PRIVACYMEETLAT
GROEPSTEST
4-IN-1 WORKSHOP
TESLA
ZELFREGELENDE WIFI
TWEESTAPSVERIFICATIE
SEPTEMBER 2018
Met het privacybeleid van
5 wifi-netwerksystemen voor
Gebruik het altijd,
Tesla is van alles mis
thuiswerkers en kleine kantoren
óók op je eigen website
VOOROP IN TECH ALLES OVER DOMOTICA
ALLES OVER DOMOTICA OPTIMALISEER JE NETWERK SLIMME METER UITLEZEN IP-CAMERA’S Z-WAVE-PROTOCOL MAAK EEN LEDSTRIP MET WEBINTERFACE TADO SLIMME THERMOSTAAT ROUTERS MET INGEBOUWDE BESCHERMING WWW.PCMWEB.NL
PLUS Kies de juiste nas AI: onze redding of ondergang? Kwantumprocessor Intel Zwarte doos in auto’s PCM-9_001-001_Cover (JP).indd 1
PCM
nummer 9 2018
september
€ 6,50
PC
BP
24-07-18 10:13
Nu verkrijgbaar... De eerste mobiele Windows 10 PC ooit gemaakt
Sirius A & Sirius A Pro Innovatie van Nederlandse bodem Besturingssysteem
Windows 10 Home / Pro (64-bit)
Processor
Quad-core Intel Atom x7-Z8750
RAM
4GB / 8GB
Opslag
64GB / 128GB eMMC flash
Nu verkrijgbaar bij:
www.ockelcomputers.com
Naamloos-1 1
6-6-2018 11:25:49
VOORWOORD
DOMOTICA VERKONDIGERS VAN HET SMARTHOME-EVANGELIE HEBBEN AAN MIJ EEN LASTIGE. LAAT NIEUWE SPULLEN HUN ONMISBAARHEID EERST MAAR EENS BEWIJZEN, IS MIJN UITGANGSPUNT. DAT SCHEELT EEN HOOP RUIMTE, TIJD EN GELD. TOCH VINDEN MEER EN MEER PRODUCTEN HUN WEG NAAR DE GEBRUIKER EN BEWIJZEN ZE DAARMEE HUN BESTAANSRECHT.
Noem het conservatief, maar
je wakker te maken bij brand, dat
bij de aanschaf van apparatuur
gaat uitstekend met een apparaat
is het voor mij ‘nee, tenzij ‌’.
van vijf euro bij de bouwmarkt!
Je kunt je huis zonder proble-
En voorspelbaar als we met z’n
men helemaal volhangen met
allen zijn, volstaat een simpele
bewakingscamera’s, slimme
klokthermostaat in de meeste
deurbellen, designrookmelders,
gevallen uitstekend om het huis
zelflerende thermostaten, inter-
op tijd behaaglijk te krijgen.
actieve verlichting en converse-
Is het dan echt alleen maar
rende luidsprekers. Maar veel
nonsens? De geschiedenis laat
van die dingen lossen problemen
zien dat niet ĂŠcht onmisbare
op die ik nog nooit heb gehad
innovaties zoals de afstandsbe-
en waarschijnlijk ook nooit zal
diening toch zĂł nu ig gevonden
hebben. Er is een goede reden dat
werden dat er miljarden van zijn
de ontwikkeling van het internet
verkocht. En als iets niet meteen
der dingen zich voltrekt als
nu ig is, kan het nog best lollig
een evolutie en niet als de door
zijn om ermee te werken. Of om
sommige goeroes voorspelde
het zelf te maken. Zo stond in
revolutie.
het roemruchte hackertijdschri
Energie besparen met meer
Hack-Tic een kwart eeuw geleden
apparaten? Tuurlijk! Wie kijkt
al een hilarische handleiding
er nadat het nieuwe eraf is nog
waarmee je voicemail op je
naar de grafiekjes van die slimme
voordeur kon ze en, nog altijd
peperduur abonnement bij een of andere
thermostaat? Dat geld kan
te lezen via www.hacktic.nl/
meldkamer. Zolang je niet te lang naar het
volgens mij veel beter naar extra
magazine/2228.htm. In het
nut of de lol ervan hoe te zoeken, ben ik
isolatie – en zet in de winter eens
tempo van toen weliswaar, maar
best te porren voor nieuwe slimmigheden.
