REVIEWS PANASONIC GH4 + GEBRUIKERSREVIEW CANON EOS 1200D
€ 5,99 • MEI/JUNI 2014
100% F
OTO’S VAN LEZERS
DIT ZIJN DE BESTE FOTOCURSUSSEN FOTO’S SHOWEN WORKSHOP MOVIEMAKER EN iMOVIE CONCERTFOTOGRAFIE KRIJG DE ENERGIE OP DE FOTO
Dieren
fotografie Huisdieren, dierentuin, wildlife en vlinders
UPGRADE JE OBJECTIEF DIT ZIJN DE BESTE OPTIES NA JE KITLENS BLOEMEN OP HUN MOOIST FOTOTIPS VAN EEN PRO INTERIEURFOTO’S DE BESTE BELICHTING MET HDR FOTOMONTAGES SURREALISME MET PHOTOSHOP
opening
René Sluimer (kasteelheertje) ISO 400 · F 4 · 1/2000 SEC · 500 MM
Dierenfotograaf voor het podium
↘
Mag ik even een foto maken van uw hoofdhuid?”, vroeg de kapster aan mij terwijl ze met een speciale camera zwaaide, “Dan kunnen we bepalen met welke shampoo ik uw haar moet wassen.” Ik vond het goed en ze plaatste een soort naald, waar de lens van de camera in zat, op mijn hoofd en klikte. De foto was erg mooi. Je zag twee haren enorm uitvergroot, met daartussen prachtige poriën. Als hier ooit een nieuw genre van fotografie uit ontstaat, beloof ik dat we er in Zoom.nl aandacht aan gaan besteden. Tot die tijd richten we ons op meer gangbare takken van fotografie, zoals het fotograferen van dieren. Dieren in het wild fotograferen is daarbij het summum. Daarvoor moet je op pad met een goed plan, kennis van je onderwerp, veel tijd en veel talent. Daar ontbrak het René Sluimer niet aan, want hij wist een moeilijk te vinden ijsvogel op het mooiste moment te fotograferen. “Ik heb geluk gehad”, vertelt René. “Vanuit kijkhut de Poelruiter in de Oostvaardersplassen, zag ik de vogel op een stok zitten. Ineens vloog hij op en kwam een paar seconden biddend voor de hut hangen. Snel sloeg ik toe met mijn camera. Daarna vloog hij weg en ik heb hem die dag niet meer gezien.” Voordat je dit soort prachtige beelden kunt afleveren, kun je eerst oefenen op je huisdieren of in de dierentuin. Hoe
4
je daarbij je apparatuur optimaal gebruikt, leggen wij je uit en we leiden je naar de beste resultaten. In elk nummer van Zoom.nl brengen we bewust verscheidenheid aan in de onderwerpen, zodat elke soort fotograaf er zijn voordeel mee kan doen. Zo behandelen we in dit nummer naast dierenfotografie ook interieurfotografie, fotomontages en concertfotografie. Op het eerste gezicht lijkt het of deze verschillende vormen van fotografie weinig met elkaar te maken hebben. Toch kun je er veel van leren om tips van de ene soort toe te passen in de andere. Dierenfotografie en concertfotografie hebben bijvoorbeeld veel raakvlakken: in beide vormen moet je improviserend omgaan met het materiaal en licht dat toevallig voor je camera komt en daar het beste uit zien te halen. Iets soortgelijks geldt voor portretfotografie en interieurfotografie: daarin speel je net zolang met het licht tot er een mooi plaatje ontstaat. Mijn tip is dan ook: lees het artikel over interieurfotografie als je portretfotograaf bent en probeer als dierenfotograaf je voordeel te doen met het artikel over concertfotografie. Ik ben benieuwd naar de inzichten die dit oplevert en zie de resultaten graag terug op Zoom.nl. Robert Theunissen hoofdredacteur Zoom.nl
ZOOM.NL mei/juni 2014
5
Lees nu Zoom.nl magazine digitaal! · 10 edities Zoom.nl magazine op je tablet · 4x de fotocursus op video · Ontvang alle edities uit 2013 geheel gratis op je tablet · Onbeperkte opslag op Zoom.nl (max. 10 GB)
Alles voor maar € 25,- (i.p.v. € 49,50)
Ga naar www.zoom.nl/digitaal of bel +31 (0)161 459 582
INHOUD
46
Expertcursus Concertfotografie
TECHNIEK
13
Weinig en wisselend licht, veel contrast, een onderwerp dat je beeld uit springt en een dansende mensenmenigte in je rug. Concertfotografie lijkt soms onmogelijk maar wij helpen je op weg.
