09
JAARGANG 23
SEPTEMBER 2020
AL 22 JAAR HET MEEST PRAKTISCHE COMPUTERBLAD!
ALTIJD DE NIEUWSTE VERSIE!
SLIPSTREAM WINDOWS 10 MÉT DRIVERS EN UPDATES
SLIM BEHEREN
AL JE ACCOUNTS
ANDROID-TV
STREAMEN
VEILIGER AANMELDEN
E-BIKES
MONTEREN
WINDOWS-ACCOUNTS (VEEL)
NAAR DE BUIS CHECKLIST
GRATIS VIDEO’S
PERSONALISEER JE MOBIEL
ANDROID-LAUNCHERS
EDITIE 09 • SEPTEMBER 2020 • € 5,50 02009
8 718226 104274
Shimano E-bike Systems
Switch to freedom mode Fietsen moet een koud kunstje zijn. Geen strijd. Of je nu door de stad laveert, graag het platteland wil verkennen of op onverharde wegen je grenzen verlegd. Ons high-end e-bikesysteem ondersteunt je bij iedere trap. Het is gebasseerd op een eeuw van succesvolle technische innovaties door ‘s werelds nummer één in de fietsindustrie en wordt gemonteerd op een ruim aanbod fietsen van diverse fietsmerken, check onze website welke merken. Het nieuwe SHIMANO STEPS e-bikesysteem - Ben jij klaar om de overstap te maken?
shimano-steps.com
REDACTIE Hoofdredactie: Dick van de Schraaf Eindredactie: José Pauty, Eelko Rol, Emke Slijkerman, Theske Slijkerman, Ed Wiggemans E-mail: redactie@tipsentrucs.nl MEDEWERKERS Robbert Brus, Toon van Daele, Maikel Dijkhuizen, Mark Gamble, Dennis Gandasoebrata, Gertjan Groen, Dirk Schoofs, Ap de Smits en Richard Veenstra VORMGEVING LEFT Graphic Design ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Michiel Kramer en Raymond Ullers. Telefoon: +31 (0)23-5430000 MARKETING Jim Colin, Joep Preijde en Marjolein Sturk (manager) PRODUCTIE Marco Verhoog TECHNISCHE REALISATIE EN DISTRIBUTIE Senefelder Misset, Doetinchem (druk); Betapress (distributie Nederland); AMP (distributie België) EDITORIAL DIRECTOR Remco de Graaf CONTACT KLANTENSERVICE EN REDACTIE Telefoon: +31 (0)23-5364401 Adres: Richard Holkade 8, 2033 PZ, Haarlem ABONNEMENT TIPS & TRUCS Een jaarabonnement (12 edities print én digitaal) Tips & Trucs kost € 54,- in Nederland. Een digitaal jaarabonnement kost € 42,50. Een los nummer kost € 5,50 en een dubbelnummer € 6,95. Voor verzending buiten Nederland worden extra kosten gerekend. Equrion Services B.V. verzorgt de financiële afhandeling voor Reshift Digital B.V. Na de eerste abonnementsperiode wordt het abonnement stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en betaalt u de reguliere abonnementsprijs. Vanaf dat moment is het opzegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand. U kunt de Klantenservice bereiken via klantenservice@reshift.nl of op maandag t/m donderdag tussen 9 en 12 uur via +31 (0)23–5364401.
VERHUIZING, BEZORGKLACHTEN EN VRAGEN Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de digitale klantenservice van Reshift Digital, de uitgever van Tips & Trucs. Nadat u zich hebt geregistreerd, kunt u voortaan inloggen met uw e-mailadres en wachtwoord.
