Zoom 03 2018 preview

GETEST: PANASONIC LUMIX DMC-G9 MICRO FOURTHIRDS LEEFT!

LIGHTROOM: de eerste stap Organiseren & Importeren

Fotograferen in

ZWART-WIT

De kracht van kleurloze beelden

ZOOM.NL

15 JAAR DÉ PLEK

VOOR FOTOGRAFEN

Ga je voor bereik of kwaliteit?

Portretteer jouw viervoeter

KIEZEN VOOR EEN LENS

HET BESTE STANDPUNT

Huisdieren fotografie

Een stapje kan het verschil maken

€ 6,95 • MAART 2018

FILTERS HAAL ALLES UIT HET LICHT

DE CURSUSGIDS

NATUURFOTOGRAFIE MET MAAR LIEFST 22 INSPIRERENDE CURSUSSEN!

NU

€9,95

BESTEL ‘M NU RESHIFTSTORE.NL/NATUURFOTOGRAFIE

INHOUD

PRAKTIJK

INSPIRATIE

16 Basiscursus

28 15 jaar Zoom.nl

Huisdierenfotografie

30 In the picture

Dieren hebben weinig geduld, zijn snel afgeleid en lastig te regisseren. Met deze basiscursus maak je een start met het fotograferen van je eigen of andermans huisdier.

Robert Smits is onderwaterfotograaf en niet bang voor haaien en krokodillen. Hoe maakt hij deze fantastische beelden?

36 De mooiste

46 Portfolioreview

lichtopstellingen

Architectuur

Met twee lampen kun je elke sfeer bij een portret toveren. Lees hoe je zelf de mooiste lichtopstellingen kunt maken.

16

Fotograaf Michael Mulder beoordeelt het portfolio van Zoomer Cor van der Veen.

56 Community-nieuws

42 Quickstarts

78 Feedback Winter

58 Expertcursus

Professioneel fotograaf Sander Poppe geeft feedback op foto’s van Zoom-lezers.

Fotograferen in zwart-wit Zwart-wit is terug van weggeweest en het omzetten naar zwart-wit is een van de meest toegepaste fotobewerkingen.

Hoogste tijd om eens goed in het fenomeen te duiken.

TECHNIEK

70 Histogram gebruiken

10 Flits

Dankzij je histogram op je camera weet je gelijk of je belichting goed is. In deze cursus leer je hoe je dat moet aflezen.

36

58

De laatste cameranieuwtjes

14 Cameragadget: Palette Gear De beste controle over Lightroom

82 Hands on: Van idee naar

50 Lenskeuze: vast brandpunt of liever zoomen?

werkelijkheid

90 Spoedcursus:

Behalve zoomlenzen bestaan er objectieven met een vast brandpunt. Wat zijn de plussen en minnen van elk van beide en hoe zet je ze optimaal in?

Sneeuwklokjes

92 Kies het beste Standpunt Het standpunt dat je kiest kan enorm bepalend kan zijn voor de uiteindelijke foto.

We leggen je uit welk effect een bepaald standpunt en perspectief op je foto’s heeft.

84 Instapcursus Lightroom Classic 30

98 Workshop Lightroom:

In deze basiscursus Lightroom helpen we je op weg om je eerste foto’s te bewerken.

102 Gebruikersreview

Een klassiek portret bewerken

Sony A7R III Zoom.nl lezer Martin Podt test Sony’s nieuwste fullframe systeemcamera, de Sony A7R III.

104 Werken met filters 102

Door een filter op je objectief te draaien, heb je overdag meer vrijheid in je belichting. In deze cursus kijken we naar de populairste filters.

108 Reviews 70

ZOOM.NL MAART 2018

92

Canon M100, Panasonic Lumix DMC-G9, Canon EF 85mm F1,4L, Sony RX 0, Sigma ART 16mm F1,4

9

De felle, roze achtergrond geeft de foto een dromerige sfeer.

MARLOES VAN ANTWERPEN (MARLOESHI) ISO 160 · F 3.2 · 1/160 SEC · 50 MM

16

BASISCURSUS

Huisdierenfotografie

Je beste vriend voor de lens Huisdierenfotografie lijkt wel wat op het fotograferen van kinderen. Dieren hebben weinig geduld, zijn snel afgeleid en lastig te regisseren. Toch maakt dat het juist ook zo leuk!

