar ontwerp met even grote

video’s opnemen met 960 fps. De

oled-schermen (5,8 en 6,2 inch)

Samsung Galaxy S9 en S9 Plus

als hun voorgangers en zijn nog

verschijnen op 16 maart in Ne-

steeds water- en sto¢estendig.

derland voor 849 en 949 euro. De

Ook functies als een 3,5mm-au-

S9 is niet erg vernieuwend, maar

diopoort, draadloos opladen

wel het interessantste wat MWC

De originele Commodore 64 ver-

en 64 GB opslaggeheugen plus

te bieden had. Fabrikanten als

scheen in 1982 en ging miljoenen

micro-sd-slot zijn weer aanwezig.

Sony, ASUS en Nokia lieten met

keren over de toonbank. Nu Nin-

De verschillen zi en hem in een

hun toptoestellen vooral hogere

tendo verkoopsuccessen boekt

nieuwe Exynos 9810-processor,

prijzen zien voor smartphones die nog minder vernieuwend zijn.

INCLUSIEF 64 GAMES

COMMODORE 64

met het uitbrengen van nieuwe

Impossible en Speedball. Sluit de

meer werkgeheugen voor de S9

versies van zijn NES-consoles, is

C64 Mini via een hdmi-kabel aan

Plus (van 4 naar 6 GB) en de toe-

het niet vreemd dat de klassieke

op je televisie of monitor, verbind

voeging van AR Emoji, wat doet

Commodore ook weer ten tonele

de joystick via usb en je bent

denken de Animoji-so ware van

verschijnt. Distributeur Koch

klaar om te gamen. Het toetsen-

de iPhone X. Samsung zet met de

Media komt eind maart met de

bord is alleen voor de show, maar

S9-serie vooral in op de camera’s.

C64 Mini, een miniatuurversie

je kunt via de usb-poort een an-

De S9 hee een enkele came-

van de Commodore 64. De C64

der, echt toetsenbord aansluiten.

ra aan de achterkant met een

Mini gaat in Nederland 79,99

Een tweede joystick koppelen

variabel diafragma (f/1.5 tot f/2.4)

euro kosten en wordt geleverd

(eveneens via usb) is ook mo-

om zo betere foto’s in het donker

met 64 spelletjes. Het gaat onder

gelijk om multiplayer-games te

te maken. De S9+ beschikt over

andere om Pitstop II, Mission

spelen.

dezelfde camera met een tweede

8

PCM04_006-009_Bootsector (TS).indd 8

01/03/2018 14:57

BOOTSECTOR

waardoor Bunq besloot om

Nederlandse websites dagen-

dader en houden de aanvallen

om? ‘Omdat het grappig is’,

geen aangi e te doen. In

lang bestookt met DDoS-aan-

op. De dader is niet (zoals

verklaarde Jelle tegenover de

november werd de bank weer

vallen. De sites van onder

sommigen dachten) a omstig

Volkskrant. Die ‘grap’ kan hem

onder vuur genomen door

andere banken (vooral ABN

uit Rusland, maar een 18-jarige

nu een celstraf van enkele

DDoS-aanvallen. Nadat eind

Amro moest het ontgelden),

jongen uit Noord-Brabant.

jaren opleveren. Intussen rijst

januari werd onthuld dat de

DigiD en de Belastingdienst

De aanvallen liet hij uitvoe-

de vraag waarom banken zich

AIVD hee ontdekt dat Russi-

zijn nauwelijks bereikbaar. Ex-

ren door een kant-en-klare

niet voldoende wapenen tegen

sche hackers de verkiezingen

perts scha en dat de schade

DDOS-service die 50 tot 100

dit soort aanvallen, terwijl er

in de Verenigde Staten hebben

in de miljoenen loopt. Na een

Gbit/s beloofde en vij ig euro

DDoS-beschermingsmethodes

beïnvloed, worden belangrijke

week arresteert de politie de

voor een week kos e. Waar-

beschikbaar zijn.

29 JANUARI 2018:

31 JANUARI 2018:

1 FEBRUARI 2018:

De websites van DigiD

De Volkskrant spreekt

De politie pakt na tips

14 FEBRUARI 2018: Jelle S. wordt vrijge-

en glasvezelprovider

per mail met de 18-jarige

van onder meer de

laten, maar blij wel

Tweak worden bestookt

Jelle, die als bewijs het

Volkskrant, Tweakers en

verdachte. Hij kan een

door een DDoS-aanval

netwerk van de krant

RedSocks de verdachte

celstraf van enkele jaren

van … je raadt het al.

tijdelijk platlegt.

op in zijn huis in Oos-

krijgen.

terhout.

