Analyse #54 - Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit

Dit is een commerciële uitgave van European Media Partner bij deze krant.

Nr. 54 April 2020

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit EUROPEAN

Lees meer interessante artikelen op analysenederland.nl

MEDIA PARTNER

Bedrijven bevinden zich in een crisis Hoe kunnen zij zich staande houden?

Uri Rosenthal:

‘Bedrijven die internationaal ondernemen, profiteren van kennis die de wetenschap heeft opgeleverd’ Lees meer op pagina 36

Human Resources:

Innovatie kan zorgfunctie aantrekkelijk maken Lees meer op pagina 24

CORTESECAPITAL

Facility Management:

Het digitale landschap in de coronacrisis Op dit moment zie je dat bedrijven bepalen wat ze op de korte en langere termijn kunnen doen. Dit doen zij bijvoorbeeld door hun budgetten te verkleinen of te pauzeren. Ook kunnen sommige mensen niet hun producten of diensten leveren.

Lees meer op pagina 35

Investeren en beleggen:

Paul Koster Directeur VEB “Een bedrijf dat geen aandacht heeft voor duurzaamheidsvraagstukken heeft op termijn geen bestaansrecht meer.”

Lees meer op pagina 8

Beleggen in zorgvastgoed (gezondheidscentra) Uw vermogen op een gezonde plaats Klik hier voor meer informatie.

2

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

IN DE PUBLICATIE Investeren, Beleggen en Bedrijfscontinuïteit 2. Voorwoord: Amir Sajjadi 6. Blockchain-technology niet alleen negatief 8. Profiel: Paul Koster 11. Stabiel rendement en vakantieplezier 10. Uitdagingen van de energietransitie

16 Profiel: Bernard Wientjes 22 Samen een ’nieuw’ team vormen 23 Duurzame inzetbaarheid 26 Hoe gaat jouw bedrijf om met de crisis?

28 Voorwoord: Yvette Watson

29 Circulaire economie: kansen en uitdagingen 35 Het digitale landschap in de coronacrisis 36 Profiel: Uri Rosenthal

PROFIELEN IN DEZE PUBLICATIE

ANALYSE.

E

presenteert Analyse Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit. Door de COVID-19 crisis bevinden veel bedrijven zich momenteel in een lastige situatie. Wij zoomen in op een aantal sectoren om te laten zien hoe zij zich staande houden nu de crisis het land in zijn greep houdt. uropean Media Partner

ANALYSENEDERLAND.NL De cloud staat paraat Ondanks het coronavirus proberen we bedrijven draaiende te houden.

EXCLUSIEF VOOR HET WEB

we op facilitymanagement. De focus in deze sector ligt al langere tijd op duurzaamheid en circulariteit.

Hoe zetten bedrijven dit door? Ook kijken we naar de hygiëne op kantoor. Deze blijkt in de coronacrisis van groter belang dan ooit tevoren.

Daarop aansluitend focussen

in op crisismanagement, een onderwerp dat nu meer dan ooit bovenaan de agenda’s van bedrijven staat. Hoe kunnen bedrijven zorgen dat ze ook nu het beste uit hun bedrijf kunnen halen om hun continuïteit te garanderen.

Bekijk exclusieve films en video's op onze campagne website.

Ook zoomen we

en beleggingswereld. De beurzen laten meer dan ooit zien dat er op de aandelenmarkt weinig zekerheden bestaan. De coronacrisis zorgde ervoor dat de beurzen flink instortten. Misschien is het nu dus een goed idee om te kijken naar alternatieve beleggingsvormen. Wij zetten er enkele voor je uiteen.

Allereerst de investerings-

ook naar de ontwikkelingen rondom de klimaatneutrale samenleving. We staan voor een lastige taak als het gaat om het bestrijden van het coronavirus, maar dat maakt de klimaatcrisis niet minder urgent. Hoe staat het ervoor met de energietransitie en de CO2-uitstoot in Nederland?

Daarnaast kijken we

naar de HRM-sector.

Nu we steeds meer vanuit huis werken, moet HR op een andere manier vormgegeven worden. We zijn afhankelijk van technologische oplossingen en moeten alles op alles zetten om onze werknemers vitaal te houden, zodat ze productief kunnen werken. We zoomen hierbij specifiek in op de duurzame inzetbaarheid van medewerkers in de zorg, die nu voor een enorme uitdaging staan.

Vervolgens kijken we

ANALYSE #54 Business Continuity

we ook naar de internationale handel. Ook hier zijn de effecten van de coronamaatregelen natuurlijk overduidelijk.

Moeten bedrijven nu nog wel willen uitbreiden? En zo ja, hoe moeten ze dat nu dan aanpakken?

ANALYSENEDERLAND.NL Flexwerker niet meer weg te denken Het aantal flexwerkers neemt snel toe.

Paul Koster Directeur VEB

Uri Rosenthal Voorzitter AWTI

Bernard Wientjes Voorzitter VNCI

Medy van der Laan Voorzitter Energie-Nederland

Anny Hartstra Directeur Arkin

Hans Spanjers Manager Duurzaam Inzetbaarheid Centrum

Als laatste kijken

u zich ook bevindt, deze crisis treft ons allemaal. In deze campagne vindt u praktische tips en informatie die het u hopelijk iets gemakkelijker zullen maken. Wij wensen u veel leesplezier.

In welke branche

Campagne Managers: Jules van Damme, Mohamed Nabih, Solange Abraham, Matthew Chin & Bruce Tamara Managing Director: Amanda Ghidoni Chief Content Officer: Mats Gylldorff Redactie: Marjon Kruize, Féline van der Linde Graphic Design: Charlotte Hovenier Tekst: Merel de Bruijn, Jerry Huinder, Marjon Kruize, Féline van der Linde, Hugo Schrameyer, Mark van Seggelen Coverfoto: Harold Wijnholds & persfoto Gedistribueerd met: Het Financieele Dagblad 2020 Drukkerij: RODI Rotatiedruk

European Media Partner Wij maken online en print campagnes met waardevolle, interessante content die gedistribueerd worden naar relevante doelgroepen om de business van onze klanten te laten groeien. Onze branded content en native advertising oplossingen zetten jouw verhaal op de eerste plaats.

Op onze campagne website vindt u nog veel meer interessante artikelen en interviews.

Uitgegeven door: European Media Partner Nederland B.V Keizersgracht 424 NL-1016 GC Amsterdam Tel: +31 20 808 82 00

Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in samenwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen.

Web: www.europeanmediapartner.com

Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

Email: nl@europeanmediapartner.com redactie@europeanmediapartner.com ADVERTENTIE

JUISTE BEGELEIDING BIJ (VASTGOED) FINANCIERING 123Vastgoedfinanciering helpt vastgoedbeleggers bij investeringen door deze te toetsen en de juiste vastgoed financiering daarbij te matchen. Tot hun klanten, door heel Nederland, behoren particuliere vastgoedbeleggers en professionele beleggers. Wij zijn de specialist in ons vakgebied, aldus Jan Pieter Makkink van 123Vastgoedfinanciering. “Wij adviseren onze klanten niet vanuit het product, maar vanuit de beleggingsvisie. Wij zijn een dienstverlenend bedrijf en begeleiden onze klanten van A tot Z met onze expertise, kennis en kunde om zo het maximale uit de financiering te krijgen en daarmee het rendement te kunnen verhogen voor onze klanten.”

Dit doen wij onder andere door een breed netwerk van zowel Neder-

tien jaar vast, aldus Makkink. “Hier kan geen enkele Nederlandse bank tegenop. Bovendien kan bij elke notaris hier in Nederland de akte worden ondertekend.”

landse als Duitse financiers, aldus Makkink. “Wij onderscheiden ons door een breder aanbod aan onze klanten te bieden. Zo werken wij momenteel samen met een Duitse financier, die speciaal voor mensen in loondienst, met een vast contract voor onbepaalde tijd, verhuur hypotheken verstrekt. Deze financier verstrekt tot maximaal vijfenzeventig procent van de marktwaarde vanaf een rente van 1.85% voor

Wat er op dit moment aan de hand is, is heel bijzonder, volgens Makkink. “De economie wordt geraakt in de volledige breedte. De vastgoed financiers anticiperen hierop door de rentes en voorwaarden aan te passen. Hier in Nederland zijn de tarieven al met 0.75% verhoogd, maar in Duitsland is de rente nog steeds 1.85% voor tien jaar, aldus Makkink. “Daarnaast is het voor vastgoedbeleggers een goede periode om hun portefeuilles tegen het licht te houden. ”Verhuurde woningen zijn momenteel nog goed te financieren. De impact van deze crisis kan dit in zekere mate beïn-

vloeden. Mijn advies is dan ook: anticipeer door een goede financiering te regelen nu het nog kan om zo eventueel voordeel op de rente, aflossingsmogelijkheden en liquiditeiten te creëren. Zo is het aan te raden om met het huidige sentiment uw portefeuille te herfinancieren en de overwaarde ‘contant’ te maken zodat u voldoende liquiditeiten heeft voor nieuwe aankopen.

Want kansen gaan zich ook in deze tijd zeker voordoen. Het is prettig goede liquiditeitsratio’s te hebben, want cash is king, zeker in tijden van crisis, besluit Makkink.

Ga voor meer informatie naar www.123vastgoedfinanciering.nl of bel 085 130 1584.

Ambassador Vermogensbeheer - Partner Content Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit

3

analysenederland.nl

‘Value investing is de meest solide manier van beleggen’ een stootje kunnen en waarbij de langetermijn perspectieven onverminderd goed zijn.

Partner Content Ambassador Vermogensbeheer

”

Ambassador Vermogensbeheer uit Blaricum is een nichespeler in beleggingsland. Waar ruim 90% van de markt portefeuilles samenstelt met beleggingsfondsen en trackers, belegt Ambassador hoofdzakelijk in individuele titels op basis van eigen research en volgens de value methodiek.

Ons team bestaat uit elf professionals waarbij de focus ligt op eigen research en op het bedienen van onze relaties. De rest is zoveel mogelijk uitbesteed.

Ambassador werkt met twee depotbanken, InsingerGilissen Bankiers en BinckBank, waar de rekening voor de relatie op eigen naam wordt geopend. Via een beheerovereenkomst geeft de relatie Ambassador de opdracht en volmacht om het beheer over de rekening te voeren. Zaken als compliance, administratie en systeembeheer worden grotendeels extern ingekocht of uitbesteed.

Daarnaast maken wij gebruik van gespecialiseerde software om de portefeuilles efficiënt te kunnen beheren en de risico’s in de portefeuilles op continue basis te kunnen monitoren. Onze relaties hebben digitaal 24/7 inzage in de portefeuille en ontvangen ieder kwartaal een uitgebreide rapportage.

Beleggingscommittee Ambassador Vermogensbeheer

Hoop is geen strategie Bij Ambassador beleggen wij volgens de value investing principes: onderwaardering, een trigger om de onderwaardering eruit te laten komen en cashflow in de vorm van dividend en rente. Hierbij spelen emoties of opportunisme geen rol. In essentie komt deze filosofie erop neer dat we bedrijven selecteren waarvan de prijs die we willen betalen met een flinke korting noteert ten opzichte van de door onze eigen analisten, berekende intrinsieke waarde van het betreffende bedrijf.

Deze korting of onderwaardering wordt vastgesteld op basis van gedegen fundamenteel onderzoek.

De basis voor deze aanpak is gelegd in de jaren ’20 en ‘30 van de vorige eeuw door Benjamin

Graham, een Amerikaanse investeerder en professor aan de Colombia University, en heeft later veel bekendheid gekregen dankzij de succesvolle invulling door ondermeer Warren Buffett.

Door de jaren heen heeft de value filosofie zich bewezen als een zeer succesvolle lange termijn beleggingsstrategie.

In deze onzekere tijd is iedereen op zoek naar houvast. Ambassador staat in contact met veel bedrijven en maakt van elke investering een eigen investment case.

Als je kiest voor een bepaalde filosofie, dan moet je die trouw blijven. Ook als het een keer wat minder gaat, moet je je eigen koers blijven varen. Zeker in deze periode lijkt het of beleggers er moeite mee hebben om door de cyclus heen te kunnen kijken. Veel lange termijn beleggers worden in tijden van crisis in één klap korte termijn beleggers. Iedereen In deze onzekere tijd is iedereen zal begrijpen dat de cijfers de op zoek naar houvast. Ambassador komende kwartalen minder staat in contact met veel bedrijven zullen zijn. Echter, bedrijven met en maakt van elke investering een sterke balans en een goede een eigen investment case. We cashflow zullen daarna snel weer maken nu conservatieve aannames operationeel en succesvol zijn. vanwege het corona effect en kijken Je raakt tenslotte niet zomaar je goed naar de schuldposities van marktpositie kwijt. de bedrijven. Uiteindelijk willen wij die bedrijven in de portefeuille We zijn in deze periode zeer hebben die op korte termijn tegen actief met de portefeuilles.

We onderzoeken of onze beleggingen nog voldoen aan de investeringsbeslissing die er aan ten grondslag lag. Waar nodig herbalanceren we de posities in portefeuille. Oftewel bedrijven die in onze optiek te hard zijn afgestraft, kopen wij bij richting de modelweging. En uiteraard kijken we kritisch naar de bedrijven die op onze watchlist staan, of die inmiddels rond het niveau staan waarop we ze willen kopen voor onze portefeuilles.

Dit doen wij voor onze Value portefeuilles en uiteraard ook voor onze twee thema mandaten, het Hoog Inkomen Mandaat en het Vastgoed Mandaat. De laatste belegt uitsluitend in beursgenoteerd vastgoed.

Magazine Puur & Persoonlijk Wij hechten veel waarde aan communicatie in zowel goede als slechte tijden. Dit doen wij via nieuwsbrieven, video’s, presentaties en ons eigen magazine “Puur & Persoonlijk”. Deze komt halfjaarlijks uit en geeft een goed beeld van onze organisatie en onze visie op beleggen.

Wilt u meer informatie over Ambassador Vermogensbeheer, haar beleggingsfilosofie en de verschillende mandaten, vraag dan het kennismakingspakket aan op de website ambassadorvermogensbeheer.nl

www.ambassadorvermogensbeheer.nl

‘Blijf op de hoogte van de investeringen van een Value Belegger’.

Vraag nu ons

GRATIS welkomstpakket en magazine aan.

4

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Belegt u duurzaam?

Voorwoord

U vraagt zich vast af: ‘Wat is duurzaam investeren?’. Het feit dat de financiële wereld smijt met dit soort slogans maakt ze niet gemakkelijker te begrijpen. De door de banken uitgevonden vaktermen en afkortingen kunnen nogal overweldigend zijn; ESG, SRI, SDI doelen, duurzaam, impact, ethisch, circulair, sociale investeringen, gendergelijkheid, dierenwelzijn. Het zijn slechts enkele van de termen waar adviseurs mee smijten.

Foto: Austin Distel

I

pure vorm is duurzaam investeren simpelweg investeren in duurzame bedrijven. Bedrijven die opereren zonder natuurlijke grondstoffen uit te putten en die een ecologische balans nastreven. n zijn meest

voor het milieu en de klimaatverandering. Dus, wat houdt ESG precies in, en is het voor jou van belang? van doen met problemen zoals klimaatverandering, lucht- en watervervuiling, afvalmanagement en energie efficiëntie.

Onder sociale factoren vallen onder andere mensenrechten, consumenten privacy, gendergelijkheid en data security. Governance gaat om bedrijfsstructuren, ownership van bedrijven, financiële rapportage en de vergoedingen van executives. hebben

investeerders is het onderzoeken of verschillende bedrijven zich aan de ESG-principes houden nog niet zo vanzelfsprekend wanneer ze besluiten waar ze hun geld willen inzetten. De winst mag immers niet ten koste gaan van duurzaamheid.

Voor de meeste

In 2019 ontvingen duurzame fondsen die investeerden in bedrijven met ESG-attributen zo’n 20,6 miljard dollar aan nieuwe investeringen.

thema’s is ESG – en vooral de ‘E’ – de laatste tijd steeds belangrijker geworden na een significante toename in het bewustzijn

Dit is waar

Van de duurzame

duurzame fondsen die investeerden in bedrijven met ESG-attributen zo’n 20,6 miljard dollar aan nieuwe investeringen. Dit was vooral een gevolg van zorgen omtrent het milieu, bijvoorbeeld over klimaatverandering. Ondanks dat het een recordjaar was voor instroom in ESG-fondsen is het beheerde geld in dit segment nog steeds onbeduidend, en het verbleekt in vergelijking met de investeringen in onderlinge en op de beurs verhandelde fondsen.

In 2019 ontvingen

‘Environmental’ factoren

decennia is duurzaamheid echter een veel bredere term geworden, waar ook ESG (Environmental, Social en Governance), SRI (Socially Responsible Investing) en meer onduidelijke thema’s als ‘ethisch’ en ‘impact’ bij inbegrepen zitten. Deze termen op zich zijn op hun beurt ook weer erg breed.

In de afgelopen

hun duurzame referenties als op traditionele factoren zoals waarderingen en winstgroei.

duurzame fondsen een belangrijke rol zouden kunnen spelen. Zij selecteren bedrijven om in te investeren gebaseerd op zowel

mensen nou precies tegen? Het probleem, volgens velen, is educatie. Veel investeerders zijn zich simpelweg niet bewust van de opbrengsten die ze kunnen behalen door te investeren in duurzame, en met name ESG, fondsen.

Anderen maken zich zorgen over ‘green washing’, waarbij een bedrijf valse milieuclaims maakt.

Maar wat houdt

investeren de mainstream te maken moeten we, vooral de jongere generatie, ons realiseren welke we impact onze manier van leven op onze planeet heeft en moeten we investeren in bedrijven die duidelijke oplossingen bieden om uitdagingen omtrent het milieu aan te pakken.

Om van duurzaam

we de transitie van de oude economie naar een nieuwe, duurzame economie, wat grote financiële voordelen kan hebben in het creëren van nieuwe industrieën, productie, miljoenen nieuwe banen en een betere kwaliteit van leven.

Om van duurzaam investeren de mainstream te maken moeten we ons realiseren welke impact onze manier van leven op onze planeet heeft.

De f inanciële industrie

moet ook veranderen. Zij moet wat bagage kwijt door minder jargon te gebruiken, waardoor het makkelijker voor ons wordt om duurzaam investeren en de manier waarop het ons leven kan verbeteren te begrijpen. Dit kan door simpelere, no-nonsense investeringsproducten te creëren die ons de mogelijkheid bieden iets goed te doen met een goede opbrengst.

Amir Sajjadi, Manager AMROC International Equity Fund en AMROC Sustainable Fund in Nederland

in duurzame bedrijven financieren Door te investeren

ADVERTENTIE

Beleggen in onzekere tijden: zeker doen, maar zonder emoties Emotie en beleggen gaan slecht samen. Bij beleggen is rationaliteit de sleutel tot succes. Baseer je beleid op feiten en niet op meningen. Dit betekent dat je geen voorspellingen moet doen want, de kans dat die uitkomen is vrijwel nihil. Ook nu heeft niemand voorspeld dat de daling van de markt zou worden veroorzaakt door een virus als deze.

Zelfs als je een keer op het juiste moment verkoopt dan heb je maar de helft van het probleem opgelost. Een directe consequentie van die verkoop is dat je ook weer een goed instapmoment moet uitkiezen.

Dat betekent dat je al twee keer achter elkaar een goede beslissing moet nemen op het juiste moment en die kans is bijzonder klein. Als je één van de beide keren het fout doet heeft dat een enorme negatieve impact op je lange termijn rendement.

Dit is dan ook de reden dat beleggers

met een passieve strategie geen overbodige tijd, geld en energie stoppen in het proberen te voorspellen van de markt. De besparing op deze overbodige energie leidt direct tot lagere kosten. Deze lagere kosten én het feit dat Index People geen verkeerde voorspellingen doet, leiden weer tot een hoger rendement. Het klinkt simpel maar het is in de basis ook simpel.

Beleggen doe je voor een langere termijn.

Wat er vandaag voor koersen in de portefeuille staan is in zekere zin irrelevant als je voor bijvoorbeeld tien jaar belegt.

Het is slechts een foto van vandaag en die zegt niets over hoe je portefeuille er over tien jaar uitziet. Hou de focus dus op die langere termijn. Bovendien geeft dat ook meer rust en dat is ook fijn.

De coronacrisis is alsof je in een TGV zit en iemand aan de noodrem trekt. De economie is voor een groot deel tot stilstand gekomen. Echter, net als die trein zal ook de economie weer in beweging gaan komen. Bovendien zal die trein niet binnen een minuut weer op de oude snelheid zijn en zal je waarschijnlijk wat later aankomen op de plek van bestemming. Dat de trein gaat rijden en op de bestemming zal uitkomen is het meest waarschijnlijke scenario.

Je moet dan ook gewoon blijven beleggen.

Met een plan en zonder emotie. Daarom bestaat Index People. Juist in turbulente tijden standvastig en consequent beleggen conform een vooraf met jou afgestemd beleggingsbeleid zonder speculeren.

Ga voor informatie naar www.indexpeople.nl of neem contact met ons op via 023 711 44 16.

- Partner Content Investeren, BeleggeneToro & Bedrijfscontinuïteit

5

analysenederland.nl

Een handelsplatform dat functioneert als een sociaal netwerk Partner Content eToro

Twee jonge broers hadden een droom om van aandelenhandel iets begrijpelijks, gebruiksvriendelijks en sociaals te maken.

Samen creëerden ze een online handelsplatform dat een revolutie teweegbracht in de manier waarop mensen aandelen kopen en verkopen.

De twee broers, Yoni en Ronen Assia, deelden de gemeenschappelijke droom om een bedrijf te starten. Ze hadden verschillende interesses en kennis, maar begrepen al snel hoe ze van elkaars sterke punten konden profiteren, legt Yoni uit. “Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in handelen en programmeren, al sinds ik 13 jaar oud was. Ronen maakt hier altijd grapjes over, hij was de kunstenaar die graag schilderde. Toen we naar school gingen, verkocht ik de schilderijen die hij had gemaakt.”

Toen Yoni 25 was, begonnen de broers te brainstormen over hoe ze de handel in aandelen gemakkelijk te begrijpen en gebruiksvriendelijk konden maken: een service waarmee je kunt handelen zonder rapporten en Excel sheets te analyseren. Samen creëerden ze Etoro.

komende 12 maanden in waarde stijgen als gevolg van de devaluatie van traditionele valuta’s. Je moet altijd een bepaalde hoeveelheid cryptocurrencies in een uitgebaYoni Assia, Optimistisch, ondanks de lanceerde portefeuille hebben, Oprichter en CEO van eToro.com moeilijke situatie maar niet meer dan 10 procent, Als de wereldmarkt wankel is, is het omdat ze onstabiel zijn.” gemakkelijk om je defensief op te Yoni's drie tips om te beginstellen, maar Yoni is optimistisch Wat vind je van de ontwikkeling nen met investeren: over de toekomst. Steeds meer efvan blockchain?

1. Doe je onderzoek en leer fectenmakelaars en hobbyspaarders “In Blockchains zit een hoop zoveel mogelijk. zoeken naar alternatieve oplossinpotentie. Technologie kan bijLees over de bedrijven, lees gen die niet traditioneel en rigide voorbeeld verschillende stadia hun jaarverslagen. Als je de zijn. “Ik denk dat veel mensen van de enorme administratie in cijfers moeilijk kunt lezen, zich hebben gerealiseerd dat onze de branche vereenvoudigen. Daar vraag dan om hulp. services diensten bieden die sneller zal de blockchain-technologie een zijn dan traditionele platforms. We steeds grotere rol in gaan spelen.

2. Investeer in bedrijven die zien steeds meer gebruikers naar We hebben altijd in Etoro geloofd. je begrijpt. ons zoeken. We zien dat steeds In de komende tien jaar zullen ook Soms drinken mijn kinderen Het voordeel van eToro ten opmeer gebruikers naar ons zoeken. de traditionele financiële instellinCoca Cola - ze vragen dan Etoro, begonnen in 2007, is ‘s wezichte van zijn concurrenten ligt in Ze downloaden de app, starten een gen overstappen op het gebruik altijd om meer. Ze zullen alrelds grootste sociale handelsplatde kernwaarden van de dienst: een account en zijn al na vijf minuten van Blockchain. Spannend is de tijd van de frisdrank houden, form en is al lange tijd de leider in open en duidelijk platform dat het klaar om te winkelen. Door onze mogelijkheid om 24/7 activa naar daarom geloof ik dat Coca de fintech revolutie. Miljoenen gegemakkelijk maakt om te investegeautomatiseerde oplossingen kun- elkaar te kunnen sturen.”

Cola een bedrijf is dat ook in bruikers, van professionele effecten- ren. Een platform dat geschikt is nen we groeien, ook al is de markt de toekomst sterk zal blijven. makelaars tot gewone hobbyspaar- voor zowel actieve veteranen als momenteel wankel. We analyseren Dus je kijkt positief naar de ders, gebruiken het platform, dat amateurs die passief geld willen de markt en zijn optimistisch over toekomst?

3. Leer van anderen! meer lijkt op een social network, verdienen. “Tien procent van de toekomst, ondanks de moeilijke “Ja, dat doe ik, zowel als particuZoek platforms waar je voor de handel in aandelen. onze klanten is actief in de markt, situatie.” lier als als bedrijfsleider. Op dit informatie kunt delen en van begrijpt wat er gebeurt en neemt moment lijkt het erop dat de markt anderen kunt leren. Bij Etoro Een online platform gebouwd als actieve beslissingen. 90 procent Waarom investeren in zich relatief snel zal herstellen. Ik zijn er veel gebruikers die sociaal netwerk van de gebruikers is passiever en cryptocurrencies? denk dat we al tijdens Q3 en Q4 graag delen - en luisteren Door gebruik te maken van sociale kopieert de beslissingen van meer “Ze blijven interessant, vooral positieve resultaten zullen zien, naar de tips van anderen. media en netwerken, creëerden gevestigde effectenmakelaars. Met de grote spelers. Bitcoin zal de concludeert hij.”

”

Tien procent van onze klanten is actief in de markt, begrijpt wat er gebeurt en neemt actieve beslissingen.

etoro.com/nl/

ze een gemakkelijk te begrijpen platform waar gebruikers elkaar kunnen ontmoeten, inspireren en van elkaars ideeën kunnen profiteren. “We realiseerden ons dat traditionele platforms moeilijk te begrijpen waren, dus hebben we ingezet op social trading. We hebben het ontwerp vereenvoudigd en sociale elementen gecreëerd waardoor je profielen kunt maken en met elkaar kunt communiceren.

Als gebruiker kan je zien waar anderen naar op zoek zijn en hoe hun aankoopgeschiedenis eruitziet.

Je kan het portfolio van de topmakelaars kopiëren, en dus gebruikmaken van hun kennis zonder zelf een expert te hoeven zijn.”

één klik kan je investeren in vele verschillende markten en industrieën. Het laat zien hoe eenvoudig Etoro is als service.”

6

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Blockchain-technology: meer dan het negatieve imago Investeren en Beleggen

Hoe zien jullie de toekomst voor investeringen in crypto

Er heerst een negatief stigma rondom blockchain-technologie en cryptocurrencies als bitcoin. Maar kenners zien de achterliggende technologie als een moderne methode met hoge potentie voor het uitwisselen van betrouwbare gegevens.

en het blockchain-landschap?

Romme: “De hype is voorbij, de beste oplossingen en innovaties blijven stand houden. Bedrijven zullen meer en meer op zoek gaan naar de voor hun toegevoegde waarde.”

Tekst: Merel de Bruijn Foto: Mirella Eschgfaller

B

lockchain en cryp-

als bitcoin worden vaak in één adem genoemd met fraude, witwassen, oplichting en andere vormen van criminaliteit. Daardoor zijn ze een ‘hot topic’ vanuit de maatschappij en zodoende ook in de politiek. Volgens deskundigen Marijn Romme en Maarten de Borst is blockchain echter juist wél betrouwbaar en kent blockchain-technologie ontzettend veel mogelijkheden, waarvan we pas aan het begin staan. De Borst: “Het negatieve beeld is ook tekenend voor de tendens die altijd heerst rondom nieuwe innovaties.” tocurrencies

Is het negatieve imago rondom cryptocurrencies terecht?