wat ouderwetse gloeilampen
wel contact met bezoek terwijl je
En dat kan ook door er lekker zelf mee aan
aan: zeer efficiĂŤnte warmte-
niet thuis bent ‌ zei daar iemand
de slag te gaan, wat we in deze editie dus ook
bronnen! Ronduit onzinnig zijn
“Nest Hello�?
doen.
die apps waarmee je apparaten
Ook het beveiligen van huis en
kunt bedienen die je fysiek
haard gaat natuurlijk een stuk
gebruikt, zoals koffiemachines
handiger met een eigen came-
Martijn Overman
en wasmachines. Ga. Toch. Weg.
rasysteem, dan met een loeiende
Content- en projectmanager PCM
Een rookmelder is er vooral om
sirene aan de buitenmuur of een
moverman@reshi .nl
NR. 09 - SEPTEMBER 2018
PCM09_p003-003_Voorwoord - Domotica (TS).indd 3
WWW.PCMWEB.NL
3
18/07/2018 12:23
INHOUD
DOSSIER DOMOTICA
27 PCM DOMPELT ZICH ONDER IN DE WERELD VAN HET SLIMME HUIS. DAT BEGINT BIJ EEN VLOT THUISNETWERK EN GOEDE BEVEILIGING. DAARNA KUNNEN DE ECHTE HOBBYISTEN HUN HART OPHALEN.
28
44
DE STAAT VAN … DOMOTICA
DE STANDAARD: Z-WAVE
Een slim huis wordt pas écht slim als je al je
De domoticawereld is verdeeld in allerlei con-
slimme producten aan elkaar knoopt. Wat
currerende standaarden, maar toch springt
heb je daar grofweg voor nodig?
de populaire standaard Z-Wave erboven uit.
30
46
MASTERCLASS: OPTIMAAL NETWERK VOOR SMARTHOME
DIY: LEDCONTROLLER MET WEBINTERFACE
Het Internet of Things is nog niet erg veilig.
Maak met een ledstrip, een ontwikkelmodule
Een goede aanpak is om je domotica-spullen
en wat onderdelen je eigen ‘Hue’ die je via wifi
te scheiden van de rest van je netwerk.
op elke kleur en helderheid kunt instellen.
36
52
MASTERCLASS: SLIMME METER UITLEZEN
REVIEW: TADO SLIMME THERMOSTAAT
Lees zelf je slimme meter uit met de so ware
We hebben de slimme kamer- en radiator-
P1 monitor, Domoticz en een Raspberry Pi. En
thermostaten van het Duitse merk Tado uit-
maak gedetailleerde overzichten van de data.
gebreid getest. Bespaar je daar echt geld mee?
40
56
IJZERWAREN: IP-CAMERA’S
OVERZICHT: ANTIVIRUS OP DE ROUTER
Talloze elektronicamerken mengen zich in de
‘Smart’ is nog vaak onveilig. Is een router met
markt voor betaalbare ip-camera’s. Kortom,
een beveiligingsabonnement daarom een
dit is een goed moment om huis en haard
broodnodig product of vooral een slimme
beter te bewaken.
verkooptruc van de antivirusmakers?
4
PCM09_p004-005_Inhoud (ingevuld)(TS).indd 4
23/07/2018 13:23
INHOUD
10
68
86
KOPLOPERS
10X TECH
MASTERCLASS
QuTech: Kwantumcomputers
Kantoorgadgets
Linux: werken met containers
Kwantumcomputers bieden ongekende
Als je dagelijks op kantoor bent, kun je wel een
Containers zijn de volgende generatie van
rekenkracht en de eerste prototypes bestaan
beetje hulp gebruiken om de dag beter door
het werken met toepassingen. Kant-en-klare
al. Intel hee een 49qubit-testchip gebouwd.
te komen. We zochten wat handige hulpjes
pakketjes die je kunt starten op basis van een
Wat ís een qubit en wat kunnen we werkelijk
voor je bij elkaar die je weer met veel plezier en
image. Hoe richt je jouw Linux-computer in
van kwantumcomputers verwachten?
gemak naar kantoor laten gaan.
als container-host en start je eenvoudig je eerste container?
