DRAADBREUK
GROEPSTEST
BUDGET MESH
20 AMD X570MOEDERBORDEN
OKTOBER 2019
TP-Link Deco M4 Multiroom Wifi S
De beste borden voor je nieuwe AMD Ryzen-systeem
VOOROP IN TECH DOE VEEL LANGER VAN JE SMARTPHONE EN GADGETS
DOE VEEL LANGER MET JE SMARTPHONE EN ANDERE GADGETS ZELF APPARATUUR REPAREREN GEBRUIKTE SMARTPHONES IN NIEUWSTAAT! HOE SCHADELIJK IS SUPERSNEL OPLADEN? TIPS VOOR VERSTANDIG ACCUGEBRUIK
DUURTEST
D-LINK COVR-2202 Zelfregelende multiroom-wifi
ACHTERGROND
WWW.PCMWEB.NL
HANDELSOORLOG Betaal je dankzij Trump straks veel meer voor je spullen?
4-IN-1 WORKSHOP Zet je Chromebook helemaal naar je hand met Linux 001_PCM1019 (JP).indd 1
PCM
nummer 10
oktober 2019
€ 6,75
PC
BP
03-09-19 09:53
G4P_杂志广告(240X310mm) ZQ.pdf 1 2019/5/22 10:36:10
Naamloos-1 1 Naamloos-1 1
27-8-2019 4-7-2019 10:38:45 11:18:43
VOORWOORD
NIEUWE RONDE … AL DIE FANTASTISCHE GADGETS EN PRACHTIGE APPARATEN WAAROVER JE ELKE MAAND IN PCM LEEST, HEBBEN ALS BEKEND NADEEL DE ENORME MILIEUBELASTING TIJDENS DE PRODUCTIE EN DE VERWERKING ERVAN. DOOR DEZE PRODUCTEN EEN TWEEDE LEVEN TE GUNNEN IN PLAATS VAN ZE ZOMAAR WEG TE GOOIEN, ZIJN ER MINDER GRONDSTOFFEN NODIG EN BLIJFT ER MINDER AFVAL OVER. HET LEVERT BOVENDIEN GELD OP VOOR WIE DE SPULLEN AFDANKT ÉN EEN BESPARING VOOR WIE ZE KOOPT. EEN WIN-WINSITUATIE DUS!
Om het maar meteen toe te
absoluut niet klopt. Alles wordt
geven: zelf ben ik niet zo van
grondig getest en gereinigd, en
gebruikte spullen. Daarvoor ben
om notoire twijfelaars zoals ik
ik net iets te vaak besodemieterd
over de streep te trekken, biedt
en die les heb ik inmiddels wel
het bedrijf drie jaar garantie. Best
geleerd. Zoals m’n eerste auto, die
netjes voor tweedehands.
me binnen een paar jaar al meer
Ook in eigen land gebeurt er
onderhoudskosten opleverde
veel op dat terrein. In deze editie
dan hij bij aanschaf had gekost,
doet onze razende reporter Rens
een speaker waarvan een chassis
verslag van de gang van zaken
compleet doormidden bleek te
bij het Nederlandse Renewd,
zijn gescheurd, een voorverster-
dat Apple-apparaten test en
ker waarvan de koptelefoonplug
opknapt voor diverse Europese
loszat … Je begrijpt, ik was er
elektronicawinkels. Het bedrijf
helemaal klaar mee.
stond aan de wieg van het Keur-
Eerder dit jaar was ik op bezoek
merk Refurbished, bedoeld om de
bij reBuy, een Duitse aanbieder
refurbished-markt voor iPhones
van onder andere refurbished
te laten groeien en het imago te
apparatuur. Tot enkele jaren
verbeteren. En er valt op dat ter-
geleden verkocht het bedrijf
rein nog veel te winnen, zo bleek
voornamelijk boeken en dvd’s,
onlangs nog uit een onderzoek
maar inmiddels kun je er terecht
door Telecompaper. Maar liefst
voor gebruikte smartphones,
40 procent van de Nederlanders
tablets en gameconsoles. Ge-
laat zijn oude telefoon verstoffen
bruikt, dat stond voor mij dankzij
in een la en slechts 3 procent
bovengenoemde ervaringen voor
verkoopt het aan een bedrijf.
