DIT IS EEN COMMERCIËLE BIJLAGE GEDISTRIBUEERD DOOR HET PAROOL. DE REDACTIE IS NIET VERANTWOORDELIJK VOOR DE INHOUD.
Nr. 50 Februari 2020
Familiegezondheid & Duurzaam Leven EUROPEAN
MEDIA PARTNER
Lees meer interessante artikelen op analysenederland.nl
Hoe laten we de wereld achter voor onze kinderen? En hoe bereiden we hen hierop voor Floortje Dessing:
Het is belangrijk dat we onze blik niet alleen maar naar binnen richten. Lees meer op pagina 10
Familiegezondheid:
Kinderen die gamen leren onder meer strategisch denken en samenwerken. Lees meer op pagina 6
Familiegezondheid:
Duurzaam Leven:
Bibi Breijman Vlogger en influencer
Hanna Verboom - Actrice
“Ik geloof niet dat al die boeken, studies en blogs over opvoeden zomaar toepasbaar zijn op elk kind.”
“Kleine verhalen van gewone mensen met kleine oplossingen die uiteindelijk grote gevolgen hebben inspireren me. Of dat nou mensen zijn die innovatief bezig zijn met recycling of mensen die dagenlang plastic aan het opruimen zijn op het strand, maakt niks uit.”
Lees meer op pagina 2
Lees meer op pagina 8
Familiegezondheid & Duurzaam Leven
2
IN DE PUBLICATIE
analysenederland.nl
Familiegezondheid 4. Kinderwens is een eerste levensbehoefte 6. Techniek moet inclu siever worden 8. Profiel: Hanna Verboom
@europeanmediapartnernederland
Duurzaam Leven 10. Opinie: Floortje Dessing 12. Sportprestaties met plantaardig dieet 14. Verduurzaming begint bij vloerisolatie
ANALYSENEDERLAND.NL Biologische voeding We kiezen vaker voor biologische en duurzame voeding, ook voor onze dieren.
ANALYSENEDERLAND.NL Gepersonaliseerde woning Mensen willen graag comfortabel en aangenaam wonen.
LUISTER NAAR DE PODCAST Analyse 15 minutes Een podcast die je bijpraat over de laatste trends en ontwikkelingen.
ONZE SOCIAL MEDIA Het laatste nieuws over onze campagnes Vind je op Facebook, LinkedIn en Instagram.
‘Zou je dat wel zo doen?’ Familiegezondheid
Teddy zou de 2.0 versie van mijzelf moeten worden; een upgrade van haar ouders. Maar na lange dagen vol dikke luiers en 150 keer op dreigende toon “nee” roepen naar een kleine versie van mijzelf, ziet ze mijn stemverheffing continu als een aanmoediging. Ik kijk naar een ‘mini me’, maar met de juiste opvoeding had ik toch echt een verbetering voor ogen. Foto: Persfoto
bestaat er niet en toch vraag ik me sinds ik moeder ben meer dan ooit af wie ik nou eigenlijk ben. En vooral waarom ik ben zoals ik ben. Waarom vergeet ik als enige moeder het groeiboekje bij het consultatiebureau? Waarom lees ik geen informatie over opvoeden, heb ik tijdens mijn zwangerschap nooit de puf- en blaas cursus willen volgen en houd ik niet van Een eerlijkere spiegel
ANALYSE #50 Familiegezondheid & Duurzaam Leven
Campagne Managers: Iva Ljubic & Salma Bousbiba Managing Director: Amanda Ghidoni Chief Content Officer: Mats Gylldorff Redactie: Marjon Kruize, Féline van der Linde Graphic Design: Charlotte Hovenier Tekst: Esra Buke, Nadine Fischer, Jerry Huinder, Marjon Kruize, Claudia Pietryga Coverfoto: James Wheeler & persfoto Gedistribueerd met: Het Parool 2020
babyzwemmen? Mijn moeder heeft al deze
dingen ooit wel gedaan. Bij het babyzwemmen moest ze mij onder water duwen en krijste ik alles bij elkaar. Na die eerste les is ze nooit meer teruggegaan omdat ze het zo zielig vond. Dat moet ik dus anders aanpakken dacht ik altijd. Mijn methode is vooral Teddy haar gang laten gaan en kijken waar ze (soms letterlijk) tegenaan loopt. Soms is het best grappig en lach ik, de andere keer probeer ik op te treden, en lach ik ook (maar moet ik het verbergen om enigszins geloofwaardig over te komen). Maar stel dat je het opvoeden anders doet en het gaat fout? “I told you so” wil je natuurlijk liever niet horen. dat al die boeken, studies en blogs over opvoeden zomaar toepasbaar zijn op elk kind. Als ik de adviezen van de vele deskundigen zie vind ik mijn aanpak heus weleens onconventioIk geloof niet
European Media Partner Wij maken online en print campagnes met waardevolle, interessante content die gedistribueerd worden naar relevante doelgroepen om de business van onze klanten te laten groeien. Onze branded content en native advertising oplossingen zetten jouw verhaal op de eerste plaats. Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in samenwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen.
neel. En hoor ik ook weleens een professioneel stemmetje zachtjes fluisteren: “zou je dat wel zo doen?” Toch is er één ding wat mij
enigszins geruststelt en dat is hoe Teddy op mij reageert. We voeden elkaar op: ik leer van haar en zij leert van mij. Ik ben geen specialist, dat wil ik ook niet zijn, maar mijn liefde voor dat kleine meisje maakt dat ik haar “moeder”-specialist ben. Ik zal het heus niet altijd goed doen en dat zal ik ook zeker weer van Tedje moeten aanhoren later, maar ze zal altijd weten dat ik het heb gedaan met de allerbeste bedoelingen. En zo niet, dan laat ik haar later dit artikel lezen en zeg ik: “I TOLD YOU SO!” Bij het opvoeden zal je helaas heel wat jaren geduld moeten hebben om te kunnen zien of het goed heeft uitgepakt, maar de intentie is iedere dag om van Tedje een mooi mens te maken!
Bibi Breijman, Vlogger en influencer
Uitgegeven door: European Media Partner Nederland B.V Keizersgracht 424 NL-1016 GC Amsterdam Tel: +31 20 808 82 00 Web: www.europeanmediapartner.com Email: nl@europeanmediapartner.com redactie@europeanmediapartner.com
ADVERTENTIE
HET LEKKERSTE GEHEIM VAN EIGEN BODEM Waarschijnlijk heb je wel een fles olijfolie in de kast staan. Maar wist je al dat we ook olie maken van eigen bodem? Koolzaadolie; Duurzaam, lekker én supergezond. Koolzaad Coöperatie In 2006 is de coöperatie Colzaco (voluit: de Coöperatieve koolzaad vereniging Oost Nederland) opgericht. Tegenwoordig zijn er 120 leden in met name het oosten van ons land, die samen het koolzaad telen waarvan olie wordt gemaakt. De gele koolzaadbloemen bloeien van half april tot eind mei. Na de bloei sterft de plant af en vormen zich de zaadjes, eind juli worden de zaadjes geoogst en vervolgens geperst. Na het schillen van het zaadje word de goudgele kern gescheiden van het zwarte schilletje. Alléén kern wordt koud en mild geperst tot een pure,
zachte en milde koolzaadolie. Koolzaad is een gewas met lange wortels, die heel goed is voor de bodemkwaliteit. Het gewas dat na koolzaad wordt geteeld, geeft ongeveer 10% meer opbrengst. Bijen Doordat het koolzaad in het vroege voorjaar bloeit, is het voor bijen een mooi gewas om na de winter weer op krachten te komen. De bijen zorgen voor de natuurlijke kruisbestuiving en de imker heeft zijn heerlijke koolzaadhoning. Duurzaam en circulair Bij de productie van koolzaadolie wordt ook de rest van de plant gebruikt. Het schilletje van het zaadje is bruikbaar als biobrandstof. De restkoek die overblijft na het persen, wordt in veevoer als soja vervanger
gebruikt. Het koolzaadstro wordt gebruikt in de paarden- en kippenstallen. De stengel van het afgestorven gewas wordt gebruikt om de bodemstructuur te verbeteren. Gezond Koolzaadolie heeft het laagst percentage verzadigde vetten van alle plantaardige oliën, bevat 10 keer meer omega 3 dan olijfolie en heeft een juiste verhouding omega 3– omega 6. Gewoon een gezonde olie!
Daarnaast is het heel veelzijdig in gebruik. Er zijn drie varianten die je kunt gebruiken in salades, om te wokken en zelfs om mee te frituren. De smaken variëren van licht nootachtig tot neutraler en er is zelfs een plantaardige variant met botersmaak. Koolzaadolie staat in bijna alle supermarkten onder het merk ‘Brassica’ in het schap. Brassica betekent koolzaad in het Latijns.
www.brassicaolie.nl
Familiegezondheid & -Duurzaam Leven 3 KidsFoundation Partner Content @europeanmediapartner
analysenederland.nl
Samen groeien
Partner Content KidsFoundation
De laatste jaren is de professionalisering van de kinderopvang in een stroomversnelling gekomen. Het kinderdagverblijf wordt niet langer gezien als een oppasservice tijdens kantooruren, maar als partner in de opvoeding. Volgens Janneke van Lummel, pedagoog bij KidsFoundation, waar ook Partou en Smallsteps onder vallen, groeit het besef dat de kinderopvang daadwerkelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen. Daarnaast helpt het ouders om gezin en werk op een ontspannen manier te combineren. Ze weten wat ze willen en maken doordoor vaak een hele bewuste keuze voor kinderopvang. Aandacht Er zijn een aantal factoren die de kwaliteit van kinderopvang bepalen, volgens Van Lummel. “Zoals de leefomgeving van de opvang. Is er een uitdagende tuin of pleintje? In de regio Amsterdam kan de buitenruimte nog weleens beperkt zijn. Juist dan is het belangrijk dat er genoeg uitdaging is, denk bijvoorbeeld aan verschillende ondergronden - gras, zand, stenen, rubberen tegels - of een muurtje, boomstam of mand met blaadjes,
takken of dennenappels. Maar het allerbelangrijkste is de kwaliteit van de medewerkers. Zien ze wat kinderen nodig hebben en spelen ze daar goed op in? Alleen als een kind zich helemaal op zijn gemak voelt, kan het zich optimaal ontwikkelen.” Ritme en rituelen De dagindeling speelt hierbij een belangrijke rol, aldus Van Lummel. “Wij werken met een vast programma waarbij ruimte is voor flexibiliteit. Dat geeft de kinderen duidelijkheid en rust. Het activiteitenaanbod is gevarieerd en uitdagend, met veel aandacht voor bewegen, buiten spelen en
”
Kinderen leren wat het betekent om beurten te nemen of samen te werken en maken ondertussen veel plezier. muziek. Doordat we alles als groep doen, stimuleren we ook de sociale ontwikkeling continu. Kinderen leren wat het betekent om beurten
te nemen of samen te werken en maken ondertussen veel plezier.”