Romme: “Terecht is niet het goede woord. Cryptocurrencies worden gezien als anoniemer dan reguliere betaalsystemen. Nieuwe ‘accounts’ kunnen gemakkelijk worden aangemaakt zonder de tussenkomst van banken.

Maar doordat de meeste

Maarten de Borst en Marijn Romme.

cryptocurrencies gebruik maken van de openbare blockchain, kunnen alle gegevens real-time worden bekeken.

Het is vaak vooral een stukje onwetendheid vanuit de maatschappij, het bedrijfsleven en de overheid.”

Zien jullie die tendens als een blijvende zorg voor het verder ‘volwassen’ worden?

Romme: “Nee, niet als een blijvende. Er moet passende regelgeving ontworpen en geïmplementeerd worden, dat vergt tijd. Maar het komt er uiteindelijk wel, kijk naar de opkomende wetswijziging AMLD5 (Anti-Money LaunderingDirective 5).”

De Borst: “Passende regelgeving loopt altijd achter op innovatie.”

Welke rol spelen de overheid en banken hierin?

De Borst: “Het idee achter cryptocurrencies is dat deze decentraal ingestoken zijn.

Met witwasschandalen en de vaak criminele gevolgen, is het niet meer dan logisch dat er regulering komt. Want moet je met zijn allen naar een maatschappij waar alles ongecontroleerd is? Daar is de wereld niet klaar voor.

Alleen is de huidige regelgeving enerzijds paniekvoetbal.

Het valt te rijmen, want het is wat nieuws, engs en redelijk oncontroleerbaar. Daarom is nieuwe en passende wetgeving evident.”

Romme: “Banken staan tegelijkertijd onder verscherpt toezicht en ook de maatschappij roept om een aanpak. Dat is de belangrijkste rol van de overheid.”

De Borst: “Ik heb wel vraagtekens bij de huidige vorm.

Verkeerde manieren van regulatie kunnen innovatie in de weg staan en talent en bedrijven naar het buitenland verdrijven.”

De waarde van onder andere de bitcoin zit hem in de achterliggende blockchain-technologie. Hoe

schermen verder ontdekt.”

Zoals?

De Borst: “Het is niet specifiek voor bepaalde industrieën waardevol, maar het is ideaal om terugkerende processen te automatiseren. Vooral daar waar vertrouwen niet vanzelfsprekend is.”

ontwikkelt deze zich?

De Borst: “Het is goed dat we de grootste hype rondom crypto’s en blockchain hebben gehad. Er is ontzettend veel geld mee opgehaald en ook zeker mee verkwist.

Degenen die zich nu bezighouden met blockchain kijken er kritischer naar: zit er wel of geen potentie in?”

Romme: “Er zijn al legio proof of concepts, waarvan een aantal zijn uitgegroeid tot volwaardige toepassingen en de mogelijkheden worden (voornamelijk) achter de

Romme: “Blockchain kan papieren contracten en documenten vervangen door veilige en slimme elektronische documenten waar alleen de betrokken partijen zeggenschap over hebben. Blockchain is perfect om vertrouwen te winnen en processen efficiënter te maken.

Neem trade finance, een van de oudste toepassingen in de financiële sector, waar tot op de dag van vandaag nog veel papierwerk bij komt kijken.

Daar wordt nu volop gekeken naar het efficiënter inrichten met blockchain.”

De Borst: “Ik zet vooral mijn vraagtekens bij de rol van wet- en regelgeving. De geplande regelgeving is er nog niet doorheen, Nederland is zelfs op de vingers getikt vanuit de EU. De drang om te reguleren was hoog, waardoor met de ‘oude’ bril is gekeken naar een compleet nieuwe asset-class. Dit is vragen om problemen en kan innovatie tegengaan, misschien zelfs wel de nek omdraaien.”

Feiten Marijn Romme en Maarten de Borst schreven het eerste Nederlandse onderwijsboek over blockchain-technologie: De Powershift: Blockchain en de machtsverschuiving in de digitale & financiële economie. Op het moment zijn Romme en De Borst beiden – in verschillende werkverbanden – bezig met AML (i.e. anti-money laundering), financial crime en de opkomende wetswijziging AMLD5 (Anti-Money Laundering Directive 5).

ADVERTENTIE

Coinstone Capital: ‘Tokenisation ontgrendelt investeringskansen’ Waar vind ik interessante ontwikkelingen in blockchain-land?

“De blockchain heeft de meeste waarde als bedrijven de technologie toepassen in een combinatie van twee cruciale punten: transacties en traceerbaarheid. Dat geldt zowel voor data als monetaire waarde.

Dat betekent niet dat deze twee criteria een garantie zijn voor succesvolle investeringen. Veel toepassingen van blockchain-technologie zullen worden overgenomen door grote technologiebedrijven en financiële dienstverleners.

Bovendien zijn er in delen van blockchain-land legio belemmeringen die vernieuwingen tegenhouden - denk aan de markt voor cryptocurrencies.

Daarom denk ik dat de meeste waarde-ontwikkeling te vinden is bij bedrijven

die blockchain-technologie toepassen op internetplatforms en de deeleconomie.”

Waarom juist bij deze bedrijven?

“We leven in een digitaal tijdperk - ons leven gaat steeds meer online, mogelijk gemaakt door internetplatforms. Het begon met sociale platforms als Facebook.

Tegenwoordig bestellen we taxi’s en maaltijden via internetplatforms. Of een appartement. En dit is pas het begin.

Duurzaamheid is de grote uitdaging voor internetplatforms. Zij hebben vaak marktaandeel veroverd met kortingen en/of het ontwijken van regelgeving.

Zodra dat verdwijnt, is er geen garantie dat klanten het bedrijf trouw blijven. Dat is geen duurzaam bedrijfsmodel.

De blockchain biedt hier oplossingen voor. Een unieke mogelijkheid van block-

chain-technologie is het zogeheten tokenisation - vermunting, in het Nederlands.

Met het creëren van een token of munt in de blockchain kunnen bedrijven hun waarde en eigendomsstructuur digitaliseren. Tegelijkertijd heeft die token een transactionele functie.

Deelnemers die een token aanschaffen om voor de dienst van het webplatform te betalen of erin uitbetaald krijgen, hebben met diezelfde token ook medezeggenschap. Als het interplatform succesvol is en de token in waarde toeneemt, zullen klanten en leveranciers heus niet overstappen naar de concurrent.”

Biedt dit kansen voor effectenhandel?

“Jazeker. Investeringen zijn door tokenisation direct liquide en kunnen veel eerder verhandeld worden dan conventionele durfinvesteringen. Dat schept

enorme mogelijkheden. Tegelijkertijd denk ik dat die investeringen, vanwege de snelle marktontwikkelingen en noodzakelijke expertise op het gebied van technologie en regelgeving, actief gemanaged moeten worden.”

Gys Hough is managing partner van Coinstone Capital, een Amsterdams investeringsfonds dat zich richt op kansrijke blockchain-technologie.

8

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

‘Groen beleggen moet wel rendement opleveren’ Profiel

Aandeelhouders hebben tegenwoordig niet uitsluitend het financieel rendement van beleggingen op hun prioriteitenlijstje staan. Nu de duurzaamheidstransitie zich breed manifesteert, wordt er steeds nadrukkelijker gekeken naar rendement op lange termijn, signaleert directeur Paul Koster van de VEB, de Vereniging van Effectenbezitters.

Tekst: Hugo Schrameyer Foto: Persfoto

Paul Koster Vereniging van Effectenbezitters

G

roen beleggen is

toch ook een beetje als balanceren op een koord. Mondiaal gezien bestaat er nog altijd een flink leger aan aandeelhouders die forse rendementen halen op minder groene beleggingen.

Dus op aandelen in bijvoorbeeld de tabaksindustrie. Of de kolen- en fossiele brandstoffenindustrie. Toch is er parallel daaraan een duidelijke transitie te zien, benadrukt Koster. Duurzaamheid krijgt steeds meer vat op de koers van bedrijven. Die trends laten aandeelhouders niet aan zich voorbij gaan.

Zeker op de lange termijn

beloven dergelijke investeringen zich dubbel en dwars terug te verdienen. “Een bedrijf dat geen aandacht heeft voor duurzaamheidsvraagstukken heeft op termijn geen bestaansrecht meer.”

Om te beginnen een vraag die we niet onbespreekbaar kunnen laten: de Coronacrisis, wat kunnen we verder verwachten?

“Daar valt vooralsnog geen afsluitend antwoord op te geven. De Coronacrisis heeft in ieder geval geleid tot de ultieme vorm van onzekerheid. En als de markt ergens zenuwachtig van wordt, dan is het wel onzekerheid.

Niemand weet precies welk effect we op de lange termijn we kunnen verwachten. Het heeft er alle schijn van dat dit een grote impact gaat krijgen, te meer omdat Europa niet de kans heeft om de grenzen hermetisch dicht te gooien. Je kunt regio’s isoleren, maar niet alle landen op slot draaien. We kunnen daar waar nodig onze visie geven, maar we zijn natuurlijk geen Corona-experts.”

Dan tot de orde van het hoofdonderwerp: duurzaamheid. Het thema staat bovenaan de agenda van beleggers, zo wil de opvatting, maar kunt u dat concretiseren?

“Het onderwerp duurzaamheid krijgt een aantoonbare materiële invloed op succes van ondernemingen. Er komt als gevolg daarvan een aspect naar boven dat het karakter krijgt van een constante trade off. Dat is de S-factor, de sociale factor. Neem elektrische auto’s. Alles wat daarmee te

maken heeft, ademt uit dat er minder arbeiders in de fabriek hoeven te werken, dat er meer wordt geautomatiseerd, dat de onderhoudsfrequentie afneemt. Dat gaat allemaal invloed hebben op bestaande dealernetwerken en werkplaatsen. Aandelen van bekende automerken staan onder druk.

Dat komt omdat de markt herkend dat de fossiele aandrijving van de auto voorbij is.

Er zijn nieuwe investeringen nodig, waarvan de uitkomst eigenlijk nog onzeker is.”

Hoe krijgt u nu precies van

zaamheidsfocus bij bedrijven aan te scherpen?

“Als financiële markten naar behoren functioneren, dan kan de wens tot vergroening bij aandeelhouders ook de motor zijn achter toenemende duurzaamheid bij het bedrijfsleven. Wat je meer en meer ziet, is dat aandeelhouders bedrijven vaarwel zeggen die onvoldoende aandacht hebben voor deze materie. Vervuilende bedrijven in de tabaks- of fossiele brandstoffenindustrie zullen zich meer en meer zorgen gaan maken.”

uw achterban teruggekoppeld dat aandeelhouders een

Tot slot: er bestaat ook

groene koers willen van de

zoiets als een verhouding

bedrijven waarin is belegd?

tussen een groene investe-

“In de discussie over de verhouding tussen shareholders en stakeholders wordt steeds duidelijker dat de brede groep aan belanghebbenden, dus ook niet-aandeelhouders, meer invloed krijgt op de koers van bedrijven. Laat helder zijn dat wij de belangen vertegenwoordigen van aandeelhouders, maar die zullen rekening moeten houden met de invloed van overigen. Dat is de werking van de markt.

Ik kan het ook omdraaien: een bedrijf dat geen aandacht heeft voor duurzaamheidsvraagstukken heeft in feite geen bestaansrecht op de lange termijn. Vanuit onze observatie heeft deze discussie tevens invloed op de vraag wat deze duurzaamheidsomslag qua kapitaalstromen gaat betekenen. 76% van alle beleggers heeft belangstelling voor investeringen op de lange termijn.”

ring en rendement. Waar ligt

Zijn aandeelhouders vol-

dat evenwicht?

“Dat is natuurlijk de centrale vraag. Tegelijkertijd bestaat er nog geen kraakheldere formule. Wat is nu eigenlijk de indeling van al die aspecten waar we naar kijken?

Daar zul je ook prijskaartjes aan moeten hangen. Als groen beleggen een positief rendement oplevert, dan is dat goed, maar als niet-groen beleggen meer rendement oplevert, wat doe je dan? Zo is het Amerikaanse pensioenfonds Calpers oorspronkelijk uit de tabaksbeleggingen gestapt. Toen was berekend dat die actie meer dan drie miljard dollar had gekost, zijn ze weer teruggekeerd.

Pensioenfondsen kennen hun fiduciaire duty, oftewel hun fiduciaire plicht, waarmee wordt gesproken over de plicht tot het gericht zijn op het belang van de gepensioneerde, dus het streven naar een gezond rendement.”

3

Vragen aan Henri Schouten

Henri Schouten Director bij Cortese Capital Management B.V.

Investeren en Beleggen

Er rust veel druk op de zorgsector momenteel en de markten gaan onderuit. Toch kan een investering in zorgvastgoed van grote toegevoegde waarde zijn.

Nu, maar ook zeker in de toekomst.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

Waarom is beleggen in zorgvastgoed interessant voor beleggers?

“Zorgvastgoed is binnen het vastgoed een stabiele sector. Investeren in bijvoorbeeld gezondheidscentra waar eerstelijns zorgverleners als huisartsen, apothekers en fysiotherapeuten gevestigd zijn, is interessant voor een belegger omdat risico en rendement in de juiste verhoudingen staan. Medische huurders zijn minder conjunctuurgevoelig en dat geeft een stukje rust voor de belegger.”

Welke voordelen heeft beleggen in gezondheidscentra?

“De kracht van gezondheidscentra is dat de eerstelijns zorgverleners bij elkaar in een pand zitten. De bezoekers hebben zo een centraal punt voor het verkrijgen van de benodigde zorg en de zorgverleners kunnen intern goed samenwerken. Zorgverleners trekken elkaar hierdoor aan waardoor er weinig leegstand is. De cashflow is daardoor zeer stabiel. Ook zijn de huurcontracten veelal langlopend, denk hierbij aan contracten van tussen de twaalf en vijftien jaar. De beleggers hebben hierdoor een aanzienlijke zekerheid op een stabiel doorlopend rendement voor een lange periode.”

Zal zorgvastgoed in de toekomst populair blijven?

“Ja. We hebben niet alleen te maken met een toenemende vergrijzing, maar we worden ook steeds ouder.

De vraag naar gezondheidszorg blijft dus toenemen en daarmee ook de vraag naar zorgvastgoed.”

doende in staat om de duurADVERTENTIE

BELEGGEN IN JONGE HUURWONINGEN • Verwacht effectief rendement 9,0%* • Deelnemen vanaf € 5.000 • Beleggen in vastgoed brengt risico’s met zich mee*

Beleggen in het fonds brengt risico’s met zich mee die kunnen leiden tot een lager of negatief rendement. Wanneer u een deelneming in het fonds overweegt,

*

staat u op het punt een beleggingsproduct te kopen dat niet eenvoudig en wellicht moeilijk te begrijpen is. Potentiële beleggers wordt geadviseerd om, voordat zij een beleggingsbeslissing nemen, het prospectus te lezen om de potentiële risico’s en voordelen in verband met de beslissing om in de participaties te beleggen volledig te begrijpen.

Voor meer informatie en het prospectus: 085 - 007 25 50 of clbeheer.nl/fd

Greenberg Traurig - Partner Content Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit

9

analysenederland.nl

Greenberg Traurig biedt heldere en concrete richtlijnen op te rekenen”, aldus Jongen. Wat kunnen ze dan wel doen?

Partner Content Greenberg Traurig

• Beoordelen welke maatregelen genomen kunnen worden. Zo is goed voorstelbaar dat in de auto-industrie, die nu stil ligt, de productie kan worden hervat door de 1.5 meter regel te volgen.

• Goed documenteren hoe de maatregelen van de overheid en handelingen van toeleveranciers e.d. de eigen bedrijfsvoering beïnvloeden. Dit is nuttig om later te beoordelen of sprake was van overmacht.

• “Maar het allerbelangrijkste is misschien wel dat de bedrijven onderling overleg voeren over de ontstane situatie.” Dus de onderneming die een bestelling heeft gedaan bij zijn leverancier zou samen met de leverancier moeten zoeken naar een oplossing.

Advocatenkantoren worden bestookt met vragen over de coronacrisis. Bij Greenberg Traurig Amsterdam leiden Lilian Welling-Steffens, Sabine Schoute en Herald Jongen het Corona-team.

“In plaats van heel diep in te gaan op de juridische aspecten proberen wij alle vragen zo kort en helder mogelijk te beantwoorden, gepaard met concrete richtlijnen.”

Welling-Steffens, Schoute en Jongen zien drie hot topics: bestuurdersaansprakelijkheid, overmacht en vooruitbetaling van toekomstige leveringen.

Bestuurders en feitelijk leidinggevers van bedrijven zijn naar Nederlands recht niet snel persoonlijk aansprakelijk. Dat is alleen het geval indien hen een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Ofwel, als je iets doet wat geen andere bestuurder in vergelijkbare omstandigheden in redelijkheid zou hebben gedaan. Verkeert de vennootschap of onderneming in een ‘financiele crisis’, dan kan het risico van persoonlijke aansprakelijkheid de kop opsteken indien een bestuurder nieuwe verplichtingen blijft aangaan terwijl hij of zij wist of behoorde te weten dat de vennootschap die nieuwe verplichtingen niet meer zou kunnen nakomen.

Tevens zullen bestuurders in een crisis als deze extra alert moeten zijn op zogenaamde selectieve betalingen, met name aan gelieer-

Lilian Welling-Steffens, Sabine Schoute en Herald Jongen.

de partijen. Greenberg Traurig Amsterdam geeft bestuurders de volgende overwegingen mee:

contractspartij; • Doe tijdig melding bij de Belastingdienst van betalingsonmacht voor loon- of omzetbelasting. Let daarbij op de nieuwe regel dat in• Beoordeel of het bestaande bedien het uitstelverzoek voor langer leid en planning als gevolg van de dan drie maanden voor loonhefcoronacrisis moet worden aangefingen en/of omzetbelasting wordt past en zo ja doe dat meteen; gedaan, de Belastingdienst dit ook • Documenteer nauwkeurig alle besluitvorming en overwegingen op als een melding van betalingsonbasis waarvan bepaalde betalingen macht kan beschouwen. zijn gedaan en bepaalde verplichtingen zijn aangegaan; Wat overmacht betreft “het eerste • Stel met regelmaat cashflow wat je moet doen is bekijken of overzichten op en houd de (finaneen contract een passage bevat ciële) administratie nauwgezet op over overmacht”. Als is overeenorde en publiceer tijdig; gekomen dat een epidemie of een • Volg en documenteer hoe de pandemie als overmacht geldt, kan overheidsmaatregelen en andere men zich daarop beroepen. “Als het contract niets bevat over (een gebeurtenissen invloed (kunnen) hebben op de onderneming of een epidemie of pandemie als) over-

macht of simpelweg verwijst naar de Nederlandse wet, wordt het moeilijker.” De drempel ligt hoog.

“Om een voorbeeld te noemen: het niet beschikken over voldoende financiële middelen om te betalen (dat natuurlijk het gevolg kan zijn van het verlies aan inkomsten door de lockdown), is volgens de rechter tot op heden onvoldoende reden om zich op overmacht te beroepen.” Hetzelfde geldt voor de partij die niet kan leveren omdat haar toeleveranciers of onderaannemers haar niet beleveren. “Het kan natuurlijk zijn dat rechters, als zij moeten oordelen over corona-gerelateerde geschillen, tot het oordeel komen dat sprake was van overmacht. Ondernemers doen er echter goed aan om daar niet

Het derde hot topic betreft de vraag of een partij, die een fors bedrag moet aanbetalen voor bestelde goederen die pas over een paar maanden worden geleverd, die betaling kan opschorten. Dat mag onder meer als de partij die moet betalen goede grond heeft om te vrezen dat de wederpartij niet of niet tijdig zal kunnen leveren. In de huidige situatie zal daar snel sprake van kunnen zijn.

“Maar ook hier geldt het advies dat ondernemingen die elkaars contractspartij zijn er allereerst goed aan doen om onderling te overleggen over een oplossing. Iedereen zit in hetzelfde schuitje en overmatig juridiseren gaat niemand helpen.

Het stellen van zekerheid voor de vooruitbetaling is zo’n oplossing.”

HOUD JE BEDRIJF OVEREIND. Het meest ondernemende advocatenkantoor van Nederland gtlaw.com/nl/locations/amsterdam

DE WERELD STAAT OP Z’N KOP

10

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

De meeste analisten verwachten dat vastgoed voorlopig een aantrekkelijke sector zal blijven.

Verstandig beleggen in vastgoedfondsen Investeren en Beleggen

Voor miljoenen klanten van ABN AMRO is het sinds april een feit: de spaarrente is 0 procent. Volgens financieel experts is het een kwestie van tijd voor de andere banken volgen.

Spaargeld toch laten renderen? Beleggen in vastgoed(fondsen) kan een goed en veilig alternatief zijn. Om meerdere redenen.

Tekst: Merel de Bruijn Foto: Rowan Heuvel & Aaron Huber

H

oewel niemand

toekomst kan voorspellen, zijn er aanwijzingen dat die 0 procent of zelfs negatieve rentes geen tijdelijke opwelling zijn.

De gevolgen op lange termijn laten zich moeilijk voorspellen. Feit is dat sparen via de traditionele banken steeds minder interessant is. Met die de

kennis staan meer mensen open, of zijn ze actief op zoek naar, alternatieven om spaargeld en vermogen toch te laten renderen. Maar het liefste wel met een zo laag mogelijk risico. kan om die redenen een interessant alternatief zijn. De perceptie van de gemiddelde Nederlander is dat vastgoedbeleggingen een ver-van-hunbed-show zijn. Dat het alleen is voor beleggers met kennis van de handelsbeurs, of alleen mogelijk vanaf een ton.

Hoewel dat vroeger misschien zo was, is ook die markt veranderd. Beleggen in vastgoed is vandaag de dag juist laagdrempeliger. Bijvoorbeeld via vastgoedfondsen of vastgoedbeleggingsmaatschappijen. Denk hierbij aan een minimale inleg, begeleiding en beheer van portefeuilles.

Beleggen in vastgoed

in steen, dan kan dat dus op andere manieren dan alleen het Wil je beleggen

aanschaffen van panden.

Je bent al een zogenoemde vastgoedinvesteerder door te beleggen in een of meerdere fondsen. Het geld dat een vastgoedfonds ophaalt met het uitgeven van participaties, aandelen of obligaties, wordt geïnvesteerd in de bouw of de aankoop van bijvoorbeeld kantoren, winkelcentra of woningen. Het fonds verdient hoofdzakelijk geld aan de verhuur en uiteindelijke verkoop van het vastgoed en keert de winst (na aftrek van kosten) aan de beleggers uit. Huuropbrengsten en/of gelden uit de verkoop van panden uit de portefeuilles betekenen voor de investeerder stabiele en periodieke uitkeringen.

aandelen kun je misschien wel geld verdienen, maar dat vinden mensen erg onzeker.

Vastgoed vult die leemte.”

Vastgoedfondsen worden

gezien als een veilig alternatief, mede door de maatregelen die zijn genomen na het uitbreken van de crisis in 2008. Dergelijke fondsen waren toen razend populair, maar kwamen toen de crisis uitbrak diep in de problemen.

Rendementen werden niet meer uitgekeerd en beleggers mochten blij zijn als ze überhaupt nog iets terugzagen van hun inleg. nu

leerschool, wordt in hetzelfde artikel van het Financieel Dagblad gesteld. Fondsen werken veel minder met vreemd vermogen om renteaftrek te beperken. Daarnaast zetten ze bij leningen de huidige rente langjarig vast, dat betekent een zekerheid van de lasten.

Een beleggingsportefeuille wordt ook in veel gevallen auHet was een

op zoek naar een veilige belegging die toch wat oplevert”, zegt hoogleraar vastgoed Piet Eichholtz van de Maastricht University daarover in het Financieel Dagblad.

“Staatsobligaties zijn veilig, maar leveren niks op. Met “Veel mensen zijn

tomatisch gediversifieerd door de spreiding over verschillende panden in verschillende sectoren, wanneer je kiest voor beleggingen in een vastgoedfonds. Zo wed je als het ware op meerdere paarden en daardoor is het concentratierisico verminderd. Niettemin bieden resultaten uit het verleden geen garanties voor de toekomst. Een vastgoedfonds is geen spaarproduct en risico’s blijven bestaan.

Staatsobligaties zijn veilig, maar leveren niks op.

Met aandelen kun je misschien wel geld verdienen, maar dat vinden mensen erg onzeker. toekomst wat betreft vastgoedfondsen relatief positief. De meeste Toch stemt de

analisten verwachten dat vastgoed voorlopig een aantrekkelijke sector zal blijven. Onder andere vanwege de krapte op de huizenmarkt, het monetair beleid en dus een lagere rente voor langere tijd. Bovendien is vastgoed tastbaar en, in tegenstelling tot aandelen, behoudt het altijd een zekere waarde. Veel vastgoedfondsen zijn in het bezit van private equity, daarnaast bestaan er nog veel grote corporates en niet-beursgenoteerde fondsen.

Actuele gebeurtenissen zoals uitspraken van politici of de uitbraak van het coronavirus hebben weliswaar impact, maar door de grote vraag om te investeren in vastgoed, wordt die sector gezien als waardevast, in tegenstelling tot bijvoorbeeld grondstoffen.

De impact is uiteraard nog minder bij niet-beursgenoteerde vastgoedfondsen, aangezien zij niet vatbaar zijn voor schommelingen op de handelsbeurs als gevolg van die actuele gebeurtenissen.

ADVERTENTIE

Lange termijnbelegging

|

Risico op kapitaalverlies

|

Beperkte liquiditeit

|

Inkomsten niet gegarandeerd

Uw vastgoedbelegging.

Wereldwijd.

Start met gespreid beleggen in wereldwijd vastgoed.

Maak kennis met Corum Investments. Bezoek Corum-funds.nl voor meer informatie. www.corum-funds.nl

|

informatie@corum-am.com

|

+31(0)20 237 1910

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit

11

analysenederland.nl

Zorgeloos stabiel rendement én vakantieplezier Investeren en Beleggen

In deze onzekere tijden is beleggen in aandelen misschien niet meer zo aantrekkelijk als het geweest is. Meer dan ooit zien we hoe onzeker en weinig stabiel de beurs eigenlijk is. Daarom zijn veel mensen op zoek naar veiligere investeringsopties. Investeren in recreatiewoningen zou een goede en stabiele keuze kunnen zijn.

Tekst: Marjon Kruize Foto: TopParken

D

e recreatievastgoedmarkt loopt

namelijk erg goed in Nederland en er zitten een aantal grote voordelen aan investeren in vakantiewoningen. “Als je een vakantiewoning koopt, heb je eigenlijk meerdere manieren om hier gebruik van te maken”, stelt Ferris van Hes, algemeen directeur van TopParken.

“Je kan er natuurlijk zelf je vakantie doorbrengen.

Hierdoor bespaar je op de investeringen die je normaal zou doen voor accommodatie en eventuele reiskosten.

Je legt hiervoor natuurlijk geld neer, maar dat geld is – anders dan bij een losse vakantie - niet weg. Je investering blijft en je kan je leven lang genieten van vakantie op een mooie locatie. En mocht je dat willen, dan kan je het recreatievastgoed altijd weer verkopen.”

Vakantiewoningen met eigen grond zijn waardevast en die waarde is de afgelopen jaren zelfs gestegen.

Als je een vakantiewoning koopt, heb je eigenlijk meerdere manieren om hier gebruik van te maken

Nog interessanter is

misschien wel om je vakantiewoning te verhuren aan andere vakantiegangers. “Als je een mooie woning hebt, in het midden- of hoge segment op een goede locatie en met goede faciliteiten, dan kan je hiermee een goed en stabiel rendement realiseren. Je hoort hier heel veel bedrijven over, maar de crux zit hem in een goede verhuurorganisatie.

