DRAADBREUK
GROEPSTEST
QNAP QSW-M2108-2C
2BAY-NAS’EN
JULI 2021
Acht 2,5Gbit/s-poorten en twee 10Gbit/s-poorten
Vijf compacte NAS’en voor multimedia-toepassingen
JE IDEALE THUISKANTOOR: WERK SNELLER, BETER EN VEILIGER!
VOOROP IN TECH
JE THUISKANTOOR: WERK SNELLER, BETER EN VEILIGER! ZO RICHT JE JE THUISKANTOOR SLIM IN
IJZERWAREN
SINGLEBOARDCOMPUTERS Raspberry Pi en vele anderen
BEVEILIG DE SERVERS IN JE THUISNETWERK
TECHBESPREKING
DATAMACHT EN TEGENKRACHT
TIEN ALL-IN-ONE-PC’S VOOR ELKE THUISWERKPLEK WIE IS VERANTWOORDELIJK VOOR DE BEVEILIGING? WWW.PCMWEB.NL
ON THE MOVE Space Launch System Raket op weg naar nergens 001_PCM0721.indd 1
Hoe bedrijven data verzamelen, analyseren en gebruiken
REVIEW
MIO MIVUE 866
MASTERCLASS
DATAVERKEER SNIFFEN
Dashcam met
Luister mee met
grote beeldsensor
bluetooth en zigbee PCM
nummer 7
juli 2021
€ 7,25
PC
02107
BP 8 7 1 8 2 2 6 1 0 2 2 1 8
03-06-2021 10:58
EEN ABONNEMENT DAT PRECIES BIJ JOUW WENSEN PAST! BIJ PCM KUN JE NU ZÉLF BEPALEN HOE JIJ JE ABONNEMENT WILT HEBBEN. BETAAL JE LIEVER IN ÉÉN KEER VOOR HET HELE JAAR OF PER HALF JAAR? DAN HEBBEN WE TWEE ABONNEMENTS VORMEN WAARVAN EEN MET EEN WEL HEEL AANTREKKELIJK AANBOD. KIES ZELF DE VOOR JOU IDEALE VARIANT.
1
EEN HEEL JAAR 12 EDITIES VAN PCM VOOR MAAR € 95 (€ 6,66 PER EDITIE)
79,
NU GRATIS BIJ JOUW JAARABONNEMENT EEN TECH ACADEMY ONLINE CURSUS NAAR KEUZE T.W.V. € 29,95. MAAK KENNIS MET DEZE ONLINE CURSUS OF KIJK VOOR HET UITGEBREIDE AANBOD OP TECHACADEMY.ID.NL
2
EEN HALF JAAR 6 EDITIES VAN PCM VOOR MAAR € 50 (€ 6,92 PER EDITIE)
41,
GA NAAR WWW.PCMWEB.NL/ABONNEREN
215x300_1-1 werf 2021 (MO).indd 16
03-06-2021 13:07
VOORWOORD
THUISKANTOOR HET THUISWERKEN KENDE VOOR MIJ EEN MOEIZAME START: MEERDERE VERBOUWENDE BUREN EN SCHOUDERKLACHTEN MAAKTEN DE EERSTE WEKEN BEPAALD GEEN LOLLETJE. NU – EVEN AFKLOPPEN – DE ERGSTE VERBOUWWOEDE VOORBIJ LIJKT EN IK MIJZELF DWING OM OOK AF EN TOE BIJ DE PC WEG TE GAAN, VOELT HET KANTOOR AAN HUIS ALSOF HET NOOIT ANDERS IS GEWEEST. NATUURLIJK MIS IK MIJN COLLEGA’S, MAAR ZONDER AFLEIDING MIJN WERK KUNNEN DOEN, IS NIET ALLEEN MAAR VERVELEND.
