PCM 0708 2018 preview

ZO E 14 MER XTRA 8 P N DIK AG UM IN ME A’S R !

JULI/AUGUSTUS 2018

KOPLOPERS

GROEPSTEST

ACHTERGROND

FOODSTORY

SSD’S

GRAFISCHE CHIPS

Eten bestellen alsof het bord al

Ssd’s met sata- en m.2-aansluiting

Alle videochips van Nvidia en AMD

voor je op tafel staat

kritisch vergeleken

in één overzicht

VOOROP IN TECH DOSSIER NETWERKOPSLAG

DOSSIER NETWERKOPSLAG VERVANG EEN SCHIJF UIT JE NAS MET BEHOUD VAN GEGEVENS MASTERCLASS NEXTCLOUD ANALYSE VAN LINUX IN JE NAS GROEPSTEST (KLEIN)ZAKELIJKE NAS’EN 10 CLOUDDIENSTEN WWW.PCMWEB.NL

PLUS Signal Protocol Windows 10 en privacy Bouw je eigen retro-spelconsole Gebroken blockchain-beloftes

PCM PC

BP

nummer 7/8 2018

juli/aug

€ 9,95

Naamloos-1 1

8-6-2018 14:59:49

VOORWOORD

OPSLAG HET LIJKT BIJNA EEN NATUURWET DAT JE VAN OPSLAGRUIMTE NOOIT GENOEG KUNT HEBBEN. DIE GLOEDNIEUWE NAS, DE LUXE LAPTOP EN DIE EINDELOZE CLOUDRUIMTE STAAN BINNEN MUM VAN TIJD STAMPVOL MET BESTANDEN WAARVAN JE JE AFVRAAGT WAAR DIE IN ’S HEMELSNAAM VANDAAN KOMEN. MAAR WAT WIL JE OOK. ZIJN WE MET Z’N ALLEN NET GEWEND AAN FULL HD OP ELK SCHERM, KLOPT 4K ALWEER AAN DE DEUR. EN DIE BESTURINGSSYSTEMEN WORDEN ER MET ALLE UPDATES OOK NIET BEPAALD SLANKER OP.

Inmiddels probeer ik de op-

se over het netwerk hoe , testen

slaghonger zoveel mogelijk te

we ook nog een aantal ssd’s.

beteugelen, door gedownloade

In deze extra dikke zomer-

films niet te bewaren en media

editie is er veel ruimte voor de

waar dat kan te streamen. Voor

traditionele pc-onderwerpen.

het opruimen van mijn harde

Behalve de genoemde opslagme-

schijf draait een script dat bij

thoden, geven we een overzicht

het afsluiten van de pc korte

van alle videochips van nVidia

me en maakt met alle achter-

en AMD van dit moment en

gebleven zooi. De nas staat er

Windows 10 houden we langs de

voornamelijk voor muziek en

privacymeetlat. Maar ook niet

als uitvalsbasis dient de gratis

direct pc-gerelateerde tech komt

terabyte opslagruimte Stack van

uitgebreid aan bod, zoals in een

TransIP. Hoewel ik hierdoor be-

artikel over het Signal-proto-

scheiden opslageisen heb, groeit

col (onder andere gebruikt in

de dataverzameling toch gestaag

WhatsApp) en een verhaal over

en wil ik wel zijn voorbereid op

tweefactorauthenticatie. Of een

het moment dat de boel uit z’n

verkenning van gebroken block-

jasje groeit.

chainbelo es.

In dit nummer lees je alles over

Dat tech soms ook gewoon leuk

opslag via je netwerk, met een

kan zijn, bewijst de app Foodsto-

prominente rol voor nas’en.

ry, waarmee het is alsof een bord

Zoals in een masterclass over

eten voor je op tafel staat. Ben je

het vervangen van een nas-schijf

meer van de games, dan kun je je

met behoud van alle gegevens,

hart ophalen met de DIY waarin

een achtergrondartikel over het

we met behulp van de Raspberry

besturingssysteem van je nas en

Pi een retro-spelconsole bouwen.

