PCM 10-2019 Preview

DRAADBREUK

GROEPSTEST

BUDGET MESH

20 AMD X570MOEDERBORDEN

OKTOBER 2019

TP-Link Deco M4 Multiroom Wifi S

De beste borden voor je nieuwe AMD Ryzen-systeem

VOOROP IN TECH DOE VEEL LANGER VAN JE SMARTPHONE EN GADGETS

DOE VEEL LANGER MET JE SMARTPHONE EN ANDERE GADGETS ZELF APPARATUUR REPAREREN GEBRUIKTE SMARTPHONES IN NIEUWSTAAT! HOE SCHADELIJK IS SUPERSNEL OPLADEN? TIPS VOOR VERSTANDIG ACCUGEBRUIK

DUURTEST

D-LINK COVR-2202 Zelfregelende multiroom-wifi

ACHTERGROND

WWW.PCMWEB.NL

HANDELSOORLOG Betaal je dankzij Trump straks veel meer voor je spullen?

4-IN-1 WORKSHOP Zet je Chromebook helemaal naar je hand met Linux 001_PCM1019 (JP).indd 1

PCM

nummer 10

oktober 2019

€ 6,75

PC

BP

03-09-19 09:53

G4P_杂志广告(240X310mm) ZQ.pdf 1 2019/5/22 10:36:10

Naamloos-1 1 Naamloos-1 1

27-8-2019 4-7-2019 10:38:45 11:18:43

VOORWOORD

NIEUWE RONDE …

AL DIE FANTASTISCHE GADGETS EN PRACHTIGE APPARATEN WAAROVER JE ELKE MAAND IN PCM LEEST, HEBBEN ALS BEKEND NADEEL DE ENORME MILIEUBELASTING TIJDENS DE PRODUCTIE EN DE VERWERKING ERVAN. DOOR DEZE PRODUCTEN EEN TWEEDE LEVEN TE GUNNEN IN PLAATS VAN ZE ZOMAAR WEG TE GOOIEN, ZIJN ER MINDER GRONDSTOFFEN NODIG EN BLIJFT ER MINDER AFVAL OVER. HET LEVERT BOVENDIEN GELD OP VOOR WIE DE SPULLEN AFDANKT ÉN EEN BESPARING VOOR WIE ZE KOOPT. EEN WIN-WINSITUATIE DUS!

Om het maar meteen toe te

absoluut niet klopt. Alles wordt

geven: zelf ben ik niet zo van

grondig getest en gereinigd, en

gebruikte spullen. Daarvoor ben

om notoire twijfelaars zoals ik

ik net iets te vaak besodemieterd

over de streep te trekken, biedt

en die les heb ik inmiddels wel

het bedrijf drie jaar garantie. Best

geleerd. Zoals m’n eerste auto, die

netjes voor tweedehands.

me binnen een paar jaar al meer

Ook in eigen land gebeurt er

onderhoudskosten opleverde

veel op dat terrein. In deze editie

dan hij bij aanschaf had gekost,

doet onze razende reporter Rens

een speaker waarvan een chassis

verslag van de gang van zaken

compleet doormidden bleek te

bij het Nederlandse Renewd,

zijn gescheurd, een voorverster-

dat Apple-apparaten test en

ker waarvan de koptelefoonplug

opknapt voor diverse Europese

loszat … Je begrijpt, ik was er

elektronicawinkels. Het bedrijf

helemaal klaar mee.

stond aan de wieg van het Keur-

Eerder dit jaar was ik op bezoek

merk Refurbished, bedoeld om de

bij reBuy, een Duitse aanbieder

refurbished-markt voor iPhones

van onder andere refurbished

te laten groeien en het imago te

apparatuur. Tot enkele jaren

verbeteren. En er valt op dat ter-

geleden verkocht het bedrijf

rein nog veel te winnen, zo bleek

voornamelijk boeken en dvd’s,

onlangs nog uit een onderzoek

maar inmiddels kun je er terecht

door Telecompaper. Maar liefst

voor gebruikte smartphones,

40 procent van de Nederlanders

tablets en gameconsoles. Ge-

laat zijn oude telefoon verstoffen

bruikt, dat stond voor mij dankzij

in een la en slechts 3 procent

bovengenoemde ervaringen voor

verkoopt het aan een bedrijf.

