APRIL 2017
MASTERCLASS
UPGRADE
ACHTERGROND
WINDOWS 10
CHROME OS
PROCESSORS
Beheer het systeem voor je familie
Geef je laptop een
Legt AMD’s Ryzen-chip het vuur aan de
en vrienden
tweede leven
schenen van Intels Kaby Lake?
VOOROP IN TECH DOSSIER CLOUD VS. LOKAAL
DOSSIER CLOUD VS. LOKAAL WWW.PCMWEB.NL
GROEPSTEST NAS’EN OPTIMALE SCHIJFINDELING CLOUDDIENSTEN NADER BEKEKEN TIPS VOOR EXPERTS PLUS
Duurtest Synology RT1900-router. De grootste hacks uit de geschiedenis. Je eigen e-mailserver bouwen.
PCM04_001-001_Cover.indd 1
PCM
Nummer 04 2017
April
€ 6,50
PC
BP
06-03-17 16:11
EEN ABONNEMENT DAT PRECIES BIJ JOUW WENSEN PAST!
215x300_werfspread.indd 4
07-03-17 13:05
BIJ PCM KUN JE NU ZÉLF BEPALEN HOE JIJ JE ABONNEMENT WILT HEBBEN. BETAAL JE LIEVER IN ÉÉN KEER VOOR HET HELE JAAR, PER HALFJAAR OF DOE JE DIT LIEVER MAANDELIJKS? WE HEBBEN 3 ABONNEMENTSVORMEN. KIES ZELF DE VOOR JOU IDEALE VARIANT.
1
EEN JAAR
2
EEN HALFJAAR
3
IEDERE MAAND
12 EDITIES VAN PCM VOOR MAAR € 50 (€ 6,04 PER EDITIE)
72,
6 EDITIES VAN PCM VOOR MAAR € 50
37,
(€ 6,25 PER EDITIE)
EEN EDITIE VA N PCM VOOR MAAR € 50 (MAANDELIJKS OPZEGBAAR)
6,
MEEST FLEXIBE LE KEUZE
GA NAAR WWW.PCMWEB.NL/ABONNEREN
215x300_werfspread.indd 5
07-03-17 13:05
MAK E E V ERY SHOT A COV ER SHOT
denieuwstehuawei.nl
Naamloos-1 1
8-3-2017 14:38:32
VOORWOORD
CLOUD VS. LOKAAL WAT IS BETER: DE CLOUD OF LOKAAL? JEROEN SCHREEF ZIJN ERVARINGEN MET LOKALE OPSLAG OP EN WOUTER MIJMERT OVER DE CLOUD. WORDT HET EEN VERHIT DEBAT OF ZIJN ZE HET EIGENLIJK HEEL ERG MET ELKAAR EENS?
CLOUD
schijven zie ik nog regelmatig. Bij
LOKAAL
schijf die ik vervolgens ergens
Een collega liet mij laatst een be-
archiveren kies ik voor risico-
Het is mij net iets te vaak
anders neerleg zie ik mezelf
kend T-shirt zien met de vrij ver-
spreiding en het allerbelangrijk-
overkomen dat een clouddienst
niet doen, dat moet uiteraard
taalde opdruk; ‘de cloud bestaat
ste is goed verborgen, ver weg
langzaam of niet bereikbaar
automatisch. Een tweede nas
niet, het is gewoon andermans
van een verbinding met internet.
was. Ik heb daarom graag al mijn
is een oplossing, maar eigenlijk
computer.’ Feitelijk bekeken is
Daarnaast heb ik een deel van
data thuis staan, alleen zo weet
lijkt me een synchronisatie van
het waar, maar een cloud houdt
mijn muziek en wat so ware
ik zeker dat ik altijd alles heb.
mijn nas naar een clouddienst
ook in dat je een bepaald toegan-
alleen maar lokaal staan. Alles
Natuurlijk wil ik wel de gemak-
handiger. Zo heb ik thuis altijd
kelijkheidsniveau, gegarandeerde
uploaden naar de cloud zou de
ken van 2017, zoals toegang op
mijn bestanden en tegelijkertijd
uptime en beveiligingsniveau
orde in mijn overzichtelijke cloud
al mijn apparaten inclusief mijn
de back-upstrategie van een
kunt verwachten. Zelf was ik
verstoren. Wat mij betre blij
smartphone. Mijn oplossing is
grote partij. Wat mij betre is
een aantal jaar geleden vrij snel
de cloud een hoofdrol spelen,
daarom een persoonlijke ‘cloud’
het lokaal, maar niet zonder de
gecharmeerd van cloudopslag.
maar niet zonder die lokale schijf.
thuis op mijn nas, inclusief apps
cloud.