ontelbare foto’s en uren videomateriaal in de

een groepstest van (klein)zakelij-

Al met al meer dan genoeg

allerhoogste kwaliteit. Aan de opslagruimte

ke nas’en. En houd je graag meer

leesvoer voor op vakantie, dus

zal het niet liggen, toch?

dan alleen opslag in eigen be-

vergeet ‘m vooral niet in je hand-

heer, dan tuig je er toch gewoon

bagage te stoppen. Ik wens ie-

zelf een clouddienst op? Voor

dereen een onvergetelijke zomer

Martijn Overman

wie echt niet genoeg kan krijgen

en een thuiskomst met mooie

Content- en projectmanager PCM

van opslag, waarbij het niet per

herinneringen, sterke verhalen,

moverman@reshi .nl

NR. 07/08 - JULI/AUGUSTUS 2018

PCM0708_p003-003_Voorwoord - Opslag (JN).indd 3

WWW.PCMWEB.NL

3

11/06/2018 19:39

INHOUD

DOSSIER NETWERKOPSLAG 45 NETWERKOPSLAG IS DE BELANGRIJKSTE TAAK VAN EEN NAS, MAAR INMIDDELS KAN ER VEEL MEER MEE: HET ZIJN COMPLETE MULTIMEDIASERVERS EN PERSOONLIJKE CLOUDSYSTEMEN GEWORDEN. SLUIT ‘M VIA HDMI AAN OP DE TV EN JE HEBT EEN VOLWAARDIGE MEDIASPELER. EN WIE GEEN ZIN HEEFT IN GOOGLE DRIVE EN OFFICE 365, DRAAIT GEWOON ZELF ZIJN TEKSTVERWERKER, SPREADSHEETPROGRAMMA OF MAILSERVER.

46

56

DE STAAT VAN … NETWERKOPSLAG

GROEPSTEST: ZAKELIJKE NAS’EN

Nas staat eigenlijk synoniem voor netwerk-

We testen vijf nas’en voor professioneel en

opslag, maar met die term doen we moderne

kleinzakelijk gebruik, met ruimte voor mini-

nas’en tekort. Die is eigenlijk te beschouwen

maal vier schijven. Lekker stil én toch nog

als een mini-server voor allerlei taken!

compact.

48

62

MASTERCLASS: VERVANG EEN SCHIJF IN JE NAS

10X TECH: CLOUDOPSLAG VOOR DATA EN BACK-UPS

Schijven vervangen doe je op twee momen-

Cloudopslag is handig voor het delen en altijd

ten: als je opslagruimte vol is of als een schijf

benaderen van bestanden. Welke aanbieder is

defect is. Dat kan best complex zijn, maar met

de juiste? PCM zet de 10 beste clouddiensten

dit stappenplan lukt het wel.

van dit moment op een rij.

53

66

LINUX IN JE NAS

MASTERCLASS: NEXTCLOUD

Veel apparaten in je netwerk draaien Linux,

De opensource-cloudopslagdienst Nextcloud

zonder dat je dat misschien bese . We bekij-

(een fork van ownCloud) is uitgegroeid tot

ken Linux-distributies in twee nas-systemen:

een online platform om samen te werken.

van Western Digital en van Synology.

Wat kun je ermee?

4

PCM0708_p004-005_Inhoud (TS) v2.indd 4

11/06/2018 22:23

INHOUD

10

98

116

KOPLOPERS

MASTERCLASS

GROEPSTEST

Foodstory: augmented reality aan tafel

Windows-beveiliging

19 ssd’s met nvme of sata

Windows is een favoriet doelwit voor hackers

We frissen eerst je basiskennis over ssd’s op.

Voor je uit eten gaat zoek je thuis waarschijn-

en malware. Microso probeert dat tegen te

Dan testen we er 19, we zoeken de beste voor

lijk de menukaart op. FoodStory is een app

gaan door het besturingssysteem van talrijke

je uit. Een van de belangrijkste vragen is:

die met behulp van augmented reality het

beveiligingsfuncties te voorzien. We bekijken

leveren theoretisch veel snellere modellen je

eten in restaurants thuis alvast thuis op je

deze maatregelen, van BitLocker tot Hello en

in de praktijk wat op?

tafel laat zien.

nog veel meer.

