PCM 05 2017 20170425 preview

MEI 2017

TOOLS

UPGRADE

UPGRADE

WIFI-TOOLS

WINDOWS 10

ZELF BOUWEN

Gratis gereedschap voor je

Ontdek de ongekende mogelijkheden

Maak snel en gemakkelijk je eigen

draadloze netwerk

van de Creators Update

Ambilight-televisie

VOOROP IN TECH DOSSIER INTERNET OF THINGS

DOSSIER INTERNET OF THINGS WWW.PCMWEB.NL

GROEPSTEST RASPBERRY PI & CO JE EIGEN SPRAAKASSISTENT BOUW EEN HOME-AUTOMATION-DASHBOARD IOT-UITBREIDINGSMODULES PLUS

Booten van het netwerk. 7 kant-en-klare cpu-waterkoelers.

Netwerk visualiseren met Cacti. 10 x tech in je tuin.

PCM05_001-001_Cover.indd 1

PCM

Nummer 05 2017

mei

€ 6,50

PC

BP

10-04-17 13:52

EEN ABONNEMENT DAT PRECIES BIJ JOUW WENSEN PAST!

215x300_werfspread.indd 4

11-04-17 13:22

BIJ PCM KUN JE NU ZÉLF BEPALEN HOE JIJ JE ABONNEMENT WILT HEBBEN. BETAAL JE LIEVER IN ÉÉN KEER VOOR HET HELE JAAR, PER HALFJAAR OF DOE JE DIT LIEVER MAANDELIJKS? WE HEBBEN 3 ABONNEMENTSVORMEN. KIES ZELF DE VOOR JOU IDEALE VARIANT.

1

EEN JAAR

2

EEN HALFJAAR

3

IEDERE MAAND

12 EDITIES VAN PCM VOOR MAAR € 50 (€ 6,04 PER EDITIE)

72,

6 EDITIES VAN PCM VOOR MAAR € 50

37,

(€ 6,25 PER EDITIE)

EEN EDITIE VA N PCM VOOR MAAR € 50 (MAANDELIJKS OPZEGBAAR)

6,

MEEST FLEXIBE LE KEUZE

GA NAAR WWW.PCMWEB.NL/ABONNEREN

215x300_werfspread.indd 5

11-04-17 13:23

Naamloos-1 1 Naamloos-1 1

18-10-2016 16:51:10 31-3-2017 13:20:18

VOORWOORD

REVOLUTIE! ALS JE AL LANG ACTIEF BENT IN DE INTERNETBRANCHE, WEET JE ÉÉN DING ZEKER: IEDERE ÉÉN À TWEE JAAR DUIKT ER EEN NIEUWE TERM OP DIE IN DE MAANDEN ERNA VEELVULDIG MISBRUIKT ZAL WORDEN IN MARKETINGPRAATJES, BUSINESSPLANNEN EN WHITEPAPERS. IN DE RUIM VIJFTIEN JAAR DAT IK PROFESSIONEEL ACTIEF BEN ALS TECHNEUT, HEB IK ER IN IEDER GEVAL MEER DAN VOLDOENDE VOORBIJ HOREN KOMEN.

In het begin werden de mannen

praatjes wil gaan gebruiken,

in pakken enthousiast van ter-

maar vooral omdat het Internet

men als multimedia en dynami-

of Things naar mijn verwachting

sche websites. In de jaren daarna

écht gaat zorgen voor een veran-

hoorde je er vooral bij wanneer

dering van het internet zoals wij

je de termen web 2.0 en user ge-

het kennen.

nerated content zo nu en dan liet

Eerlijk is eerlijk, al in 1999 werd

vallen. Deze termen zijn echter

de term Internet of Things

uit de gratie en voorbijgestreefd

gebruikt. Maar vooral in de

door de inmiddels gemeengoed

laatste paar jaar hee deze term

geraakte begrippen social media

de betekenis gekregen zoals wij

en cloud computing.

deze kennen. Met de komst van

Als techneut verbaasde ik mij

de Raspberry Pi, de Arduino en

geregeld over de waarde die aan

vele vergelijkbare toegankelijke

deze termen werd gehangen.

ontwikkelplatformen is het nu

Want laten we eerlijk zijn: geen

voor iedereen mogelijk mee te

van deze termen ging gepaard

Michael Teeuw

met grote technologische

IoT-expert

verschuivingen. Het bleef bij een logische evolutie van het internet.

