MEI 2017
TOOLS
UPGRADE
UPGRADE
WIFI-TOOLS
WINDOWS 10
ZELF BOUWEN
Gratis gereedschap voor je
Ontdek de ongekende mogelijkheden
Maak snel en gemakkelijk je eigen
draadloze netwerk
van de Creators Update
Ambilight-televisie
VOOROP IN TECH DOSSIER INTERNET OF THINGS
DOSSIER INTERNET OF THINGS WWW.PCMWEB.NL
GROEPSTEST RASPBERRY PI & CO JE EIGEN SPRAAKASSISTENT BOUW EEN HOME-AUTOMATION-DASHBOARD IOT-UITBREIDINGSMODULES PLUS
Booten van het netwerk. 7 kant-en-klare cpu-waterkoelers. Netwerk visualiseren met Cacti. 10 x tech in je tuin.
PCM05_001-001_Cover.indd 1
PCM
Nummer 05 2017
mei
€ 6,50
PC
BP
10-04-17 13:52
EEN ABONNEMENT DAT PRECIES BIJ JOUW WENSEN PAST!
215x300_werfspread.indd 4
11-04-17 13:22
BIJ PCM KUN JE NU ZÉLF BEPALEN HOE JIJ JE ABONNEMENT WILT HEBBEN. BETAAL JE LIEVER IN ÉÉN KEER VOOR HET HELE JAAR, PER HALFJAAR OF DOE JE DIT LIEVER MAANDELIJKS? WE HEBBEN 3 ABONNEMENTSVORMEN. KIES ZELF DE VOOR JOU IDEALE VARIANT.
1
EEN JAAR
2
EEN HALFJAAR
3
IEDERE MAAND
12 EDITIES VAN PCM VOOR MAAR € 50 (€ 6,04 PER EDITIE)
72,
6 EDITIES VAN PCM VOOR MAAR € 50
37,
(€ 6,25 PER EDITIE)
EEN EDITIE VA N PCM VOOR MAAR € 50 (MAANDELIJKS OPZEGBAAR)
6,
MEEST FLEXIBE LE KEUZE
GA NAAR WWW.PCMWEB.NL/ABONNEREN
215x300_werfspread.indd 5
11-04-17 13:23
Naamloos-1 1 Naamloos-1 1
18-10-2016 16:51:10 31-3-2017 13:20:18
VOORWOORD
REVOLUTIE! ALS JE AL LANG ACTIEF BENT IN DE INTERNETBRANCHE, WEET JE ÉÉN DING ZEKER: IEDERE ÉÉN À TWEE JAAR DUIKT ER EEN NIEUWE TERM OP DIE IN DE MAANDEN ERNA VEELVULDIG MISBRUIKT ZAL WORDEN IN MARKETINGPRAATJES, BUSINESSPLANNEN EN WHITEPAPERS. IN DE RUIM VIJFTIEN JAAR DAT IK PROFESSIONEEL ACTIEF BEN ALS TECHNEUT, HEB IK ER IN IEDER GEVAL MEER DAN VOLDOENDE VOORBIJ HOREN KOMEN.
In het begin werden de mannen
praatjes wil gaan gebruiken,
in pakken enthousiast van ter-
maar vooral omdat het Internet
men als multimedia en dynami-
of Things naar mijn verwachting
sche websites. In de jaren daarna
écht gaat zorgen voor een veran-
hoorde je er vooral bij wanneer
dering van het internet zoals wij
je de termen web 2.0 en user ge-
het kennen.
nerated content zo nu en dan liet
Eerlijk is eerlijk, al in 1999 werd
vallen. Deze termen zijn echter
de term Internet of Things
uit de gratie en voorbijgestreefd
gebruikt. Maar vooral in de
door de inmiddels gemeengoed
laatste paar jaar hee deze term
geraakte begrippen social media
de betekenis gekregen zoals wij
en cloud computing.
deze kennen. Met de komst van
Als techneut verbaasde ik mij
de Raspberry Pi, de Arduino en
geregeld over de waarde die aan
vele vergelijkbare toegankelijke
deze termen werd gehangen.
ontwikkelplatformen is het nu
Want laten we eerlijk zijn: geen
voor iedereen mogelijk mee te
van deze termen ging gepaard
Michael Teeuw
met grote technologische
IoT-expert
verschuivingen. Het bleef bij een logische evolutie van het internet.
