TECHNIEK & PRAKTIJKBOEK
NETWERK BEHEER NETWERKBEHEER
Zo maak je een veilig en betrouwb aar thuisnetwer k
Wifi door het hele huis
Cover_V3.indd 1
Controle over je netwerk
Optimale routerinstellingen
10-10-19 11:44
NETWERK BEHEER
Over Tech Academy Dit boek over netwerken is ook als online cursus terug te vinden in onze nieuwe Tech Academy. Samen de optimale combinatie om alles over het aanleggen en beheren van een netwerk te leren.
D
e Tech Academy is de nieuwe digitale leeromgeving voor iedereen die meer wil leren over tech-gerelateerde onderwerpen. Denk aan het zelf aanleggen van je (thuis)netwerk, starten met programmeren, of – zoals in dit boek– leren hoe je optimaal gebruik maakt van je netwerk. Samen met dit cursusboek kun je de online cursus volgen. Dat heeft een aantal voordelen. Zo kun je je kennis bijvoorbeeld toetsen met de extra multiple choice-vragen of doormiddel van extra videotutorials in beeld krijgen hoe bepaalde functies werken. Dat maakt het volgen van deze cursus interactiever en makkelijker. De Tech Academy vind je op techacademy.id.nl. Uiteraard kun je dit boek ook volledig gebruiken zonder de online cursus aan te schaffen. Dit boek biedt jou een naslagwerk om je bekabelde of draadloos netwerk up to date te houden. Daarnaast vind je in dit cursusboek nog wat andere handige stappenplannen waarin we je tot in detail uitleggen hoe je een netwerk aanlegt.
2
NETWERK BEHEER
Wat ga je leren? In dit boek leer je alles over het aanleggen en beheren van je netwerk en kom je gaandeweg meer te weten over alle mogelijkheden. Dit boek is geschikt voor mensen met zowel bekabelde als draadloze netwerken.
E
en goed netwerk maakt geeft je ontzettend veel mogelijkheden. Van snel internet tot het aansluiten van allerlei smart home-apparatuur. Maar voordat je netwerk perfect werkt moet je ervoor zorgen dat het bereik en de veiligheid op orde zijn. In dit boek beginnen we met een uitleg van de onderdelen in een thuisnetwerk, daarna ga je snel aan de slag om hĂŠt perfecte thuisnetwerk aan te leggen: van netwerkkabels tot wifi-accesspoints. Vervolgens leren we je hoe je je apparatuur optimaal instelt en je netwerk beveiligt. Tot slot gaan we nog aan de slag met het maken van een paar aanpassingen zodat je veilig slimme apparaten in je thuisnetwerk kunt hangen. Zo kun je dit boek stap voor stap doorlopen of juist verderop beginnen om aan de slag te gaan met geavanceerde instellingen.
3
NETWERK BEHEER
Wat is een thuisnetwerk? Jaren geleden had je slechts één of hooguit twee apparaten met een internetverbinding. In de loop der jaren zijn steeds meer apparaten afhankelijk van internet. Denk niet alleen aan je pc, laptop of smartphone, maar ook je televisie, mediaspeler, spelcomputer en thermostaat hebben doorgaans een internetverbinding nodig.
A
l die apparatuur is met elkaar verbonden in een thuisnetwerk. Heb je een internetabonnement, dan heb je de facto ook een thuisnetwerk. Al je netwerkapparatuur is immers met je router en zo dus ook met elkaar verbonden. Een goed thuisnetwerk is echter meer dan het (draadloos) aansluiten van al je apparaten op de router van je internetprovider. Steeds vaker blijkt die ene router niet te voldoen en heb je een trage verbinding, of in sommige delen van je huis zelfs helemaal geen verbinding. Lastig, want een goede verbinding in je hele huis is echt geen overbodige luxe meer. In dit boek leer je alles wat je moet weten om een goed thuisnetwerk aan te leggen en te beheren. We beginnen bij de onderdelen waar een thuisnetwerk uit bestaat.