Als deze de marketing van de huisjes goed regelt kan je huisje het hele jaar door verhuurd zijn. Vakanties blijven we namelijk altijd boeken, zelfs in lastige tijden zoals de huidige. Men wil er juist even

Bij TopParken spreken wij van zorgeloos investeren, want wij nemen alle rompslomp compleet uit handen van onze eigenaren en als professionele partij weten wij de vakantiegangers altijd wel te vinden.

tussenuit en een vakantiewoning in Nederland is dan dichtbij, veilig en ideaal.” vastgoedmarkt in Nederland al langer interessant voor beleggers, maar waarom zou men specifiek voor recreatievastgoed moeten gaan? Volgens Van Hes is het heel simpel: “Als je een particuliere woning, studentenhuis of zakelijk pand koopt en deze verhuurt heb je hier zelf nog vrij veel werk van. Je moet het onderhoud doen, de huurders vinden, waarbij je vaak ook nog afhankelijk bent van externe factoren of de economie, en Natuurlijk was de

je zit dan ook nog met alle administratieve rompslomp.

Als je een recreatiewoning koopt via een organisatie die de verhuur voor je uit handen neemt heb je hier veel minder last van. Bij TopParken spreken wij van zorgeloos investeren, want wij nemen alle rompslomp compleet uit handen van onze eigenaren en als professionele partij weten wij de vakantiegangers altijd wel te vinden. Je houdt uiteindelijk in zowel goede als slechte economische tijden, stabiel gezien, meer over.” Daarnaast behoudt je recreatievastgoed altijd een bepaalde waarde, dus zelfs bij minder vakanties, is je vermogen niet weg. Je woning en grond blijven altijd en je kan daarnaast zelf ook nog zorgeloos genieten, mocht de woning niet verhuurd worden. recreatievastgoedmarkt volgens Van Hes stabieler dan de gewone vastgoedmarkt. “Men gaat steeds vaker op vakantie en dat blijft ook zo. Zeker vakanties binnen Nederland worden steeds populairder, zowel voor Nederlanders als voor internationale gasten.

Ook Duitsers, Fransen en andere buitenlandse gasten weten Nederland te vinden.

Het is hier namelijk relatief Ook is de

Men wil er juist even tussenuit en een vakantiewoning in Nederland is dan dichtbij, veilig en ideaal.

veilig en men is geïnteresseerd in Amsterdam en alle andere mooie steden en natuurgebieden in ons land, zeker nu het steeds mooier weer wordt.

Een goede verhuurorganisatie kan daarom garanderen dat er gedurende het jaar altijd iemand vakantie viert in je woning, zeker als deze woningen aan de luxere kant van het segment zitten. Hierdoor weet je ook zeker dat je rendement uitgekeerd krijgt.

Als er daarnaast ook nog duurzaam gebouwd wordt, weet je zeker dat je woning alleen maar in waarde stijgt.”

Vakantiewoningen met eigen grond zijn waardevast en die waarde is de afgelopen jaren zelfs gestegen. wel wat minder rendement op dan investeren in aandelen, maar het rendement is wel een stuk stabieler en minder aan veranderingen onderhevig. “Daarom is hierin investeren, zeker nu, enorm voordelig. Maar dan moet je wel met de juiste partner in zee gaan.”

Het levert misschien

12

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Valutahandel als beleggingsmarkt nog ondergewaardeerd Investeren en Beleggen

De valutamarkt wordt vaak nog gezien als een instrument om buitenlandse beleggingen mee uit te voeren of af te dekken, terwijl de valutahandel juist eigenschappen heeft van een interessante beleggingscategorie.

Investeren en Beleggen

emand die uitgebreid

toelichting kan geven op deze materie is Bryan Houben, bestuurder van een bekende fondsbeheerder die actief is in alternatieve beleggingen. Deze partij kwam vorig jaar in het nieuws met een speciaal Daytrading Fonds.

Het rendement daarvan kende met bijna 28% een uniek hoog percentage. Waar die prestatie van het Fonds aan te danken valt, legt Houben uit, is dat niet wordt geprobeerd om de markt te voorspellen.

“Er wordt gehandeld op basis van zekere feiten.” de context van beleggingsmogelijkheden als een mythe klinkt, bestaat er wel degelijk een punt van waarheid. Het is zo oud als de valutahandel zelf dat aanbieders van financiële instrumenten – liquidity providers – niet allemaal op hetzelfde moment exact dezelfde prijzen weergeven. Door met behulp van algoritmes deze prijsverschillen te ontdekken, kan daar vervolgens ook op worden ingespeeld.

Hoewel zekerheid in

Wat tevens een

rotsvaste ze-

Dr. Ir. Mark de Bruijne

Dr. Ir. Mark de Bruijne CFA, Hoofd beleggingen van Ambassador Vermogensbeheer

Tekst: Hugo Schrameyer Foto: Pixabay

I

3

Vragen aan

Wat concluderend valt te zeggen, is dat er voldoende dagelijkse volatiliteit bestaat, maar dat de valutamarkt zonder vaak onvoorziene en exceptioneel grote uitspattingen een beheersbaar karakter kent.

kerheid biedt, is dat de valutamarkt altijd beweegt. Ook dat is zo oud als de markt zelf – er zijn bewegingen omhoog, maar ook omlaag.

Om daar profijt uit te trekken, kan gebruik worden gemaakt van een zogenaamde gridstrategie. Daarbij worden koop- en verkooporders op systematisch vooraf bepaalde afstanden boven en onder de actuele marktprijs geplaatst.

Deze strategie leidt ertoe dat beleggingen zowel in consoliderende als in trending markten kunnen presteren en dus een langdurig stabiele performance kunnen leveren.

Het is in theorie mogelijk dat het systeem automatisch kan handelen, maar er is ook voor te kiezen om manuele assistentie toe te staan om de performance verder te verbeteren.

Deze alternatieve beleg-

waarover Houben spreekt, correleert niet met andere beleggingsgingsvorm

categorieën. Dat maakt deze optie dus met name geschikt voor beleggers die spreiding zoeken en niet alleen maar afhankelijk willen zijn van bijvoorbeeld aandelenmarkten. Wat ook geen noodzaak behoeft, is het stellen van een maximaal plafond aan het beheerd vermogen. Integendeel eigenlijk: hoe groter het fonds, hoe beter de algoritmes presteren. Liquiditeit is nooit een probleem. De valutamarkt is de grootste markt ter wereld, waarop dagelijks ter waarde van 6,6 biljoen (6600 miljard) dollar wordt verhandeld. Het gaat dus om een markt met een enorme liquiditeit, waarbij de handel gedecentraliseerd plaatsvindt over de gehele wereld. met de turbulentie op de aandelenmarkt is de omvang van de enorme liquiditeit een duidelijk voordeel. Wanneer er massaal afscheid genomen wordt van aandelen, zoals Zeker in vergelijking

recent viel waar te nemen, is de kans groot dat er een forse illiquiditeit ontstaat. Verder heeft die enorme liquiditeit tot gevolg dat koersmanipulatie, zoals bijvoorbeeld bij kleinere markten als zilver, niet mogelijk is. De valutamarkt is daarmee meer zuiver en eerlijker dan andere beleggingscategorieën. En tot slot: de valutamarkt steekt relatief eenvoudig in elkaar. In en uit posities stappen gaat snel en is bovendien relatief goedkoop door de zeer lage verschillen in bied- en laatkoersen. te zeggen, is dat er voldoende dagelijkse volatiliteit bestaat, maar dat de valutamarkt zonder vaak onvoorziene en exceptioneel grote uitspattingen een beheersbaar karakter kent. Dat maakt de valutahandel bij uitstek geschikt voor handel op basis van technische analyse, zoals de aangehaalde fondsbeheerder dus ook duidelijk bewijst.

Wat concluderend valt

Niets doen is geen optie, volgens Mark de Bruijne.

Vele sectoren worden geraakt door het coronavirus.

Echter, sommige bedrijven worden minder geraakt dan andere bedrijven. Het is nu van belang om bestaande posities te versterken of nieuwe posities op te nemen in bedrijven die tegen een stootje kunnen.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

Hoe opereren jullie, als vermogensbeheerder, tijdens de coronacrisis?

“Ik lees vaak dat je moet stilzitten als je geschoren wordt. Een wel bekende beurswijsheid. Daar ben ik het deels mee eens. Over de hele linie gaan de koersen hard onderuit maar in sommige sectoren (denk aan telecom, farmacie, IT en verzekeraars) vinden wij de reactie overdreven. Wij verwachten in die hoek niet al teveel problemen qua omzet en qua schuldpositie. Waardoor de kans op het doorgaan van de dividendbetaling erg groot is. Dit zal niet voor alle bedrijven gelden. Het is daarom juist nu de tijd om kritisch naar je portefeuille te kijken.”

Maken jullie, als vermogensbeheerder, gebruik van de huidige markt om posities te kopen of te verkopen?

“Wij zijn de laatste weken enorm actief in zowel offensieve als defensieve portefeuilles. In de offensieve portefeuilles wordt actief geherbalanceerd, waarbij posities die de laatste weken te hard zijn afgestraft worden bijgekocht naar de modelweging. Daarnaast zijn een aantal nieuwe posities opgebouwd. Voor defensieve portefeuilles hebben wij een aantal obligatiefondsen verkocht omdat wij meer kansen zien in individuele bedrijfsobligaties. De koersdaling is hier zeer heftig geweest en biedt momenteel legio kansen.”

Hebben we de bodem bijna bereikt?

“Daar kunnen we nog niets zinnigs over zeggen. Wel dat de waarderingen extreem interessant zijn en dat dit voor de lange termijn voor beleggers uitgelezen kansen zijn. Voor de korte termijn hangt nu alles af van de mate van verspreiding van het virus. Wie daar doorheen kan kijken kan momenteel zeer mooie koopjes doen.”

ADVERTENTIE

20200402_TOPFUND_Press_265x125mm.indd 1

2020. 04. 02. 11:08

Raisin - Partner Content Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit

13

analysenederland.nl

Nederlandse spaarders zoeken hun heil bij Europees spaarplatform

Partner Content Raisin

Nederlanders zijn gek op sparen.

Zelfs nu de spaarrentes onder druk staan, blijft de hoeveelheid spaargeld van huishoudens verder stijgen. Wat echter nog onvoldoende wordt beseft, is dat er op Europees niveau hogere rentes beschikbaar zijn in vergelijking met die in Nederland.

Raisin is de grootste Europese marktplaats voor spaarproducten die de toegang tot die hogere rentes mogelijk maakt.

Er tekent zich een opvallend contrast af. Wat de afgelopen periode vooral de pers heeft gehaald, is dat spaarders steen en been klagen over de telkens krimpende spaarrentes, terwijl overeind blijft dat Nederlanders nog altijd volop sparen. Het totale volume aan spaargeld bedraagt nu circa 368 miljard euro. En dat is een toename van maar liefst 3,5% ten opzichte van vorig jaar. Het grootste deel van de toename vorig jaar was netto inleg. Namelijk 12 miljard euro, terwijl de bijgeschreven rente in die periode hooguit 1,2 miljard euro bedroeg.

Spaarders die er actief naar zoeken,

www.raisin.nl

is het inmiddels bekend dat spaarrentes in het buitenland hoger uitvallen dan die in Nederland. Een groot deel van de spaarders is dat positieve signaal echter nog niet bekend. Met behulp van nieuwe technologie is Raisin er als spaarplatform in geslaagd een helder overzicht te brengen van de hoogste spaarrentes in Europa. Het openen van spaarproducten via Raisin gaat bovendien zeer eenvoudig. Dankzij het spaarplatform krijgt de gebruiker via één online account kosteloos toegang tot de beste spaarproducten van betrouwbare banken uit heel Europa. “In de praktijk komt het erop neer dat de gebruiker zich

”

Met behulp van nieuwe technologie is Raisin er als spaarplatform in geslaagd een helder overzicht te brengen van de hoogste spaarrentes in Europa. maar eenmaal online hoeft aan te melden en te legitimeren, waarna

”

hij ongelimiteerd toegang heeft tot de huidig dalende spaarrentes, kan spaarproducten bij de aangesloten het daarom juist nu een goed mobanken”, aldus Eelco Habets, die het spaarplatform Raisin in Nederland vertegenwoordigt. Wat Habets daar nog aan toevoegt, is dat zijn organisatie zaken doet met inmiddels negentig partnerbanken uit circa vijfentwintig landen, waarvan er tien reeds actief zijn in Nederland.

Hoofdspaarvormen Over de gehele linie heeft de spaarder, zoals ook gebruikelijk is in Nederland, keuze uit twee hoofdspaarvormen bij Raisin. Bij de depositospaarvorm wordt een spaarbedrag ingelegd voor langere termijn in combinatie met een vaste rente voor de gehele looptijd.

Bij de flexibele spaarvorm heeft de spaarder meer vrijheid wat betreft inleg en opname, hoewel daar in de regel een minder hoge, variabele rente aan is gekoppeld.

Niettemin geldt dat ook bij deze vorm het niveau van spaarrente veelal gunstiger uitpakt in vergelijking met de rentestanden in Nederland. Dat geldt zeker ook voor de depositospaarvorm, waar op dit moment in bijvoorbeeld Estland rentes worden geboden tot wel 1,30% per jaar. In vergelijking met Nederlandse banken ligt dat duidelijk op een hoger niveau. Met

Sparen in het buitenland werd voorheen nog wel geassocieerd met een verhoogd risico, voor een belangrijk deel aangejaagd door de bankencrisis uit 2008.

ment zijn een deposito te openen en een hoge rente vast te leggen voor een termijn naar keuze.

Buitenland Sparen in het buitenland werd voorheen nog wel geassocieerd met een verhoogd risico, voor een belangrijk deel aangejaagd door de bankencrisis uit 2008. De EU heeft deze depressieperiode echter aangegrepen om harde verplichtingen in het leven te roepen. Nu er geharmoniseerde richtlijnen in Europa bestaan voor depositogarantiestelsels, hebben spaarders de zekerheid dat ze geen verlie-

zen hebben te incasseren tot de dekkingsgrens van € 100.000 per rekeninghouder per bank. Mocht een Europese bank dus onverhoopt in problemen komen, dan is elke spaarder ervan verzekerd dat de inleg plus rente tot dat bedrag volledig wordt gecompenseerd. Dat geldt in Nederland en dus net zo goed voor buitenlandse banken.

Bovendien is de terugbetalingstermijn van de depositogarantiestelsels maximaal 20 werkdagen, terwijl dit tegen 2024 zal verkort zijn tot 7 werkdagen. Een aantal lidstaten heeft deze verkorte termijn al in juni 2016 geïmplementeerd.

Nederlands aanspreekpunt Raisin maakt sparen in het buitenland eenvoudig toegankelijk met een volledig Nederlandse dienstverlening, inclusief Nederlandse website, klantenservice en documentatie. Dankzij de 100% online service zijn de Europese bankzaken eenvoudig thuis vanachter de eigen pc of laptop te regelen.

Contact www.raisin.nl T: 020 715 9296 (Werkdagen 8:30 - 16:30) E: klantenservice@raisin.nl

14

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Waarom sparen we nog (in Nederland)?

Investeren en Beleggen

In Nederland is de rente de afgelopen jaren constant gedaald. De kleine spaarder heeft bij het gros van de banken al nul procent rente en ook de vermogende klanten moeten betalen om te sparen door een negatieve rente.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Nick Pampoukidis

E

deels komt door de Europese Centrale Bank.

Toch meldt De Nederlandsche Bank, op haar website, dat het saldo van de spaarrekeningen van de Nederlandse huishoudens met 12,6 miljoen euro naar een totaal van 368 miljard euro is gestegen, een groei dus van 3,5%. en ontwikkeling die

ook onder andere te zien is in Duitsland. Beide econoEen trend die

mieën, van Nederland en Duitsland, zijn relatief oud en gevestigd en door de vergrijzing is er ontzettend veel spaargeld. Nederlanders houden van oudsher van sparen. Daar zijn we mee opgegroeid en dat zit in onze cultuur.

Maar waarom zou je geld opzij zetten terwijl je daarmee, door een lage of zelfs negatieve rente, eigenlijk geld misloopt? Veiligheid en zekerheid zijn belangrijk omtrent ons geld. Bij sparen weet je waar je aan toe bent en waar je geld staat. De Nederlandsche Bank refereert hieraan als het ‘voorzorg-motief ’, oftewel huishoudens gaan sparen uit onzekerheid over de economie en de eigen financiën. Daarnaast wordt er, zoals de directeur van ING Ralph Hamers al opmerkte in augustus 2019, juist door de lage rentes meer gespaard, bijvoorbeeld om bepaalde spaardoelen te behalen. Het zijn dan ook vooral de jonge huishoudens die maandelijks veel geld opzij zetten, volgens de website van

EY. Dit doen ze voornamelijk voor grote aankopen, hun woning en de studie van de kinderen.

Investeren en Beleggen

Nu bijna alle sectoren wel geraakt worden door het coronavirus en de beurzen als gevolg hard onderuit gaan, praat Koen Nieuwenhuijs ons bij of dit ook het geval is bij Forex arbitrage trading.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto Veiligheid en zekerheid zijn belangrijk omtrent ons geld.

Arbitrage trading is het profiteren van prijsverschillen die bestaan in een markt of tussen markten.

Tekst: Féline van der Linde Foto: snowing

De forex markt is met 5 biljoen euro om-

dat de euro stijgt ten opzichte van de dollar, dan koop je euro’s. Denk je dat de euro daalt dan koop je dollars.

De prijs van de

paren wordt bepaald door vraag en aanbod, en wordt decen-

Wat is belangrijk bij Forex arbitrage trading?

“Het principe van arbitrage trading is heel simpel. Je koopt een product dat bij aanbieder A goedkoper is dan bij aanbieder B. Vervolgens verkoop je dit product voor een hogere prijs en maak je winst.

Forex Arbitrage werkt niet anders. De wereldwijde markt heeft vele aanbieders. Door de snelle fluctuatie van koersen kunnen kleine prijsverschillen ontstaan. Door deze prijsverschillen snel te detecteren kun je hier gebruik van maken. Hiervoor heb je geavanceerde software nodig en een sneller systeem dan jouw concurrenten. Door op het juiste moment een positie te openen heb je een kleine voorsprong. De positie wordt binnen enkele seconden weer met winst gesloten. “

Investeren en Beleggen

Als je bijvoorbeeld denkt

Koen Nieuwenhuijs

Koen Nieuwenhuijs Consultant Online Investment

Forex Arbitrage Trading: ook in tijden van crisis winstgevend

zet per dag de grootste markt ter wereld.

Met vele aanbieders en vele mogelijkheden om te speculeren, zowel voor professionals als voor particulieren. Wil je zelf traden, dan kun je eenvoudig een account openen bij een broker. Als je er geld op hebt gestort kun je direct beginnen.

3

Vragen aan

De prijs van de paren wordt bepaald door vraag en aanbod, en wordt decentraal geregistreerd.

traal geregistreerd. Hierdoor kan het voorkomen dat er kleine koersverschillen ontstaan in de markt.

Een arbitragetrader zoekt naar deze

verschillen. Met geavanceerde software en supersnelle servers is hij in staat om hier winsten mee te maken.

Op het moment dat

de software een verschil in koers detecteert opent hij een positie. Het koersverschil wordt binnen enkele seconden door de aanbieder

gecorrigeerd. Op dit moment sluit de arbitragetrader de positie weer en heeft hij binnen enkele seconden een winst gemaakt. De tijdsduur van de trade is slechts enkele seconden en het systeem reageert supersnel, hierdoor is het risico van arbitrage trading zeer klein.

Het bijzondere van arbitrage trading is

dat het volledig onafhankelijk is van de economische situatie. Zo lang er verschillende valuta bestaan, zal de arbitrage trader winsten kunnen maken.

Kan iedereen arbitrage traden?

“Ja en nee. Nee, omdat het systeem dusdanig geavanceerd is, dat je het niet zomaar zelf kunt bouwen.

Daarvoor moet je veel kennis hebben van de markt en kunnen programmeren. Ja, omdat er in de markt arbitragesystemen beschikbaar zijn, waar je je account aan kunt koppelen. In ruil voor een deel van jouw winst kan je het systeem voor jou laten werken. Zo kun je een mooi rendement maken op jouw geld.”

Wordt arbitrage trading beïnvloed door de economische omstandigheden?

“Opvallend is dat alles een vlucht neemt. Alles gaat omlaag: de waarde van aandelen, goud, olie en bitcoins, dat is heel bijzonder. De kracht van arbitrage trading is dat je gebruik maakt van verschillen. Die verschillen zullen er altijd zijn, dus in die zin heeft arbitrage trading geen last van marktomstandigheden. Het gaat echt om de snelheid.

Doordat koersen van de valutaparen decentraal geregeld worden, zullen er altijd kleine verschillen ontstaan.”

ADVERTENTIE

Speciaal voor lezers van Analyse: Ga naar www.spaaralternatieven.nl/analyse en plan een gratis infosessie.

Ontdek hoe je rendement maakt met Forex Arbitrage Trading

16

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

‘Het begint bij en mét de chemische industrie’ Profiel

Eerst naar jezelf kijken.

Natuurlijk vindt Bernard Wientjes dat belangrijk.

En als hij dan naar ‘zijn’ chemische industrie kijkt, dan ziet hij geen grote vervuiler. “Maar dat is natuurlijk best lastig uit te leggen, want het is wel zo dat van de twaalf bedrijven met de grootste CO2-uitstoot er zeven uit de chemische industrie komen.”

Tekst: Jerry Huinder Foto: Persfoto

lukken. Sterker nog, hij weet het zeker.

En dat begint bij de chemische industrie?

“Ik zou eigenlijk willen zeggen: het begint bij, maar zeker ook mét de chemische industrie. De chemische industrie is onmisbaar in het proces om ervoor te zorgen dat er materialen worden ontwikkeld die de CO2-uitstoot beperken. De chemische industrie is een voorwaarde om te komen tot een klimaatneutrale samenleving.”

Maar de industrie zelf is ook onderdeel van het probleem.

Bernard Wientjes Voorzitter VNCI

H

“Klopt. Daarom zijn we er ook al jaren mee bezig. Dat begon met het beperken van energiegebruik, daarnaast zetten we nu ook al een tijd in op het beperken van CO2, en is de uitstoot van lachgas zo goed als nul. Het proces van klimaatneutraler produceren loopt dus al een tijdje.”

Het klinkt alsof u een

et imago van

vervuiler. Daar iets aan doen, dat ziet Bernard Wientjes als één van zijn grootste uitdagingen als voorzitter van de VNCI, de branchevereniging van de chemische industrie in Nederland. Want het is volgens Wientjes te makkelijk om naar de rook die uit de schoorstenen van de chemische fabrieken komt te kijken en te concluderen dat de chemische industrie slecht bezig is. “We doen het beter dan andere landen, en hebben de doelstelling aanvaard om naar nul CO2-uitstoot te gaan.” En Wientjes heeft er vertrouwen in dat het gaat

dubbel gevoel heeft over het imago dat de chemische industrie heeft en de bijdrage die ze levert op het gebied van het klimaat.

“Dat is ook zo, ik vind het cynisch. Het beeld is nog steeds dat de chemische industrie weinig betaalt voor haar CO2 en dat we te weinig doen aan de uitstoot. Dat beeld is totaal onjuist, maar dat is natuurlijk lastig uit te leggen, want het is wel zo dat van de twaalf bedrijven met de grootste CO2-uitstoot er zeven uit de chemische industrie komen. Maar de mensen moeten niet vergeten dat als deze zeven bedrijven succesvol zijn, je enorme

sprongen maakt bij het verminderen van uitstoot, ook internationaal. Daarnaast is het dus zo dat wij materialen ontwikkelen die bij andere producten leiden tot lagere uitstoot.”

Hoe ervaart de branche dat?

“Dubbel. We zien dat onze leden kansen zien om voorop te lopen in de wereldwijde verduurzaming. Maar het negatieve imago heeft ook directe gevolgen. Zo is Nederland als enige land bezig met het invoeren van een nationale CO2-heffing bovenop het Europese systeem. En dat is vreemd. Weliswaar is er afgesproken dat de belasting alleen geheven wordt op vermijdbaar gebruik van CO2, maar men moet begrijpen dat chemische bedrijven veelal grote internationale bedrijven zijn met hoofdkantoren en fabrieken in het buitenland.

Daarom steunen we vanuit het VNCI ook volmondig de Green Deal in Europa.

Als daar de CO2-doelstelling wordt verhoogd naar 52 of 55 procent, dan zal de industrie daar volledig achter staan. We willen een eerlijk speelveld binnen Europa, gecombineerd met een correctie op import en export aan de Europese, zodat iedereen uiteindelijk hetzelfde belast wordt voor CO2-uitstoot.”

Wat wordt er op dit moment al gedaan om die transitie te volbrengen?

“Er wordt veel gedaan op bedrijfsniveau, maar wat het unieke is van ons klimaatakkoord en de uitwerking daarvan is dat we vijf regionale clusters hebben gedefinieerd

waarbinnen bedrijven hebben afgesproken dat ze gaan samenwerken. Dan moet je denken aan dat het ene bedrijf de warmte gebruikt van de ander en de ander de CO2 gebruikt van de volgende. Dat zal een extra boost moeten geven. Verder zullen we in Nederland binnenkort de eerste projecten zien op het gebied van het opslaan van CO2 in oude lege aardgasvelden in de Noordzee. Dat is nog nergens vertoond en is de snelste manier om CO2 uit het productieproces te krijgen: opvangen en opslaan.”

Tot slot: Wat is de rol van de politiek daarin? Ik heb me ooit laten uitleggen dat we de pijpleidingen van het aardgasnetwerk ook voor waterstof zouden kunnen gebruiken. En dat we op die manier bijvoorbeeld zonne-energie uit de Sahara kunnen halen.

“Dat is u goed uitgelegd.

Het is zo dat de politiek in de komende één à twee jaar fundamentele keuzes moet maken. Eén van die keuzes gaat hierover. We hebben in Nederland een van de beste pijpsystemen liggen van de wereld. De Gasunie zegt dat negentig procent hiervan te gebruiken is voor waterstof.

Je zou er dus voor kunnen kiezen om waterstof te maken in het Midden-Oosten, want daar is veel zon, dat te transporteren met tankschepen naar Nederland en hier te gebruiken. Maar er zijn ook mensen die zeggen dat je juist in moet zetten op lokale koppeling van wind- en zonne-energie met industriële clusters. Het zijn grote keuzes die gemaakt moeten worden.”

Digitale kroniek

Gigi van Rhee Directeur Stratelligence

Verdienvermogen uit verduurzaming Klimaatneutrale Samenleving

Wat raak ik kwijt? Wat gaat het kosten? Een uitdaging van formaat. De mogelijke nadelen spelen de hoofdrol in het klimaatdebat.

Tekst: Gigi van Rhee Foto: Stratelligence

Maar de energietransitie is net zo goed een kans.

Wanneer krijg je wereldwijd de handen op elkaar voor technisch complexe en innovatieve producten met een hoge toegevoegde waarde, producteigenschappen waar Nederland om bekend staat? Juist Nederland kan profiteren van de verschuiving van een kostenfocus naar toegevoegde waarde, en kan verdienvermogen ontlenen aan verduurzaming.

Een hoog kwaliteitsniveau, ondernemerschap en inventiviteit geven in principe een voorsprong.

De huidige crisis laat het zien. Nieuwe samenwerkingen en duurzame bedrijfsmodellen ontstaan. Als we deze creativiteit en inzet vasthouden, dan leidt de energietransitie tot een duurzamere, winstgevende positionering voor bijvoorbeeld de maakindustrie, de water- en deltatechnologiesector, en zelfs voor de fossiele industrie.

Wat is daarvoor nodig?

Het voortvarend ontwikkelen van duurzame oplossingen die passen bij de Nederlandse sterkten en marktpositie.

Dit moet gebeuren voordat de kaarten van de nieuwe economie geschut zijn en op het moment dat de huidige (fossiele) welvaart de transitie nog kan financieren.