Michael Teeuw is als
Internet of Things, kortweg IoT,
ontwikkelaar dag én nacht
ontwikkelen aan het netwerk
Of erger nog: in veel gevallen is
is de nieuwste term waar mar-
bezig met IoT. Tijdens
der dingen en snel een idee uit te
het een ongeboren kindje. Met
keteers in de komende jaren erg
werk, maar ook in zijn vrije
werken in een werkend proto-
andere woorden: “With great po-
enthousiast gebruik van zullen
uurtjes trekken zijn projec-
type. Dat is nou precies waar ik
wer comes great responsibility”.
maken. Voor mij persoonlijk is
ten zoals de Magic Mirror
als techneut zo enthousiast van
Zolang we dat goed in gedachten
dit echter de eerste keer dat ook
de aandacht. Op h p://
word. En met mij vele anderen.
houden, staat niets ons meer in
ik er ongeremd enthousiast van
michaelteeuw.nl vind je de
Toch kent Internet of Things
de weg om zelf een bijdrage te
wordt. Niet omdat ik de term
leukste van zijn projecten.
ook zijn keerzijde: veiligheid is
leveren aan dé technologische
vaak een ondergeschoven kindje.
revolutie.
nou zo graag in mijn verkoop-
NR. 05 - MEI 2017
PCM05_005-005_Voorwoord (JD) (MO).indd 5
WWW.PCMWEB.NL
5
11/04/2017 10:01
INHOUD
DOSSIER INTERNET OF THINGS
43 NU IEDEREEN PERMANENT MET ELKAAR IN CONTACT IS, IS DE VOLGENDE LOGISCHE STAP DAT APPARATEN ZELF ONDERLING VERBONDEN ZIJN. DAT IS KORTGEZEGD DE BELOFTE VAN HET INTERNET DER DINGEN. MAAR VEEL VERDER DAN EEN HANDVOL LAMPEN EN THERMOSTATEN ZIJN WE TOT NU TOE NIET GEKOMEN. BOVENDIEN ZIJN ER GROTE ZORGEN OVER PRIVACY EN VEILIGHEID VAN IOT. WAS HET EEN HYPE, OF ZIJN ER TOCH NOG KANSEN?
44 DE STAAT VAN … IOT Kortgeleden was ‘connected’ hét modewoord. Langzaam maar zeker dringt het besef door dat het Internet of Things helemaal niet zo praktisch én bijzonder onveilig is.
46
58
IOT-UITBREIDINGSMODULES
MAAK JE EIGEN SPRAAKASSISTENT
Wil je aan de slag met een Raspberry Pi of
De spraakhulpjes van Amazon, Google etc.
Arduino, dan heb je al snel een specifieke
hebben het niet zo op privacy. Gelukkig is er
uitbreidingen nodig. We bespreken zeven
het opensource-alternatief Jasper, waarmee
interessante en breed verkrijgbare modules.
je zelf je eigen spraakassistent opzet.
50
64
GROEPSTEST PI & ALTERNATIEVEN
DASHBOARD VOOR JE HUIS
De Raspberry Pi is de bekendste, maar zeker
Houd zicht op wat er zoal in en om je huis
niet de enige singleboard-computer. PCM
gebeurt, dankzij een dashboard dat je
tes e vijf van die kleine bordjes.
zelf maakt met een Raspberry Pi en het opensource-pakket Smashing.
6
PCM05_006-007_Inhoud (JP).indd 6
10/04/2017 14:51
INHOUD
77 16 KOPLOPERS
CoPilot, je virtuele medebestuurder Joel Zeller besloot zijn eigen dashboard te
100
4-IN-1 WORKSHOP
MASTERCLASS
Microso Management Console
Netwerk visualiseren en monitoren
MMC is een uniforme en gecentraliseerde
Wil je netwerkapparatuur zoals routers en
beheertool die het elke computerbeheerder
switches monitoren vanuit één overzichte-
wat makkelijker moet maken.
lijke webinterface? Installeer dan Cacti in je
78 Je eigen mmc-consoles op maat 80 Hoe goed presteert je systeem? 82 Hulp bij troubleshooting 84 Je eigen bewakingsdienst
netwerk.
bouwen. Het resultaat is een minicomputer waarmee hij via een aanraakscherm alle hardware van zijn auto kan bedienen.
