Zoom.nl magazine 2021-10

REVIEW CANON EOS R3 - BEEST VAN EEN SYSTEEMCAMERA

BASISCURSUS

ACTIE & BEWEGING

DOE MEE! EXPERTUITDAGING: EXTREME ISO

VAN BEVROREN SPORTFOTO TOT LICHTSPOREN FOTOGRAFIEGEHEIMEN

PRACHTIGE BERGLANDSCHAPPEN

+ TIPS VAN EEN BERGGIDS

AAN DE SLAG MET

INDOOR MACROFOTOGRAFIE

ONTDEK EEN NIEUWE WERELD IN EIGEN HUIS

EXPERTCURSUS

ZWART-WIT OMZETTING

DE KRACHT VAN EEN TIJDLOZE BEWERKING

VOLLEDIGE FOTO-EDIT: DE BESTE VERSCHERPING IN PHOTOSHOP & LIGHTROOM

KOOPGIDS

KIES HET JUISTE

STATIEF

€ 7,75 • NOVEMBER/DECEMBER 2021 02110

8 718226 108500

ACADEMY

Ontdek alle geheimen van jouw Canon camera Met het cursusboek en de online cursus word je klaargestoomd om het beste uit je Canon camera te halen. Gooi al je creatieve remmen los!

€ 69,90 voor

€ 39,95 Onze klanten beoordelen ons met

8.4

Cursusbundel: Fotograferen met je Canon-camera

Bestel op zoomacademy.nl Voor beginners en gevorderden

Breed toepasbare technieken

Inclusief 180 pagina’s cursusboek

IN THE PICTURE INHOUD

PRAKTIJK 12 Basiscursus Beweging en Actie Jij maakt de keuze in je foto: bevriezen, meetrekken of bewegingsonscherpte!

34 Spoedcursus:

12

Paddenstoelen fotograferen

48 Expertcursus Zwart-wit Van handicap tot troefkaart

36

62 Expertuitdaging: Extreme ISO Bekijk de resultaten van ‘Fotograferen met regen’. Plus: de nieuwe uitdaging!

64 Quickstarts: Kleurzweem verwijderen

TECHNIEK

30

8 Flits

68 Foto-edit: Verscherpen

De laatste cameranieuwtjes

in Photoshop en Lightroom

11 Cameragadget

74 De beste recepten uit het

Photography Simulator

Fotografie Receptenboek

36 Kooptips: Het ideale

78 Hands On: Vulkaan

statief

fotograferen

90 Techniek: Alles over In-Body-beeldstabilisatie

94 Gebruikersreview 20

102 Reviews

20 In The Picture

Canon RF 70-200mm F2.8L IS USM, Nikkor Z 28mm F2.8 SE , Tamron 18-300mm F3.56.3 Di III-A2 VC

De portretten van José Lugtenberg!

27 #Zoom.nl Naar de top met drie experts uit het vakgebied!

Fujifilm GFX 100s Zoomer Susanne Middelberg test voor Zoom.nl de nieuwe Fujifilm GFX 100s.

INSPIRATIE

30 Fotografiegeheimen: Bergfotografie

74

58

58 Portfolioreview Fotograaf Marcel van Balkom beoordeelt het portfolio van vogelfotograaf Gert J.

84 Macrofotografie vanaf

94

de bank

96 Feedback: Avondstad Professioneel fotograaf Jeroen Lagerwerf beoordeelt foto’s van 5 Zoomers!

84 ZOOM.NL NOVEMBER/DECEMBER 2021

7

BASISCURSUS

Om een dravend paard scherp op de foto te krijgen, heb je een korte sluitertijd nodig.

INGRID SCHOT, SCHOTI CANON 5D IV · ISO 200 · F 2,8 · 1/1250 SEC · 180 MM

Wil je snelle bewegingen bevriezen, of juist niet?

