Zoom.nl edtie 5 2019 preview

GEBRUIKERSREVIEW NIKON D3500 IDEALE INSTAPREFLEX?

BOKEH SPELEN MET

FESTIVALS

AAN DE SLAG ALS CONCERTFOTOGRAAF

ONSCHERPTE

STRAAT-

VISAGIE

FOTOGRAFIE

FINISHING TOUCH VOOR DE PORTRETFOTOGRAAF

ONTDEK DE GEHEIMEN VAN DE STRAAT

Expertcursus

COMPOSITIE OOGSTRELEND MOOIE FOTO’S

Workshop

FOCUS STACKING voor de ultieme macrofoto

Insecten

pagina 60

Grootse beelden van kleine beestjes

€ 7,25 • MEI/JUNI 2019

ALTERNATIEVEN VOOR LIGHTROOM

ALTIJD VOORBEREID

OP HET ULTIEME AVONTUUR

Bodyprijs v.a.

€899* NIEUW

PRE-ORDER NU 20.3 megapixel Digital live MOS-sensor Venus Engine met 5-assige Dual I.S. 2 stabilisatie

LUMIX DC- G90

Supersnelle autofocus van 0,07 seconden Zeer zuinige camera; 900 beelden op één accu 120 fps High Speed Video in 1080p

Amsterdam | Arnhem | Breda | Capelle a/d IJssel | Den Bosch | Den Haag | Eindhoven | Goes | Groningen | Haarlem | Leeuwarden

HELDERE EN DUIDELIJKE BEELDEN MET HOGE PRECISIE

3� kantelbaar OLED scherm

kamera-express.nl Maastricht | Rotterdam | Tilburg | Utrecht | Zwolle | Antwerpen | Gent | Turnhout

OPENING

Tijdens een fototour in Noorwegen was Harmen tijdens zonsopkomst bij de bekende gele huisjes van Sakrisøy. Hij maakte een panorama uit vier foto’s.

HARMEN PIEKEMA, HARMEN.ZOOM.NL CANON 5D IV · ISO 100 · F 11 · 1,3 SEC · 17 MM

In gesprek met Zoomer Christa Merk ‘Hi Christa, wat leuk dat jij de eerste Zoomer bent die in deze nieuwe rubriek komt te staan.

Je bent hier niet zomaar terechtgekomen, want sinds kort ben jij moderator van onze Facebookgroep. Hoe gaat dat op dit moment?’

WD Het voorwoord gooien we op de schop! Bij Zoom zetten we Zoomers graag op een podium en daarom gaan we voortaan op deze plek het gesprek aan met een opvallende Zoomer. Wouter Diemer in geprek met Christa Merk, christa.zoom.nl

‘Het was even inkomen, maar uiteindelijk heb ik mijn draai gevonden. De groep is heel hard gegroeid en veel nieuwe leden moesten we wijzen op de regels binnen de groep. Alle foto’s die je plaatst, moeten voorzien zijn van specificaties zoals sluitertijd, diafragma en iso-waarde. Dit is vooral voor beginnende fotografen een extra stukje leerzame informatie. Door hier consequent mee om te gaan, merk ik dat de sfeer in de groep ontspannen en ongedwongen blijft.’

CM

WD

4

‘Dat zal zeker wat werk geweest zijn. Het werpt misschien een drempel op om foto’s

te plaatsen, maar het is voor ons een bewuste keuze geweest om dat als voorwaarde te stellen. We willen dat je ervan kunt leren als fotograaf op het moment dat je iets van Zoom.nl ziet, of dat nu op Facebook is of op onze site. Heb je nog wel tijd om te fotograferen?’

‘Haha! Jazeker, fotografie voor alles. Ik fotografeer graag dieren, en dan het liefst paarden, en daar komt niet zomaar iets tussen.’

CM

‘Gelukkig maar! Het moet natuurlijk wel leuk blijven en je bent niet de enige moderator in onze groep.’

WD

‘Dat klopt! We zijn laatst om kennis te maken uit eten geweest en hebben wat plannen gemaakt. Ik kan eigenlijk maar één ding zeggen: het gaat nog heel leuk worden! Dus word lid!’

CM

ZOOM.NL MEI/JUNI 2019

5

Meer dan een moment.