105 OVERZICHT
Wifi-tools Gratis tools die je kunnen helpen bij het opze en en analyseren van je wifi-verbindingen.
24
86
TECH VOOR JE TUIN
UPGRADE
10 gadgets voor een slimme tuin
Windows 10 Makers Update
In je tuin kun je heel wat techniek inschake-
De Makers Update is automatisch geïnstal-
Booten via het netwerk
len. Sommige van die gadgets zijn gewoon
leerd als je Windows 10 hebt, maar komt ook
Ben je het beu om met usb-sticks te klunge-
leuk, andere zijn heel bruikbaar voor de
beschikbaar als losse versie wanneer je een
len voor installaties, upgrades of systeem-
beginnende of gevorderde tuinier.
nieuwe pc in de winkel koopt. Aan welke
back-ups? Zet dan een pxe-server op en boot
functies heb je écht iets?
apparaten via het netwerk!
30 ACHTERGROND
Accu-onderhoud Welke soorten accu’s bestaan er, wat zijn hun belangrijkste eigenschappen en hoe houd je ze in optimale conditie?
110 MASTERCLASS
IEDERE MAAND 8 BOOTSECTOR 12 CHANGELOG 13 ICOON
72 DRAADBREUK Netwerknieuws & tips
76 ANONYMOUS
36
Samsung Galaxy S8
Slimme meter
14 PRIVACYMEETLAT
90 IJZERWAREN
ACHTERGROND
22 ON THE ROAD
Netwerkprotocollen Een webpagina bezoeken of een e-mail versturen, het gaat allemaal erg snel en het lijkt zo vanzelfsprekend. Onderliggend zijn er echter heel wat netwerkprotocollen in de weer
PostNL Het vliegtuig van de toekomst?
Waterkoeling
94 DIY Bouw je eigen Ambilight
41 STELLING ‘Microso s nieuwe updatemanier voor Windows is goed’
om die communicatie mogelijk te maken.
NR. 05 - MEI 2017
PCM05_006-007_Inhoud (JP).indd 7
WWW.PCMWEB.NL
7
10/04/2017 14:51
BOOTSECTOR
BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS IEDERE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEESTE OPVIELEN.
#FAIL
OVERHEID BETAALT VOOR ANDERMANS DOWNLOADS?
POLDERTECH
HOE BEVEILIG JE DE KAMERVERKIEZING?
In 2014 is officieel een downloadverbod ingegaan in Nederland. Het lijkt erop dat dit het gedrag van
Het leek een stap terug
veilig was. Het tellen
mogelijk te laten zijn,
downloaders uit illegale bron niet écht beïnvloedt.
in de tijd, toen enkele ja-
van de stemmen en de
worden de stemmen
Die sleutel ligt bij een legaal aanbod, waar nog
ren geleden de stemcom-
verwerking hiervan liet
opnieuw geteld. Een hels
steeds een hoop verbeterd kan worden. De staat
puter werd vervangen
te wensen over. Hiervoor
en tijdrovend karwei,
is dan ook niet actief bezig met handhaving van
door het bekende rode
wordt namelijk stokoude
waarbij ook nog veel
het verbod, wat filmmakers dwars zit. Na misluk-
potloodje. De veiligheid
software gebruikt (On-
fouten werden gemaakt
te gesprekken met de minister van Veiligheid en
van de stemcompu-
dersteunende Software
in diverse districten.
Justitie gaan ze over op de volgende stap: naar de
ter kon immers niet
Verkiezingen, kortweg
Waardoor veel gemeen-
rechter om de staat aansprakelijk te stellen voor
gegarandeerd worden,
OSV). Er worden boven-
tes smeken voor een
de gemiste inkomsten door illegaal downloaden.
wat alleen maar actueler
dien vrijwel geen veilig-
herintroductie van de
Juristen geven de filmmakers een goede kans bij de
is geworden door de
heidseisen gesteld aan de
stemcomputer. Maar er
rechter wat betreft de aansprakelijkheid. Alleen hoe
geruchten over Russi-
apparatuur waarop het
lijkt een behoorlijke om-
hoog is de geleden schade? De filmmakers eisten
sche hack-invloeden. RTL
geïnstalleerd wordt en de
mekeer plaats te vinden:
vorig jaar 1,2 miljard euro, gebaseerd op 78,4 miljoen
Nieuws zette z’n tanden
manier waarop de stem-
hoe veiliger je processen
euro verlies per jaar. Daarbij zijn dus ook de jaren
in het proces van stem-
resultaten van districten
wilt afhandelen in 2017,
meegerekend voorafgaand aan het downloadver-
mentellen en ontdekte
centraal worden verza-
hoe analoger je te werk
bod. Bovendien is het lastig om het omzetverlies
dat de overstap naar het
meld. Om de resultaten
moet gaan.