89 4-IN-1 WORKSHOP
Tweestapsverificatie Bij tweestapsverificatie wordt als extra bescherming naast je gebruikersnaam en wachtwoord ook een toegangscode gevraagd die je met bijvoorbeeld een smartphone genereert. Hoe werkt dit en waarom is het
18
74
ACHTERGROND
REVIEW
92 Aanze en tweestapsverificatie
Kunstmatige intelligentie
Xtorm XB103 Power Bank
94 Veilige toegang voor WordPress
Kunstmatige intelligentie staat steeds
De Xtorm XB103 Power Bank Wireless 8000
96 Tweestapsverificatie in eigen site
meer in de belangstelling. De ‘main stream
mAh kan mobiele apparaten ook draadloos
media’ hebben het ontdekt en het Europese
opladen met behulp van de Qi-technologie. Is
Parlement vergaderde zelfs over rechten voor
dit meer dan een gimmick?
verstandig dit op websites te gebruiken? 90 Veilig inloggen in twee stappen
robots. Wat is er allemaal aan de hand?
100 MASTERCLASS
60
Analyse van Windows 10-logs Windows verzamelt heel veel data. Sommige data worden meteen richting Microso
GROEPSTEST
gestuurd, andere worden in al dan niet
Zelfregelende wifi-oplossingen
makkelijk toegankelijke (log)bestanden en
We testen zelfregelende wifi-systemen voor
locaties bewaard. Over welke data gaat het
thuiswerkers en kleine kantoren: met een
zoal en hoe raadpleeg je die logs?
maasvormige configuratie, een stervormige opstelling of met een powerline-‘backhaul’. Dit soort systemen beloven een betere draadloze dekking met consistente prestaties.
EN VERDER ...
73 ICOON Oppo Find X
6
BOOTSECTOR Geruchten en nieuwe producten
16 PRIVACYMEETLAT Tesla
24 STROOMDIAGRAM Welk nas past het best bij je?
25 STELLING ‘Ik vertrouw Kaspersky-so ware’
76 ON THE MOVE Zwarte dozen in auto’s
80 DRAADBREUK Netwerknieuws en -tips
84 CHEATSHEET Sneltoetsen, codes en opdrachtregels
106 COLOFON Lezersservice en abonnementen
NR. 09 - SEPTEMBER 2018
PCM09_p004-005_Inhoud (ingevuld)(TS).indd 5
WWW.PCMWEB.NL
5
23/07/2018 13:23
BOOTSECTOR
BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS ELKE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEEST OPVIELEN.
#FAIL
DUURDER NETFLIXABONNEMENT ZONDER MEERWAARDE? Netflix experimenteert met een duurder Ultra- abonnement dat 16,99 euro per maand gaat kosten: drie euro meer dan het Premium-abonnement. Premium is momenteel de duurste optie die – logischerwijs – de meeste mogelijkheden biedt. Wie denkt dat het Ultra-abonnement daarom nóg uitgebreider wordt, heeft het mis. Netflix onder-
POLDERTECH
zoekt namelijk de mogelijkheid om alle Premium-
WIFI VERBETEREN MET PLASTICVEZELS
functies aan te bieden onder de Ultra-naam en het Premium-abonnement uit te kleden. Dat is te lezen op de website van Netflix. Als de gewijzig-
Federico Forni, promo-
punten vereist, hoeft er
plasticvezel-kabels.
de abonnementsvormen daadwerkelijk worden
vendus van de Techni-
geen heel toegangspunt
“Het bereik daarvan is
doorgevoerd, kun je met Premium nog maar op
sche Universiteit Eindho-
te worden aangelegd. Dat
getest tot twaalf meter,
twee in plaats van vier schermen tegelijk kijken.