over verstandig ba erijgebruik. Ik zal mijn

zichtbare en onzichtbare gebre-

Behalve recyclen kun je nog veel

best doen en intussen eens goed nadenken of

ken, onhygiënisch, onbetrouw-

meer doen om je technische

hergebruik een nieuwe kans verdient.

baar, kortom: alle nadelen van

lie ebberij wat duurzamer te

kopen via Marktplaats. Maar als

maken. In het dossier meten

dat bezoek mij één ding hee ge-

we verbruik, knappen we zelf

Martijn Overman

leerd, dan is dat dat vooroordeel

apparatuur op en geven we tips

moverman@reshi .nl

NR. 10 - OKTOBER 2019

PCM10_p003-003_Voorwoord (ER).indd 3

WWW.PCMWEB.NL

3

02/09/2019 17:09

INHOUD

DOSSIER TECH IN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

21 BINNEN DE TECH IS ER EINDELIJK AANDACHT VOOR DUURZAAMHEID. DAT WERD TIJD! WANT OP DE HUIDIGE MANIER VERANDEREN ONZE SCHAARSE GRONDSTOFFEN RAZENDSNEL IN AFVALBERGEN.

22

36

DE STAAT VAN …

RECYCLING

KOPLOPERS: REFURBISHED PRODUCTEN VAN RENEWD

Refurbished, tweedekansje of gereviseerd: hoe

De refurbished iPhones, iPads en MacBooks

interessant zijn die niet-nieuwe apparaten,

van Renewd worden in Nederland opgeknapt,

waar moet je op le en en wat doe je zelf

krijgen een speciaal keurmerk en belanden

eigenlijk met je gebruikte apparaten?

vervolgens in winkels door heel Europa.

24

44

MASTERCLASS: MEET JE ENERGIEVERBRUIK

FAQ: VERSTANDIG ACCUGEBRUIK

Prijzen voor gas en elektriciteit stijgen, dus

We gaan even terug naar de basis: hoe werkt

het beperken van je verbruik loont. Maar dan

een accu, waarom wordt tegenwoordig

moet je wel een duidelijk beeld hebben van je

meestal lithium gebruikt en wat moet je

totale verbruik én dat van de slurpers in huis.

doen om je accu in topconditie te houden?

30

46

MASTERCLASS: APPARATUUR REPAREREN

STELLING: ‘SNELLADEN KAN GEEN KWAAD’

Apparaat stuk? Vaak is het gewoon een

De lithium-ion-ba erij in je mobiele apparaat

kwestie van een kapot onderdeel vervangen.

kan steeds sneller worden opgeladen. Hart-

Dat kun je soms best zelf! Zonde om het hele

stikke handig, maar is deze vernieuwing wel

toestel direct in de prullenbak te gooien, toch?

veilig en zijn er nadelen die we niet kennen?

4

PCM10_p004-005_Inhoud (ingevuld) (ER).indd 4

02/09/2019 17:10

INHOUD

14

58

83

INTERNATIONALE SPANNINGEN

10X TECH

4-IN-1 WORKSHOP

Gevolgen van de handelsoorlog

Alternatieve chat-apps

Linux op je Chromebook

De kranten staan er bol van: spanningen in de

Hoe en met welke apps kun je nog cha en

Chromebooks zijn handige laptops, maar

internationale politiek lopen op. China en de

zonder dat je volledig door allerlei partijen

het besturingssysteem Chrome OS is soms

Verenigde Staten vechten een handelsoorlog

wordt geprofileerd? We bekijken tien gratis

wat beperkt. Gelukkig kun je er ook het meer

uit, terwijl spionagebeschuldigingen over en

alternatieven voor WhatsApp.

flexibele Linux op installeren. We geven een

weer het vuur verder opstoken. Wat betekent

overzicht van de mogelijkheden en vereisten.

dat uiteindelijk voor technologieproducten?

Sommige opties werken met tools van

48 GROEPSTEST

AMD X570-moederborden

64

derden, maar ook Google zelf helpt mee.

