PCM 09-2018 Preview

PRIVACYMEETLAT

GROEPSTEST

4-IN-1 WORKSHOP

TESLA

ZELFREGELENDE WIFI

TWEESTAPSVERIFICATIE

SEPTEMBER 2018

Met het privacybeleid van

5 wifi-netwerksystemen voor

Gebruik het altijd,

Tesla is van alles mis

thuiswerkers en kleine kantoren

óók op je eigen website

VOOROP IN TECH ALLES OVER DOMOTICA

ALLES OVER DOMOTICA OPTIMALISEER JE NETWERK SLIMME METER UITLEZEN IP-CAMERA’S Z-WAVE-PROTOCOL MAAK EEN LEDSTRIP MET WEBINTERFACE TADO SLIMME THERMOSTAAT ROUTERS MET INGEBOUWDE BESCHERMING WWW.PCMWEB.NL

PLUS Kies de juiste nas AI: onze redding of ondergang?

Kwantumprocessor Intel Zwarte doos in auto’s PCM-9_001-001_Cover (JP).indd 1

PCM

nummer 9 2018

september

€ 6,50

PC

BP

24-07-18 10:13

Nu verkrijgbaar...

De eerste mobiele Windows 10 PC ooit gemaakt

Sirius A & Sirius A Pro Innovatie van Nederlandse bodem Besturingssysteem

Windows 10 Home / Pro (64-bit)

Processor

Quad-core Intel Atom x7-Z8750

RAM

4GB / 8GB

Opslag

64GB / 128GB eMMC flash

Nu verkrijgbaar bij:

www.ockelcomputers.com

Naamloos-1 1

6-6-2018 11:25:49

VOORWOORD

DOMOTICA VERKONDIGERS VAN HET SMARTHOME-EVANGELIE HEBBEN AAN MIJ EEN LASTIGE. LAAT NIEUWE SPULLEN HUN ONMISBAARHEID EERST MAAR EENS BEWIJZEN, IS MIJN UITGANGSPUNT. DAT SCHEELT EEN HOOP RUIMTE, TIJD EN GELD. TOCH VINDEN MEER EN MEER PRODUCTEN HUN WEG NAAR DE GEBRUIKER EN BEWIJZEN ZE DAARMEE HUN BESTAANSRECHT.

Noem het conservatief, maar

je wakker te maken bij brand, dat

bij de aanschaf van apparatuur

gaat uitstekend met een apparaat

is het voor mij ‘nee, tenzij ‌’.

van vijf euro bij de bouwmarkt!

Je kunt je huis zonder proble-

En voorspelbaar als we met z’n

men helemaal volhangen met

allen zijn, volstaat een simpele

bewakingscamera’s, slimme

klokthermostaat in de meeste

deurbellen, designrookmelders,

gevallen uitstekend om het huis

zelflerende thermostaten, inter-

op tijd behaaglijk te krijgen.

actieve verlichting en converse-

Is het dan echt alleen maar

rende luidsprekers. Maar veel

nonsens? De geschiedenis laat

van die dingen lossen problemen

zien dat niet ĂŠcht onmisbare

op die ik nog nooit heb gehad

innovaties zoals de afstandsbe-

en waarschijnlijk ook nooit zal

diening toch zĂł nu ig gevonden

hebben. Er is een goede reden dat

werden dat er miljarden van zijn

de ontwikkeling van het internet

verkocht. En als iets niet meteen

der dingen zich voltrekt als

nu ig is, kan het nog best lollig

een evolutie en niet als de door

zijn om ermee te werken. Of om

sommige goeroes voorspelde

het zelf te maken. Zo stond in

revolutie.

het roemruchte hackertijdschri

Energie besparen met meer

Hack-Tic een kwart eeuw geleden

apparaten? Tuurlijk! Wie kijkt

al een hilarische handleiding

er nadat het nieuwe eraf is nog

waarmee je voicemail op je

naar de grafiekjes van die slimme

voordeur kon ze en, nog altijd

peperduur abonnement bij een of andere

thermostaat? Dat geld kan

te lezen via www.hacktic.nl/

meldkamer. Zolang je niet te lang naar het

volgens mij veel beter naar extra

magazine/2228.htm. In het

nut of de lol ervan hoe te zoeken, ben ik

isolatie – en zet in de winter eens

tempo van toen weliswaar, maar

best te porren voor nieuwe slimmigheden.