Michael Teeuw is als

Internet of Things, kortweg IoT,

ontwikkelaar dag én nacht

ontwikkelen aan het netwerk

Of erger nog: in veel gevallen is

is de nieuwste term waar mar-

bezig met IoT. Tijdens

der dingen en snel een idee uit te

het een ongeboren kindje. Met

keteers in de komende jaren erg

werk, maar ook in zijn vrije

werken in een werkend proto-

andere woorden: “With great po-

enthousiast gebruik van zullen

uurtjes trekken zijn projec-

type. Dat is nou precies waar ik

wer comes great responsibility”.

maken. Voor mij persoonlijk is

ten zoals de Magic Mirror

als techneut zo enthousiast van

Zolang we dat goed in gedachten

dit echter de eerste keer dat ook

de aandacht. Op h p://

word. En met mij vele anderen.

houden, staat niets ons meer in

ik er ongeremd enthousiast van

michaelteeuw.nl vind je de

Toch kent Internet of Things

de weg om zelf een bijdrage te

wordt. Niet omdat ik de term

leukste van zijn projecten.

ook zijn keerzijde: veiligheid is

leveren aan dé technologische

vaak een ondergeschoven kindje.

revolutie.

nou zo graag in mijn verkoop-

NR. 05 - MEI 2017

PCM05_005-005_Voorwoord (JD) (MO).indd 5

WWW.PCMWEB.NL

5

11/04/2017 10:01

INHOUD

DOSSIER INTERNET OF THINGS

43 NU IEDEREEN PERMANENT MET ELKAAR IN CONTACT IS, IS DE VOLGENDE LOGISCHE STAP DAT APPARATEN ZELF ONDERLING VERBONDEN ZIJN. DAT IS KORTGEZEGD DE BELOFTE VAN HET INTERNET DER DINGEN. MAAR VEEL VERDER DAN EEN HANDVOL LAMPEN EN THERMOSTATEN ZIJN WE TOT NU TOE NIET GEKOMEN. BOVENDIEN ZIJN ER GROTE ZORGEN OVER PRIVACY EN VEILIGHEID VAN IOT. WAS HET EEN HYPE, OF ZIJN ER TOCH NOG KANSEN?

44 DE STAAT VAN … IOT Kortgeleden was ‘connected’ hét modewoord. Langzaam maar zeker dringt het besef door dat het Internet of Things helemaal niet zo praktisch én bijzonder onveilig is.

46

58

IOT-UITBREIDINGSMODULES

MAAK JE EIGEN SPRAAKASSISTENT

Wil je aan de slag met een Raspberry Pi of

De spraakhulpjes van Amazon, Google etc.

Arduino, dan heb je al snel een specifieke

hebben het niet zo op privacy. Gelukkig is er

uitbreidingen nodig. We bespreken zeven

het opensource-alternatief Jasper, waarmee

interessante en breed verkrijgbare modules.

je zelf je eigen spraakassistent opzet.

50

64

GROEPSTEST PI & ALTERNATIEVEN

DASHBOARD VOOR JE HUIS

De Raspberry Pi is de bekendste, maar zeker

Houd zicht op wat er zoal in en om je huis

niet de enige singleboard-computer. PCM

gebeurt, dankzij een dashboard dat je

tes e vijf van die kleine bordjes.

zelf maakt met een Raspberry Pi en het opensource-pakket Smashing.

6

PCM05_006-007_Inhoud (JP).indd 6

10/04/2017 14:51

INHOUD

77 16 KOPLOPERS

CoPilot, je virtuele medebestuurder Joel Zeller besloot zijn eigen dashboard te

100

4-IN-1 WORKSHOP

MASTERCLASS

Microso Management Console

Netwerk visualiseren en monitoren

MMC is een uniforme en gecentraliseerde

Wil je netwerkapparatuur zoals routers en

beheertool die het elke computerbeheerder

switches monitoren vanuit één overzichte-

wat makkelijker moet maken.

lijke webinterface? Installeer dan Cacti in je

78 Je eigen mmc-consoles op maat 80 Hoe goed presteert je systeem?

82 Hulp bij troubleshooting 84 Je eigen bewakingsdienst

netwerk.

bouwen. Het resultaat is een minicomputer waarmee hij via een aanraakscherm alle hardware van zijn auto kan bedienen.