18

104

SECURITY

MASTERCLASS

Tweestapsverificatie

NodeRED

Tweestapsverificatie is een van de beste

Al eerder verbonden we IoT-toepassingen

draagcomfort. Bovendien speelt de geluids-

manieren om een account te beveiligen tegen

door middel van NodeRED. Nu leggen we de

kwaliteit met eventuele surroundeffecten

ongewenste indringers. Toch is het proces

werking ervan meer in detail uit.

natuurlijk ook een belangrijke rol. We

130 IJZERWAREN

Headsets om mee te gamen Gamers willen voor een headset een hoog

bespreken zeven recente gaming-headsets.

nog steeds verwarrend en ingewikkeld voor de gemiddelde gebruiker. Geen wonder dus

138

dat maar weinig mensen aan ‘2FA’ willen.

34

OVERZICHT

Alle videochips op een rij

ACHTERGROND

Er is nu wat stabiliteit op de markt voor video-

De (niet-)gerealiseerde doelstellingen van Bitcoin

chips. Tijd om een overzicht te geven van wat er op de markt is en de onderliggende architecturen en technologieën toe te lichten.

Het bitcoin-netwerkprotocol is bedacht met een aantal doelstellingen. We maken na tien jaar de balans op: welke doelen zijn wel en niet behaald? En wat kunnen we daaruit

EN VERDER ...

concluderen?

80 DIY

Retro-console Bouw je eigen arcademachine! Bracht je als kind uren door op een commodore 64? Of speelde je op een ander apparaat spelletjes?

Die nostalgische games kun je prima spelen op een zelfgebouwde gamemachine!

6

BOOTSECTOR Geruchten en nieuwe producten

24 STROOMDIAGRAM Welke monitor past het beste bij je?

25 COLUMN Facebook hee niets geleerd

28 DE STANDAARD Signal-protocol

30 TERUGBLIK Meltdown en Spectre

40 ACHTERGROND Bespioneren de Chinezen ons?

44 STELLING ‘Fabrikanten zijn altijd verantwoordelijk voor IoT-beveiligingsschade’

71 4-IN-1 WORKSHOP Complexe computerproblemen oplossen

86 DRAADBREUK Netwerknieuws en -tips

90 CHEATSHEET Sneltoetsen, codes en opdrachtregels

92 MASTERCLASS Linux-versie kiezen

110 REVIEW Raspberry Pi 3 Model B+

112 DUURTEST Samsung Gear Fit2 Pro

124 GROEPSTEST Atx-behuizingen

135 ICOON ASUS H370 Mining Master

136 ON THE MOVE Ethernet in de auto

146 COLOFON Lezersservice en abonnementen

NR. 07/08 - JULI/AUGUSTUS 2018

PCM0708_p004-005_Inhoud (TS) v2.indd 5

WWW.PCMWEB.NL

5

11/06/2018 22:23

BOOTSECTOR

BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS ELKE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEEST OPVIELEN.

#FAIL

GDPR BLOKKEERT EUROPEANEN De General Data Protection Regulation (GDPR) die eind mei is ingegaan in de Europese Unie, moet de consument onder andere meer rechten geven over de verzameling van zijn online gegevens. Bedrijven moeten hun websites, database en manier van opereren in veel gevallen (enigszins) aanpassen om

POLDERTECH

aan de GDPR te voldoen, waar ze twee jaar de tijd

GIBSON IS DOOD, LANG LEVE TPV TECHNOLOGY

voor hebben gehad. Nu de GDPR is ingegaan, in Nederland noemen we hem overigens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), blijkt dat niet alle bedrijven klaar zijn voor de strengere wetgeving. Zo hebben uitgevers van een

Het in Eindhoven geves-

Zestig mensen komen

Nu heeft TPV Techno-

aantal grote Amerikaanse nieuwsmedia hun sites

tigde Gibson Innovati-

op straat te staan.