wat ouderwetse gloeilampen

wel contact met bezoek terwijl je

En dat kan ook door er lekker zelf mee aan

aan: zeer efficiĂŤnte warmte-

niet thuis bent ‌ zei daar iemand

de slag te gaan, wat we in deze editie dus ook

bronnen! Ronduit onzinnig zijn

“Nest Hello�?

doen.

die apps waarmee je apparaten

Ook het beveiligen van huis en

kunt bedienen die je fysiek

haard gaat natuurlijk een stuk

gebruikt, zoals koffiemachines

handiger met een eigen came-

Martijn Overman

en wasmachines. Ga. Toch. Weg.

rasysteem, dan met een loeiende

Content- en projectmanager PCM

Een rookmelder is er vooral om

sirene aan de buitenmuur of een

moverman@reshi .nl

NR. 09 - SEPTEMBER 2018

PCM09_p003-003_Voorwoord - Domotica (TS).indd 3

WWW.PCMWEB.NL

3

18/07/2018 12:23

INHOUD

DOSSIER DOMOTICA

27 PCM DOMPELT ZICH ONDER IN DE WERELD VAN HET SLIMME HUIS. DAT BEGINT BIJ EEN VLOT THUISNETWERK EN GOEDE BEVEILIGING. DAARNA KUNNEN DE ECHTE HOBBYISTEN HUN HART OPHALEN.

28

44

DE STAAT VAN … DOMOTICA

DE STANDAARD: Z-WAVE

Een slim huis wordt pas écht slim als je al je

De domoticawereld is verdeeld in allerlei con-

slimme producten aan elkaar knoopt. Wat

currerende standaarden, maar toch springt

heb je daar grofweg voor nodig?

de populaire standaard Z-Wave erboven uit.

30

46

MASTERCLASS: OPTIMAAL NETWERK VOOR SMARTHOME

DIY: LEDCONTROLLER MET WEBINTERFACE

Het Internet of Things is nog niet erg veilig.

Maak met een ledstrip, een ontwikkelmodule

Een goede aanpak is om je domotica-spullen

en wat onderdelen je eigen ‘Hue’ die je via wifi

te scheiden van de rest van je netwerk.

op elke kleur en helderheid kunt instellen.

36

52

MASTERCLASS: SLIMME METER UITLEZEN

REVIEW: TADO SLIMME THERMOSTAAT

Lees zelf je slimme meter uit met de so ware

We hebben de slimme kamer- en radiator-

P1 monitor, Domoticz en een Raspberry Pi. En

thermostaten van het Duitse merk Tado uit-

maak gedetailleerde overzichten van de data.

gebreid getest. Bespaar je daar echt geld mee?

40

56

IJZERWAREN: IP-CAMERA’S

OVERZICHT: ANTIVIRUS OP DE ROUTER

Talloze elektronicamerken mengen zich in de

‘Smart’ is nog vaak onveilig. Is een router met

markt voor betaalbare ip-camera’s. Kortom,

een beveiligingsabonnement daarom een

dit is een goed moment om huis en haard

broodnodig product of vooral een slimme

beter te bewaken.

verkooptruc van de antivirusmakers?

4

PCM09_p004-005_Inhoud (ingevuld)(TS).indd 4

23/07/2018 13:23

INHOUD

10

68

86

KOPLOPERS

10X TECH

MASTERCLASS

QuTech: Kwantumcomputers

Kantoorgadgets

Linux: werken met containers

Kwantumcomputers bieden ongekende

Als je dagelijks op kantoor bent, kun je wel een

Containers zijn de volgende generatie van

rekenkracht en de eerste prototypes bestaan

beetje hulp gebruiken om de dag beter door

het werken met toepassingen. Kant-en-klare

al. Intel hee een 49qubit-testchip gebouwd.

te komen. We zochten wat handige hulpjes

pakketjes die je kunt starten op basis van een

Wat ís een qubit en wat kunnen we werkelijk

voor je bij elkaar die je weer met veel plezier en

image. Hoe richt je jouw Linux-computer in

van kwantumcomputers verwachten?

gemak naar kantoor laten gaan.

als container-host en start je eenvoudig je eerste container?