KidsFoundation - Partner Content
om de pedagogisch medewerkers te blijven inspireren en te trainen op hun vakgebied, vertelt Van Het programma start elke ochLummel. “Bij ons komt er elke tend met een overdracht tussen de week een pedagogisch coach die ouder en de pedagogisch medede medewerkers begeleidt. Het is werker. “Of het kind goed heeft ontzettend fijn om te kunnen spargeslapen en gegeten is bijvoorren over het pedagogisch handelen: beeld belangrijk om te weten. hoe leer je kinderen zelf een ruzie Daar kunnen we dan rekening op te lossen, samen delen, zindelijk mee houden. Aan het einde van de Sparren met de coach worden, er gebeurt ontzettend veel dag is er opnieuw een persoonlijke Ten slotte werkt KidsFoundation op een dag. Zo houden wij elkaar overdracht. En we sturen foto’s en op basis van recente wetenschappe- scherp en blijven we bouwen aan berichten via de ouderapp over de lijke inzichten en is het belangrijk nóg betere kinderopvang.” belevenissen van de kinderen. Zo zien ouders hun kind groeien.” Smaakontwikkeling Ook op het gebied van voeding is er de laatste jaren veel veranderd. “Dit is ontstaan vanuit een maatschappelijk vraagstuk. Meer en meer kinderen hebben overgewicht, daarom kiezen we bewust voor gezonde en gevarieerde voeding. En minder suiker natuurlijk. Zo eten de kinderen nu meer groenten, zowel warm als rauw of in de vorm van spreads op brood. Het is voor ouders heel fijn dat hun kind op de kinderopvang al een portie groente krijgt en nieuwe smaken leert kennen en waarderen. Zo kunnen wij echt een verschil maken.” Volgens Van Lummel is die gezonde voeding in combinatie met beweging essen-
tieel. “Het buitenspelen moet een groot onderdeel van de dag zijn, eigenlijk door weer en wind. We hebben vaak speciale kruippakjes voor de jongere kinderen, die over de gewone kleren kunnen, zodat ze beschermd zijn tegen nattigheid en kou en zo lekker samen op ontdekkingstocht kunnen.”
4
Familiegezondheid & Duurzaam Leven analysenederland.nl
@europeanmediapartnernederland
‘Kinderwens is voor veel vrouwen een eerste levensbehoefte’ Familiegezondheid
“Je kunt altijd nog IVF doen!” wordt er nog wel eens geroepen wanneer een gewenste zwangerschap op zich laat wachten. Maar is dat ook zo? Tekst: Claudia Pietryga Foto: Persfoto, Unsplash & Fotolia
Jesper Smeenk Gynaecoloog bij het Elisabeth TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg en woordvoerder van de NVOG
J
zaadcel en eicel samenkomen in een schaaltje en plaatst de bevruchte eicel vervolgens in de baarmoeder waarna de vrouw zwanger wordt. In theorie klinkt het simpel, maar de praktijk kan weerbarstiger zijn. “IVF wordt in de media vaak afgeschilderd als een wondermiddel, een ultieme kans om zwanger te worden”, legt Jesper Smeenk, gynaecoloog bij het Elisabeth TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg en woordvoerder van de NVOG, uit. “Maar het is een behoorlijk ingrijpende behandeling, zowel fysiek als mentaal. De vrouw moet hormonen spuiten, een eicelpunctie en embryoterugplaatsing ondergaan en dan is er continu de onzekerheid of het wel lukt. Want ook al boeken we dankzij efficiëntere laboratoriumtechnieken betere resultaten, dat betekent helaas niet dat alle vrouwen er gegarandeerd e laat een
Hoe ziet de toekomst van IVF eruit?
We moeten ons altijd blijven afvragen waar de ethische grens is. The sky is voor het creëren van nieuw leven namelijk zeker niet the limit.
mee in verwachting raken.” er in Nederland 5.133 baby’s geboren dankzij IVF, wat inhoudt dat één op de dertig een IVF-baby is. Ongeveer een vierde van de vrouwen die IVF ondergaat, wordt na één punctie zwanger van een vers embryo. Daarbij komen dan nog de kansen die voortkomen uit ingevroren embryo’s die in een later stadium teruggeplaatst kunnen worden. “Dit klinkt natuurlijk heel hoopvol”, legt Smeenk uit, “maar het gaat om gemiddelde cijfers van een groep vrouwen, dus van twintigers tot en met veertigers. We zien
In 2018 zijn
IVF wordt in de media vaak afgeschilderd als een wondermiddel, een ultieme kans om zwanger te worden. steeds vaker dat vrouwen hun kinderwens uitstellen en pas rond de veertig aan IVF toekomen, maar omdat zowel het aantal als de kwaliteit van eicellen afneemt met de leeftijd heeft een veertiger nog maar zo’n tien á vijftien procent kans om met haar eigen eicellen zwanger te
raken. Dit percentage ligt bij een jonge dertiger een stuk hoger.” Dat het ondanks alle inspanningen niet altijd lukt is keihard en Smeenk krijgt in zijn praktijk dan ook dagelijks te maken met vrouwen of stellen die hier veel leed door ondervinden. “De kinderwens kan een existentiële levensbehoefte zijn en dan is het begrijpelijk heel verdrietig wanneer die wens, vaak na lang proberen, niet in vervulling gaat.” IVF is volgens Smeenk belas-
tend voor het lichaam, een reden dat er altijd eerst andere vruchtbaarheidsbehandelingen worden overwogen. Wel is de wijze waarop de behandeling in Nederland wordt uitgevoerd relatief veilig. “Aan elke behandeling zitten natuurlijk risico’s. Je stimuleert het lijf met hormonen waardoor eiblaasjes gaan groeien en de eierstokken groter worden, wat klachten met zich kan meebrengen. Maar omdat vrouwen drie puncties vergoed krijgen, hoeven we eierstokken niet tot in het overdrevene te stimuleren zoals in andere landen waar niks wordt vergoed soms wel gebeurt. Ook is het bij wet geregeld dat de zorgverzekering IVF vergoed zolang er bij jonge vrouwen maar één embryo wordt
teruggeplaatst. Hierdoor is het aantal meerlingenzwangerschappen, wat grotere risico’s voor moeder en kind met zich meebrengt, in Nederland gedaald tot onder de vijf procent terwijl het slagingspercentage hetzelfde is gebleven. Hierin zijn we momenteel zelfs Europees koploper.” Hoe ziet de toekomst van IVF eruit? “Er is op dit moment veel te doen over embryoselectie. Nu al kunnen gezonde embryo’s wanneer er bijvoorbeeld sprake is van een erfelijke ziekte in de familie worden geselecteerd. Deze ontwikkeling zal zich doorzetten en steeds verfijnder worden. Wel moeten we
De kinderwens kan een existentiële levensbehoefte zijn en dan is het begrijpelijk heel verdrietig wanneer die wens, vaak na lang proberen, niet in vervulling gaat. ons altijd blijven afvragen wat daarbij de ethische grens is. The sky is voor het creëren
van nieuw leven namelijk zeker niet the limit.” Feiten In Vitro Fertilisatie (IVF) betekent letterlijk bevruchting onder het glas, oftewel een bevruchting die niet in het lichaam maar in een laboratorium plaatsvindt. Bij de klassieke vorm van IVF krijgt de vrouw hormonen, waardoor er meer follikels in korte tijd zullen rijpen. Na de punctie worden eicel en zaadcellen samen op een petrischaaltje gelegd, waarna een bevruchting plaats vindt. Bij ICSI wordt dat laatste proces gemanipuleerd en wordt een zaadcel met een naald in een eicel gestopt. ICSI is daarmee bewerkelijker en wordt toegepast wanneer de zaadcellen van een minder goede kwaliteit zijn. In Nederland krijgen alle vrouwen tot en met 42 jaar drie ivf-pogingen vergoed. De behandeling is tenslotte mogelijk tot 45 jaar met eigen eicellen en tot 50 jaar met een donor of met eigen eerder ingevroren eicellen.
Familiegezondheid & Duurzaam Leven @europeanmediapartner
5
analysenederland.nl
Ouders, betrek je kind bij keuzes voor gezonde levensstijl
Het moederschap combineren met een succesvolle carrière is goed mogelijk.
Carrière en kind gaan prima samen Familiegezondheid
Betrek kinderen bij het boodschappen doen.