Een belangrijk verschil met het
Voor mij geen ingebakken tools,
kantoor is dat ik nu mijn eigen
een ouderwetse batchfile knoopt
systeembeheerder ben. Dat heeft
Forfiles, Copy en WinRAR aan
ontegenzeggelijk voordelen:
elkaar. Nooit meer iets kwijt,
het naar persoonlijke smaak
heerlijk!
inrichten van mijn netwerk en
Op het tekstverwerken na doe
pc is best fijn. De keerzijde was
ik vrijwel alle werkgerelateerde
dat het weken duurde voordat
zaken in de browser. Slack voor
alles helemaal naar wens was
overleg met collega’s, ownCloud
ingesteld. Je bent eigenlijk nooit
voor het uitwisselen van bestan-
echt klaar met finetunen, ik niet
den en Office 365 voor mail en
tenminste.
planning. Bij vergaderingen via
Over de wispelturige wifi en de
Teams dient m’n oude iPhone
oplossing (WifiInfoView) heb ik
als webcam, dankzij de onvol-
het hier eind vorig jaar al uit-
prezen app Iriun. Na anderhalf
voerig gehad, maar het intomen
jaar zit de routine er goed in,
van software vroeg minstens
maar het was net als voor
zoveel inspanning. Microsoft,
iedereen wel even wat uitzoek-
Intel en Adobe blijken notoire
werk voordat alles naar behoren
data-analisten en ik weiger
functioneerde.
simpelweg om dubbel te betalen:
Voor thuissysteembeheerders
een keer met euro’s en dan nog
is dit nummer goed gevuld. We
eens met mijn gegevens. In de
gaan in op het inrichten van
praktijk blijkt dat nog best een
je thuiskantoor en bespreken
klus. En bij elke update moet ik
het beveiligen van de servers
controleren of alles nog steeds
in je thuisnetwerk. Onmisbaar
eerste column wie verantwoordelijk is voor
netjes staat afgesteld.
zijn de masterclasses over het
de systeembeveiliging bij het thuiswerken.
Met enige regelmaat back-uppen
machtigingenbeleid in Windows
We sluiten af met een overzicht van tien
is uiteraard een verplicht num-
10 en het inrichten van een web-
all-in-one-pc’s. Veel leesplezier!
mer. Aangezien de documenten
kantooromgeving met Nextcloud
voor PCM in de cloud staan, vol-
Hub. Jurist Arnoud Engelfriet
staat het eens per week maken
praat ons vanaf nu bij over recht
Martijn Overman
van een incrementele back-up.
en internet, en bespreekt in zijn
moverman@reshift.nl
NR. 07 - JULI 2021
PCM07_p003-003_Voorwoord (JP).indd 3
WWW.PCMWEB.NL
3
04/06/2021 11:32
INHOUD
THUISKANTOOR
39 + 40 THUISWERKEN ZAL OOK NA DE PANDEMIE VOOR VELEN DE NORM BLIJVEN. IN DIT DOSSIER WORDT DE STUDEERKAMER EEN PROFESSIONELE KANTOOROMGEVING.
42
60
RICHT JE IDEALE THUISKANTOOR IN Als na de pandemie het thuiswerken deels de
10X TECH: TIEN ALL-IN-ONE-PC’S VOOR IN ELK THUISKANTOOR
norm blijft, is het van belang dat je investeert
Een all-in-one-pc (AIO) is een beeldscherm
in een goede werkplek thuis. Het vergt wel
waarin de computer is verwerkt. Een ideaal
wat denkwerk en voorbereiding om je thuis-
apparaat voor de serieuze thuiswerker met
kantoor op orde te krijgen.
vaste werkplek.
48
65
MASTERCLASS: BEVEILIG DE SERVERS IN JE THUISNETWERK
TECH & RECHT: WIE DRAAIT ER OP VOOR DE THUISWERKSECURITY?
Hier draait alles om je beveiligingsstrategie,
Mag een werknemer zijn privélaptop gebrui-
waarbij het gaat om het thuisnetwerk, het
ken als-ie thuiswerkt? Wie is er verantwoor-
serversysteem zelf én de services die erop
delijk voor de beveiliging? Mag een werkgever
draaien. Timmer alles zoveel mogelijk dicht.
al het verkeer monitoren en/of filteren?
