Analyse #65 - Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit by Contentway

Dit is een commerciële uitgave van European Media Partner bij deze krant. Nr. 65 September 2020

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit EUROPEAN

Lees meer interessante artikelen op analysenederland.nl

MEDIA PARTNER

We blijven innoveren In de gezondheidszorg en in het bedrijfsleven Conny Helder:

Innovaties komen niet vanzelf, daar moet je hard voor werken. Lees meer op pagina 4

Facility Management:

International Business:

Risk Management:

De uitdagingen in en waarde van datagedreven facility management

Gat tussen bedrijven en aanbieders van cyberveiligheid kleiner

Alternatief corona-app voor de grootindustrie

Datagedreven werken is een veranderproces, een reis die tijd nodig heeft.

Niet alle bedrijven hebben een groot budget voor cyberveiligheid en zij denken soms ook nog niet goed na over hun cyberbeveiliging.

Contact tracing en virussen zoals COVID-19 zullen ook in de toekomst onderdeel blijven van onze samenleving.

Lees meer op pagina 19

Lees meer op pagina 28

Lees meer op pagina 31

Voor advocaten die ook buiten de wetbundel met u meedenken – juist nu! acginter.com/NL

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

IN DE PUBLICATIE Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit 4. Voorwoord: Conny Helder 6. ‘Het kan niet anders, het moet anders’ 10. Profiel: Tommie Niessen 16. Voorwoord: Michel Tobé 18. Hybride werken is here to stay 20. Profiel: Bram Adema

22. Gebruiksvriendelijk werken in de cloud 24. Luister naar de behoeften van de werknemers 29. Voorwoord: Adri van der Waart 31. Alternatief corona-app voor de grootindustrie

presenteert Analyse. Zorginnovatie & Bedrijfscontinuïteit. De coronacrisis heeft ons land hard geraakt. De zorgsector heeft de afgelopen maanden overuren gedraaid en het bedrijfsleven heeft hard zijn best moeten doen om te blijven draaien. Vandaar dat we deze twee onderdelen van onze maatschappij de aandacht geven in deze campagne. aandacht aan verschillende eHealth oplossingen voor zowel de lichamelijke als de mentale gezondheidszorg. Om aan de steeds groter wordende zorgvraag te voldoen zijn nieuwe oplossingen nodig. Anders moet in 2040 één op de vier werkenden in de zorg aan de slag. Het gebruik van eHealth is dan ook van groot belang. Wij lichten een aantal mooie toepassingen uit. We besteden volop

die door de coronacrisis een compleet andere invulling gekregen heeft, is het facility management. Waar zij voorheen zorgden dat alles op kantoor verzorgd was, de schoonmaak gedaan werd, de catering langskwam en het gebouw volledig in orde was, is hun taak nu vooral gericht op het veilig maken van kantoren in de coronatijd en het faciliteren van thuiswerkmogelijkheden. Wat kunnen zij doen om te zorgen dat hun kantoren voldoen aan de 1,5 meter richtlijnen? En hoe kunnen zij hierbij gebruik maken van slimme software en dataoplossingen? Een andere sector

onze focus naar het internationaal ondernemen. Ook dit heeft door de coronacrisis een flinke klap gehad. Het was in veel gevallen niet meer mogelijk om bij partners in het buitenland op bezoek te gaan, maar het contact moest wel warm gehouden worden. Hoe doen we dat in de komende tijd op een veilige en verantwoorde manier? We spreken daarbij onder andere over cybersecurity, duty of care en digitaal ondertekenen, met zo weinig mogelijk fysiek contact.

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit

EXCLUSIEF VOOR HET WEB

Vervolgens verleggen we

Bekijk exclusieve films en video's op onze campagne website.

Conny Helder Bestuurslid branchevereniging ActiZ

Tommie Niessen Vloggende verpleger

Michel Tobé Voorzitter FMN

Bram Adema, Bestuurslid van de Dutch Green Buildings Council en lid van de Raad van Toezicht van MVO Nederland

Thijs van Rooden, Vicevoorzitter van het Genootschap voor Risicomanagement

Connie Maathuis Directeur van de Nederlandse Vereniging van gecertificeerde Incasso Ondernemingen (NVI)

we de focus op risk management, want ook dat gaat er heel anders uitzien. De coronacrisis heeft ons allen overvallen, maar dat gaat geen tweede keer gebeuren. We spreken over de risico’s die bedrijven nu lopen en hoe zij zich hiertegen kunnen beschermen. Als laatste leggen

geïnteresseerd bent in gezondheidszorg, facility management, internationaal ondernemen of risico management, bij deze campagne bent u aan het juiste adres. Wij wensen u veel leesplezier! Of u nu

Campagne Managers: Sabine Vos & Claire van der Vaart Managing Director: Amanda Ghidoni Redactie: Marjon Kruize, Féline van der Linde Graphic Design: Charlotte Hovenier

ANALYSE #65

ANALYSENEDERLAND.NL Veilig thuiswerken Bijna iedereen werkt, waar mogelijk, thuis. Echter, dit brengt een aantal problemen met zich mee.