GIGAVEEL GIGABYTES

KNAP (NET)WERK

SAMSUNG MAAKT NU 30TB-SSD’S

NIEUWE NAS’EN VAN QNAP QNAP komt met twee nieu-

van twee gigabit-ethernet-

Mocht je een server hebben en

bedrijfsleven en komt binnen-

we nas’en die bedoeld zijn

poorten. De nas’en onder-

op zoek zijn naar een ssd met

kort uit voor een nog onbekende

voor thuis- of kleinzakelijk

steunen sata600-schijven en

zoveel mogelijk opslagcapaciteit,

prijs. Volgens Samsung hee

gebruik. De TS-253Be is een

draaien op een Intel Celeron

dan moet je bij Samsung zijn. De

de ssd een 2,5inch-behuizing en

2bay-nas en de TS-453Be is

J3455 quadcore-soc. Die hee

fabrikant is in januari begonnen

bestaat hij uit 32 gecombineerde

een 4bay-model. De apparaten

een kloksnelheid van 1,5 GHz

met de productie van de PM1643-

1TB-ssd’s. De sequentiële lees- en

hebben een hdmi-uitgang

met een turbo tot 2,3 GHz.

ssd met 30,72 TB (ja, terabyte)

schrijfsnelheden zouden 2100 en

en kunnen 4K h.264/h.265

De TS-253Be en de TS-453Be

geheugen, liet het kortgeleden

1700 MB/s zijn, en de schijf moet

decoderen en transcoderen.

hebben beide 2 of 4 GB werk-

weten. De ssd is bedoeld voor het

vijf jaar lang eenmaal per dag

Er is ook een pci-express-uit-

geheugen, dat je desgewenst

volledig herschreven kunnen

breidingsslot aanwezig voor

nog kunt uitbreiden tot 8 GB.

worden. Samsung mikt met

m.2-ssd’s of 10GbE-connectivi-

De nas’en hebben vijf

de PM1643 op lees-intensieve

teit, en je kunt gebruikmaken

usb-poorten (type A) en

massaopslag en komt ook met

halen volgens QNAP lees-

goedkopere uitvoeringen die

en schrijfsnelheden tot 225

over minder opslaggeheugen

MByte/s met AES-NI-encryp-

beschikken. Het gaat om ssd’s

tie ingeschakeld. De nas-serie

met een opslagruimte van 15,36; 7,68; 3,84 en 1,92 TB en een versie met ‘slechts’ 800 GB. Helaas zijn ook hiervan de prijzen nog

beschikt over een ingebouwd app-center waarin apps als IFTTT Agent, Qsync, Qfiling en Surveillance Station keurig vertegenwoordigd zijn.

niet bekendgemaakt,

Volgens QNAP zijn de twee

de massaproductie

nas’en direct verkrijgbaar, al

ervan zou binnenkort

noemt het nog geen verkoop-

van start gaan.

prijzen.

NR. 04 - APRIL 2018

PCM04_006-009_Bootsector (TS).indd 9

WWW.PCMWEB.NL

9

01/03/2018 14:57

PARTNERBIJDRAGE

Kaspersky Lab

CHECKLIST: RANSOMWARE Preventie en eerste hulp Je computer valt altijd te herstellen en in geval van absolute pech kun je onderdelen of het hele systeem vervangen. Het zijn je persoonlijke gegevens die onvervangbaar zijn. Laat daarom ransomware niet met je gegevens aan de haal gaan. Er zijn een paar zaken die je in acht moet nemen als je jouw gegevens tegen ransomware wilt beschermen.

Voor het maken van een back-up zijn verschil-

nets via: www.tiny.cc/botn). Een besmetting

lende goede (gratis) tools verkrijgbaar, zoals

van ransomware heb je overigens meestal wel

EaseUS Todo Backup (www.tiny.cc/easeust).

meteen door: er verschijnt een venster met de vraag om te betalen en je kunt niet meer bij je

Beveiligingssoftware

bestanden.

Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen,

Wanneer je Windows gebruikt, is het dus

en dat geldt zeer zeker voor ransomware.

enorm belangrijk om beveiligingssoftware te

Wanneer je met Windows werkt, zorg je dat er

installeren. Daarvoor zijn diverse betaalde en

altijd een virusscanner actief is. Ook wanneer

gratis programma’s. Windows 7 heeft stan-

je denkt dat jij nooit getroffen zult worden. De

daard geen malwarebescherming aan boord.

meeste malware is zo ontwikkeld dat je niet

Windows 8 en Windows 10 zijn uitgerust met

Koppel na het maken van een back-up altijd

door hebt besmet te zijn, met als doel bijvoor-

Windows Defender. Deze beveiliger heeft een

je externe schijf los van de computer.

beeld jouw systeem op te nemen in een botnet

wisselende reputatie opgebouwd, en was in

of gegevens af te kijken, zoals wachtwoorden

het verleden lang niet altijd goed in het snel

en creditcardinformatie (meer info over bot-

ontdekken van malware zoals ransomware.

Back-up Te beginnen met de open deur die niet vaak genoeg herhaald kan worden: zorg altijd voor een recente back-up! Zorg ervoor dat je deze back-up niet bewaart op je systeem zelf (dus ook niet op bijvoorbeeld de D-schijf). Je kunt ervoor kiezen je back-up op een externe schijf te zetten, op een netwerkschijf of in de cloud.

Iets wat je hierbij wel goed moet onthouden: als jij er via de verkenner zonder wachtwoord bij kunt, dan is ransomware daar ook toe

Gebruik

in staat. En wanneer ransomware zowel je

altijd een

systeem als je back-up gijzelt, zit je toch met

goede virus-

een fors probleem. Koppel daarom de externe

scanner om

schijf na gebruik altijd los van je pc en sluit

ransomware

deze alleen aan wanneer je er zeker van bent

voor te zijn.

dat er geen malware op je computer staat. Zorg er ook voor dat de toegang tot netwerklocaties en cloudopslag via de verkenner, pas verkregen kan worden na apart inloggen.

PCM_Spread_Kaspersky_215x300.indd 58

06-03-18 11:22