over verstandig ba erijgebruik. Ik zal mijn
zichtbare en onzichtbare gebre-
Behalve recyclen kun je nog veel
best doen en intussen eens goed nadenken of
ken, onhygiënisch, onbetrouw-
meer doen om je technische
hergebruik een nieuwe kans verdient.
baar, kortom: alle nadelen van
lie ebberij wat duurzamer te
kopen via Marktplaats. Maar als
maken. In het dossier meten
dat bezoek mij één ding hee ge-
we verbruik, knappen we zelf
Martijn Overman
leerd, dan is dat dat vooroordeel
apparatuur op en geven we tips
moverman@reshi .nl
NR. 10 - OKTOBER 2019
PCM10_p003-003_Voorwoord (ER).indd 3
WWW.PCMWEB.NL
3
02/09/2019 17:09
INHOUD
DOSSIER TECH IN DE CIRCULAIRE ECONOMIE
21 BINNEN DE TECH IS ER EINDELIJK AANDACHT VOOR DUURZAAMHEID. DAT WERD TIJD! WANT OP DE HUIDIGE MANIER VERANDEREN ONZE SCHAARSE GRONDSTOFFEN RAZENDSNEL IN AFVALBERGEN.
22
36
DE STAAT VAN … RECYCLING
KOPLOPERS: REFURBISHED PRODUCTEN VAN RENEWD
Refurbished, tweedekansje of gereviseerd: hoe
De refurbished iPhones, iPads en MacBooks
interessant zijn die niet-nieuwe apparaten,
van Renewd worden in Nederland opgeknapt,
waar moet je op le en en wat doe je zelf
krijgen een speciaal keurmerk en belanden
eigenlijk met je gebruikte apparaten?
vervolgens in winkels door heel Europa.
24
44
MASTERCLASS: MEET JE ENERGIEVERBRUIK
FAQ: VERSTANDIG ACCUGEBRUIK
Prijzen voor gas en elektriciteit stijgen, dus
We gaan even terug naar de basis: hoe werkt
het beperken van je verbruik loont. Maar dan
een accu, waarom wordt tegenwoordig
moet je wel een duidelijk beeld hebben van je
meestal lithium gebruikt en wat moet je
totale verbruik én dat van de slurpers in huis.
doen om je accu in topconditie te houden?
30
46
MASTERCLASS: APPARATUUR REPAREREN
STELLING: ‘SNELLADEN KAN GEEN KWAAD’
Apparaat stuk? Vaak is het gewoon een
De lithium-ion-ba erij in je mobiele apparaat
kwestie van een kapot onderdeel vervangen.
kan steeds sneller worden opgeladen. Hart-
Dat kun je soms best zelf! Zonde om het hele
stikke handig, maar is deze vernieuwing wel
toestel direct in de prullenbak te gooien, toch?
veilig en zijn er nadelen die we niet kennen?
4
PCM10_p004-005_Inhoud (ingevuld) (ER).indd 4
02/09/2019 17:10
INHOUD
14
58
83
INTERNATIONALE SPANNINGEN
10X TECH
4-IN-1 WORKSHOP
Gevolgen van de handelsoorlog
Alternatieve chat-apps
Linux op je Chromebook
De kranten staan er bol van: spanningen in de
Hoe en met welke apps kun je nog cha en
Chromebooks zijn handige laptops, maar
internationale politiek lopen op. China en de
zonder dat je volledig door allerlei partijen
het besturingssysteem Chrome OS is soms
Verenigde Staten vechten een handelsoorlog
wordt geprofileerd? We bekijken tien gratis
wat beperkt. Gelukkig kun je er ook het meer
uit, terwijl spionagebeschuldigingen over en
alternatieven voor WhatsApp.
flexibele Linux op installeren. We geven een
weer het vuur verder opstoken. Wat betekent
overzicht van de mogelijkheden en vereisten.
dat uiteindelijk voor technologieproducten?
Sommige opties werken met tools van
48 GROEPSTEST
AMD X570-moederborden
64
derden, maar ook Google zelf helpt mee. 84 Waarom Linux op je Chromebook? 86 Linux en Chrome OS naast elkaar
REVIEW
88 Linux-so ware op Chrome OS
Click & Grow Smart Garden 3
90 Linux in een VM op Chrome OS
Met de Smart Garden 3 van het Estse bedrijf Click & Grow kweek je zonder veel omkijken
Met de derde generatie Ryzen-processors
kruiden, planten en minigroenten. Klinkt
hee AMD momenteel de interessantste pro-
leuk, maar werkt het ook zo makkelijk?
cessors. Om het maximale eruit te halen, heb
92
je een nieuw moederbord met X570-chipset
MASTERCLASS
nodig. Wij testen twintig brute modellen.