Camera Case
66
8
Flits
8
Cameragadget
Vlinders fotograferen
34
Hun bonte verschijning op kleurrijke bloemen vormen de ideale combinatie voor sprekende beelden. Wij geven je tips voor betere resultaten.
Vervang je kitlens Als je een stap verder met je camera wilt, denk je algauw aan een compleet nieuwe body. Maar soms is het vervangen van je kitlens een betere keus. Wij tonen het verschil met testfoto’s.
73
20
Workshop Movie Maker/ iMovie
58
Tweedehands camerabody kopen Willem Lutgerink was op zoek naar een tweedehands body. Hij deelt zijn ervaring en geeft een handige checklist.
INSPIRATIE 14
80
In the Picture
62
Kim Snip Foto’s maken begon als leuk tijdverdrijf met haar vriendinnen. Maar toen het eerste model zich bij haar aanmeldde, nam haar fotografie al snel een vlucht. We zochten Kim Snip thuis op.
Gebruikersreview Canon EOS 1200D
94
Reviews Nikon Coolpix P600, Panasonic Lumix DMC-GH4, Sigma 50mm F1.4 DG HSM | Art, Samsung NX Mini
54
Portfolioreview Cocky Anderson
PRAKTIJK
78
Community-nieuws
46
20
80
Van libel tot wildlife, wij leren je de beginselen en geven tips voor de mooiste dierenfoto’s.
Afra de Leeuw ontdekt de wereld van de interieurfotografie. Ze gaat op bezoek bij fotograaf Peter Baas, die het vak is ingerold door een interieurshowroom binnen te stappen.
Basiscursus Dierenfotografie
Onbekend fotografiegenre: Interieurfotografie
28
Fotocursussen op rij
84
Waar vind je die droomdocent die jou de fijne kneepjes en de liefde voor het vak bijbrengt? We bekeken het gigantische fotocursusaanbod.
43
Quickstart ZOOM.NL MEI/JUNI 2014
86
Surrealistische fotomontages
54
66
Je kunt met beeldbewerking gebruiken om foto’s mooier te maken, maar je kunt ook volledig nieuwe beelden tevoorschijn toveren. Sjoerd Stellingwerf laat het zien.
7
1
14
in the picture
‘Ik sta liever achter de camera’
Kim Snip Foto’s maken begon als leuk tijdverdrijf met haar vriendinnen. Mooie kiekjes voor op Hyves. Maar toen het eerste model zich bij haar aanmeldde, nam haar fotografie al snel een vlucht. ‘Zodra ik mijn camera in mijn hand heb, weet ik wat ik moet doen.’ TEKST KIM VAN ARENDONK
↘
Modellen melden zich gewoon aan bij jou? Ja, dat was de eerste keer wel spannend. Ik maakte alleen foto’s van mijn vriendinnen en plaatste die op Hyves. Ik kreeg veel leuke reacties en toen kreeg ik ineens een berichtje van een model. Of ik met haar wilde samenwerken.
Hoe pak je dat aan? Ik ben wel eerlijk geweest en gezegd dat ik nog niet zo ervaren was. Ze was heel kritisch, maar vooral op zichzelf. Eigenlijk niet op mij, het fotograferen ging ook goed. Ik vond het toen al heel leuk, het resultaat was veel beter dan verwacht.
Was dat het begin van jouw fotografie? Nou ja, ik werd wel steeds meer gevraagd om foto’s te maken. Ik heb in die tijd ook overal op gereageerd en altijd ja gezegd. Ik dacht, we zien wel waar het schip strandt. Je kunt er alleen maar van leren en ervaring opdoen. Ik heb zelf ook wel voor de camera gestaan als model, maar het is toch anders aan de andere kant. Het voordeel van zelf model zijn geweest is dat je beter weet hoe een model zich voelt.
Sta je liever voor of achter de camera?
1 Bruid Ik schiet veel close-up portretten. Bij mijn foto’s moet alles kloppen en ik vind benen vaak lastig om mooi op de foto te zetten. Hier heb ik midden op de dag met mijn 50 mm gefotografeerd. De visagist hielp met het reflectiescherm. ISO 200 ∙ F 5 ∙ 1/125 SEC 50 MM ∙ model Demi Veldman ∙ visagie Ilona Smit
met een shoot met modellen en visagisten ben je ook echt bezig met een groep. Met z’n allen wil je iets moois maken. Ik houd van die interactie met verschillende mensen. Het is voor een model belangrijk dat ze zich op haar gemak voelt, zodat ze zichzelf kan zijn. Daar moet ik dan voor zorgen. Terwijl ik van mezelf eigenlijk geen prater ben, gaat het me in zo’n shoot makkelijk af. Zodra ik mijn camera in mijn hand heb, weet ik wat ik moet doen.