‘Ik zoek niet naar de hemel, ik zoek niet naar de hel, ik zoek naar de verhalen die jij niet meer vertelt.’ – Thé Lau. Rondom Thé hing een bepaalde mystiek. Wie was de virtuoos die al spelend met woorden een verhaal kon vertellen? Eloquent wist hij verhalen te componeren, met taal schreef hij zijn symfonieën. Meer dan slechts een schrijver, meer dan een artiest bovenal was hij een kunstenaar. Als celebrity fotograaf heeft William Rutten vele beroemdheden mogen vastleggen.

Freddie Mercury, Frank Sinatra en Robin Williams om er een paar te noemen. Maar zelden kwam William een ziel tegen, zoals die van Thé.

Net zoals Thé zoekt William naar de verhalen die niemand meer vertelt. Vandaag de dag vertelt William nog steeds het verhaal van een verloren grootheid. Hoe het beeld tot stand kwam was puur toeval. William was bij Thé op bezoek om van hem een foto te maken. Niet voor een portret, maar voor een kunstproject waar Thé aan meewerkte. Al snel was William klaar met het vastleggen van de foto. Vervolgens raakten ze aan de praat, iets wat met Thé zo makkelijk ging. Onderwerpen zoals het leven en de dood kwamen ter sprake en Thé was openhartig over zijn ziekte. Hij deelde zijn optimisme en geluk, hij stond positief in het leven. Helaas was er die donkere schaduw waar geen ontkomen aan was. Thé was realistisch en wist dat er binnenkort een einde aan zijn leven zou komen.

Elegant stond Thé daar in de schemering van het licht, een licht dat strelend over zijn huid moveerde. Zonder enig moment van twijfel wist William meteen dat hij dit moment wilde vastleggen.

Alleen durfde hij het niet te vragen. Gedachten als ‘Straks ziet hij mij als een lijkenpikker’ dwaalden rond door het hoofd van William. Even was er een ongemakkelijk moment van stilte, William kwam niet uit zijn woorden. Thé voelde dit aan en vroeg ‘Is er verder nog iets?’ Waarop William antwoordde ‘Mag ik nog een laatste foto van je nemen?’ Hartelijk stemde Thé toe, daaropvolgend vereeuwigde William een persoonlijk moment.

Tot op de dag van vandaag is dit één van William zijn meest geliefde beelden.

Ontdek meer:

CameraNU.nl/verhalen

49 I Portretfotograaf

Eos 5D IV + 70-200 2.8 III

IN THE PICTURE INHOUD

FOTO WEDSTRIJD VAN HET JAAR

PRAKTIJK

Win mooie prijzen!

Elke editie een thema, met deze maand:

14 Basiscursus Insecten De kleine wereld van insecten wordt ineens groot met macrofotografie.

MACRO

24 Bokeh

PAGINA 82

Hoe krijg je die mooie onscherpte? We vertellen alles over bokeh.

INSPIRATIE

40 Expertcursus Compositie

32 In The Picture

Hoe trek je de aandacht naar jouw foto door middel van compositie?

49 Quickstart:

14

Lokale kleuraanpassing

Zoomer Peter Tulner werkt nauwkeurig naar zijn resultaten toe en neemt ons mee in zijn prachtige vergezichten.

39 Word een topfotograaf in

50 Quickstart:

één avond

Weergave roteren

Met William Rutten, Michiel Fischer en Maarten Jacobi

52 Straatfotografie

64 Portfolioreview

De veelzijdige mogelijkheden van straatfotografie in een notendop.

Fotograaf Richard Terborg beoordeelt het portfolio van Reiny Bourgonje.

60 Workshop: Focus stacking

84 Fotografiegeheimen:

Ga voor die volledige scherpte in je macrofoto’s!

Visagie

70 Festivalfotografie

52

Maak de beste concert- en festivalfoto’s met deze cursus.

We duiken in de wereld van de visagie, dit moet jij als (portret)fotograaf weten!

97 Instagram

94 Hands On: Zweven op

98 Feedback: Jonge dieren

muziek

Professioneel fotograaf Jeroen Stel beoordeelt foto’s van vier Zoomers!

104 Spoedcursus: Avondfotografie

TECHNIEK

112 Expertuitdaging: Bewegend water

8 Flits

Bekijk de resultaten van ‘Details in de natuur’. Plus: de nieuwe uitdaging!