105 OVERZICHT

Wifi-tools Gratis tools die je kunnen helpen bij het opze en en analyseren van je wifi-verbindingen.

24

86

TECH VOOR JE TUIN

UPGRADE

10 gadgets voor een slimme tuin

Windows 10 Makers Update

In je tuin kun je heel wat techniek inschake-

De Makers Update is automatisch geïnstal-

Booten via het netwerk

len. Sommige van die gadgets zijn gewoon

leerd als je Windows 10 hebt, maar komt ook

Ben je het beu om met usb-sticks te klunge-

leuk, andere zijn heel bruikbaar voor de

beschikbaar als losse versie wanneer je een

len voor installaties, upgrades of systeem-

beginnende of gevorderde tuinier.

nieuwe pc in de winkel koopt. Aan welke

back-ups? Zet dan een pxe-server op en boot

functies heb je écht iets?

apparaten via het netwerk!

30 ACHTERGROND

Accu-onderhoud Welke soorten accu’s bestaan er, wat zijn hun belangrijkste eigenschappen en hoe houd je ze in optimale conditie?

110 MASTERCLASS

IEDERE MAAND 8 BOOTSECTOR 12 CHANGELOG 13 ICOON

72 DRAADBREUK Netwerknieuws & tips

76 ANONYMOUS

36

Samsung Galaxy S8

Slimme meter

14 PRIVACYMEETLAT

90 IJZERWAREN

ACHTERGROND

22 ON THE ROAD

Netwerkprotocollen Een webpagina bezoeken of een e-mail versturen, het gaat allemaal erg snel en het lijkt zo vanzelfsprekend. Onderliggend zijn er echter heel wat netwerkprotocollen in de weer

PostNL Het vliegtuig van de toekomst?

Waterkoeling

94 DIY Bouw je eigen Ambilight

41 STELLING ‘Microso s nieuwe updatemanier voor Windows is goed’

om die communicatie mogelijk te maken.

NR. 05 - MEI 2017

PCM05_006-007_Inhoud (JP).indd 7

WWW.PCMWEB.NL

7

10/04/2017 14:51

BOOTSECTOR

BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS IEDERE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEESTE OPVIELEN.

#FAIL

OVERHEID BETAALT VOOR ANDERMANS DOWNLOADS?

POLDERTECH

HOE BEVEILIG JE DE KAMERVERKIEZING?

In 2014 is officieel een downloadverbod ingegaan in Nederland. Het lijkt erop dat dit het gedrag van

Het leek een stap terug

veilig was. Het tellen

mogelijk te laten zijn,

downloaders uit illegale bron niet écht beïnvloedt.

in de tijd, toen enkele ja-

van de stemmen en de

worden de stemmen

Die sleutel ligt bij een legaal aanbod, waar nog

ren geleden de stemcom-

verwerking hiervan liet

opnieuw geteld. Een hels

steeds een hoop verbeterd kan worden. De staat

puter werd vervangen

te wensen over. Hiervoor

en tijdrovend karwei,

is dan ook niet actief bezig met handhaving van

door het bekende rode

wordt namelijk stokoude

waarbij ook nog veel

het verbod, wat filmmakers dwars zit. Na misluk-

potloodje. De veiligheid

software gebruikt (On-

fouten werden gemaakt

te gesprekken met de minister van Veiligheid en

van de stemcompu-

dersteunende Software

in diverse districten.

Justitie gaan ze over op de volgende stap: naar de

ter kon immers niet

Verkiezingen, kortweg

Waardoor veel gemeen-

rechter om de staat aansprakelijk te stellen voor

gegarandeerd worden,

OSV). Er worden boven-

tes smeken voor een

de gemiste inkomsten door illegaal downloaden.

wat alleen maar actueler

dien vrijwel geen veilig-

herintroductie van de

Juristen geven de filmmakers een goede kans bij de

is geworden door de

heidseisen gesteld aan de

stemcomputer. Maar er

rechter wat betreft de aansprakelijkheid. Alleen hoe

geruchten over Russi-

apparatuur waarop het

lijkt een behoorlijke om-

hoog is de geleden schade? De filmmakers eisten

sche hack-invloeden. RTL

geïnstalleerd wordt en de

mekeer plaats te vinden:

vorig jaar 1,2 miljard euro, gebaseerd op 78,4 miljoen

Nieuws zette z’n tanden

manier waarop de stem-

hoe veiliger je processen

euro verlies per jaar. Daarbij zijn dus ook de jaren

in het proces van stem-

resultaten van districten

wilt afhandelen in 2017,

meegerekend voorafgaand aan het downloadver-

mentellen en ontdekte

centraal worden verza-

hoe analoger je te werk

bod. Bovendien is het lastig om het omzetverlies

dat de overstap naar het

meld. Om de resultaten

moet gaan.