Onveilige pin? Er was een tijd dat ik al dat gedoe met wachtwoorden onwerkbaar vond. Voor een gewoon mens zonder de vaardigheden van Rain Man was het vrijwel onmogelijk om voor elke nieuwe site of elk nieuw account een eigen wachtwoord te maken én te onthouden. En dus deed ik wat heel veel andere mensen ook doen: hetzelfde wachtwoord voor verschillende accounts. Natuurlijk wel eentje die makkelijk te onthouden was. Voortschrijdend inzicht (lees: alle verhalen van simpel gehackte accounts) bracht me ertoe een digitale kluis te gebruiken. Daarin bewaar ik niet alleen alle gegevens, de kluis kan ook veilige wachtwoorden voor me maken en onthouden. Het enige overgebleven probleem: een goed hoofdwachtwoord. Deskundigen raden daarvoor een zin aan. Makkelijk te onthouden, moeilijk te kraken. Ik verzin elk half jaar een nieuwe. Bovendien heb ik, om de veiligheid verder te verhogen, waar mogelijk tweestapsverificatie aangezet. Wat dat is, lees je in de workshop Beveilig je accounts, vanaf pagina 62. Huiverig ben ik ondertussen voor de steeds vaker voorkomende verplichting om in te loggen met een pincode. Mijn kluis onthoudt die niet automatisch en dus ben ik weer terug bij af: voor diverse apps dezelfde code. Toch eens contact met de banken openemen en vragen waarom ze op zo’n systeem zijn overgestapt …
Dick van de Schraaf Hoofdredacteur dvdschraaf@reshift.nl
PERSOONSGEGEVENS Wij nemen uw gegevens, zoals naam, adres en telefoonnummer op in een gegevensbestand. De verwerking van uw gegevens voeren wij uit conform de bepalingen in de Algemene Verordening gegevensbescherming. De gegevens worden gebruikt voor de uitvoering van afgesloten overeenkomsten, zoals de abonnementenadministratie en, indien u daar toestemming voor hebt gegeven, om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of aanbiedingen. U kunt uw persoonsgegevens opvragen om inzicht te krijgen in welke gegevens wij van u hebben, deze te corrigeren of, na beëindiging van de abonnee-overeenkomst, te laten verwijderen. Stuur hiertoe een kaartje aan Reshift Digital, afd. klantenservice, Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem of een e-mail naar klantenservice@reshift.nl. Wanneer u boven een artikel de aanduiding #brandedcontent ziet staan, is dit gemaakt door de afdeling Branded Content van uitgeverij Reshift, die apart van de reguliere redacties opereert. Deze artikelen komen tot stand in overleg met commerciële partners. Reshift vindt het belangrijk dat deze artikelen duidelijk herkenbaar zijn, vandaar de speciale header #brandedcontent.
DISCLAIMER Hoewel uiterste zorg is besteed aan Tips & Trucs, aanvaardt de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad, online of enig andere digitale versie van Tips & Trucs. Alle in Tips & Trucs genoemde prijzen zijn onder voorbehoud (van wijzigingen en typfouten). Auteursrechten: © 2020 by Reshift Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Tipniveaus! Niveau 1: erg eenvoudig Bijzonder eenvoudige tips waarbij geen enkele ervaring of computerkennis is vereist.
Niveau 2: gemakkelijk en snel Eenvoudige tips die iedere computergebruiker kan uitvoeren, ongeacht het kennisniveau.
Niveau 3: meer dan standaardhandelingen Tips die ‘iets verder gaan’ en waarbij dieper in de materie wordt gedoken.
Niveau 4: moeilijk maar begrijpelijk Tips waarin geavanceerde software-opties worden behandeld.
Niveau 5: voor de expert Tips voor wie het maximale uit de pc wil halen en niet terugdeinst voor complexe handelingen.
09 | 2020
3
Zo leer je programmeren! Begin nu met de cursusbundel Python, leer deze populaire programmeertaal. Krijg direct toegang tot de online cursus en ontvang het cursusboek.
â‚Ź 69,90 voor
â‚Ź 39,95
Cursusbundel: Python in de praktijk
Bestel op techacademy.id.nl Interactieve online cursus
Inclusief cursusboek
Heldere praktijkvoorbeelden
Inhoud 16 PowerPoints ontwerpdesigner De contextgevoelige designer van PowerPoint toont je allerlei inspiratievolle en creatieve voorbeelden zodat je presentatie er niet meer zo suf uitziet.
20 Slim gebruikersbeheer Het beheer van gebruikersaccounts is niet alleen van belang in een netwerk, maar ook op een systeem waar je de enige gebruiker bent.