Laten we leren van deze crisis en het gevoel van urgentie en saamhorigheid vasthouden. Met een tijdige en actieve overgang komen we het verst.

Het gehele artikel leest u op: analysenederland.nl

ADVERTENTIE

BELLEN ZONDER GEDOE Sinds een paar weken staat het leven van vrijwel elke ondernemer op z’n kop. De uitbraak van het Coronavirus zorgt ervoor dat binnen bedrijven afdelingen IT & HR voor grote uitdagingen staan. Medewerkers moeten opeens thuis werken. Dan moet je zeker kunnen zijn van je telefonische bereikbaarheid.

Ook onze klanten maakten zich hierover grote zorgen.

Zorgen die we gelukkig snel en eenvoudig hebben kunnen wegnemen. Als aanbieder van zakelijke telefonie garanderen wij de bereikbaarheid van onze klanten. En dan maakt het niet uit of al je medewerkers op kantoor zitten of thuis een werkplek moeten inrichten.

Bellen zonder gedoe. “Vijf jaar geleden hebben we Voyp opgezet omdat we ons ergerden aan de aanpak van telecomaanbieders. Trage service. Kastje naar de muur. Onduidelijke prijzen.

Langdurige offertetrajecten.

Dat moest anders kunnen.” Aan het woord is Jean-Micheal Veen, oprichter en technisch directeur van Voyp B.V. “Het is echt niet meer van deze tijd om uren of zelfs dagenlang te moeten wachten op een aanpassing in je telefooncentrale. Wij zorgen dat vragen van onze klanten meteen worden beantwoord en problemen direct worden opgelost. Ook zijn wij erg transparant in onze tarieven: je weet meteen wat je maandelijks en éénmalig kwijt bent. Dit alles is voor onze klanten een verademing. Ze beoordelen ons dan ook met een 9,4 gemiddeld! Daar werken we hard voor en zijn we trots op.”

Onze klanten hebben dan ook geen seconde last van telefonische onbereikbaarheid. Heb jij als ondernemer een minder prettige ervaring gehad? Dan verwelkomen wij je graag bij Voyp. En omdat we begrijpen dat je juist in deze tijden geen éxtra kosten wilt maken, rekenen wij tot 1 juni van dit jaar geen configuratiekosten. Zodat ook jij snel en zonder gedoe optimaal bereikbaar bent. Zoals het hoort.

Kijk voor meer informatie op voyp.nl

Jean-Micheal Veen

HYGENIQ - Partner Content Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit

17

analysenederland.nl

Jarenlange mondiale zoektocht voor iedereen beloond

Links Joyce Roelofsen Marketing manager HYGENIQ, rechts Poupak Dadvar PhD Senior Researcher, R&D manager

tig dat alle collega’s keihard werken om het coronavirus in te perken en onder controle te krijgen. Vanuit “Op 28 februari hoorden we het hier in Enschede of vanuit thuis. nieuws over de eerste coronapa- Geweldig! Het zijn echte HYGEtiënt in Nederland. We hebben NIQ helden.” Die helden spelen die vrijdagmiddag direct het MT in op de annulering van Interclean bij elkaar geroepen en stelden Amsterdam in mei, want juist daar onszelf de vraag: waar kunnen we beoogde HYGENIQ meer naamshelpen? bekendheid, aansluiting met meer distributeurs en een opzienbarende Aan het woord is Marcel in het lancering. Dat de HYGENIQ-helVeld. Tien jaar geleden startte den souplesse tonen, bevestigt het Marcel met een aantal duurzame kunnen inspelen op een andere visionairs met de ontwikkeling van productgroep (handhygiëne) en ecologische schoonmaakproducten. de plotselinge verbreding van het Vanuit de visie om een groen alter- werkveld en afzetgebied: “Zorginnatief te brengen. Producten die stellingen, horecagelegenheden niet met aardolie of giftige stoffen en schoonmaakbedrijven waren al onze afnemers. Nu zijn er tal van vervaardigd zijn, maar hernieuwandere branches bijgekomen en is baar en volledig afbreekbaar. De ons afzetgebied verbreed naar het wereld afstruinend en met 5 man op de Research & Development-af- buitenland. Een collega vergelijkt het met het tijdens het rijden in een deling lukte die ontwikkeling: in 2019 zette HYGENIQ de eerste formule 1 wagen verwisselen van consumentenlijn in de markt, en alle 4 de wielen. in 2020 volgde de relaunch van HYGENIQ Professional.

HYGENIQ staat voor… …voor HYGiENe, Innovation en Quality, gefundeerd op 100% Ferrari challenge Spreek je Marcel, dan proef je zijn effectieve, 100% veilige en 100% bevlogenheid, vakmanschap, passie ecologische producten voor de en betrokkenheid. Bij de wereld, professionele schoonmaakbranche, het bedrijf, het team: “Het is prach- de consumentenmarkt en private Partner Content HYGENIQ

www.hygeniq.com

label. De ecologische producten zijn alle verkrijgbaar in bio-pe verpakkingen met kostenbesparend doseersysteem. “We werken vanuit een filosofie, gaan op zoek naar de beste oplossingen, hebben onze producten uit het niets opgebouwd en gedurende het proces de beste keuzes gemaakt”.

”

We are the next generation, prepared for a journey called life.

Soms vallen dingen samen.

HYGENIQ produceerde al ecologische alcoholgel met 55% Bio-alcohol en 70% Bio-alcohol, maar het team uit Enschede is ook bezig met een nieuwe productlijn: Biosafe. “We wilden deze unieke producten volgende maand op de Interclean Amsterdam lanceren, maar doordat de beurs is verschoven, lukt dat niet in mei.

Met het oog op het coronavirus doen we er nu alles aan om de

HYGENIQ Biosafe technologie zo snel mogelijk in de markt te zetten. Zorginstellingen hebben al interesse getoond. Het is namelijk een technologie, gebaseerd op 100% plantaardige extracten, De technologie is in onafhankelijke laboratoria uitgebreid onderzocht en getest op, onder andere, meer dan 170 individuele pathogene schimmels, bacteriën, gisten en virussen, zoals H1N1, Mycobacterium tuberculose, influenza etc.

Momenteel wordt het ook getest op COVID-19. De plantaardige extracten zijn vanuit zichzelf huidvriendelijk en vormen geen enkel risico voor mens, dier en milieu.

In het scala van de alcoholproducten die nu worden gebruikt is dit letterlijk een verademing omdat deze voor de huid maar ook qua inademing niet de gezondste zijn.”

Jarenlange mondiale zoektocht naar het beste “Hoe zo’n technologie op ons pad komt?”, vervolgt Marcel. “Sinds 2010 struinen we de hele wereld af, maar op onze zoektocht naar grondstoffen voor onze 100% veilige biologische producten vonden we niet veel. Het is als een zoektocht naar een bijzondere

paddenstoel, die vind je soms na lang zoeken pas in een ander bos.

In 2013 legde ons R&D-team al de basis voor de ontwikkeling van deze Bio-safe technologie. Het is nu een kwestie van toelating. In dat traject van veiligheidsnormering zitten we nu. Gezien de situatie verwachten en hopen we op een versnelde procedure of speciale toestemming voor accordering.”

Zorg voor jezelf, elkaar en de aarde Marcel tot slot: “Als we goed voor onszelf, voor elkaar en voor de aarde zorgen, dan komt het goed. Dan gaan we over een half jaar bewuster met elkaar en met hygiëne om en kunnen we in de toekomst eerder inspringen op virussen als corona waardoor de gevolgen hopelijk minder desastreus zullen zijn.”

Contactdetails: HYGENIQ Lenteweg 15, 7531 RV Enschede The Netherlands +31(0)53 4282860 www.hygeniq.com

18

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Aandacht voor stabiel energiesysteem Klimaatneutrale Samenleving

De focus van Energie-Nederland ligt op de duurzame energievraag en het aanbod goed op elkaar afstemmen.

“En de garantie dat het energiesysteem stabiel functioneert, vanwege de minder constante bronnen die zon en wind zijn.”

Tekst: Mark van Seggelen Foto: Persfoto & Chelsea

tal gascentrales nodig hebt om een stabiel energiesysteem te garanderen.” Een andere uitdaging waar de energiebranche voor staat, is een nieuwe energie-infrastructuur door de toenemende vraag naar elektriciteit. “Er moet voldoende stroom naar plekken waar er vraag naar is, zoals laadpalen voor e-auto’s en grote industriële complexen die willen elektrificeren.

Elektriciteitsnetten en extra kabels moeten sneller worden uitgerold om de ontwikkelingen bij te houden. Volgend jaar hebben we meer duidelijkheid over de elektriciteitsvraag van de industrie en de elektrische mobiliteit. Op basis hiervan wordt bekeken wat er nodig is aan bekabeling voor de extra vraag naar elektriciteit.”

Van der Laan zeker nog innovaties komen die de betrouwbaarheid van het energiesysteem gaan waarborgen. De Topsector Energie kent grote innovatieprogramma’s, waarbij aandacht is voor efficiency, opslag en innovatie. “De komende tien jaar zullen verschillende innovatieve ideeën werkelijkheid worden. Internationaal wordt er veelal samengewerkt. De Nederlandse wetenschap en het bedrijfsleven horen in de kopgroep. Dan levert dat een goed economisch perspectief op.”

Er zullen volgens

Medy van der Laan Voorzitter Energie-Nederland

H

helder: 70-75 procent duurzame energie in 2030.

De energie gewonnen uit wind en zon neemt een groot deel voor haar rekening. Vooral energie uit zon en wind zorgen voor steeds meer duurzame elektriciteit.

De extra SDE-subsidie van 2 miljard euro maakt een versnelling mogelijk. Volgens de voorzitter van Energie-Nederland, Medy van der Laan, zijn we zeker op de goede weg om het doel te halen. “Een belangrijk vraagstuk daarbij is: hoe houden we een stabiel elektriciteitsnetwerk bij een fluctuerend aanbod van wind- en zonne-energie. Energie- Nederland gaat daarvoor aan de slag met bijvoorbeeld opslagvoorzieningen en demand response; de verschuivingen in de vraag en aanbod naar elektriciteit en het wisselende aanbod van zon en wind.” Energie-Nederland is de branchevereniging van energiebedrijven. De vereniging vertegenwoordigt bijna 90% van de markt voor producenten, leveranciers en handelaren van elektriciteit, gas en warmte. et klimaatakkoord is

nog langere tijd nodig voor een stabiel energiesysteem, laat Van der Laan weten. “Met biomassa als stabiele bron is dat goed in te regelen. We gaan ervanuit dat je na 2030 nog een aanDe energiecentrales zijn

vorm van moleculen is onmisbaar voor de energievoorziening. Moleculen, zoals waterstof, zijn makkelijker te transporteren dan elektriciteit. “Waterstof is een deel van de oplossing. Je hebt echter wel volop groene stroom nodig om voldoende waterstof te produceren. We zien waterstof primair als een grondstof voor de industrie en eventueel om de piekbelasting in de elektriciteitsvraag op te vangen. De opslagfunctie voor elektriciteit is relatief ongunstig omdat je het twee keer moet omzetten. Dat is relatief duur. Dat doe je liever alleen bij nood.” Energie-Nederland zet niet in op één techniek. Een mix van technieken leidt tot een stabiel energiesysteem. “Waterstof in de bebouwde omgeving is nu nog te duur.

Maar dat kan veranderen. Partijen blijven door ontwikkelen en innoveren. Die nieuwe technieken moeten uiteindelijk betaalbaar worden voor burgers en bedrijven.” Van der Laan wil nog meegeven dat energiebesparing nog altijd het allerbeste is. “Je bespaart geld en je draagt bij aan klimaatverandering.

Of investeer in isolatie of zonnepanelen.

Investeringen die snel zijn terugverdiend.”

Energie in de

Nijpels: “De snelle groei van het aantal zonnepanelen voelt als een mooi lekker recht stuk.”

De achtbaan van de uitvoering Klimaatneutrale Samenleving

Heeft u wel eens in een achtbaan gezeten? Langzaam omhoog. In duizelingwekkende vaart naar beneden.

Scherpe bochten, schuddend door de loop, omhoog en omlaag. De wind raast om je hoofd. Euforie en schrik wisselen elkaar af. Soms schreeuw je het uit van vreugde, maar de kreet gaat net zo makkelijk over in een luidruchtige poging je schrik te onderdrukken.

Tekst: Ed Nijpels, Voorzitter BEA Foto: SER

N

kwam er met het Klimaatakkoord een eind aan de langzame weg omhoog. In ruim een jaar knutselden meer dan honderd partijen een indrukwekkend pakket voorstellen in elkaar. Soms ook wel met tussentijdse verrassingen, maar het ging gestaag omhoog.

Op 28 juni kwamen de vijf karretjes boven.

Ze hadden een Klimaatakkoord bij zich van 237 pagina’s dik met honderden voorstellen. egen maanden geleden

begonnen inmiddels elf karretjes de spannende rit naar het eind; 49 procent CO2-reductie in 2030. Vijf uitvoeringsoverleggen bij de verschillende departementen, vijf uitvoeringsstructuren en een overkoepelend uitvoeringsoverleg. In het achterste karretje overzie ik de emoties voor me. Handen in de lucht, kreten van opwinding. Stevig ingesnoerd met een Klimaatwet en parlementaire steun begon het meest spannende deel van dit uitje.

Vanaf de zomer

inzittenden weet precies hoe de achtbaan loopt. De snelle groei van het Geen van de

Vooral energie uit zon en wind zorgen voor steeds meer duurzame elektriciteit.

aantal zonnepanelen voelt als een mooi lekker recht stuk. Vaart maken en misschien wel sneller gaan dan gedacht. En... oeps... daar komt een onverwachte bocht; de stikstofcrisis. Boeren zijn nu minder enthousiast om met klimaatbeleid aan de gang te gaan.

De wielen van het landbouwkarretje gaan piepend door de bocht. Het lijkt op remmen, of toch niet? De inkrimping van de veestapel kan ook leiden tot minder CO2-uitstoot. Het mobiliteitskarretje zorgt weer voor vaart.

Door betere accu’s hoeven elektrische auto’s minder vaak te laden. Misschien hebben we 20 to 30 procent minder laadpalen nodig dan waar we negen maanden geleden van uit gingen. En daar komt de Europaloop aan. Gaan we er soepel doorheen of wordt het eng? De Green Deal van Timmermans en Samsom lijkt op een steun in de rug van het Nederlandse beleid. spannend. Steeds meer van de 237 pagina’s papier worden realiteit in het dagelijks leven. In je gemeente, je buurt of soms zelf al in je eigen huis. Komt er een zonnepark bij jou in de buurt? Gaat het je geld kosten om ook van het aardgas af te komen? Blijft er brede steun voor klimaatbeleid? Houden bestuurders en politici hun rug recht? Maken ze hun beloftes waar? De politiek komt in campagnestand voor de verkiezingen. Klimaat wordt een thema voor profilering naar alle kanten. Dat wordt misschien wel een hobbelig stukje van onze achtbaan.

De rit blijft

komende jaren vaak juichen omdat zaken lekker lopen. Maar soms ook hard schrikken van onverwachte wendingen. Maar de achtbaankarretjes gaan door.

Omhoog en omlaag, soms flink door elkaar geschud, maar wel met 49 procent reductie als eind.

We zullen de

ADVERTENTIE

elipsLife - Partner Content Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit

19

analysenederland.nl

COVID-19: Wees bewust van het lange termijn HR effect instellingen hebben werknemers die (bijna) allemaal thuiswerken.

De eerste weken zijn achter de rug en de verwachting is dat er nog vele volgen, volgens Duran. “Wij zien de eerste parallellen met langdurige ziekte. Iedereen die in deze situatie zit zal veel meer begrip hebben voor mensen die langdurig thuis zitten door klachten.” De muren komen op je af, aldus Duran. “Het heeft een gigantische (mentale) impact op de mens. Wij horen vaak dat er schuldgevoel ontstaat. Lever ik wel de prestaties die men van me verwacht? Naast al die andere taken. Als we straks weer (gefaseerd) terug kunnen naar kantoor, kunnen medewerkers enorme drempels ervaren, juist door die onzekerheid.”

Partner Content elipsLife

Eigenlijk staan we nog maar aan het begin van deze crisis. De wereld wordt in de greep gehouden door een zeer besmettelijk virus.

Binnen een paar weken is een groot deel van de wereld in een vorm van lockdown gekomen. Dit heeft allereerst natuurlijk grote impact op de mensen die besmet raken, maar ook de wereldeconomie wordt hard geraakt. Ieder bedrijf, iedere instelling, maar ook elk individu moet inspelen op de gevolgen hiervan. Zowel in economische zin als ook qua arbeidspopulatie heeft dit voor vrijwel iedereen gevolgen, zowel op de korte als de langere termijn.

Burn-out ligt op de loer In de zorg, bij bedrijven en instellingen die leveren aan de zorg en ook bij online winkels is er op dit moment sprake van topdrukte. Dit leidt tot extreme werktijden en werken onder hoge druk. Daar komt in de zorg de heftige emotionele druk nog bij. Niet alleen het risico op besmetting, maar ook de onmacht die ontstaat als besmette patiënten snel verslechteren. Nederland is een kenniseconomie. Veel mensen hebben een administratieve baan.

Deze mensen, net als miljoenen anderen werken momenteel bijna volledig vanuit huis, net als hun partner. Alle kinderen krijgen thuis onderwijs en (mantel)zorgtaken moeten worden verdeeld. Al deze groepen medewerkers ervaren voor

”

De huidige inschatting dat arbeidsongeschiktheid zal toenemen is vooral gebaseerd op de indirecte effecten van de huidige medische crisis en de economische crisis die zal volgen. een langere periode extra druk en stress. Dit is een van de grootste oorzaken van verzuim en arbeidsongeschiktheid. Misschien niet altijd direct waarneembaar, maar wel op langere termijn.

www.elipslife.com/nl/nld

”

Iedereen die in deze situatie zit zal veel meer begrip hebben voor mensen die langdurig thuis zitten door klachten.

Stefan Duran

Specialistische levensverzekeraar voor de zakelijke markt Sinds 2011 is elipsLife actief in Nederland. Stefan Duran, head sales Benelux bij elipsLife vertelt.

“Wij zijn een levensverzekeraar, met alleen maar zakelijke klanten.

Klanten verzekeren arbeidsongeschiktheids- en overlijdensrisico’s bij ons.” We zijn specialist en onderscheiden ons met kennis en ervaring in deze niche. Deze kennis en ervaring helpt om lange termijneffecten in te kunnen schatten.

Ook van een pandemie als deze, volgens Duran.

oranje en rood wordt sterk afgeraden om naar een gebied te reizen bijvoorbeeld door onlusten of burgeroorlog. Alleen dan is dekking niet altijd gegarandeerd. Tijdens de huidige pandemie is bijvoorbeeld heel Europa oranje of rood door COVID-19.” Mocht het reizen naar gebieden die rood zijn uitsluitend door Covid-19 noodzakelijk en mogelijk zijn, dan is er zonder twijfel dekking, aldus Duran. “Als de gevolgen van COVID-19 duidelijker zichtbaar worden op lange termijn, wordt er wel een stijging van premies verwacht. Het heeft er alle schijn van dat zowel de lange termijn arbeidsongeschiktheid en het overlijdensrisico voor werknemers stijgt door COVID-19. Zeker in de periode dat er nog geen adequaat medicijn of vaccin is.”

crisis en de economische crisis die zal volgen, vertelt Duran. “Arbeidsongeschiktheid als rechtstreeks gevolg van een Covid-19 besmetting kunnen we op dit moment nog niet concluderen.” Maar ik zie wel een aantal aandachtspunten waar werkgevers rekening mee moeten gaan houden. Steeds meer werknemers zijn boven de zestig jaar. Dit is een risicogroep als het gaat om het coronavirus.

Ik druk ieder bedrijf dan ook op het hart om deze werknemers, die enorm veel kennis en kunde hebben, te beschermen, zegt Duran.

“Tegelijkertijd weten we niet wat de lange termijneffecten zijn van mensen die het coronavirus hebben overleefd. Hebben diegenen die weken op de IC hebben gelegen en het virus hebben overleefd een grotere kans op arbeidsongeschiktheid? Daar is de crisis op dit moment nog te jong voor.”

Ons advies: Maak een terugkeer (re-integratie) plan met vooral veel aandacht voor de mentale gezondheid van medewerkers. Dit om te voorkomen dat mensen na terugkeer alsnog uitvallen en langdurig ziek worden, aldus Duran.

Aandacht voor elkaar juist ná Corona Daarnaast moeten wij als maatschappij, maar ook als werkgevers, als Covid-19 achter ons ligt, aandacht blijven besteden aan elkaar en aan onze werknemers.

Iedereen heeft een spannende periode achter de rug en onder grote druk gepresteerd. Met name de zorgmedewerkers werken maandenlang onder hoge spanning. Zij zien de zorg als hun roeping, dus doen zij dit nu voor ons. Maar de Gewoon dekking op inkomensklap kan later voor hen komen, verzekeringen vertelt Duran. ”Ik verwacht dan “Overlijden en arbeidsongeschiktook een hogere instroom in de heid als gevolg van COVID-19 is WIA van zorgmedewerkers en dat uiteraard gedekt op onze verzekemoeten we zien te beperken.” Het ringen. De verzekeringsovereenis een maatschappelijke verantkomsten kennen geen uitsluitingen Leidt een Corona besmetting tot woordelijkheid om deze groep voor een pandemie, ook niet in het hogere kans op arbeidsongemensen heel goed te begeleiden buitenland. Hier is wel wat meer schiktheid? uitleg bij nodig. Buitenland dekking De huidige inschatting dat arRe-integratie plan voor thuiswer- als zij de crisis bezworen hebben. wordt gebaseerd op de kleurcodebeidsongeschiktheid zal toenemen kers Want ook na Corona willen we dat deze mensen hun roeping blijven ring die het ministerie van Buiten- is vooral gebaseerd op de indirecte Uiteraard moeten we vooruit volgen, besluit Duran. landse Zaken hanteert. Bij code effecten van de huidige medische blijven kijken. Veel bedrijven en

20 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Grotere medewerkersbetrokkenheid door de coronacrisis?

Human Resources

De coronacrisis zorgt ervoor dat vraagstukken rondom medewerkersbetrokkenheid in een stroomversnelling raken.

Tegen de uitdagingen die hierbij horen, zoals hoog verloop en gebrekkige kennisdeling, lopen HR professionals al een aantal jaren aan.

De vraag is dan ook hoe we ervoor zorgen dat werknemersbetrokkenheid, nu, maar ook in de toekomst goed verloopt.

Een jongere generatie werknemers verwacht steeds meer van zijn werkgever.

de medewerkers samen met het management. “Een baas die luistert naar zijn werknemers wekt hier niet alleen sympathie mee op, maar kan hiermee ook antwoorden vinden waar zijn organisatie tegen aan loopt, als wat maakt het werk de moeite waard?

Hoe kunnen medewerkers zich ontwikkelen?”

Bevlogen medewerkers

zich uitgedaagd om zich te ontwikkelen op het werk. “Het biedt hen de mogelijkheid om te floreren.”

Deze bevlogenheid gaat vaak samen met een hogere productiviteit. Uit het Global voelen

Happiness and Wellbeing Policy Report uit 2019 wordt een relatie gelegd tussen een hoge tevredenheid van mede-

Organisatie die meewerken aan een grotere medewerkersbevlogenheid plukken daar de vruchten van. werkers samen met een hogere productiviteit. Tevredenheid leidt niet alleen tot meer productiviteit maar ook tot onder andere minder verzuim en minder verloop. Ook leidt

hogere medewerkersbetrokkenheid tot minder veiligheidsincidenten en burnouts.

En tot meer innovatiekracht en duurzame inzetbaarheid. jaren dertig deed George Gallup onderzoek naar het menselijk welzijn en tevredenheid. Hij was één van de grondleggers van de vele duizenden onderzoeken en artikelen die zijn gepubliceerd over het welzijn van de mens. In het onderzoek van Gallup, dat adviezen en analyses geeft om leiders en organisaties te helpen met hun problemen, ‘State of the Global Workspave’ uit 2017 Al in de

blijkt dat maar 15% van de werknemers enthousiast is over zijn werk en zich verbonden voelt met zijn werk en werkplek. Hoe komt het dat het percentage zo laag is? In verschillenden onderzoeken van Gallup komt naar voren dat weerstand tegen veranderingen in bedrijven een terugkerend thema is en dat je medewerkers hierin goed moet meenemen. Bedrijven en instituties hebben laten zien dat meegaan met technologische veranderingen, de globalisatie en de verwachtingen van jonge medewerkers moeilijk zijn. Zij moeten inzien dat bijvoorbeeld tradi-

Tekst: Féline van der Linde Foto: Headway

M

tionele rolverdelingen en gebrek aan groeimogelijkheden en inspraak obstakels kunnen worden voor de motivatie van de medewerkers en daarmee de productiviteit.

Zeker, door de huidige situatie waar we nu in zitten wordt er veel gevraagd van werkgevers en werknemers op afstand en is vertrouwen en goede communicatie tussen beide noodzakelijker dan ooit. huidige situatie waar we nu in zitten wordt er veel gevraagd van werkgevers en werknemers op afstand en is vertrouwen en goede communicatie tussen beide noodzakelijker dan ooit. Betrokken zijn bij het werk wordt er niet gemakkelijker op nu we allemaal thuis werken, maar online verbindingen leggen, een luisterend oor bieden en kennisdeling stimuleren, kunnen de eerste stappen zijn in de juiste richting voor een grotere werknemersbetrokkenheid.

Voor nu, maar ook zeker voor de toekomst.

Zeker door de

edewerkers die

in hun vel zitten presteren beter. “Maar daar is meer voor nodig, dan roepen: doe ‘ns vrolijk”, stelt Matthijs Steenveld, organisatiepsycholoog en auteur. “Organisaties die meewerken aan een grotere medewerkersbevlogenheid plukken daar de vruchten van.” Medewerkers die minder betrokken zijn en voelen bij de organisatie hebben een negatieve invloed op de sfeer, het personeelsverloop en de resultaten, aldus Steenveld. De werkcultuur kun je niet van bovenaf opleggen, die bepalen goed

Bevlogen medewerkers voelen zich uitgedaagd om zich te ontwikkelen op het werk.

ADVERTENTIE

Betrokkenheid in crisistijd Hoe houd je medewerkers betrokken in tijden van onzekerheid en social distancing – en daarna?

De wereld van werk staat op zijn kop. De zorg moet razendsnel mensen inwerken en omscholen; in veel andere sectoren werkt iedereen gedwongen vanuit huis; in weer andere is het werk tijdelijk helemaal opgehouden.

Met kunst- en vliegwerk zijn organisaties de eerste weken van de coronacrisis doorgekomen. Nu daalt het besef in dat we een aantal zaken structureel anders moeten gaan inrichten: hoe houd je thuiswerkende medewerkers op een lijn? Hoe werk je nieuwe collega’s virtueel in? Hoe bewaak je de bedrijfscultuur als je elkaar niet meer ziet?

Plek biedt hiervoor het internecommunicatie-platform.

Alles op één plek Plek zorgt voor medewerkerbetrokkenheid. Met nieuwskanalen, team-, project- en interessegroepen, en chat.

Maar ook met een uitgebreide onboarding, social learning, ideeëngeneratie en interactieve kennisdeling. Alles op één gebruiksvriendelijk platform, op desktop en in mobiele apps.

coronacrisis ook ziekenhuisbreed bij het Amsterdam UMC en extrahandenvoordezorg.nl. Daar zijn we heel trots op.

Plek is in te zetten als sociaal intranet, engagement- of intern community platform voor bedrijven en organisaties.

Besloten en gecertificeerd veilig. In gebruik bij meer dan 200 organisaties, waaronder het Ministerie van Binnenlandse Zaken, Kennedy van der Laan en bouwconcern TBI. En sinds de

Grote HR-uitdaging Het betrokken houden van medewerkers wordt de grote HR-uitdaging van deze crisis.