Familiegezondheid
Het is al langer bekend: de digitalisering, met name de populariteit van social media, influencers en games, heeft een grote impact op hoe gezond kinderen eten en hoe veel ze bewegen. Hoe leer je als ouder met alle invloeden van nu, je kinderen toch een gezonde levensstijl aan? Text: Esra Buke Foto: Persfoto & LightField
Kathleen Paal Diëtist en directeur van voedings- en bewegingspraktijk MoveDis
“
Het is nuttig om je kind
van jongs af aan gezonde gewoontes te leren”, vertelt Kathleen Paal, diëtist en directeur van voedings- en bewegingspraktijk MoveDis. “Zo leg je namelijk de basis voor het gewicht en eetpatroon van je kind tijdens de groei. Kinderen zijn ook erg flexibel. Als je gezonde gewoontes in een vroeg stadium aanleert, is het makkelijker voor een kind om op latere leeftijd, ondanks
invloeden van buitenaf, gezondere keuzes te maken en overgewicht te voorkomen.” Hoe je die gezonde gewoontes aanleert? Zelf het goede voorbeeld geven, regels opstellen en grenzen stellen is niet voldoende, volgens Paal: “Praat over de keuzes die je als ouder maakt voor je kind en leg ook uit waarom iets niet gezond is. Wanneer vriendjes of vriendinnetjes op school namelijk wel een snoepje mogen nemen of wel frisdrank meekrijgen, begrijpt je kind waarom hij of zij dat niet krijgt en is het niet erg. Betrek ze daarnaast bij het boodschappen doen en laat ze meehelpen met koken.” Een advies dat het Voedingscentrum overigens ook meegeeft. Zo meldt het Voedingscentrum op haar website: Kinderen die nu leren koken, kunnen later makkelijker een gezonde maaltijd op tafel zetten.
voor meer en uitdagender speelruimte en -kansen, dat in 2018 één op de zeven kinderen tussen de vier en veertien jaar oud, nauwelijks buiten speelde en voornamelijk achter een scherm zat. Tegelijkertijd beschouwen kinderen in hetzelfde onderzoek buitenspelen als één van de leukste vrijetijdsbestedingen. Zo beaamt ook Paal dat kinderen ontzettend van buitenspelen houden en dat het aan de ouders en de gemeente is om dit te stimuleren: “Een groter aanbod van veilige sport- en bewegingsfaciliteiten vanuit de gemeente, maakt het voor kinderen leuker om buiten te spelen en geeft ouders ook een geruster gevoel om hun kinderen buiten te laten spelen.” Het onveilige gevoel van
Bewegen is naast voeding, ook een belangrijk onderdeel van een gezonde levensstijl.
ouders, dat voor begrenzing zorgt als het gaat om buitenspelen (lees: niet te ver en ook niet te lang), is naast digitalisering ook een factor die het buitenspelen ontmoedigt. Zo vertelt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont in een artikel van EenVandaag in 2019: ‘Hoewel ouders hun kinderen dus begrenzen als het gaat om buitenspelen, geven ze hun kinderen in iets anders wel vrijheid: op het internet. (..) Ouders laten dat vaak lopen, waardoor kinderen veel vaker en langer gebruik maken van games en sociale media, dan uiteindelijk goed voor ze is.’
het goede doel dat zich inzet
Goede afspraken maken en
“Bewegen is naast voeding,
ook een belangrijk onderdeel van een gezonde levensstijl”, benadrukt Paal. “De richtlijn is dertig minuten per dag.” Toch blijkt uit cijfers van het onderzoek van Jantje Beton,
uitleggen waarom beweging belangrijk is, is essentieel. Zo vertelt Paal: “Spreek een maximaal aantal uren af, waarbinnen je kind achter een scherm zit en bespreek dat het
Een groter aanbod van veilige sport- en bewegingsfaciliteiten vanuit de gemeente, maakt het voor kinderen leuker om buiten te spelen. beter is voor hun gezondheid en toekomst, om te blijven bewegen. Laat ze ook nadenken over hoe ze dat zelf willen invullen.” Een aanvullende tip van Jantje Beton is om samen op zoek te gaan naar speelplekken in de omgeving en samen te bepalen wat je kind kan doen als het zich verveelt zonder dat het meteen achter een scherm kruipt. Een laatste tip die Kathleen
Paal nog meegeeft voor de vorming van een gezonde levensstijl van je kind: “Kinderen worden niet beïnvloed door tv-campagnes, maar door influencers via Instagram en YouTube. Probeer als ouder ook daarin betrokken te blijven en onderzoek welke influencers een goed en welke een slecht voorbeeld geven.”
Uit een onderzoek van het Engelse dagblad Daily Mail onder 1.000 nieuwe moeders blijkt dat zo’n 90% van hen het moederschap zwaar vindt, maar daar niet openlijk voor uit durft te komen. Redenen zijn perfectionisme en de angst om, in de ogen van anderen, niet goed genoeg te zijn of te falen als moeder. Toch is het moederschap combineren met een succesvolle carrière goed mogelijk als je je hart volgt en doet wat je écht leuk vindt. Text: Katrien Baarendse Foto: Andreas
Voor haar baan in de pr werkte Janine Breukhoven-Kho vaak op onregelmatige tijden en was ze veel op reis. Toen ze zwanger raakte van haar zoon Fabian, besloot ze het roer om te gooien: “Ik maakte de sprong in het diepe door een baan te creëren voor mezelf, waar ik mijn kind mee naar toe kon nemen.” Het werd Prêt a Pregnant, een Engelstalig online magazine voor moderne ouders wereldwijd die hun ouderschap smaak- en stijlvol in willen vullen. Haar werk ervaart Breukhoven daardoor niet als druk, maar juist als een inspiratiebron. “Ik was vastberaden om deze onderneming te laten slagen. Werk en privé lopen meer door elkaar heen en als ondernemer loop ik wat meer risico, maar toch zie ik alleen maar positieve kanten. Ik ben zoveel flexibeler doordat ik de kinderen overal mee naar toe kan nemen.” Op haar website publiceert Breukhoven veel artikelen met tips om ouderschap en carrière in balans te brengen. “Als je even rust kunt pakken, doe het dan ook. Even tijd voor jezelf inplannen om weer op te laden is cruciaal om de pittiger momenten goed aan te kunnen. Zorg dat je er op bepaalde tijdstippen echt bent voor je kinderen: leg tijdens het eten je telefoon weg. Zorg dat je ook een eigen leven hebt en doet wat je leuk vindt. Een baan waar je plezier in hebt is echt cruciaal!” Nikolien Martina-Doorenbos werkte als headhunter toen ze zwanger werd. “Ik ga dit aanvliegen als een project”, was haar voornemen. Ze haalde boeken in huis en las zich goed in. Toch bleken haar verwachtingen niet te kloppen met de werkelijkheid. “De wolk was niet zo roze als ik had gehoopt. Ik verloor de grip, was bang om te falen. Toen ik op zoek ging naar hulp, bleek die er niet te zijn. Daarom moest ik zelf het wiel uitvinden en startte ik met Moms&More.” Ze vond de oplossing in de Creatrix®-methode uit Australië. Met behulp van deze methode heeft Nikolien een aanpak ontwikkeld in die bestaat uit twee fases. In fase 1 ga je je eigen beperkende emoties en overtuigingen aanpakken. “Eerst moet je de beren op de weg, die je ervan weerhouden gelukkig door het leven te gaan, zien te vinden en op te lossen. Wat zijn je onzekerheden, frustraties en irritaties?” De tweede fase bestaat uit een zoektocht naar waarvoor je in de wieg bent gelegd. “Waar word je gelukkig van? Waarvan kom je in een flow? Wat stimuleert je creativiteit? Als je niet doet waarvoor je in de wieg bent gelegd, kom je in standje ‘overleven’ te staan en dat houd je niet lang vol.”
6
Familiegezondheid & Duurzaam Leven analysenederland.nl
@europeanmediapartnernederland
Laat jongens en meisjes op jonge leeftijd kennis maken met techniek Familiegezondheid
De wereld van social media, apps en online games biedt op educatief gebied veel kansen, maar kan ook een doolhof zijn voor ouders en docenten. Hoe hiermee om te gaan? Tekst: Claudia Pietryga Foto: Kerry Reinking & Kevin Jarrett
Deborah Carter Oprichter en directeur van NewTechKids
U
it onderzoek van
het Nederlands Jeugdinstituut blijkt dat veel ouders mediagebruik een lastig onderdeel in de opvoeding vinden. De meesten hebben vooral moeite met de hoeveelheid tijd die kinderen achter een beeldscherm doorbrengen. Volgens Deborah Carter, oprichter en directeur van NewTechKids, een Nederlandse organisatie gespecialiseerd in het onderwijzen van kinderen tussen de vier en twaalf jaar over technische innovaties, computerwetenschap en programmeren tijdens en ná school, kan techniek een verrijking in het leven zijn. “Technologie helpt je de wereld om je heen te begrijpen. Het biedt veel nieuwe en spannende mogelijkheden, maar er zitten ook minder positieve kanten aan. Heel belangrijk is dat het niet je leven volledig overneemt. En dat kan snel gaan wanneer een kind tv kijkt, dan weer een filmpje op YouTube, op sociale media zit, zo nu en dan een online spelletje doet of iets voor school op internet moet opzoeken.” Het Nederlands Jeugdinsti-
schat in dat kinderen van zeven jaar ongeveer twee uur per dag media gebruiken. Bij dertienjarigen is dit opgelopen tot bijna acht uur per dag. Drie uur daarvan is overigens geconcentreerd mediagebruik, zoals tv kijken, de rest wordt gecombineerd met reizen, werken of eten. Carter is van mening dat het hantuut
Als we kinderen met de juiste tools en mindset op jonge leeftijd in het onderwijs al weten te interesseren kan de tech-industrie een stuk inclusiever worden.
dig kan zijn om afspraken te maken over beeldschermtijd en mediagebruik. “Maak samen een schema en installeer een schermtijdapp, zoals bijvoorbeeld Apple Screentime. Ook kun je een kookwekker gebruiken en als die afgaat, je kind nog vijf minuten geven om af te maken waar hij mee bezig was. En geef hem of haar vooral niet het nieuwste model smartphone. Een ouder model heeft minder geheugen en is meestal wat trager, minder leuk dus om lang op te zitten.” In elke klas is momenteel
wel een computer of tablet aanwezig. Volgens Carter zijn dat mooie hulpmiddelen,
hoe ze het apparaat kunnen gebruiken. “Wat is een robot? Hoe verandert techniek ons leven? Wat draagt het bij aan de samenleving? Dit zijn interessante discussies die je al met zeer jonge kinderen kunt voeren en die bijdragen aan vaardigheden zoals kritisch denkvermogen. Ik begrijp overigens heel goed dat leraren vanwege de hoge werkdruk momenteel niet toekomen aan lessen programmeren of computerwetenschap. Ik vind dat de Nederlandse overheid naast het tegengaan van het lerarentekort, ook zeker hierin meer moet investeren, zodat Nederland op dit vlak bijblijft.” een grote rol spelen in het onderwijs. “Kinderen die gamen leren onder meer strategisch denken en samenwerken. Sommige gewone spellen voor de consumentenmarkt hebben naast actie ook een educatief element, zoals bijvoorbeeld de nieuwe release van Assassins Creed, waarin je leert over het oude Egypte. Of wat denk je van een spel met een VR-bril waarbij je
in een ander land bent, in het Engels moet communiceren en op die manier de taal leert? Dit kunnen hele innovatieve manieren zijn om aan de hand van een game spelenderwijs te leren.” Dat techniek alleen voor jongens zou zijn hekelt Carter. “In onze cursussen hebben we een interessante verschuiving gezien. Aanvankelijk boden we alleen programmeerlessen aan, maar toen we ons meer besloten te richten op context
en wat technologische ontwikkelingen voor ons als mens
Kinderen die gamen leren onder meer strategisch denken en samenwerken. betekenen, hadden we ineens van praktisch geen opkomst, ruim veertig procent meiden. Vaak bleken zij erg probleemoplossend te zijn en met hele
intelligente oplossingen voor robots te komen. Wat ik hiermee wil zeggen, als je op een andere manier les gaat geven, kan techniek voor een bredere groep interessant worden. Als we kinderen met de juiste tools en mindset op jonge leeftijd in het onderwijs al weten te interesseren kan de tech-industrie een stuk inclusiever worden. En dat is heel belangrijk, want deze sector kan, ook voor een grotere variëteit in het oplossen van vraagstukken, wel wat meer diversiteit gebruiken.”