Veiliger met raid Als een schijf crasht, je geen back-up hebt en dataherstel niet meer lukt, ben je de gegevens op die schijf vaak kwijt. Tenzij je voor raid had gekozen, waarbij de data op redundante wijze over meerdere schijven worden gedupliceerd of uitgesplitst. We bespreken diverse soorten raid, een dan vooral so warematig.
100 54 DUURTEST
D-Link COVR-2202 multiroom-wifi De dualband D-Link COVR-2202 gebruikt een
70
MASTERCLASS
Vpn-server op OPNsense Als je buitenshuis toegang tot je thuisnetwerk
MASTERCLASS
wilt, kan dat op een veilige manier met een
Linux Mint
vpn-server. Het routerbesturingssysteem
Linux Mint biedt drie verschillende edities en
OPNsense maakt het heel gemakkelijk om
bevat ook allerlei ingebouwde tools om so -
zo’n vpn-server op je router te draaien, waarbij
ware te installeren. Wat zijn de verschillen?
je toegang voor onbevoegden blokkeert.
derde wifi-band als exclusief communicatiekanaal tussen twee modules. Maar volstaan twee zenders om een vlot draadloos netwerk in te richten? Wij tes en het langdurig.
EN VERDER ... 6
BOOTSECTOR Geruchten en nieuwe producten
10 DE STANDAARD Draadloos laden met Qi
12 PRIVACYMEETLAT HagaZiekenhuis
19 COLUMN Brenno de Winter
20 TECHHELDEN Jack Dorsey
68 ON THE MOVE Eviation Alice: elektrisch vliegtuig
76 DRAADBREUK Netwerknieuws en -tips
80 CHEATSHEET Sneltoetsen, codes en opdrachtregels
106 COLOFON Lezersservice en abonnementen
NR. 10 - OKTOBER 2019
PCM10_p004-005_Inhoud (ingevuld) (ER).indd 5
WWW.PCMWEB.NL
5
03/09/2019 11:34
BOOTSECTOR
BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS ELKE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEEST OPVIELEN.
#FAIL
ZONDER PORNO IS TUMBLR NAUWELIJKS NOG IETS WAARD Yahoo betaalde in 2013 maar liefst 1,1 miljard dollar voor microblogdienst Tumblr. Daarna maakte het bedrijf een logisch, maar fataal besluit: het besloot om pornoblogs van Tumblr te verwijderen. Een groot deel van de site bestond echter uit seksueel
POLDERTECH
getinte blogs. De groei stopte, het aantal gebruikers
MYNDR-DRAAIKNOP BLOKKEERT VERSLAVENDE INTERNETDIENSTEN
liep terug en Tumblr schreef opeens rode cijfers. Nu is de dienst verkocht aan Automattic, het bedrijf achter onder meer WordPress. Een andere blogdienst, inderdaad. Automattic betaalt minder dan 20 miljoen dollar voor Tumblr. Doorgaans be-
Internet is handig, maar
kozen internetdiensten
Wolzak verkoopt de
ook verslavend. De tallo-
tijdelijk te blokkeren. Zo
router met draaiknop
zelfs dat het overnamebedrag minder dan 3 miljoen
ze apps, games en sites
kun je Videoland kijken
aan particulieren en
dollar bedraagt.
leiden met hun bliepjes
zonder dat er whatsap-
hoopt op een samenwer-
Je kunt dus met recht zeggen dat Tumblr zonder
tot concentratieproble-
pjes binnenkomen of
king met een provider
porno bijna waardeloos is geworden. Yahoo heeft
men tijdens het werken
werk je geconcentreerd
of bedrijven. Daarnaast
niet per se een miskoop gedaan, maar wel een mis-
of studeren, en kinderen
met e-mail en Spotify
heeft de start-up een
stap begaan door porno te weren, iets dat Automat-
kruipen het liefst ín een
maar zonder Twitter en
eigen, open standaard
tic overigens in stand houdt. Wat het bedrijf met
schermpje. De Nederlan-
Instagram.