Maar ook daarna blijft dit een belangrijk thema, met voortschrijdende digitalisering, de netwerkeconomie en nieuwe generaties medewerkers. Zijn jullie hier klaar voor?

Een eigen, branded versie van Plek voor jullie organisatie kan binnen een dag live staan. Onze begeleiding zorgt daarna voor een snelle uitrol en activatie van en met medewerkers.

Lees meer over medewerkerbetrokkenheid op liveblog.plek.co

www.plek.co

Robidus - Partner Content Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit

21

analysenederland.nl

Arbeidsperspectief tijdens coronacrisis

Partner Content Robidus

van een inzetbaarheidsbeleid en helpt bij het bepalen van de juiste financieringsoplossingen.” Daarnaast is het van belang om op een

”

Robidus gelooft dat Arbeidsperspectief de motor is van Inzetbaarheid. Het hebben van een goed perspectief op arbeid zorgt er immers voor dat je niet alleen nu, maar ook in de toekomst in staat bent om in je eigen inkomen te voorzien. En het hebben van inkomen is tenslotte de beste vorm van sociale zekerheid!

Robert Wondaal, Chief Commercial Officer bij Robidus, ligt toe hoe Robidus samen met haar opdrachtgevers werkt aan het verlagen van verzuim en waar werkgevers in de coronacrisis tegen aan lopen bij verzuimbejuiste wijze uitvoering te geven aan heersing. de diverse wetten en regelingen binnen het speelveld. Dit vergt Verhoging van de inzetbaarheid een sluitende administratie en vele De aanpak van Robidus om inzetbaarheid te bevorderen contact met de verschillende overheidsinstanties om zo te voldoen kenmerkt zich door een integrale aan de wettelijke vereisten, aldus benadering over drie assen: “Een goede aanpak start met een anaWondaal. “Ten slotte is het juist lyse om zo te identificeren waar beheren van een (verzuim)dossier potentiele inzetbaarheidsrisico’s essentieel.” Indien een medewerliggen binnen je organisatie, wat ker is uitgevallen, is het zaak om de basis vormt voor het creëren op het juiste moment de juiste ac-

Een goede aanpak start met een analyse om zo te identificeren waar potentiele inzetbaarheidsrisico’s liggen binnen je organisatie.

robidus.nl

ties in te zetten, zodat zo spoedig mogelijk weer met werkhervatting begonnen wordt. Het inzetten van gerichte interventies is hierbij cruciaal. Met deze benadering heb je meer grip op de situatie en zal de inzetbaarheid omhoog gaan, wat resulteert in een win- win situatie voor werknemer als werkgever, volgens Wondaal.

Uitval tijdens corona “Het is een bijzondere tijd, waarin plotsklaps een nieuwe werkelijkheid is gecreëerd. Veel organisaties staan onder grote (financiële) druk en zitten in een overlevingsmodus. Het aantal ziekmeldingen vliegt sinds halverwege maart door het dak en is verzesvoudigd. Maar de grote vraag in deze situatie is: wanneer is er nu eigenlijk écht sprake van verzuim bij een ziekmelding?” Wij merken dat indien je de medewerker vraagt of ze zich ook ziek gemeld zouden hebben indien er geen sprake was geweest van ‘Corona omstandigheden’, dan is het meest gegeven antwoord dat ze gewoon aan het werk waren gegaan, aldus Wondaal. “Vanuit privacybescherming mogen

werkgevers niet vragen wat er aan de hand is, terwijl je dat eigenlijk wel wilt weten in deze situatie. Is er echt iets aan de hand met de medewerker of zijn er gezinsleden met klachten waardoor de medewerker thuis moet blijven. Of wellicht is er wel degelijke sprake van ziekte en mogelijk zelfs Corona.

Met welke andere collega’s is hij dan in aanraking geweest en moet je die dan niet waarschuwen?”

De privacywetgeving geeft nogal strijdige signalen momenteel, aldus

”

Robert Wondaal, Chief Commercial Officer bij Robidus

pandemie uitzonderingen gelden om de gezondheid van de medemens te beschermen.” Vandaar dat de Autoriteit Persoonsgegevens onlangs heeft bericht voorlopig het toezicht op naleving van de AVG te versoepelen om werkgevers de ruimte te geven deze crisis het hoofd te bieden, aldus Wondaal.

Wij begrijpen dat er veel vragen leven bij werkgevers op dit moment en leven ontzettend mee met alle organisaties die het moeilijk hebben momenteel. Het publiceren van relevante informatie is voor ons dan ook prioriteit nummer één nu. We proberen te helpen waar we kunnen, besluit Wondaal. “Zo hebben we een hulplijn voor de Noodmaatregel Wondaal. “Conform AVG mag je Overbrugging Werkgelegenheid niets vragen en is het aan de be(NOW) en hebben we vele FAQ’s drijfsarts om vast te stellen. Echter, op onze website over bijvoorbeeld op Europees niveau wordt er aan- hoe om te gaan met verzuim.” gegeven dat in het geval van een

Het is een bijzondere tijd, waarin plotsklaps een nieuwe werkelijkheid is gecreëerd.

22 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Samen een ‘nieuw’ team vormen Human Resources

De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat bijna heel Nederland thuis werkt. Daarmee hebben we ook een ander team bij gekregen dat de hele dag om ons heen te vinden is, namelijk het gezin. Je gezin en jezelf zijn een (nieuw) team geworden. Hoe kun je ervoor zorgen dat dit nieuwe team succesvol is en elkaar inspireert om de hele dag samen te werken?

Tekst: Féline van der Linde Foto: Picsea

V

en succesvolle samenwerking binnen dit ‘nieuwe’ team zijn er een aantal belangrijke ingrediënten (gebaseerd op het bekende “teamwiel” van Martijn Vroemen) nodig, volgens Annemie Schuitemaker, expert en coach werk privé balans. “Dit zijn onder andere gezamenlijke en motiverende doelen, een gedeelde verantwoordelijkheid, heldere en open communicatie, respect voor verschillen in je team, flexibiliteit, aanpassingsvermogen, initiatief en lef.” oor een goede

Het ‘nieuwe’ thuiswerk-

bestaat daarmee dus uit andere mensen dan je ‘normale werkteam’, volgens Schuitemaker, je gezin is immers opeens ook onderdeel geworden van dat werkteam.

“De vraag is dan ook of voor iedereen duidelijk is wat het team

Het ‘nieuwe’ thuiswerkteam bestaat daarmee dus uit andere mensen dan je ‘normale werkteam.

gemeenschappelijk doel is? gemeenschappelijk doel dat inspiratie geeft, zijn de prioriteiten bekend en is dit gekoppeld aan discipline?” De kinderen hebben een ander doel dan de ouders, namelijk gezelligheid, spelen en een beetje huiswerk. Terwijl de ouders ‘gewoon’ willen werken, aldus Schuitemaker. “Dit kan voor botsingen zorgen.

Het is daarom belangrijk een gezamenlijk doel te stellen, als team en daar concrete doelstellingen voor elk persoon bij op te stellen.” Begin bijvoorbeeld de dag met een ‘teammeeting’.

Is er een

doel, de concrete doelstellingen die erbij horen en of iedereen het daar mee eens is. “Check vooral ook, gedurende de dag, of iedereen nog volgens het plan werkt en of iedereen nog inspiratie en motivatie heeft om de doelstellingen te bereiken. Een beloning, zoals het geven van een smiley, kan enorm helpen bij het bereiken van de persoonlijke en groepsdoelstellingen.”

Bespreek het hogere

Check vooral ook, gedurende de dag, of iedereen nog volgens het plan werkt en of iedereen nog inspiratie en motivatie heeft om de doelstellingen te bereiken.

Bij gedeelde verantwoor-

is het belangrijk dat iedereen op zijn of haar manier kan meebeslissen, aldus Schuitemaker. “Kinderen willen misschien hun dag delijkheid

helemaal niet met rekenen beginnen, maar met spelen of knutselen. Bespreek dit, zodat de kinderen ook het gevoel hebben dat ze inspraak hebben. Hierbij is open en heldere communicatie van essentieel belang. Zo barst de bom niet, door te hoog opgelopen onderliggende irritaties.” Ten slotte, is in deze onzekere tijd positiviteit belangrijk, aldus Schuitemaker. “Niemand weet nog hoelang we precies thuis moeten blijven. Maak bijvoorbeeld een ‘positiviteits-pot’, waarin iedereen een briefje doet aan het einde van de dag met daarop een positieve gebeurtenis of boodschap van

die dag. We krijgen namelijk allemaal meer energie van positiviteit.” je ‘nieuwe’ team kunnen ook voor nieuwe inzichten zorgen, want waarschijnlijk heb je nog nooit in een team gewerkt met zoveel verschillen qua leeftijd en behoeftes. Sta hiervoor open en geniet daar ook van. “Net als van de momenten waarop het even niet loopt als gepland.

De structuur van de dag helpt, maar het is ook zeker voor kinderen leuk om af en toe even buiten ‘de lijntjes’ te lopen. Zo blijft het leuk voor iedereen in deze bijzondere situatie.”

De verschillen in

ADVERTENTIE

Thuiswerken door corona Opeens hele weken thuiswerken. Sinds de overheid dit aanraadt naar aanleiding van het coronavirus is dit voor veel mensen de situatie.

Iedereen die thuis kan werken moet thuiswerken. Thuiswerken kan hartstikke fijn zijn, maar vraagt ook om flink wat discipline en heeft verschillende uitdagingen.

Samen met Gezondeboel heeft Career & Kids en Career & Live een gratis online programma ontwikkeld om de thuiswerker wat houvast te bieden. Thuiswerkers krijgen in dit programma informatie en tips die kunnen helpen om efficiënt en effectief thuis te werken. Het programma bevat informatie over hoe productief te blijven, hoe te communiceren met collega’s en over de meerwaarde van het maken van een werkschema. Aanvullend wordt er aandacht besteed aan het thuiswerken met kinderen in huis. Thuiswerkers kunnen dit programma zelfstandig doorlopen en het is tevens gratis te volgen voor iedereen.

Ga naar therapieland.nl voor meer informatie of bekijk het programma op: www.therapieland.nl/programmas/zelfhulp/thuiswerken-door-corona/

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit 23 analysenederland.nl

Duurzame inzetbaarheid, ook na de crisis Human Resources

De Coronacrisis houdt iedereen momenteel ferm in zijn greep. Beroepsgroepen als de logistiek, distributie, retail en natuurlijk de zorg staan onder flinke druk om te presteren. Hoe zorgen we dat deze mensen ook op de lange termijn inzetbaar blijven? En wat kunnen we leren van deze situatie?

Tekst: Marjon Kruize Foto: Daria Shevtsova

“

Inzetbaarheid op het

werk is voor deze groepen momenteel essentieel”, vertelt Hans Spanjers, manager van het Duurzaam Inzetbaarheid Centrum. Onlangs is het Duurzaam Inzetbaarheid Centrum onderdeel geworden van HumanTotalCare, een organisatie die bedrijven ondersteunt bij vraagstukken op het gebied van Human Resources en arbodienstverlening. “Maar je moet op dit moment ook inzetbaar zijn voor je familie, want ook daar heb je een taak. En steeds meer mensen realiseren zich dat ze ook inzetbaar moeten zijn voor

Marc van Gaal

Marc van Gaal Director of Product Marketing & Strategy bij Visma Raet

Human Resources Men moet leren tijd te maken voor ontspanning, maar ook op het werk meer op zichzelf passen.

de samenleving. Voor oudere buren bijvoorbeeld, ook dat is nu heel actueel door de crisis. We moeten deze groep mensen die Nederland nu overeind houden helpen zo goed mogelijk inzetbaar te zijn en blijven.” vergelijking met topsporters. “Die trainen jarenlang om ervoor te zorgen dat ze op het moment suprême, bij de Spelen of kampioenschappen, kunnen pieken. Van leden van crisisteams, zorgpersoneel en andere vitale beroepen verwachten we nu ook van de ene dag op de andere dat ze kunnen pieken zonder dat zij daarvoor specifiek zijn getraind. De topsporter let op zijn voeding en weet bijvoorbeeld precies hoeveel hij moet slapen om optimaal te presteren, zij weten ook precies hoe ze met stress om moeten gaan. Die vaardigheden vragen we nu ook ineens van topmanagers in crisisteams.

Het is goed om mensen daar bewust van te maken en hen daarbij te helpen. Wij bieden nu bijvoorbeeld een webchart voor mensen in crisisteams, Spanjers trekt de

Hans Spanjers Manager van het Duurzaam Inzetbaarheid Centrum

3

Vragen aan

zodat ze leren niet alleen nu, maar ook over vijf weken inzetbaar te zijn.” mensen dus helpen bij het vinden van een goede balans tussen de pieken op het werk, privé en in de samenleving. Daarbij moet veel aandacht zijn voor bewustwording. “Men moet leren tijd te maken voor ontspanning, maar ook op het werk meer op zichzelf passen. Pauze nemen, eiwitten eten tijdens het werken in de nacht, power naps introduceren, etcetera. Naast het ziekteverzuim beheersbaar houden is investeren in preventie en bewustwording programma’s de basis voor een complete aanpak om de inzetbaarheid op langere termijn te verbeteren.”

We moeten deze

aan medewerkers in ploegendienst. Als zij een nachtdienst draaien kunnen ze vaak geen maaltijd in de kantine halen, omdat deze ’s nachts gesloten is. Terwijl het juist ’s avonds en gedurende de nacht belangrijk is om goed te eten.

Dat betekent meer eiwitten Denk bijvoorbeeld

en minder koolhydraten. Als je op de (snoep)automaat aangewezen bent, wordt dat lastig. Als we verwachten dat logistiek, zorg en retail medewerkers de druk de komende weken vol gaan houden moeten we zorgen dat ze, ook op het werk, goed voor zichzelf kunnen zorgen.” Vandaar dat Spanjers een oproep doet aan alle organisaties waar nu veel meer op onregelmatige tijden wordt gewerkt: “Zorg dat uw kantine of bedrijfsrestaurant geopend is, juist in de avond en de nacht! we van deze crisis iets kunnen leren, waardoor we ook in de toekomst meer na gaan denken over duurzame inzetbaarheid.

“In de afgelopen jaren is de financiële kant van ondernemen leidend geweest, terwijl juist nu de menselijke kant zo belangrijk blijkt te zijn. Hoe gaan we dit kantelen? Eén op de drie ziekmeldingen kwam voort uit stress gerelateerde klachten, ik hoop dat we nu in de spiegel kijken en leren van de huidige crisis.”

Spanjers hoopt dat

Waar HR en IT niet tot de primaire processen behoorden bij vele bedrijven, zien we in deze bijzondere tijd daar verandering in komen. Marc van Gaal licht toe.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

Wat is het belang van HR software nu zorg verlenen veel belangrijker is?

“Bedrijven en instanties leven van hun primaire processen zoals het leveren van onderscheidende producten en diensten. Waar onderscheid een belangrijke drijfveer is in normale omstandigheden, worden in crisistijd basisbehoeften ineens cruciaal. Zie bijvoorbeeld het hamsteren van het toiletpapier. Eigenlijk is dat met HR- en IT-processen net zo. Digitalisering van processen maakt nu ineens het grote verschil in het voortbestaan van ons werk. Zie hoe we nu massaal vanuit huis kunnen werken dankzij IT.” Wat betekent dat voor HR in de zorg?

“Ook in de zorg is digitalisering van cruciaal belang.

Een collega uit mijn team is voormalig verpleegkundige.

Toen de coronacrisis een feit was, heeft hij zich direct als vrijwilliger aangemeld om zorginstanties bij te staan nu dat zo hard nodig is. Meer dan een week later werd hij teruggebeld met de melding dat alle duizenden vrijwilligers nagebeld moeten worden om inzicht te krijgen in de inzetbaarheid van deze niet-praktiserende vrijwilligers. Dankzij goede digitale basisprocessen zouden deze vrijwilligers bijvoorbeeld snel, eenvoudig en verantwoord kunnen solliciteren via video. En hun digitale handtekening onder het tijdelijke contract zetten. Ongetwijfeld hebben de spontaan aangemelde vrijwilligers ook nog actuele kennis nodig. Dat kan dan bijvoorbeeld via een eenvoudige elearning tool. Als het digitale proces niet op orde is, is het een vrijwel onmogelijke opgave zorgvrijwilligers snel en verantwoord aan de slag te laten gaan.”

Wat moet HR software in de toekomst doen?

“Ontzorgen. In HR zit enorm veel tijd in de administratie.

Goede digitale processen, robotics en AI kunnen HR-professionals enorm veel werk uit handen nemen zodat er meer tijd en ruimte ontstaat voor het maken van HRbeleid, daar waar deze vakmensen goed in zijn.”

ADVERTENTIE

Op COVID-19 testen draagt bij aan bedrijfscontinuïteit Als werkgever heeft u maar één doel in tijden van crisis: zorgen voor bedrijfscontinuïteit. Vanuit goed werkgeverschap wilt u voor uw medewerkers zorgen.

Uw medewerkers zijn immers uw belangrijkste kapitaal. Om dit te realiseren zijn veilige- en gezonde arbeidsomstandigheden van essentieel belang.

Inzicht hebben in wie het COVID-19-virus heeft gehad, nog niet heeft gehad en momenteel heeft, kan helpen om bedrijfsprocessen en roosters optimaal in te richten.

Prioriteit testen De discussie over de toegevoegde waarde van betrouwbare- en valide testen in de BV Nederland is momenteel een belangrijk thema. Immers, wanneer duidelijk is welke medewerkers

lijk geen risico dat deze het virus verder verspreidt of zelf nog ziek worden (Bao et al. 2020).

immuun zijn kan hier goed rekening mee worden gehouden in de bedrijfsvoering. De prioriteit van testen is de laatste week veelvuldig geagendeerd door het kabinet. Er wordt een grotere testcapaciteit uitgerold. Valt uw bedrijf niet in de categorie van vitale beroepen, dan is de kans echter klein dat uw medewerkers allemaal getest gaan worden.

Identificeren mensen met corona van groot belang Gedurende en na afloop van onze ‘targeted lockdown’ wil je als bedrijf weten waar je staat, zodat je de veiligheid en gezondheid van je medewerkers kunt garanderen. Het is van essentieel belang dat mensen die het virus hebben gehad worden geïdentificeerd. Wanneer een medewerker het virus heeft gehad is er name-

Testen van medewerkers In België mogen mensen pas weer naar het werk wanneer zij immuniteit hebben opgebouwd.

Een dusdanige maatregel is in Nederland nog niet verkondigd.

Maar bedrijven moeten proactieve maatregelen treffen, waarbij rekening wordt gehouden met de privacywetgeving.

Adaptics voert als gezondheidsmanagementbureau jaarlijks ruim 20.000 gezondheidsonderzoeken uit en neemt ook op dit vlak zijn rol als preventiepartner van organisaties. Daarom nemen wij stappen om in de toekomst onze medewerkers, en wellicht die van andere bedrijven, te kunnen

testen op COVID-19. Wij werken hierin samen met een medisch laboratorium. Zij hebben een nog beperkte testcapaciteit.

“

“We have a simple message for all countries: Test, test, test.”

- Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van Wereldgezondheidsorganisatie -

In gesprek met HR en directie Bent u directie of werkzaam binnen HR en wilt u met ons in gesprek over hoe we samen onze rol kunnen pakken in het testen van medewerkers? Natuurlijk met de richtlijnen van RIVM als uitgangspunt. Neem dan contact met ons op via corona@adaptics. nl of 088-0223866.

24 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Innovatie kan zorgfunctie attractief maken Human Resources

van wantrouwen en iedere vijf minuten verantwoorden te doorbreken.

De zorgsector gaat al langer gebukt onder arbeidstekorten, terwijl er mogelijkheden bestaan om dat te verhelpen.

Tekst: Hugo Schrameyer Foto: Persfoto & Artur Tumasjan

Je ziet een krimp in het aanbod van personeel, terwijl er juist een extra vraag ontstaat

Anna Hartstra HR-directeur van GGZ-instelling Arkin in Amsterdam

G

stond de afgelopen weken zo nadrukkelijk in de schijnwerpers als de zorgsector. In de pers verschenen regelmatig coronareportages met signalen van zorgmedewerkers die diensten van vele en vele uren hadden gedraaid. Dat is eigenlijk slechts een deel van het totaalverhaal, want tegelijkertijd geldt ook dat de zorgsector al vele jaren piept en kraakt in zijn voegen door het tekort aan personeel. een branche

mensen kan inspireren om een steentje bij te dragen in de zorgsector, is vooralsnog koffiedikkijken, reageert HR-directeur Anny Hartstra van GGZ-instelling Arkin in Amsterdam. Nu we middenin deze gemoedstoestand zitten, valt de invloed ervan op de aanwas van nieuw zorgperOf de coronacrisis

van personeel valt volgens Hartstra veel winst te boeken. Met die gedachte gaat Arkin extra investeren in het op innovatieve wijze verbeteren van het functioneren van personeel. Op die manier kan veel uitstroom worden vermeden en wordt tegelijkertijd de kwaliteit verbeterd.

Dit is bovendien een van de manieren waarop een zorginstelling kan bijdragen aan goed werkgeverschap.

Ook die uitdaging kent verschillende componenten, waarbij de aandacht voor de werknemer en de menselijke maat een belangrijke rol vervullen. In de praktijk laat dat voornemen zich bijvoorbeeld vertalen tot de wetenschap dat werknemers na een nachtdienst een moment van rust willen pakken. “Je moet niet alleen oog hebben voor het dichtregelen van werkroosters, je moet ook kijken wat dat betekent voor individuele medewerkers.”

In het behouden

soneel moeilijk te voorspellen. “Het is ook niet zo dat het ontbreekt aan motivatie om te kiezen voor dit vak.

De coronacrisis heeft ertoe bijgedragen dat de zorgsector in aanzien steeg, maar tegelijkertijd geldt dat toetreders voor dit vak kiezen omdat ze iets goeds willen doen voor de samenleving. Die attitude is op zich niet door de crisis veranderd”, aldus Hartstra. de context wel een aantal invloedsfactoren. Zoals de goeddraaiende economie van de afgelopen jaren. Hierdoor heeft de aantrekkelijkheid van de zorgsector wat aan glans verloren, wat overigens ook geldt voor branches als de horeca en bouw bijvoorbeeld. Wat bovendien meespeelt, is de vergrijzing van de samenleving, waardoor er extra handen nodig zijn. Hartstra: “Je ziet dus een krimp in het aanbod van personeel, terwijl er juist een extra vraag ontstaat door een factor als vergrijzing van de samenleving. Dat dit gaat wringen, behoeft geen verder Toch spelen in

betoog, terwijl wij als instelling de opdracht hebben om deze uitdaging aan te gaan.” is Arkin het experiment aangegaan om zorgpersoneel uit Spanje te halen. En hoewel dat op zich een geslaagde inspanning bleek, was dat eigenlijk te prijzig en op termijn dus niet houdbaar. Waar de GGZ-instelling meer heil in ziet, is de mogelijkheid voor medewerkers tot extra scholing. Dan heeft Hartstra het bijvoorbeeld over psychologen die intern worden opgeleid tot GZ-psycholoog of over artsen die worden opgeleid tot psychiater. “Het intensieve opleidingstraject speelt zeker een rol, maar waar mensen met handen aan het bed vooral behoefte aan hebben, is beperking van administratieve taken. Ze zijn de zorg ingegaan om mensen te helpen, niet om hun urenregistratie telkens op orde te brengen.” Juist daarom heeft Arkin het initiatief genomen om samen met de zorgverzekeraars het huidige systeem Een jaar geleden

Hartstra ook goede mogelijkheden ziet, is toenemende aandacht voor zorginnovaties. Denk bijvoorbeeld aan zorg op afstand, waarbij zorgbehoevenden decentraal worden gemonitord. Met behulp van nieuwe technologie is dat prima mogelijk, terwijl daardoor de werkzaamheden verder worden verlicht. “Dat zijn interessante ontwikkelingen die de populariteit van dit vak zeker ten goede komen.”

Tot slot, waar

Uitzendkracht kent status van professional Human Resources

Uitzendwerk staat synoniem voor een concept waarbij er een soort van los/vast-relatie bestaat tussen opdrachtgever en werknemer. Die vooringenomenheid is echter veel te kort door de bocht, vindt Suzan Blaakenburg, werkzaam in het management van RAAK Personeel. Ook in overleg met uitzendkrachten wordt wel degelijk nagedacht over hun carrièrepad.

Tekst: Hugo Schrameyer Foto: RAAK Personeel

Zeker in deze tijd van arbeidskrapte bestaat er de neiging om vaste medewerkers in de watten te leggen. Of in ieder geval: er is volop aandacht voor welzijn en welbevinden. Er is aandacht voor ontwikkelingstrajecten, voor een passende werkomgeving en bijvoorbeeld tevens voor gezondheid en fitheid van de medewerker. Blaakenburg: “Ook aan de kant van de uitzendkracht willen we daar als organisatie niet te kort in schieten. De relatie die als vanzelfsprekend wordt ervaren bij vast personeel hebben wij doorvertaald naar onze eigen uitzendkrachten. De basis die wordt gelegd middels beoordelingsgesprekken vindt zijn vervolg in het omzetten van wensen naar concrete doelen.”

Dat de uitzendbranche zich in toenemende mate bekommert om het duurzaam inzetbaar maken van medewerkers vindt Blaakenburg eigenlijk volkomen logisch.

De kern van de business bestaat uit het vinden van de juiste match, terwijl de verantwoordelijkheid daaromtrent verder strekt dan het op pad sturen

van uitzendkrachten. “De flexbranche is verantwoordelijk voor 35 procent van alle banen in Nederland.

En is daarmee de grootste werkgever. We moeten ons blijvend afvragen of we de juiste mensen op de juiste plek hebben zitten. Alleen zo krijg je mensen voldoende in beweging om opdrachtgevers optimaal te ondersteunen.”

De relatie die als vanzelfsprekend wordt ervaren bij vast personeel hebben wij doorvertaald naar onze eigen uitzendkrachten.

Deze uitdaging raakt uiteraard ook de branche zelf. Niet alleen de uitzendkracht dient verantwoordelijkheid te nemen, dat geldt tevens voor de sector, die voldoende kwaliteit in huis moet hebben om goede loopbaangesprekken te organiseren of bijvoorbeeld trainingen om medewerkers vooruit te kunnen helpen. “Het is onze missie om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Dat behelst meer dan het organiseren van een kaartenbak.”

Suzan Blaakenburg Werkzaam in het management van RAAK Personeel ADVERTENTIE

Feedback: bezint eer gij begint!

Personeelsschaarste vormt in veel sectoren een grote uitdaging. Nieuw personeel aantrekken lukt onvoldoende en is bovendien kostbaar.

Waarom zou je dan niet ook inzetten op het behouden van het personeel dat je al hebt?

Een hoog personeelsverloop en een hoog verzuim zijn een belangrijke indicatie dat onvoldoende doelgericht in deze medewerkers is geïnvesteerd.

Medewerkers vertrekken of verzuimen toch immers niet voor de lol?

Als de juiste investeringen in deze medewerkers alsnog plaatsvinden, kunnen zij veelal voor de organisatie worden behouden. Hiermee toont een

starten. Precies daar gaat het meestal fout.

werkgever niet alleen goed werkgeverschap maar beperkt hij ook onnodige uitstroom.

Die investeringen zouden moeten beginnen met een goed (feedback)gesprek. In de prak-

tijk blijkt dit echter lastig omdat bij onvoldoende functioneren het precaire evenwicht in de relatie medewerker – leidinggevende wankel is. Je krijgt dan ook maar één kans om een feedbackgesprek optimaal te

Met de methode Mprove.work® wordt die kans maximaal benut.

Mprove.work® is gericht op verbetering van het functioneren en begeleidt zowel de leidinggevende als de medewerker met behulp van een digitaal stappenplan bij het voorbereiden en voeren van gesprekken, bij het formuleren van duidelijke doelstellingen, bij het maken van afspraken en bij de controle van de uitvoering ervan.