54
66
MASTERCLASS: STEL MACHTIGINGEN IN VOOR WINDOWS 10
MASTERCLASS: EIGEN WEBKANTOOROMGEVING MET NEXTCLOUD HUB
Wanneer je je pc of netwerk met andere
Draai met een Ubuntu-appliance Nextcloud
gebruikers deelt, wil je dat zo doen dat ze niet
Hub en Collabora Online op een Raspberry
bij jouw (of elkaars) gegevens kunnen. Dat
Pi 4. Zo heb je vrij eenvoudig een eigen
regel je met machtigingen.
webgebaseerde kantooromgeving.
4
PCM07_p004-005_Inhoud (ingevuld) (EW).indd 4
04/06/2021 11:31
INHOUD
10
32
84
KOPLOPERS
IJZERWAREN
MASTERCLASS
Dyme
Singleboardcomputers
Je eigen webshop opzetten
Met een speciale vergunning koppelt de
De Raspberry Pi domineert al jarenlang de
Leven van internet, iedereen droomt er
Nederlandse app Dyme je betaalrekening
markt voor singleboardcomputers. Je zou
weleens van. Maar wat heb je nodig om een
aan slimme software die je inzicht geeft in je
bijna vergeten dat ook andere fabrikanten
goed idee om te zetten in een webshop? Hoe
inkomsten, vaste lasten en andere uitgaven.
soortgelijke producten ontwikkelen.
zet je een webshop op? En hoe kom je aan bezoekers? We leggen alles stap voor stap uit.
24
90
GROEPSTEST
Compacte NAS’en
MASTERCLASS
We testten vijf compacte NAS-apparaten met
Geluidsverbeteringen met miniDSP
ruimte voor twee schijven. Je centraliseert
Wil je een subwoofer bij je bureau om de
er opslagfuncties mee in je thuisnetwerk,
kleine satellietluidsprekers te ondersteunen?
maar ze zijn ook krachtig genoeg voor het
Of alle explosies van je favoriete films kunnen
streamen van audio, video en nog veel meer.
horen op elke stoel in je thuistheater? Dan is een miniDSP een flexibele en relatief eenvoudig te gebruiken oplossing. Door te programmeren en te meten, krijg je het geluid precies zoals jij dat wenst.
72
30 REVIEW
Dashcam Mio MiVue 866
102
MASTERCLASS
MASTERCLASS
MoOde Audio op de Raspberry Pi
Bluetooth en Zigbee afluisteren
Allerlei bekende audiomerken ontwikkelen
Draadloze apparaten zijn populair, maar bij
prima audiostreamers, maar daar betaal je
problemen is het vaak moeilijk om de oor-
dan ook fors voor. Met behulp van een Rasp-
zaak aan te duiden. Met een speciale dongel
berry Pi en de gratis software MoOde Audio
en software zoals Wireshark kun je ook
maak je zelf een veelzijdige audiostreamer.
bluetooth en Zigbee afluisteren.
EN VERDER ...
Mio positioneert zijn kersverse MiVue 866 als topmodel binnen de 8-serie. De voornaamste speerpunten van deze compacte dashcam zijn wifi, een grote beeldsensor van 2/3 inch en Full-HD-beeldkwaliteit met 60 fps.
6
BOOTSECTOR Geruchten en nieuwe producten
16 BINNENSTEBUITEN Apple iPhone 12 Max
17 TECHHELDEN Alan Turing
18 PRIVACYMEETLAT Clubhouse
20 TECHBESPREKING Het boek ‘Datamacht en tegenkracht’
36 ON THE MOVE Space Launch System
78 CURSUS Zelf apps bouwen, deel 4
96 DRAADBREUK Netwerknieuws en -tips
100 CHEATSHEET Sneltoetsen, codes en opdrachtregels
107 COLOFON Lezersservice en abonnementen
22 DE STANDAARD HEIF (High-Efficiency Image File Format)
NR. 07 - JULI 2021
PCM07_p004-005_Inhoud (ingevuld) (EW).indd 5
WWW.PCMWEB.NL
5
04/06/2021 11:32
BOOTSECTOR
BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS ELKE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEEST OPVIELEN.