26 Android-launchers Kies uit een van de vele Android-launchers om de interface van je telefoon écht persoonlijk te maken.
48 Energie onder controle Met de juiste set aan hardware en software kun je energie besparen en je (slimme) apparaten beter onder controle houden.
Windows installeren We laten je zien hoe je Windows-installaties helemaal gebruik(er)sklaar maakt, inclusief de nieuwste updates, drivers en dergelijke voor als je – vaker dan je lief is – Windows opnieuw moet installeren.
Pagina 8
Monteer je eigen video
Android zit in je smartphone, maar óók in heel wat smart-tv’s. We laten zien wat je er allemaal al mee kunt en wat Google er nog mee van plan is.
Gratis videobewerkers met uitgebreide gereedschappen en een gebruiksvriendelijke werkomgeving liggen helaas niet voor het oprapen. Het veelzijdige Kdenlive is dé uitzondering op de regel. Importeer je zelfgemaakte video’s erin en creëer een kant-en-klare film.
123: Snel resultaat in 3 stappen
Pagina 32
68 Streamen met Android TV
25 Audio aan een PowerPoint-presentatie toevoegen 61 Lettertypen beheren met MainType 73 Afspraak plannen met Outlook 74 De achtergrond in een Skype-gesprek aanpassen
3
Voorwoord/colofon
6
Lezerspost
40 Checklist: E-bikes 46 Word abonnee! 54 Freeware
Beveilig je account Online aanmelden doe je met een wachtwoord, maar echt veilig is dat niet. Een extra factor, zoals een eenmalige code, geeft al meer zekerheid. Maar inloggen zonder wachtwoord is zelfs nog veiliger!
Pagina 62
09 | 2020
5
LEZERSPOST ONDER REDACTIE VAN MARK GAMBLE
Lezerspost Vragen en opmerkingen van lezers De afgelopen maand ontvingen we weer veel vragen. We kunnen de vragen helaas niet allemaal persoonlijk beantwoorden. De interessantste vragen selecteerden we en hebben we voorgelegd aan onze experts. Heb je zelf ook een vraag? Stuur hem naar redactie@tipsentrucs.nl.
01 Het eerste dat je kunt proberen is op de Windowstoets+P drukken als het scherm is aangesloten. Kies voor de optie Uitbreiden om het scherm uit te breiden naar de televisie. Werkt dat niet, kijk dan of het probleem aan de hdmi-kabel ligt. Wissel deze om met een ander en ga na of het minimaal een hdmi1.4-kabel is. Oudere versies willen met moderne apparatuur soms problemen geven. Is het probleem daarmee niet opgelost, open dan het configuratiescherm van Nvidia en ga naar Resolutie wijzigen en schakel Nvidia-kleurinstellingen in. Zet vervolgens de Kleurdiepte uitvoer op 8 bpc. Mogelijk is het probleem daarmee verholpen.
Vraag 01 Tweede scherm Sinds een maand heb ik een nieuwe laptop van het merk MSI. Nu wil ik de laptop graag op de televisie aansluiten zodat ik daarop films kan kijken en kan gamen. Helaas werkt de hdmi-poort op de laptop niet. Het gekke is dat als ik de laptop aansluit op het dockingstation, dat het wel werkt met de displayport-aansluiting die daarop zit. Maar ik wil het nu ook graag via de interne hdmi-poort laten werken. In de laptop zit zowel een grafische chip van Intel als een Nvidia 1660 Ti. Jack
Mail ons! Heb je een vraag of een opmerking? Mail hem naar redactie@tipsentrucs.nl. Voor vragen of opmerkingen over je abonnement of de bezorging van Tips & Trucs kun je contact opnemen met onze klantenservice (023-5364401). Iedere maand ontvangen we een mailbox vol vragen. Graag zouden we ze allemaal persoonlijk beantwoorden, maar we moeten noodgedwongen kiezen. Neem ook eens een kijkje op de uitgebreide website van ons zusterblad Computer!Totaal (www.computertotaal.nl). Daar kun je ook vragen stellen.