Beweging & actie

Actie en beweging zijn geweldige onderwerpen om te fotograferen. Bij deze termen denk je al snel aan sport, maar je hebt er ook mee te maken als je wildlife en vogels fotografeert. Kies je als fotograaf dan voor bevriezen of bewegingsonscherpte ...? We nemen je mee in de afwegingen die je kunt maken.

ONDER REDACTIE VAN ELKE VAN DER HONING

12

↘

Eerst een stukje theorie. Bij het maken van een foto zijn er drie ‘regelaars’ die samen voor de juiste belichting zorgen. Ze worden ook wel de ‘belichtingsdriehoek’ genoemd. Deze drie regelaars zijn het diafragma (het F-getal), de sluitertijd (in seconden) en de lichtgevoeligheid (de iso-waarde). De betreffende waarden kun je allemaal zelf instellen, of je kunt het automatisch door je camera laten doen.

Om zelf meer controle over je camera te hebben, moet je weten wat deze drie regelaars ongeveer doen. Want door deze drie elementen op de juiste manier te combineren, krijg je niet alleen een goed belichte foto, maar kun je ook zelf bepalen of je een beweging bevriest of juist vervaagt.

ZOOM.NL NOVEMBER/DECEMBER 2021

13

IN THE PICTURE

José Lugtenberg

‘In gewone portretfotografie kon ik mijn creativiteit niet kwijt’ →

Even voorstellen

José Lugtenberg (31) werkt op een zorgboerderij, waar ze jongeren met een verstandelijke beperking begeleidt. In het weekend neemt ze de camera ter hand en tovert ze haar kleine woonkamer om tot studio, waar modellen, visagistes en stylisten over de vloer komen. Voor de liefde verhuisde ze naar een dorpje onder de rook van Eindhoven. Daar heeft ze nooit spijt van gehad, want door die roekeloze stap kwam ze terecht in de wereld van de fotografie.

JLUGTENBERG WWW.JOSELUGTENBERG.COM

20

Een stoere boerderijvrouw met sociale inborst kwam door het levenslot terecht in de wereld van beauty en fashion. Daar goochelt ze met kleuren en licht om de mens – en meer specifiek de vrouw – op haar mooist neer te zetten, zonder zichzelf daarbij geweld aan te doen.

TEKST ZOË DE GOEDE

→ Om haar verlichtingseffecten te bereiken, gebruikt José meestal geen dure apparatuur. Een combinatie van improvisatietalent en zelfgemaakte spullen geeft net zulke fraaie resultaten. (Model: Nikki Renes) OLYMPUS E-M1 II · ISO 100 · F 5,6 · 1/200 SEC · 60 MM

ZOOM.NL NOVEMBER/DECEMBER 2021

21

ABONNEREN

Jaarabonnement Zoom.nl Inclusief XP-Pen G960S Plus voor fotobewerking t.w.v. € 69,99

Nu voor maar € 94,95 (i.p.v. € 144,94)

→ Ontvang 10 nummers van Zoom.nl magazine thuis op je mat. → Onbeperkte foto-opslag op www.zoom.nl. → Abonneevoordeel op events en foto-accessoires. → Bovendien lees je alle nummers ook digitaal.

Ga naar www.zoom.nl/tekentablet word abonnee en ontvang de tekentablet + pen!

1

FOTOGRAFIE GEHEIMEN

De diepte in

Berg

landschappen Al leven we op een plat stukje aardoppervlak, Nederlanders zijn vaak dol op de bergen. De grillige landschappen, het gevarieerde lichtspel en de verscheidenheid aan kleuren zijn allemaal goede redenen om de bergen in te gaan. Niet gek dus dat het berglandschap een populair onderwerp is van landschaps- en reisfotografen. Professional Frank Peters vertelt over de beste aanpak. Expert Jonathan Vandevoorde verklapt je de fraaiste locaties, terwijl Zoomer Cor de Bruijn laat zien dat je geen prof hoeft te zijn om de mooiste bergfoto’s te maken.

