Zoom 03 2023 preview

FOTOGRAFEER DE MOOISTE STRAATJES VAN NEDERLAND PERFECT VOOR AVONDFOTO’S

EXPERTCURSUS REISFOTOGRAFIE OP ALLES VOORBEREID

CREATIEVE INSPIRATIE!

SPECTACULAIRE FOTO-IDEEËN IN EN ROND HET HUIS

LEER SLIMMER WERKEN IN PHOTOSHOP: NON-DESTRUCTIEVE FILTERS, MASKERS EN LAGEN

Gold Award, 94%; The highest scoring camera ever at DPreview.com “It’s perhaps the most complete camera we’ve ever used.”

CAPTURE TOMORROW

Toonaangevende, verbluffende AF. Intelligente, gelijktijdige onderwerpherkenning. Er is geen algoritme voor geluk, maar er is een heel systeem voor precisie. Elke opname is raak met de Z 9. Meer informatie op nikon.nl

©Jered & Ashley Gruber

PRAKTIJK

10 Basiscursus

Creatieve projecten

Creatieve projecten in en rond je eigen huis!

24 Hands On: IJsvogel

28 Bijzondere weersverschijnselen

Zo haal je het maximale uit spectaculaire wolkenluchten!

38 De opdracht: Stilleven

Bekijk de resultaten van ‘Beweging en stilstand’. Plus: de nieuwe opdracht!

40 Expertcursus Reisfotografie

Je verre reis begint al thuis.

52 Fotowedstrijd Weerfenomenen

58 Foto-Edit: Non-destructief werken in Adobe Photoshop

70 Quickstart: Een portretretouche met Neural Filters

71 Quickstart: Een schilderij in 1 minuut

80 Fotowedstrijd Sigma

18 In The Picture

34 Fotografiegeheimen: Analoge fotografie

De diepte in met drie experts uit het vakgebied!

48 Portfolioreview

Fotograaf Edwin Giesbers beoordeelt het portfolio van Andy van der Steen.

66 Feedback: Portretten met natuurlijk licht

Professioneel fotograaf Willie Kers beoordeelt foto’s van 5 Zoomers!

72 Verborgen pareltjes

De mooiste Hollandse straatjes om in het donker te fotograferen!

94 #Zoom.nl

95 Fotokalender Februari/ Maart

TECHNIEK

6 Flits

De laatste cameranieuwtjes

54 Preview Panasonic Lumix S5 II

84 Gebruikersreview

Fujifilm X-T5

Zoomer Marion Stoffels test voor Zoom.nl de nieuwe Fujifilm X-T5.

86 Continulicht

Continuverlichting sterk in opkomst en ontwikkeling.

95 Reviews

De zwart-wit foto’s van Benny van den Bulke!

Creatieve projecten in en rond je eigen huis

Aan huis gekluisterd

Het is volop winter, nu de wind de deuren uit de kozijnen probeert te trekken en de regen tegen de ramen slaat. Om nog maar te zwijgen van de kou, die het verlangen naar het voorjaar aanwakkert. Hoewel de winter ons nu en dan onvoorstelbaar mooie voorstellingen voorschotelt, is het ook de periode van dagen binnenblijven. Is er dan niets te fotograferen …? Zeker wel! Met wat creativiteit kun je, zonder de deur uit te gaan, de tofste foto’s maken! Hieronder doen we je een aantal suggesties aan de hand. Met deze suggesties mag de winter nog maanden duren!

LEZERSTIP Led-licht

Met miniatuurfotografie kun je al een goede belichting krijgen met 2 kleine flexibele led-verlichtingen, in combinatie met een witte isolatieplaat. Zo heb je een goede controle over de belichting.

BERT VOUNCKX, SKYART

‘

Je moet geduld hebben voor een goede foto’

Benny van den Bulke zoekt naar orde in de chaos van de stadse jungle. Hij goochelt met vormen, lijnen en licht. Zijn succesrecept: de symmetrische perfectie als achtergrond plus een vleugje beweging om het af te maken.

Even voorstellen

→ Benny van den Bulke (40) werkt als kraanoperator voor Arcelor Mittal en is woonachtig in Adegem, een dorp in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. Zijn werkschema geeft hem maandelijks langere periodes vrij, die hij in steden spendeert met zijn camera. Het begon met bekende steden, maar zijn horizon verbreedt met de tijd: ‘Want zonder vernieuwing ga je achteruit.’

Benny van den Bulke

Op het station van Den Haag staan de mensen op een roltrap op gelijk afstand van elkaar.