Ook games kunnen
Technologie biedt veel nieuwe en spannende mogelijkheden, maar er zitten ook minder positieve kanten aan. maar daarmee leren kinderen niet per se óver techniek alleen
Op school kunnen kinderen nog veel meer leren over bijvoorbeeld programmeren.
Familiegezondheid & -Duurzaam Leven 7 VATTENFALL Partner Content @europeanmediapartner
analysenederland.nl
VATTENFALL - Partner Content
Vattenfall maakt eerste fossielvrije ledikant ter wereld
Cindy Kroon.
Partner Content VATTENFALL
Onlangs onthulde Vattenfall tijdens het ‘Makers van de Toekomst’-event in Amsterdam het eerste fossielvrije ledikantje ter wereld, gemaakt zonder gebruik van olie, gas of kolen. Iets wat vandaag de dag bijna onmogelijk is: we gebruiken fossiele brand- en grondstoffen voor bijna alles wat we doen en produceren. Experts uit de industrie- en transportsector gebruikten dit ledikantje als waardevol symbool om in gesprek te kunnen met specialisten uit de energiebranche, vertegenwoordigers van de natuur- en milieubeweging, studenten én consumenten over de uitdagingen op weg naar een fossielvrije toekomst. www.vattenfall.nl/ledikant
“Veel mensen denken bij grote vraagstukken als CO2-reductie aan grote oplossingen als windparken op zee, of snelwegen vol elektrische auto’s. Maar ook de manier waarop de industrie de dingen produceert die je dagelijks gebruikt en vasthoudt, speelt een wezenlijke rol. De stoel waar je op zit of de pyjama die je je zoontje aantrekt: kunnen die met andere brandstoffen worden gemaakt?” Cindy Kroon, directeur Klanten bij Vattenfall Nederland vindt dat Vattenfall, als toeleverancier én partner van de maakindustrie, een belangrijke rol moet spelen in die verandering. Kroon opende ‘Makers van de Toekomst’ met een hoopvolle boodschap. “Wij willen het mogelijk maken om binnen één generatie fossielvrij te kunnen leven. Daar is de industrie een onmisbare schakel in. Daarom onderzochten we in hoeverre het in 2020 al mogelijk is om éénmalig een product
”
Wij willen het mogelijk maken om binnen één generatie fossielvrij te kunnen leven. volledig fossielvrij, en dus zonder
”
bijbehorende CO2 uitstoot, te ma- elektrische auto van Zweden naar ken. Dit unieke ledikant – symbool Nederland gebracht. voor de volgende generatie – is een alledaags product waar veel verschillende materialen in verwerkt zijn, wat de uitdaging groter en ook kostbaar maakte. Maar het kán, en het ledikant dient als tastbaar, symbolisch voorwerp om met elkaar over in gesprek te kunnen.”
Wat dit ledikant laat zien is dat de uitdaging van de komende jaren zit in het schaalbaar en betaalbaar krijgen van dit soort processen.
Het fossielvrije ledikant bestaat uit verschillende onderdelen die elk zonder gebruik van fossiele brandstoffen als steenkool, gas of aardolie zijn vervaardigd, verwerkt én vervoerd. Omdat een aantal industrieën al bijna volledig uit Europa is vertrokken, is in sommige gevallen zelfs “Wat dit ledikant laat zien is dat teruggegrepen op ambachten die de uitdaging van de komende al generaties worden overdragen jaren zit in het schaalbaar en en dreigen te verdwijnen. Zo werd het beddengoed handgeweven en kwam de Texelse wol voor het matras per zeilboot aan vaste wal. Het hout van het kinderbedje is afkomstig van een boom uit de Noordoostpolder, die met gebruik van groene stroom werd geveld, verzaagd en gedroogd. Voor het logo is zelfs het eerste staal ter wereld gebruikt dat met waterstof in plaats van cokes is gemaakt, uit de proefopstelling voor HYBRIT, de staalfabriek die Vattenfall in Zweden ontwikkelt met staalproducent SSAB en mijnbouwbedrijf LKAB. Dit staal werd speciaal voor het ledikantje per trein en met een
betaalbaar krijgen van dit soort processen. En dat je dit met elkaar moet doen. Wij zijn natuurlijk een energiebedrijf, geen meubelfabrikant, maar we willen wél verder kijken en de samenwerking zoeken om de industrie en de transportsector te helpen fossielvrij te worden”, sluit Kroon af. Dat Vattenfall uiterst serieus is in deze ambitie blijkt, naast HYBRIT, uit de verschillende samenwerkingen die er al zijn met bijvoorbeeld de cementindustrie, softwarebedrijven als Microsoft en biobrandstofproducenten als Preem. In Nederland sloot Vattenfall eind 2019 haar enige kolencentrale en bouwt het bedrijf het eerste subsidievrije windpark op zee ter wereld, Hollandse Kust Zuid.
8
Familiegezondheid & Duurzaam Leven analysenederland.nl
@europeanmediapartnernederland
Feiten Hanna Verboom is bekend als actrice, maar is de laatste jaren voornamelijk bezig als sociaal ondernemer. Ze is oprichter van Get it done, een non-profit organisatie die jonge talenten koppelt aan sociale en duurzame initiatieven in Nederland en buitenland. Ze is ook de founder van Cinetree, een online filmplatform waar je voor een vast bedrag per maand ‘films die langer bijblijven dan dat ze duren’ kan kijken. Te vinden op cinetree.nl.
Profiel
Of Hanna Verboom positief gestemd is? Dubbel. De cijfers stemmen haar negatief, maar mensen geven haar hoop. “Ik ben positief over mensen en over dat we uiteindelijk in staat zijn om de juiste prioriteiten te stellen.” Tekst: Jerry Huinder Foto: Nine IJff
N
egativiteit. Dat is wat Hanna
“Balans is het toverwoord om te komen tot duurzaamheid”
Verboom, bekend als actrice maar tegenwoordig voornamelijk werkzaam als sociaal ondernemer, het meest irriteert binnen de hele duurzaamheidsdiscussie. Want natuurlijk, zo begint ze haar verhaal, is het goed om het over de doemscenario’s te hebben. Een deel ervan is nu eenmaal realistisch, en er moet hard aan de bel getrokken worden. Maar als mensen vooral blijven benoemen wat er allemaal niet goed gaat, dan haakt de in Afrika opgegroeide Verboom af. “Dat er minimale aandacht is voor wat er allemaal wel gebeurt, de stappen die wel gemaakt worden, dat vind ik jammer. Het moet niet alleen maar gaan over de hele grote problemen, want dan denken mensen: ‘Wat kan ik doen, de problemen zijn toch te groot?’ Als je laat zien wat er allemaal wel goed gaat, wordt het wat tastbaarder, wat hoopvoller en kunnen mensen bedenken dat ze zelf ook concrete stapjes kunnen zetten.” ADVERTENTIE
De firma Snel heeft vele praktische ideeën om de kopers van piano’s en vleugels bij te staan. Evert Snel kent als geen ander de weg in pianoland en begeleidt u graag op de zoektocht naar het perfecte instrument. Evert Snel is importeur en enige dealer van Fazioli. Daarnaast kunt u bij de Firma Snel ook terecht voor inkoop, verhuur, restauratie, stemmen, onderhoud, concertservice & transport.
www.evertsnel.nl • info@evertsnel.nl • T. + 31 343-476100 • F. + 31 343-552059
Familiegezondheid & Duurzaam Leven @europeanmediapartner
9
analysenederland.nl
3Vragen aan Peter de Jong
Kleine concrete stapjes inspireren jou?
“Precies. Kleine verhalen van gewone mensen met kleine oplossingen die uiteindelijk grote gevolgen hebben. Of dat nou mensen zijn die innovatief bezig zijn met recycling of mensen die dagenlang plastic aan het opruimen zijn op het strand, maakt niks uit. Dat inspireert mij enorm. De film Tomorrow staat nu op Cinetree.nl (een online filmplatform van onder meer Hanna Verboom waar je voor een vast bedrag per maand ‘films die langer bijblijven dan dat ze duren’ kan kijken, red.): daarin reizen de Franse filmmaker en actrice Mélanie Laurent en Cyril Dion samen de wereld over op zoek naar dit soort verhalen. Prachtig. Dat soort verhalen van kleine successen met grote gevolgen moeten meer aandacht krijgen om mensen inspiratie te geven.” Kan je eens een voorbeeld geven van zo’n klein verhaal dat jou écht inspireerde?
“Een voorbeeld is een vrouw in een stad in Engeland die de doemscenario’s hoorde over de landbouw, een sector waar grote organisaties het land uitputten, en besloot om overal waar ze kon stadstuintjes te beginnen. Op een gegeven moment gingen andere mensen meedoen, scholen volgden, zelfs het politiebureau legde een moestuintje aan. Nu staat die hele stad dus vol met stadstuintjes. En het mooiste bijeffect hiervan is dat de inwoners veel meer
connectie hebben met elkaar. Buurtbewoners praten met elkaar over de tomaatjes die ze uit hun tuintje halen, echt fantastisch om te zien. De vrouw zegt ook dat we volgens haar maar twee dingen nodig hebben om te overleven. Het ene is eten en het andere is connectie. Verbinding tussen mensen. En dat vind ik een heel, heel goed punt, want dat vergeten we soms in het hele duurzaamheidsdebat. We moeten het samen gaan doen, je kan er niet als een individualist inzitten, want dan ga je nooit lange termijn keuzes maken. Maar als mensen in verbinding staan met elkaar en met de aarde, dan maken ze wel andere keuzes.” Wat is het domste dat je ooit hebt gehoord over duurzaamheid?