6
09 | 2020
Vraag 02 Laptop aansluiten op utp Op mijn nieuwe laptop zit geen traditionele netwerkaansluiting meer. Ik vind het niet prettig dat alle communicatie via het draadloze netwerk moet en het werkt ook nog eens niet erg goed. We hebben door onze hele woning netwerkkabels lopen, dus ik wil deze laptop daar graag op aansluiten. Helaas was het gebrek me niet opgevallen voor de aankoop. Zijn er oplossingen voor dit probleem? Ik neem aan dat ik niet de enige ben die hier tegenaan loopt. Arjen Lessenaar 02 Er bestaan usb-netwerkadapters, die je eenvou-
Vraag 01 Als de televisie een kleurdiepte van 8 bpc ondersteunt en de computer zendt 12 bpc uit, kan het gebeuren dat er geen beeld wordt weergegeven.
LEZERSPOST
Vraag 02 Veel dockingstations met usb-c hebben een netwerkaansluiting.
dig op een vrije usb-poort kunt aansluiten. Aan de andere kant van de adapter stop je vervolgens de netwerkkabel. Beschikt de laptop slechts over een enkele usb-c-aansluiting, dan is een dockingstation een uitkomst. Deze zien er niet uit als een traditioneel dockingstation waarin de laptop geplaatst kan worden, maar hebben meer weg van een usb-hub. Op de hub zitten verschillende aansluitingen, waaronder ook vaak een netwerkaansluiting.
Vraag 03 Verbinding met darkweb Vraag 03 Via de Tor-browser kan de herkomst en bestemming van een bericht moeilijk achterhaald worden.
Op televisie en in de media hoor en lees je veel over het darkweb. Ik snap alleen niet zo goed wat het darkweb is en hoe je er dan verbinding mee maakt. Ik durf ook niet zo goed te zoeken naar het darkweb. Wellicht heeft u een antwoord. Gerrit Verbeek
03 Het darkweb is een deel van het wereldwijde internet dat niet wordt geĂŻndexeerd bij de zoekgiganten Google, Yahoo en Bing. Ook heb je een speciale browser (een zogeheten Tor-browser) nodig om toegang te krijgen tot de verborgen websites. Met Tor wordt je identiteit grotendeels verborgen dankzij het zogenoemde onion routing. Met deze techniek is het zeer moeilijk om de herkomst en bestemming van berichten te achterhalen. Hoewel bij het darkweb direct gedacht wordt aan de handel van drugs, wapens of gestolen creditcardgegevens is dat niet alleen waar het voor gebruikt wordt. Zo is het bijvoorbeeld ook een veilige plek voor journalisten en klokkenluiders om met elkaar in contact te komen.
Vraag 04 Dataverbruik videobellen Ik maak veel gebruik van videobellen, maar ik heb nu een bericht van mijn provider dat mijn databundel op is. Ik vraag me dan ook af hoeveel MB videobellen per minuut kost. Daarbij wil ik graag weten of het meer MB’s kost als ik een gesprek voer met meerdere mensen tegelijkertijd. Levi Sanders
Vraag 04 Op je mobiel kun je gemakkelijk terugvinden hoeveel
04 Videobellen kost vrij veel data en hoe meer mensen er tegelijk met je bellen, hoe meer data het kost. Het datagebruik verschilt per toestel en applicatie dat je gebruikt. Daarom kun je het best zelf in de gaten houden hoeveel data een app gebruikt. Op een iPhone open je daarvoor Instellingen / Mobiel netwerk. Scrol naar beneden om per app te zien hoeveel mobiele data er is gebruikt. Op Android is het lastiger om dat terug te vinden, omdat ieder merk weer een eigen variant van het besturingssysteem heeft gemaakt. In de meeste gevallen is het ook onder iets als Instellingen / Mobiel netwerk terug te vinden. Er zijn eveneens verschillende apps die het dataverbruik voor je in de gaten kunnen houden.
09 | 2020
mobiele data een app verbruikt.