te berekenen, niet iedere download staat immers
potlood nog bepaald niet
alsnog zo betrouwbaar
gelijk aan gemiste inkomsten.
8
PCM05_008-011_Bootsector (TS) (MO).indd 8
10/04/2017 14:51
BOOTSECTOR
THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY IEDERE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?
GOOD
BAD
UGLY
GOOD: MINDER DIGITALE BANKOVERVALLEN
BAD:TWEEDE KAMER GEGIJZELD Ransomware hee toege-
UGLY: ZWARTE BLADZIJDE VOOR INTERNETGESCHIEDENIS
De afgelopen paar jaar
slagen op één van de laat-
De Senaat en het Congres
zijn er veel afschuwelijke
ste plekken waar je het zou
in de VS hebben voor
verhalen gepubliceerd over slachtof-
mogen verwachten: de computersyste-
nieuwe, uiterst zorgelijke, privacyregels
fers van fraude bij internetbankieren.
men van de Tweede Kamer. Dankzij een
gestemd. Deze nieuwe regels geven pro-
Phishing, misleiding en malware
e-mail met een besmet document kon
viders volmacht om browsegegevens
rich e genoeg schade aan om onder
de ransomware toeslaan. De ICT-dienst
door te verkopen, zonder toestemming
andere de veiligbankieren.nl-campagne
van de kamer waarschuwde intern
van de gebruiker. Vanuit privacy-op-
“hang op, klik weg, bel uw bank!” te
voor de besme ing en D66-Kamerlid
zicht natuurlijk een afschuwelijke
starten. Het werpt zijn vruchten af,
Kees Verhoeven maakte het probleem
nachtmerrie, vooral als je je bedenkt
het schadebedrag is in 2016 al met 80
openbaar via Twi er. Maar verder blij
dat veel providers een ontze end
procent afgenomen ten opzichte van
het angstvallig stil rondom de besmet-
slechte reputatie hebben als het op
2015, tot 822.000 euro. Deze daling is
ting. De communicatie-afdeling van de
consumentenbelang aankomt. Zo
niet alleen te verklaren door groeiend
Tweede Kamer gee aan dat er passen-
werd provider Comcast in januari nog
bewustzijn bij consumenten, maar ook
de maatregelen genomen zijn en blij
uitgeroepen tot meest gehate bedrijf
zijn banken beter in staat fraude te
verder stil. Dat is wellicht het meest
in de VS. Er is echter een lichtpuntje.
voorkomen. Hiervoor werken financië-
zorgelijke van de besme ing. Het roept
De nieuwe regels doen namelijk een
le instellingen, cybersecuritybedrijven
vragen op over hoe het gesteld is met
hoop stof opwaaien, waardoor mensen
en overheidsinstanties samen. Het
de beveiliging van de Kamer. Was dit
privacybewuster raken. Zo hee
lijkt erop dat internetcriminelen ook
een incident of is de beveiliging een
vpn-provider Private Internet Access
hun werkveld aan het verleggen zijn,
zorgenkindje? Dat zijn vragen die we
een paginagrote krantenadvertentie
bijvoorbeeld door spookfacturen te
met het oog op de te beschermen in-
geplaatst om uit te leggen waarom een
mailen of door te frauderen op door-
frastructuur, het liefst zo snel mogelijk
vpn-verbinding onmisbaar is geworden
verkoopsites als Marktplaats.
beantwoord willen zien.
en hee de bedenker van het controversiële kaartspel ‘Cards Against Humanity’ een inzamelingsactie opgezet om de browsegegevens van senatoren die voor de regels hebben gestemd op te kopen.