Een goed thuisnetwerk is meer dan het (draadloos) aansluiten van al je apparaten op de router Bedraad én draadloos Een optimaal thuisnetwerk is een combinatie van bedraad aangesloten apparaten zoals een pc, nas of netwerkprinter en draadloze apparaten zoals een laptop, tablet of smartphone. Ondanks de steeds betere draadloze technologieën blijft de ‘ouderwetse’ netwerkkabel nog altijd de snelste en betrouwbaarste aansluiting. Daar komt bij dat ieder draadloos aangesloten apparaat je draadloze netwerk uiteindelijk langzamer maakt. Kortom: je draadloze netwerk kun je het beste alleen gebruiken voor apparaten die echt alleen draadloos gebruikt (kunnen) worden, zoals je laptop of smartphone. In dit boek gaan we je helpen om een optimaal thuisnetwerk te bouwen. In hoofdstuk 3 gaan we dieper in op het bedrade gedeelte van je thuisnetwerk, terwijl je in hoofdstuk 4 alles leert over het draadloze netwerk. 10
BEHEER JE NETWERK
Wat kun je met een thuisnetwerk? Niet alleen kunnen al je apparaten verbinding maken met het internet, ze kunnen ook met elkaar communiceren. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om een film vanaf je smartphone of pc op je mediaspeler of smart-tv af te spelen. Je kunt ook een stap verder gaan en bijvoorbeeld een nas opnemen in je thuisnetwerk waardoor je vanaf ieder apparaat in je netwerk toegang hebt tot al je bestanden. Op een thuisnetwerk kun je ook een netwerkprinter aansluiten waardoor je vanaf ieder apparaat in je netwerk kunt afdrukken zonder dat je je pc of laptop direct op de printer hoeft aan te sluiten. Uiteraard kun je al de apparatuur in een thuisnetwerk, zoals een nas of netwerkprinter, ook via het draadloze netwerk benaderen via andere apparaten in dat netwerk.
Draadloze apparaten, zoals je laptop, wil je overal in huis kunnen gebruiken.
11
NETWERK BEHEER
De onderdelen van het thuisnetwerk Een thuisnetwerk bestaat uit verschillende onderdelen. Aan de basis staat je router, maar dat is niet het enige apparaat. We geven je op deze pagina een overzicht. Router
Van een internetprovider krijg je vaak een combinatie van modem en draadloze router.
We beginnen bij de basis van je thuisnetwerk: de router. Dit is het middelpunt van je thuisnetwerk en regelt de verbinding tussen jouw thuisnetwerk en het internet. Een router is de verbinding tussen twee netwerken De router en zorgt ervoor dat er communicatie tussen die is het midnetwerken mogelijk is. In een thuisnetwerk is delpunt dat internet aan de ene kant en je thuisnetwerk van je aan de andere kant. netwerk. Consumentenrouters worden doorgaans gecombineerd met een wifi-accesspoint, we noemen dit ook wel een draadloze router.