te berekenen, niet iedere download staat immers

potlood nog bepaald niet

alsnog zo betrouwbaar

gelijk aan gemiste inkomsten.

8

PCM05_008-011_Bootsector (TS) (MO).indd 8

10/04/2017 14:51

BOOTSECTOR

THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY IEDERE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?

GOOD

BAD

UGLY

GOOD: MINDER DIGITALE BANKOVERVALLEN

BAD:TWEEDE KAMER GEGIJZELD Ransomware hee toege-

UGLY: ZWARTE BLADZIJDE VOOR INTERNETGESCHIEDENIS

De afgelopen paar jaar

slagen op één van de laat-

De Senaat en het Congres

zijn er veel afschuwelijke

ste plekken waar je het zou

in de VS hebben voor

verhalen gepubliceerd over slachtof-

mogen verwachten: de computersyste-

nieuwe, uiterst zorgelijke, privacyregels

fers van fraude bij internetbankieren.

men van de Tweede Kamer. Dankzij een

gestemd. Deze nieuwe regels geven pro-

Phishing, misleiding en malware

e-mail met een besmet document kon

viders volmacht om browsegegevens

rich e genoeg schade aan om onder

de ransomware toeslaan. De ICT-dienst

door te verkopen, zonder toestemming

andere de veiligbankieren.nl-campagne

van de kamer waarschuwde intern

van de gebruiker. Vanuit privacy-op-

“hang op, klik weg, bel uw bank!” te

voor de besme ing en D66-Kamerlid

zicht natuurlijk een afschuwelijke

starten. Het werpt zijn vruchten af,

Kees Verhoeven maakte het probleem

nachtmerrie, vooral als je je bedenkt

het schadebedrag is in 2016 al met 80

openbaar via Twi er. Maar verder blij

dat veel providers een ontze end

procent afgenomen ten opzichte van

het angstvallig stil rondom de besmet-

slechte reputatie hebben als het op

2015, tot 822.000 euro. Deze daling is

ting. De communicatie-afdeling van de

consumentenbelang aankomt. Zo

niet alleen te verklaren door groeiend

Tweede Kamer gee aan dat er passen-

werd provider Comcast in januari nog

bewustzijn bij consumenten, maar ook

de maatregelen genomen zijn en blij

uitgeroepen tot meest gehate bedrijf

zijn banken beter in staat fraude te

verder stil. Dat is wellicht het meest

in de VS. Er is echter een lichtpuntje.

voorkomen. Hiervoor werken financië-

zorgelijke van de besme ing. Het roept

De nieuwe regels doen namelijk een

le instellingen, cybersecuritybedrijven

vragen op over hoe het gesteld is met

hoop stof opwaaien, waardoor mensen

en overheidsinstanties samen. Het

de beveiliging van de Kamer. Was dit

privacybewuster raken. Zo hee

lijkt erop dat internetcriminelen ook

een incident of is de beveiliging een

vpn-provider Private Internet Access

hun werkveld aan het verleggen zijn,

zorgenkindje? Dat zijn vragen die we

een paginagrote krantenadvertentie

bijvoorbeeld door spookfacturen te

met het oog op de te beschermen in-

geplaatst om uit te leggen waarom een

mailen of door te frauderen op door-

frastructuur, het liefst zo snel mogelijk

vpn-verbinding onmisbaar is geworden

verkoopsites als Marktplaats.

beantwoord willen zien.

en hee de bedenker van het controversiële kaartspel ‘Cards Against Humanity’ een inzamelingsactie opgezet om de browsegegevens van senatoren die voor de regels hebben gestemd op te kopen.