Even voorstellen → We zochten Kim Snip (20) op in haar
ouderlijk huis in Loon, een klein dorpje tegen Assen. In de natuurlijke omgeving rondom haar dorp maakt zij vooral portretfoto’s met modellen of doet zij fotoshoots voor klanten. Kim is net afgestudeerd als mediavormgever en probeert nu haar geld te verdienen met fotografie. ksphotography.zoom.nl www.facebook.com/KimSnipFotografie
2 Suzanne
Suzanne kwam samen met haar vriend bij me. Het fotograferen van haar ging me makkelijk af, haar vriend vond ik lastiger. Het is moeilijk omdat ik nog niet precies weet wat ik wil. Je moet goed opletten dat het niet te vrouwelijk wordt.
2
ISO 100 ∙ F 5 ∙ 1/160 SEC 50 MM ∙ model SUZANNE SMORENBURG ∙ visagie BIANCA KOSTER
2
Liever achter de camera. Als we bezig zijn ZOOM.NL mei/juni 2014
15
praktijk
Waar leer je het meeste?
Fotocursussen op rij Ze noemen het dan wel fotocursus, maar soms gaat daarachter een geldbeluste boef of fotograaf met twijfelachtige reputatie schuil. Waar vind je die droomdocent die jou de fijne kneepjes en de liefde voor het vak bijbrengt? We bekeken het gigantische cursusaanbod. Plus: ervaren docenten geven een inkijkje in de onderwijspraktijk. annet maseland
28
↘
Je zoekt een cursus als beginner, serieuze amateur of misschien overweeg je zelfs van je hobby je beroep te maken? Hoe pak je dat aan? Google is dan niet je beste vriend. Een van de eerste (geadverteerde) hits met de zoekterm fotocursus is Het Fotografie-instituut. Voor het cursusgeld van 750 euro beloven ze een gedegen vakopleiding, maar feitelijk is het niet meer dan toegang tot een online boek, met de mogelijkheid om een fotograaf te mailen. Twijfelachtige ex-leerlingen als ‘Maarten Hopma’ en ‘Saskia Bokhorst’ die enthousiaste referenties achterlaten (“uit de grond van mijn hart: ga ervoor!”), bestaan alleen op de website van het Fotografie-instituut zelf. Daarbuiten niet. Hun profielfoto kom je ook tegen op een site voor het laten bleken van je tanden op Honolulu. Fotograaf zijn ze dus in elk geval niet geworden. ZOOM.NL mei/juni 2014
Vakopleiding We beginnen onze wandeling door cursusland met de beroepsopleidingen. Van je hobby je werk maken, kan op twee manieren: via het hbo-kunstonderwijs of een vakopleiding. Fotografie is op de kunstacademie ingebed in breed onderwijs, zodat je ook kennismaakt met film, animatie en vormgeving. Alleen Den Haag leidt echte fotografen op. De techniek leer je beter op een vakopleiding. De bekendste twee zijn de Fotovakschool, met vijf locaties in het land, en de Fotoacademie, die behalve in Amsterdam inmiddels ook op drie andere plaatsen vestigingen heeft. De deeltijd Fotovakschool is van oudsher gericht op wat oudere omscholers en biedt een degelijke technische basis, al is er de laatste jaren wat meer aandacht voor
concept en inhoud. De hbo-opleiding aan de Fotoacademie heeft ook studenten vers van school en staat meer in de kunstzinnige traditie. Praktischer en technischer zijn de twee aan de Fotoacademie gelieerde vakcursussen op mbo-niveau aan de Fotoschool/ Fotogram. Maar er zijn nog meer wegen. Statief in Utrecht bijvoorbeeld opereert al jaren in de luwte. Het vrij nieuwe Amsterdamse Photowise is kleinschalig opgezet. Je treft er een persoonlijke sfeer en het is goedkoper dan de bekende twee, maar het heeft nog niet de naam. Andere opleidingen houden het midden tussen een beroepsopleiding en een intensieve fotocursus, zoals de Fotofactory in Amsterdam en de School voor Fotografie in Breda en Utrecht.
29
Straks van aps-c naar fullframe → Wie straks toch overstapt van
een aps-c body naar fullframe krijgt met deze besproken objectieven niet alleen meer resolutie en scherpere beelden. Je sensor pikt dan ook opeens de randen van het beeld op, wat er bij een cropframe camera altijd wordt afgesneden. Vooral in die randen van het beeld zie je de vermelde vertekening en vignettering van het objectief. Veel fullframe zoomobjectieven hebben daar last van. Bij jouw huidige aps-c sensor camera vallen die lensfouten meestal gewoon buiten je compositie.