84 Waarom Linux op je Chromebook?

86 Linux en Chrome OS naast elkaar

REVIEW

88 Linux-so ware op Chrome OS

Click & Grow Smart Garden 3

90 Linux in een VM op Chrome OS

Met de Smart Garden 3 van het Estse bedrijf Click & Grow kweek je zonder veel omkijken

Met de derde generatie Ryzen-processors

kruiden, planten en minigroenten. Klinkt

hee AMD momenteel de interessantste pro-

leuk, maar werkt het ook zo makkelijk?

cessors. Om het maximale eruit te halen, heb

92

je een nieuw moederbord met X570-chipset

MASTERCLASS

nodig. Wij testen twintig brute modellen.

Veiliger met raid Als een schijf crasht, je geen back-up hebt en dataherstel niet meer lukt, ben je de gegevens op die schijf vaak kwijt. Tenzij je voor raid had gekozen, waarbij de data op redundante wijze over meerdere schijven worden gedupliceerd of uitgesplitst. We bespreken diverse soorten raid, een dan vooral so warematig.

100 54 DUURTEST

D-Link COVR-2202 multiroom-wifi De dualband D-Link COVR-2202 gebruikt een

70

MASTERCLASS

Vpn-server op OPNsense Als je buitenshuis toegang tot je thuisnetwerk

MASTERCLASS

wilt, kan dat op een veilige manier met een

Linux Mint

vpn-server. Het routerbesturingssysteem

Linux Mint biedt drie verschillende edities en

OPNsense maakt het heel gemakkelijk om

bevat ook allerlei ingebouwde tools om so -

zo’n vpn-server op je router te draaien, waarbij

ware te installeren. Wat zijn de verschillen?

je toegang voor onbevoegden blokkeert.

derde wifi-band als exclusief communicatiekanaal tussen twee modules. Maar volstaan twee zenders om een vlot draadloos netwerk in te richten? Wij tes en het langdurig.

EN VERDER ...

6

BOOTSECTOR Geruchten en nieuwe producten

10 DE STANDAARD Draadloos laden met Qi

12 PRIVACYMEETLAT HagaZiekenhuis

19 COLUMN Brenno de Winter

20 TECHHELDEN Jack Dorsey

68 ON THE MOVE Eviation Alice: elektrisch vliegtuig

76 DRAADBREUK Netwerknieuws en -tips

80 CHEATSHEET Sneltoetsen, codes en opdrachtregels

106 COLOFON Lezersservice en abonnementen

NR. 10 - OKTOBER 2019

PCM10_p004-005_Inhoud (ingevuld) (ER).indd 5

WWW.PCMWEB.NL

5

03/09/2019 11:34

BOOTSECTOR

BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS ELKE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEEST OPVIELEN.

#FAIL

ZONDER PORNO IS TUMBLR NAUWELIJKS NOG IETS WAARD Yahoo betaalde in 2013 maar liefst 1,1 miljard dollar voor microblogdienst Tumblr. Daarna maakte het bedrijf een logisch, maar fataal besluit: het besloot om pornoblogs van Tumblr te verwijderen. Een groot deel van de site bestond echter uit seksueel

POLDERTECH

getinte blogs. De groei stopte, het aantal gebruikers

MYNDR-DRAAIKNOP BLOKKEERT VERSLAVENDE INTERNETDIENSTEN

liep terug en Tumblr schreef opeens rode cijfers.

Nu is de dienst verkocht aan Automattic, het bedrijf achter onder meer WordPress. Een andere blogdienst, inderdaad. Automattic betaalt minder dan 20 miljoen dollar voor Tumblr. Doorgaans be-

Internet is handig, maar

kozen internetdiensten

Wolzak verkoopt de

ook verslavend. De tallo-

tijdelijk te blokkeren. Zo

router met draaiknop

zelfs dat het overnamebedrag minder dan 3 miljoen

ze apps, games en sites

kun je Videoland kijken

aan particulieren en

dollar bedraagt.

leiden met hun bliepjes

zonder dat er whatsap-

hoopt op een samenwer-

Je kunt dus met recht zeggen dat Tumblr zonder

tot concentratieproble-

pjes binnenkomen of

king met een provider

porno bijna waardeloos is geworden. Yahoo heeft

men tijdens het werken

werk je geconcentreerd

of bedrijven. Daarnaast

niet per se een miskoop gedaan, maar wel een mis-

of studeren, en kinderen

met e-mail en Spotify

heeft de start-up een

stap begaan door porno te weren, iets dat Automat-

kruipen het liefst ín een

maar zonder Twitter en

eigen, open standaard

tic overigens in stand houdt. Wat het bedrijf met

schermpje. De Nederlan-

Instagram.