NR. 05 - MEI 2017

PCM05_008-011_Bootsector (TS) (MO).indd 9

WWW.PCMWEB.NL

9

10/04/2017 14:51

BOOTSECTOR

DE KONING IS DOOD, LANG LEVE DE ROBOT! Een opvallende statistiek: sinds

het marktaandeel per platform

jaar en dag is Windows het

berekent op basis van bezoeken

meestgebruikte platform volgens

aan verschillende websites. Maar

analysebureau Statcounter, die

sinds het rapport van afgelopen

TIJDLIJN STATCOUNTER

MAART 2009

MAART 2010

MAART 2011 Android

1%

AANJAGER

FIREFOX MELDT ONVEILIGE INLOG

Windows

94%

Windows

91%

Windows

88%

Sinds kort hee Firefox een nieuw handigheidje: bij een invoerveld op websites die de beveiliging niet op orde hebben, wordt een meldingsballonnetje getoond die de gebruiker op de hoogte stelt van het mogelijke beveiligingsrisico. Een voorbeeldige functie, die eigenlijk standaard in iedere browser aanwezig zou moeten zijn. Het schept echter ook wat verwarring. Zo kregen de ontwikkelaars bij Mozilla opeens bericht van het Amerikaanse bedrijf Oil and Gas International, die klaagden dat

WIKILEAKS TREKT BEERPUT OPEN

CIA MAAKT GEHA(C)KT VAN PRIVACY

ze een veilige site hadden en dat de melding voor veel verwarring zorgde bij bezoekers. Wat bleek?

Een paar jaar geleden kwam

gebracht werden, kunnen ze tot

De browser van Mozilla had het aan het rechte

dankzij Edward Snowden aan

vandaag de dag nog steeds hun

eind, de site www.oilandgasinternational.com

het licht dat niemand veilig

gang gaan. WikiLeaks toonde in

bleek vatbaar voor een sql-injectie waardoor alle

was voor de datahonger van de

maart aan dat de Stasi-achtige

onversleuteld opgeslagen wachtwoorden gestolen

Amerikaanse en Britse gehei-

praktijken veel verder gaan. Met

konden worden. De site is inmiddels gerepareerd.

me diensten NSA en GCHQ.

een publicatie van bijna 9.000

Ondanks dat de diensten en

geheime documenten onder de

overheden in verlegenheid

codenaam ‘Vault 7’ laat WikiLeaks zien dat ook de CIA lak hee aan privacy en veiligheid.

ONTBIJTKOEK, OLVARIT OF OLIEBOLLEN!

Via kwetsbaarheden die geniepig

EERSTE PREVIEW VAN NIEUWE ANDROID-VERSIE

onder de pet worden gehouden, hee de CIA het gemunt op het afluisteren via smartphones en

Welke zoetigheid gekoppeld

sie. Deze preview is beschik-

wat aan hebt. Er is een pictu-

zelfs via smart-tv’s. De docu-

wordt aan de aankomende

baar gesteld voor de Nexus

re-in-picture-modus, waardoor

menten werden naar WikiLeaks

Android-versie, is nog niet

5X-, Nexus 6P-, Pixel C- en

je een venstertje in de hoek kunt

gelekt om een discussie te starten

bekend. Dat wordt sowieso nog

Pixel-smartphones. Veel van de

openhouden met bijvoorbeeld

over hoe ver dit soort geheime

een lastige opgave, aangezien er

komende functionaliteit gee

een video, zoals je dat wellicht

diensten mogen gaan en of er

weinig Engelstalig snoepgoed

de preview echter nog niet weer:

kent van de YouTube-app. Ook

opgetreden moet worden als ze

met een O begint en de naam

het notificatiesysteem is verder

is er weer hard gewerkt om

hun boekje te buiten gaan. De

Oreo niet zomaar te gebruiken

onder handen genomen, zodat

Android nog energiezuiniger te

eerste reactie van de CIA? Een

is. Maar ontwikkelaars (en

je écht alleen notificaties krijgt

maken. Naar verwachting wordt

strafrechtelijk onderzoek naar de

hobbyisten) kunnen wel alvast

waar je op zit te wachten en ze

er dit voorjaar nog veel meer

bron van de lekken. Verder blij

spelen met een eerste preview

bovendien kunt ‘snoozen’, zodat

bekendgemaakt over Android O.

het stil. Heel stil.

van de komende Android-ver-

ze ook opduiken wanneer je er

10

PCM05_008-011_Bootsector (TS) (MO).indd 10

10/04/2017 14:51