Beter leren fotograferen met Zoom Academy

Met Zoom Academy zet je je volgende stap in fotografie! Om jou daar nog beter in te ondersteunen, hebben we de Academy onlangs flink onder handen genomen. Dankzij het nieuwe abonnement heb je bijvoorbeeld onbeperkt toegang tot ruim 70 cursussen. Aan de hand van tekst, beeld, vragen, downloads en webinars kun je direct aan de slag. Je bepaalt bovendien helemaal zelf in welk tempo en op welke manier je dat doet. In dit artikel leggen we je meer uit over een aantal unieke leermethodes van Zoom Academy.

Perfect belichten

Het allerbelangrijkst in fotografie: licht. In bijna elke cursus leer je beter omgaan met licht, of dat nu in de natuur is of in de studio, en bij dag of bij nacht. Met goede belichting leg je de basis voor een goed eindresultaat. In onze cursussen gaan we nog een stap verder. Je leert immers ook over specifieke meetmethodes en andere trucs. Aan het eind van de rit ben je zo vertrouwd met de materie dat je creatief kunt spelen met je belichting door al die standaardregels op je eigen manier toe te passen. Mocht je je helemaal willen verdiepen in licht, volg dan bijvoorbeeld de cursus Licht en Belichting.

Materiaal

Je camera bevat veel complexe techniek. De M- of P-stand weet je vast te vinden, net zoals je instellingen om het diafragma of de sluitertijd te wijzigen. Maar je moet een stap verder gaan om persoonlijke instellingen te wijzigen voor knoppen die je veel gebruikt, je firmware een update te geven of je camera te reinigen. Dat vereist specifieke kennis van je materiaal. Je moet weten wat je doet, zodat je jouw toestel niet onherstelbaar beschadigt. In onze cursussen gaan we specifiek in op de meest gangbare cameramodellen zoals die van Canon, Nikon en Sony, en leggen we je in detail uit hoe je je camera optimaal gebruikt.

Smaakvolle composities

Ook al heb je de techniek helemaal in de vingers, dan ben je er nog niet. Een goede fotograaf beheerst ook de kunst van het kijken en kiest het moment en het juiste kader. Zonder dat laatste is er geen evenwicht in het beeld. Ook al is je beeld haarscherp en de belichting perfect, met een verkeerde compositie is je foto alsnog niets waard. Daarom leggen we je op Zoom Academy uit hoe de gulden snede werkt, de regel van derden en nog vele andere composities die beelden tot een krachtig geheel kunnen maken. We geven je inspirerende voorbeelden en handige trucs waardoor je compositie altijd klopt! En ook hier geldt: ken je die regels eenmaal, dan kun je ze op jouw manier toepassen.

Nabewerking

Nabewerking zien we als een essentieel onderdeel van fotografie. Vaak gaat dat om het bewerken van je beelden in Lightroom. Maar je kunt ook leren over het ordenen van je catalogus in Lightroom of het compleet monteren van beelden in Photoshop. Op Zoom Academy vind je de cursussen over de meest recente versies van deze populaire programma’s. Bij grote updates spijkeren we je kennis meteen bij via webinars en nieuwe cursussen. Zo hoef je niets te missen en kun je je workflow nog verder optimaliseren. Daarnaast vind je bij onze fotobewerkingscursussen vaak voorbeeldbestanden of handige presets om bewerkingen zelf uit te proberen. Zo pas je je nieuwe vaardigheden meteen toe in de praktijk

Over Zoom Academy

Zoom Academy is de plek waar je aan de hand van online cursussen beter leert fotograferen. Onze cursussen zijn samengesteld door de beste specialisten uit het vak en we zorgen ervoor dat er maandelijks updates zijn en nieuwe cursussen verschijnen. Daarnaast kun je webinars volgen en vragen over de materie stellen aan onze docenten. Vanaf 9,99 per maand heb je onbeperkt toegang tot de ruim 70 cursussen. Of je kiest voor ons extra voordelige jaarabonnement van 99,99 euro. Scan de QR-code om meteen te beginnen!

Kijk voor de nieuwste aanbieding op www.zoomacademy.nl

Haal het maximale uit spectaculaire wolkenluchten

Bijzondere weersverschijnselen

Misschien ben je je er niet eens van bewust, maar als landschapsfotograaf ben je constant bezig met het weer. Landschapsfotografie valt of staat hiermee. Wanneer het grijs en bewolkt is, ziet een landschap er anders uit dan wanneer het zonnig is. Sommige verschijnselen zijn echter zó bijzonder en spectaculair dat menig fotograaf hiervoor letterlijk het huis uit rent.

↘In Nederland worden we regelmatig getrakteerd op mist, regenbogen, kleurrijke zonsopkomsten, zonsondergangen en mooie stapelwolken. Er zijn echter ook weersverschijnselen die minder vaak voorkomen. In dit artikel behandelen we een aantal daarvan en geven we tips en uitleg over hoe we ze kunnen voorspellen, observeren en uiteraard fotograferen. Daarnaast besteden we aandacht aan veiligheid, hetgeen bij een aantal van deze weersverschijnselen geen overbodige luxe is.