ven (TU/e), ging voor zijn
maakt de methode toe-
voldoende voor een grote
Ook verdwijnt de hdr-ondersteuning, die is straks
promotieonderzoek aan
gankelijk en betaalbaar,
woonkamer. Alles bleek
enkel beschikbaar in het Ultra-abonnement. Het
de slag met het idee om
ook omdat het materiaal
prima te werken, van het
Standaard-abonnement van 10,99 euro wordt ook
plasticvezels in te zetten
goedkoop is. Bovendien
streamen van video’s tot
beperkt als het Ultra-abonnement er komt: je kunt
om wifi-bereik te ver-
kun je de kabels zelf
bellen via Skype.” Forni
dan niet meer op twee schermen kijken maar op
groten. Hij concludeert
leggen (in tegenstelling
zegt in een blogpost dat
één, terwijl de prijs gelijk blijft. Voor het Premium-
dat plasticvezels prima
tot glasvezel).
een andere promoven-
abonnement geldt ook dat de prijs onveranderd
geschikt zijn om een wifi-
Forni’s methode werkt
dus de technologie gaat
blijft. Wie straks alles uit Netflix wil halen, betaalt
signaal door te geven als
ook met 4G. In samen-
proberen om te zetten in
dus meer, zonder dat je er iets extra’s voor terug-
het gecombineerd wordt
werking met onder-
een handzaam prototy-
krijgt. Een verkapte prijsverhoging, als je het ons
met het signaal van vaste
zoeksbureau TNO testte
pe, waarna de industrie
vraagt. Netflix zelf noemt de experimenten een
aansluitingen. Omdat
de promovendus een
het moet oppakken. Of
manier om ‘beter begrijpen hoe consumenten
het radiosignaal over
kastje om lte-signalen
dat gaat gebeuren is nog
Netflix waarderen’. Maar wie waardeert dit soort
plasticvezels alleen eind-
te versturen via de
onbekend.
acties?
6
PCM09_p006-009_Bootsector (JP).indd 6
23/07/2018 11:22
BOOTSECTOR
THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY ELKE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?
GOOD
BAD OVERHEID GEEFT SUBSID IE AANLEG SNELLE INTERNETVERBINDINGEN Goed internet is voor veel
UGLY DATALEK BIJ PERSGROEP IS GROOT Krantenuitgever de Persgroep is onlangs gehackt, waarbij de gegevens van
ONTWIKKELAARS KUNNEN MAILS VAN GMAIL-GEBRUIKERS LEZEN Als je een add-on toegang
Nederlanders een levensbehoe e ge-
300.000 abonnees zijn buitgemaakt.
gee tot je Gmail om de maildienst te
worden, erkent ook de overheid. Eerder
De Persgroep is eigenaar van grote
verbeteren, kan de dienst daar jouw
werd daarom de doelstelling bekend-
landelijke kranten als de Volkskrant,
data voor gebruiken. Maar dat is wat
gemaakt dat iedere Nederlander in 2025
het AD en Trouw en van veel regionale
anders dan dat de ontwikkelaar je
over toegang tot 100Mbit/s-internet
kranten. De uitgever meldde in eerste
mail kan lezen, toch? Toch lijkt dat
kan beschikken, maar dat moet nu
instantie dat er ‘geen gevoelige of inte-
te gebeuren, en wel door honderden
2023 worden. Dat is ambitieus, want nu
ressante informatie’ was gestolen, maar
ontwikkelaars. The Wall Street Journal
hee slechts 3 procent zo’n snelle inter-
moest daar een paar dagen later op
meldde onlangs na vele gesprekken
netverbinding. Om het vervroegde doel
terugkomen. Van ‘minder dan één pro-
met betrokkenen dat ontwikkelaars
te halen, gaat de landelijke overheid de
cent’, dus enkele duizenden mensen,
van externe bedrijven de inhoud van
aanleg van dergelijke snelle internet-
zijn er wel degelijk persoonlijke data
e-mailberichten van Gmail kunnen
verbindingen subsidiëren. Er komt een
als bankgegevens in het bezit gekomen
scannen. Google kwam daarop met een
financiële regeling voor provincies en
van de hacker(s). De Persgroep hee
blogpost om het beleid van Gmail te
gemeenten, zodat die kunnen bijsprin-
het datalek gemeld bij de Autoriteit
verduidelijken: geen enkele Google-
gen bij de aanleg van internetverbin-
Persoonsgegevens en er is aangi e
medewerker kan ongevraagd mails
dingen. Ook gaat de overheid lokale
gedaan bij de politie. De beveiliging
lezen. Of niet-Google-medewerkers
overheden helpen door technische
van het krantenconcern is bovendien
dat wel kunnen? Daar gaat Google niet
kennis te delen. Dit alles staat in het
‘verder aangescherpt’. De honderd-
op in. Een goede reden om nog eens
Actieplan Digitale Connectiviteit. Wat
duizenden lezers worden per mail of
kritisch naar eventuele add-ons te
niet in het actieplan staat, is hoe de
post geïnformeerd.