89 4-IN-1 WORKSHOP

Tweestapsverificatie Bij tweestapsverificatie wordt als extra bescherming naast je gebruikersnaam en wachtwoord ook een toegangscode gevraagd die je met bijvoorbeeld een smartphone genereert. Hoe werkt dit en waarom is het

18

74

ACHTERGROND

REVIEW

92 Aanze en tweestapsverificatie

Kunstmatige intelligentie

Xtorm XB103 Power Bank

94 Veilige toegang voor WordPress

Kunstmatige intelligentie staat steeds

De Xtorm XB103 Power Bank Wireless 8000

96 Tweestapsverificatie in eigen site

meer in de belangstelling. De ‘main stream

mAh kan mobiele apparaten ook draadloos

media’ hebben het ontdekt en het Europese

opladen met behulp van de Qi-technologie. Is

Parlement vergaderde zelfs over rechten voor

dit meer dan een gimmick?

verstandig dit op websites te gebruiken?

90 Veilig inloggen in twee stappen

robots. Wat is er allemaal aan de hand?

100 MASTERCLASS

60

Analyse van Windows 10-logs Windows verzamelt heel veel data. Sommige data worden meteen richting Microso

GROEPSTEST

gestuurd, andere worden in al dan niet

Zelfregelende wifi-oplossingen

makkelijk toegankelijke (log)bestanden en

We testen zelfregelende wifi-systemen voor

locaties bewaard. Over welke data gaat het

thuiswerkers en kleine kantoren: met een

zoal en hoe raadpleeg je die logs?

maasvormige configuratie, een stervormige opstelling of met een powerline-‘backhaul’.

Dit soort systemen beloven een betere draadloze dekking met consistente prestaties.

EN VERDER ...

73 ICOON Oppo Find X

6

BOOTSECTOR Geruchten en nieuwe producten

16 PRIVACYMEETLAT Tesla

24 STROOMDIAGRAM Welk nas past het best bij je?

25 STELLING ‘Ik vertrouw Kaspersky-so ware’

76 ON THE MOVE Zwarte dozen in auto’s

80 DRAADBREUK Netwerknieuws en -tips

84 CHEATSHEET Sneltoetsen, codes en opdrachtregels

106 COLOFON Lezersservice en abonnementen

NR. 09 - SEPTEMBER 2018

PCM09_p004-005_Inhoud (ingevuld)(TS).indd 5

WWW.PCMWEB.NL

5

23/07/2018 13:23

BOOTSECTOR

BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS ELKE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEEST OPVIELEN.

#FAIL

DUURDER NETFLIXABONNEMENT ZONDER MEERWAARDE? Netflix experimenteert met een duurder Ultra-­ abonnement dat 16,99 euro per maand gaat kosten: drie euro meer dan het Premium-abonnement.

Premium is momenteel de duurste optie die – logischerwijs – de meeste mogelijkheden biedt.

Wie denkt dat het Ultra-abonnement daarom nóg uitgebreider wordt, heeft het mis. Netflix onder-

POLDERTECH

zoekt namelijk de mogelijkheid om alle Premium-­

WIFI VERBETEREN MET PLASTICVEZELS

functies aan te bieden onder de Ultra-naam en het Premium-abonnement uit te kleden. Dat is te lezen op de website van Netflix. Als de gewijzig-

Federico Forni, promo-

punten vereist, hoeft er

plasticvezel-kabels.

de abonnementsvormen daadwerkelijk worden

vendus van de Techni-

geen heel toegangspunt

“Het bereik daarvan is

doorgevoerd, kun je met Premium nog maar op

sche Universiteit Eindho-

te worden aangelegd. Dat

getest tot twaalf meter,

twee in plaats van vier schermen tegelijk kijken.