Wolkenfamilies

Om het ontstaan van deze weersverschijnselen te kunnen begrijpen, is het van belang om te weten hoe de lucht is opgebouwd en in welke lagen bewolking zich bevindt. Wolken zijn er in allerlei vormen en maten. Een wolk bestaat uit zeer kleine waterdruppeltjes, ijskristallen of een mengsel daarvan. Doordat er allerlei stromingen in de lucht zijn, veranderen de wolken voortdurend van vorm en dichtheid. Hierdoor zijn wolken constant in beweging.

Bewolking wordt gecategoriseerd in vier groepen, namelijk laag, middelhoog, hoog en verticaal ontwikkeld. Het is nuttig om te weten tot welke groep de bewolking behoort. Die kennis kunnen we namelijk gebruiken om te voorspellen of het gaat regenen, of het mistig wordt, of er storm komt of dat we bijvoorbeeld een mooie zonsondergang krijgen.

Lage bewolking

Deze bewolking bevindt zich minder dan twee kilometer boven het aardoppervlak en bestaat volledig uit waterdruppels. Er zijn twee soorten lage bewolking: stratus en stratocumulus. Stratusbewolking zorgt voor grijs en somber weer en gaat soms gepaard met motregen. Desondanks kan dit type bewolking erg mooie minimalistische beelden opleveren. Zeker wanneer de basis van deze bewolking de grond raakt en het dus mistig is.

Stratocumulusbewolking wordt gekenmerkt door grijze en witte wolken met open stukken ertussen. Dit zorgt voor leuke details in de lucht en kan rond zonsondergang oranje wolken opleveren. Dit is met name mooi wanneer de zon nét tussen twee wolken door schijnt. Gebruik dan wel een grijsverloopfilter, want de contrastverschillen zijn groot.

Middelhoge bewolking

Drijven de wolken tussen twee en zes kilometer boven het aardoppervlak, dan noemen we dit middelhoge bewolking. Deze bewolking bestaan met name uit onderkoelde waterdruppels. Dit wil zeggen dat de waterdruppels nog nét niet bevroren zijn. In deze wolkenlaag zit de altocumulus: een schapenwolk die vaak in velden in de lucht hangt en mooi oranje kleurt tijdens zonsondergang. Zeker de vlokvormige altocumulus kan voor een spectaculaire oranjegekleurde lucht zorgen.

Op de grens tussen koude en warme lucht ontstaat vaak altostratus. Dit is een egaal grijze lucht, waar de zon gefilterd doorheen schijnt. Dit kan interessante foto’s geven, zeker in zwart-wit. Deze bewolking kan echter snel dikker worden en overgaan in de regenrijke nimbostratus: een dik en geheel grijs wolkendek waar onafgebroken regen uit valt. Nimbus betekent ‘donkere wolk’ en wordt altijd geassocieerd met regen.

Bubbelwolk (altostratus asperitas)

Dit type altostratus kenmerkt zich door een zeer chaotisch golf- en bobbelpatroon

VERTICAAL ONTWIKKELDE WOLKEN OGEN

HET MEEST DRAMATISCH, MAAR BRENGEN OOK DE GROOTSTE RISICO’S MEE

1 Wanneer een shelf cloud voorbijgetrokken is, vergeet dan niet de spectaculaire whale’s mouth te fotograferen!

MARIJN ALONS, MARIJNALONS SONY A7 III · ISO 500 · F 20 · 1/15 SEC · 16 MM

2 Zeldzaam en bijzonder fotogeniek: de mammatuswolk.

RONALD ROZEMA, RONALDROZEMA CANON 5D IV · ISO 100 · F 6,3 · 1/100 SEC · 32 MM

3 Tijdens zonsondergang kleurt de bovenkant van de cumuluswolk oranje, terwijl de basis donkergrijs blijft. HARMEN PIEKEMA, HARMEN_ZOOM FUJIFILM GFX

Met de Hasselblad 500 EL/M kun je bij een langere sluitertijd de fout maken om de ontspanknop te snel los te laten. De lens staat dan nog open terwijl de film al motorisch getransporteerd wordt. Met een zogenaamde redscale-film (Cinestill Redrum 200) heb ik dit bewust toegepast op een avond in Rotterdam. De redscale-film zelf is ook ‘fout’. Deze is omgekeerd gerold, zodat je door de basis belicht in plaats van rechtstreeks op de emulsie.

De diepte in

Analoge fotografie

Terug van weggeweest: analoge fotografie. Terwijl de digitale ontwikkelingen elkaar in rap tempo opvolgen, grijpen fotografen steeds vaker naar het aloude fotorolletje. Wat is het geheim van deze oude fotografievorm? We vragen het aan Zoomer Maurice Weststrate, professional Jimmy on the Run en Jeroen Mulder van Fotolab.