kijken, als je het ons vraagt.
internetverbinding moet zijn: bedraad, draadloos of allebei?
NR. 09 - SEPTEMBER 2018
PCM09_p006-009_Bootsector (JP).indd 7
WWW.PCMWEB.NL
7
23/07/2018 11:22
BOOTSECTOR
TABEE HTC?
FINANCIËLE PROBLEMEN BLIJVEN HTC ACHTERVOLGEN
AANJAGER
WPA3-CERTIFICATIE IS BEGONNEN
HTC, ooit één van de grootste
lopen jaren stonden in het teken
smartphonefabrikanten, heeft
van dalende verkoopaantallen,
het steeds lastiger om z’n hoofd
negatieve financiële cijfers en
boven water te houden. De afge-
bijbehorende massaontslagen. Het
TIJDLIJN RECENTE HTC-PROBLEMEN
21 SEPTEMBER 2017
14 FEBRUARI 2018
9 MEI 2018:
De Wi-Fi Alliance is eind juni begonnen met het certi ficeren van producten die WPA3 ondersteunen. En dat
HTC verkoopt
De topman
voor het eerst in
HTC maakt
is spannender dan je misschien denkt: WPA3 is het
2.000 medewerkers
van HTC’s
bijna drie jaar een
langverwachte nieuwe beveiligingsprotocol voor wifi.
aan Google voor 1,1
smartphonetak
kwartaalwinst.
De huidige standaard, WPA2, wordt al sinds 2004 ge-
miljard dollar cash.
vertrekt om per-
Maar dat komt
bruikt en er zijn diverse grote lekken in ontdekt. WPA3
Verdere ontslagen
soonlijke redenen
enkel door de deal
is volgens de alliantie veiliger, maar even eenvoudig
zijn uitgesloten,
die niet worden
met Google.
in gebruik en compatibel met WPA2-apparaten. De
zegt HTC.
toegelicht.
grootste verbetering is de bescherming tegen offline aanvallen om het wachtwoord te achterhalen. Hackers hebben bij WPA3 slechts één kans om het wachtwoord te raden, waar dit bij WPA2 onbeperkt kan. WPA3 beschermt ook op andere manieren de datastroom via wifi. De Wi-Fi Alliance denkt dat WPA3 volgend jaar wordt opgepakt als de nieuwste wifi-generatie 802.11ax uitkomt: Qualcomm maakt al een chip voor smartphones en tablets die 802.11ax en WPA3 ondersteunt.
EVOLUTIE IN PLAATS VAN REVOLUTIE
APPLES NIEUWE MACBOOK PRO’S MOET JIJ OPPASSEN?
BREIN GAAT OP SEEDER-JACHT
De MacBook Pro’s van 13 en 15
De dunne toetsen komen
inch met aanraakgevoelige Touch
sneller vast te zitten door stof en
Bar worden door Apple ververst.
kruimels, zo is een veelgehoorde
De nieuwe laptops hebben een
klacht. De nieuwe MacBook Pro’s
Illegale uploaders opgelet: Stich-
geen details geven over hoe het
beeldscherm en Touch Bar met
hebben opnieuw een vlindertoet-
ting Brein gaat nu ook speuren
systeem werkt. Kuik wil enkel
True Tone-technologie, waarbij
senbord, maar uit onderzoek van
naar ‘frequente seeders’ in de
kwijt dat de software gebruik-
de kleurweergave wordt aan-
reparatiebureau iFixit blijkt dat
hoop ze te kunnen beboeten.
maakt van steekproeven binnen
gepast aan het omgevingslicht.