TEKST MARIJN RUHAAK

30

2

Zoomer Cor de Bruijn (1952) → Cor de Bruijn is als amateur-

fotograaf graag in de natuur. Hij heeft veel gereisd, waardoor hij ook veel bergen voor zijn camera kreeg. Sinds hij met pensioen is, heeft hij alle tijd om mooie plaatjes te maken. Vooral de aanblik van het ruige landschap met alle vormen en kleuren trekt hem.

CORDEBRUIJN WWW.CORDEBRUIJN.NL

‘Voordeel van een groepsreis is dat je niet hoeft uit te zoeken waar de hoogtepunten te vinden zijn’

De toppers van Cor → ‘Ik heb geen lange fotografieopleiding gehad, maar ben gewoon gaan fotograferen. Ooit volgde ik een cursus bij de Fotobond; verder heb ik alles geleerd door te doen, te lezen en te delen via een fotoclub.’ Sinds Cors vrouw elf jaar geleden overleed, is hij veel gaan reizen. ‘In eerste instantie bezocht ik allerlei interessante gebieden, maar steeds vaker kom ik in bergachtig gebied terecht. Zo reisde ik door Peru, en later ook naar Noorwegen en Spitsbergen. Op mijn wensenlijstje staat zeker nog Schotland.’

Omdat Cor geen professionele fotograaf en bergwandelaar is, gaat hij meestal met

3

ZOOM.NL NOVEMBER/DECEMBER 2021

een groepsreis de bergen in. Dat heeft veel praktische voordelen, maar beperkt hem ook in zijn vrijheid. Cor: ‘Het grote voordeel is dat je zelf niet hoeft uit te zoeken waar de hoogtepunten te vinden zijn. Je onderkomen is ook geregeld, dus dat scheelt veel gedoe. Omdat je vaak op één plek overnacht, hoef je ook niet elke dag al je apparatuur mee te nemen.’ Het nadeel is wel dat het vanuit de accommodatie vaak even reizen is naar de mooie plekken. ‘Vroeg in de ochtend of laat in de avond zijn natuurlijk mooie momenten om te fotograferen, dus die mis je dan. Daarom ben ik ook weleens alleen

1 Spitsbergen, Longyearbyen.

COR DE BRUIJN, CORDEBRUIJN CANON 5D IV · ISO 100 · F 11 · 1/60 SEC · 99 MM

2 Dolomieten, Cinque Torri.

COR DE BRUIJN, CORDEBRUIJN CANON 5D IV · ISO 400 · F 11 · 1/100 SEC · 35 MM

3 Andalusië, El Torcal de Antequera.

COR DE BRUIJN, CORDEBRUIJN CANON 5D II · ISO 100 · F 11 · 1,5 SEC · 28 MM

gegaan. Naar Noorwegen bijvoorbeeld; daar had ik alle ruimte om zelf te bepalen waar ik naartoe ging.’

Of Cor nu zelf de route uitstippelt of het pad van de gids volgt, hij bereidt zich thuis altijd goed voor op zijn tocht. ‘Ik lees veel over het gebied waar ik naartoe ga en bestudeer de plattegronden. Als ik zonder groep en gids ga, kijk ik welke plekken fotoreizen bezoeken. Daar ga ik dan ook naartoe. Verder ga ik lekker googelen en kijk ik wat tevoorschijn komt. Het is ook leuk om te zien wat anderen fotografeerden en te noteren waar zij naartoe gingen.’

Cor is altijd op zoek naar variatie in zijn foto’s. ‘Detailfoto’s vind ik erg mooi, omdat je dan alle mooie vormen en structuren van de bergen ziet. Een van de mooiste reizen die ik maakte, was naar Spitsbergen. We gingen met een zeilboot en kwamen maar af en toe aan land.

De combinatie van bergen, gletsjers en water en de enorme stilte is een geweldige ervaring.’