Modem Een van de belangrijkste toepassingen van een thuisnetwerk is het aansluiten van al je apparaten op één internetverbinding. Je thuisnetwerk begint dus eigenlijk bij je internetverbinding. Er zijn drie manieren om een internetverbinding in je huis te krijgen: via de telefoonlijn, via de kabel of via glasvezel. Welke technologie je ook kiest, je hebt een apparaat nodig dat de signalen vanaf de internetlijn geschikt maakt voor je thuisnetwerk. Dit apparaat is de modem, al wordt dit apparaat bij een glasvezelverbinding NTU (Network Termination Unit) genoemd. Een modem kan uitgevoerd zijn als los apparaat, maar dat komt tegenwoordig nauwelijks meer voor. In de praktijk krijg je van je internetprovider doorgaans een modem-router, een combinatie van modem en draadloze router in één apparaat. Je leest hier meer over in het kader Modem-router. 14
BEHEER JE NETWERK
Modem-router Van je internetprovider krijg je vaak een draadloze router waar ook een modem in verwerkt is: een modem-router. Het apparaat dat je van je internetprovider krijgt bevat hierdoor eigenlijk drie apparaten in één: een modem, een router en een wifi-accesspoint. Je kunt de router van je internetprovider gebruiken als basis voor je thuisnetwerk, maar meestal ben je dan wel beperkt in je mogelijkheden. Wil je controle over alle instellingen, dan heb je een eigen router nodig. Een ander probleem is dat de modem-router van je internetprovider ook het draadloze netwerk verzorgt. Op zich handig ... maar helaas moet je een modem-router zo dicht mogelijk bij de internetaansluiting installeren. Zo’n aansluiting zit vaak in de meterkast en dat is in de meeste huizen niet de handigste plaats voor een wifi-accesspoint. Soms kun je de router van je internetprovider vervangen, maar meestal kan dit vanwege de modemfunctionaliteit niet. Bij kabelinternet heb je de modem-router sowieso nodig. Bij internet via de telefoonlijn (vdsl) of via glasvezel kun je op zich een eigen apparaat gebruiken, maar vaak werkt telefonie dan niet meer. In de praktijk sluit je een eigen router daarom op de modem-router van de internetprovider aan.
Wifi-accesspoint Een wifi-accesspoint is het apparaat dat je draadloze netwerk uitzendt. Al je draadloze apparaten zoals je laptop, smartphone en tablet maken een draadloze verbinding met je wifi-accesspoint. Er zijn verschillende draadloze standaarden waarvan 802.11n en 802.11ac de belangrijkste zijn. Tegenwoordig wordt 802.11n ook wel Wifi 4 genoemd terwijl 802.11ac Wifi 5 genoemd wordt. In hoofdstuk 4 vertellen we je meer over de verschillende wifi-standaarden. Zoals al eerder gemeld, wordt er in een consumentenrouter doorgaans een wifi-accesspoint ingebouwd en noemen we dit een draadloze router. Er zijn echter ook losse wifi-accesspoints die je op je thuisnetwerk kunt aansluiten om de draadloze dekking in huis te verbeteren. Vaak zijn deze bedraad aangesloten op je thuisnetwerk, maar het kan ook draadloos in de vorm van bijvoorbeeld een wifi-mesh-systeem. Ook hierover vertellen we je meer in hoofdstuk 4 van dit boek.
Een bedraad aangesloten wifi-accesspoint.
15
BEHEER JE NETWERK
Switch Netwerkapparaten sluit je (het liefst) met netwerkkabels op elkaar aan. Een doorsnee router is voorzien van vier netwerkaansluitingen en dat is voor een beetje thuisnetwerk al snel te weinig. Gelukkig kun je het aantal aansluitingen eenvoudig uitbreiden met een switch. Afhankelijk van het aantal benodigde poorten kun je een switch met acht, zestien, vierentwintig of nog meer poorten aanschaffen. Er zijn verschillende soorten switches waarbij het verschil tussen unmanaged en managed switches het belangrijkste onderscheid is. Een unmanaged switch is een switch waaraan je niets kunt instellen: je sluit de kabels aan en het werkt. Een managed switch is een switch met een webinterface waarmee je diverse instellingen kunt aanpassen. Zo kun je netwerkverkeer prioriteit geven, verkeer monitoren en virtuele netwerken maken.
Een doorsnee router is voorzien van vier netwerkaansluitingen en dat is voor een beetje thuisnetwerk al snel te weinig
Met een switch breid je het aantal netwerkaansluitingen in je thuisnetwerk uit.
16
Voor een doorsnee thuisnetwerk heb je genoeg aan een unmanaged switch, die zijn bovendien een stuk goedkoper dan de managed exemplaren. Een unmanaged switch met vijf poorten heb je vanaf 20 euro, terwijl je een exemplaar met acht poorten voor zo’n 30 euro kunt kopen. Gezien het geringe prijsverschil raden we je aan om minimaal voor een switch met acht poorten te kiezen. Switches met zestien poorten zijn een stuk duurder en heb je vanaf zo’n 60 euro voor een unmanaged exemplaar.