“Dat het alleen over de planeet gaat. De definitie van duurzaamheid is balance between people, planet, profit. Dus het gaat juist over het vinden van een balans tussen mensen en hun leefomgeving en het behoud van de planeet, maar ook de economie. Ik denk dat dat soms wordt vergeten. Bijvoorbeeld als mensen zeggen: ‘In de supermarkt is alles ingepakt in plastic, dat kan niet, dat moet allemaal weg.’ Oké, denk ik dan, maar dat betekent ook dat er veel meer food waste is, dat er veel meer moet worden weggegooid. Er moet soms iets meer uitgezoomd worden in de discussie, mensen moeten naar het hele plaatje
kijken. We moeten een balans vinden, en niet in extremen gaan zitten.”
duurzaam te zijn, om niet mee te doen aan de consumptiemaatschappij?
“Nou, balans is in ieder geval het toverwoord om te komen tot duurzaamheid. Het gaat over kleine stapjes. In extremen denken gaat niet voor duurzaamheid zorgen. Doe wat je kan. In Tomorrow zit ook zo’n quote: Do good and if you know better, do better. Daar kan ik me helemaal in vinden. We moeten de verbinding zoeken, want we moeten dit samen aan gaan waarbij iedereen doet wat hij kan en als hij meer kan, doet hij meer.
“Ook een beetje in balans, maar ik kijk zeker wel wat ik kan doen. Zo heeft Sara veel tweedehands kleren van vriendinnen, maar ik koop ook af en toe iets nieuws. En ik ben een groot kringloopfan. Een hobbelpaard voor 3,75 euro waar Sara gek op is en een kinderwagen van gerecyclede petflessen. Ik doe wat mogelijk is. Maar waar het zich veel meer in uit, is dat ik nadenk over wat voor wereld ik achter laat. Sara is absoluut een extra trigger om er nog meer mee bezig te zijn.
Waar komt jouw drang naar
In 2037 wordt je dochter 18.
duurzaamheid vandaan?
In wat voor wereld leven we
“Het is natuurlijk sowieso een groot thema voor veel mensen op dit moment. Maar ik sta al van jongs af aan dicht bij de natuur. Ik ben opgegroeid in een dorp in Afrika en ik zag waar het eten vandaan kwam. In Afrika sta je sowieso veel meer in contact met de natuur dan in Nederland. Ook het wij-denken is veel normaler in Afrika. Je hebt bijvoorbeeld de Afrikaanse filosofie Ubuntu, ‘Ik ben, dus wij zijn’, en dat staat natuurlijk haaks op ons individualisme. Mensen in Afrika maken meer keuzes die voor het dorp of voor het land gunstig zijn. Ik denk dat daar mijn respect voor de natuur en mijn drive naar verbinding wel begonnen is.”
dan?
Is balans het toverwoord om te komen tot die wij?
Hoe is het als moeder om
“Het zal een andere wereld zijn, dat is realistisch, maar ik hoop dat de gevolgen van de klimaatverandering meevallen. Dat de veranderingen minimaal zullen zijn.” En ben je dan positief of negatief gestemd?
“Dubbel. Als je de cijfers leest, als je de onderzoekers gelooft, dan is het wel redelijk negatief. Maar als je ziet wat mensen aan het doen zijn en wat voor impact dat heeft op het collectieve bewustzijn, dan ben ik wel weer heel erg positief. Positief over mensen en over dat we uiteindelijk in staat zijn om de juiste prioriteiten te stellen. Dat we uiteindelijk kiezen voor verbinding, voor elkaar, voor die planeet. Boven onszelf.”
Peter de Jong CEO WeGo Carsharing
Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto
Wat zijn de voordelen van autodelen? “Wij zeggen altijd dat kosten en ruimte de belangrijkste redenen zijn om over te stappen op een deelauto. Veel mensen in binnensteden hebben wel een auto, maar gebruiken deze niet zo vaak. Dat maakt de auto vrij kostbaar. Daarnaast nemen ze veel ruimte in op straat of in de parkeergarage. Als je een auto deelt scheelt dit enorm in de kosten en ruimte. Belangrijk is dat de mobiliteit met deelauto’s echt bij het appartementencomplex hoort. Ook heeft het milieuvoordeel, omdat de deelauto’s vaak schoner zijn en er zijn er natuurlijk ook minder van.” Hoe kan autodelen efficiënter worden ingericht? “Dat kan dus bijvoorbeeld door het autodelen aan de woning te verbinden. Als bijvoorbeeld de projectontwikkelaar, de Vereniging van Eigenaren of de Woningbouw dit aanbiedt scheelt het enorm in de bouwkosten voor het complex, want er zijn dan minder parkeerplaatsen nodig. Een parkeerplek kost namelijk zo’n 50.000 euro om te bouwen. De leaseprijs van de deelauto kan vervolgens worden uitgesmeerd over de bewoners, die de auto gebruiken.” En voor de consument? “Voor de consument scheelt het vooral als er vooraf gereserveerd kan worden. Nu moet je maar hopen dat er een auto beschikbaar is als je wilt gaan rijden, maar er zijn nu ook bedrijven waarbij je met een app van tevoren kunt reserveren. Dan loop je nooit het risico zonder vervoer te staan.” ADVERTENTIE
24-26 april: de Hansa Cannonball Run! Een Europese EV City Challenge, een spectaculaire rit met elektrische auto’s. Deelnemers starten vanuit diverse Europese steden, waaronder Amsterdam, om op 24 april 1000 km in 1 dag te rijden naar Sölden in Oostenrijk. Daar volgen een aantal rijvaardigheidstests hoog in de bergen waar de James Bond film Spectre is opgenomen, bezoeken we het uniek James Bond Experience Center 007 Elements en rijden we naar 3000 meter hoogte! Wie is het snelst? Wie is het snelst met het laagste verbruik in kWh? En wie is de technisch beste rijder? De winnaars winnen een spectaculaire helicoptervlucht door de bergen!
Meedoen? Kijk dan snel op www.hansagreentour.com
10 Familiegezondheid & Duurzaam Leven analysenederland.nl
@europeanmediapartnernederland
‘Wij moeten nu juist het goede voorbeeld geven’ Duurzaam Leven
Of ik nou met vissers in Groenland praat, of met jagers in Afrika, allemaal zeggen ze hetzelfde: dit hebben we nóóit eerder meegemaakt, en ook onze voorvaderen niet. Foto: Floortje Dessing
O
veral op aarde veran-
deren leefomgevingen. Temperaturen stijgen of dalen en diersoorten verdwijnen in rap tempo. Het lijkt erop dat de permafrost in grote delen van Noord Rusland aan het smelten is. En door de stijging van de zeespiegel dreigen diverse eilanden – bijvoorbeeld die in de Pacific- opgeslokt te worden door de zee. Al levert klimaatverandering niet voor iedereen alleen maar ellende op, in dit eerste stadium. Op sommige plekken wordt het zelfs gezien als een zegen. Doordat het ijs verdwijnt, in bijvoorbeeld Nunavut het uiterste noorden van Canada, kunnen vissers daar niet drie maar zes - of soms wel zevenmaanden vissen. worden de zomers veel warmer, en er valt regelmatig veel te weinig regen - wat voor grote proOok in Nederland
blemen zorgt. Ook mij vallen die veranderingen op en ook ik voel me daar verantwoordelijk voor. Ik ben natuurlijk jaren de wereld over gevlogen, op zoek naar bijzondere en inspirerende verhalen van mensen in de verste uithoeken van de wereld. Maar de laatste tijd denk ik ook veel bewuster na over vliegen. Toch vind ik het geen goed idee als we ons opeens helemaal tegen reizen keren. Het is juist belangrijk dat we in deze tijd onze blik niet alleen maar naar binnen richten. Om, in mijn geval, de verhalen te vertellen van mensen die juist heel bewust leven, zonder alle moderne gemakken die wij in het westen hebben. Die mensen hebben mij zo ontzettend veel geleerd. Dat je helemaal niet gelukkig wordt van steeds maar weer een nieuwe telefoon of nieuwe kleren, bijvoorbeeld.
Toch vind ik het geen goed idee als we ons opeens helemaal tegen reizen keren. Het is juist belangrijk dat we in deze tijd onze blik niet alleen maar naar binnen richten.
Dessing: “Ook in Nederland worden de zomers veel warmer, en er valt regelmatig veel te weinig regen - wat voor grote problemen zorgt.”
Maar ook hoe belangrijk het is om zuiniger om te gaan met grondstoffen, dat het heel goed is om kinderen te leren waar hun voedsel vandaan komt, en hoe bizar het is dat wij in het westen de wc doortrekken met drinkwater. Als ik na een lange reis weer
terug ben in Nederland verbaas ik me geregeld. Als ik de krant lees lijkt het vaak alsof we onze economische groei belangrijker vinden dan de zorg voor onze planeet.
Natuurlijk zijn er ook goede ontwikkelingen: we worden ons in Nederland steeds bewuster van de gevolgen van ons handelen. Maar veel mensen willen er nog niet aan geloven dat we onze levensstijl zullen moeten aanpassen, ik weet ook dat veel mensen er een hekel aan hebben als ze iets opgedrongen wordt. Ik vind dat zelf óók moeilijk: we hebben hier zo’n goed leven! Het is echt lastig om van sommige fijne gewoontes afscheid te nemen. En natuurlijk, er
zijn veel grotere regeringsmaatregelen nodig - op mondiaal niveau - om de aarde leefbaar te houden. Maar gelukkig kunnen we zelf echt een steentje bijdragen. Ook ondernemers; er zijn zo veel nieuwe mogelijkheden om je bedrijf te verduurzamen.
onze planeet. Ook ik heb er uitbundig van genoten; iets wat de Inwoners van derdewereldlanden niet kunnen zeggen. Zij hebben die kans nooit gekregen. Daarom moeten wij juist nu het goede voorbeeld geven!