PROFIELEN IN DEZE PUBLICATIE

ANALYSE. uropean Media Partner

ANALYSENEDERLAND.NL Business na Brexit Met ingang van 1 februari dit jaar is het Verenigd Koninkrijk (VK) geen EU-lidstaat meer.

Tekst: Joris Brussel, Jerry Huinder, Féline van der Linde en Marjon Kruize Coverfoto: Pexels Gedistribueerd met: Het Financieele Dagblad 2020 Drukkerij: RODI Rotatiedruk

Op onze campagne website vindt u nog veel meer interessante artikelen en interviews.

European Media Partner Wij maken online en print campagnes met waardevolle, interessante content die gedistribueerd worden naar relevante doelgroepen om de business van onze klanten te laten groeien. Onze branded content en native advertising oplossingen zetten jouw verhaal op de eerste plaats.

Uitgegeven door: European Media Partner Nederland B.V Keizersgracht 424 NL-1016 GC Amsterdam

Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in samenwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen.

Web: www.europeanmediapartner.com

Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

Email: nl@europeanmediapartner.com redactie@europeanmediapartner.com

Tel: +31 20 808 82 00

ADVERTENTIE

Future Learning BV biedt een totaaloplossing voor onze kenniseconomie Efficiënte en effectieve kennisdeling is nodig voor overheden, scholen en bedrijven. Met name in de huidige kenniseconomie is dit een belangrijke voorwaarde. Hiervoor zullen steeds meer online leeroplossingen nodig zijn. De digitale wereld waar we in leven, maakt het namelijk mogelijk om kennis snel en veilig te delen. Online leren ontwikkelt zich continue en heeft bijna geen beperkingen meer vergeleken met klassikale training. Het biedt zelfs extra mogelijkheden die voorheen niet beschikbaar waren. Natuurlijk is echt sociaal contact ook altijd welkom. Future Learning BV biedt hiervoor het ILIAS online leerplatform aan (beschikbaar in 22 talen). ILIAS staat voor geIntegreerd Leer, Informatie en sAmenwerkings Systeem. ILIAS is een platform

voor online leren (e-learning), kennisborging, communicatie en samenwerking, vertelt Joke van Cappelle, eigenaar van Future Learning. “Wij ontzorgen klanten bij het gebruik van een online leerplatform op basis van ILIAS. Wij richten het leerplatform, op maat in voor elke klant. Er worden samen met hen didactische storyboards ontwikkeld om tot het gewenste leerresultaat te komen. Kennis verdwijnt snel. Door aanbieden van animaties, virtual classrooms, effectieve e-learning modules en interactieve video’s blijft leren leuk, afwisselend, leerzaam en effectief ”. “Er is veel aandacht besteed aan het moderniseren van het leerplatform”, gaat Van Cappelle verder. “Het online leerplatform is nu eenvoudig en gebruiksvriendelijk in te richten. Wij maken het digitale platform op maat. In de juiste

moderne vormgeving door het weglaten van overtollige functies. Open source is nu de norm geworden voor online leerplatforms, aldus Van Cappelle. ILIAS wordt op een veilige manier gebruikt door onze, vaak internationale klanten, onder andere de NAVO, MCB, Bender, Interfood, Bunge, de Luchtmacht van de Emiraten en verschillende Europese Ministeries van Defensies. Dit geldt zowel voor het platform als voor interactieve content en ook serious games.” “Het volgen van resultaten gebeurt op basis van de nieuwe standaard xAPI (Experience API). Hierdoor kunnen trainingsgegevens worden gecorreleerd met taakresultaten om de effectiviteit van de training te kunnen beoordelen. Zo kan de effectiviteit worden beoordeeld. Uiteindelijk gaat het om een verbetering van resultaten in de praktijk.”