Door dit soort reizen begint Cor zich wel zorgen te maken over de wereld en het klimaat. De gletsjers die hij bezocht, hebben zich soms al kilometers teruggetrokken.

‘Dan is het klimaatprobleem ineens geen ver-van-je-bedshow meer. Daarom leef ik nu in Nederland ook wat bewuster. Ik eet minder vlees en wil ook elektrisch gaan rijden. Ik hoop dat onze regering zal inzetten op strengere maatregelen, zodat we een voorbeeld kunnen zijn voor andere landen en alle mooie plekken op aarde behouden.’

31

36

FOTO DOMINIC VERHULST

TECHNIEK

Van oerdegelijk tot heerlijk licht en compact

Kies jouw ideale

(reis)statief

Het statief is vaak een enigszins onderschat onderdeel van de uitrusting van de fotograaf. Soms wordt het zelfs gezien als een onding, dat je alleen meesleept als het echt niet anders kan. En toch is een statief een enorm handig hulpmiddel dat jou in veel situaties helpt om betere foto’s te maken.

TEKST KEES KRICK

↘

Statieven bestaan in allerlei soorten helemaal omhoog om er recht achter te en maten. Dus hoe kom je erachter welke staan, dan is dat meteen ook de limiet. versie jij nodig hebt? Begin dicht bij jezelf, Bovendien is een uitgeschoven middenkolom niet bevorderlijk voor de stabiliteit. door te kijken naar jouw lichaamslengte.

Vergeet verder vooral niet om naar jouw Want het werkt een stuk prettiger als favoriete werkwijze te kijken. Want fotojij comfortabel achter een statief staat grafeer je helemaal nooit staand, of in terwijl je de camera bedient, en niet met ieder geval niet zodra je een statief nodig gekromde rug door de zoeker of op het hebt, dan kan een minder hoog statief alsscherm hoeft te turen. Eventjes is dat nog een prima keuze zijn. Ook als je zelden misschien niet zo erg. Maar als je een hele of nooit de zoeker gebruikt, maar op het avond op pad bent om de sfeer van de schermpje kijkt dat je uitklapt, kan een stad vast te leggen, of van het begin TIP lagere camerapositie fijn werken. van het gouden uur tot ver in het Met een hoog statief heb je natuurblauwe uur landschappen op hun lijk wél meer keuzemogelijkheden. mooist vastlegt, is dat echt geen Tel bij hoe hoog (of laag) je kunt Je hoeft het immers niet altijd pretje, en zul je gegarandeerd last komen ook de hoogte van de statiefmaximaal uit te schuiven. Voor krijgen van rug, schouders en nek. kop én je camera mee. Die komen wie regelmatig boven ooghoogte immers boven op het statief, en Werkhoogte werkt, bestaan extra lange statieeen en ander rekent de fabrikant niet mee.

Wat de maximale hoogte van een ven. Wil je een meter of tien de lucht statief is, is gemakkelijk te achterin? Dan heb je een hoogtestatief nodig. halen. Dat staat netjes vermeld in de Lekker laag specificaties. Je vindt er de maximale Let verder op de minimale statiefhoogte. lengte zonder en met uitgeschoven midWant als je product- of macrofoto’s maakt denkolom. Het is mooi als je de ideale of een reflectie op een meertje vastlegt, werkhoogte kunt bereiken door alleen de wil je meestal niet zo hoog mogelijk, poten uit te schuiven. Dankzij de middenkolom heb je dan nog wat marge, mocht maar juist zo dicht bij de ondergrond je een keertje extra de hoogte in willen. komen als maar kan. Voor de minimale Bijvoorbeeld om over een obstakel heen werkhoogte schuif je allereerst de drie te fotograferen. Moet de kolom al meteen poten volledig in, net als de middenkolom.