Op dit vlak was ik een early
voor mijn iPhone. Toen het
adopter. Eerst parkeerde ik mijn
internet en dus ook clouddienst
bestanden bij een groot Ameri-
Netflix bij mij laatst een week
kaans bedrijf. Al snel stapte ik
(!) niet werkte, was ik maar wat
over naar een Europese dienst,
blij met die ouderwetse lokale
meer specifiek: een Nederlandse
verzameling op de nas. Natuur-
dienst. De schandalen rondom
lijk is niet alles rooskleurig, want
de NSA schudden mij wakker.
waar partijen als Microso hun
Daarna bouwde ik een cloud voor
back-upstrategie uitstekend voor
mijn familie om met name foto’s
elkaar hebben, geldt dat voor mij
te delen en deels te archiveren.
zeker niet. Natuurlijk verliest
Mijn enthousiasme blij dus niet
mijn nas dankzij raid geen data
binnenshuis. Maar de cloud is be-
als één schijf crasht, maar er kan
slist niet zaligmakend, realiseer
nog veel meer misgaan. Regel-
ik me. Mijn nas en andere lokale
matige back-ups op een externe
Wouter Diemer
Jeroen Boer
Hoofdredacteur PCM
Redacteur PCM
We hebben leuke en kritische reacties gehad op PCM nieuwe stijl. Reacties blijven welkom op redactie@pcmweb.nl. Op pagina 12 staat in Changelog welke aanpassingen we hebben gedaan, plus wat aanvullende correcties.
NR. 04 - APRIL 2017
PCM04_005-005_Voorwoord (JP).indd 5
WWW.PCMWEB.NL
5
07/03/2017 11:29
INHOUD
DOSSIER CLOUD VS. LOKAAL
43 HET BEWAREN VAN DATA OP EEN CENTRALE PLEK DIE ALTIJD VIA INTERNET BEREIKBAAR IS, HEEFT ONMISKENBAAR VOORDELEN. DAAR STAAT TEGENOVER DAT JE DE GEGEVENS VEEL BETER MOET BESCHERMEN EN DAT JE DE AANBIEDER VAN DE BETREFFENDE DIENST MOET KUNNEN VERTROUWEN. SOMS IS LOKAAL DUS ZO GEK NOG NIET. IN DIT DOSSIER BELICHTEN WE DAAROM BEIDE OPTIES.
44 DE STAAT VAN … DE CLOUD Onze informatie staat in de cloud en is overal opvraagbaar. Ook veel bedrijven zijn overgestapt op clouddiensten die de plaats hebben ingenomen van eigen e-mailservers en bestandsservers.
46
54
GROEPSTEST NAS’EN
MASTERCLASS SCHIJVEN INDELEN
Als je rekening houdt met de kostprijs per
Bij het bewaren van je data zijn snelheid, ro-
terabyte opslagruimte, is een grotere nas
buustheid en veiligheid van de opslagmetho-
voordeliger dan een kleinere. PCM test vijf
de en het -medium de belangrijkste criteria.
krachtige 4-bay nas’en.
De belangrijkste overwegingen en tips!
60
68
GROEPSTEST CLOUDDIENSTEN
EXPERTTIPS
De lat voor cloudopslag ligt steeds hoger.
Hoe zorg je dat je je privacy behoudt in de
Snelheid, betrouwbaarheid en betaalbare up-
cloud, hoe maak je efficiënte back-ups en hoe
grades zijn een pré. En de locatie van servers
kies je een geschikt bestandssysteem?
en encryptie zijn belangrijker dan ooit.
6
PCM04_006-007_Inhoud (TS).indd 6
06/03/2017 17:16
INHOUD
12 Changelog Wij zijn nooit tevreden. Dit veranderden we deze maand.
16
102
KOPLOPERS
Virtueel racen met iRacing
MASTERCLASS
Joep Willemsen begon met iRacing met twintig man, een stuurtje en één beeldscherm.