ESMERALDA HOLMAN, ESMERALDA160867

Zoomer Maurice Weststrate (1992)

→ Als schooljongen maakte

Maurice Weststrate kennis met de fotografie dankzij de (digitale) Minolta Z10 van zijn vader. Inmiddels is fotografie een uit de hand gelopen hobby en is zijn werk regelmatig te bewonderen in galerieën en op exposities.

Op de analoge toer met Maurice

→ Of Maurice nu zijn digitale of analoge camera ter hand neemt, hij gaat voor het analoge gevoel. Natuurlijk bereikt hij dat het beste met zijn Olympus Trip 35, maar Maurice moet ook praktisch zijn. ‘De Olympus heeft een vaste brandpunt en weinig instelmogelijkheden; daarom is hij vooral geschikt voor ouderwets uitziende “snapshots”. Ik fotografeer vaak heel spontaan en dan vind ik mijn Leica D-Lux 7 het handigst. Deze past in mijn jaszak en valt minder op in het straatbeeld. Bovendien levert deze Leica van alle digitale camera’s de meest analoog ogende beelden. De foto’s zijn wat “zachter” vergeleken met die van een scherpe, pixelrijke cmos-sensor.’

Daarnaast heeft Maurice ook een Sony A7S systeemcamera, waar hij zijn oude Takumar 50mm f/1.4 of Aus Jena 135mm f/3.5 op schroeft. ‘Dat is een hele leuke manier om te beginnen met analoge fotografie’, tipt hij: ‘Je zult zien dat de kleuren in je foto’s gelijk veel zachter zijn en meer in elkaar overlopen.’

Voor Maurice leveren zijn analoge lenzen nog een groot voordeel: hij voelt zich veel meer betrokken bij de foto die hij maakt.

Maurice: ‘Omdat ik geen vaste autofocus heb, leer ik veel beter te kijken met mijn ogen. Ik stel handmatig scherp, waardoor ik actief moet nadenken over mijn

1 Foto genomen in het Molenwaterpark in Middelburg tijdens een wedstrijd ‘ringrijden’: een typisch Zeeuwse volkssport waar de rijder op zijn Zeeuwse knol met een lans een hangende ring probeert te ‘prikken’. Gemaakt met de Sony A7S en de Aus Jena 135mm.

MAURICE WESTSTRATE, KRULKOOS

2 Foto van mijn vader tijdens het lezen van de krant, genomen met de Sony A7S met een hoge isowaarde en de Aus Jena 135mm.

MAURICE WESTSTRATE, KRULKOOS

3 Gemaakt tijdens een van mijn foto-opdrachten (ik legde een familiereünie vast). Het haar van de vrouw loopt prachtig over in de omliggende gekrulde struiken.

Gemaakt met de Sony A7S en de Aus Jena 135mm.

MAURICE WESTSTRATE, KRULKOOS

perspectief en timing. De lenzen zijn ook wat zwaarder en liggen wat steviger in de hand. Dat zorgt voor wat meer stabiliteit in je beelden.’

Maurice raadt iedereen die met analoge beelden wil experimenteren aan om een rondje langs de kringloopwinkels te maken en eens een analoge lens op de digitale body te plaatsen. ‘Lenzen met een vaste brandpuntsafstand leveren vaak een betere kwaliteit, al moet je wel even opletten dat de coating van het glaswerk niet is vergeeld. Hoewel dat natuurlijk ook juist een mooie analoge sfeer geeft ...’

‘Een oude lens op je digitale camera is een leuke manier om te beginnen met analoge fotografie’

Je verre reis begint al thuis

Reisfotografie

Fotograferen op reis is leuk, spannend en laagdrempelig. Door alle nieuwe indrukken op een vaak onbekende locatie ben je al snel geïnspireerd en maak je de ene na de andere foto. Wat vaak ontbreekt, is samenhang, een plan, een rode draad in het geheel.

En dat terwijl er zoveel meer uit een reis te halen valt als je goed voorbereid en met de juiste insteek op stap gaat.

Spectaculair noorderlichtbeeld. Wees je ervan bewust dat je dit met het blote oog niet zo ziet: het beeld is versterkt in de nabewerking. De bomen op de voorgrond maken het plaatje compleet.