Met deze basiscursus maak je een start met het fotograferen van je eigen of andermans huisdier.

ONDER REDACTIE VAN ELKE VAN DER HONING TEKST MIRANDA SCHENKEL

ZOOM.NL MAART 2018

17

IN THE PICTURE

Door de verschillende structuren is een schildpad fantastisch om te fotograferen.

Het is belangrijk om de tijd te nemen om een connectie te maken met het dier. Doe je dat niet, dan zwemt de schildpad meteen weg. Op deze foto lijkt het bijna alsof de grazende schildpad naar de camera lacht.

ISO 125 · F 9 · 1/125 SEC · 14 MM

Robert Smits

‘Ik heb vertrouwen in zowel mens als dier’

30

Afgelopen najaar werd de spectaculaire foto die Robert maakte van een zoutwaterkrokodil in de mangroves van Cuba gekozen tot ‘Foto van de Dag’ op Zoom.nl. Hoog tijd voor een interview met deze Nederlandse onderwaterfotograaf die niet bang is om zich tussen haaien en krokodillen te begeven. Alles voor die perfecte plaat.

TEKST MEREL VAN DER LANDE

Even voorstellen → Robert Smits (35) woont samen met

zijn vriendin en hond Lilly in het Belgische Kapellen. Fotografie is een rode draad in het leven van Robert. Hij groeide op met een moeder die, zoals hij zelf zegt, ‘constant een camera in zijn gezicht duwde’ en zo zijn hele leven vastlegde. Op zijn drieëntwintigste kocht hij de Sony F828 en begon hij zelf te fotograferen. Zijn passie voor onderwaterfotografie ontstond toen hij in 2012 een reis maakte naar Australië, onder meer om daar te gaan duiken in het Great Barrier Reef.

DRBOBKE.ZOOM.NL WWW.ROBERTSMITSPHOTOGRAPHY.COM WWW.FACEBOOK.COM/ROBERTSMITSPHOTOGRAPHY

ZOOM.NL MAART 2018

31

TECHNIEK

Een lichtopstelling maken

Toveren met licht

Met twee lampen kun je elke sfeer bij een portret toveren, van zomers vrolijk tot een donkere ‘moody’ look. Portretfotografie met meer dan één lamp roept bij een beginner veel vragen op. Waar zet je die lampen neer? Zitten de schaduwen elkaar niet in de weg? Hoe verdeel je de lichtintensiteit tussen de lampen en welke lichtvormers gebruik je? We leggen het je allemaal uit.

TEKST CEES DE JONGE

↘ 1 Voor een mooi uitgelicht portret en achtergrond heb je natuurlijk helemaal geen studioflitsers nodig. Gans maakte deze prachtige plaat met zijn strobist reportageflitsset.

HANS VAN DEN BROEK (GANS) ISO 200 · F 5.0 · 1/125 SEC · 33 MM

2 Nog een voorbeeld van een krachtige sfeervolle verlichting onder een hoek van 45 graden. In deze opnames was een softbox het hoofdlicht.

MAYERA HEIJ (JEERTJE) ISO 100 · F 7.1 · 1/125 SEC · 50 MM

1

36

Of je nou een strobist bent, een fan van ledverlichting of net een studioflitsset hebt gekocht: het zijn alle drie goede lichtbronnen voor portretten. Toch is het met een studioflitsset allemaal nog een stukje makkelijker. Niet alleen komt er veel meer lichtvermogen uit je studioflitser, er zijn ook heel veel en redelijk betaalbare flitsvormers voor te krijgen.

Maar het belangrijkste voordeel van een studioflitser is dat het instellicht je een perfecte preview geeft van je flitslicht voordat je afdrukt. Als je meerdere flitsers hebt en deze van hetzelfde type zijn, kun je zelfs het instellicht dimmen als je het flitsvermogen terugschroeft. Zo kun je precies de balans zien tussen je hoofdlicht en je tweede flitskop. En dat is natuurlijk ontzettend handig tijdens het uitlichten van je portret.