Systeembeheer in huiselijke kring
Inmiddels is zijn hobby behoorlijk uit de
Ben je veel tijd kwijt met tech-support aan
hand gelopen.
familie en vrienden? Met deze tips houd je de
24 SECURITY
De spraakmakendste hacks
81
systemen met minimaal systeembeheer in de lucht.
4-IN-1 WORKSHOP
E-mail in eigen beheer Als je je eigen e-mail wilt beheren, is het eer-
De nieuwsstroom over digitale inbraken en
ste waar je mee moet beginnen een domein-
gecompromi eerde gegevens gaat maar door.
naam kiezen en een server opze en.
We kunnen maar het beste leren van fouten
82 Je eigen mailserver opze en 84 E-mail ontvangen en versturen 86 Je eigen imap-server met Dovecot 88 Spam en malware tegenhouden
uit het verleden.
30 ACHTERGROND
Machine-learning Welke technieken worden gebruikt voor
90 UPGRADE
108
machinelearning? En welke bedrijven en
Geef je oude laptop een tweede leven
onderzoekers moeten we in het oog houden?
Heb je nog een oude laptop die te traag is om
Maak een webfilter met Squid
PCM sprak met experts die deze toekomst
de nieuwste Windows-versie te draaien? Met
Wil je graag meer controle op wat je kinderen
mogelijk maken.
Chromium OS bouw je ‘m om tot een vlo e
online uitspoken, ook wanneer je niet thuis
Chromebook waar je nog veel plezier aan zult
bent? Installeer dan een webfilter en bepaal zélf
beleven.
welke websites ze al dan niet mogen bezoeken.
36
MASTERCLASS
ACHTERGROND
Ryzen en Kaby Lake Begin dit jaar kwam Intel met zijn nieuwe Kaby Lake-processors en in maart lanceerde AMD zijn Zen-processors. We leggen deze twee nieuwe chipgeneraties naast elkaar en bekijken we hun sterke en zwakke punten.
70 DUURTEST
Synology-router De RT1900ac is de eerste router van nas-specialist Synology. Op het eerste zicht niets bijzonders, maar het apparaat draait wel op
IEDERE MAAND 8 BOOTSECTOR 13 ICOON Smartphone-zoomlens van Oppo
14 PRIVACYMEETLAT Wikipedia
22 ON THE ROAD Paraboolvluchten
41 STELLING ‘Het is veilig om je telefoonnummer af te staan voor tweestapsverificatie’
76 DRAADBREUK Netwerknieuws & tips
98 IJZERWAREN 4K-monitoren
80 ANONYMOUS Typenummers
92 DIY Automatisch dia’s digitaliseren
112 CHEATSHEET Sneltoetsen, codes en commando’s
een slim OS met ondersteuning voor apps.
NR. 04 - APRIL 2017
PCM04_006-007_Inhoud (TS).indd 7
WWW.PCMWEB.NL
7
07/03/2017 11:23
BOOTSECTOR
BOOTSECTOR AAN NIEUWS, GERUCHTEN, UITGLIJDERS EN NIEUWE PRODUCTEN IS IEDERE MAAND GEEN GEBREK. IN BOOTSECTOR LEES JE DE DINGEN DIE ONS HET MEESTE OPVIELEN.
POLDERTECH
#FAIL
INTERNET BLOKKEREN IN AUTO
KADASTERDATA VAST(NIET) GOED BEVEILIGD
De afleiding van smart-
van de Nationale Politie
SafeDrivePod is een blue-
phones is in het verkeer
Egbert-Jan van Hasselt
tooth-apparaatje voor
behoorlijk ongewenst.
autofabrikanten op om
aan de fiets (of auto). Het
De computersystemen van het Kadaster blijken
Al jaren staat er een
technieken te ontwik-
zorgt ervoor dat wanneer
niet goed beveiligd. Door een aantal grote beveili-
flinke boete op telefoon-
kelen die het gebruik
je aan het fietsen bent,
gingslekken zou het in theorie zelfs mogelijk zijn
gebruik in de auto en in
van e-mail of WhatsApp
niet gebeld kunt worden
dat inbrekers kadastergegevens aan kunnen pas-
de politiek wordt een
in auto’s onmogelijk
en een dataverbinding
sen. Dat is niet niks, aangezien de vastgoedmarkt
verbod van het gebruik
maken, zodat bestuur-
onmogelijk is. Wanneer
enorm leunt op de kadastergegevens. Bovendien
van een mobiele telefoon
ders Ăźberhaupt niet in
je even stopt, wordt dit
blijkt de beveiliging al langere tijd niet op orde,
op de fiets besproken.