ontwikkeld die de inter-

Tumblr wil doen, is nog niet bekend.

der Maarten Wolzak wil-

Tegenover Business­

netgebruiker de keuze

de daar wat aan doen en

Insider zegt Wolzak dat

geeft welke diensten hij

richtte drie jaar geleden

zijn team veel moeite

tijdelijk wil blokkeren.

de start-up Myndr op. De

moet doen om WhatsApp

Doel is om techbedrijven

afgelopen jaren werkte

en andere berichtendien-

aan boord te krijgen. De

de it’er met zijn team aan

sten te blokkeren. Dat

elektronica wordt op de

een router die je thuis­

soort diensten verandert

behuizing na overigens

internet filtert en een

hun bereikbaarheid

helemaal in Nederland

draaiknop die je op de

namelijk aan de lopende

gemaakt en kost je 189

muur bevestigt. Die knop

band, zodat repressieve

euro. Myndr gaat nu een

heeft vijf standen. Draai

landen moeilijker aan

variant maken die mobiel

aan de knop om zelfge-

censuur kunnen doen.

internet moet filteren.

trouwbare bronnen van onder andere Axios stellen

6

PCM10_p006-009_Bootsector (JP).indd 6

02/09/2019 17:12

BOOTSECTOR

THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY ELKE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?

GOOD

BAD

UGLY

GEEN VERBOD OP ANONIEME PREPAID SIMKAART

MICROSOFT SURFACES KAMPEN MET PROBLEMEN

SPRAAKASSISTENTEN LATEN MENSEN MEELUISTEREN

Er komt in Nederland

Microso s Surface

Microso , Google, Apple

voorlopig geen verbod op

2-in-1-apparaten en laptops

en Amazon laten allemaal

de anonieme prepaid simkaart. Dat be-

komen regelmatig in het nieuws

menselijke werknemers luisteren naar

paalde minister Ferd Grapperhaus van

omdat een update problemen met zich

een klein deel van de opnames die jouw

Justitie en Veiligheid eind augustus. De

meebrengt. In augustus was het maar

slimme luidspreker of spraakassistent

beslissing sluit aan bij eerdere uitingen

liefst drie keer raak. De mei-update van

verstuurt. Dat doen ze om de kunst-

van het ministerie, de politie, de inlich-

Windows 10 resulteerde in klachten

matige intelligentie van de dienst te

tingen- en veiligheidsdiensten en het

van gebruikers omdat de Nvidia-video-

verbeteren. Logisch, maar het leidde

Openbaar Ministerie. VVD-politicus

kaart niet meer werkte. De update

tot wereldwijde ophef. Klokkenluiders

Jeroen van Wijngaarden vroeg de mi-

werd teruggetrokken en verbeterd. Een

lekten duizenden audiofragmenten

nister eerder dit jaar of hij een verbod

nieuwe update vertraagde de Surface

waarop nare en intieme zaken te horen

op de verkoop van prepaid simkaarten

Pro 6 en Surface Book 2 echter zo erg

zijn, veelal omdat de spraakassistent

wil. Van Wijngaarden stelde dat deze

dat de apparaten onbruikbaar werden.

per ongeluk uit zichzelf geluid opnam

simkaarten veelvuldig door criminelen

Uit onderzoek bleek dat een bug de

en doorstuurde.

worden gebruikt en verzocht de minis-

Intel-processor terugschroe naar een

De bedrijven hadden de menselijke

ter te kijken of zo’n simkaart alleen nog

schamele 400 MHz omdat hij denkt

analyse niet expliciet in hun algemene

met identificatieplicht mag worden

tegen zijn warmtelimiet aan te zi en.

voorwaarden genoemd, wat mogelijk

verkocht. Grapperhaus ziet hier niets

Microso maakte excuses en beloofde

in strijd is met de Europese privacywet

in en haalt een onderzoek uit 2017 aan.

snel met een broodnodige update te

AVG. Apple en Google zijn tijdelijk

In landen met een identificatieplicht

komen. Kort daarna bleek een deel van

gestopt met deze analyse en Amazon

voor de aanschaf van een prepaid

de Surface Pro 6- en Book 2-gebruikers

introduceerde snel een knop om je

simkaart levert de maatregel weinig op.

ook nog last te hebben van een bug in

af te melden voor deze analysevorm.