2

ZOOM.NL MAART 2018

37

TECHNIEK

Vast brandpunt of liever zoomen?

Kies je hoek Behalve zoomlenzen bestaan er objectieven met een vast brandpunt. De twee lenstypes hebben verschillende eigenschappen en vragen een andere manier van werken. Wat zijn de plussen en minnen van elk van beide en hoe zet je ze optimaal in?

TEKST KEES KRICK

↘

Veel fotografen zijn geneigd om als eerste een paar zoomlenzen te kopen, terwijl er ook prachtige objectieven met een vast brandpunt bestaan. Op zich is dat begrijpelijk, want zoomlenzen zijn veelzijdig en bieden veel comfort. Je kunt op elk moment meer of minder in beeld nemen door simpelweg aan een ring op de lens te draaien. Hierdoor kun je razendsnel reageren op wat er om je heen gebeurt. Zonder dat je halsoverkop dichterbij hoeft te rennen of in allerijl van lens moet wisselen.

Eerst kijken

naar een plek waar je die mooie oude verweerde boom leuk op de voorgrond krijgt, terwijl tegelijkertijd een hobbelige weg zich langs de boom door het landschap slingert in de richting van het imponerende bergmassief in de verte. Zo leid je het oog van de kijker mooi door het beeld.

Zodra je dit standpunt hebt gekozen, is het zaak om niet te veel maar zeker ook niet te weinig op de foto te zetten. Dit doe je door de juiste beelduitsnede te kiezen. En daar gebruik je dus het zoommechanisme voor.

Een zoomlens mag geen excuus zijn om een luie fotograaf te worden. De bedoeling van een zoom is nooit geweest dat je midden op een plein kunt blijven staan of in een weiland op een stoeltje kunt gaan zitten, waarna je alleen nog maar om je as hoeft te draaien om al zoomend alles wat er te zien is vast te leggen.

Welk type lens je ook gebruikt, het idee is dat je altijd eerst kijkt wat de mooiste compositie oplevert. Je loopt bijvoorbeeld

Vast brandpunt 1

1 Spelen met de selftimer!

EDUARDO (M1RPHOTOGRAPHY) ISO 100 · F 8 · 1/640 SEC · 14 MM

2 Ook voor macrofotografie bestaan zeer lichtsterke primelenzen.

HENK MEEUWES (HMEEUWES) ISO 640 · F 2,8 · 1/320 SEC · 100 MM

50

Behalve zoomlenzen bestaan er ook lenzen met een vast brandpunt. Deze worden ook wel primes genoemd. Hiermee zie je altijd evenveel in beeld, omdat je er dus niet mee kunt zoomen. In het voorbeeld van daarnet ga je nog steeds hetzelfde te werk. Het gaat er immers vooral om wat je op de foto wilt zetten. Je apparatuur is vervolgens het gereedschap om dit voor elkaar te krijgen. Ook nu kies je dus weer eerst het beste standpunt en dit is afhankelijk van wat je op de foto wilt zetten. Maar omdat je met een prime niet kunt inzoomen of uitzoomen, pak je er pas op dat moment de lens bij die jou grofweg de gewenste beelduitsnede geeft. Vervolgens is het een kwestie van een paar passen naar voren of naar achteren zetten en de perfecte foto

2

ZOOM.NL MAART 2018

51

EXPERTCURSUS

Fotograferen in zwart-wit

Denk de

kleur weg Een gevleugelde uitspraak is: wie goed wil fotograferen moet zwart-wit denken. Zwart-wit is terug van weggeweest en het omzetten naar zwart-wit is een van de meest toegepaste fotobewerkingen. Hoogste tijd om eens goed in het fenomeen te duiken.

TEKST VAANS RUIJTEN

58

↘

Iedereen die bezig is met fotografie kan met gemak fotografen voor de geest halen die alleen, of voornamelijk, in zwart-wit werken. Probeer het maar eens.

Concentreer je en denk aan een fotograaf die bekend staat om zijn werk in zwart-wit.

Wedden dat er momenteel toppers voorbijflitsen in jouw fotografisch geheugen?