Apple een stofbestendige silico-
Eerder maakte de stichting
een bepaalde tijdspanne. Wie
Deze feature zit ook in de scher-
nen laag heeft toegevoegd aan
alleen jacht op ‘de eerste en
‘sporadisch’ Bittorrent gebruikt,
men van de iPhone X en iPad
het toetsenbord. Apple wil hier
grote uploaders’, een aanpak die
valt volgens Kuik waarschijn-
Pro. De MacBook Pro’s krijgen
niets over kwijt, alleen dat het
volgens directeur Tim Kuik ‘goed
lijk niet binnen het beleid. Een
verder nieuwere Intel-processors.
toetsenbord stiller zou zijn. De
werkt’. Dat zegt hij tegenover
internetter die wel tegen de lamp
De 13inch-laptop zou hierdoor
goedkoopste MacBook Pro van
Tweakers. Brein gaat via eigen
loopt, geeft zijn ip-adres prijs
dubbel zo snel zijn als zijn voor-
13 inch krijgt een adviesprijs van
opsporingssoftware op zoek naar
aan Stichting Brein. Omdat de
ganger, terwijl de 15inch-versie
1999 euro, de 15inch-uitvoering
internetgebruikers die regelma-
organisatie wil weten wie er bij
70 procent sneller moet zijn. Ook
gaat 2799 euro kosten. Andere
tig illegaal content uploaden
dat ip-adres hoort, moet het die
hebben de laptops een nieuwe
Apple-laptops krijgen geen
via bijvoorbeeld Bittorrent. De
informatie vragen aan een provi-
T2-chip voor betere beveiliging
update of prijsverlaging. Apple
opsporingssoftware is een paar
der. Die verstrekt de informatie
en ondersteunen ze het spraak-
stopt wel met de verkoop van de
jaar geleden al goedgekeurd door
alleen na een gerechtelijk bevel
commando ‘Hé Siri’: een primeur
MacBook Pro (2015).
de Autoriteit Persoonsgegevens
of als het verzoek van Brein
voor de MacBook.
en Brein werkt er nu aan om de
voldoet aan de voorwaarden uit
Bij de MacBook Pro’s die in 2016
software geschikt te maken voor
een Hoge Raad-arrest uit 2005.
uitkwamen, leidde het zoge-
de AVG-privacywet. De stichting
De provider mag zelf de afweging
naamde vlindertoetsenbord bij
is van plan om de software nog
maken of een verzoek daaraan
tienduizenden klanten tot pro-
dit jaar in te zetten, maar wil
voldoet.
blemen.
8
PCM09_p006-009_Bootsector (JP).indd 8
23/07/2018 11:22
BOOTSECTOR
telefoonbedrijf verwach e deze
nog minder dan vijfduizend
fabrikant. Haaks daarop staat
is volgens de elektronica-
zomer veel van de dure U12
mensen bij HTC werken. Het
het succes van de Vive-vr-bril,
maker niet aan de orde. Sterker
Plus-telefoon, maar de eerste
marktaandeel van smartpho-
waar HTC goede verkoopcijfers
nog: over een paar maanden
verkoopmaand lijkt tegen te
nes is minder dan ĂŠĂŠn procent,
mee schrij . Maar een vertrek
verschijnt er een dure niche-
vallen. Er volgt nog een massa-
tegenover bijna tien procent
op de smartphonemarkt om de
telefoon die zich volledig richt
ontslag, waardoor er anno 2018
in de hoogtijdagen van de
aandacht vol op vr te richten,
op cryptocurrency.