Met de digitale tool van Mprove.work® bepalen leidinggevende en medewerker samen de te nemen stappen. Als het nodig is wordt een verbeterplan opgesteld en uitgevoerd. Alles

wordt in de tool vastgelegd zodat er nooit onduidelijkheid kan ontstaan.

Tijdens het traject worden zowel de leidinggevende als de medewerker begeleid door een eigen coach via Mprove.work®.

De Mprove.work®-methode is duidelijk, zorgvuldig, objectief en op elke plek beschikbaar.

Gewoonlijk duurt het hele stappenplan 4 tot 7 maanden.

Proberen? Voor meer informatie: www.mprove.work info@mprove.work

Binnenblijven moet.

Bijblijven ook.

Zorg dat uw mensen zich ook in deze tijden kunnen blijven ontwikkelen!

Behalve thuis werken, moeten we in deze tijden ook thuis leren. Maar waar vindt u nou een goede online cursus of training voor uw medewerkers? De speurtocht naar een goede opleider is gelukkig eenvoudig: beperk het zoeken tot aanbieders met een Cedeo-erkenning. Dan weet u zeker dat minimaal 80 procent van hun klanten ‘tevreden tot zeer tevreden’ is over de kwaliteit en de dienstverlening. Én dat het klanttevredenheidsonderzoek, waarop de erkenning is gebaseerd, niet langer dan twee jaar geleden is verricht. Cedeo voert dit uit onder inkopers en opdrachtgevers uit het bedrijfsleven, de overheid en de non-profitsector. Dus onder collega’s van u.

Ook op zoek naar een opleider met bewezen kwaliteiten? Op cedeo.eu hebben we ze voor u op een rijtje gezet. (Waaronder een aantal in e-learnig gespecialiseerde instituten)

K.P. van der Mandelelaan 41a, Rotterdam

Postbus 701, 3000 AS Rotterdam

T. 010 - 201 42 22

www.cedeo.eu info@cedeo.nl

* Cedeo is de onafhankelijke certificerende instantie voor organisaties actief op het gebied van de human resources improvement. Cedeo verleent en registreert het keurmerk ‘Cedeo-erkend’.

ADVERTORIAL

Bedankt alle zorgtoppers! #wijwaarderenjullie

coronawerkgeversonderzoek.nl

16% 12%

27% 13%

Wij bedanken alle zorgmedewerkers, hulpverleners en andere helden die Nederland draaiende houden.

Visma | Raet kan vele HR taken overnemen. Met onze services nemen wij jouw salarisadministratie en HR ondersteunende taken uit handen. Met onze software ontzorgen we jou bijvoorbeeld op het gebied van ziekteverzuim door heldere analyses. Kom jij door deze pandemie voor HR uitdagingen te staan? Dan denken wij graag met je mee voor een oplossing. Neem ook een kijkje op onze website waar veel informatie staat en antwoorden op HR vragen die leven in deze uitzonderlijke tijd.

Onze dienstverlening blijft ongewijzigd, alleen op afstand.

Al onze medewerkers blijven voor je klaar staan.

9%

19%

13%

8%

24% 21%

31% 24%

van de thuiswerkende Nederlanders vindt zichzelf minder productief (resultaten 14 april 2020) Op 1 april vond nog 25% procent zichzelf minder productief vanuit een thuiswerk situatie. Wil jij weten hoe jouw organisatie presteert? En welke oplossingen mogelijk zijn voor welke uitdagingen? Wij ontwikkelden onder andere een efficiënte enquête waarmee je wekelijks het sentiment bij thuiswerkende medewerkers in kaart brengt. Zo stuur je direct bij. Doe mee met ons www.coronawerkgeversonderzoek.nl. Alleen samen krijgen we het welzijn van thuiswerkende medewerkers onder controle.

www.proof.nl

visma raet.nl/coronavirus

17%

43% 10%

Het corona werkgeversonderzoek is powered by

www.motivaction.nl

26 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Hoe gaat jouw bedrijf om met de crisis?

Crisis Management

Ons land bevindt zich momenteel in een zware crisis die economisch misschien nog wel grotere gevolgen kan hebben dan de Bankencrisis van tien jaar geleden. Hoe zorg je als bedrijf dat je overeind blijft in deze onzekere tijden?

Tekst: Marjon Kruize Foto: Nick Morrison

V

olgens het COT,

het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement, is communicatie een van de belangrijkste instrumenten om de impact van een crisis te beperken. In een crisis verliest men het vertrouwen van medewerkers, klanten, aandeelhouders en andere betrokken partijen, omdat de markt niet langer stabiel is.

Open en betrouwbaar zijn is van groot belang om het vertrouwen van deze partijen te behouden.

bedrijf te beschermen. Blijf hen informeren over de status van deze doelen. Het plan moet duidelijk geformuleerd zijn en specifieke acties bevatten die ten tijde van crisis ondernomen kunnen worden.

nanciële middelen? Ook moet er nagedacht worden over het voeren van overleg en manieren om toezicht te houden op inzet en kwaliteit zonder je personeel voortdurend op de vingers te kijken.

periode van crisisberaad, waarin gezorgd wordt dat personeel veilig thuis kan werken, is het vooral van groot belang om orde aan te brengen. Medewerkers en management willen zelf weer aan de slag zonder hierin gemicromanaged te worden, zo stelt Platform Overheid. Dat vergt scenarioplanning. Welke diensten kunnen nu doorgaan, en in welke vorm? Zijn er nieuwe diensten nodig, zoals bijvoorbeeld een online aabod. En wat betekent dit voor de fi-

Op een gegeven

Na de eerste

moment zal de organisatie ook weer in rustiger vaarwater terechtkomen. De beperkingen van de Coronacrisis zijn er nog steeds, maar deze beperkingen zorgen er wel voor dat er veel tijd en concentratievermogen beschikbaar is. We hebben geen reistijd meer en hoeven niet naar afspraken op locatie, dus deze tijd kan nu worden ingezet voor klussen die normaal blijven liggen. Misschien kan er worden nagedacht over manieren om meer resultaatgericht te werken, waarbij het

team meer wordt aangestuurd op resultaat in plaats van op de werkwijze. Zeker wanneer mensen op afstand werken is dit gunstig, omdat de verantwoordelijkheden lager in de organisatie kunnen worden gelegd. Ook kunnen bedrijven bijvoorbeeld aandacht besteden aan strategische personeelsplanning, of bijvoorbeeld de wijze van werkverdeling of kwaliteitsborging. Deze tijd is bij uitstek geschikt om te innoveren en de klussen die altijd blijven liggen aan te pakken. zaak dat bedrijven zich flexibel opstellen en zich snel aanpassen aan nieuwe situaties. En wie weet, misschien leidt deze crisis wel tot een nieuw normaal en een sterkere organisatie.

Het is nu

In de ovens heeft Metos een meetinstrument geplaatst dat in de gaten houdt wanneer de honderd kWh bereikt wordt.

Circulair en MVO: ook in de horeca Facility Management

Steeds meer bedrijven zijn op zoek naar hun plekje in de circulaire economie. Een van de voorlopers op dit gebied is het Circl-paviljoen van ABN Amro. Hier is alles circulair, zelfs de door Metos gerealiseerde keuken.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Metos

Dat was nog een behoorlijke uitdaging, onder andere door de wensen van de koks. “Die koken het liefst op gas, maar dat is geen circulaire optie”, vertelt Marjan Oosting, die voor Vermaat Groep verantwoordelijk is voor de horeca in Circl. “Daarom gingen we om de tafel met onze leveranciers. De koks koken nu toch elektrisch.” Maar ook daar zitten enkele beperkingen aan. “We stellen hiervoor slechts honderd kilowattuur beschikbaar. Normaal gesproken zou je voor een horecaconcept van deze grootte minstens drie keer zoveel nodig hebben, maar omdat we streven naar circulariteit moesten we ook deze behoefte naar beneden aanpassen. Ook stellen we in samenwerking met de leveranciers bepaalde kpi’s op om dit in volgende jaren nog verder te kunnen reduceren.”

Deze tijd is bij uitstek geschikt om te innoveren en de klussen die altijd blijven liggen aan te pakken. dat er een duidelijk plan wordt opgesteld, aldus Inc.com. Stel duidelijke doelen om zowel je medewerkers en klanten als je

Digitale kroniek

In de inrichting is hiermee ook rekening gehouden.

“Er wordt dus elektrisch gekookt en daarnaast wordt er gewerkt met twee stoomovens en een kookketel.

De kookapparatuur staat in verbinding met een door Metos geplaatst meetinstrument om het verbruik te meten. Als deze 100 KwH meet, gaan bepaalde ovens reduceren om zo toch onder de honderd te blijven en energie te besparen. Ook de kaart is hierop ingericht.

Veel gerechten staan ’s nachts te sudderen, als de rest van het pand minder kWh gebruikt, zodat we onder de 100 kWh blijven.”

Belangrijk is ook

Het gehele artikel leest u op: analysenederland.nl Stel duidelijke doelen om zowel je medewerkers en klanten als je bedrijf te beschermen.

ADVERTENTIE

Verder Dromen of verder Komen?

Maak kennis met het crisis management van Mandaat

Elke organisatie -klein of groot- kan zo nu en dan wel wat professionele ondersteuning gebruiken. De omzet valt weg, de kosten zijn te hoog, de marges zijn onvoldoende en een goede analyse van de product/ markt combinaties ontbreekt. Misschien vraagt U zich al af of U de salarissen nog wel kunt blijven betalen. Allemaal kopzorgen die U flink uit uw slaap kunnen houden.

En dan hebben we het nog niet eens over de afdeling bijzonder beheer van de bank.

Herkent U deze zorgen? Denkt U dan

eens aan ons, Mandaat. Wij kennen het klappen van de zweep. Niet alleen omdat we ons al 11 jaar toeleggen op helpen van bedrijven in zwaar weer met een team van ervaren managers. Maar ook omdat ik als mede eigenaar van Mandaat meerdere bedrijven heb gehad en geleid die samen met bijzondere beheer weer in rustig vaarwater zijn beland.

Wij weten hoe het voelt, niet als consultant, maar als DGA en betrokkene.

Meer weten over Mandaat? Kijk op

mandaat.nl of bel mij , Diederik van den Biggelaar 0653948895 0f 088-6263228.

Nyenrode Business Universiteit - Partner Content 27 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Leiderschap in crisis begint met vertrouwen Partner Content Nyenrode Business Universiteit

Sterk leiderschap en een duurzaam, strategisch HRbeleid zijn van groot belang om organisaties succesvol door deze crisis te loodsen. Maar hoe doe je dat? “In turbulente tijden als de huidige is het noodzaak om gezamenlijk de verantwoordelijkheid te pakken. Ieders welzijn én productiviteit bewaken om de continuïteit van je organisatie te kunnen bewerkstelligen”, vertelt prof. dr. Pascale Peters, hoogleraar strategisch HRM bij Nyenrode Business Universiteit.

“We werken nu massaal thuis, maar dit thuiswerken verschilt behoorlijk van ‘lekker een dagje thuiswerken’.

Het hele gezin is thuis en vraagt aandacht. De uitdaging is om werkprocessen zo aan te passen dat ze virtueel kunnen worden uitgevoerd, zonder dat het de (mentale) gezondheid van werknemers aantast. Dat vergt flexibiliteit en vertrouwen vanuit werkgevers en vraagt om goede technologische oplossingen. Die omslag heeft afgelopen weken waar mogelijk razendsnel plaatsgevonden.”

Kerntaak is vitaliteit Goed leiderschap en de juiste keuzes maken, spelen hierin een belangrijke rol. “Als leidinggevende moet je je nu echt bezighouden met je kerntaak: je organisatie of team draaiende houden”, vertelt leiderschapscoach Bas Kodden, als associate professor en directeur van het Executive MBA programma verbonden aan dezelfde universiteit.

“Het draait om voortbestaan. Niet alleen de toekomst van werknemers, maar ook de gezondheid van je bedrijf staan op het spel. Als veiligheid en resultaten terugvallen moet je als leidinggevende meer leidingnemen, je hoofd koel houden en de rust bewaren om de continuïteit van je bedrijf te waarborgen. Besef: we staan pas aan het begin van deze crisis en voor het bedrijfsleven moet de echte klap nog komen. Naast korte termijn handelen is een (middel) lange termijnstrategie van groot belang. Met hoeveel omzetverlies moet ik rekening houden? Hoe kan ik mijn kosten aanpassen?”

”

Als je de juiste samenwerkings- en prestatiecultuur bereikt, zijn en blijven mensen proactief. Ze wachten niet af, maar nemen het initiatief en komen met creatieve oplossingen.

Vormen van control Volgens Kodden zijn er vier manieren om je team aan te sturen in crises als deze, de zogeheten management controls (Merchant & Van der Stede, 2017). “Allereerst Personnel Control: Het vinden en behouden van de juiste mensen. De tweede is Cultural Control, het creëren van de juiste teamcultuur. Bij Action Control wordt alles nauwlettend door de leidinggevende gecontroleerd. En als

NYENRODE.NL/LES

laatste is er Result Control. Dat gaat uit van vertrouwen waarin je vrijheid geeft en hebt, zolang de juiste resultaten behaald worden.”

“Het is juist nu voor managers heel verleidelijk om te gaan micromanagen vanuit Action Control.” Maar dat werkt volgens Peters en Kodden juist averechts. “Stel als leider duidelijke, misschien wel nieuwe, doelen en geef richting,” vertelt Peters, “maar vertrouw erop dat je mensen gemotiveerd zijn om voor je te werken. Als leider is het nu niet je taak om alles te controleren, hoe verleidelijk dat ook kan zijn.”

Kodden vult haar aan: “Zorg voor energie, eigenaarschap en verbondenheid. Inspireer en motiveer je werknemers en bewaak vanuit daar de gestelde korte en middellange termijn doelen en communiceer over de ontstane situatie (Cultural Control). Zo kan je richting geven, ruimte bieden en resultaten vragen (Result Control). Toen ik zelf ondernemer was en in mijn eerste grote crisis terechtkwam, dacht ik dat ik geen kwetsbaarheid kon tonen omdat het mijn medewerkers mogelijk zou verlammen. Het tegendeel bleek waar.

Ze gingen vanuit intrinsieke motivatie harder werken toen ik transparant werd over de situatie waarin we ons bevonden. Onverzettelijkheid en kwetsbaarheid gaan hand in hand.”

Sociale cohesie Peters en Kodden zijn het erover eens dat leiders zich beter kunnen focussen op Cultural en Result Control.

“We merken nu hoe enorm belangrijk die sociale cohesie is,” stelt Peters. “Als je de juiste samenwerkings- en prestatiecultuur bereikt, zijn en blijven mensen proactief. Ze wachten niet af, maar nemen het initiatief en komen met creatieve oplossingen. Hier moeten we ook in de toekomst op blijven focussen,” vindt Peters.

Peters sluit af met een drietal tips voor thuiswerkend Nederland: 1. Geef je collega’s aandacht. 2. Help elkaar 3. Vertrouw elkaar. Kodden vult haar aan: “Houd je triggers onder controle; angst, ego en een teveel aan empathie. We hebben allemaal die duiveltjes in ons.

Empathie is goed, maar verlies je ultieme opdracht niet uit het oog, namelijk je productiviteit en daarmee bedrijfscontinuïteit. Alle medewerkers zijn daarvan afhankelijk.”

Bas Kodden Leiderschapscoach, associate professor en directeur van het Executive MBA programma bij Nyenrode Business Universiteit

Pascale Peters Hoogleraar strategisch HRM bij Nyenrode Business Universiteit

Nyenrode Business Universiteit is opgericht in 1946 om het land economisch weer op te bouwen na de tweede wereldoorlog. Nyenrode werkt vanuit de kernwaarden Leadership, Entrepreneurship & Stewardship (L.E.S.) en wil in deze crisis bedrijven en organisaties helpen en inspireren door expertise en kennis beschikbaar te stellen onder de noemer L.E.S. in Crisis. Bezoek hiervoor het kennisplatform: NYENRODE.NL/LES

28 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Slimmer, duurzamer en gezonder werken Voorwoord

De wereld staat op zijn kop deze dagen. Niets is meer vanzelfsprekend door het coronavirus.

Plekken waar we elkaar dagelijks ontmoetten om te werken, te leren of te recreëren zijn opeens verboden gebied geworden. Alles om de verspreiding van het COVID-19 coronavirus maximaal te controleren en te voorkomen dat onze zorgsystemen overbelast raken.

Foto: FMN & Kaitlyn Baker

M

je dat het dagelijkse werk of opleiding doorgaat als het gebouw of de werkplek niet meer fysiek toegankelijk is? En wie regelt dat? In deze onzekere tijden wordt een deel van het werk van facility managers opeens extra zichtbaar. Zij draaien overuren om te zorgen dat we ons ‘bureau’ kunnen oppakken en ‘op afstand’ kunnen blijven (samen)werken of leren. Moderne technieken, online faciliteiten en slim organiseren zijn de rode draad in deze onzekere tijden. aar hoe regel

op dit punt nu een enorme leercurve door. Een ontwikkeling die een blijvende impact heeft.

Het inspelen op ontwikkelingen in de werkomgeving heeft Bijna iedereen maakt

continu de aandacht van facility managers. Het is namelijk hun dagelijks werk om gebouwen en werkplekken ‘slimmer’ te maken en ‘effectiever’ te gebruiken. Om met big data bij te dragen aan een gezond binnenklimaat waardoor medewerkers productiever zijn en het ziekteverzuim daalt.

Om met slimme i-beacons en apps te helpen bij het vinden van je collega’s of te zorgen voor een welkome ontvangst. zeker niet in de laatste plaats: de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Technologie helpt bijvoorbeeld om op basis van gebruik en andere parameters te bepalen wanneer in welke ruimte de verlichting of de verwarming aan- of uitgezet moet worden en hoe we de benutting van onze gebouwen kunnen verbeteren. Daarmee maken we gebouwen duurzamer en gaan we verspilling tegen. Redelijk essentieel in deze periode waarin we onze kantoren niet gebruiken.

Maar ook, en

De verduurzamingsopgave

de gebouwde omgeving blijft. Facility managers spelen daarin een belangrijke rol. Als geen ander weten zij dat de footprint van organisaties vooral wordt bepaald door gedrag. Wettelijk verplichte energielabels voor gebouwen zeggen niets over het daadwerkelijk energieverbruik in een gebouw. Inzicht voor

in gedrag van gebruikers en slimme technologieën helpen bij het verminderen van het energieverbruik en het terugdringen van de CO2-uitstoot. Data helpt ons de inkoop beter in te richten en daarmee onze afvalstroom te beperken. Digitalisering is essentieel voor de transitie naar een circulaire economie. Met slimme tools kun je gedrag van gebruikers verder beïnvloeden en maak je dienstverleningsconcepten mogelijk zoals duurzame mobiliteitsconcepten, schoonmaken op basis van gebruiksintensiteit of het vervangen van kantoormeubilair op basis van zitintensiteit. virus, facility managers houden zich iedere dag bezig met de innovatie van de werkomgeving en dragen op alle niveaus in de organisatie bij aan oplossingen. Samen met ons zorgen zij ervoor dat we slimmer, duurzamer en gezonder kunnen werken. Dat is goed voor organisaties, voor hun medewerkers en goed voor een duurzamere wereld van morgen.

Virus of geen

Yvette Watson, Voorzitter van de Expertgroep Circulaire & Inclusieve Economie van FMN, de beroepsvereniging voor het facilitaire domein ADVERTENTIE

Juist nú is impact maken belangrijker dan ooit!

In een totaal veranderde wereld, de zogenaamde 1,5 meter economie, zorgen wij voor een veilige, hygiënische en impactvolle werkomgeving. Juist nú is het belangrijker dan ooit om kwetsbare doelgroepen de kans te bieden deel te nemen aan de maatschappij. Zo dat de helden in de zorg hun werk veilig uit kunnen voeren.

Breedweer zet zich maximaal in om juist nú deze kwetsbare doelgroep in te zetten in de strijd tegen het COVID-19 virus. Dit doen we door het verzorgen van impactvolle desinfectie-schoonmaak-rondes in de zorg, het onderwijs en in openbare ruimtes.

Helpt u ook mee onze helden deel te laten nemen aan onze maatschappij? Neem dan contact met ons op. Wij vertellen u graag hoe wij dit samen kunnen bereiken. Met maximale impact!

Molenwerf 58, 1911 DB Uitgeest, 0251-237314 infobfd@breedweer.nl www.breedweer.nl

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit 29 analysenederland.nl

Van het winnen van grondstoffen tot het consumeren van het eindproduct, alle processen in de keten worden op een circulaire manier ingericht.

Circulaire economie: kansen en uitdagingen Facility Management

Nederland circulair in 2050: dat is het streven van de Rijksoverheid. En dat vraagt om een grote omschakeling, ook voor bedrijven.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Stijn Hanegraaf & Kees Streefkerk

E

meer consumenten bij en daardoor worden grondstoffen om producten te maken steeds schaarser en duurder. Om in de toenemende vraag te voorzien moet er daarom slimmer mee worden omgegaan. Een circulaire economie is gericht op het optimaal inzetten en hergebruiken van grondstoffen in de verschillende schakels van de productieketen. Van het winnen van grondstoffen tot het consumeren van het eindproduct, alle processen in de keten worden op een circulaire manier ingericht. r komen steeds

Een circulaire economie

gaat dus een stuk verder dan alleen recycling. Al vanaf de tekentafel moet er nagedacht

worden over circulariteit. Dat begint bij bedenken of het überhaupt wel nodig is om een bepaald product te maken.

En hoe kunnen er minder grondstoffen gebruikt worden bij deze productie? Vervolgens moet er ook anders ontworpen worden, bijvoorbeeld door bij het ontwerp al rekening te houden met hergebruik, reparatie en recycling.

Een circulaire economie is gericht op het optimaal inzetten en hergebruiken van grondstoffen in de verschillende schakels van de productieketen.

Veel bedrijven begrijpen

wel wat circulariteit betekent, maar vinden het nog lastig om dit door te voeren in hun bedrijf, zo blijkt uit een rapport van PwC. Dat komt vooral omdat het overschakelen naar een circulair businessmodel grote veranderingen vraagt en er een andere manier van denken

voor nodig is.

PwC allemaal met een duidelijk uitgedachte strategie. Hierbij moeten bedrijven hun huidige businessmodellen evalueren en de bedrijfsstrategie aanpassen. Dit zal elk onderdeel van de organisatie treffen. Ook betekent het dat de focus niet langer ligt op kortetermijnoplossingen, maar juist kijkt naar de lange termijn. Het vraagt namelijk investeringen die zich zeker terugbetalen, maar je ziet er niet altijd direct de voordelen van.

Het begint volgens

De transitie maken naar een circulaire economie is dus een flinke opgave, maar kan Nederland wel een hele hoop opleveren.

van processen. Het houdt ook in dat er duidelijke doelen moeten worden gesteld aan de hand waarvan de progressie gemeten kan worden. naar een circulaire economie is dus een flinke opgave, maar kan Nederland wel een hele hoop opleveren. Zo blijkt uit onderzoek van TNO en het Planbureau voor de Leefomgeving De transitie maken

dat een circulaire economie kan leiden tot ruim 50 duizend nieuwe banen, 7 miljard euro voor de Nederlandse economie en 25 procent minder import van primaire grondstoffen. Ook neemt de CO2-uitstoot met 10 procent af en kan er tot wel 20 procent water bespaard worden in de industrie.

verandert bedrijven zowel verticaal als horizontaal. Van management tot op de winkelvloer en van materiaal tot productie: bij elke stap moet rekening gehouden worden met circulariteit. Volgens PwC vraagt het echt om transformatie, intern, maar ook in de samenwerking met klanten, leveranciers en stakeholders.

Circulair werken

bedrijven ook investeren in het monitoren van de stappen die ze nemen. Dat vraagt om toewijding vanuit het management en het rapporteren Als laatste moeten

Veel bedrijven begrijpen wel wat circulariteit betekent, maar vinden het nog lastig om dit door te voeren.

ADVERTENTIE

METOS SERVICEDESK VOOR GOED ONDERHOUD Heeft u specifieke vragen over uw apparatuur in de grootkeuken?

Maak dan gebruik van onze servicedesk, bereikbaar van ma t/m vr van 08.00 t/m 17.00 uur.

Tel. 088 024 23 75 / E-mail: metos.helpdesk@metos.nl.

Voor meer informatie ga naar: www.metos.nl/nieuws

30 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

3

Vragen aan Koen Klooster

Koen Klooster Directeur bij Karbonik

Facility Management

Duurzaam verwarmen wordt steeds populairder, maar deze ontwikkeling gaat nog niet snel genoeg, volgens Koen Klooster van Karbonik. Hij legt uit hoe we onze huizen slimmer en duurzamer kunnen verwarmen met carbon.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto & GRÆS Magazine

Door de juiste beveiliging en software op de computers kan men veilig thuiswerken.

Veilig thuiswerken Facility Management

Bijna iedereen werkt, waar mogelijk, thuis.

Echter, dit brengt een aantal problemen met zich mee, volgens Jesper Smits en Victor Degenaars, beveiligingsexperts op het gebied van internet en software.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Bench Accounting

“

heel veel internetproviders nu te kampen hebben met storingen. Serviceproviders moeten knijpen in de lijnen, met het resultaat dat bijvoorbeeld een YouTube, Netflix en Disney+ niet meer met de hoogste streamingstijd mogen streamen.” Dit zie je ook bij Skype en Teams, die hierdoor veel klanten hebben verloren. Klanten gaan hierdoor opzoek naar een alternatief, echter ook deze concurrenten hebben dezelfde maatregelen moeten nemen, volgens Smits. “Hierdoor komt men vaak bij de verkeerde terecht die het niet zo nauw neemt met de privacy. Door de kwaliteit terug te schroeven naar bijvoorbeeld 720p is er meer bandbreedte beschikbaar geworden.”

Je ziet dat

overbelast doordat iedereen nu thuis aan het werk is. Het netwerk is daar niet op ingericht, gaat Smits verder. “Ondanks dat Nederland een perfect internetland is. Wij hebben ontzettend veel datacenters

hier in Nederland en heel veel internetlijnen komen hier samen, maar je ziet dat de netwerken het niet aan kunnen.

Het Amsterdamse knooppunt heeft record op record in het aantal verwerkingen.” en thuiswerkers nu tegen aan lopen is onwetendheid, aldus Degenaars. “Veel mensen weten niet hoe ze veilig moeten thuiswerken en dat kan leiden tot problemen. Daarnaast slaan internetcriminelen juist toe in deze periode. Zo worden er veel meer Ransomware en phishingmails verstuurd en is bijvoorbeeld het RIVM gehackt.” Ik denk dat wel negentig procent van de bedrijven nu onveilig werkt, doordat de medewerkers nu thuiswerken zonder de juiste beveiliging en kennis. En dit is niet alleen het geval in Nederland, maar op dit moment is dit een wereldwijd probleem, aldus Smits. “Email kan bijvoorbeeld beveiligd worden middels een SPF-record welke gecheckt kan worden door DKIM. Daardoor is de afzender gegarandeerd.

Daarnaast kan men een VPN gebruiken voor bijvoorbeeld de opslag bij Amazon, Azure of Google als je voor je werk daar bestanden hebt staan die je moet gebruiken.”

Waar veel bedrijven

Het internet is

beveiliging en software op de computers kan men veilig thuiswerken.

Maar omdat cloud applicaties ontzettend populair en toegankelijk zijn is het vaak lastig voor bedrijven om al Door de juiste

deze applicaties te beveiligen, aldus Degenaars. “Deze verantwoording ligt bij de eindgebruiker en vooral bij het bedrijf waarvoor je werkt.”

Sommige clouddiensten bieden wel die bescherming maar dat verschilt per geval.