De laatste cameranieuwtjes.

32

64

78 Alternatieven voor Lightroom Acht raw-converters voor jouw nabewerking zonder abonnement.

90 Adobe-apps voor je smartphone Gratis en onderweg foto’s bewerken met Adobe-apps.

102 Gebruikersreview Zoomer Floor Rosier test voor Zoom.nl het instapmodel van Nikon: de D3500.

78

106 Reviews 70

ZOOM.NL MEI/JUNI 2019

Canon RF 24-105mm, Canon EOS RP, Panasonic S1R en de Zeiss 25mm 2.4.

7

FLITS

TEKST MICHIEL MULDER

Panasonic Lumix G90

Complete allrounder

↘

Lomography Potsdam

Tijdloos zwart-wit

MET DE NIEUWE Lumix G90 presenteert Panasonic een weerbestendige compacte systeemcamera met allerlei creatieve functies die perfect zijn afgestemd op zowel fotografie als video. Een echte allrounder dus. De G90 heeft een Micro Four Thirds-sensor met 20,3 megapixel, de nieuwste Venus Enginebeeldprocessor en een vijfassige Dual I.S.-beeldstabilisatie van de tweede generatie voor de beste beeldkwaliteit.

Die beeldstabilisatie geeft tot maar liefst vijf stops winst en is uiteraard ook bruikbaar bij 4K-video. Panasonic heeft daarnaast volop aandacht besteed aan de ergonomie. De camera kan desgewenst met één hand worden bediend en er zijn meer fysieke knoppen toegepast om niet eindeloos door menu’s te hoeven scrollen.

De AF is state of the art en kan ook snel bewegende onderwerpen aan. Ook gezichts- en oogdetectie en een speciale AF-functie voor weinig licht ontbreken niet. Nieuw is Focus Bracketing, waarmee je tot 999 opnames kunt maken met verschillende scherpstelpunten. De Photo Styles bieden een nieuwe zwartwitoptie: L.Monochrome D voor nóg intensere donkere tonen. Ook zijn talloze videofuncties aanwezig, evenals bluetooth en wifi. De Panasonic Lumix G90 wordt in mei leverbaar voor een bodyprijs van € 899,-. Er worden ook diverse kits uitgebracht.

↘

VOOR WIE ANALOOG werkt, is de uitbreiding van het assortiment films altijd fijn nieuws. Maar nóg fijner wordt het wanneer middenformaat weer serieus bediend wordt. Lomography timmert wat dat betreft stevig aan de weg. De Potsdam iso 100 zwart-witfilm is volgens Lomography ‘geïnspireerd door de New German Cinema die in de jaren zestig door Europa trok’. Grijzig zwart-wit, zou je kunnen zeggen, net even anders dan de pittige film noir uit Frankrijk of Italië.

De nieuwe Kino Potsdam-films worden volgens Lomography geproduceerd door ‘een legendarisch Duits bedrijf dat sinds het begin van de 20e eeuw het gezicht van de cinema heeft veranderd’. De film kan gewoon in een standaard zwart-witontwikkelaar, en voor wie zelf de donkere kamer induikt, heeft Lomography een B&W Potsdam Kino Cookbook-artikel op de website staan. De nieuwe Potsdam 35mm-film is vooruit te bestellen voor € 7,90 per stuk of in doosjes van vijf (€ 39,50) en tien stuks (€ 79,-). De 120rolfilms kosten respectievelijk € 8,90, € 44,50 en € 89,-. Leverbaar vanaf mei.

WWW.LOMOGRAPHY.NL

WWW.PANASONIC.COM/NL

MEIKE 50MM F/1.7

Betaalbaar alternatief

↘ 8

VOOR DE NIKON Z- en Canon EOS R-systeemcamera’s komen in rap tempo objectieven op de markt van derde partijen. Goed nieuws, want dat scheelt geld! De nieuwe ‘manual focus’ Meike 50mm f/1.7 is zo’n objectief. Qua specificaties is deze ‘standaardlens’ gelijk aan de Meike 50mm f/1.7 voor Sony en Fujifilm. Een cirkelvormig diafragma en glas met meerlaags nanocoating zorgen voor een goede beeldkwaliteit, en de filtermaat van 52 mm maakt betaalbare filters mogelijk. De Meike is ontworpen voor fullframe, heeft een metalen lensvatting en weegt 310 gram. De nieuwe Meike 50mm f/1.7 voor Nikon Z en Canon EOS R is vergelijkbaar geprijsd als de Fujifilm- en Sony-versies. In de USA is de prijs $ 139,99. Reken hier op € 140,- tot € 150,-. Levertijd nog niet bekend.