Deze bevinden zich in alle genres: de landschappen van Adams, de straatfotografie van Cartier-Bresson, de portretten van Vanfleteren of Karsh, de concertfoto's van Corbijn, de indringende journalistiek van Nachtwey, het omgevingsportret van Newton, het surrealisme van Ray. Lange, Erwitt, Salgado, Mapplethorpe, Avedon, Penn en zelfs Robin de Puy. Allemaal toppers. Zwart-wit toppers. Ook toen kleurenfotografie al gemeengoed was.

Wat is er dan zo mooi aan zwart-wit?

Door de omzetting naar zwart-wit en de zwarte achtergrond wordt de aandacht van de kijker veel meer naar de prachtige structuren en vormen van dit mooie paard getrokken.

DOMINIQUE BONGERS (DOMINIQUEBONGERSFOTOGRAFIE) ISO 200 · F 8 · 1/125 SEC · 97 MM

ZOOM.NL MAART 2018

59

ABONNEREN

Jaarabonnement Zoom.nl Inclusief Case Logic SLRC-206 cameratas t.w.v. € 95,-

Nu voor maar € 79,-* (i.p.v. € 160,-)

→ Ontvang 10 nummers van Zoom.nl magazine thuis op je mat. → Onbeperkte foto-opslag op www.zoom.nl. → Abonneevoordeel op events en foto-accessoires. → Bovendien lees je alle nummers ook digitaal.

Ga naar www.zoom.nl/rugzak word abonnee en ontvang die fototas! * excl. € 6,95 verzendkosten

CURSUS

Leer het histogram aflezen

Eerste hulp bij

belichting Digitale fotografie heeft het ons fotografen makkelijk gemaakt. In het analoge tijdperk was nauwkeurig lichtmeten een noodzaak. Dankzij het histogram op je camera weet je nu gelijk of de belichting goed is. Tenminste, als je een beetje weet hoe je dat moet aflezen. We leggen het je graag uit.

TEKST CEES DE JONGE

1

70

HET IDEALE HISTOGRAM BESTAAT, MAAR JE HET MOET WEL KUNNEN LEZEN

↘

Wat zien we nu eigenlijk op het histogram dat op je camera getoond wordt?

Je ziet in een heldere, overzichtelijke, grafische weergave de hoeveelheid donkere, midden en lichte tinten die de net door jou geschoten opname bevat.

Maar nu zeg je misschien: die opname zie ik toch ook als foto op mijn display?

Ja, en dat werkt prima om het scherpstelpunt, de compositie en de scherptediepte te bepalen. Maar je display is niet gekalibreerd. Bovendien ziet een opname op je display er in het volle zonlicht heel anders uit dan in een donkere kamer. Een heel heldere grafische vertaling van de belichting van je foto is dan het perfecte ijkpunt om te beoordelen of je die belichting eventueel moet compenseren.

Een gemiddeld onderwerp bevat zowel donkere, midden als lichte tinten, waardoor het juist belichte histogram heel evenwichtig wordt weergegeven. Van links tot rechts zie je een golvend landschap van lichtwaardes, van uiterst zwart tot helder licht.

Het ideale histogram bestaat dus, maar je zult toch even moeten oefenen om te weten waar je op moet letten.

Een histogram wordt onderverdeeld in 256 lichtwaardes. Die loopt van de uiterst diepzwart (0) tot extreem helder licht (255). Het is een goed idee om je opnames zowel aan de linker- als de rechterkant nooit te laten ‘clippen’, zo voorkom je detailverlies. Aan de uiterste linkerkant bij de waarde 0 vind je het diepste zwart.

Alle informatie die beneden deze waarde komt, heeft uiteraard dezelfde lichtintensiteit, waardoor er geen enkele tekening in je diepe schaduwen te bekennen is.

Datzelfde geldt aan de andere kant van ZOOM.NL MAART 2018

2

het spectrum bij de waarde 255. Alles met dezelfde waarde of hoger wordt overbelicht, waardoor ook in die uiterste hoge lichten geen enkele detaillering te vinden is. We noemen dat ‘clippen’ of uitbijten.

Bij de meeste camera’s kun je het display zo instellen dat de overbelichte delen gaan knipperen als ze boven een bepaalde waarde komen. Ontzettend handig!