Poollicht

→ Een mooi voorbeeld van hoe goede voorbereiding je kan helpen om dito reisfoto’s te krijgen, is het fotograferen van het fascinerende poollicht. Elektrisch geladen deeltjes worden vanaf de zon de ruimte in geslingerd. Een klein deel hiervan bereikt de aarde en is dan te zien als groene, maar soms ook paarse en roze, lichtslierten aan de onbewolkte nachtelijke hemel. Het tafereel komt voor rondom de polen en is daar dus het beste te zien. Op het noordelijk halfrond heet dit noorderlicht, en op het zuidelijk halfrond zuiderlicht. Je kunt nooit vooraf bepalen of en wanneer het poollicht te zien is. Soms komt het wekenlang niet voor; op andere momenten is het bijna dagelijks te zien. Er zijn speciale noorderlichtreizen waarop de deelnemers het langverwachte fenomeen toch niet te zien krijgen. Dat heeft onder andere met de hoeveelheid straling te maken die van de zon af komt. Er zijn allerlei apps op de markt om poollicht vooraf te kunnen voorspellen. Met bijvoorbeeld My Aurora Forecast kun je zien welke dagen de kans op poollicht groter is, en je kunt zelfs een ‘alert’ krijgen als het zover is. Dan moet natuurlijk het weer ook meewerken, want wolken zorgen ervoor dat het poollicht alsnog niet of minder goed te zien is.

Portfolio beoordeeld door professional

Prof Edwin beoordeelt Andy

Natuurfotografie is er in alle soorten en maten. Bij Zoomer Andy van der Steen spelen dieren de hoofdrol. Professional Edwin Giesbers bekijkt zijn portfolio. Hoe luidt zijn oordeel en welke tips heeft hij voor jou als je eveneens met deze vorm van natuurfotografie aan de slag wilt?

↘ De mening van Edwin

‘Mijn algemene indruk van het portfolio van Andy is positief. Hij is een fotograaf met een voorkeur voor dieren, een echte wildlifefotograaf dus! Zoals ik ook in de meegeleverde tekst van Andy lees, was hij in eerste instantie tevreden met een portret van een dier. Ik interpreteer dat als een meer registrerende manier van fotograferen. Daar is natuurlijk niks mis mee. Ook deze vorm van fotografie geeft veel fotografen voldoening, en het is in het algemeen al lastig genoeg om een vogel of zoogdier groot genoeg in beeld te krijgen. Bovendien zullen veel fotografen ook meer dan genoeg voldoening ervaren van het in de natuur zijn.

Bij Andy is echter een ontwikkeling gaande, en het is fijn als hij daaraan op een mooie manier invulling kan geven. Tegenwoordig is hij op zoek naar een foto waar meer in gebeurt: een spannender beeld. En daar is hij met de foto’s in dit portfolio zeker in geslaagd. Het merendeel van de foto’s heeft denk ik wel dat

“extra’s” waar Andy naar op zoek is. En dat kan ik van harte aanmoedigen, want dat maakt het bekijken van een portfolio veel leuker. Ik denk dat niet alleen ik, maar ook de gemiddelde kijker dit soort beelden zeker als aansprekender zal ervaren. Kernwoorden bij zulke foto’s zijn actie en mooi licht. Maar ook een gebalanceerde compositie, waardoor de foto’s gewoonweg lekker kijken, is aanwezig. Dat is een natuurlijk proces waarvan veel kijkers zich niet bewust zijn. Ik heb in ieder geval met veel plezier het portfolio van Andy bekeken!’

Wat wil Edwin Andy meegeven?

‘Afgaande op het portfolio van Andy vind ik het lastig om een reeks verbeterpunten op te noemen. Dat is natuurlijk ook meteen een compliment aan zijn adres! Natuurlijk zijn er altijd dingen waarmee je als fotograaf nog aan de slag kunt. Wellicht dat hij zich bijvoorbeeld meer kan richten op het fotograferen bij bijzonder licht en bijzondere weersomstandigheden, zoals bij de foto van de ree bij zonsopkomst

1 Ree bij zonsopkomst

Wat een sfeertje, heerlijk! Zoals bij allerlei onderwerpen in de natuur geldt: vroeg opstaan loont. Het licht is mooier en veel dieren zijn dan nog actief. De compositie is fijn met de ree rechtsonder, zodat de bovenkant met de fraaie lagen meespeelt. Ook zorgt de ruimte aan de linkerkant voor de gewenste ‘kijkruimte’ voor de ree.

NIKON D500 · ISO 640 · F 4 · 1/1600 SEC · 200 MM

2 Juveniele grote bonte specht

Foto’s van spechten bij hun nestholte zie je redelijk veel, maar deze heeft iets bijzonders. Wellicht door de centrale plaatsing van de specht, maar ook dankzij de prachtige structuur van de boomschors. Daarbij werkt de witte achtergrond wat vervreemdend, maar haalt die de vorm, de structuur en de specht naar voren. Heel mooi!