#FAIL
MICROSOFT ANNULEERT WINDOWS 10X Microsoft heeft zijn besturingssysteem Windows 10X geannuleerd, zo bevestigde het bedrijf eind vorige maand. Windows 10X moest het besturingssysteem worden voor laptops en tablets met twee schermen, een vouwbaar scherm én apparaten met eenvoudige hardware. Met Windows 10X wilde Microsoft zich klaarmaken voor toestellen met een vernieuwend ontwerp en meer goede, betaalbare Windows-apparaten aanjagen, vooral om beter te kunnen concurreren met tablets en laptops voor-
POLDERTECH
zien van Googles lichtgewicht Chrome OS.
NEDERLANDSE START-UPS NAAR DE VS
Nu Windows 10X – om officieel onduidelijke redenen – geannuleerd is, is de release later dit jaar dus van de baan. Microsoft wil elementen van Windows 10X in de reguliere software van Windows
Vier Nederlandse start-
een beurs van 12.000 dol-
technologie om gevoelige
10 verwerken. De eerste vernieuwingen zijn al
ups die zich bezighouden
lar en gaan aan Draper
data veilig te analyseren
zichtbaar voor Windows 10 Insider-builds en komen
met technologie hebben
University workshops
en Loop Robots werkt
later dit jaar voor iedereen beschikbaar via de
een beurs gewonnen
volgen en praten met
aan een zelfrijdende
najaarsupdate. De grote vraag is wat het schrappen
waarmee ze een trai-
andere start-ups, experts
robot die ruimtes reinigt
van Windows 10X betekent voor de ontwikkeling
ningsprogramma in
en investeerders.
met UVC-licht.
van Microsofts Surface Neo. Deze tablet met twee
Silicon Valley kunnen
De winnaars (Fruitpunch
In totaal deden 24
9inch-schermen en Windows 10X werd eind 2019
volgen. Aan Draper
AI, Hable One, Roseman
start-ups mee aan de
voor het eerst getoond, maar is nog steeds niet offi-
University in San Mateo,
Labs en Loop Robots)
wedstrijd, waarvan er zes
cieel gelanceerd. Microsoft laat er ook nu niets over
om precies te zijn. De
zijn aangewezen door
in de finale eindigden.
los. Vorig jaar liet topman Panos Panay aan The
Drapers Silicon Sum-
een vijfkoppige jury van
Unpluq (een usb-connec-
Verge doorschemeren dat Microsoft meer appa-
mer Pitch Prize levert
succesvolle onderne-
tor om je smartphone in
raten met twee schermen in ontwikkeling heeft.
normaliter één winnaar
mers. Fruitpunch AI wil
een concentratiestand
Ook zei Panay te geloven dat andere fabrikanten
op, maar de universiteit
kunstmatige intelligentie
te zetten) en Alphabeats
Microsofts voorbeeld gaan volgen.
was dit jaar zo onder de
op diverse manieren
(dat neurofeedback
indruk dat maar liefst
beter inzetten, Hable One
geeft op je eigen muziek)
vier start-ups naar de
is een brailletoetsenbord
vielen in die finale buiten
Verenigde Staten mogen
voor smartphones, Ro-
de boot, meldt www.
afreizen. Zij krijgen elk
seman Labs ontwikkelt
innovationorigins.com.
6
PCM07_p006-009_Bootsector (SW).indd 6
04/06/2021 11:31
BOOTSECTOR
THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY ELKE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?
GOOD
BAD POSTCODECHECK VOOR GLASVEZEL
UGLY
Op de nieuwe website
HONDERDEN DELL-LAPTOPS LOPEN GEVAAR
CRIMINELEN HACKTEN TWEEDE KAMERLEDEN Criminelen hebben vorig
www.gigabit.nl kun je na
Dell heeft een beveili-
jaar toegang weten te
het invullen van je post-
gingsupdate uitgebracht
krijgen tot de WhatsApp-
code en huisnummer direct zien of er
die een kritiek probleem in honderden
accounts van minstens vijf Tweede
een gigabitaansluiting beschikbaar is
laptopmodellen oplost. Het beveili-
Kamerleden, één Eerste Kamerlid en
en zo ja, welke providers dusdanig snel
gingsprobleem zit in laptops van Dell
topambtenaren van het ministerie
internet leveren. De website is een initi-
en dochtermerk Alienware, en betreft
van Economische Zaken. Dat meldt de
atief van branchevereniging NLcon-
de nieuwe XPS-modellen tot laptops
Algemene Rekenkamer in zijn jaarlijkse
nect. Wel ontbreekt nog een overzicht
uit 2009. Via www.tiny.cc/ddbutil vind
rapport. De politici en ambtenaren zijn
van geplande aansluitingen. Vorige
je een lijst met kwetsbare apparaten.