Ik hoor wel eens: waarom
zouden wij hier in het westen het voortouw moeten nemen in verduurzaming? Wij hebben decennialang riant hebben geleefd ten koste van
Floortje Dessing, Presentatrice en programmamaakster ADVERTENTIE
Protein from plants Wij brengen jouw merk naar de juiste doelgroep
Give it a chance!
Het is onze missie om jouw merk als marktleider neer te zetten in de meeste gerespecteerde distributiekanalen. Wij zorgen dat je boodschap jouw doelgroep bereikt en een impact op hen heeft.
Every change starts with the decision to try. Inspiration? www.vegafit.nl/recepten
Exclusief verkrijgbaar bij Albert Heijn
Meer weten?
www.europeanmediapartner.com
Familiegezondheid & -Duurzaam Leven 11 Ace & Tate Partner Content
Ace & Tate - Partner Content analysenederland.nl
@europeanmediapartner
We’re working on it! de best in class service te verliezen. We hebben dan ook afstand gedaan van al het onnodige. “We maken nu bijvoorbeeld brillendoekjes van gerecyclede petflessen, brillenhoesjes van duurzaam materiaal, voor de brillen gebruiken we bio- en recycled acetaat en we zijn gestart met het repareren van brillen in de winkels.”
Partner Content Ace & Tate
We willen allemaal graag ons steentje bijdragen aan een duurzamere wereld. Het is dan van belang om ook in ons eigen leven voor duurzamere opties te kiezen, waar mogelijk. Ook veel bedrijven spelen hierop in, maar hoe begint zo’n proces? Marlot Kiveron, Sustainabilty manager bij Ace& Tate, het Nederlandse brillenmerk, vertelt hoe een van oorsprong niet duurzaam bedrijf nu een lans breekt voor een duurzamere brillenindustrie. Foto: Tim Buiting.
Wij zijn zes jaar geleden opgericht in Amsterdam, niet als een duurzaam bedrijf. Wel is transparantie altijd een van onze kernwaardes geweest. “Ik ben vier en half jaar geleden in het supply chain team bij Ace & Tate gestart. Wij waren als bedrijf transparant, maar de brillenindustrie was dat niet. Tijdens een bezoek aan één van onze fabrieken zag ik dat er in het productieproces veel afval overbleef. Onze brillen werden uit het acetaat gefreesd en daar bleef veel van over. Met het resteren-
De sustainability wave was dus ingezet, maar hoe communiceer je hierover? Voor ons voelde het heel onnatuurlijk aan om uit het niets resultaten te communiceren. We kozen ervoor om het proces te delen middels onze eigen blog op Medium.com (We’re working on it). Ook communiceren we open de acetaat werd niets gedaan. Ik gaan beginnen?” over zowel de resultaten als onze vond dat we hier iets mee moesjourney op onze website. Door ten doen.” Samen met Mark de Kiveron: “Uit de eerste impact Lange, Founder en CEO van Ace analyse van 2017 kwam heel duide- het delen van dit proces hopen we & Tate, heeft Kiveron de sustaina- lijk naar voren dat we op onze ver- anderen te inspireren en mee te nebility strategie ontwikkelt. pakkingen konden verduurzamen. men in onze missie, aldus Kiveron. Pas later werd duidelijk waarom. Achter de schermen wordt er dus Maar de brillenindustrie was op Wij gaan above and beyond voor hard gewerkt aan een verduurdat moment nog totaal niet bezig onze klant. Zo kregen klanten een met de verduurzamingsslag, op een handgeschreven persoonlijk kaartje zaming van de brillen, maar hoe merken de klanten dat jullie steeds paar kleine initiatieven na. “We of tasje bij aankoop. Dit creatieve moesten op dat gebied dus gaan gedeelte van ons team past bij ons, groener worden? “Onze eerste impact analyse was vooral gericht pionieren. Het eerste wat wij deden maar is tegelijkertijd ook vervuiop ons product en de productie, lend.” Hier lag de uitdaging om was het uitvoeren van een impact maar we willen ook onze winkels analyse. Want waar moesten we te verduurzamen, zonder daarbij
duurzamer inrichten. We hebben momenteel vierenvijftig winkels in tien verschillende landen en dit jaar komen daar nog eens dertig winkels bij. Voor onze net geopende winkel in Antwerpen hebben we in samenwerking met de Rotterdamse designers van Plasticiet de winkel bekleed en ingericht met platen van gerecycled plastic uit Antwerpen. En wat ikzelf een interessante innovatie vind is onze cleaning kit, bestaande uit biobased schoonmaakmiddel voor je bril die men steeds opnieuw kan vullen in onze winkels, je hoeft deze dus maar één keer aan te schaffen.” Uiteindelijk willen we in 2030 helemaal CO2 neutraal zijn. Alle CO2 die we tot dan niet kunnen verminderen, compenseren we tot 100%. Wij zijn van oorsprong geen duurzaam bedrijf, maar We’re working on it. Meer weten over de responsible journey van Ace & Tate? Neem een kijkje op de website aceandtate. com/responsibility of op de Medium blog We’re working on it> medium.com/were-working-on-it
aceandtate.com ADVERTENTIE
DE NATUUR LAAT JE SCHONER SLAPEN EN ZITTEN 100% Natuurlijke bedden, matrassen, beddengoed én zit- en slaapbanken, belooft Bedaffair, de grootste ecologische woonwinkel in Nederland. “Niet duurder dan bekende kwaliteitsmerken, maar met enorm veel meerwaarde”, aldus Marjolein Vaders, eigenaar Bedaffair. “Designed by nature. Dat is onze focus.” De bank en het bed zijn de meest intensief gebruikte meubels in huis. Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt als je lekker op de bank nestelt of ’s ochtends opstaat, maar deze meubels zijn één van de grootste vervuilers van het milieu en onze gezondheid. Bedaffair, waarvan eigenaar Marjolein Vaders al sinds 1994 pioniert en innoveert met natuurlijke bedden, houdt zich verre van ongezonde meubels. Het volledige assortiment van het bedrijf heeft certificaten welke waarborgen dat elk product vrij van schadelijke stoffen is. Sindskort heeft het bedrijf bovendien matrassen, dekbedden en kussens gemaakt van de meest duurzame, plantaardige vezel ter wereld: hennep. Vele voordelen van hennep in je bed Hennep reguleert vocht beter dan katoen en heeft een temperatuurre-
gelend effect. Hennep is het ideale materiaal voor matras en dekbed, laat Marjolein weten. Hennep is bijzonder huidvriendelijk, zacht maar wat steviger dan katoen, comfortabel, ademend en hygiënisch. Want schimmels en bacteriën krijgen geen kans bij hennep. Bovendien is hennep Europees en heeft geen nare chemicaliën nodig om te groeien. Qua duurzaamheid dus superieur aan katoen. Zit- en slaapbanken vrij van schadelijke stoffen In de wereld van woonmeubels gebeurt nog niet veel duurzaam. Er blijkt genoeg te verbeteren. Banken worden gemaakt van chemische stoffen zoals PUR schuim en polyester. Materialen gemaakt van olie, welke giftige stoffen uitwasemen en van delving tot afvalproduct een milieuprobleem zijn. Materialen waar Marjolein van af wilt. Alle banken bij Bedaffair zijn opgebouwd uit natuurlijke en biologische materialen zoals bio katoen of wol, kokos, massief hout en eco natuurlatex. “De eco zit- en slaapbanken zijn een logische vervolgstap op het assortiment”, zo vertelt ze. “In banken worden dezelfde chemische stoffen gebruikt als in matrassen. Dus ben ik op zoek gegaan naar ecologische, mooie en lekker comfortabele banken. En dat is gelukt.”
Marjolein is gelukkig: “De impact van onze meubels is zo enorm positief voor iedereen en de aarde. Bij teelt wordt de grond verbetert, in gebruik zijn de producten schoon en comfortabel en uiteindelijk is alles te recyclen tot kweekpotjes of isolatiemateriaal. Ons hele assortiment kan teruggegeven worden aan de natuur als schone compost. Ik kan daar enorm blij van worden.”
De producten van Bedaffair vindt u in de webshop www.bedaffair.nl en zijn te zien in de 800 m2 showroom te Heemstede, Cruquiusweg 27a (Zuid Haarlem). De Special Edition hennep-natuurlatex matras, 90x200 cm is verkrijgbaar vanaf € 949. (Direct leverbaar). Een zitbank is verkrijgbaar vanaf € 1684.
12
Familiegezondheid & Duurzaam Leven analysenederland.nl
@europeanmediapartnernederland
Sportprestaties met plantaardig dieet Duurzaam Leven
Vlees wordt nog altijd geassocieerd met hoge prestaties als het aankomt op topsport. De 25-jarige oud-judoka en top CrossFit-atleet Jeremy Reijnders laat met zijn sportprestaties zien dat het ook anders kan. Tekst: Esra Buke Foto: Persfoto
R
Zuurkoolstamppot met zoete aardappel, cranberry’s en vegan nuggets.
eijnders besluit in
2015 over te stappen op een volledig plantaardig dieet nadat hij de documentaire ‘Forks over Knives’ bekijkt: “Als je de documentaire moet geloven, dan is plantaardig eten gezonder dan dierlijk eten en krijg je er als topsporter een gezond en goed functionerend lichaam van. Ik wilde het uitproberen, puur om te zien of ik hiermee daadwerkelijk betere sportprestaties kon realiseren. Er waren nog niet veel andere CrossFit atleten in Nederland die een volledig plantaardig dieet volgden en dat was ook
In de eerste maanden na de overstap merkte ik al significante veranderingen in mijn lichaam. de belangrijkste reden voor mij. Ik dacht als ik hierdoor sneller herstel en vooruitga dan mijn tegenstanders, kan ik daar mijn voordeel uit halen.” zeker. Zo wordt de CrossFit atleet in 2018 tweede op het EK CrossFit en beste Nederlander bij de kwalificaties voor het WK. “In de eerste maanden na de overstap merkte ik al significante veranderingen in mijn lichaam. Ik herstelde sneller, waardoor ik een extra training aan mijn programma kon toevoegen. Daarnaast heb ik meer energie en kan ik voor mijn gevoel helderder denken. Voorheen kreeg ik in de middag een dip en deed ik een middagdutje, dat heb ik sinds mijn overstap naar een volledig plantaardig voedingspatroon niet meer nodig.” Voordeel haalt hij
volgens de sporter misschien kunnen zijn dat het meer energie kost om vlees te verteren dan planten en dat je door meer groenten te eten, ook meer vitaminen en mineralen binnenkrijgt
Recept: Zuurkoolstamppot Duurzaam Leven
Reijnders: “Verplicht jezelf niet om in één keer alles te veranderen.”