NIKON D500 · ISO 500 · F 4 · 1/250 SEC · 400 MM

3 Torenvalk

Ook bij deze foto is de landing van de torenvalk wat ‘m net beter maakt dan een statische foto van een torenvalk op paal. Haarscherp doordat Andy een korte sluitertijd van 1/2000 seconde heeft gebruikt. Prima! NIKON D500 · ISO 800 · F 4 · 1/2000 SEC · 240 MM

Zoomer Andy van der Steen (49) stelt zich voor

‘Ik ben al langer bezig met fotografie. De laatste jaren echt fanatiek, vooral wildlife. In het begin was ik al blij met een mooi portret, maar de laatste tijd merk ik dat ik meer uitdaging zoek: er mag wel iets meer in mijn foto’s gebeuren voor een spannender beeld. Ik moet mijzelf vooral aanleren te focussen op kwaliteit boven kwantiteit. Niet zelden blijken anderen enthousiast over de foto’s die mijzelf het minst raken. Alleen al daarom ben ik benieuwd welke feedback ik ontvang op deze set!’

ANDYVDSTEEN

WWW.DEONTVANGST.NL

Wie is prof Edwin Giesbers (56)?

Edwin Giesbers is een professionele freelancefotograaf met als specialisatie natuurfotografie, woonachtig in Nijmegen. Sinds 2005 houdt hij zich fulltime bezig met natuurfotografie. Regelmatig neemt Edwin naast de fotografie in opdracht van magazines ook het verhaal bij deze producties voor zijn rekening. Voor National Geographic maakte hij twee boeken. Zijn nieuwste boek heeft de titel ‘Macrofotografie –De kunst van close-ups’. Zijn beelden zijn wereldwijd regelmatig bekroond in toonaangevende internationale wedstrijden, waaronder eerste prijzen bij Wildlife Photographer of the Year (GB), European Nature Photographer of the Year (DE), BigPicture Natural World Photography Competition en Nature’s Best Contest (USA).

WWW.EDWINGIESBERS.COM

‘MET DEZE FOTO’S IS ANDY ZEKER GESLAAGD IN ZIJN ZOEKTOCHT NAAR BEELDEN WAAR MEER IN GEBEURT’

De

mooiste Hollandse straatjes om in het donker te fotograferen

Op pad in eigen land!

In deze rubriek komen meestal mooie locaties in het buitenland aan bod, maar Nederland zelf zit natuurlijk ook boordevol fotogenieke plekjes. Zo telt ons land behoorlijk wat smalle oude straatjes en pittoreske steegjes. Voor dit artikel vroegen we onze lezers om suggesties voor de mooiste straatjes en steegjes om te fotograferen in het donker. We kregen enorm veel reacties en van de fraaiste inzendingen hebben wij deze top 12 samengesteld.

1

Deventer

↓ Deventer blijkt een enorm populaire stad om te fotograferen. Niet zo gek: het is immers algemeen bekend dat de stad erg fotogeniek is. Kijk bijvoorbeeld maar naar de prachtige skyline of de Brink, het mooie plein in het centrum. Loop je door het centrum, dan kom je ook langs tal van schilderachtige straatjes en steegjes. We noemen een drietal voor je op.

KERKSTEEG

De naam Kerksteeg zegt het eigenlijk al. Deze steeg leidt namelijk naar de Bergkerk. Voordat je de steeg in wandelt, staat er een prachtig gebouw op de hoek, waar je ook een klassiek straatnaambordje kunt vinden. Wil je een wat originelere foto maken van de steeg, dan is dit een goede optie. De Bergkerk zelf is immers al talloze malen gefotografeerd vanuit de Kerksteeg.

SASSENSTRAATJE

Dit straatje is zó goed verstopt dat het haast niet te vinden is op Google Maps. Je komt het dichtstbij als je ‘Bergschild 31’ invoert. Het straatje zelf ligt in het Bergkwartier van Deventer en is dan ook erg fotogeniek. Het is een intiem en mysterieus steegje, waar je dus zeker even naar moet zoeken voordat je het gevonden hebt.

ROGGESTRAAT

Het Bergkwartier in Deventer is het historische centrum van de stad, en dat betekent dat je er door straten vol historische gebouwen kunt wandelen. Volg je een stadswandeling, dan voert die wandeling je door vrijwel het gehele Bergkwartier, waaronder ook de Roggestraat. In deze straat kun je veel monumentale panden vinden. Kijk je de ene kant op, dan torenen de torens van de Bergkerk boven de gebouwen van de straat uit. Kijk je in de andere richting, dan trekken de lijnen van het straatje je blik verder langs de prachtige gebouwen.

De Kerksteeg in Deventer leidt naar de Bergkerk.

De Roggestraat in Deventer ligt midden in het Bergkwartier, waar je enorm veel prachtige historische panden kunt vinden.

Continuverlichting sterk in opkomst en ontwikkeling

En er was ledlicht …

Voor fotografen die extra licht nodig hadden, was flitslicht vanouds de standaard. Flitslampen zijn relatief compact en leveren gedurende een hele korte tijd een enorme hoeveelheid licht. Maar nu de ledtechnologie zich steeds verder ontwikkelt, wordt een switch van flits- naar continulicht steeds interessanter. Is het al tijd om over te stappen, wat zijn de voordelen van ledlicht en waar schiet het tekort? We zoeken het voor je uit!