de verleiding gebracht
door de SafeDrivePod
de eerste waarschuwingen rondom de gebrekkige
Het leidt tot innovatieve
kunnen worden. Ook
opgemerkt, waarna je
beveiliging vonden al plaats in 2014. Twee beveili-
initiatieven in ons land.
timmert fietsfabrikant
je smartphone gewoon
gingslekken waren zelfs zo groot dat het Kadaster
Zo roept commissaris
Gazelle aan de weg. Hun
weer kunt gebruiken.
dit verplicht moestt melden aan de Autoriteit Persoonsgegevens. Een woordvoerder van het Kadaster stelt echter dat het vooralsnog gelukkig niemand is gelukt om daadwerkelijk in te breken in de kadastergegevens. Ondertussen wordt er op de achtergrond hard gewerkt om de beveiligingsproblemen te tackelen. Als het allemaal volgens de planning loopt, zou dit in het eerste kwartaal van dit jaar gebeurd moeten zijn.
8
PCM04_008-011_Bootsector (TS).indd 8 Naamloos-1 1
03/03/2017 13:21 7-3-2017 13:55:30
BOOTSECTOR
THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY IEDERE MAAND ZIJN ER WEL BEDRIJVEN OF INSTELLINGEN DIE POSITIEF OF JUIST (ONBEDOELD) NEGATIEF IN HET NIEUWS KOMEN. WIE VIELEN ONS DEZE MAAND OP?
GOOD
BAD
UGLY
GOOD: ÉÉN EUROPA VOOR ALLE DATA
BAD: INTERNETCENSUUR MAG
UGLY: DOOF VOOR SLEEPNETKRITIEK
De meeste mobiele pro-
Het juridische getouwtrek
Bits Of Freedom verwoord-
viders bieden intussen al
tussen stichting Brein
de het treffend: “Nederland
gratis roamen binnen je
en internetproviders om
slaapwandelt naar online
bundel in de EU. De Europese Unie
torrentsite The Pirate Bay te blokkeren
surveillancestaat�. De Tweede Kamer
is al jaren flink bezig om dit mogelijk
duurt al sinds 2010. Het hoger beroep
hee met een ruime meerderheid inge-
te maken door providers te dwingen.
van de rechtszaak lag bij het Europees
stemd met een wet die geheime diensten
Maar op de achtergrond moesten er
Hof, dat onlangs eindelijk met een
vrijwel ongelimiteerde toegang gee tot
nog wat puntjes op de i gezet worden.
advies kwam: een rechter mag een
dataverkeer. Het voorstel wordt ook wel
Vooral als het gaat om de kosten die
blokkade van illegale sites opleggen. De
de sleepnetwet genoemd, omdat gehei-
verschillende Europese providers
rechter die het hoger beroep behan-
me diensten AIVD en MIVD in bulk com-
elkaar mogen rekenen. Die onder-
delt, moet nu bepalen of een blokkade
municatie mogen a appen, in plaats van
handelingen verliepen moeizaam.
effectief en gewenst is. Niet alleen
doelgericht op ĂŠĂŠn persoon. Dit zou het
Zuid-Europese providers boerden goed
omdat het een vorm van censuur is,
land volgens indiener Plasterk veiliger
door het mobiele dataverbruik van
maar vooral ook omdat onderzoek
maken. Niet alleen Bits of Freedom ui e
vakantiegangers. De kosten zijn intus-
uitwees dat de eerdere blokkade van
scherpe kritiek, zelfs de Raad van State
sen vastgesteld en moeten dalen tot
The Pirate Bay geen invloed had op het
en de Autoriteit Persoonsgegevens zijn
2,50 euro per GB in 2022. Ook wordt er
downloadgedrag van Nederlanders en
kritisch. Vooral over de beperkte toetsing
gewerkt aan een universele Europese
een heksenjacht veroorzaakte op aan-
voorafgaand aan het ongericht a appen,
markt voor digitale diensten, zodat
bieders van proxysites. Oplossingen die
de mogelijkheid om te mogen hacken,
internetdiensten als bijvoorbeeld
piraterij beter bestrijden, zoals een fat-
het delen van de verzamelde data met
Steam, Spotify en Netflix in de hele EU
soenlijk legaal digitaal aanbod, blijven
andere inlichtingendiensten en dat ge-
hetzelfde aanbod bieden voor dezelfde
achter. Het initiatief film.nl (nota bene
gevens drie jaar bewaard worden. Helaas
prijs. Deze regelgeving moet echter
van piraterijbestrijders) om consumen-
werd de kritiek door de Tweede Kamer in
nog door de Raad en het Europarle-
ten op legaal aanbod te wijzen, maakt
de wind geslagen en het is aannemelijk
ment worden goedgekeurd.