WWW.MKGRIP.COM

Sigma L-Mount Art-objectieven

Elftal voor L-vatting OP DE PHOTOKINA 2018 kondigden Leica, Panasonic en Sigma een strategische samenwerking aan op het gebied van de Leica L-vatting voor fullframe- en aps-c-systeemcamera’s. Dit partnerschap maakt het mogelijk voor Panasonic en Sigma om Leica’s L-vatting te gebruiken voor eigen camera’s en objectieven. Sigma zet nu een belangrijke stap met een complete serie vaste brandpunten. Sigma heeft daartoe de Art-‘primes’ voorzien van een L-mount: het zijn dus bestaande objectieven met een nieuwe lensvatting. Deze ‘nieuwe’ Sigma Art-objectieven zorgen in één klap voor een enorm arsenaal aan relatief betaalbaar glaswerk voor de Lumix S1-camera’s én voor de Leica SL. Hierdoor heb je nu een ruime keuze uit de volgende elf objectieven: 14mm 1:1.8 DG HSM Art 20mm 1:1.4 DG HSM Art 24mm 1:1.4 DG HSM Art 28mm 1:1.4 DG HSM Art 35mm 1:1.4 DG HSM Art 40mm 1:1.4 DG HSM Art 50mm 1:1.4 DG HSM Art 70mm 1:2.8 DG Macro Art 85mm 1:1.4 DG HSM Art 105mm 1:1.4 DG HSM Art 135mm 1:1.8 DG HSM Art Behalve de bovengenoemde elf objectieven presenteert Sigma ook de handige MC-21 adapter, waarmee je maar liefst achttien bestaande Sigmaobjectieven met de eigen SA- of een Canon EF-vatting kunt gebruiken op je body met L-vatting. Daardoor hoef je bijvoorbeeld de populaire Sports- en Contemporary-telezooms niet in te ruilen als je overstapt.

Continu-AF ben je helaas kwijt, maar alle lensinformatie wordt wel keurig aan de camera doorgegeven. Wanneer de Sigma L-Mount-objectieven en de MC-21 adapter exact leverbaar zijn en wat ze gaan kosten, wordt later bekendgemaakt.

↘

↘

TOKINA OPERA 16-28MM F2.8 FF

Het hoogste niveau

TOKINA GAAT MET de Opera-fullframe-serie nog een stapje verder dan voorheen met de beroemde AT-X-modellen.

De maker belooft een superieure resolutie, een prachtige bokeh en een zeer precieze autofocus. De Opera 16-28mm F2.8 heeft een optisch ontwerp met maar liefst drie asferische lenselementen om vertekening te corrigeren en drie SD-lenselementen met lage dispersie om chromatische en sferische aberraties in toom te houden. Daardoor zou deze Tokina al vanaf volle lensopening een vertekeningsvrij en superscherp beeld moeten geven van hoek tot hoek. De autofocus heeft een Silent Drive-motor en een magnetisch AF-element, waardoor deze groothoekzoom razendsnel en superstil scherpstelt. De bekende koppelingsring om vlot over te schakelen van AF naar MF is eveneens weer aanwezig.

De Tokina Opera 16-28mm F2.8 FF is vanaf maart leverbaar in Canon EF- en Nikon F-vatting, al lijkt de levering op het moment van schrijven wat vertraagd. Hij kost 699 euro.

↘

WWW.SIGMABENELUX.COM

WWW.TOKINALENS.COM WWW.TSE-IMAGING.NL

ZOOM.NL MEI/JUNI 2019

99

FLITS

Goed fout!