34
TECHNIEK
Vervangen met beleid
Weg
met die kitlens Als je een stap verder met je camera wilt, denk je algauw aan een compleet nieuwe body. Maar soms is het vervangen van je kitlens een betere keus. In deze praktijktest schroefden we in plaats van de kitlens hoogwaardige fullframe vervangers op populaire camerabody’s en keken wat er gebeurde. TEKST EN FOTO’S CEES DE JONGE
→ De Canon 700D. De opname is gemaakt met de kitlens Canon 18-55mm F3,5 F5,6.
→ De Nikon D5300. De opname is gemaakt met de kitlens Nikkor 18-55mm F3,5 F5,6.
→ De Sony SLT-A77. De opname is gemaakt met de kitlens Sony 18-55mm F3,5 F5,6.
ZOOM.NL MEI/JUNI 2014
↘
Als je nog niet zo lang geleden een spiegelreflexcamera hebt gekocht en je werkt nog steeds met die ene kitlens die je er toen als het ware er bijna gewoon bij kreeg, kun je tegen een kwaliteitsgrens aanlopen. Je leert steeds meer over fotografie, maar je foto’s blijven op hetzelfde niveau. Tijd om een nieuwe camera te kopen? Denk daar eerst nog even goed over na. De kwaliteit van de moderne sensoren wordt immers vooral beperkt door het objectief dat je erop klikt. Gemiddeld betaal je bij de aanschaf van je body ongeveer 90 euro voor een kitlens. Voor dat geld krijg je een drie keer optisch zoom-objectief, vaak voorzien van beeldstabilisatie. Is dat mogelijk? We pikten drie veel verkochte body’s uit het middensegment. Het werden de Nikon D5300, de Canon EOS 700D en de Sony SLT Alpha 77. Alle drie zijn ze voorzien van de 18-55mm F3,5-5,6 kitlens waarmee ze verkocht werden. Vervolgens gingen wij op zoek naar kwalitatief betere objectieven die de kitlenzen tijdens de test gingen vervangen. We hadden wel een paar wensen voor deze kitlensvervangers. Ten eerste wilden we, dat als we toch gingen investeren in beter glaswerk, het meteen fullframe objectieven moesten
Dit Hollandse landschap gebruiken we als testonderwerp. Om het verschil te laten zien zoomen we telkens in op hetzelfde deel van de foto.
zijn. Goede objectieven gaan met gemak een heel fotografenleven mee. Fullframe sensoren zullen binnenkort veel betaalbaarder worden. Dan is het zinvol om te investeren in glaswerk dat je zowel nu op je aps-c body als later op een fullframe body kunt gebruiken. Het moesten ook lichtsterke objectieven zijn. Zodat je niet alleen bij lagere iso-waardes kunt fotograferen. Plus dat je een beperkte scherptediepte kunt krijgen, zodat zelfs bij een aps-c sensor je onderwerp er nog voor een onscherpe achtergrond uit kan springen. De range varieerde van uiterst betaalbare 50mm F1,8 objectieven van rond de 100 euro tot en met de 24-70mm F2,8 objectieven die tot 2000 euro in het winkelmandje gaan. Voor ieder budget wat wils.
35
Bij podia sta je vaak van onder naar boven te fotograferen. Met de groothoek kun je dan nog wel eens wat bijzonders maken. Durf je camera ook scheef te houden, zo maak je een dynamisch beeld. Let wel op dat je het niet te vaak doet, bij een hele scheve serie lijkt het meer of je dronken bent geweest. DAVE VAN HOUT (CONCERTPICS) ISO 400 ∙ F 5,6 ∙ 1/320 SEC ∙ 24 MM
Muziek halen uit je foto’s
Concertfotografie Voor de fotograaf betekent een concert: weinig en wisselend licht, veel contrast, een onderwerp dat je beeld uit springt en een dansende mensenmenigte in je rug. Om dan net dat ene moment vast te leggen, heb je een goede beheersing van de techniek nodig. Wij helpen je op weg. TEKST BAS DE MEIJER
46
expertcursus
ZOOM.NL MEI/JUNI 2014
47
Deze vuurvlinder krijgt zijn warme tinten van de zonsondergang. elles rijsdijk (ellesa) ISO 200 ∙ F 8 ∙ 1/80 SEC ∙ 180 mm
66
PRAKTIJK
Ideaal zomeronderwerp
Vlinders
fotograferen Van al het moois in de natuur zijn vlinders misschien wel de dankbaarste onderwerpen. Hun bonte verschijning en de kleurrijke bloemen waarmee ze zich voeden, vormen de ideale combinatie voor sprekende beelden. We geven je tips voor betere resultaten. TEKST BART HEIRWEG
↘
Tijdens het voorjaar, wanneer de natuur op volle toeren draait, is er vaak een overvloed aan fotografische onderwerpen. Die weelde maakt het niet altijd gemakkelijk om het juiste onderwerp uit te kiezen. Met hun vrolijke en kleurrijke verschijning zijn vlinders steeds een dankbaar onderwerp voor een natuurfotograaf. Toch blijft het vaak een uitdaging om ze goed in beeld te brengen. Ze zijn actief en blijven geen seconde stilzitten. Toch zal je met wat geduld, de juiste tips, en een goede voorbereiding zeker tot leuke resultaten komen.