ven (TU/e), ging voor zijn

maakt de methode toe-

voldoende voor een grote

Ook verdwijnt de hdr-ondersteuning, die is straks

promotieonderzoek aan

gankelijk en betaalbaar,

woonkamer. Alles bleek

enkel beschikbaar in het Ultra-abonnement. Het

de slag met het idee om

ook omdat het materiaal

prima te werken, van het

Standaard-abonnement van 10,99 euro wordt ook

plasticvezels in te zetten

goedkoop is. Bovendien

streamen van video’s tot

beperkt als het Ultra-abonnement er komt: je kunt

om wifi-bereik te ver-

kun je de kabels zelf

bellen via Skype.” Forni

dan niet meer op twee schermen kijken maar op

groten. Hij concludeert

leggen (in tegenstelling

zegt in een blogpost dat

één, terwijl de prijs gelijk blijft. Voor het Premium-­

dat plasticvezels prima

tot glasvezel).

een andere promoven-

abonnement geldt ook dat de prijs onveranderd

geschikt zijn om een wifi-­

Forni’s methode werkt

dus de technologie gaat

blijft. Wie straks alles uit Netflix wil halen, betaalt

signaal door te geven als

ook met 4G. In samen-

proberen om te zetten in

dus meer, zonder dat je er iets extra’s voor terug-

het gecombineerd wordt

werking met onder-

een handzaam prototy-

krijgt. Een verkapte prijsverhoging, als je het ons

met het signaal van vaste

zoeksbureau TNO testte

pe, waarna de industrie

vraagt. Netflix zelf noemt de experimenten een

aansluitingen. Omdat

de promovendus een

het moet oppakken. Of

manier om ‘beter begrijpen hoe consumenten

het radiosignaal over

kastje om lte-signalen

dat gaat gebeuren is nog

Netflix waarderen’. Maar wie waardeert dit soort

plasticvezels alleen eind-

te versturen via de

onbekend.

acties?

6

PCM09_p006-009_Bootsector (JP).indd 6

23/07/2018 11:22

BOOTSECTOR

THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY ELKE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?

GOOD

BAD OVERHEID GEEFT SUBSID IE AANLEG SNELLE INTERNETVERBINDINGEN Goed internet is voor veel

UGLY DATALEK BIJ PERSGROEP IS GROOT Krantenuitgever de Persgroep is onlangs gehackt, waarbij de gegevens van

ONTWIKKELAARS KUNNEN MAILS VAN GMAIL-GEBRUIKERS LEZEN Als je een add-on toegang

Nederlanders een levensbehoe e ge-

300.000 abonnees zijn buitgemaakt.