NETWERK BEHEER
Een router is vaak voorzien van vier netwerkaansluitingen en dat is al snel te weinig.
Uitbreiden met switches Zoals je gezien hebt, bestaat een thuisnetwerk uit verschillende onderdelen: router, switch, wifi-accesspoint en de aansloten apparaten zoals je pc of smartphone. Uiteraard moet je al deze apparaten - veelal het liefst met netwerkkabels - allemaal op de juiste manier op elkaar aansluiten. Dit doe je met patchkabels. In hoofdstuk 3 lees je meer over welke kabels je het beste kunt kopen.
Uitbreiden met switches Consumentenrouters zijn doorgaans voorzien van een ingebouwde switch met vier poorten. Voor kleine netwerken is dit genoeg, maar vaak komen er meer dan vier kabels in bijvoorbeeld de meterkast uit. Je kunt het aantal aansluitingen uitbreiden met een switch. Het aansluiten van een switch is eenvoudig: je sluit een netwerkkabel op je router aan en steekt die in een aansluiting van de switch. Wellicht weet je dat in het verleden speciale netwerkkabels gebruikt werden om switches op elkaar aan te sluiten (zogenaamde crosskabels). Tegenwoordig hoeft dat gelukkig niet meer, alle onderdelen in je thuisnetwerk sluit je met normale netwerkkabels aan.
Centrale switch Omdat je met de vier netwerkaansluitingen op je router al snel plek tekort komt, zul je meestal direct na je router al een switch willen plaatsen. We raden je aan om een 17
BEHEER JE NETWERK
switch te kopen met genoeg aansluitingen om alle kabels die op het centrale punt uitkomen op deze ene switch aan te sluiten. Je gebruikt dan dus maar één poort van je router, die je aansluit op de switch. Mocht je nu slechts één of een paar kabels te veel hebben, terwijl een grotere switch een stuk duurder is, dan kun je eventueel minder belangrijke aansluitingen direct in de ingebouwde switch van je router steken. Heb je bijvoorbeeld een switch met acht poorten en heb je acht kabels aan te sluiten, dan steek je de kabel van één apparaat in de modem-router. (Immers, in een switch met acht poorten passen maar zeven kabels, omdat de switch zelf ook aangesloten moet worden.)
In je meterkast is een centrale switch handig.
Topologie van switches Houd bij de opbouw van je netwerk rekening met de ‘topologie’ van je netwerk. Je kunt prima switches op andere switches aansluiten, maar zorg ervoor dat er niet te veel switches achter elkaar zijn aangesloten. Een goede richtlijn is maximaal drie switches achter elkaar. Want hoewel je prima meerdere switches achter elkaar kunt plaatsen, zorgt dit mogelijk wel voor een minder optimale werking. Het verkeer tussen twee switches vormt een bottleneck, want tussen switches zit doorgaans maar één netwerkkabel. Thuis zal het ideaalbeeld van één switch waarop alle apparatuur is aangesloten zonder een ingrijpende verbouwing niet altijd mogelijk zijn. Je kunt het aantal aansluitingen in één kamer, bijvoorbeeld je woonkamer bij de televisie, gerust uitbreiden met een simpele unmanaged switch. Het is immers vrijwel niet te doen om meer dan twee kabels vanaf een centrale plek als de meterkast netjes naar je televisiehoek te leggen. Onthoud verder dat verkeer tussen apparaten die allebei direct aangesloten zijn op dezelfde switch, binnen die switch blijven. Je kunt hier bijvoorbeeld rekening mee houden bij het plaatsen van een apparaat waarbij de snelheid veel uitmaakt, zoals een nas. Is het niet mogelijk om de switch centraal aan te sluiten, sluit de nas dan aan op dezelfde switch als de grootste gebruiker, bijvoorbeeld je pc. 18