het slachtoffer geworden van zogehe-
maand schreven we al dat de uitrol van
Tweehonderd laptopmodellen die geen
ten WhatsApp-fraude. Hierbij doet een
glasvezel in Nederland in een stroom-
updates meer krijgen, zijn eveneens
crimineel zich voor als een goede be-
versnelling komt. Met name T-Mobile
vatbaar. Het probleem heeft betrek-
kende die je vraagt om met spoed een
en KPN zetten groots in op de aanleg
king op de driver dbutil_2_3.sys. Deze
openstaande rekening te betalen. Via
van glasvezelaansluitingen in meer
is niet bij aankoop aanwezig op de
de malafide betaallink vraagt de oplich-
dorpen en steden. Zo wil T-Mobile de
laptop, maar wordt geïnstalleerd bij
ter je WhatsApp-verificatiecode aan en
komende vijf jaar meer dan 1 miljoen
het updaten. Grote kans dus dat hij
neemt hij je WhatsApp over. Zo kan hij
nieuwe huishoudens aansluiten op
geïnstalleerd is. De update vernieuwt
gepersonaliseerde oplichtingsberichten
glasvezel en verwacht KPN de komen-
de driver en lost de kwetsbaarheid op.
naar je contacten sturen. “Het ging deze
de jaren 700.000 nieuwe huishoudens
Beveiligingsbedrijf SentinelLabs heeft
hackers om geld, maar het is denkbaar
en 200.000 bedrijven van glasvezel te
’m ontdekt en meldt samen met Dell
dat het ook om informatie had kunnen
voorzien. Dat plan stond oorspronkelijk
dat er tot dusver geen bewijs is dat
gaan”, zo schrijft de Rekenkamer.
op de agenda voor na 2025, maar is naar
kwaadwillenden het lek hebben mis-
Ambtenaren mogen geen gevoelige
voren gehaald vanwege een investering
bruikt. Hackers konden via de driver
informatie delen via WhatsApp, maar
van een pensioenfonds.
malware installeren, de computer op
zou dat echt niet gebeuren?
afstand overnemen en phishingberichten verspreiden.
NR. 07 - JULI 2021
PCM07_p006-009_Bootsector (SW).indd 7
WWW.PCMWEB.NL
7
04/06/2021 11:31
BOOTSECTOR
AANJAGER
POSITIEF EN NEGATIEF
CHROME OS VOEGT LINUX-INTEGRATIE TOE
DATACENTERS IN NEDERLAND IN HET NIEUWS
De nieuwste stabiele versie van Chrome OS (91) voegt ingebouwde ondersteuning toe voor Linux. Tot dusver zat Linux-ondersteuning al een hele tijd in bèta. Wel was deze eenvoudig aan en uit te zetten. Nu Linux
TIJDLIJN DATACENTERS
debuteert in de stabiele versie, is het de verwachting dat het gebruik ervan toeneemt omdat meer mensen
15 FEBRUARI 2021
4 MAART 2021
lende verbeteringen door aan de Linux-ondersteuning.
De Provincie
PWN benadrukt
Zo is er een nieuwe terminal-app toegevoegd, is de
Noord-Holland-
Noord-Holland
dat de drinkwater-
ermee in aanraking komen. Google voert ook verschil-
ondersteuning voor usb verbeterd en blijven updates
25 MAART 2021
se bestuurders
dwingt bij de
voorziening nooit
gaan hun boekje
rechter een
in het gevaar zal
te buiten om
onderzoek af
komen doordat
grofweg een kwartier nodig om te updaten en deed hij
datacenters te
naar de bouw van
datacenters
dat na een Chrome OS-update.
lokken, meldt
een Microsoft-
koelwater nodig
Google kondigde de veranderingen aan op zijn jaar-
De Telegraaf.