logy ook de rechten

simpelweg geblokkeerd voor Europese gebruikers,

ons is door de rechtbank

Gibson Innovations

verkregen voor audio-

waardoor onder andere de Chicago Tribune en

failliet verklaard. De

ontwikkelde en verkocht

en videoproducten en

Los Angeles Times niet toegankelijk zijn vanaf een

voormalige audiotak

audioproducten onder

accessoires en mag het

Nederlands apparaat. Verschillende apps hebben

van Philips werd in 2014

de Philips-naam en

de licentienaam tot 2024

ook geen zin om aan de EU-wetgeving te voldoen

gekocht door Gibson

betaalde Philips een ver-

gebruiken. Hoeveel geld

en zijn sinds eind mei daarom niet meer beschik-

Brands, het bekende

goeding voor die licentie.

hiermee gemoeid is, is

baar voor Europeanen. Unroll.me zegt ‘niet te zijn

gitarenbedrijf dat tegen-

Nu Gibson Innovations

niet bekendgemaakt. De

ontworpen om aan de GDPR-eisen te voldoen’

woordig in financiële

failliet is, heeft Philips de

kans op een doorstart

en heeft Europese accounts daarom verwijderd.

problemen verkeert. Er

licentie verkocht aan het

voor Gibson Innovations

En de lees-het-later-dienst Instapaper is ‘tijdelijk’

is uitstel van betaling

Chinese TPV Technology.

is klein. Wat er met het

niet beschikbaar in Europa. Een vpn-verbinding

aangevraagd en er zijn

Dit is het moederbedrijf

bedrijf gaat gebeuren

via bijvoorbeeld een Amerikaanse server werkt in

verschillende bedrijfson-

van TP-Vision. Die laat-

is op moment van

sommige gevallen, maar bij bijvoorbeeld Unroll.

derdelen afgestoten,

ste maakt al langer mo-

schrijven nog onbekend,

me kun je je afvragen of je de dienst (nog) wel wilt

waaronder de Innova-

nitoren en televisies met

een curator houdt zich

gebruiken, aangezien die je privacy niet zo hoog in

tions-tak in Nederland.

de Philips-licentienaam.

hiermee bezig.

het vaandel heeft staan.

6

PCM0708_p006-009_Bootsector (TS).indd 6

11/06/2018 19:40

BOOTSECTOR

THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY ELKE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?

GOOD

BAD

UGLY

OVERHEID START CYBERSECURITYALLIANTIE

NEDERLANDSE HUISARTSEN MAILEN NIET VEILIG

De Nederlandse overheid

De websites van hon-

hee in mei het startschot

derden psychologen en

HACKERS INFECTEREN HONDERDDUIZENDEN ROUTERS MET MALWARE Een hackersgroep hee

gegeven voor een cybersecurity-alli-

huisartsen vragen patiënten hun

wereldwijd een half miljoen routers

antie met publieke en private partijen.

medische gegevens te mailen naar

geïnfecteerd met VPNFilter-malwa-

De alliantie, die naast de Rijksoverheid

Gmail- en Hotmail-adressen, meldt

re. Het gaat om routers van Linksys,

bestaat uit het bedrijfsleven en de

EenVandaag. Deze commerciële

MikroTik, Netgear en TP-Link, voor-

wetenschap, is ontstaan naar aanlei-

maildiensten worden door betrokken

namelijk in Oekraïne. De malware kan

ding van de in april gepresenteerde

organisaties als de Artsenfederatie

volgens cybersecurity-onderzoekers

Nederlandse Cybersecurity Agenda

KNMG als onveilig beschouwd, omdat

van Cisco Talos de routers tegelijker-

(NCSA). Doel van de alliantie is om

het risico bestaat dat de inhoud van de

tijd uitschakelen, waarna een reboot

de maatregelen van de NCSA vorm te

mails wordt gelezen door onbevoegden.