en dus meer energie krijgt. “Het is zeer waarschijnlijk dat je net zo goed en snel in spiermassa kunt aankomen met een dierlijk voedingspatroon”, benadrukt Reijnders. “Wat ik voornamelijk wil laten zien is dat het ook mogelijk is met een plantaardig dieet dit soort prestaties neer te zetten en gespierd te worden. Er is nog een grote groep mensen die denken dat je dat niet kunt bereiken met een plantaardig dieet. Een andere grote misvatting is dat je bepaalde voedingsstoffen met een plantaardig dieet niet kunt krijgen. Ik dacht voorheen ook dat ik proteïne uit vlees moest halen, calcium uit melk en Omega 3 uit vis. Maar dit zijn niet de enige bronnen waar dat in zit. Je kunt het ook uit plantaardig voedsel zoals noten, zaden, peulvruchten, granen, vlees-
vervangers, bladgroentes en avocado’s halen.” met een plantaardig dieet sneller herstelt dan met een dierlijk voedingspatroon, kan nog niet omdat er nog onvoldoende wetenschappelijke onderzoek is die het ondersteunt. Ook zijn er genoeg voedingsdeskundigen die dit ter discussie stellen. Toch zijn er naast Jeremy Reijnders nog een hele reeks internationale topsporters, zoals F1-coureur Lewis Hamilton, American-footballspeler Tom Brady en tennissterren Serena Williams en Novak Djokovic die bij een plantaardig dieet zweren en ervaren dat je er sneller door herstelt. Reijnders ervaart daarnaast dat meer topsporters in CrossFit ook die overstap maken. Vaststellen dat je
wordt het ook steeds populairder om over te stappen naar een plantaardig dieet. Zo zullen we in 2020 volgens het Voedingscentrum vaker vegetarisch, veganistisch en meer lokale en seizoensgebonden producten eten. Dit komt onder andere doordat er steeds meer vegetarische restaurants en menukeuzes in bedrijfsrestaurants en op festivals worden aangeboden. Supermarkten bieden daarnaast een groter productaanbod van veganistische producten en maaltijden, die het dierlijke vervangen én, niet geheel onbelangrijk, lekker smaken. Dat maakt de overstap naar een volledig plantaardig dieet een stuk makkelijker. Wel met een kanttekening, want volgens Reijnders is het ene plantaardige dieet, het andere niet. “Het ligt eraan wat je doel is. Maar brood, frisdranken en frietjes zijn per definitie ook plantaardig, maar niet gezond.” In de samenleving
de CrossFit atleet is daarom jezelf zo goed mogelijk te informeren. Hoe meer je weet, hoe makkelijker het ook wordt. Daarnaast zijn er talloze boeken en apps die je erbij kunnen helpen. Dat raadt Reijnders ook aan, zodat je – zeker in het begin – goed bijhoudt dat je de juiste voedingsmiddelen binnenkrijgt en gevarieerd blijft eten. En doe het ook geleidelijk, is het advies: “Verplicht jezelf niet om in één keer heel veel te veranderen. Start bijvoorbeeld de ene week met ontbijt en vervang de week erna, of later, weer een andere maaltijd met plantaardig eten.” Het advies van
De oorzaak zou
Laat je zo goed mogelijk informeren over plantaardige voeding.
Op zoek naar een lekker, makkelijk én vegan recept? Probeer deze lichtzoet-zure zuurkoolstamppot. De combinatie van zuurkool met zoete aardappel en cranberry’s smaakt speciaal en is een echte aanrader als je van stamppotjes houdt. Gebruik vegan nuggets voor de hartigheid en bite. Tekst & foto: Mitu’s Meatless Food
Dit heb je nodig (voor 4 personen): 2 grote zoete aardappelen (+/- 1 kilo) 1 pak zuurkool naturel (500 gram) 2 handjes gedroogde cranberry’s (+/- 100 gram) 1 pakje Vegafit Nuggets Optioneel: Zout en peper Vegan mayonaise Zo maak je het: 1. Schil de zoete aardappelen, kook ze in 12-15 minuten gaar en giet ze af. 2. Stamp de zoete aardappelen fijn tot een puree en meng de zuurkool en de cranberry’s erdoor, breng eventueel op smaak met zout en peper. 3. Bak de nuggets volgens de bereidingswijze op de ver pakking in de oven, pan of airfryer en snijd ze in reepjes. 4. Verdeel de stamppot over de borden en leg de reepjes nuggets erop. Tip: de stamppot smaakt erg lekker met een klodder vegan mayo.
Duurzaam voeding consumeren Duurzaam Leven Tekst: Nadine Fischer
Duurzaamheid is een groot thema binnen zowel het zakelijke- als privéleven van schrijfster en foodblogger Rens Kroes. “Ik heb een holistische kijk op het leven. Je moet niet alleen goed voor jezelf zorgen, maar ook voor anderen en de aarde. Hoe doe je dat? Wat kan je zélf doen om aan het milieu bij te dragen? Veel mensen denken dat ze in hun eentje geen verschil kunnen maken, maar het kan wel! Ik vind het belangrijk dat mensen zich daar bewust van zijn. Over het algemeen ben ik erg optimistisch ingesteld, maar omtrent duurzaamheid moeten we echt even realistisch zijn en dingen anders gaan aanpakken.” Helaas is duurzaam consumeren van voedsel nog niet de standaard in Nederland. Wel denkt Rens dat het een blijvende en stijgende trend is. “Eerlijk is eerlijk; ik leef wel in een bubbel. De mensen om mij heen in de steden zijn er veel mee bezig. Daar is het aanbod ook veel groter dan op het platteland. Veganistische restaurantjes, duurzame supermarkten… Ik hoop echt dat dit zich gaat uitbreiden naar de rest van het land. Wat zeg ik? De wereld! Want wij kunnen nog zo weinig vlees eten; in China bijvoorbeeld eten ze het steeds meer. Ik blijf het een lastig onderwerp vinden, maar laten we dan in ieder geval proberen het op kleine schaal zo duurzaam mogelijk te doen. En dat begint bij jezelf.”
The RAW
TRUTH WIJ BRENGEN JOUW MERK NAAR DE JUISTE DOELGROEP
Soms moet je het zeggen zoals het is: RAW cacao zit namelijk boordevol vitaminen, mineralen, flavonoiden, liefdesstofjes en is vegan. Dat zorgt voor een blij lijf en een feest in je geest. Google het maar. Verkrijgbaar bij AH XL en op ah.nl.
#thinkRAW
www.little.love
LittleLove_Parool_130x190_FC.indd 2
DUURZAAM WONEN
Wil je meer leads en brand awareness genereren met de juiste content? Neem dan contact met ons op!
RAW. VEGAN
18/02/2020 14:15
www.europeanmediapartner.com | nl@europeanmediapartner.com | +31 20 808 82 00
ADVERTENTIE
LEES MEER OP ANALYSENEDERLAND.NL Online interview
Woningen duurzaam en aardgasvrij maken is een belangrijke opgave in Nederland, in 2050 moeten alle 7,8 miljoen woningen aardgas vrij zijn, zo verplicht het ‘Parijs-akkoord’. In het Klimaatakkoord werd vorig jaar december opgenomen dat in de periode 2019-2022 de eerste 100.000 van de 2,4 miljoen corporatiewoningen van het gas af moeten worden gehaald. Corporaties fungeren zo als ‘startmotor’ voor de grootschalige verduurzaming van de Nederlandse woningvoorraad. Foto: Mostphotos
E
ruim één miljoen huizen in en rond historische binnensteden blijkt het lastigst te verduurzamen. Ze zijn moeilijk te isoleren en je breekt de boel er niet zo gemakkelijk open. Na 2030 komt aan bod hoe deze woningen alsnog energieneutraal gemaakt kunnen worden. De technieken zijn dan doorontwikkeld en dus goedkoper. Als alles meezit, kan in 2030 wel 80 procent van de huizen in Nederland aardgasvrij zijn, en groep van
aldus Milieudefensie. De meeste Nederlanders
willen best van het aardgas af, blijkt uit diverse onderzoeken. Alleen ze zeggen ook: begin toch maar even in de buurt hiernaast. Dat schiet niet op. Toch hoeft het niet zo ingewikkeld te zijn. wonen begint met goede isolatie. Drie op de vier huizen in Nederland zijn nog niet goed geïsoleerd. Ook de verwarming is een grote energieverbruiker in huis. Bijna 50% van je energie-rekening bestaat uit kosten voor verwarming en 10% voor warm water. Op een energiezuinige en duurzame manier je huis en water verwarmen loont, zowel voor de portemonnee als het klimaat. Naast investeren in de bekendere warmtepomp kan het investeren in een elektrische vloerverwarming ook een stap in de goede richting zijn op weg naar duurzaam wonen. Duurzaam en gasloos
oplossing voor alle woningen, maar bij het plaatsen van een elektrische vloerverwarming is het wel noodzaak dat er een nieuwe woonvloer in het huis komt na het aanbrengen van het verwarmingssysteem. Als je de oude woonvloer per se wilt Dit is een
behouden wordt het lastig, maar dan bestaat er nog een optie voor wand- of plafond verwarmingssysteem. vloerverwarmingen is de afgelopen jaren enorm vooruit gegaan. Elektrische vloerverwarming is vandaag de dag makkelijk toepasbaar, geluidloos en on-zichtbaar in alle woningen (zowel nieuwbouw- als renovatiewoningen) wanneer het geplaatst is. Ook is er geen extra ruimte en opbouw-hoogte voor nodig en kan het per vertrek of verdieping geplaatst worden. Daardoor kan de financiële investering ook in stapjes gedaan worden. Er is geen jaarlijks onder-houd of vervanging nodig op de langere termijn. Als je elektrische vloerverwarming gebruikt in combinatie met een goede isolatie en de energie die je verbruikt opwekt met groene energie via zonnepanelen of een energieleverancier die groene energie levert, zet je al een goede stap richting een duurzamere woning. De kwaliteit van
HEBBEN WE JE INTERESSE GEWEKT? Het gehele artikel lees je op analysenederland.nl.