datacenter.
hebben.
tussen Chrome OS en de Linux-container op de achtergrond doorlopen. Tot dusver had de Linux-container
lijkse I/O-ontwikkelaarsconferentie. Op die conferentie presenteerde het bedrijf ook ondersteuning voor Android 11 en een volledig donkere modus voor Chrome OS. Deze functies komen later beschikbaar. via www.bit.ly/coslinux vind je een lijst van Chrome OS-apparaten uit 2018 of ouder die geschikt zijn voor Linux. Google meldt dat – tenzij anders vermeld – alle Chrome OS-toestellen uit 2019 en nieuwer Linux
ELKE GRAM TELT
ondersteunen.
LG GRAM-LAPTOPS IN NEDERLAND TE KOOP
VOL VERNIEUWINGEN
GOOGLE PRESENTEERT ANDROID 12
LG is na jaren van afwezigheid teruggekeerd op de Nederlandse
Google heeft op zijn jaarlijkse
verschijnt de definitieve Android
laptopmarkt, en wel met een
I/O-ontwikkelaarsconferentie
12-update voor in aanmerking
interessante reeks: de Gram. Die
versie 12 van zijn Android-bestu-
komende smartphones en
bestaat uit drie laptops met high-
ringssysteem gepresenteerd. De
tablets. Fabrikanten kunnen de
end specificaties en een opval-
eerste bèta is nu te installeren op
versie vanaf dat moment ook op
lend lichte behuizing
selecte Pixel-smartphones en mo-
nieuwe toestellen installeren.
gemaakt van een
dellen van merken als OnePlus,
Ten opzichte van Android 11 voert
magnesiumlegering.
Xiaomi en Oppo. In het najaar
de twaalfde versie een heel nieuw
Het 14inch-model weegt 999
en vooral speelser ontwerp door,
gram, de 16inch-variant tikt 1190
dat qua kleuren meer te persona-
gram aan en de 17inch-uitvoering
liseren is. De software biedt meer
weegt 1350 gram. Met name
geheugen. Alle drie modellen
privacy-instellingen voor apps
de twee grote modellen zijn
beschikken over schermen met
en onderdelen zoals de camera
honderden grammen lichter dan
een 16:10-beeldverhouding, thun-
en microfoon. Bovendien zie je
gebruikelijk.
derbolt4-poorten, usb-a-poorten
duidelijker welke apps op welk
LG voorziet de drie laptops
en een HDMI2.0-aansluiting.
moment toegang hadden tot be-
allemaal van Windows 10, een
Voor de goedkoopste uitvoering
paalde permissies en kun je hier
ssd van 512 GB en nieuwe Intel
van de Gram 14 mag je 1249 euro
indien nodig iets aan veranderen.
Core i5- of i7-processors. De 16- en
neerleggen. Het 16inch-model
Android 12 is daarnaast gebruiks-
17inch-Grams hebben een 80Wh-
start bij een prijs van 1499 euro
vriendelijker voor slechtzienden
accu en 16 GB werkgeheugen.
en voor de Gram 17 betaal je
en werkt externe appwinkels
In de 14inch-laptop vind je een
minimaal 1599 euro.
minder tegen.
72Wh-accu en 8 of 16 GB werk-
8
PCM07_p006-009_Bootsector (SW).indd 8
04/06/2021 11:31
BOOTSECTOR
Dankzij datacenters kunnen
nodig. Giganten als Google en
zouden zijn voor het internati-
even nauw met de juridische
we series streamen, online
Microsoft bouwen ze graag in
onale aanzien van Nederland,
procedures. En dat levert boze
samenwerken in documenten
Nederland, met name vanwege
werkgelegenheid bieden en
omwonenden, rechtszaken
en videobellen met familie aan
de uitstekende internetknoop-
bijdragen aan een betere Ne-
en ontevreden techreuzen op.
de andere kant van de wereld.
punten (waaronder AMS-IX)
derlandse digitale infrastruc-
PCM zet de belangrijkste ge-
En nog veel meer! Omdat we
en de subsidies op onder
tuur. Provincies buitelen over
beurtenissen van de afgelopen
steeds meer data verbruiken
meer het energieverbruik. De
elkaar heen om datacenters
maanden op een rij.