dat pijnlijk duidelijk.
dat ook de Eerste Kamer instemt.
NR. 04 - APRIL 2017
PCM04_008-011_Bootsector (TS).indd 9
WWW.PCMWEB.NL
9
06/03/2017 17:21
BOOTSECTOR
MEESTE RANSOMWARE VAN RUSSISCHE KOMAF Russen beschuldigen
van ransomware. Het aantal
Russen. Beveiligingsbedrijf
besme ingen met deze
Kaspersky maakte statistie-
vorm van malware is in 2016
ken bekend over de opkomst
verelfvoudigd. Deze op-
TIJDLIJN NOTOIRE RANSOMWARE
OVER DE GRENS
WACHTWOORDEN AFSTAAN BIJ DOUANE
De eerste ransomware,
Pas later kwam
‘AIDS Trojan’, versleu-
ransomware echt in
telde bestandsnamen
opkomst. Bijvoorbeeld
en vroeg $ 189 als ‘licen-
met GPCoder, die met
tiebetaling’. De maker
sterke versleuteling
is opgepakt en doneer-
bestanden ontoegan-
de zijn opbrengsten
kelijk maakte.
aan een aids-fonds.
1989
2005
Dat de presidentswissel in de VS hee geleid tot veel commotie bij mensen die het land in willen reizen, dat is geen nieuws meer. De minister van Binnenlandse Veiligheid (John Kelly) laat echter weten met nieuwe plannen te komen voor het screeningsbeleid bij visumaanvragen. Hierbij zouden aanvragers ook toegang moeten verlenen tot hun socialmedia-accounts. Het plan van Kelly zou vooral voor visum-aanvragers uit enkele Islamitische landen moeten gelden, maar het is een
TERUGKEER VAN EEN LEGENDE
NOKIA 3310 II
trend die steeds zichtbaarder lijkt te worden. Er duiken regelmatig verhalen op in de media over reizigers die bij de immi-
Tijdens dezelfde Mobile World
meer gedaan met Windows-smart-
gratie naar hun activiteiten op sociale media worden gevraagd
Congress-beurs in Barcelona
phones, deze budge oestellen
of om inloggegevens. In januari van dit jaar werd bijvoorbeeld
claimde een oude bekende ook de
draaien Android en vallen vooral
een Amerikaanse NASA-medewerker na een vlucht vanuit Chi-
aandacht op: Nokia. Het gevallen
op door hun hoogwaardige bouw-
li verplicht om bij de grens zijn telefoon te ontgrendelen. Na
en weer heropgestarte telefoon-
kwaliteit. Maar de show werd
ontgrendeling werd zijn toestel meegenomen en na een half
merk presenteerde een drietal
vooral gestolen door een telefoon
uur weer teruggegeven, waarna hij het land in kon.
smartphones: de Nokia 3, Nokia 5
die geen smartphone is! Nokia
en Nokia 6. Er wordt geen poging
hee de legendarische 3310, die vlak na de jaarwisseling immens populair was, nieuw leven ingeblazen. Het is nog steeds een ‘gewone’ mobiele telefoon – geen smartphone – maar de telefoon is in een fris jasje gestoken en uitgerust met een simpele camera. Bovendien kan geen van de hedendaagse telefoons natuurlijk tippen aan een stand-bytijd van een maand. En uiteraard staat ook het enige échte mobiele telefoonspel Snake op de 3310. Nokia’s oude nieuwe telg gaat 49 euro kosten. Het lijkt erop alsof Nokia hiermee een doelgroep zoekt die een telefoon achter de hand wil houden, voor als bijvoorbeeld de gewone smartphone leeg of kapot is.
10
PCM04_008-011_Bootsector (TS).indd 10
03/03/2017 13:21
O v