↘Continulicht bestaat natuurlijk al jaren, alleen was het niet echt geschikt voor fotografie. Menigeen heeft weleens een bouwlamp aangeschaft om mee te experimenteren. Niet zelden moest vervolgens de brandweer uitrukken, omdat er weer iets in de fik gevlogen was. Tegenwoordig is er een veel minder licht ontvlambare lichttechniek: led. Steeds meer grote fabrikanten breiden hun assortiment ledverlichting uit en richten zich daarbij op de fotograaf. De strijd met de flitslamp is in volle gang. Van piepkleine panelen tot enorme lampkoppen die krachtiger zijn dan extreem sterke metaalhalidelampen (HMI), alles is tegenwoordig verkrijgbaar. Bekende lichtvormers zoals de softbox en fresnelspot zijn makkelijk op ledlampen te plaatsen, zodat die steeds meer op flitsers gaan lijken, maar dan met een continue lichtafgave.

Wat is ledlicht?

Maar wat is ledlicht eigenlijk? Zogenaamde ‘light-emitting diodes’

bestaan al decennia, maar werden eigenlijk alleen gebruikt in indicatielampjes, omdat de lichtopbrengst vrij gering was. Technisch gezien is deze lichtvorm een onderbreking in de geleiding van elektriciteit, die ervoor zorgt dat energie weglekt in de vorm van licht. Eigenlijk had de aloude gloeilamp hetzelfde principe, maar dan met een gloeidraad die voor licht zorgde.

Het grote voordeel van een ‘ledje’ is dat het veel meer elektriciteit omzet in licht, tot wel 80 procent van de input. Terwijl een gloeilamp maar 10 procent omzette: de rest ging verloren in warmte. Je kunt een ledlamp dus veel krachtiger maken zonder dat alles in de hens vliegt.

Fotografische leds

De meest gangbare ledjes zijn 3 of 5 millimeter groot, en geven per stuk 2 of 3 watt licht. Voor fotografie en video worden ze op verschillende manieren verwerkt in een lamp. De drie meest gangbare armaturen zijn het ledpaneel, de COB-ledlamp en de led-tube.

Ledpaneel

Afgepeld is dit een printplaat waarop een groot aantal ledjes naast elkaar vast zijn gesoldeerd. Hoe meer ledjes er op het paneel zitten, hoe meer licht de lamp geeft. Omdat de ledjes een stuk uit elkaar geplaatst zijn, wordt de lamp bijna niet warm. Bovendien zijn het relatief grote panelen (zo’n 40 bij 40 centimeter gemiddeld), waardoor het licht zachter wordt

Een ledpaneel, waarbij ledjes op een printplaat gemonteerd zijn.

dan bij een lamp met een enkele lichtbron (‘single-source’).

COB-single-sourceledlamp

Bij de COB-ledlamp (‘chip on board’) zijn een heleboel COB-ledjes op een heel kleine oppervlakte geplaatst (vaak maar een paar vierkante centimeter). COB is een nieuwe ledtechniek. De COB-leds zijn krachtiger en veel kleiner dan gewone leds en kunnen dichter op elkaar geplaatst worden. Hierdoor past het geheel in een armatuur zoals we dat kennen van een flitslamp en zijn er makkelijk accessoires op te plaatsen. Wel is er een grotere koeling (ventilator) nodig, omdat deze ledpanelen warmer worden dan de traditionele panelen.

Led-tube

Een tube is een ledpaneel met meerdere leds verspreid over een lange buis. Het voordeel is dat het compacte units zijn, en je kunt hier makkelijk kleurfilters overheen plaatsen. Wel geven de buizen minder licht dan ledpanelen en al helemaal dan een single-source-COB-lamp.

Kleurtemperatuur

Een belangrijk criterium bij de aanschaf van een ledlamp is de kleurtemperatuur, die wordt uitgedrukt in Kelvin (K). Een lagere kleurtemperatuur geeft een warmere kleur licht. De hamvraag is of je voor daglicht (5500 K) of bi-color (2700/5500 K) gaat. Deze keuze heb je vooral bij ledpanelen en COB-licht.

Een voorbeeld van een led-tube, waarbij makkelijk kleurfilters te plaatsen zijn. De lichtopbrengst is wel beduidend lager dan bij panelen of COB-single-source-leds.

1 Originele plaat in de sneeuw, waarbij het model een led-tube vasthoudt. De stroomdraad valt weg in het zwart van de nacht.

HILLE HILLINGA

2 Deze foto wordt interessanter door de led-tube aan de zijkant. Het hoofdlicht komt van voren en is niet voorzien van een gelfilter.

MARTIN HOGEBOOM

De lichtbron van een COBledlamp bestaat uit heel veel ledjes die dicht bij elkaar geplaatst zijn voor een krachtige lichtbron.