en steeds hogere eisen stellen,
overheid haalt de datacenters
binnen te hengelen, maar
zijn er ook meer datacenters
graag binnen omdat ze goed
nemen het niet in alle gevallen
26 APRIL 2021
29 APRIL 2021
7 MEI 2021
17 MEI 2021
Google schrapt zijn
Zeewolde stelt het
Flevoland start een
Microsoft wil een
plan om nog eens drie
besluit over een enorm
tweejarig onderzoek
datacenter in
datacenters in Noord-
datacenter maanden
naar de regels voor
Middenmeer zoveel
uit omdat er meer
datacenters in de
mogelijk gaan koelen
milieuonderzoek nodig
provincie.
Holland te bouwen.
is.
met opgevangen regenwater van het dak.
XPSPLINTERNIEUW
TERUGKEER
NIEUWE DELL XPS-LAPTOPS MET RTX 3050
KOBO ELIPSA: GROTE E-READER! Goed nieuws voor liefhebbers
leerd, kan Dropbox-bestanden
van grote e-readers: er is
importeren en exporteren, en
Dell heeft nieuwe laptops in zijn
afgesteld, maar ook meer stroom
eindelijk weer zo’n model aan-
heeft een 2400mAh-accu. Het
populaire XPS-serie aangekon-
verbruikt. Dell biedt de XPS 17
gekondigd. Kobo introduceert
werkgeheugen bedraagt 1 GB
digd. Het gaat om updates van
ook aan in combinatie met een
de Elipsa, voorzien van een
en de opslag een riante 32 GB.
de XPS 15 en XPS 17, voorzien van
RTX 3060 met een TDP van 70
10,3inch-scherm. Een paar jaar
De Elipsa weegt 383 gram en
de nieuwste generatie Intel Core-
watt.
geleden verschenen er meer-
wordt geleverd met styluspen
processor en Nvidia GeForce RTX
De XPS 17 beschikt over vier
dere 9- en 10inch-e-readers,
en een sleepcover. De advies-
3000-videokaarten. Beide laptops
thunderbolt4-aansluitingen.
maar de afgelopen tijd zijn
prijs voor Nederland en België
zijn te kiezen met een Intel Core
Op de XPS 15 zijn dat er twee,
er alleen kleinere modellen
is 399 euro.
i5, i7 of i9 uit Intels Tiger Lake
aangevuld met een usb-c-poort
uitgekomen. De Elipsa brengt
H-reeks. Op grafisch gebied kun
zonder thunderbolt-ondersteu-
daar dus verandering in en
je kiezen uit de eveneens nieuwe
ning. De laptops komen later
heeft een groot, drukgevoelig
Nvidia GeForce RTX 3050 en 3050
dit jaar in Nederland uit voor
e-ink-scherm dat 1872 bij 1404
Ti. In de XPS 15 hebben die een
nog onbekende prijzen. Vorige
pixels telt. Kobo levert een
TDP van 45 watt en in de XPS
maand presenteerde het bedrijf
styluspen mee waarmee je
17 is dat 60 watt. Dat betekent
al de nieuwste XPS 13 met een
aantekeningen kunt maken.
dat de videokaart krachtiger is
13,4inch-oledscherm dat
De fabrikant adverteert moge-
3456 bij 2160 pixels toont.
lijkheden als het omcirkelen,
Deze XPS 13 9310 is op het
onderstrepen en markeren
scherm na identiek aan andere XPS 13-modellen en is al te koop in omringende landen. Over een eventuele Nederlandse release is nog niets bekend.
van tekst. Houd er rekening mee dat deze functies niet werken op pdf’s met drm-beveiliging. De Elipsa heeft de Kobo e-book-app vooraf geïnstal-
NR. 07 - JULI 2021
PCM07_p006-009_Bootsector (SW).indd 9
WWW.PCMWEB.NL
9
04/06/2021 11:31
DYME
Koplopers RENS BLOM
NEDERLANDSE APP HELPT JE GELD BESPAREN
10
PCM07_p010-015_Koplopers - Dyme (SW).indd 10
04/06/2021 11:31