Nederlandse autoriteiten denken niet

de nieuwste wifi-driver. Het apparaat

De bedrijven willen hun voorwaar-

dat het bijdraagt aan betere opsporing

vertikte het om verbinding te maken

den verduidelijken en de privacy van

van criminelen, omdat die valse identi-

met sommige 5GHz-netwerken. Op-

hun honderden miljoenen gebruikers

teitsbewijzen gebruiken, handlangers

nieuw excuses en de belo e dat er snel

verbeteren. Zij benadrukken echter dat

inze en of andere communicatie-

een update komt.

menselijke analyse essentieel is voor de

methoden inze en.

ontwikkeling van spraakassistenten.

NR. 10 - OKTOBER 2019

PCM10_p006-009_Bootsector (JP).indd 7

WWW.PCMWEB.NL

7

02/09/2019 17:12

BOOTSECTOR

HET VOUWT NIET MEE

VOUWBARE SMARTPHONE LAAT OP ZICH WACHTEN

AANJAGER

SAMSUNG WERKT AAN BETERE OLED-TV’S Oled-tv’s van onder andere LG, Sony en Philips zijn

De opvouwbare smartphone leek

tie van 2019 te worden. Samsung

begin dit jaar dé mobiele innova-

trapte af met de introductie van

TIJDLIJN VOUWBARE SMARTPHONE

prachtig, maar de maximale helderheid en kleurweergave laten nog te wensen over. Qled-tv’s van Samsung maken wel indruk op deze vlakken, maar bieden dan weer minder contrast. Hoe mooi zou het zijn als de

7 NOVEMBER 2018

20 FEBRUARI

24 FEBRUARI

De Samsung

Huawei presen-

voordelen van oled en qled (quantum dots) worden

Samsung toont

Galaxy Fold

teert de Mate X

gecombineerd in één tv-paneel?

een eerste glimp

is officieel en

en beloo een

Samsung hee nu na een hoop geruchten bevestigd

van zijn vouwbare

moet eind april

release in de

dat het vergevorderd onderzoek doet naar deze mo-

smartphone.

uitkomen.

zomer.

gelijkheid. Er lijkt zelfs al te worden gewerkt aan zo’n paneel. De CEO van Samsung zegt tegen The Korea Herald dat het bedrijf ‘goede pogingen onderneemt om in de nabije toekomst’ oledschermen met quantumdots uit te brengen. Samsung spreekt van een qdoled-tv en claimt dat die betere kleuren toont dan een huidige oled-tv. De maximale helderheid zou ook hoger zijn. De fabrikant zou hiervoor rgb-oleds en quantum dots combineren. Bestaande oled-tv’s gebruiken wi e oleds met een kleurfilter.

Volgens Zuid-Koreaanse media gaat Samsung dit najaar meerdere fabrieken van lcd-schermen ombouwen voor de productie van qd-oled. Het is niet duidelijk wanneer de eerste qd-oled-tv van Samsung uitkomt.

PINEBOOK

OPENSOURCE-LAPTOP IS GOEDKOOP EN PRIVACYVRIENDELIJK

NIET VOOR IEDEREEN

KPN KOMT MET 4K-ONTVANGER Nadat Ziggo deze zomer de

en is 12 × 12 × 2,3 centimeter groot.

langverwachte Next Media-

Hij is voorzien van hdmi 2.0,

box-tv-ontvanger uitbracht,

een ethernetpoort, een usb2.0-

komt KPN in oktober met een

aansluiting en ondersteunt

vergelijkbare snelle decoder. Die

10bit-weergave, mits je tv dat

kan net als de Next Mediabox

aankan. Volgens TotaalTV hee

4K-beelden doorgeven en onder-

de decoder ook een toslink-audio-

steunt diverse hdr-standaarden.

poort en wifi, al zou dat laatste

Pine64 verkoopt en ondersteunt

Door de F-toetsen op het

Je tv moet dat uiteraard wel

zijn uitgeschakeld door KPN. De

betaalbare ARM64-gebaseerde

toetsenbord lang in te drukken,

ondersteunen.

provider wil er niets over kwijt

apparaten – van singleboard-

schakel je respectievelijk de

De nog naamloze tv-ontvanger

omdat er nog druk getest wordt.