7
WINDOWS 10 DOOR: TOON VAN DAELE
Automatische installatie Een gebruiksklare Windows in een handomdraai Ben je enigszins experimenteel ingesteld en daardoor vaker toe aan een nieuwe Windows-installatie (er gaat tenslotte weleens iets mis)? Of kloppen kennissen geregeld op je deur of je Windows even opnieuw kunt installeren? Dan is dit artikel voor jou gemaakt. We laten je namelijk zien hoe je Windows-installaties helemaal gebruik(er)sklaar maakt, inclusief de nieuwste updates, drivers en dergelijke.
Wat gaan we doen?
Tip 01: Beeldkopiebestand De bedoeling is dus een opstartbaar medium te maken waarmee Windows zich geheel up-to-date en nagenoeg zonder interventies laat installeren. Dit vergt enige voorbereiding, maar is daardoor ook heel leerzaam om te doen. Omdat je dezelfde stick op verschillende pc’s kunt gebruiken, hoef je deze voorbereiding bovendien maar één keer uit te voeren. Alles begint met een schijfkopiebestand van Windows. Dat vind je op www.tiny.cc/win10down, waar je Hulpprogramma nu downloaden selecteert. Start deze tool op, klik op Akkoord en selecteer de optie Installatiemedia […] voor een andere pc maken. Selecteer de gewenste Windows-versie (bijvoorbeeld Nederlands, Windows 10, 64-bits (x64)). In het volgende venster kies je ISO-bestand en voorzie je het van een geschikte opslagplek. Via een trucje is het ook mogelijk dit iso-bestand rechtstreeks te downloaden. Dat doe je het best vanuit Edge (Chromium). Surf naar de hierboven vermelde site en druk op F12. Open het menu Network in het ontwikkelaarsvenster en kies onderaan Network conditions. Verwijder het vinkje bij Select automatically en kies (bijvoorbeeld) Chrome – Mac . Druk op F5 om de webpagina te verversen: je kunt het iso-bestand nu rechtstreeks downloaden.
Met DISM GUI kun je updates en stuurprogramma’s in het installatiebestand integreren Tip 02: Installatiebestand
In dit pittige artikel tonen we je hoe je updates, patches en drivers in een Windows-installatiebestand integreert en laten we de installatie ervan nagenoeg volautomatisch verlopen.
8
09 | 2020
Je beschikt nu over een Windows iso-schijfkopiebestand. Je moet dit echter ‘uitpakken’, want we hebben hieruit maar één specifiek bestand nodig. Klik hiervoor in Verkenner met rechts op het isobestand en kies Koppelen. Open het menu Beeld in Verkenner en plaats een vinkje bij Verborgen items. Kopieer vervolgens (met Ctrl+A) de complete inhoud
WINDOWS 10
Tip 01 Maak Microsoft wijs dat je op een Mac werkt en je plukt zo de iso van de site!
Tip 02 Haal de gewenste Windows-editie uit het esd-bestand en plaats die in een wim-bestand.
van dit virtuele dvd-station naar een lege map op je schijf (bijvoorbeeld D:\w10iso) en open daarna de submap \sources. Heb je het iso-bestand rechtstreeks gedownload, dan vind je hier install.wim en kun je de rest van deze tip overslaan. Maar heb je in tip 1 het hulpprogramma gebruikt, dan tref je in deze map het bestand install.esd aan. Zoek in het Windows Startmenu naar Opdrachtprompt , klik er met rechts op en kies Als administrator uitvoeren. Voer vervolgens het volgende commando uit: → dism /Get-WimInfo /WimFile:"D:\w10iso\ sources\install.esd"
Je vervangt hierbij D:\w1Oiso\sources door het juiste pad met het esd-bestand.
Het resultaat is een lijst met indexnummers waarbij elk nummer naar een andere Windows-editie verwijst. Onthoud het nummer en de exacte naam van de editie die je wilt installeren. Wij kiezen zelf bijvoorbeeld voor 1 , Windows 10 Home , omdat we hiervoor een productcode bezitten. Met het volgende commando (en aangepaste bestandspaden) haal je deze editie eruit en plaats je die in het bestand install.wim: → dism /export-image /SourceImageFile: "D:\w10iso\sources\install.esd" /SourceIndex:1 /DestinationImageFile: "D:\w10iso\sources\install.wim" /Compress:max /CheckIntegrity
Let op dat je achter /SourceIndex: het juiste indexnummer invult. Het originele esd-bestand kun je vervolgens verwijderen.