ontwikkeld die de inter-
Tumblr wil doen, is nog niet bekend.
der Maarten Wolzak wil-
Tegenover Business
netgebruiker de keuze
de daar wat aan doen en
Insider zegt Wolzak dat
geeft welke diensten hij
richtte drie jaar geleden
zijn team veel moeite
tijdelijk wil blokkeren.
de start-up Myndr op. De
moet doen om WhatsApp
Doel is om techbedrijven
afgelopen jaren werkte
en andere berichtendien-
aan boord te krijgen. De
de it’er met zijn team aan
sten te blokkeren. Dat
elektronica wordt op de
een router die je thuis
soort diensten verandert
behuizing na overigens
internet filtert en een
hun bereikbaarheid
helemaal in Nederland
draaiknop die je op de
namelijk aan de lopende
gemaakt en kost je 189
muur bevestigt. Die knop
band, zodat repressieve
euro. Myndr gaat nu een
heeft vijf standen. Draai
landen moeilijker aan
variant maken die mobiel
aan de knop om zelfge-
censuur kunnen doen.
internet moet filteren.
trouwbare bronnen van onder andere Axios stellen
6
PCM10_p006-009_Bootsector (JP).indd 6
02/09/2019 17:12
BOOTSECTOR
THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY ELKE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?
GOOD
BAD
UGLY
GEEN VERBOD OP ANONIEME PREPAID SIMKAART
MICROSOFT SURFACES KAMPEN MET PROBLEMEN
SPRAAKASSISTENTEN LATEN MENSEN MEELUISTEREN
Er komt in Nederland
Microso s Surface
Microso , Google, Apple
voorlopig geen verbod op
2-in-1-apparaten en laptops
en Amazon laten allemaal
de anonieme prepaid simkaart. Dat be-
komen regelmatig in het nieuws
menselijke werknemers luisteren naar
paalde minister Ferd Grapperhaus van
omdat een update problemen met zich
een klein deel van de opnames die jouw
Justitie en Veiligheid eind augustus. De
meebrengt. In augustus was het maar
slimme luidspreker of spraakassistent
beslissing sluit aan bij eerdere uitingen
liefst drie keer raak. De mei-update van
verstuurt. Dat doen ze om de kunst-
van het ministerie, de politie, de inlich-
Windows 10 resulteerde in klachten
matige intelligentie van de dienst te
tingen- en veiligheidsdiensten en het
van gebruikers omdat de Nvidia-video-
verbeteren. Logisch, maar het leidde
Openbaar Ministerie. VVD-politicus
kaart niet meer werkte. De update
tot wereldwijde ophef. Klokkenluiders
Jeroen van Wijngaarden vroeg de mi-
werd teruggetrokken en verbeterd. Een
lekten duizenden audiofragmenten
nister eerder dit jaar of hij een verbod
nieuwe update vertraagde de Surface
waarop nare en intieme zaken te horen
op de verkoop van prepaid simkaarten
Pro 6 en Surface Book 2 echter zo erg
zijn, veelal omdat de spraakassistent
wil. Van Wijngaarden stelde dat deze
dat de apparaten onbruikbaar werden.
per ongeluk uit zichzelf geluid opnam
simkaarten veelvuldig door criminelen
Uit onderzoek bleek dat een bug de
en doorstuurde.
worden gebruikt en verzocht de minis-
Intel-processor terugschroe naar een
De bedrijven hadden de menselijke
ter te kijken of zo’n simkaart alleen nog
schamele 400 MHz omdat hij denkt
analyse niet expliciet in hun algemene
met identificatieplicht mag worden
tegen zijn warmtelimiet aan te zi en.
voorwaarden genoemd, wat mogelijk
verkocht. Grapperhaus ziet hier niets
Microso maakte excuses en beloofde
in strijd is met de Europese privacywet
in en haalt een onderzoek uit 2017 aan.
snel met een broodnodige update te
AVG. Apple en Google zijn tijdelijk
In landen met een identificatieplicht
komen. Kort daarna bleek een deel van
gestopt met deze analyse en Amazon
voor de aanschaf van een prepaid
de Surface Pro 6- en Book 2-gebruikers
introduceerde snel een knop om je
simkaart levert de maatregel weinig op.
ook nog last te hebben van een bug in
af te melden voor deze analysevorm.