Samyang AF 85mm F1.4 FE

Indrukwekkend stuk glas

↘ SAMYANG MF 14MM F2.8 RF & MF 85MM F1.4 RF

Oud én nieuw Deze twee nieuwe fullframe-objectieven van Samyang, de MF 14mm F2.8 RF en de MF 85mm F1.4 RF, zijn in feite oude bekenden. Samyang heeft z’n populairste bestsellers voorzien van een Canon EOS RF-vatting. De objectieven zijn 24 millimeter langer door de grotere afstand tot de camerasensor (de zogenaamde registerafstand) en daardoor ook zwaarder: de 14 mm weegt 250 gram meer en de 85 mm zet 190 gram extra op de weegschaal. Het uiterlijk oogt bovendien net even moderner, maar optisch zijn deze objectieven hetzelfde opgebouwd als de normale EOS-variant. Ook stel je ze allebei als vanouds met de hand scherp. Op de bajonet van de nieuwe 14 mm heeft Samyang nu als extraatje (ruimte zat door het ontbreken van een spiegel in een EOS R) wel een sleuf aangebracht voor optionele kleine ND-gelatinefilters. Beide objectieven zullen binnenkort leverbaar worden, maar op welke termijn en voor welke prijs is nog niet bekend.

WWW.TRANSCONTINENTA.NL

DE NIEUWE SAMYANG AF 85mm F1.4 FE is ontwikkeld voor de Sony-fullframecamera’s uit de A7- en A9-serie. Maar uiteraard is dit objectief ook te gebruiken op een Sony-systeemcamera met een aps-c-sensor. Dan is de beeldhoek echter vergelijkbaar met die van een 135 mm.

De AF 85mm F1.4 FE is met 11 elementen in 8 groepen wezenlijk anders van optische constructie dan z’n welbekende ‘manual focus’ tegenhanger. Samyang heeft ditmaal vier glazen lenselementen met hoge refractie toegepast om het objectief compact en licht van gewicht te houden. Ultra Multi Coating zorgt voor vermindering van overstraling en spookbeelden en een ED-lenselement compenseert kleurschifting. Een negenbladig diafragma zorgt in combinatie met de hoge lichtsterkte voor een mooie zachte bokeh. De snelle, stille AF-motor stuurt een interne scherpstelling aan, zodat de lengte van het objectief niet toeneemt bij het scherpstellen. De kortste scherpstelafstand is overigens 90 centimeter.

Het objectief is stof- en vochtdicht en de filtermaat bedraagt een forse 77 mm.

Al met al een indrukwekkend stukje glas, dat niettemin slechts 568 gram weegt.

De prijs is nog niet bekend maar zal ongetwijfeld concurrerend zijn. Hij zal ergens dit voorjaar leverbaar zijn.

We proberen te allen tijde foutjes te vermijden, maar een enkele keer kijken ook wij als redactie ergens overheen. Hierbij onze excuses aan Richard Verroen, die als professioneel fotograaf heeft bijgedragen aan het artikel Fotografiegeheimen Lente in het aprilnummer. Van zijn twee foto’s op pagina 90 waren de bijschriften omgewisseld.

Hierbij alsnog de juiste tekst bij de juiste foto.

Zwarte sterns behoren tot mijn favoriete vogels. Afgelopen jaar was het een project van me om de aankomst vanuit Afrika, de paarvorming, het broeden en ten slotte het uitvliegen van de jongen vast te leggen. Elke week was ik op deze plek te vinden en lag ik op mijn buik aan het water tijdens zonsopkomst.

Dat leverde meer dan negenduizend foto’s op, en daardoor leerde ik ook weer dingen over dierengedrag. Op deze foto worden de kuikens gevoerd op een drijvend vlotje.

RICHARD VERROEN CANON 5D III · ISO 1600 · F 13 · 1/1600 SEC · 800 MM

WWW.TRANSCONTINENTA.NL

↘

Een project van afgelopen jaar: het vastleggen van het gehele broedgedrag van de zwarte specht. Elke anderhalf uur kwam een oudervogel bij het nest, zat dan zo’n tien seconden bij de nestholte, ging daarna het nest in en vloog vervolgens weer weg. Voor mij betekende dat urenlang wachten, maar wel zeer alert zijn en zorgen dat ik elk moment kon vastleggen. Op deze foto daagt het volwassen mannetje (links) het jong (ook een mannetje, te herkennen aan de rode kruin) uit door hem juist niet te voeren.

RICHARD VERROEN CANON 5D III · ISO 3200 · F 11 · 1/320 SEC · 800 MM

10