NR. 05 - MEI 2017
PCM05_008-011_Bootsector (TS) (MO).indd 9
WWW.PCMWEB.NL
9
10/04/2017 14:51
BOOTSECTOR
DE KONING IS DOOD, LANG LEVE DE ROBOT! Een opvallende statistiek: sinds
het marktaandeel per platform
jaar en dag is Windows het
berekent op basis van bezoeken
meestgebruikte platform volgens
aan verschillende websites. Maar
analysebureau Statcounter, die
sinds het rapport van afgelopen
TIJDLIJN STATCOUNTER
MAART 2009
MAART 2010
MAART 2011 Android
1%
AANJAGER
FIREFOX MELDT ONVEILIGE INLOG
Windows
94%
Windows
91%
Windows
88%
Sinds kort hee Firefox een nieuw handigheidje: bij een invoerveld op websites die de beveiliging niet op orde hebben, wordt een meldingsballonnetje getoond die de gebruiker op de hoogte stelt van het mogelijke beveiligingsrisico. Een voorbeeldige functie, die eigenlijk standaard in iedere browser aanwezig zou moeten zijn. Het schept echter ook wat verwarring. Zo kregen de ontwikkelaars bij Mozilla opeens bericht van het Amerikaanse bedrijf Oil and Gas International, die klaagden dat
WIKILEAKS TREKT BEERPUT OPEN
CIA MAAKT GEHA(C)KT VAN PRIVACY
ze een veilige site hadden en dat de melding voor veel verwarring zorgde bij bezoekers. Wat bleek?
Een paar jaar geleden kwam
gebracht werden, kunnen ze tot
De browser van Mozilla had het aan het rechte
dankzij Edward Snowden aan
vandaag de dag nog steeds hun
eind, de site www.oilandgasinternational.com
het licht dat niemand veilig
gang gaan. WikiLeaks toonde in
bleek vatbaar voor een sql-injectie waardoor alle
was voor de datahonger van de
maart aan dat de Stasi-achtige
onversleuteld opgeslagen wachtwoorden gestolen
Amerikaanse en Britse gehei-
praktijken veel verder gaan. Met
konden worden. De site is inmiddels gerepareerd.
me diensten NSA en GCHQ.
een publicatie van bijna 9.000
Ondanks dat de diensten en
geheime documenten onder de
overheden in verlegenheid
codenaam ‘Vault 7’ laat WikiLeaks zien dat ook de CIA lak hee aan privacy en veiligheid.
ONTBIJTKOEK, OLVARIT OF OLIEBOLLEN!
Via kwetsbaarheden die geniepig
EERSTE PREVIEW VAN NIEUWE ANDROID-VERSIE
onder de pet worden gehouden, hee de CIA het gemunt op het afluisteren via smartphones en
Welke zoetigheid gekoppeld
sie. Deze preview is beschik-
wat aan hebt. Er is een pictu-
zelfs via smart-tv’s. De docu-
wordt aan de aankomende
baar gesteld voor de Nexus
re-in-picture-modus, waardoor
menten werden naar WikiLeaks
Android-versie, is nog niet
5X-, Nexus 6P-, Pixel C- en
je een venstertje in de hoek kunt
gelekt om een discussie te starten
bekend. Dat wordt sowieso nog
Pixel-smartphones. Veel van de
openhouden met bijvoorbeeld
over hoe ver dit soort geheime
een lastige opgave, aangezien er
komende functionaliteit gee
een video, zoals je dat wellicht
diensten mogen gaan en of er
weinig Engelstalig snoepgoed
de preview echter nog niet weer:
kent van de YouTube-app. Ook
opgetreden moet worden als ze
met een O begint en de naam
het notificatiesysteem is verder
is er weer hard gewerkt om
hun boekje te buiten gaan. De
Oreo niet zomaar te gebruiken
onder handen genomen, zodat
Android nog energiezuiniger te
eerste reactie van de CIA? Een
is. Maar ontwikkelaars (en
je écht alleen notificaties krijgt
maken. Naar verwachting wordt
strafrechtelijk onderzoek naar de
hobbyisten) kunnen wel alvast
waar je op zit te wachten en ze
er dit voorjaar nog veel meer
bron van de lekken. Verder blij
spelen met een eerste preview
bovendien kunt ‘snoozen’, zodat
bekendgemaakt over Android O.
het stil. Heel stil.
van de komende Android-ver-
ze ook opduiken wanneer je er
10
PCM05_008-011_Bootsector (TS) (MO).indd 10
10/04/2017 14:51