Nederlandse autoriteiten denken niet
de nieuwste wifi-driver. Het apparaat
De bedrijven willen hun voorwaar-
dat het bijdraagt aan betere opsporing
vertikte het om verbinding te maken
den verduidelijken en de privacy van
van criminelen, omdat die valse identi-
met sommige 5GHz-netwerken. Op-
hun honderden miljoenen gebruikers
teitsbewijzen gebruiken, handlangers
nieuw excuses en de belo e dat er snel
verbeteren. Zij benadrukken echter dat
inze en of andere communicatie-
een update komt.
menselijke analyse essentieel is voor de
methoden inze en.
ontwikkeling van spraakassistenten.
NR. 10 - OKTOBER 2019
PCM10_p006-009_Bootsector (JP).indd 7
WWW.PCMWEB.NL
7
02/09/2019 17:12
BOOTSECTOR
HET VOUWT NIET MEE
VOUWBARE SMARTPHONE LAAT OP ZICH WACHTEN
AANJAGER
SAMSUNG WERKT AAN BETERE OLED-TV’S Oled-tv’s van onder andere LG, Sony en Philips zijn
De opvouwbare smartphone leek
tie van 2019 te worden. Samsung
begin dit jaar dé mobiele innova-
trapte af met de introductie van
TIJDLIJN VOUWBARE SMARTPHONE
prachtig, maar de maximale helderheid en kleurweergave laten nog te wensen over. Qled-tv’s van Samsung maken wel indruk op deze vlakken, maar bieden dan weer minder contrast. Hoe mooi zou het zijn als de
7 NOVEMBER 2018
20 FEBRUARI
24 FEBRUARI
De Samsung
Huawei presen-
voordelen van oled en qled (quantum dots) worden
Samsung toont
Galaxy Fold
teert de Mate X
gecombineerd in één tv-paneel?
een eerste glimp
is officieel en
en beloo een
Samsung hee nu na een hoop geruchten bevestigd
van zijn vouwbare
moet eind april
release in de
dat het vergevorderd onderzoek doet naar deze mo-
smartphone.
uitkomen.
zomer.
gelijkheid. Er lijkt zelfs al te worden gewerkt aan zo’n paneel. De CEO van Samsung zegt tegen The Korea Herald dat het bedrijf ‘goede pogingen onderneemt om in de nabije toekomst’ oledschermen met quantumdots uit te brengen. Samsung spreekt van een qdoled-tv en claimt dat die betere kleuren toont dan een huidige oled-tv. De maximale helderheid zou ook hoger zijn. De fabrikant zou hiervoor rgb-oleds en quantum dots combineren. Bestaande oled-tv’s gebruiken wi e oleds met een kleurfilter. Volgens Zuid-Koreaanse media gaat Samsung dit najaar meerdere fabrieken van lcd-schermen ombouwen voor de productie van qd-oled. Het is niet duidelijk wanneer de eerste qd-oled-tv van Samsung uitkomt.
PINEBOOK
OPENSOURCE-LAPTOP IS GOEDKOOP EN PRIVACYVRIENDELIJK
NIET VOOR IEDEREEN
KPN KOMT MET 4K-ONTVANGER Nadat Ziggo deze zomer de
en is 12 × 12 × 2,3 centimeter groot.
langverwachte Next Media-
Hij is voorzien van hdmi 2.0,
box-tv-ontvanger uitbracht,
een ethernetpoort, een usb2.0-
komt KPN in oktober met een
aansluiting en ondersteunt
vergelijkbare snelle decoder. Die
10bit-weergave, mits je tv dat
kan net als de Next Mediabox
aankan. Volgens TotaalTV hee
4K-beelden doorgeven en onder-
de decoder ook een toslink-audio-
steunt diverse hdr-standaarden.
poort en wifi, al zou dat laatste
Pine64 verkoopt en ondersteunt
Door de F-toetsen op het
Je tv moet dat uiteraard wel
zijn uitgeschakeld door KPN. De
betaalbare ARM64-gebaseerde
toetsenbord lang in te drukken,
ondersteunen.
provider wil er niets over kwijt
apparaten – van singleboard-
schakel je respectievelijk de
De nog naamloze tv-ontvanger
omdat er nog druk getest wordt.