1 JULI 2018:
2 JULI 2018:
6 JULI 2018:
10 JULI 2018:
De mediareviews van
HTC ontslaat 1.500
De maandomzet van
HTC kondigt aan
de belangrijke U12
medewerkers van zijn
HTC viel in juni 2018
dat het eind dit jaar
Plus-telefoon zijn over-
productieafdeling. Dat
68% lager uit dan in juni
een cryptocurrency-
wegend negatief. Een
is ongeveer een kwart
2017. De U12 Plus ver-
smartphone uitbrengt
slechte voorbode voor
van het personeel.
koopt dus niet goed.
die ongeveer 1.000 dollar
de verkopen.
gaat kosten.
VPLUS-ONDERSTEUNING AAN BOORD
GO(EDKOOP)
KPN TEST NIEUWE EXPERIABOX V10A
MICROSOFT ONTHULT KLEINERE SURFACE GO
KPN test een nieuw type
niet ondersteund. De specifica-
Experiabox modem/router, de
ties van de Arcadyan Experiabox
V10a van Arcadyan. Dat beves-
V10a lijken veel op die van de V10
Na maanden van speculaties
varianten beschikken over
tigt de provider na berichtgeving
van ZTE. Die box ondersteunt na
hee Microso inderdaad
een usb-c-aansluiting, Surface
van Tweakers. De V10a is een
een update ook (bonded) vplus.
een kleinere en goedkopere
Connect-ingang, micro-sd-slot
wi e modem/router die qua ont-
Beide modellen bieden onder-
Surface-tablet gepresenteerd.
en een 3,5mm-audiopoort. De
werp veel lijkt op de bestaande
steuning voor wifi 802.11ac. KPN
De Surface Go hee een
accuduur bedraagt maximaal
Experiaboxen, met alle aanslui-
zegt dat zodra de testen zijn af-
beeldscherm van 10 inch (full
negen uur. Via de los ver-
tingen aan de achterkant. Het
gerond, de V10a-box beschikbaar
hd), is 8,3 millimeter dik en
krijgbare Surface Type Cover
apparaat hee poorten voor
komt naast bestaande Experia-
weegt 522 gram. Via de inge-
(toetsenbord) en Stylus Pen
telefoon, dsl, usb en wan en
boxen. Of de box straks bij ieder
bouwde kickstand kun je de
tover je de tablet om tot een
beschikt over een wps-knop aan
abonnement te kiezen is, is nog
tablet schuin neerze en. De
kleine laptop.
de zijkant. Er is ondersteuning
onbekend.
Surface Go is qua afmetingen
Microso brengt de wifi-
voor vplus-
vergelijkbaar met de 9,7inch-
versie van de Surface Go op 28
verbindingen,
iPad. Microso voorziet het
augustus uit in Nederland. In
waardoor de
apparaat van het beperkte
de Verenigde Staten volgt later
maximale
Windows 10 S, al kun je gratis
dit jaar ook een 4G-variant,
downloadsnel-
overstappen naar de regu-
het is nog onbekend of die
heid 200 Mbit/s
liere Windows 10-versie. De
hier ook verschijnt. De Surface
bedraagt en de
goedkoopste uitvoering van
Pro-serie blij te koop vanaf
uploadsnelheid
de Surface Go gaat 449 euro
829 euro.
60 Mbit/s is. Pair
kosten en hee 4 GB werkge-
bonding, dat nog
heugen, 64 GB opslaggeheu-
hogere snelhe-
gen en een Intel Pentium-
den mogelijk
processor. Duurdere modellen
maakt, wordt
hebben betere hardware. Alle
NR. 09 - SEPTEMBER 2018
PCM09_p006-009_Bootsector (JP).indd 9
WWW.PCMWEB.NL
9
23/07/2018 11:22
QUTECH
Iedere maand laten we in de rubriek Koplopers de mooiste technische projecten zien. Projecten die uit liefde zijn gemaakt. Het mooie is: jij kunt ook aan de slag. De beginselen leggen we op de laatste pagina’s uit in ‘Het geheim van de chef’.
Koplopers MERIJN GELENS
COMPUTER VAN DE TOEKOMST STAAT IN DELFT 10
PCM09_p010-015_Koplopers - Qubit (TS).indd 10
23/07/2018 11:24