Het juiste sommetje

ZOOM.NL NOVEMBER/DECEMBER 2021

Klemmen of draaien → Er bestaan grofweg drie metho-

den om een statief uit en weer in te schuiven. Zo bestaan er statieven waarbij je de pootsegmenten ontgrendelt en weer vergrendelt met klemmen. Dat kost weinig tijd, werkt erg makkelijk en alle pootsegmenten zitten meteen vast zodra je de klemmen sluit. Draaiknoppen maken een statief slanker, maar er zijn iets meer handelingen nodig omdat je alle knoppen moet losdraaien en weer vastdraaien. Dat moet ook voldoende stevig gebeuren, om te voorkomen dat een statiefpoot onverwachts inzakt. Bij de zogeheten twistlock-methode ten slotte pak je het voetje vast en ontgrendel je via een draaibeweging alle pootsegmenten ineens. Je trekt de poot uit of duwt die naar binnen en vergrendelt het geheel via een draai in tegenovergestelde richting.

Bij alle drie de methoden mag je ook één of een paar segmenten uitschuiven in plaats van allemaal.

Aanvullend kun je bij sommige statieven de poten onder meerdere hoeken opstellen. Doordat de poten dan stapsgewijs verder naar buiten komen te staan, zakt jouw camera nog meer omlaag. Soms

37

EXPERTCURSUS

Van handicap tot troefkaart

De wereld in

zwart-wit In een wereld waarin het overgrote merendeel van de foto’s in kleur wordt gemaakt, valt een zwartwitfoto onmiddellijk op. Zeker wanneer het geen slap plaatje in groezelige grijstinten betreft, maar een krachtig, contrastrijk beeld met diepe schaduwen en sprankelende hoge lichten. We leggen uit hoe je zelf zulke aandachtstrekkers maakt, van de juiste onderwerpskeuze tot een bewerking waarmee je het onderste uit de kan haalt.

TEKST RAYMOND HARPER

Bij zwart-witfoto’s van architectuur vormt de nabewerking vaak de finishing touch.

GABRIELLE VAN DEN ELSHOUT, GEMIO NIKON Z 6 · ISO 100 · F 8 · 1/30 SEC · 24 MM

48

Monochro(o)m → Als je echt alleen maar in zwart-

wit wilt fotograferen (of filmen) en geld geen rol speelt, levert Leica speciale Monochrom-versies van de M10 meetzoeker- en Q2 edelcompactcamera. Doordat het filterpatroon voor de sensor met het bijbehorende interpolatiealgoritme ontbreekt, kunnen deze specialistische zwart-witcamera’s een nóg hogere beeldkwaliteit leveren.

↘

Puur rationeel bekeken mag het een wonder heten dat zwart-witfotografie nog altijd zo populair is. We zien de wereld immers in kleur, dus waarom zou je dan niet ook in kleur fotograferen als dat technisch mogelijk is? Het lijkt een stap terug in de tijd, alsof een moderne regisseur een ‘stomme’ zwart-witfilm uitbrengt.

Al heeft Michel Hazanavicius dat tien jaar geleden gedaan met ‘The Artist’, met groot succes.

Gelukkig laten fotografen zich niet alleen leiden door de techniek. Het is een feit dat veel van de mooiste foto’s in zwart-wit zijn én worden gemaakt, tot op de dag van vandaag. Dat heeft ook een historische

ZOOM.NL NOVEMBER/DECEMBER 2021

achtergrond. Terwijl al bijna twee eeuwen lang gefotografeerd wordt, kreeg de kleurenfotografie pas na de Tweede Wereldoorlog geleidelijk de overhand, zeker onder amateurs. Maar de populariteit van zwart-witfotografie is beslist niet alleen te danken aan nostalgie, blijkens het gegeven dat juist jongere fotografen gretig met dit medium experimenteren.

We trappen daarom af met wat geschiedenis, waaruit ook blijkt waarom het monopolie van zwart-wit zo lang heeft geduurd. Vervolgens vertellen we wat de voordelen kunnen zijn van zwart-wit, én natuurlijk hoe je zélf met dit medium aan de slag kunt.

49