Tip 03 Dism heeft er (op de
Tip 03: DISM GUI
achtergrond) voor gezorgd dat het
Om updates en stuurprogramma’s in het installatiebestand te integreren, maken we graag gebruik van de gratis tool DISM GUI. Je vindt dit
09 | 2020
installatiebestand correct is gekoppeld.
9
WINDOWS 10
als zip-bestand via www.tiny.cc/dism. Pak het uit, rechtsklik op het exe-bestand en kies Als administrator uitvoeren. Open het tabblad Mount Control , klik op Choose WIM en verwijs naar het bestand install.wim in je ‘uitpakmap’. Klik op de knop Display WIM Info. Onderaan lees je bij Index en Name het nummer en de naam van de (gewenste) Windows-editie af. Zorg dat je dit nummer rechtsboven, bij Index , selecteert. Vervolgens druk je op Choose Folder en verwijs je naar een lege map waaraan je het wim-bestand wilt koppelen (bijvoorbeeld D:\wimkoppel). Bevestig met Mount WIM. Het bijbehorende dism-commando wordt nu uitgevoerd en na afloop vertelt DISM Output je ongetwijfeld dat de operatie succesvol werd afgerond.
Tip 04: Updates
Tip 04 Je kunt alle updates (ook) vanuit de MS Update Catalog downloaden.
We gaan DISM GUI ook gebruiken om updates en stuurprogramma’s in het Windowsinstallatiebestand te integreren, ook wel ‘slipstreaming’ genoemd. Begin alvast met het ophalen van de nieuwste updates. Dat kan door te surfen naar de Microsoft Update Catalog op www.catalog.update.microsoft. com. Je zoekt hier naar updates op basis van KB-id’s (Knowledge Base), zoals vermeld in Windows Update en in Microsoft-supportartikelen. Zo’n zoekterm zou kb4541335 kunnen zijn (een cumulatieve update voor Windows 10 1909 64 bit), maar je kunt ook alle updates van een Windows-editie opvragen, bijvoorbeeld met Windows 10 1909 x86 of Windows 10 2004 x64. Klik op een item voor uitgebreide informatie. Klik op Downloaden en op het bijbehorende msu-bestand om het te downloaden. Bewaar alleen de msu-bestanden die je nodig hebt, en doe dat in één map (bijvoorbeeld C:\winupdates).
Tip 05: Drivers Is het je bedoeling om Windows meerdere keren opnieuw te installeren op dezelfde pc en blijken steeds dezelfde stuurprogramma’s nukkig te doen, dan kun je ook die al in het installatiebestand integreren. We gaan er dan wel van uit dat de juiste drivers al op die pc zijn geïnstalleerd. Het komt er dus op aan de bijbehorende bestanden eruit te lichten om die straks aan DISM GUI aan te kunnen bieden. Maak hiervoor alvast een map aan (bijvoorbeeld D:\drivermap). Download dan Double Driver, een niet langer doorontwikkelde, gratis tool die nog altijd goed functioneert in Windows 10 (www.tiny.cc/ddriver). Pak het zip-bestand uit en start dd.exe op. Open het tabblad Back-up en klik op Scan Current System. Laat uitsluitend het vinkje staan bij drivers die je in het installatiebestand mee wilt nemen. Klik op Backup Now, laat Structured folder geselecteerd en verwijs naar de bestemmingsmap. Bevestig met OK .
Tip 06: Slipstreamfase Je beschikt nu over de nodige updates en drivers, en DISM GUI wacht ongeduldig om die te kunnen ‘slipstreamen’. Ga in DISM GUI naar het tabblad Driver Management en klik op Choose Driver Folder. Verwijs naar je map met drivers, laat het vinkje bij Recurse staan en druk op Add Drivers. Als het goed is, duiken nu onderaan de stuurprogramma’s op en worden die meteen in het installatiebestand opgenomen. Over naar het tabblad Package Management , want je wilt ook de recente updates meenemen. Het
10
09 | 2020
Tip 05 Double Driver is al wat ouder, maar kan nog altijd je drivers back-uppen.