computers tot een smartphone

netwerkmodule, microfoon en

wordt momenteel door een klein

Zo sleutelt het bedrijf ook nog

en een tablet, allemaal betaal-

webcam volledig uit. Pine64

aantal klanten getest en wordt

aan een afstandsbediening. De

baar en opensource. Nu komt

claimt dat de stroomtoevoer naar

vanaf oktober breder beschik-

nieuwe decoder komt alleen be-

er ook een laptop, de Pinebook

deze module(s) wordt afgesloten,

baar gesteld. Een woordvoerder

schikbaar voor KPN-klanten met

Pro gedoopt. Die gaat 199

waardoor ze gegarandeerd stop-

van KPN vertelt AndroidPlanet

snel internet en een 4K-pakket.

dollar kosten en draait Linux,

pen totdat je de F-toets(en) weer

dat de decoder draait op Linux

Chromium OS of Android 9.0 – jij

langer indrukt. In combinatie

met een grafische schil

bepaalt. De laptop hee een 14

met de opensource-so ware en

van de provider. Diensten

inch groot full-hd-scherm, 64 GB

het scherpe prijskaartje hoopt de

als Netflix en Videoland

opslag en 4 GB werkgeheugen.

organisatie dat vooral privacy-

worden ondersteund,

Onder de motorkap draait

bewuste mensen de laptop zullen

maar over andere slimme

een Rockchip-processor en de

aanschaffen. Pine64 zegt geen

functies is nog niets

10.000mAh-accu laadt op via

winst te maken en beloo de

bekend. De tv-ontvanger

usb-c. Het apparaat is daarnaast

Pinebook Pro later dit jaar te

lijkt een aangepaste ver-

voorzien van nog een usb-a-poort.

leveren.

sie van de Arris VIP5202

8

PCM10_p006-009_Bootsector (JP).indd 8

02/09/2019 17:12

BOOTSECTOR

de ­Galaxy Fold, een 4,6inch-­

ongeveer 6 inch beschikt en

handbereik en diverse media,

hun vouwbare smartphones

telefoon die openklapt en

uitvouwt tot een 8inch-tablet.

waaronder PCM, mochten

allebei toch uitstellen omdat

daarbij verandert in een

Beide toestellen zouden in

de toestellen begin dit jaar al

ze niet stevig genoeg bleken.

7,3inch-­tablet. Huawei volgde

de eerste helft van het jaar

even uitproberen. Samsung

Nog vóór de release gingen ze

slechts een paar dagen later

uitkomen voor indrukwekken-

en Huawei waren duidelijk

kapot gedurende testsessies

met de onthulling van de Mate

de prijzen van rond de 2000

overtuigd van hun producten

door techexperts. Hoe zat dat

X, die over twee schermen van

euro. De innovatie leek binnen

en strategieën, maar moesten

ook alweer?

18 APRIL

22 APRIL

14 JUNI

24 JULI

15 AUGUSTUS

Vlak vóór de release

Samsung stelt de Fold

De Mate X wordt

De verbeterde

Huawei zegt dat de

blijkt de Galaxy Fold

voor onbepaalde tijd

uitgesteld naar

Galaxy Fold komt in

Mate X niet meer

snel stuk te gaan.

uit wegens kwaliteits-

­september zodat

september uit, belooft

in september, maar

problemen.

Huawei extra tests

Samsung.

in november of

kan doen.

­december verschijnt.

MODUFAIR

FEESTBOEK

FAIRPHONE 3 IS EERLIJKE, MODULAIRE SMARTPHONE

KOPPEL INFORMATIE LOS EN MAAK FACEBOOK DOMMER

Het Nederlandse Fairphone

Bijna anderhalf jaar na de

dat de tool resulteert in iets

heeft begin september zijn derde

aankondiging heeft Facebook

lagere advertentie-inkomsten.

smartphone uitgebracht. Het

eindelijk zijn Clear History-­

Dat hangt af van hoeveel

toestel is gemaakt van zo veel mo-

tool uitgebracht. Vooralsnog

­gebruikers de Clear History-­

gelijk duurzaam gewonnen mate-

in drie landen, maar in de

tool gebruiken.

rialen en de fabrieks­medewerkers

komende weken komt hij

De informatie die Facebook

krijgen een normaal salaris.