computers tot een smartphone
netwerkmodule, microfoon en
wordt momenteel door een klein
Zo sleutelt het bedrijf ook nog
en een tablet, allemaal betaal-
webcam volledig uit. Pine64
aantal klanten getest en wordt
aan een afstandsbediening. De
baar en opensource. Nu komt
claimt dat de stroomtoevoer naar
vanaf oktober breder beschik-
nieuwe decoder komt alleen be-
er ook een laptop, de Pinebook
deze module(s) wordt afgesloten,
baar gesteld. Een woordvoerder
schikbaar voor KPN-klanten met
Pro gedoopt. Die gaat 199
waardoor ze gegarandeerd stop-
van KPN vertelt AndroidPlanet
snel internet en een 4K-pakket.
dollar kosten en draait Linux,
pen totdat je de F-toets(en) weer
dat de decoder draait op Linux
Chromium OS of Android 9.0 – jij
langer indrukt. In combinatie
met een grafische schil
bepaalt. De laptop hee een 14
met de opensource-so ware en
van de provider. Diensten
inch groot full-hd-scherm, 64 GB
het scherpe prijskaartje hoopt de
als Netflix en Videoland
opslag en 4 GB werkgeheugen.
organisatie dat vooral privacy-
worden ondersteund,
Onder de motorkap draait
bewuste mensen de laptop zullen
maar over andere slimme
een Rockchip-processor en de
aanschaffen. Pine64 zegt geen
functies is nog niets
10.000mAh-accu laadt op via
winst te maken en beloo de
bekend. De tv-ontvanger
usb-c. Het apparaat is daarnaast
Pinebook Pro later dit jaar te
lijkt een aangepaste ver-
voorzien van nog een usb-a-poort.
leveren.
sie van de Arris VIP5202
8
PCM10_p006-009_Bootsector (JP).indd 8
02/09/2019 17:12
BOOTSECTOR
de Galaxy Fold, een 4,6inch-
ongeveer 6 inch beschikt en
handbereik en diverse media,
hun vouwbare smartphones
telefoon die openklapt en
uitvouwt tot een 8inch-tablet.
waaronder PCM, mochten
allebei toch uitstellen omdat
daarbij verandert in een
Beide toestellen zouden in
de toestellen begin dit jaar al
ze niet stevig genoeg bleken.
7,3inch-tablet. Huawei volgde
de eerste helft van het jaar
even uitproberen. Samsung
Nog vóór de release gingen ze
slechts een paar dagen later
uitkomen voor indrukwekken-
en Huawei waren duidelijk
kapot gedurende testsessies
met de onthulling van de Mate
de prijzen van rond de 2000
overtuigd van hun producten
door techexperts. Hoe zat dat
X, die over twee schermen van
euro. De innovatie leek binnen
en strategieën, maar moesten
ook alweer?
18 APRIL
22 APRIL
14 JUNI
24 JULI
15 AUGUSTUS
Vlak vóór de release
Samsung stelt de Fold
De Mate X wordt
De verbeterde
Huawei zegt dat de
blijkt de Galaxy Fold
voor onbepaalde tijd
uitgesteld naar
Galaxy Fold komt in
Mate X niet meer
snel stuk te gaan.
uit wegens kwaliteits-
september zodat
september uit, belooft
in september, maar
problemen.
Huawei extra tests
Samsung.
in november of
kan doen.
december verschijnt.
MODUFAIR
FEESTBOEK
FAIRPHONE 3 IS EERLIJKE, MODULAIRE SMARTPHONE
KOPPEL INFORMATIE LOS EN MAAK FACEBOOK DOMMER
Het Nederlandse Fairphone
Bijna anderhalf jaar na de
dat de tool resulteert in iets
heeft begin september zijn derde
aankondiging heeft Facebook
lagere advertentie-inkomsten.
smartphone uitgebracht. Het
eindelijk zijn Clear History-
Dat hangt af van hoeveel
toestel is gemaakt van zo veel mo-
tool uitgebracht. Vooralsnog
gebruikers de Clear History-
gelijk duurzaam gewonnen mate-
in drie landen, maar in de
tool gebruiken.
rialen en de fabrieksmedewerkers
komende weken komt hij
De informatie die Facebook
krijgen een normaal salaris.