bijzondere eisen aan hun biotoop en zijn daarom vaak met uitsterven bedreigd. Ze komen slechts op enkele plaatsen voor en gaan dramatisch achteruit door het verdwijnen van hun habitat. Als je dus bijzondere vlinders wilt fotograferen, moet je vaak op zeer specifieke locaties gaan zoeken. Maar voor leuke foto’s hoef je geen zeldzame soorten te fotograferen. Een doorsnee soort op een kleurrijke bloem volstaat voor een mooi resultaat. Het zijn vooral compositie, licht en sfeer die jouw beeld net dat ietsje meer geven.
Waar & wanneer
Ochtend
Vlinders tref je het vaakst aan van half april tot en met augustus, met een duidelijke piek in juni. De algemene soorten vind je bijna overal. De vlinders hebben zich aangepast aan de invloed van de mens en komen zelfs in de meest verstedelijkte gebieden voor. Zeldzame vlindersoorten stellen echter
Zoals de meeste andere insecten zijn vlinders vooral actief wanneer het warm genoeg is. Op dat moment zijn ze echter veel moeilijker in beeld te brengen. Ze blijven geen seconde stilzitten. Ga daarom ’s morgensvroeg vlinders fotograferen. Een frisse nacht heeft ze sterk afgekoeld,
ZOOM.NL MEI/JUNI 2014
waardoor ze vaak uren blijven zitten tot ze opgewarmd zijn. Als je voorzichtig bent en ze niet verstoort, heb je een zee van tijd om ze te fotograferen. Bovendien kan je op die momenten ook meer experimenteren en dezelfde vlinder op verschillende manieren in beeld brengen. Als je bovendien het geluk hebt dat de vlinder bedekt is met dauwdruppels, is het pas echt feest. De ochtend is dus ongetwijfeld het beste moment om vlinders in beeld te brengen. Jammer genoeg zijn ze op dat moment een stuk moeilijker te lokaliseren, dan wanneer ze overdag opvallend rondfladderen in de zon. Vlinders en ook andere insecten verbergen zich ’s nachts tussen de vegetatie. Je moet dus goed speuren tussen de struiken en ander gewas om ze terug te vinden. Ga zeer voorzichtig te werk, zodat je ze niet verstoort, want dan laten ze zich vallen tussen het gras en kan je opnieuw beginnen zoeken.
67
De Rollei Tripod S3 is een innovatief statief met een uitstekende draaimechanisme. Mooie hoogte van max. 144 cm Opgevouwen lengte: 46,5 cm Gewicht: 1,1 kg Draagt tot 2,5 kg
↘Word INNOVATIEF STATIEF T.W.V. € 79,95
• Rollei Tripod S3 statief t.w.v. € 79,95 • 10x Zoom.nl magazine thuis • Gratis lezen op je tablet • 4x de fotocursus op video • 10 GB extra opslag op Zoom.nl
Alles voor maar (normaal € 139,45)
€ 64,50
www.zoom.nl/statief of bel +31 (0)161 45 9582 € 3,95 verzendkosten · excl. kunnen het statief voor € 42,50 (incl. verzendkosten) · Abonnees bestellen via www.zoom.nl/abonneevoordeel · Een regulier jaarabonnement op Zoom.nl bedraagt € 59,50
abonnee
en kies een welkomstgeschenk UNIEK A ANBOD 43% KORTING!
• 43% korting op je abonnement • 10x Zoom.nl magazine thuis • Gratis lezen op je tablet • 4x de fotocursus op video • 10 GB extra opslag op Zoom.nl
Alles voor maar (normaal € 59,50)
€ 34,50
www.zoom.nl/korting of bel +31 (0)161 45 9582