14 Familiegezondheid & Duurzaam Leven analysenederland.nl
@europeanmediapartnernederland
Verduurzaming begint bij vloerisolatie Duurzaam Leven
Het kabinet gaat elektriciteit goedkoper maken en gas duurder. Om woningisolatie nog meer te stimuleren is de eerdere subsidieregeling voor eigenwoningen (SEEH) opnieuw opengesteld. Tekst: Marjon Kruize Foto: Aleksandr Davydov
D
eze regeling is op 15 augustus 2019
ingegaan. Voor vloerisolatie is het subsidiebedrag verhoogd van vijf naar zeven euro per vierkante meter. Nadeel van de nieuwe regeling is wel dat je minimaal twee grote maatregelen moet laten doen. Dus naast vloerisolatie zal je ook (spouw)muurisolatie, isolatieglas en/of dakisolatie moeten toepassen om voor de subsidie in aanmerking te komen. Je komt niet voor subsidie in aanmerking wanneer voor de woning al eerder subsidie is verstrekt. qua subsidie buiten de boot valt blijft het overwegen van vloerisolatie zeker de moeite, het liefst in combinatie met een totale aanpak van de kruipruimte. De meest klimaatefficiënte methode is praktisch en doeltreffend. Hierbij worden zogenaamde thermoskussens tegen de onderkant van de vloer geplaatst. Dit is een opvouwbaar isolatiemateriaal dat pas op de plaats van bestemming wordt gevuld met lucht. Er komt dus niet eens een vrachtauto voor uw deur te staan en het materiaal past door ieder luikje waar een mens doorheen kan. Het thermoskussen reduceert de warmtestraling van de onderzijde van vloerconstructies trapsgewijs naar nul. Samen met de stilstaande lucht in de kussens stopt dit het verlies van warmte naar de kruipruimte. Bestaande vloeren worden daarmee zelfs warmer dan nieuwbouwvloeren. Ook als je
gecombineerd met een stevige bodemfolie die woningbreed De thermoskussens worden
wordt aangebracht op de kruipruimtebodem. Dit biedt een schone werkvloer en stopt de aanvoer van vocht uit de kruipruimtebodem naar de woning. Deze bodemfolie kan ook bij veel nieuwe woningen nog zinvol zijn omdat de kruipruimte daar vaak extreem vochtig is. Het complete systeem is geschikt voor alle vloertypen; hout, beton en steen. Ook nieuwere woningen die bij de bouw al zijn geïsoleerd met EPS (polystyreen) kunnen hiermee gemakkelijk van extra isolatie worden voorzien. Heeft de woning vloerverwarming dan lekt er permanent warmte weg aan de onderzijde en is het aanbrengen van thermoskussens vrijwel altijd zinvol. Naast vloerisolatie zijn er nog meer slimme oplossingen om energie te besparen. Denk bijvoorbeeld aan een radiatorfolie ontwikkeld die onzichtbaar zijn werk doet. Om het verlies van geïsoleerde CV-buizen verder te beperken worden de leidingen verzilverd. Ook is er een folie waarmee je de CV-ketel en je boiler kunt inpakken om zo de warmte beter binnen te houden. De folie bespaart bij een close-in boiler zomaar tussen de 60 en 100 kWh per jaar.
natuurlijk gaan voor dubbel glas en wandisolatie, maar als je de vloer niet meeneemt vergroot je de kans op vochtproblemen bij de koude vloer. Het vocht dat eerst op het enkelglas condenseerde, trekt naar die koude zone onderin de woning. Dit kan niet alleen schimmelvorming veroorzaken, maar ook zorgen voor meer huisstofmijten in de vloerbedekking. Een los tapijtje op een parketvloer, wat in een woning met enkelglas nog onschuldig is, verandert in een gezondheidsrisico nadat isolatieglas is geplaatst omdat hierdoor huisstofmijtallergeenconcentratie toeneemt tot boven de kritische grens waarvan de WHO aanneemt dat je allergisch kunt worden. Ga dus altijd eerst voor de vloer. Ook kan je
Komt er binnenkort een einde aan het vlees-tijdperk?
Minder vlees eten is beter voor het milieu Duurzaam Leven
Vlees eten? Nergens voor nodig. Er zitten voldoende eiwitten in andere, meer milieuvriendelijke producten. Tekst: Marjon Kruize Foto: Nicolas Postiglioni
K
een einde aan het vlees-tijdperk? Als het aan de Raad voor de Leefomgeving & Infrastructuur ligt, in ieder geval wel. Onlangs bracht de Raad een adviesrapport uit met een duidelijke boodschap. De huidige veestapel moet drastisch worden gereduceerd, om tegemoet te komen aan de klimaatdoelen. Boeren in Nederland zullen dan ook moeten streven naar ander, minder intensief landgebruik. De overheid, omt er binnenkort
De huidige veestapel moet drastisch worden gereduceerd, om tegemoet te komen aan de klimaatdoelen.
Ook als je qua subsidie buiten de boot valt blijft het overwegen van vloerisolatie zeker de moeite.
op haar beurt, moet milieubewuste voeding stimuleren, bijvoorbeeld door de invoering van een vleestaks. Tenslotte zullen consumenten vlees en zuivel voortaan vaker moeten laten staan.
in de mate waarin we ze nu tot ons nemen ook helemaal niet zo goed voor ons. Bestond ons dieet in de jaren zestig nog maar voor de helft uit dierlijke eiwitten, de toenemende welvaart heeft gezorgd voor een stijging met 20%. Maar al die biefstukjes, karbonaadjes en kipfilet hebben ook bijgedragen aan de toename van welvaartsziektes als obesitas, diabetes en verhoogd cholesterol. Dierlijke eiwitten zijn
Het goede nieuws:
zo veel vlees hebben we helemaal niet nodig. Plantaardige producten, zoals tofu, tempeh, peulvruchten, volkorenbrood, noten en groente bevatten voldoende eiwitten. Daarnaast wordt het hardcore veganisten aangeraden om hun dagelijkse dieet met extra vitamine B12 aan te vullen. De Raad voor de Leefomgeving & Infrastructuur suggereert dan ook om aanpassingen aan te brengen in de Schijf van Vijf die het Voedingscentrum hanteert. voor het milieu moeten zorgen hoeft natuurlijk niet te betekenen dat we alle dierlijke eiwitten uit ons dieet moeten schrappen, maar door een keer in de week een vegetarische of veganistische dag in te voeren kan je al gauw een hele hoop water en CO2-uitstoot besparen. Dat we beter
ADVERTENTIE
Carsharing Solutions
Plant-based dairy is the way forward. So, we made it delicious. De overgang naar een bewuste lifestyle is een uitdagende en persoonlijke reis. Gelukkig sta je
Onze romige yoghurts en ijs op basis van kokos, amandel of haver, hebben de smaak al te pak-
er niet alleen voor: 1 op de 5 Nederlanders heeft de stap al gezet. Wij willen je laten ervaren dat een plantaardig leven naast duurzaam, gezond en diervriendelijk, ook vooral waanzinnig lekker is.
ken. Met hun natuurlijke ingrediënten bewijzen zij hoe verrukkelijk plantaardige zuivel kan zijn. Het is onze missie om de standaard te flippen en van dierlijke zuivel het alternatief te maken.
Are you in? Flip your standard
W W W. A B B OT K I N N E YS . CO M
Warmere vloer, meer comfort en gezondere woning
KLIMAATEFFICIËNT Alle broeikasgassen die wij nu nog uitstoten, dragen bij aan de
TONZON VLOERISOLATIE, ANDERE TECHNIEK, BETER ISOLEREND EFFECT Vloeren verliezen vrijwel alle warmte door uitstraling aan de onderkant. Andere soorten isolatie (zoals het in de nieuwbouw gebruikte EPS) beperken wel het warmteverlies door geleiding maar stralen de doorgelaten warmte aan de onderkant gewoon uit. Zo lekt 24 uur per dag warmte aan de
versnelling van het broeikaseffect.
onderkant weg, waardoor zelfs nieuwbouwwoningen met vloerverwarming nog niet echt energiezuinig zijn. Het unieke TONZON Thermoskussen
isolatiematerialen goed zijn omdat ze
reduceert deze warmtestraling trapsgewijs tot vrijwel nul. De vloer wordt sneller warm en de vloertemperatuur is hoger bij een lagere
juist. Soms duurt het jaren voordat
luchttemperatuur. Zo heeft u meer comfort met minder energieverbruik.
de besparing op de CO2-uitstoot.
Daarom moeten we, als we energie willen besparen, ook gaan letten op de klimaat- en milieukosten die wij daarbij maken. De uitspraak dat alle alle energie besparen, is daarom niet alle energie is terugverdiend door Het TONZON Thermoskussen is de
TONZON Vloerisolatie zorgt ook bij nieuwere woningen nog voor een stijging van het wooncomfort, een lagere gasrekening en minder vocht in huis.
meest klimaat-efficiënte vloerisolatie ter wereld zo blijkt uit onderzoek van het NIBE. Omdat er bij de uitvoering geen vrachtwagens zijn betrokken,
SCHONE DROGERE KRUIPRUIMTE Het wonen boven een vochtig gat in de grond is niet prettig en soms ronduit ongezond. Door onderdruk wordt constant vochtige lucht uit de kruipruimte de woning ingezogen en dat vocht moet door ventilatie weer worden afgevoerd. Dit kost energie en daar willen we juist zo weinig mogelijk van gebruiken. TONZON Bodemfolie stopt de verdamping van vocht uit de bodem, remt het vrijkomen van schadelijk radongas en zorgt zo voor een schone, drogere kruipruimte. Dit is misschien wel de meest duurzame maatregel voor veel nederlandse woningen. In de gebruiksfase biedt het talloze voordelen waaronder energiebesparing. De TONZON Bodemfolie is volledig recyclebaar.
blijft de uitstoot van fijnstof en stikstof in de binnensteden beperkt. Thermoskussens
Bodemfolie
DUURZAME TIPS Tonzon HR-Radiatorfolie kan direct achterop de radiator worden geplakt zonder dat deze van de muur hoeft. Het doet zo onzichtbaar zijn werk. Voor meer informatie kijk op:
www.tonzon.nl of bel 053 - 433 23 91