wereldwijd beschikbaar. Met

krijgt van apps en sites wordt

De smart­phone is behoorlijk

de tool, beschikbaar in de

ingezet om persoonlijker

modulair: met de meegeleverde

Facebook-app en -site, krijg je

advertenties aan te kunnen

schroevendraaier kun je zes com-

inzicht in welke sites en apps

bieden. Wie zich afmeldt voor

ponenten vervangen. Het gaat

informatie van je verzamelen

informatiedeling, krijgt daar-

onder andere om het scherm, de

en die data doorsturen naar

om meer generieke reclame

camera achterop en de luidspre-

Facebook. Je kunt die gedeel-

te zien.

ker. Fairphone verkoopt deze

de informatie loskoppelen,

onderdelen via zijn webwinkel.

waardoor Facebook er geen

De 3000mAh-accu is binnen tien

toegang meer tot heeft.

seconden en zonder schroeven-

632-chip. Achterop zit een 12mega­

Daarnaast kun je specifieke

draaier te verwisselen. Om het

pixel-camera. De accu laadt op

bedrijven blokkeren, zodat ze

milieu en kosten te besparen,

met maximaal 18 watt en er is ook

niets meer delen met Face-

levert de fabrikant geen usb-c-

ondersteuning voor nfc, twee sim-

book. Het is zelfs mogelijk om

kabel en stekker mee. Het toestel

kaarten en een micro-sd-kaartje.

in te stellen dat geen enkele

heeft een full-hd-scherm van 5,7

De Fairphone 3 kost 450 euro en

app of site jouw data naar

inch, 4 GB werkgeheugen, 64 GB

krijgt volgens de fabrikant vijf

Facebook mag versturen. Het

opslagruimte en een Snapdragon

jaar softwareondersteuning.

socialmediabedrijf verwacht

NR. 10 - OKTOBER 2019

PCM10_p006-009_Bootsector (JP).indd 9

WWW.PCMWEB.NL

9

02/09/2019 17:12

DE STANDAARD

Smartphone

PRx-spoel in smartphone Magnetisch veld PRx-spoel in laadplatform

Laadplatform

DE STANDAARD KOEN VERVLOESEM

QI

QI IS DE BEKENDSTE STANDAARD VOOR DRAADLOZE ENERGIEOVERDRACHT. IN DE PRAKTIJK BETEKENT DIT DAT JE JE SMARTPHONE MET QI DRAADLOOS KUNT OPLADEN. QI IS AL 11 JAAR OUD, MAAR IS PAS SINDS KORT ECHT AAN HET DOORBREKEN.

Qi (van het Chinese woord voor

zender en ontvanger. Het verschil is dat Qi

energie spreek je eigenlijk uit als

energiestroom of levenskracht)

geen data verzendt, maar energie. De zender

‘tsjie’, maar de meeste mensen

is het geesteskind van het Wire-

is een lader die je in het stopcontact steekt en

zeggen gewoon q-i (als twee losse

less Power Consortium (www.

die de energie daaruit draadloos doorstuurt.

le ers) op z’n Nederlands of op

wirelesspowerconsortium.com),

De ontvanger zit bijvoorbeeld ingebouwd in

z’n Engels.

een organisatie die begon 2008

je smartphone en kan die energie weer ont-

met als doel een open standaard

vangen om de smartphone op te laden. Het

voor draadloos laden te ontwik-

‘draadloos’ dien je overigens wel te nuanceren:

HOE WERKT DRAADLOZE ENERGIEOVERDRACHT?

kelen. Ondertussen hee het

het is niet zo dat je met Qi energie meters

Qi gebruikt magnetische inductie

consortium meer dan 650 leden

ver kunt versturen. De maximumafstand is

om vermogen naar een vermo-

en ondersteunen duizenden

ongeveer 4 cm, en je dient je smartphone dan

gensontvanger te versturen die

apparaten de Qi-standaard.

ook op het laadplatform te leggen.

zich in de behuizing van een

Net zoals bij andere draadloze

Over de uitspraak zijn de meningen overigens

smartphone bevindt. Dat gebeurt

standaarden heb je bij Qi een

verdeeld. Dat Chinese woord voor levens-

wanneer je je smartphone op

10

PCM10_p010-011_De standaard - QI (JP).indd 10

02/09/2019 17:13