wereldwijd beschikbaar. Met
krijgt van apps en sites wordt
De smartphone is behoorlijk
de tool, beschikbaar in de
ingezet om persoonlijker
modulair: met de meegeleverde
Facebook-app en -site, krijg je
advertenties aan te kunnen
schroevendraaier kun je zes com-
inzicht in welke sites en apps
bieden. Wie zich afmeldt voor
ponenten vervangen. Het gaat
informatie van je verzamelen
informatiedeling, krijgt daar-
onder andere om het scherm, de
en die data doorsturen naar
om meer generieke reclame
camera achterop en de luidspre-
Facebook. Je kunt die gedeel-
te zien.
ker. Fairphone verkoopt deze
de informatie loskoppelen,
onderdelen via zijn webwinkel.
waardoor Facebook er geen
De 3000mAh-accu is binnen tien
toegang meer tot heeft.
seconden en zonder schroeven-
632-chip. Achterop zit een 12mega
Daarnaast kun je specifieke
draaier te verwisselen. Om het
pixel-camera. De accu laadt op
bedrijven blokkeren, zodat ze
milieu en kosten te besparen,
met maximaal 18 watt en er is ook
niets meer delen met Face-
levert de fabrikant geen usb-c-
ondersteuning voor nfc, twee sim-
book. Het is zelfs mogelijk om
kabel en stekker mee. Het toestel
kaarten en een micro-sd-kaartje.
in te stellen dat geen enkele
heeft een full-hd-scherm van 5,7
De Fairphone 3 kost 450 euro en
app of site jouw data naar
inch, 4 GB werkgeheugen, 64 GB
krijgt volgens de fabrikant vijf
Facebook mag versturen. Het
opslagruimte en een Snapdragon
jaar softwareondersteuning.
socialmediabedrijf verwacht
NR. 10 - OKTOBER 2019
PCM10_p006-009_Bootsector (JP).indd 9
WWW.PCMWEB.NL
9
02/09/2019 17:12
DE STANDAARD
Smartphone
PRx-spoel in smartphone Magnetisch veld PRx-spoel in laadplatform
Laadplatform
DE STANDAARD KOEN VERVLOESEM
QI
QI IS DE BEKENDSTE STANDAARD VOOR DRAADLOZE ENERGIEOVERDRACHT. IN DE PRAKTIJK BETEKENT DIT DAT JE JE SMARTPHONE MET QI DRAADLOOS KUNT OPLADEN. QI IS AL 11 JAAR OUD, MAAR IS PAS SINDS KORT ECHT AAN HET DOORBREKEN.
Qi (van het Chinese woord voor
zender en ontvanger. Het verschil is dat Qi
energie spreek je eigenlijk uit als
energiestroom of levenskracht)
geen data verzendt, maar energie. De zender
‘tsjie’, maar de meeste mensen
is het geesteskind van het Wire-
is een lader die je in het stopcontact steekt en
zeggen gewoon q-i (als twee losse
less Power Consortium (www.
die de energie daaruit draadloos doorstuurt.
le ers) op z’n Nederlands of op
wirelesspowerconsortium.com),
De ontvanger zit bijvoorbeeld ingebouwd in
z’n Engels.
een organisatie die begon 2008
je smartphone en kan die energie weer ont-
met als doel een open standaard
vangen om de smartphone op te laden. Het
voor draadloos laden te ontwik-
‘draadloos’ dien je overigens wel te nuanceren:
HOE WERKT DRAADLOZE ENERGIEOVERDRACHT?
kelen. Ondertussen hee het
het is niet zo dat je met Qi energie meters
Qi gebruikt magnetische inductie
consortium meer dan 650 leden
ver kunt versturen. De maximumafstand is
om vermogen naar een vermo-
en ondersteunen duizenden
ongeveer 4 cm, en je dient je smartphone dan
gensontvanger te versturen die
apparaten de Qi-standaard.
ook op het laadplatform te leggen.
zich in de behuizing van een
Net zoals bij andere draadloze
Over de uitspraak zijn de meningen overigens
smartphone bevindt. Dat gebeurt
standaarden heb je bij Qi een
verdeeld. Dat Chinese woord voor levens-
wanneer je je smartphone op
10
PCM10_p010-011_De standaard - QI (JP).indd 10
02/09/2019 17:13