Er is namelijk wel een verschil tussen SaaS (Software as a Service), PaaS (platform as a Service) en IaaS (Internet as a Service oftwel virtual Wan). Het is nu nog belangrijker dat werknemers wachtwoorden versleutelen en een tweestaps identificatie instellen, dat was sowieso al een aanrader. Gemakzucht is nu niet meer wenselijk, aldus Degenaars. “Niet op phishing mails klikken en bepaalde risico’s in acht nemen, een awareness cursus kan daarbij helpen. Ook deze zijn online te vinden met begrijpbare methodes die daardoor het risico en de Attack surface verkleinen.” Services als Office365 hebben ingebouwde beveiliging tegen risico’s als phishing, maar deze zijn nooit waterdicht. Ik zou elk bedrijf aanraden extra maatregelen te treffen om het e-mailkanaal te beveiligen en werknemers in te lichten, aldus Smits. “Medewerkers voorzien van de juiste beveiliging is voor kleine bedrijven al snel een te dure opgave.

Voor de korte termijn is bewustzijn het allerbelangrijkste. De mensen die thuiswerken moeten nog alerter zijn op phisingmails en Ransomware. Er zijn veel online awareness programma’s die hierbij kunnen helpen.”

het bedrijf en de IT-afdeling zelf om voor veilige online werkomgeving te zorgen voor de thuiswerkers, aldus Smits. “Voor een eindgebruiker, de thuiswerker, is dat lastig te organiseren, maar bedrijven hebben de verantwoordelijkheid om hiervoor te zorgen.” Door bijvoorbeeld ‘end point’ systemen te gebruiken waar je de apparaten aan koppelt en regels aanhangt, volgens Degenaars. “Zo creëer je een extra controle laag. Het is vooral zaak dat de thuiswerkers (mentaal) gezond blijven, en alert zijn wanneer zij werken.”

Het is aan

de thuiswerkers vooral ook om zichzelf denken en af en toe buiten een rondje lopen, volgens Degenaars “Ongeveer zes uur thuis werken kan mentaal net zo zwaar zijn als acht uur op kantoor, las ik laatst. Ook ik ervaar dat en dat kan ervoor zorgen dat je minder scherp bent.” Vergeet ook niet de zithouding, als je thuis op de bank werkt in plaats van een bureaustoel geeft dat minder ondersteuning en kan men last van de onderrug gaan ervaren. Kijk af en toe weg van je scherm, bij voorkeur naar buiten.

En krijg overdag voldoende daglicht voor de opname van vitamine D. Houd gewoon je pauzes zoals je gewend was, beweeg en eet gezond.

Laten we met zijn allen zo goed mogelijk uit deze crisis komen, sluiten Smits en Degenaars af.

Wat is verwarmen met carbon? En hoe draagt dit bij aan een duurzamer milieu?

“De meeste huizen hebben nu nog radiatoren die met een gas CV worden verwarmd. Door luchtcirculatie wordt hiermee de gehele ruimte verwarmd. Wij maken met onze verwarmingsproducten, zowel een folie als verf, gebruik van koolstof. Net als bij de zon, worden hiermee eerst de objecten en pas secundair de lucht verwarmd. Zo kun je heel gericht verwarmen. Dit draagt op twee manieren bij aan het milieu: doordat het systeem elektrisch is kan het helemaal gevoed worden door groene stroom.

En door gericht verwarmen kun je je energieverbruik met veertig procent of meer verminderen.”

Waarom is deze manier van verwarmen nog niet heel bekend bij de mensen?

“Dat komt onder andere doordat wij, Nederland, van origine een olie en gas land zijn. Verwarming door gas is voor ons de norm. Daarnaast is het lastig installateurs over te halen om de huizen anders te gaan verwarmen.

We hebben nog altijd te weinig woningen en dan is het heel gemakkelijk om de huizen te verwarmen langs de weg die we al kennen. Wel zien we dat door de energietransitie er veel meer aandacht voor onze manier van verwarmen is. Maar dat kan wat mij betreft nog wel wat meer en sneller.”

Wat zijn de voordelen van verwarmen met carbon?

“Door op deze manier je huis te verwarmen kun je kosten besparen op de aanleg, die niet duur is, je verbruikt minder energie waardoor je stookkosten minder zijn en verwarmen met carbon is onderhoudsvrij.”

Ten slotte, moeten

De meeste huizen hebben nu nog radiatoren die met een gas CV worden verwarmd.

HOEVEEL TIJD BENT U KWIJT AAN IT BEHEER? WAARSCHIJNLIJK TE VEEL.

CBABenelux IT Tools zet zich al jaren in om organisaties als de uwe te voorzien van technische oplossingen en ondersteuning. Kortgezegd houden wij ons bezig met het versimpelen van tijdrovende technische werkzaamheden, en beveiliging van IT. Door veel ervaring en een nauwe samenwerking met onze partners zijn we uitgerust om organisaties in alle sectoren te voorzien van adequate oplossingen, en met u mee te denken vanaf de eerste stap.

Wij bieden gecertificeerde support, implementatie, monitoring en onderhoud voor: • ManageEngine : IT Management & Security tools (Helpdesk software, AD beheer, Log analyse, Desktop & Smartphone beheer, en meer) • Kaspersky : Anti-virus software & Security Awareness, Fraud Prevention, Threat Protection • Fortinet : Next-Gen Firewalls, Secure Web Gateway en Endpoint Security • Forcepoint : Web, Email & Data Security, Cloud Access Security en Next-Gen Firewalls • Gemalto (Thales) : Identity & Access Management en Encryptie • KnowBe4 : Awareness trainingen in verschillende vormen

Woorden kunnen een hoop zeggen, maar u leert pas echt wie wij zijn als u contact met ons op neemt. Onze sales en helpdeskafdeling staat elke dag klaar om u verder te informeren. Bel ons!

Contact ons op 020-6104888, mail naar sales@cbabenelux.com of vul het contactformulier in op www.cbabenelux.nl/contact met uw vraag.

32 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Ook als we straks weer op kantoor gaan werken willen we er zeker van zijn dat we werken in een schone en vooral veilige omgeving.

Werken in een schone en veilige omgeving Facility Management

We zullen nog tot minstens 28 april zo veel mogelijk thuis moeten werken, maar met een beetje geluk mogen we daarna gewoon weer naar kantoor. Wat echter wel van groot belang is na zo’n lange afwezigheid, is dat dit kantoor brandschoon is.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Proxyclick & Andrea Piacquadio

D

oor de Coronacrisis

zijn we ons meer dan ooit bewust van het belang van goede hygiëne. We wassen onze handen tot ze rood en rauw zijn, hoesten en niezen in onze elleboog en houden onze appliances goed schoon.

Ook als we straks weer op kantoor gaan werken willen we er zeker van zijn dat we werken in een schone en vooral veilige omgeving. Normaal gesproken is schoonmaak een onzichtbare kracht, maar het is nu juist van groot belang dat het overduidelijk is dat er goed schoongemaakt is. namelijk niet dat de regels van het RIVM omtrent de hygiëne snel zullen versoepelen.

Dat betekent dat we ook op kantoor nog steeds vaak onze handen zullen moeten wassen en zullen moeten zorgen De verwachting is

dat deurklinken, kranen en andere veelgebruikte zaken goed ontsmet zijn. Vergeet ook bijvoorbeeld je telefoon en je sleutels niet schoon te houden. Het is dus aan te raden om te zorgen voor papierenhanddoekjes in plaats van katoenen handdoeken of luchtdrogers. Ook zullen veel werknemers nog steeds

Normaal gesproken is schoonmaak een onzichtbare kracht, maar het is nu juist van groot belang dat het overduidelijk is dat er goed schoongemaakt is.

Ook raden schoonmaak-

en de REHVA aan om te letten op de temperatuur en de luchtkwaliteit op kantoor. Het openzetten van de ramen kan hierbij al enorm schelen. De frisse buitenlucht kan helpen om ziektekiemen van besmette oppervlaktes en uit het gebouw te laten verdwijnen. Airco’s zijn daarentegen een minder goed idee, omdat deze de lucht in het gebouw enkel doen roteren.

Vervuilde lucht gaat de airco in en de airco blaast het verprofessionals

Het belangrijkste is om te zorgen dat je personeel ziet dat het pand schoon wordt gehouden zodat zij zich hier veilig kunnen voelen en met een gerust hart terug kunnen naar kantoor.

volgens net zo vervuild weer uit. Ook de temperatuur in het pand is volgens het RIVM van invloed op de kwaliteit van de lucht in het pand. Bij een temperatuur van 15 graden of lager kan condensvorming ontstaan, waardoor schimmels en huisstofmijten makkelijker groeien. Te hoge temperaturen zijn echter ook niet goed.

Aangeraden wordt om de temperatuur overdag rond de twintig graden te houden.

Daarbij kan het

momenteel

gunstig zijn om niet elke dag een andere schoonmaakkracht langs te laten komen, zodat het aantal verschillende mensen in het pand beperkt blijft.

Het belangrijkste is echter om te zorgen dat je personeel ziet dat het pand schoon wordt gehouden zodat zij zich hier veilig kunnen voelen en met een gerust hart terug kunnen naar kantoor. De onzichtbare kracht moet zichtbaar gemaakt worden, want werken in een schoon en veilig pand willen we immers allemaal.

de behoefte hebben om hun handen regelmatig te ontsmetten, dus ook handgelpompjes ophangen in het gebouw kan zeer nuttig zijn.

En zorg dat iedereen een eigen pen heeft. natuurlijk verder dan alleen het ontsmetten van de handen van de medewerkers. Belangrijk is ook het schoonhouden van de omgeving. Ruimten en oppervlakten moeten goed gereinigd worden. Hierbij wordt het aangeraden om werkbladen te reinigen met een neutraal reinigingsmiddel en wegwerpdoekjes.

Echter, hygiëne gaat

Belangrijk is ook het schoonhouden van de omgeving. Ruimten en oppervlakten moeten goed gereinigd worden.

FacilityBee - Partner Content 33 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Cleaning with a meaning Partner Content FacilityBee

In 2009, middenin de kredietcrisis, besloot Renata een bedrijf te beginnen. Haar idee: een schoonmaakbedrijf waar zorg voor klanten én zorg voor medewerkers en zorg voor het milieu hand in hand gaan. Nu er opnieuw een grote crisis is, blijken bedrijven als FacilityBee onmisbaar.

Renata, Oprichter FacilityBee

Na haar rechtenstudie werkte Renata Colic in verschillende branches. Eerst een tijd in de HR en later als headhunter in de financiële en juridische wereld.

Maar toen kwam de crisis, en lagen die sectoren plat. “Ik besloot het roer om te gooien en een bedrijf te starten in een sector die ik écht onmisbaar achtte: de schoonmaak.

Maar dan wel met een purpose, dus met aandacht voor het milieu, mensen en met een impact op de samenleving.”

”

Men wilde de schoonmaker liever niet zien of horen, terwijl ze juist zo belangrijk zijn. Eigenlijk zien we nu in de huidige crisis pas hoe onmisbaar de sector is.

Renata merkte tijdens haar loopbaan dat schoonmaak vaak als een obstakel werd gezien. “Men wilde de schoonmakers liever niet zien of horen, terwijl ze juist zo belangrijk zijn. In deze huidige crisis, waarin hygiëne key is, zien we pas hoe onmisbaar de sector eigenlijk is. De schoonmaak heeft nu meaning gekregen, maar ik zocht altijd al naar meer waardering voor mijn werknemers. Ik ga graag een stapje verder voor ze. Dat zij lekker in hun vel zitten, reflecteert op hun werk en daar profiteren de klanten van FacilityBee ook weer van. Het klantportfolio bestaat dan ook uit veel dankbare trouwe klanten, van goede doelen tot corporate organisaties. Wat je zaait, zal je oogsten, daar geloof ik heilig in.”

gaat voor FacilityBee dus verder dan een schone werkomgeving voor de klant. Ook haar eigen werknemers moeten zich prettig voelen. “Mijn kracht zit hem echt in het verbinden van mensen.

Mijn team is hecht en we staan altijd voor elkaar én voor onze relaties klaar. Mijn medewerkers bellen mij ook voor advies over andere zaken.

Van privé-worstelingen tot hobby’s, talenten en krachten, ik ken al mijn werknemers door en door en zij weten dat ze echt op FacilityBee kunnen bouwen. Daar heb ik heel veel voor teruggekregen. Ze zijn enorm betrokken bij het bedrijf en zetten altijd hun beste beentje voor. Daardoor kon FacilityBee doorgroeien en bieden we nu niet alleen schoonmaakdiensten, maar ook andere facilitaire oplossingen voor bedrijven. Deze meerwaarde deel ik ook weer met de klanten. Het Het creëren van een fijne werkplek levert namelijk een hoop duurzame

FacilityBee.nl

”

Het klantportfolio van FacilityBee bestaat uit veel dankbare klanten, van goede doelen tot corporate organisaties, die de schoonmaak ook weten te waarderen. contracten op als je elkaar iets gunt en er voor elkaar bent.”

Klanten wenden zich dan ook graag tot FacilityBee, wanneer ze een uitdaging hebben. “Ik ben wel eens om zes uur ’s ochtends door een klant gebeld omdat zijn bedrijf zonder receptionisten zat. Wij konden hem meteen helpen door onze

hostess als receptioniste te laten werken. Zij had al ervaring en kon dus zonder moeite invallen.”

Nu we ons in rumoerige tijden bevinden, merkt Renata dat er veel behoefte is aan haar aanpak. “Er vallen nu misschien wat klanten weg, dat kan ook niet anders. Het is belangrijk daar niet tegen te vechten, maar samen een oplossing te zoeken, zowel voor mijn klanten als voor mijn werknemers.”

In deze tijd is het ook belangrijk om flexibel te zijn. “Ik heb nu veel aan mijn trouwe werknemers, die meer kunnen dan schoonmaak alleen. Een klant in de logistieke sector kampte bijvoorbeeld met een tekort aan personeel. Een van mijn medewerkers heeft eerder in de logistieke sector gewerkt en kon prima werkzaamheden overnemen.

Nu er minder behoefte is aan het schoonmaken van kantoren omdat

iedereen thuiswerkt, konden wij hier perfect flexibel op inspringen.”

In haar missie een waardevolle partner voor klanten te zijn, kijkt FacilityBee dus graag verder dan schoonmaak alleen. “Het geeft een geweldig gevoel als je je klanten kunt helpen met onverwachte oplossingen. Dat is precies die vertrouwensband waarop ik doelde.

Als je elkaar steunt en helpt, krijg je daar zo veel voor terug. Alles wat je persoonlijk maakt krijgt automatisch meer waarde. Cleaning with a meaning, noem ik dat.”

Wij zijn er zeker van dat we het beste resultaat kunnen bieden.

Ben je het niet met ons eens?

Dan maken we een hele maand je kantoor schoon, gratis en voor niks. Voor een kostenloze kennismaking en proefschoonmaak, stuur een mailtje naar info@facilitybee.nl.

34 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

De toekomst met het 5G netwerk Facility Management

We redden het nog net met het 4G netwerk, maar al gauw zullen we in een wereld leven waar echt alles met het internet verbonden is en met elkaar kan communiceren. Het 5G netwerk is hierbij van groot belang.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Robin Worral

A

lle apparaten die

behoren tot het IoT, oftewel het Internet of Things, hebben een sensor om gegevens te verzamelen. Hierbij moet je denken aan gegevens over het gebruik van het apparaat, temperatuur, slijtage of vochtigheid. Alles wat er maar te meten valt. Vervolgens zorgt de chip in het apparaat ervoor dat deze gegevens gecommuniceerd kunnen worden met andere apparaten. Er zijn ontzettend veel

Het 5G netwerk brengt een enorme verbetering van de mobiele communicatie met zich mee. apparaten die werken via bijvoorbeeld WiFi, bluetooth of mobiele verbindingen zoals het 3G en 4G netwerk. Denk bijvoorbeeld aan smart cities.

Sensoren op vuilnisbakken kunnen aangeven wanneer deze vol is en geleegd moet worden of sensoren op

Over ongeveer twee à drie jaar moet 5G (bijna) overal toepasbaar zijn en zullen gigantische aantallen apparaten.

parkeerplekken, die kunnen aangeven of ze bezet zijn of niet. Een ander voorbeeld zijn smart homes. Steeds meer huizen en met name de huishoudelijke apparaten zijn uitgerust met een internetverbinding. Een lamp met een internetverbinding wordt ineens een slimme lamp, die je aan en uit kan zetten met bijvoorbeeld je telefoon. Dit geldt ook voor kantoren. Het besparen van energie door automatisch de lichten te laten uitschakelen zodra er geen mensen meer aanwezig zijn kan voor een bedrijf heel voordelig zijn. Ook kan een facility manager zien door de sensoren welke ruimtes er beschikbaar zijn, welke werkplekken nog vrij zijn

en kan dit gecommuniceerd worden aan bijvoorbeeld de schoonmaakdienst. wel een grotere ‘snelweg’, oftewel het 5G netwerk, voor nodig.

Het 5G netwerk brengt een enorme verbetering van de mobiele communicatie met zich mee. Waar je nu nog minuten nodig hebt voor het downloaden van bijvoorbeeld een filmpje, wordt dat straks met het 5G netwerk enkele seconden.

Voor bedrijven wordt het daarmee nog aantrekkelijker om de vaste verbindingen te vervangen voor de mobiele telefoons. Het 5G netwerk is hard nodig. Het zijn niet alleen maar mensen die

Hiervoor hebben wij

gebruik maken van internetverbindingen, maar ook bijvoorbeeld koelkasten, auto’s en lantaarnpalen, dus het Internet of Things.

T-mobile wil al dit jaar 5G gaan introduceren. Twee jaar eerder dan gepland en willen zo ondernemers helpen om gemakkelijk aan de slag te kunnen met het IoT-netwerk. à drie jaar moet 5G (bijna) overal toepasbaar zijn en zullen gigantische aantallen apparaten zoals bewakingscamera’s en straatverlichting met sensoren werken en worden bediend. Dit kan betekenen dat er per vierkante kilometer een miljoen sensoren actief kunnen zijn. In dichtOver ongeveer twee

Het 5G netwerk is hard nodig. Het zijn niet alleen maar mensen die gebruik maken van internetverbindingen, maar ook bijvoorbeeld koelkasten, auto’s en lantaarnpalen, dus het Internet of Things.

bevolkte stedelijke gebieden is een snel en goed werkende verbinding dan ook noodzakelijk. Bovendien heeft het 5G netwerk de unieke ‘low latency’ eigenschap. Dit houdt in dat de reactietijd van het apparaat enorm kort is, dus binnen enkelen milliseconden kan het apparaat de meetgegevens al naar het netwerk hebben gestuurd, een instructie hebben ontvangen en weten wat er vervolgens moet gebeuren.

Bij zelfrijdende auto’s is dit van cruciaal belang. Kortom, het 5G netwerk zal een hoop nieuwe toepassingen mogelijk maken en daarmee de manier op hoe wij leven en werken gaan beïnvloeden.

ADVERTENTIE

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit 35 analysenederland.nl

Het digitale landschap in de coronacrisis International Business

De coronacrisis raakt ook het digitale landschap.

Op dit moment zie je dat bedrijven bepalen wat ze op de korte en langere termijn kunnen doen.

Dit doen zij bijvoorbeeld door hun marketingbudgetten te verkleinen of te pauzeren. Ook kunnen sommige mensen niet hun producten of diensten leveren doordat zij te weinig personeel tot hun beschikking.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto & dole777

Z

mensen thuis, maar er zijn ook mensen die niet thuis kunnen werken, doordat ze de techniek missen. Deze bedrijven besluiten dan ook veelal hun marketing af te remmen of te pauzeren. o werken veel

Ook Ferry Jainathsingh,

freelance online marketeer, ziet deze ontwikkelingen in het digitale landschap. “Halverwege februari zag ik dat Coolblue zijn Google advertentie activiteiten gepauzeerd had. Iedereen dacht toen dat

Ferry Jainathsingh Freelance online marketeer

ze misschien door Amazon gekocht zouden worden.

Echter, zij hebben goed de situatie in China ingeschat en zagen dat China niet meer kon leveren door het coronavirus.” Dit zou ook gevolgen hebben voor hun voorraad, dus besloten zij de Google activiteiten te pauzeren en bijvoorbeeld samenwerkingen met bloggers op te schorten, volgens Jainathsingh. “Tegelijkertijd zie je dat de ene sector stil ligt, terwijl de andere sector gewoon doorgaat.

Bedrijven spelen daar ook op in wat betreft hun marketing. Neem nu bedrijven die spullen aanbieden om in huis te gebruiken, zoals sportattributen, die kunnen in deze periode goede zaken doen.” is het juist goed om in deze tijd op de branding van je bedrijf in te zetten, aldus Jainathsingh.

“Je ziet dat mensen niet echt risico durven te nemen in tijden van crisis, zowel bij de aanbieder als de afnemer.

Het aanschaffen van duurdere producten schuiven Naar mijn mening

we liever door. Maar je ziet wel dat heel veel mensen nu online zijn en op social media zitten.” In China zaten de mensen gemiddeld 7,5 uur per dag op social media tijdens het hoogtepunt van de coronacrisis. Ook bijvoorbeeld sporters en sportscholen zijn nu heel actief op de socials en dat bereikt ook hun volgers. Voor bedrijven is het dan ook zaak om hier op in te spelen, voor de korte, maar ook voor de langere termijn.

Het gebruik van social media kan heel belangrijk zijn in onzekere tijden, zeker nu deze explosief toeneemt, voor bedrijven, aldus Jainathsingh.

“Twitter is bijvoorbeeld in Nederland niet heel groot, maar is in het huidige kwartaal al met acht procent gestegen.” Het is dan ook een uitdaging voor Twitter om de gebruikers vast te houden na de crisis, aldus Jainathsingh. een grote online community hebben moeten vooral actief blijven, maar voor een bedrijf dat ineens overactief op sociale “Bedrijven die al

media is in een crisis, kan dit voor volgers als wanhopig overkomen. Bedrijven die zich nu richten op branding creëren zo ook leads voor zichzelf om, na de coronacrisis, op terug te komen.”

Bovendien zijn advertentiekosten nu goedkoper. Bij advertentiekosten draait het om concurrentie, die nu minder is, waardoor de kosten voor advertenties lager zijn. Dit kan voor bedrijven zeer gunstig zijn, aldus Jainathsingh. geld nu niet uit, maar het is er (nog) wel. Ik verwacht dan ook dat mensen online gaan kopen, als beloning voor het thuis blijven en thuis werken. We moeten waarschijnlijk onze zomervakanties gaan uitstellen en langer thuisblijven en daarvoor in de plaats gaan we onszelf (waarschijnlijk) belonen met bijvoorbeeld een nieuwe bank of stoel.” Dit is voor veel bedrijven een mogelijkheid om op in te spelen, besluit Jainathsingh.

“We geven ons

3

Vragen aan Joke van Cappelle-Goossens

Joke van Cappelle-Goossens Directeur Future Learning BV

International Business

Na jarenlange ervaring in het geven van applicatie trainingen zoals in MS Office en bedrijfsspecifieke programma’s en het ontwikkelen van e-learning modules, besloot Joke van Cappelle in 2011 een, toentertijd nieuwe, vorm van e-learning aan te bieden: blended learning.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

Wat moest er volgens u anders in de e-learning wereld?

“Er waren algemene e-learning modules beschikbaar, zoals ‘Leren Presenteren’ of ’Werken met Excel’. Ik merkte dat bedrijven het nut zagen van blended learning voor hun eigen bedrijfsspecifieke trainingen, een combinatie van klassikale, aangepaste trainingen en/of onderdelen ervan in een digitale leeromgeving, maar dat werd nog niet ontwikkeld en aangeboden. Vervolgens kwam ik in aanraking met de leeromgeving ILIAS. Dit is het perfecte leer- management systeem voor blended learning, omdat dit naast een digitale leeromgeving een communicatieplatform en een kennismanagement systeem biedt.”

Wat voegt e-learning toe aan de (opleidings) markt?

“Allereerst is het tijd- en plaats onafhankelijk. Niet iedereen kan op hetzelfde moment en op dezelfde plaats een les volgen. Met e-learning kan er worden gezien hoe men zich ontwikkeld na de kennisoverdracht via toetsmomenten en rapportages. Ten slotte, kan er met e-learning gebruik gemaakt worden van interactieve video’s, virtual en augmented reality, driedimensionale animaties en webinars en is daardoor enorm afwisselend en interactief voor de computer, tablet of smartphone.”

Het gebruik van social media kan heel belangrijk zijn in onzekere tijden, zeker nu deze explosief toeneemt, voor bedrijven

Welke rol heeft e-learning in de toekomst?

“E-learning zal in de toekomst kunnen helpen bij het verbeteren van het voortdurend opdoen en delen van kennis in het onderwijs, de overheden en het (internationale) bedrijfsleven. Daardoor wordt de kwaliteit en inzetbaarheid van de medewerkers vergroot en zijn ze daarmee ook flexibeler inzetbaar. Dit geeft winst voor zowel de werkgever als de werknemer. Bovendien is leren met e-learning, voor iedereen, leuk en afwisselend.

Dat is heel belangrijk voor een leven lang leren.

ADVERTENTIE

Internationaal ondernemen in crisistijd Ondernemen in het buitenland staat hoog op de agenda van veel Nederlandse ondernemers, maar in de huidige crisistijd is het belangrijker dan ooit om de juiste voorbereidingen te treffen.

“De crisis geeft je juist de mogelijkheid om echt de tijd te nemen om de juiste voorbereidingen te treffen”, vertelt Edith Nordmann, managing partner bij ACG International. “Je moet natuurlijk niet zomaar producten naar het buitenland sturen als je niet zeker weet dat hiervoor ruimte is op de markt. Verdiep je echt in de mogelijkheden en kijk wat bij jou past.”

Wat voor diensten ga je leveren, welke beperkingen zijn er nu en straks? Het zijn allemaal vragen waar je je als ondernemer mee bezig moet houden. “We hebben nu natuurlijk ook dat de migratie van werknemers helemaal op slot staat, er

beweegt geen mens meer. Er bewegen nog wel goederen, maar ook dat is niet onbeperkt. Voordat je iets doet, moet je zeker weten dat het ook aankomt. Als je een product levert, moet je nadenken over hoe je het op locatie krijgt.” Ook is het opstellen van het juiste contract momenteel enorm belangrijk. “Als je nu een overeenkomst sluit, moet je echt vastleggen wat je gaat doen mocht het toch misgaan. Wie moet het risico dragen?

Je kan wat er nu met de crisis gebeurt in een nieuw contract niet langer achter force majeur scharen, dus dat moet je in je contract vastleggen. Het gaat echt om contractueel maatwerk, waarbij je moet nadenken over welke risico’s je loopt en hoe je deze afdekt.”

Als je reeds in het buitenland onderneemt, is het volgens Nordmann nu juist belangrijk om die relaties te onderhouden. “Ga niet stil zitten, hou je relaties juist aan. Zo zorg je dat je later, als de be-

perkingen voorbij zijn, nog steeds goede relaties in het buitenland hebt. Zorg dat je menselijkheid toont en toon interesse in je relatie, zodat je er sterker uitkomt.

We gaan door, alleen duurt het even.”

Over ACG International Nordmann houdt zich al 30 jaar bezig met internationaal zakendoen met een focus op de internationale verschillen, zowel juridisch als cultureel. De advocaten en paralegals van ACG International spreken en begrijpen de taal van ondernemers . In hun netwerk zitten ruim 600 advocaten, verspreid over de hele wereld, die echt de lokale kennis en contacten hebben die je als ondernemer nodig hebt. ACG International luistert naar de ambitie van de ondernemers en houdt rekening met de daarmee samenhangende risico’s, zo kunnen ze maatwerk bieden aan hun cliënten en ze veilig begeleiden zowel thuis als ook bij hun internationale activiteiten.

ACG International Amstelveenseweg 500 1081 KL Amsterdam T: + 31 20 800 64 00 W: www.acginter.com

36 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Profiel Feiten Prof. dr. Uri Rosenthal is bij het grote publiek vooral bekend geworden om zijn politieke loopbaan. Van 8 juni 1999 tot 14 oktober 2010 was hij lid van de Eerste Kamer voor de VVD, terwijl hij na de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni 2010 werd benoemd tot informateur. Verder is Rosenthal oprichter en was hij tot 14 oktober voorzitter van het COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement.