zinloos is. Zo kunnen de hackers de

geven, onder andere door voorlichting

Dat is een schending van het medisch

interne oegang van miljoenen mensen

te geven aan het MKB. Ook willen de

beroepsgeheim met tuchtrechtelijke

ontnemen. Cisco Talos zegt dat de

partijen “de digitale veiligheid van de

en strafrechtelijke consequenties voor

malware ontwikkeld en verspreid is

gehele bedrijfsketen versterken”, meldt

artsen en psychologen. Nu de Algeme-

door de Russische hackersgroep APT28,

de minister van Justitie en Veiligheid.

ne Verordening Gegevensbescherming

en dat de malware overeenkomsten

Dit alles om “het digitale domein te be-

(AVG) is ingegaan, gaat de Autoriteit

vertoont met oudere malware die ook

schermen”. Aan de alliantie doen onder

Persoonsgegevens meer controleren

aan Rusland gelinkt is. APT28 zou ook

meer PostNL, KPN, Schiphol, Deloi e

op de bescherming van medische gege-

achter de hack zi en op de Amerikaan-

en de Rabobank mee. Ook overheids-

vens. Medici die gebruik blijven maken

se Democratische Partij in 2016. De FBI

onderdelen als de AIVD, de NCTV en

van onveilige maildiensten kunnen

is bezig om de malware te ontman-

de Nationale Politie zijn vertegenwoor-

hierdoor sneller een waarschuwing of

telen en hee Amerikanen dringend

digd.

boete krijgen. De Autoriteit Persoons-

verzocht hun router te herstarten.

gegevens roept mensen op een melding

Rusland ontkent alle betrokkenheid bij

te maken als zij vermoeden dat hun

de malware-verspreiding.

medische gegevens niet vertrouwelijk worden verstuurd.

NR. 07/08 - JULI/AUGUSTUS 2018

PCM0708_p006-009_Bootsector (TS).indd 7

WWW.PCMWEB.NL

7

11/06/2018 19:40

BOOTSECTOR

OVERHEID VS. KASPERSKY AANJAGER

ICT-OPLEIDINGEN OP MBO-NIVEAU GAAN CYBERSECURITY-LESSEN GEVEN

ANGST VOOR RUSLAND TREFT KASPERSKY Welke antivirussoftware gebruik

als KPN gold hetzelfde. Vorig jaar

jij? Voor de Amerikaanse, Britse en

kwam daar verandering in, nadat

Nederlandse overheid was dat lan-

uit onderzoeken van geheime dien-

ge tijd Kaspersky. Voor bedrijven

sten zou blijken dat het Russische

TIJDLIJN ANGST VOOR KASPERSKY Ict-opleidingen leren studenten de fijne kneepjes van onder andere techniek en programmeren, maar geen enkele opleiding is perfect. Zo klaagden (oud)studen-

12 JULI 2017:

ten en andere betrokkenen onlangs dat de ict-oplei-

De Amerikaanse

13 SEPTEMBER 2017:

18 DECEMBER 2018:

dingen op mbo-niveau weinig aandacht besteden aan

regering verwij-

Verbod federale

Kaspersky klaagt

cybersecurity. Het gevolg is dat jongeren wel leren

dert Kaspersky

overheidsdien-

de VS aan voor

programmeren, maar dat ze dat niet altijd veilig doen.

als goedgekeurde

sten en agent-

‘onwettelijk’

Een slechte zaak, zeker nu Nederland via een alliantie

overheids-soft-

schappen in de VS

verbod

meer gaat inzetten op cybersecurity (zie ‘the good’ in

wareleverancier

tegen Kaspersky-­

deze nieuwsrubriek). Op advies van het bedrijfsleven

software

en onderwijs gaat de SBB, de organisatie die de mb-opleidingseisen bepaalt, ict-opleidingen verplichten veilig programmeren als standaardvak op te nemen. Ook de eindexamens op ict-opleidingen worden geüpdatet om cybersecurity een prominentere rol te geven. Het ict-onderwijs wordt in 2019 vernieuwd, meldt de SBB.