gee tot je Gmail om de maildienst te

worden, erkent ook de overheid. Eerder

De Persgroep is eigenaar van grote

verbeteren, kan de dienst daar jouw

werd daarom de doelstelling bekend-

landelijke kranten als de Volkskrant,

data voor gebruiken. Maar dat is wat

gemaakt dat iedere Nederlander in 2025

het AD en Trouw en van veel regionale

anders dan dat de ontwikkelaar je

over toegang tot 100Mbit/s-internet

kranten. De uitgever meldde in eerste

mail kan lezen, toch? Toch lijkt dat

kan beschikken, maar dat moet nu

instantie dat er ‘geen gevoelige of inte-

te gebeuren, en wel door honderden

2023 worden. Dat is ambitieus, want nu

ressante informatie’ was gestolen, maar

ontwikkelaars. The Wall Street Journal

hee slechts 3 procent zo’n snelle inter-

moest daar een paar dagen later op

meldde onlangs na vele gesprekken

netverbinding. Om het vervroegde doel

terugkomen. Van ‘minder dan één pro-

met betrokkenen dat ontwikkelaars

te halen, gaat de landelijke overheid de

cent’, dus enkele duizenden mensen,

van externe bedrijven de inhoud van

aanleg van dergelijke snelle internet-

zijn er wel degelijk persoonlijke data

e-mailberichten van Gmail kunnen

verbindingen subsidiëren. Er komt een

als bankgegevens in het bezit gekomen

scannen. Google kwam daarop met een

financiële regeling voor provincies en

van de hacker(s). De Persgroep hee

blogpost om het beleid van Gmail te

gemeenten, zodat die kunnen bijsprin-

het datalek gemeld bij de Autoriteit

verduidelijken: geen enkele Google-

gen bij de aanleg van internetverbin-

Persoonsgegevens en er is aangi e

medewerker kan ongevraagd mails

dingen. Ook gaat de overheid lokale

gedaan bij de politie. De beveiliging

lezen. Of niet-Google-medewerkers

overheden helpen door technische

van het krantenconcern is bovendien

dat wel kunnen? Daar gaat Google niet

kennis te delen. Dit alles staat in het

‘verder aangescherpt’. De honderd-

op in. Een goede reden om nog eens

Actieplan Digitale Connectiviteit. Wat

duizenden lezers worden per mail of

kritisch naar eventuele add-ons te

niet in het actieplan staat, is hoe de

post geïnformeerd.

kijken, als je het ons vraagt.

internetverbinding moet zijn: bedraad, draadloos of allebei?

NR. 09 - SEPTEMBER 2018

PCM09_p006-009_Bootsector (JP).indd 7

WWW.PCMWEB.NL

7

23/07/2018 11:22

BOOTSECTOR

TABEE HTC?

FINANCIËLE PROBLEMEN BLIJVEN HTC ACHTERVOLGEN

AANJAGER

WPA3-CERTIFICATIE IS BEGONNEN

HTC, ooit één van de grootste

lopen jaren stonden in het teken

smartphonefabrikanten, heeft

van dalende verkoopaantallen,

het steeds lastiger om z’n hoofd

negatieve financiële cijfers en

boven water te houden. De afge-

bijbehorende massaontslagen. Het

TIJDLIJN RECENTE HTC-PROBLEMEN

21 SEPTEMBER 2017

14 FEBRUARI 2018

9 MEI 2018:

De Wi-Fi Alliance is eind juni begonnen met het certi­ ficeren van producten die WPA3 ondersteunen. En dat

HTC verkoopt

De topman

voor het eerst in

HTC maakt

is spannender dan je misschien denkt: WPA3 is het

2.000 medewerkers

van HTC’s

bijna drie jaar een

langverwachte nieuwe beveiligingsprotocol voor wifi.

aan Google voor 1,1

smartphone­tak

kwartaalwinst.

De huidige standaard, WPA2, wordt al sinds 2004 ge-

miljard dollar cash.

vertrekt om per-

Maar dat komt

bruikt en er zijn diverse grote lekken in ontdekt. WPA3

Verdere ontslagen

soonlijke redenen

enkel door de deal

is volgens de alliantie veiliger, maar even eenvoudig

zijn uitgesloten,

die niet worden

met Google.

in gebruik en compatibel met WPA2-apparaten. De

zegt HTC.

toegelicht.

grootste verbetering is de bescherming tegen offline aanvallen om het wachtwoord te achterhalen. Hackers hebben bij WPA3 slechts één kans om het wachtwoord te raden, waar dit bij WPA2 onbeperkt kan. WPA3 beschermt ook op andere manieren de datastroom via wifi. De Wi-Fi Alliance denkt dat WPA3 volgend jaar wordt opgepakt als de nieuwste wifi-generatie 802.11ax uitkomt: Qualcomm maakt al een chip voor smartphones en tablets die 802.11ax en WPA3 ondersteunt.

EVOLUTIE IN PLAATS VAN REVOLUTIE

APPLES NIEUWE MACBOOK PRO’S MOET JIJ OPPASSEN?

BREIN GAAT OP SEEDER-JACHT

De MacBook Pro’s van 13 en 15

De dunne toetsen komen

inch met aanraakgevoelige Touch

sneller vast te zitten door stof en

Bar worden door Apple ververst.

kruimels, zo is een veelgehoorde

De nieuwe laptops hebben een

klacht. De nieuwe MacBook Pro’s

Illegale uploaders opgelet: Stich-

geen details geven over hoe het

beeldscherm en Touch Bar met

hebben opnieuw een vlindertoet-

ting Brein gaat nu ook speuren

systeem werkt. Kuik wil enkel

True Tone-technologie, waarbij

senbord, maar uit onderzoek van

naar ‘frequente seeders’ in de

kwijt dat de software gebruik-

de kleurweergave wordt aan-

reparatiebureau iFixit blijkt dat

hoop ze te kunnen beboeten.

maakt van steekproeven binnen

gepast aan het omgevingslicht.