Gebruik die functie altijd, zo voorkom je heel makkelijk overbelichte opnames.

1 Let bij een groot contrast goed op je histogram en zorg dat de schaduwpartijen in de haren, maar ook de tere heldere huidtinten intact blijven.

GILBERT BIESHAAR (NILIX) ISO 100 · F 7,1 · 1/200 SEC · 45 MM

2 Ook bij deze foto is het overbelichte raam geen belichtingsfout, maar juist een enorme toegevoegde waarde. Het hoge contrast in deze prachtige lichtval geeft de opname vleugels.

SYLVIA JANSEN (SYLJAN) ISO 200 · F 4 · 1/100 SEC · 80 MM

Bracketing → Wil je absoluut zeker zijn dat je

tijdens het schieten van die wereldplaat de juiste belichting hebt?

Gebruik dan de optie bracketing, die op bijna elke camera zit. De camera neemt dan van je compositie automatisch meerdere opnames achter elkaar met verschillende belichtingscompensaties. Achteraf kun je op je gemak met je pc of Mac de opname met het - voor die foto perfecte histogram kiezen om die te ontwikkelen. En de rest? Die gooi je gewoon weg.

71

CURSUS

Basiscursus Lightroom (Classic)

Organiseren & Importeren

Fotobewerking, het klinkt soms als een hoop hocus pocus om dingen te creëren die er niet zijn. Een ‘gephotoshopte’ foto heeft vaak een nare bijsmaak, terwijl het digitaal nabewerken van je foto’s een wezenlijk onderdeel is van het maken van je beeld. Adobe Lightroom is een van de meest krachtige en gebruiksvriendelijke beeldbewerkingsprogramma’s van het moment. Maar waar begin je? Hoe werkt Lightroom en wat zijn de mogelijkheden van het programma? In deze basiscursus helpen we je op weg om je eerste foto’s te bewerken.

TEKST THOMAS KOUVELD

84

↘

We gaan aan de slag met Adobe Photoshop Lightroom Classic CC, zoals de oorspronkelijke Lightroom tegenwoordig door het leven gaat. Aan het einde van deze cursus weet je hoe je foto’s moet importeren, waar ze belanden op je harde schijf en leer je een basisbewerking uit te voeren op je foto.

Wat is Lightroom en wat doe je ermee?

Lightroom is een krachtig fotobewerkingsprogramma dat afstamt van Adobe’s stokpaardje, het veel oudere Photoshop.

Hoewel Photoshop veel meer mogelijkheden heeft om beelden te bewerken, zijn veel van die opties niet nodig om je foto’s te optimaliseren. Je kunt Lightroom daarom zien als Photoshop ‘light’, speciaal toegespitst op fotografen. De naam verwijst naar de aloude doka, waarin vroeger analoge filmrolletjes werden ontwikkeld en afgedrukt. Zo moet je de rol van Lightroom ook zien: als de plek waar je digitale fotobestanden ontwikkelt.

Als je Lightroom voor het eerst opstart, maak je een Lightroom Catalog aan. Dit is een algemeen bestand waarin alle informatie over je foto’s wordt opgeslagen. Denk aan zaken als de locatie op de harde schijf, maar ook de bewerkingen die

ZOOM.NL MAART 2018

↑ De Bibliotheek, nu nog zonder foto’s.

→ Opties bij het importeren.

je uitvoert. Het is daarmee het belangrijkste bestand voor jouw persoonlijke Lightroom-omgeving.

De Bibliotheek ↓ Hier importeer je foto’s in Lightroom.

Vanaf nu kom je elke keer dat je Lightroom opstart in de Bibliotheek

terecht. Samen met de Ontwikkelmodule (Ontwikkelen) is dit het hart van het programma. Alle foto’s die je importeert, vind je hier terug, keurig gerangschikt op datum. Ook kun je hier alle foto’s op groot formaat bekijken, selecties maken, trefwoorden toevoegen en nog veel

85

PRAKTIJK

Standpunt bepalen

Stap opzij

voor een wereld van verschil Het standpunt is iets waar je misschien niet altijd over nadenkt, maar wat enorm bepalend kan zijn voor de uiteindelijke foto. Vaak zijn we geneigd om een foto te maken terwijl we staan, maar dit levert veel gelijksoortige foto’s op. Varieer eens met standpunt en perspectief en ontdek welk effect dat op je foto’s heeft.