E-DIAAL BOEKCHAIN

BITCOIN & BLOCKCHAIN IN BOEKVORM

KOBO BRENGT CLARA HD E-READER UIT E-readers staan niet bekend als

boeken op kwijt. De e-reader

de meest spannende of inno-

laadt op via een micro-usb-poort

verende techproducten, maar

en heeft wifi-ondersteuning. In

Boeken over bitcoin, blockchain

Wie geïnteresseerd is in bitcoin

fabrikanten voeren wel degelijk

tegenstelling tot verschillende

en andere crypto-onderwerpen

en/of blockchain, kan goed uit de

verbeteringen door. Zo komt

concurrenten is hij niet water-

zijn er genoeg, ook in het Ne-

voeten met Blankesteijns boek.

Kobo begin juni met de 130 euro

bestendig, dus pas op bij het

derlands. De nieuwste aanwinst

Desalniettemin hadden wij graag

kostende Clara HD e-reader, een

zwembad of aan zee.

is Bitcoin & Blockchain, een 170

meer gelezen over het financi-

model met een 6inch-scherm en

pagina’s tellend boek geschre-

ële aspect van de bitcoin, want

een hoge resolutie van 1448 bij

ven door technologiejournalist

Blankesteijn vertelt vooral over

1072 pixels. Dit zorgt voor een ppi

Herbert Blankesteijn. PCM heeft

de techniek en werking van de

van 300, wat voor een e-reader

het boek de afgelopen weken ge-

valuta. En de tientallen voorbeel-

erg scherp is. Daarnaast heeft

lezen en is positief; Blankesteijn

den van blockchain-toepassingen

het scherm een aanpasbare

vertelt op luchtige en heldere

die hij aanhaalt aan het einde

lichtsterkte en kun je de kleur-

wijze over toch vrij ingewikkelde

van het boek, snijden ook niet

temperatuur veranderen met de

materie. Het boek is begrijpelijk

allemaal hout. Een meer kritische

ComfortLight Pro-techniek van

opgebouwd met hoofdstukken

houding was hier wat ons betreft

Kobo. Die was voorheen alleen

die bijvoorbeeld gaan over het

op zijn plaats geweest, want lang

beschikbaar op de veel duurdere

kopen van bitcoins, manieren

niet alle besproken voorbeelden

Aura H20 Edition 2 e-reader. Door

om bitcoins (niet) kwijt te raken

lijken ons even nodig en nuttig.

bijvoorbeeld warmere kleuren

en de werking van blockchain.

Vanwege de snel opvolgende

weer te geven, zou je ’s avonds

Soms worden onderwerpen

ontwikkelingen in de cryptowe-

makkelijker in slaap moeten

beknopt behandeld in vraag-en-

reld, kan het bovendien zijn dat

komen. De Kobo Clara HD is 8,35

antwoord-vorm (Q&A), terwijl de

Blankesteijns boek over een jaar

millimeter dik, weegt 166 gram en

auteur in andere hoofdstukken

gedateerd en onvolledig is. Maar

heeft 8 GB interne opslagruimte –

juist (terecht) de diepte ingaat.

voor nu is het boeiend leesvoer.

daar kun je maximaal zesduizend

8

PCM0708_p006-009_Bootsector (TS).indd 8

11/06/2018 19:40

BOOTSECTOR

Kaspersky banden onderhoudt

dat Russische staatshackers

persky hee vanaf het begin

Toch blijven de overheden

met de Russische overheid.

spioneren via de antivirus-

af aan gezegd ona ankelijk te

en bedrijven als KPN bij hun

Volgens de – niet inzichtelijke

so ware. Reden voor de VS,

zijn en op geen enkele manier

beslissing: Kaspersky is niet

– rapporten zou het Kremlin

Engeland en (sinds mei dit jaar)

banden te hebben met welke

meer te vertrouwen en gaat de

(we elijk) invloed hebben op

Nederland om Kaspersky uit te

overheid dan ook, en voegt

deur uit.

de so ware en werkwijze van

faseren en over te stappen op

er steeds aan toe dat er geen

Kaspersky en is het mogelijk

andere antivirusso ware. Kas-

bewijs is voor staatsinmenging.