Apple een stofbestendige silico-

Eerder maakte de stichting

een bepaalde tijdspanne. Wie

Deze feature zit ook in de scher-

nen laag heeft toegevoegd aan

alleen jacht op ‘de eerste en

‘sporadisch’ Bittorrent gebruikt,

men van de iPhone X en iPad

het toetsenbord. Apple wil hier

grote uploaders’, een aanpak die

valt volgens Kuik waarschijn-

Pro. De MacBook Pro’s krijgen

niets over kwijt, alleen dat het

volgens directeur Tim Kuik ‘goed

lijk niet binnen het beleid. Een

verder nieuwere Intel-processors.

toetsenbord stiller zou zijn. De

werkt’. Dat zegt hij tegenover

internetter die wel tegen de lamp

De 13inch-laptop zou hierdoor

goedkoopste MacBook Pro van

Tweakers. Brein gaat via eigen

loopt, geeft zijn ip-adres prijs

dubbel zo snel zijn als zijn voor-

13 inch krijgt een adviesprijs van

opsporingssoftware op zoek naar

aan Stichting Brein. Omdat de

ganger, terwijl de 15inch-versie

1999 euro, de 15inch-uitvoering

internetgebruikers die regelma-

organisatie wil weten wie er bij

70 procent sneller moet zijn. Ook

gaat 2799 euro kosten. Andere

tig illegaal content uploaden

dat ip-adres hoort, moet het die

hebben de laptops een nieuwe

Apple-­laptops krijgen geen

via bijvoorbeeld Bittorrent. De

informatie vragen aan een provi-

T2-chip voor betere beveiliging

update of prijsverlaging. Apple

opsporingssoftware is een paar

der. Die verstrekt de informatie

en ondersteunen ze het spraak-

stopt wel met de verkoop van de

jaar geleden al goedgekeurd door

alleen na een gerechtelijk bevel

commando ‘Hé Siri’: een primeur

MacBook Pro (2015).

de Autoriteit Persoonsgegevens

of als het verzoek van Brein

voor de MacBook.

en Brein werkt er nu aan om de

voldoet aan de voorwaarden uit

Bij de MacBook Pro’s die in 2016

software geschikt te maken voor

een Hoge Raad-arrest uit 2005.

uitkwamen, leidde het zoge-

de AVG-privacywet. De stichting

De provider mag zelf de afweging

naamde vlindertoetsenbord bij

is van plan om de software nog

maken of een verzoek daaraan

tienduizenden klanten tot pro-

dit jaar in te zetten, maar wil

voldoet.

blemen.

8

PCM09_p006-009_Bootsector (JP).indd 8

23/07/2018 11:22

BOOTSECTOR

telefoonbedrijf verwach e deze

nog minder dan vijfduizend

fabrikant. Haaks daarop staat

is volgens de elektronica-

zomer veel van de dure U12

mensen bij HTC werken. Het

het succes van de Vive-vr-bril,

maker niet aan de orde. Sterker

Plus-telefoon, maar de eerste

marktaandeel van smartpho-

waar HTC goede verkoopcijfers

nog: over een paar maanden

verkoopmaand lijkt tegen te

nes is minder dan ĂŠĂŠn procent,

mee schrij . Maar een vertrek

verschijnt er een dure niche-

vallen. Er volgt nog een massa-

tegenover bijna tien procent

op de smartphonemarkt om de

telefoon die zich volledig richt

ontslag, waardoor er anno 2018

in de hoogtijdagen van de

aandacht vol op vr te richten,

op cryptocurrency.