TEKST REDACTIE

1

↘

1 De mooie lucht kun je extra in beeld brengen door de camera wat omhoog te kantelen.

EDWIN MOOIJAART (EDWINMOOIJAART) ISO 5000 · F ONBEK · 1/60 SEC · 12 MM

2 Een stand haaks op het onderwerp maakt een compositie al snel wat abstract en verwijdert de diepte.

CHRISTINA KOOIKER (EENWASBEER) ISO 100 · F 6,3 · 1/60 SEC · 11 MM

92

Een van de aspecten waarmee je jezelf kunt onderscheiden van anderen, is een eigen stijl van fotograferen. Een eerste stap is bewust nadenken over je standpunt. Als je afwijkt van hoe mensen de wereld standaard waarnemen, voeg je creativiteit toe aan je foto. In dit artikel behandelen we zowel standpunt als perspectief: twee begrippen die in elkaars verlengde liggen.

Met standpunt bedoelen we de fysieke positie van waaruit de foto wordt gemaakt. Het standpunt vertelt hoe jij als fotograaf een situatie bekijkt en hoe je deze situatie bewust weergeeft in je foto. Met perspectief bedoelen we de mate van diepte in een foto, die ervoor zorgt dat bepaalde beeldelementen meer nadruk krijgen. Het perspectief verandert door het gekozen standpunt maar ook door keuze van brandpuntsafstand of horizontale positie. Het gekozen perspectief leidt kijkers door het beeld naar het hoofdonderwerp. Je geeft er dus mee aan welke dingen belangrijk zijn. Tezamen

2

ZOOM.NL MAART 2018

93

TECHNIEK

Werken met filters

Grip op het licht 01

02

Wat doet een filter?

Filters zijn soms nodig om de tekortkomingen van een camerasensor te compenseren. Een sensor is bijvoorbeeld niet in staat om enorme contrasten te overbruggen, zoals die tussen een heldere lucht en een donkere voorgrond. Kort door de bocht genomen past een filter het licht aan dat via je objectief op de sensor valt. Het ene filter houdt licht tegen, het andere filtert een specifieke kleur weg. Zo komt de uiteindelijke foto beter overeen met de waarneming van het menselijk oog of zijn er juist creatieve effecten mogelijk.

DE KWALITEIT IS VAN BELANG, JE ZET IMMERS EEN EXTRA STUK GLAS VOOR JE OBJECTIEF 104

Filtermaat en verloopringen

1 In deze foto is een grijsverloopfilter gebruikt om de lucht en de voorgrond juist te belichten.

Met een polarisatiefilter heeft de fotograaf de details onder water benadrukt.

FREDERIK VAN DER VEER (FVEER) ISO 100 · F 11 · 1/8 SEC · 22 MM

Op elk objectief staat een filtermaat, aangegeven in mm. Dit is de diameter van het filter dat op jouw objectief past.

Let hier dus goed op tijdens het aanschaffen van een filter. Hoe groter het filter, des te duurder. Heb je objectieven met verschillende filtermaten en wil je een filter overal op kunnen gebruiken, koop dan de grootste maat. Met los verkrijgbare verloopringen maak je deze geschikt voor de kleinere objectieven.

Dit werkt logischerwijs alleen van groot naar klein.

03 Insteekfilters Professionele landschapsfotografen geven meestal de voorkeur aan insteekfilters. Deze vierkante filters worden via een apart systeem aan het objectief gemonteerd. Een van de voordelen van insteekfilters is dat je ze op en neer kunt schuiven. Dit komt met name van pas bij grijsverloopfilters, die met hun

middelpunt op de horizon gezet moeten worden. Je bent dan niet gebonden aan het midden van het kader. Ook zijn ze van enorm hoge kwaliteit, gezien de hoge eisen van de doelgroep. Het nadeel zit hem in de prijs. Een simpele startersset kost algauw meer dan driehonderd euro.