14 MEI 2018:

15 MEI 2018:

15 MEI 2018:

30 MEI 2018:

De Rijksoverheid begint

KPN stopt ook met het

Kaspersky verhuist

De Amerikaanse rechter

uitfasering Kaspersky-

gebruik van Kaspersky

kernactiviteiten naar

wijst Kaspersky's

so ware wegens angst

Zwitserland ‘voor volle-

rechtszaken af

voor Russische spionage

dige transparantie’

NIEUWKIA

DRAADLOZE BORDEN

DRIE NIEUWE NOKIA’S NAAR NEDERLAND

NIEUWE ARDUINO AANGEKONDIGD De nieuwste computerbord-

sneller dan via IoT-netwerken

Deze zomer verschijnen er drie

jes van Arduino zijn beter

als LoRa en Sigfox, beloo

nieuwe Nokia-smartphones in

dan hun voorgangers en zijn

Arduino. De MKR NB 1500 zou

Nederland. HMD Global, dat de

volledig compatibel met de

ook energiezuiniger zijn dan

licentie hee op het gebruik van

bestaande Uno-, Mega- en

concurrenten. De Ardui-

de Nokia-naam, presenteerde

MKR-bordjes. Arduino

no-bordjes komen in juni uit

recent de Nokia 2.1, 3.1 en 5.1. De

gee de MKR Wifi 1010 een

en zijn dan onder andere te

toestellen volgen de 2, 3 en 5 van

ESP32-module met 2,4GHz-wifi

bestellen via de webshop van

vorig jaar op en hebben betere

en bluetooth met een lager

de fabrikant. Prijzen zijn nog

hardware en Android 8.1 (Oreo)

stroomverbruik dan bij de

niet bekendgemaakt. De mees-

aan boord. Bij de 2.1, die 119 euro

MKR1000. Het nieuwe bordje

te producten van Arduino

gaat kosten, is het de Android

hee ook twee processors;

hebben prijskaartjes van 20 tot

Go-versie voor budgetelefoons.

één gebaseerd op ARM en

50 euro, vermoedelijk gaan de

Het toestel hee een Snapdra-

één IC-dualcore-soc van

MKR1010 en MKR NB 1500 ook in die prijsklasse vallen.

gon 425-soc, een hd-scherm van

gebruikt en 199 euro gaat kosten.

Espressif. De aanwezige Mi-

5,5 inch en een bijzonder grote

De 3.1 en 5.1 draaien op Android

crochip ECC508-module kun

4000mAh-accu. De 3.1 en 5.1 heb-

One. Alle smartphones krijgen

je gebruiken voor beveiligde

ben schermen met een verlengde

drie jaar lang maandelijks een

tls-netwerkcommunicatie.

18:9-verhouding en gebruiken

beveiligingsupdate, beloo de

De eveneens nieuwe MKR

MediaTek-processors met 2 GB

fabrikant. HMD Global maakte

NB 1500 kan door zijn NB

werkgeheugen en 16 GB opslagge-

ook bekend dat alle bestaande

IoT-ondersteunde hardware

heugen. De 3.1 is voorzien van een

Nokia-telefoons (inclusief de drie

op de hele wereld inge-

5,2inch-scherm (hd) en moet 149

nieuwste modellen) geüpdatet

zet worden via bestaande

opbrengen terwijl de 5,5-inch gro-

worden naar ‘Android P’, dat ver-

4G-LTE-frequenties. Het

te Nokia 5.1 een full-hd-scherm

moedelijk in de herfst uitkomt.

bordje communiceert daarom

NR. 07/08 - JULI/AUGUSTUS 2018

PCM0708_p006-009_Bootsector (TS).indd 9

WWW.PCMWEB.NL

9

11/06/2018 19:40

FOODSTORY

Elke maand laten we in de rubriek Koplopers de mooiste technische projecten zien. Projecten die uit liefde zijn gemaakt. In deze editie een augmented-reality-app die je laat watertanden. Mét wat tips om zelf aan de slag te gaan in ‘Het geheim van de chef’!

Koplopers

AUGMENTED REALITY AAN TAFEL

MERIJN GELENS

10

PCM0708_p010-015_Koplopers - Foodstory (TS).indd 10

11/06/2018 19:43