1 JULI 2018:

2 JULI 2018:

6 JULI 2018:

10 JULI 2018:

De mediareviews van

HTC ontslaat 1.500

De maandomzet van

HTC kondigt aan

de belangrijke U12

medewerkers van zijn

HTC viel in juni 2018

dat het eind dit jaar

Plus-telefoon zijn over-

productieafdeling. Dat

68% lager uit dan in juni

een cryptocurrency-

wegend negatief. Een

is ongeveer een kwart

2017. De U12 Plus ver-

smartphone uitbrengt

slechte voorbode voor

van het personeel.

koopt dus niet goed.

die ongeveer 1.000 dollar

de verkopen.

gaat kosten.

VPLUS-ONDERSTEUNING AAN BOORD

GO(EDKOOP)

KPN TEST NIEUWE EXPERIABOX V10A

MICROSOFT ONTHULT KLEINERE SURFACE GO

KPN test een nieuw type

niet ondersteund. De specifica-

Experiabox modem/router, de

ties van de Arcadyan Experiabox

V10a van Arcadyan. Dat beves-

V10a lijken veel op die van de V10

Na maanden van speculaties

varianten beschikken over

tigt de provider na berichtgeving

van ZTE. Die box ondersteunt na

hee Microso inderdaad

een usb-c-aansluiting, Surface

van Tweakers. De V10a is een

een update ook (bonded) vplus.

een kleinere en goedkopere

Connect-ingang, micro-sd-slot

wi e modem/router die qua ont-

Beide modellen bieden onder-

Surface-tablet gepresenteerd.

en een 3,5mm-audiopoort. De

werp veel lijkt op de bestaande

steuning voor wifi 802.11ac. KPN

De Surface Go hee een

accuduur bedraagt maximaal

Experiaboxen, met alle aanslui-

zegt dat zodra de testen zijn af-

beeldscherm van 10 inch (full

negen uur. Via de los ver-

tingen aan de achterkant. Het

gerond, de V10a-box beschikbaar

hd), is 8,3 millimeter dik en

krijgbare Surface Type Cover

apparaat hee poorten voor

komt naast bestaande Experia-

weegt 522 gram. Via de inge-

(toetsenbord) en Stylus Pen

telefoon, dsl, usb en wan en

boxen. Of de box straks bij ieder

bouwde kickstand kun je de

tover je de tablet om tot een

beschikt over een wps-knop aan

abonnement te kiezen is, is nog

tablet schuin neerze en. De

kleine laptop.

de zijkant. Er is ondersteuning

onbekend.

Surface Go is qua afmetingen

Microso brengt de wifi-

voor vplus-

vergelijkbaar met de 9,7inch-

versie van de Surface Go op 28

verbindingen,

iPad. Microso voorziet het

augustus uit in Nederland. In

waardoor de

apparaat van het beperkte

de Verenigde Staten volgt later

maximale

Windows 10 S, al kun je gratis

dit jaar ook een 4G-variant,

downloadsnel-

overstappen naar de regu-

het is nog onbekend of die

heid 200 Mbit/s

liere Windows 10-versie. De

hier ook verschijnt. De Surface

bedraagt en de

goedkoopste uitvoering van

Pro-serie blij te koop vanaf

uploadsnelheid

de Surface Go gaat 449 euro

829 euro.

60 Mbit/s is. Pair

kosten en hee 4 GB werkge-

bonding, dat nog

heugen, 64 GB opslaggeheu-

hogere snelhe-

gen en een Intel Pentium-

den mogelijk

processor. Duurdere modellen

maakt, wordt

hebben betere hardware. Alle

NR. 09 - SEPTEMBER 2018

PCM09_p006-009_Bootsector (JP).indd 9

WWW.PCMWEB.NL

9

23/07/2018 11:22

QUTECH

Iedere maand laten we in de rubriek Koplopers de mooiste technische projecten zien. Projecten die uit liefde zijn gemaakt. Het mooie is: jij kunt ook aan de slag. De beginselen leggen we op de laatste pagina’s uit in ‘Het geheim van de chef’.

Koplopers MERIJN GELENS

COMPUTER VAN DE TOEKOMST STAAT IN DELFT 10

PCM09_p010-015_Koplopers - Qubit (TS).indd 10

23/07/2018 11:24