Werkpaard voor foto en lm

Canon EOS R6 Mark II

Met de EOS R6 zette Canon een succesvolle opvolger neer voor de 6D-spiegelreflexlijn. Amper tweeënhalf jaar later is er al een upgrade: de R6 Mark II. Zijn de iets hogere resolutie, meer snelheid en uitgebreidere autofocusopties en videofuncties voldoende voor de veeleisende foto- en videograaf?

PLUSPUNTEN

hoge opnamesnelheid (tot 40 bps)

· uitgebreide AI-autofocus hoge kwaliteit 4K-video

MINPUNTEN

· relatief lage fotoresolutie alleen 40 bps met elektronische sluiter

SPECIFICATIES

→ model

Canon EOS R6 Mark II

→ prijs

€ 2.929,- (body)

→ leverancier

↘Op papier lijkt de Canon EOS R6 Mark II veel te hebben geërfd van het topmodel, de EOS R3. De sensorresolutie is iets hoger geworden, namelijk 24,2 megapixel vergeleken met de 20 van de R6. Gezien de concurrentie in dezelfde prijsklasse is die bescheiden upgrade niet onbelangrijk. Qua bouw is de camera vergelijkbaar met z’n voorganger (en andere modellen in de R-serie). De body voelt zeer degelijk aan en ligt stevig in de hand, met veel intuïtieve en aanpasbare knoppen. Uiteraard zijn ook weer twee SD-kaartsloten aanwezig plus een volledig verstelbaar aanraakscherm. De ingebouwde beeldstabilisatie werkt zeer goed en geeft tot acht stops extra marge.

Een belangrijke verbetering zit in de autofocus, die (deels) voortkomt uit de AI-technieken die eerder waren ontwikkeld voor de R3. De al betrouwbare autofocus van de R6 is nu vooral op onderwerpsniveau verder doorontwikkeld.

motorsport en kunnen bij ‘animal tracking’ meerdere dieren worden herkend, waaronder paarden en zelfs zebra’s. Ook hier zoekt de camera razendsnel naar het oog.

Overigens hoef je gelukkig niet telkens het type onderwerp te specificeren: er is een automatische functie waarbij de camera dat zelf herkent.

Snelheid

De R6 Mark II blinkt uit in snelheid en haalt zelfs tot 40 beelden per seconde. Daarvoor is een speciale burstmodus aanwezig, inclusief pre-capture-opties. Deze handige functie werkt alleen met de elektronische sluiter, waardoor toch wat

DE R6 MARK II BLINKT UIT IN SNELHEID

Canon Nederland, www.

canon.nl

→ sensor

cmos-sensor, 24,2 megapixel, fullframe

→ resolutie

6000x4000

→ videoresolutie

3840x2160 (intern)

→ lichtgevoeligheid iso 100-102.400 (uitbreidbaar)

→ burstrate 40 bps (met AF)

→ opnameformaat jpg, raw

→ geheugenslot 2x SD (UHS-II)

→ soort lenzen

Canon RF

→ verlengingsfactor 1x tov 35 mm

→ scherpstellen

Dual Pixel CMOS AF II, handmatig

→ zoeker elektronisch, oled, 3.690.000 pixels

→ lcd-monitor 7,6 cm, verstelbaar

tft-touchscreen

→ gewicht/afmetingen body

670 gram/138,4x98,4x88,4 mm

rolling-shutter-effect ontstaat bij snelle bewegingen. Overigens is 12 bps met de mechanische sluiter ook niet bepaald ‘langzaam’ en in de meeste situaties ruimschoots voldoende.

De R6 Mark II is ontwikkeld als echte hybridecamera, die ook op videogebied topprestaties moet leveren. Getuige de optie om via oversampling van een 6K-beeld tot 4K-opnamen (60 fps) te komen. Daarvoor wordt bij de Mark II ook de volledige breedte van de sensor gebruikt, zonder beperking van de opnametijd. Ook zijn er uitgebreide slow-motionopties. Vooral de interne oversampling zorgt voor hele mooie, ruisvrije beelden, met een prima kleurweergave, zoals we van Canon gewend zijn. Mocht je het nóg serieuzer willen aanpakken, dan kun je met een externe recorder in 6K ProRes RAW opnemen.

Conclusie

De Canon EOS R6 Mark II is echt een hybride-werkpaard: snel, betrouwbaar en imposante specs. Dat rechtvaardigt ook de prijs. Of de upgrade van de R6 loont, hangt af van je eisen qua snelheid en/of uitgebreidere videofuncties, aangezien de nieuwkomer op andere gebieden vergelijkbaar presteert. De R6 Mark II is ook een hele goede optie als back-up voor een duurdere R3 of R5.

TEKST MAARTEN JACOBI