04 Beeldkwaliteit Zoals we in het vorige punt al lieten vallen, is de kwaliteit van een filter van belang. Je zet immers een extra stuk glas voor je objectief. Je mag dan nog zo’n geweldig objectief hebben, als het licht ‘besmet’ wordt door een slecht filter, zie je dit terug in de uiteindelijke foto. En dat is natuurlijk zonde. Sterker nog, de allergoedkoopste filters maken het fotograferen er niet altijd leuker op. Zo gebeurt het weleens dat de polariserende laag van polarisatiefilters na verloop van tijd afbladdert. Het is daarom aan te raden om iets meer uit te geven voor een goed product.

1

Wil je fotograferen met een open diafragma of lange sluitertijden op een zonnige dag? Vergeet het maar. Eenmaal blootgesteld aan de elementen heb je je te schikken naar het aanwezige licht. Door een filter op je objectief te draaien, kun je hier verandering in brengen. In deze cursus kijken we naar de filters die we het vaakst aantreffen in cameratassen: het grijsfilter en het polarisatiefilter.

TEKST THOMAS KOUVELD

2

HET GRIJSFILTER MAAKT DE BEWEGING VAN DE WOLKEN EXTREMER 05 Het grijsfilter Het grijs- of ND-filter is een veelgebruikt hulpmiddel voor fotografen. Het filter laat minder licht door, waardoor je kunt fotograferen met langere sluitertijden of een groter diafragma. Deze filters zijn te koop in verschillende gradaties, afhankelijk van de hoeveelheid licht die wordt tegengehouden. Zo zijn er bijvoorbeeld 1-, 3- en 6-stops grijsfilters. Hoe hoger het getal, hoe minder licht er binnenkomt.

Tijdens zonnige dagen kan een 3-stops filter voldoende zijn, voor de extreme effecten heb je een 6- of zelfs 10-stops grijsfilter nodig.

ZOOM.NL MAART 2018

06

gedwongen om het diafragma bijna helemaal dicht te draaien, maar dat gaat ten koste van de beeldkwaliteit. Een grijsfilter is dan een uitkomst om toch met een ideale diafragmaopening te filmen. Kies je voor een variabel grijsfilter, dan kun je de hoeveelheid licht die het filter doorlaat bovendien nog regelen door aan het filter te draaien.

Beweging uitsmeren of benadrukken Je bent vast wel bekend met dromerige landschapsfoto’s met daarin een rivier die is veranderd in een zijdezachte deken. Voor dit effect wordt negen van de tien keer een grijsfilter gebruikt. Door de lange sluitertijd die met het grijsfilter gebruikt kan worden (tot meerdere seconden), wordt de beweging van de rivier uitgesmeerd.

Denk er wel aan om je camera op een statief te zetten. Gebruik je dezelfde belichting tijdens een winderige, lichtbewolkte dag, dan zul je zien dat de beweging van de wolken ook uitgesmeerd wordt. In tegenstelling tot het rustgevende effect op de rivier, wordt de beweging van de wolken nu juist extremer en onrustiger.

07 Het grijsfilter voor video Ook filmers maken graag gebruik van grijsfilters. Om met een spiegelreflexcamera te filmen, stel je de sluitertijd meestal handmatig in, bijvoorbeeld op 1/50. Op zonnige dagen ben je dan al snel

2 Het grijsverloopfilter en de extreem lange sluitertijd zorgen voor een zeer dramatisch effect.

MARCEL VAN BALKOM (MVBALKOM) ISO 50 · F 22 · 30 SEC · 24 MM

08 Het grijsverloopfilter Om overbelichte, uitgebeten luchten te voorkomen, kun je een grijsverloopfilter gebruiken. Dit filter is aan de ene kant donker en aan de andere kant transparant.

Er wordt dus alleen licht tegengehouden voor een deel van de foto, zodat je de zowel de lucht als de voorgrond goed kunt belichten. Grijsverloopfilters zijn verkrijgbaar met een hard of geleidelijk verloop. Daarnaast bestaan er speciale ‘reversed’ grijsverloopfilters, waarbij het midden van het filter het donkerste is, waarna het naar boven toe minder donker wordt. Dit is ideaal voor een zonsondergang, wanneer de horizon snel overbelicht raakt.

105