Sinds 1 maart 2013 is Rosenthal voorzitter van de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie.

Op de lijst van grootste succesbedrijven in exportkringen staan tal van namen die hun positie hebben te danken aan wetenschappelijke kennis. Dat zie je in high tech-gelederen, maar ook in de landbouwsector bestaan toonaangevende bedrijven met een mondiale reputatie. Toch kan wetenschappelijke kennis zich meer laten gelden tijdens handelsmissies, meent prof. dr. Uri Rosenthal, voormalig minister van Buitenlandse Zaken.

Tekst: Hugo Schrameyer Foto: Rijksoverheid

R

‘Bedrijven die internationaal ondernemen, profiteren van kennis die de wetenschap heeft opgeleverd’

osenthal is absoluut

geen onbekende als het aankomt op de kruisbestuiving tussen wetenschap en international business. Niet alleen bekleedde hij de functie van minister, hij is tevens voorzitter van de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI), een onafhankelijke adviesraad van de regering en het parlement.

Een belangrijk ijkpunt wat dat betreft is een in 2018 uitgebracht advies aan de overheid over wetenschaps-, technologie- en innovatiediplomatie.

Daarin werd geconcludeerd dat Nederland tot de wereldtop behoort qua concurrentievermogen en dat dit mede te danken is aan onze innovatiekracht en wetenschap. Maar in tegenstelling tot een aantal concurrerende landen heeft Nederland geen overkoepelende internationale strategie en regie, en bovendien relatief beperkte middelen, in menskracht en in geld, om de ADVERTENTIE

Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit 37 analysenederland.nl

diplomatieke inspanningen voor internationaal ondernemen stevig te bevorderen.

Wordt de wetenschap voldoende omarmd als het aankomt op internationaal zakendoen?

“Het Nederlandse bedrijfsleven profiteert van kennis die is opgeleverd door wetenschap en technologische kennis. Als je kijkt naar de lijst met grote succesnummers in exportkringen, dan staan daar internationaal vermaarde bedrijven tussen als ASML, NXP, Philips en DSM. Ook in bijvoorbeeld landbouwkringen bestaan er internationaal opererende bedrijven met mondiale reputatie. Die positie is voor een belangrijk deel tevens gevoed door de Universiteit van Wageningen, terwijl ook tal van mkb-bedrijven profiteren van wetenschappelijke kennis.

Veel van die bedrijven zitten hoog ingeschaald op Technology Readiness Levels, waarbij bepaald wordt in welke mate technologie van invloed is op productieprocessen.”

Kan wetenschap ook een bijdrage leveren aan de manier waarop handel wordt gedreven?

“Als het aankomt op internationaal handeldrijven, dan ontkom je er in een aantal landen niet aan om, naast goede relaties met hun bedrijfsleven, op internationaal niveau goede contacten te hebben met overheden. Op dat vlak ligt er een belangrijke taak weggelegd voor attachés, waaronder landbouw- en innovatieattachés. Het zou bijvoorbeeld voor landbouwattachés wel heel vreemd zijn als die geen verbinding hebben met kennis van de Universiteit Wageningen. Dat geldt net zo goed

voor innovatieattachés: ook die moeten zich de kwaliteit van universitaire kenniscentra eigen maken. Wat we in ons advies van 2018 centraal stelden, was dat handelsdelegaties onder leiding van de minister-president zwaar leunden op inbreng van het bedrijfsleven terwijl de universiteiten en hogescholen er een beetje bij hingen. Dat is nu gelukkig aan het veranderen. Ik durf te stellen dat deelname van Nobelprijswinnaar Ben Feringa aan een handelsmissie naar Japan minstens zoveel profijt zou opleveren als de zoveelste industrietycoon.”

ten we eens verder kijken?

Heel generiek gesproken,

Bestaan er landen waarvan

wat is volgens u nu van emi-

u zegt: merkwaardig dat we

nent belang als het aankomt

die in onze oriëntatie weinig

op international business?

aandacht geven?

“Los van het commerciële traject bestaat er natuurlijk ook zoiets als de cultuur van het zakendoen. Grotere bedrijven hebben daar zeker kennis van, en anders kunnen kleinere bedrijven worden geholpen door brancheverenigingen. Er bestaan wat dat thema betreft legio voorbeelden van spraakmakende missers. In Japan geldt dat hoe belangrijker iemand is, hoe meer tijd je voor die persoon dient te reserveren. Veel Amerikaanse zakenlieden maakten een fout door bij aankomst in Japan meteen te melden dat ze voor 24 uur later een terugvlucht hadden geboekt. Dat is misschien een wat clichématig voorbeeld, maar je moet in ieder geval niet blindelings erop vertrouwen dat je onze zakelijke gewoonten ook in het buitenland kunt toepassen.”

“Ik heb altijd veel gereisd voor mijn werk, en dan kom je in landen waarvan je voorvoelt dat ze aan de vooravond staan van een enorme ontwikkeling.

Dat speelt in Afrika en ook in Latijns-Amerika. Brazilië is met een aantal van 240 miljoen inwoners voor de hand liggend, maar kleinere landen als Ecuador of Chili met eveneens een groeiende koopkracht zijn ook aantrekkelijk als handelspartner. Hetzelfde geldt in landen als Ghana en Senegal, ook daar gaan de ontwikkelingen bijzonder snel.”

Als het op internationaal zakendoen aankomt, dan gaat het bij 75 procent om handel met Europa. Misschien moe-

“Het is niet of/of, maar en/en. Het is net zoals bij politieke verkiezingen. Als je meer stemmen wilt krijgen, moet je nieuwe kiezers krijgen maar juist ook je bestaande achterban niet vergeten. Als je inspanningen wilt verrichten om meer te doen aan handel met China, India of Latijns-Amerika, dan mag je de aandacht voor de ons omliggende landen niet laten verslappen. Wat belangrijk is om te beseffen, is dat je zelfs met een beperkt rendement in grotere regio’s een flinke klapper kunt maken.”

Wat voor gevolgen krijgt het CETA-handelsverdrag tussen Canada en de EU?

“Er is nog een aantal landen dat het handelsverdrag niet heeft geratificeerd. Ik kan niet in de hoofden van de onderhandelaars en de politici kijken, en hoewel het handelsverdrag vanuit de Europese optiek voor- en nadelen kent, zou ik het jammer vinden als er geen ratificatie zou komen.

Canada kent in vele opzichten eenzelfde handelsoptiek als Nederland, dus zeker ook vanuit dat perspectief is het definitief afsluiten van een verdrag toe te juichen. Ik zeg er eerlijk bij: ik heb warme banden met Canada, dus er bestaat ook een zekere vooringenomenheid.”

3

Vragen aan Edith Nordmann

Japan, is dat ook een regio die onvoldoende op waarde wordt geschat?

“We staan er in Japan buitengewoon goed op, bijvoorbeeld als het aankomt op bagger- en watertechnologie.

Het zijn drie Nederlandse wateringenieurs geweest die de basis hebben gelegd voor het watermanagementsysteem in Japan. Bovendien heeft het land veel waardering voor de wijze waarop Nederland welzijn en welvaart met elkaar verbindt. Daar heeft Japan, waar werknemers lange, lange dagen maken, veel bewondering voor. Kortom, ons visitekaartje ziet er prima uit, misschien kun je stellen dat we daar meer profijt uit kunnen halen.”

Tot slot, hoewel de uitkomst nog erg ongewis is: wat betekent de coronacrisis voor deze materie?

“Als insider in de crisiswetenschap en -praktijk kan ik zeggen dat elke megacrisis ingrijpende en blijvende veranderingen teweegbrengt.

Dat geldt zeker in deze crisis zonder weerga voor de bi- en multilaterale handel. En over de betekenis van wetenschap en technologie gesproken, niemand zal die rol nog onderschatten. Tegelijk is, juist in zo’n crisis, de uitdaging om ook nu elke dag weer door te gaan en vol te houden waar dat mogelijk en geboden is.”

Edith Nordmann Managing partner bij ACG International

International business

Het zijn rumoerige tijden op de internationale arbeidsmarkt. Toch biedt de huidige crisis ook kansen voor ondernemers die naar het buitenland willen.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

Waar moet een bedrijf over nadenken als ze uitbreiden naar het buitenland?

“Je hebt uiteraard het traditionele rijtje: wees goed voorbereid, houdt rekening met culturele verschillen, zorg voor een netwerk thuis en in de verte en houdt rekening met andere regelgeving. Eigenlijk komt dit allemaal neer op zorgen dat je dezelfde taal spreekt.

Veel Nederlanders denken dat ze zich perfect kunnen uitdrukken in het Engels, maar door culturele verschillen kan dat tot grote misverstanden leiden.”

Voor welk soort bedrijf is uitbreiden op dit moment interessant?

“Bedrijven die nog wel wat financiële reserves hebben, anders is het te gevaarlijk. Kom voordat je gaat uitbreiden eerst bij van de huidige crisis en sterk aan. Het moet echt een bewuste, strategische keuze zijn vanaf een rustig thuisfront. En doe eerst onderzoek. De voorbereiding moet echt plaatsvinden vanuit Nederland.”

Hoe beïnvloedt de huidige crisis de keuze voor uitbreiding naar het buitenland?

“Ik denk dat het kansen kan bieden voor ondernemers die een stabiele situatie hebben. Er zullen anderen zijn die het helaas niet redden en die gaten moeten op een goede manier worden opgevuld. Zorg er ook voor dat je een goed contract hebt, kies niet voor een standaardcontract, maar ga echt met een gespecialiseerd advocaat zitten om deze op te stellen zodat deze bij de specifieke situatie past en alle risico’s veilig afgedekt zijn.”

ADVERTENTIE

De Corona periode vraagt om online leren en training In de periode van “sociale afstand” is er vooral behoefte aan efficiënte en effectieve kennisdeling, zowel voor de overheid, scholen en bedrijven.

Gelukkig is de digitale wereld beschikbaar en is het veilig om kennis snel te delen. In de afgelopen 40 jaar is online leren ontwikkeld als een goed alternatief en het heeft bijna geen beperkingen in vergelijking met klassikale training.

Het biedt zelfs extra mogelijkheden in de virtuele wereld die voorheen niet beschikbaar waren. Als een pluspunt is er ook sociale interactie mogelijk.

Blended learning is een mix van alle verschillende activiteiten die nodig zijn om mensen te helpen om precies te leren wat ze nu moeten weten.

den zonder beperkingen? Wat zijn de meest relevante online leeractiviteiten? Welke tools zijn beschikbaar om eenvoudig interactief online leermateriaal te ontwikkelen? Hoe ontwikkel je een plan om online leren structureel te implementeren?

CEO Ing. J.P.A.M. van Cappelle-Goossens, Future Learning BV – ILIAS Global Premium Partner

Dus hoe kunnen we uw organisatie helpen met kwalitatief hoogwaardig online leren met meetbare resultaten? Veel van onze klanten in de overheid, het bedrijfsleven, onderwijs en gezondheidszorg doen dit al jaren met onze hulp en advies.

Daarbij bieden we niet alleen de bouwstenen, zoals een Leer

Management Systeem, een Virtual Classroom, en hulp bij en de tools voor het ontwikkelen van online leermaterialen. Maar vooral ook advies.

Want de belangrijkste vraag voor veel leerprofessionals op dit moment is hoe klassikaal onderwijs online aan te bie-

Wij geven antwoorden op al deze vragen en meer om te helpen bij het creëren van goede oplossingen. We organiseren gratis online Expertsessies. In deze sessies bespreken we mogelijke oplossingen hoe u snel online leeroplossingen kunt creëren binnen ILIAS en andere tools, afhankelijk van de daadwerkelijke behoeften. ILIAS staat voor geIntegreerd Leer, Informatie and sAmenwerkings Systeem en is hiervoor zeer geschikt. Deze

sessies zijn bedoeld om richting en daadwerkelijk haalbare oplossingen te bieden. De belangrijkste vraag is hoe in “thuiswerk” situaties een hoge kwaliteit van kennisdeling en kennisoverdracht kan worden gewaarborgd, zowel voor werknemers als voor studenten. Future Learning BV werkt actief samen met de “beste partners” op het gebied van online leren.

Wij zijn er om u te helpen nu en op elk gewenst moment!!

Senior Learning Innovation Manager Dr. G.P.A. Kattenberg, Future Learning BV

38 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Business na Brexit International Business

Met ingang van 1 februari dit jaar is het Verenigd Koninkrijk (VK) – Engeland, Schotland, Wales en Noord-Ierland – geen EU-lidstaat meer. Toch blijven tot en met het eind van dit jaar alle EU-wetten en -regels van kracht. Tot en met 31 december kun je dus vrijwel onveranderd zakendoen in en met het VK. Tekst: Henk Dilling Foto: Benjamin Davies

“

Wij adviseren onder-

wel om deze periode te gebruiken om zich voor te bereiden op de nieuwe regels die gaan gelden vanaf 1 januari 2021”, stelt Tjerk Opmeer, directeur Internationale Programma’s van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. nemers

Wat zijn de gevolgen van de nieuwe regels?

“Het is nog onduidelijk hoe het zakendoen met het VK er na deze overgangsperiode uit gaat zien. De onderhandelingen hierover tussen de EU en het VK vinden dit jaar plaats. Zeker is dat dingen gaan veranderen: er komen grensprocedures en andere belemmeringen zoals werkvergunningen voor personeel, CE-markering voor bouwproducten en medische hulpmiddelen en intellectueel eigendom.”

Kunt u een voorbeeld geven

van mogelijke consequenties voor import en export?

“Mochten de EU en het VK voor het einde van de overgangsperiode er niet samen uitkomen, dan zullen er geen afspraken zijn over de toekomstige relatie en vallen we terug op het algemene WTO-akkoord. Dit is een internationaal akkoord dat de spelregels bepaalt over handel inclusief tarieven. Als landen samen een (bilateraal) handelsakkoord afsluiten, kunnen specifieke afspraken worden gemaakt en belemmeringen worden opgeheven. Wanneer we terugvallen op het WTO-akkoord moeten hogere tarieven worden betaald als producten de EU-VK-grens over gaan. Het gemiddelde EU-tarief is laag, maar kan in sommige sectoren heel hoog oplopen. Na de overgangsperiode zou men over zuivelproducten een tarief van gemiddeld meer dan 32% moeten betalen. Mochten we wel afspraken hebben gemaakt, zullen deze tarieven waarschijnlijk niet hoog worden. Wel krijgen we alsnog te maken met grensprocedures want het VK stapt uit de douane-unie. Dit betekent ook dat er extra administratieve kosten komen door het extra (papier) werk dat bij grensprocedures komt kijken. Hoe je het wendt of keert, veel dingen gaan veranderen.”

Is het nog wel handig om als bedrijf naar Engeland uit te breiden?

“De geschiedenis laat zien dat het belangrijk is om risico’s te spreiden. Onderne-

Beperk je handelen in eerste instantie tot wat echt nodig is en doe dat doortastend en neem je organisatie daarin mee.

Kalmte kan ons redden! binnen het bedrijf.

Crisis Management

De geschiedenis laat zien dat het belangrijk is om risico’s te spreiden.

mers die voor hun omzet en winst grotendeels afhankelijk zijn van de Britse markt en die afhankelijkheid willen verminderen, raden wij aan om zich te oriënteren op andere landen. Wij spreken ook bedrijven die er bewust voor kiezen om juist nu de Britse markt op te gaan en zo, waar mogelijk, te profiteren van de kansen die Brexit ook biedt.”

Hoe zit het straks met de werkvisa voor Britten?

“In het geval van medewerkers die vóór het einde van de overgangsperiode al bij u in dienst zijn of komen, geldt het volgende. Als medewerkers rechtmatig in Nederland verblijven, kunnen zij op uitnodiging van de IND een verblijfsdocument voor bepaalde of onbepaalde tijd aanvragen. Voorwaarde is dat de werknemer voldoet aan de verblijfsvoorwaarden die gelden voor burgers die korter of langer dan 5 jaar in de EU verblijven.”

“Voor Basisregistratie

Personen geregistreerde Britse werknemers die een EU-verblijfsdocument voor duurzaam verblijf in Nederland hebben gelden andere procedures. Als werknemers voldoen aan de voorwaarden, dan kunnen zij het EU-verblijfsdocument bij een IND-loket omwisselen voor een nieuw verblijfsdocument.

Dat kan nadat zij een brief van de IND hebben ontvangen met informatie over de omwisselingsprocedure. Met deze verblijfsvergunning behouden Britse burgers vrije toegang tot de arbeidsmarkt.

Werkgevers hoeven dus zelf geen werkvergunning aan te vragen om deze Britse burgers in dienst te houden of te nemen.”

Wat is de invloed van het coronavirus op Brexit?

“We kunnen niet speculeren over de mogelijke impact die dit zal hebben. Wat we wel weten is dat de handel behoorlijk zal afnemen en de strategieën van het VK en Nederland op elkaar aanhaken.”

Het klinkt logisch, maar is oh zo lastig. DGA’s van MKB-bedrijven hebben de neiging om meteen in de actie modus te schieten en met hun lijf vol adrenaline “iets” te doen.

Tekst: Diederik van den Biggelaar Foto: Persfoto & Frédéric Paulussen

Dat moet ook, maar eerst nadenken en rust uitstralen, zeker naar alle betrokkenen, is de eerste winst bij crisis.

Men heeft dan de perceptie dat er controle is en dat er goed nagedacht wordt.

Beperk je handelen in eerste instantie tot wat echt nodig is en doe dat doortastend en neem je organisatie daarin mee.

Uit ervaring herken ik de volgende fasen:

B. Daarna met je financiers gaan praten (o.a. je bank) en betrouwbare cash scenario’s voorleggen.

Liefst drie: een optimistisch, een reëel en een negatief scenario.

Ondernemers zijn per definitie optimistisch (daarom zijn ze gaan ondernemen) maar laat een buitenstaander er ook naar kijken.

Wees kritisch: je goodwill bij financiers is na 1 of 2 miskleunen verspeeld.

C. Na deze stabilisatie ga je je met de post crisistijd bezighouden. Dat voelt positief, geeft energie en maakt je klaar voor de toekomst.

Nieuwe verkoopkanalen ontdekken, je kernactiviteit versterken, digitaal je bedrijf nog eens doorlichten, kortom de club toekomstbestendig maken.

Ga door met ademen, blijf gezond en houd je ogen op de bal! Succes!

A. Cash, cash en nog eens cash. Daar gaat het primair om. Dat wil zeggen iemand voltijds op debiteurenbeheer zetten, met je grootste crediteuren gaan praten, de kleinere betalen (die kunnen net zoveel energie kosten als de grotere) en out of pocket kosten snijden. Dit laatste is ook nuttig voor het creëren van een sense of urgency

Diederik van den Biggelaar Directeur van Mandaat ADVERTENTIE

Motivatie tot vergroening Green Award geeft certificaten aan schepen die hebben aangetoond aan bepaalde technische eisen te voldoen voor schoon en duurzaam varen. Green Award is in 1994 in de zeevaart ingevoerd om de kwaliteit en veiligheid van de zeeschepen te bevorderen en om het milieu te beschermen. Sinds 2011 bestaat er ook het Green Award certificaat voor binnenvaartschepen. Over de hele wereld worden schepen door Green Award geinspecteerd en gecertificeerd.

Alleen schepen die een stap verder gaan dan de wettelijke eisen op het gebied van milieu en veiligheid komen in aanmerking voor een certificaat. De motivatie? O.a. korting op havengelden bij 31 binnenvaarthavens en 37 zeehavens wereldwijd, maar ook bij ruim 80 toeleveranciers aan de scheepvaart.

Deelname aan het Green Award programma draagt ook bij aan de VN Duurzame Ontwikkelingsdoelen 11 en 17. Inmiddels heeft de Stichting vele onderzoeken uitgevoerd, nuttige data verzameld en een aantal deskundigen betrokken bij het verder ontwikkelen en verbeteren van het programma van eisen. Deze aanpak heeft reeds tot goede en tastbare resultaten geleid, waarmee aan de verbetering en vergroening van de scheepvaart bijgedragen wordt.

Momenteel zijn er 1000 binnen- en zeevaartschepen met een Green Award certificatie. Al deze schepen worden regelmatig gecontroleerd om te garanderen dat ze nog steeds aan de juiste voorwaarden voldoen. 754 hiervan zijn binnenvaart- en riviercruiseschepen.

Binnen de Green Award certificatie voor de binnenvaart zijn er verschillende niveaus te behalen: brons, zilver en goud. De eisen met betrekking tot bijvoorbeeld emissies van motoren gaan omhoog met elk niveau. Sinds de introductie van de niveaus, zijn 41% van de gecertificeerde binnenvaartschepen van brons naar zilver gegaan. Dat is dus een flinke reductie in de stikstof en fijnstof emissies. Er zijn zelfs twee schepen met het platinum label, deze stoten helemaal niks uit, dus ook geen CO2. Het platinum label is bedoeld om innovaties op gebied van “zero emissies” te versnellen.

De Green Award is bedoeld als motivatie om de scheepvaart continu te doen verduurzamen.

Deelname is vrijwillig en het keurmerk laat echt zien dat bedrijven verder willen gaan dan de wettelijk opgelegde duurzaamheidseisen. Alleen de bedrijven met de aantoonbare verbeteringen komen in aanmerking voor een certificering.

Er zijn zelfs twee schepen met het platinum label (foto onder: Sendo Liner), deze stoten helemaal niks uit, dus ook geen CO2.

Green Award Foundation Westerkade 7B 3016 CL Rotterdam T + 31 10 21 70 200 www.greenaward.org

Studytube - Partner Content 39 Investeren, Beleggen & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Dít zijn de populairste online trainingen Dit is de top-10 van online trainingen en micro learnings die de afgelopen weken het vaakst werden afgerond in de gratis Learn Together Academy:

Studytube opent gratis Online Academy voor werkend Nederland Ruim 25.000 Nederlanders volgen online trainingen Partner Content Studytube

Amsterdam, 16 april 2020 – Dat de Corona-crisis ook positieve gevolgen heeft, bewijst Studytube met de gratis Online Academy “Learn Together”.

Daarin kan heel Nederland gratis terecht voor het volgen van online trainingen, tenminste tot 1 juni.

“Dit is voor veel mensen een moeilijke tijd, en juist nú moeten we er voor elkaar zijn,” aldus Homam Karimi, CEO van Studytube.” Sinds de crisis zien we bij onze klanten een sterke toename in het aantal gevolgde online trainingen.

Nu veel Nederlanders noodgedwongen thuis blijven, biedt het werknemers de kans om hun vakkennis bij te spijkeren.

Dus we dachten: die mogelijkheid bieden we ook niet-klanten. En dat werkt!

Al meer dan 25.000 Nederlanders profiteerden de afgelopen weken van het aanbod om zich kosteloos te ontwikkelen. Ze zijn afkomstig uit alle regio’s en branches, van Siemens tot Port of Rotterdam en van lagere overheden tot de Belastingdienst.” Let wel, de top-5 van populairste trainingen vertegenwoordigt een waarde van ruim €800!

Trainingen voor diverse sectoren en vaardigheden Met deze geste stellen Studytube en de bij het platform aangesloten trainers en experts ruim 250 online trainingen en 500 microlearnings beschikbaar voor heel Nederland. De Online Academy bevat educatieve content voor diverse sectoren en vaardigheden, met onder meer titels als ‘Excel 365 – Basisvaardigheden’, ‘Prince2 Foundation’ en ‘Ongestoord werken online’.

Maatschappelijke verantwoordelijkheid Ton Wilthagen, hoogleraar Arbeidsmarkt aan Tilburg University, riep in Het Financieele Dagblad al eerder op om onlinecursussen breder beschikbaar te maken: “Het zou bevorderlijk zijn als de aanbieders van onlinecursussen bereid zijn om vanuit maatschappelijke verantwoordelijkheid een deel van hun aanbod voor iedereen toegankelijk te maken. Op die manier kan er snel een breed en laagdrempelig aanbod ontstaan.”

Focus: De coronacrisis vraagt om een nieuwe manier van werken en leren.

Drie vragen aan Homam Karimi, CEO van Studytube.

Wat is de impact van de coronacrisis op de markt voor online learning?

We zien een zeer sterke beweging richting online. Dat geldt voor vergaderen, samenwerken aan documenten, presentaties, maar natuurlijk ook voor leren. Hetzelfde geldt voor onze klanten: een sterke groei in het aantal online trainingen en micro learnings, terwijl het aantal klassikale trainingen dat is aangevraagd met ruim 70 procent is gedaald.

Hoe kunnen organisaties het beste reageren op een workforce die aan huis gebonden is?

Organisaties staan onder grote druk learntogether.studytube.nl

om nieuwe, digitale manieren van werken te vinden, zodat ze productief kunnen blijven. Ik denk daarnaast dat het belangrijk is dat werkgevers hun hart laten spreken. Begrip tonen voor mensen die in een moeilijke situatie zitten. Dat was voor Studytube de aanleiding om een gratis Online Academy open te stellen – gewoon helpen om iets positiefs uit deze periode te halen.

Wordt alles op termijn weer als vanouds, of is onze manier van werken en leren na de coronacrisis permanent veranderd?

Hoe zwaar deze tijd ook is, er zullen zeker ook positieve gevolgen zijn die we willen behouden als deze moeilijke tijd achter ons ligt. Moeten we vijf dagen per week naar kantoor? Moeten we in klaslokalen zitten om te leren, of kunnen we dat online net zo goed?

Organisaties die dergelijke vragen adequaat beantwoorden, komen sterker uit de coronacrisis.

Micro learnings 1. 21e-eeuwse vaardigheden 2. 5 tips om mentaal fit te blijven 3. Microsoft Teams, hoe en wanneer gebruik je het?

4. Met deze tips blijft het thuiswerken leuk en efficiënt 5. What it takes to run a great virtual meeting Wie gebruik wil maken van Studytube’s uitgebreide online leeraanbod, kan terecht op: learntogether.studytube.nl

Karimi: “We zijn blij dat we op deze manier onze maatschappelijke verantwoordelijkheid kunnen nemen. Door samen te leren komen we sterker uit de crisis. We nodigen dan ook iedereen van harte uit om de Learn Together Academy te ontdekken.”

Corona Crisis en Online Learning Partner Content Studytube

Online trainingen 1. Excel 365- Basisvaardigheden (basis 1) 2. Thuiswerken, hoe houd je het effectief, leuk én gezond?

3. Prince-2 Foundation 4. Professioneel onderhandelen 5. Lean Management: Yellow Belt

Studytube: het meest complete learning experience platform Studytube wil dat alle werknemers hun volledig potentieel realiseren. Wij faciliteren het leren in organisaties optimaal en nemen belemmeringen weg voor groei en ontwikkeling.

Hiervoor biedt Studytube een leerplatform met toegang tot meer dan 50.000 verschillende leerinterventies.

Variërend van microlearnings tot klassikale trainingen bij één van de 1.000 aangesloten opleiders. Zo ingericht dat je als werkgever gemakkelijk kunt bepalen wie wat leert.

Volledig digitaal, dus geen administratieve processen.

Het platform is intuïtief en nodigt medewerkers uit om op ontdekking te gaan, naar verschillende leervormen, om samen te werken en elkaar te inspireren. Kortom, alles voor de ontwikkeling onder één dak. Op dit moment maken meer dan 200 organisaties gebruik van Studytube, waaronder Manpower, Centric en Van Wijnen.

Homam Karimi, CEO van Studytube

Laat je inspireren op www.studytube.nl

TIJDELIJK GRATIS (!) VANWEGE DE UITVERKOOP OP DE BEURS...

Hét Warren Bu!ett-pakket (t.w.v. EUR 229,70) dat u de geheimen van de meesterbelegger onthult…

Ga gelijk naar WarrenBuffett.nl/pakket » Een inititief van Beterinbeleggen.nl en ValueMachinesFund