Wilt u ook gebruik maken van online leeroplossingen? Klik dan hier, op de rode knop ‘Gratis Expertsessie’ of via het inlezen van de QR-code hieronder, om vóór 30 september een expertsessie in te plannen met onze leerconsultants. Future Learning BV ILIAS Premium Partner Telefoon: 0165-700511 Mail: info@futurelearning.nl

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit

analysenederland.nl

Ook voor de grote bedrijven veranderde er veel op het internationale toneel.

Internationaal ondernemen in coronatijd vraagt om maatwerk Bedrijfscontinuïteit

Aan het begin van de coronacrisis hadden de meeste ondernemers die over de grens opereerden geen idee wat hen te wachten stond. Er was een duidelijke schrikreactie te zien. Wat volgde was voor velen van hen een moment van reflectie. Over hun bedrijf, contracten en over een eventuele toekomst in het buitenland. Tekst: Marjon Kruize Foto: Jonathan Riley & Suzan Alberts

niet bij ondernemers, maar de crisis zorgde wel voor tijd om pas op de plaats te maken. “Normaal gesproken is iedereen altijd druk”, vertelt Edith iks doen past

Nordmann, managing partner van ACG International en ervaringsdeskundige op het gebied van juridische ondersteuning bij het internationaal ondernemen. “Nu viel vooral het internationaal ondernemen toch even stil en dat zorgde ervoor dat veel ondernemers kritisch naar hun onderneming konden kijken. Wat wil ik eigenlijk? Waar ben ik goed in? Zeker met het oog op internationaal ondernemen is het belangrijk om bij jezelf na te gaan wat je beweegredenen precies zijn. Als je de grens over wilt gaan moet je met volle overtuiging kunnen zeggen dat je internationaal wilt ondernemen. Je moet het niet doen omdat je denkt dat het ‘moet’.” grote bedrijven veranderde er veel op het internationale toneel. Waar Ook voor de

men voorheen meerdere malen in het vliegtuig stapte om op locatie te overleggen moest alles nu ineens digitaal geregeld worden. “Dat was voor veel bedrijven, zeker in het buitenland, een grote omschakeling”, stelt Nordmann. “Men is nu veel meer bereid om online contacten te leggen en overleg te plegen. De verwachting is ook dat dit in de toekomst blijft bestaan en dat er slechts

Nu viel vooral het internationaal ondernemen toch even stil en dat zorgde ervoor dat veel ondernemers kritisch naar hun onderneming konden kijken.

incidenteel voor een persoonlijke ontmoeting gereisd wordt – om het juiste gevoel te krijgen alvorens contracten getekend worden. Online vervangt in de toekomst niet het volledige proces, want het gevoel en de non-verbale communicatie ontbreken bij online meetings, maar wel een groot deel ervan.” ook een flinke invloed gehad op de contracten. Meer dan ooit is het namelijk belangrijk dat deze op orde zijn en op maat gemaakt zijn. “Aan het begin van de crisis was het zo dat niemand corona had kunnen zien aankomen en met name niet dat er een lockdown zou komen”, vertelt Nordmann. “Daardoor ontstonden er bijzondere zaken omtrent bijvoorbeeld het betalen van huur. Nu kan niemand echter meer zeggen dat ze De coronacrisis heeft

een crisis niet aan hebben zien komen. Je kan niet meer je oude contracten uit de kast pakken en vrolijk verder werken, want de kans dat er bijvoorbeeld een nieuwe lockdown komt of dat er weer grenzen sluiten is altijd aanwezig en dus te voorzien.

De coronacrisis heeft ook een flinke invloed gehad op de contracten. Het is dus ook belangrijk dat je in je contracten iets opneemt over de aansprakelijkheid en de verdeling van het risico in zo’n geval. Als je straks je vracht niet kan leveren omdat de grenzen weer gesloten zijn kan je niet langer wegkomen met ‘dat wist ik niet’. Daar moet je

rekening mee houden voor je de grens overgaat. Goede juridische ondersteuning is op dit moment dan ook van groot belang. Je moet nu echt op zoek naar een advocaat die met je meedenkt en weet wat belangrijk is voor jou en je bedrijf, zodat je veilig zaken kunt doen.” liggen er op de internationale markt namelijk wel een hoop kansen voor ondernemers. “Veel anderen durven nu simpelweg niet”, vertelt Nordmann. “Als jij het nu goed doet en je producten kan leveren terwijl anderen dat niet kunnen dan heb je een streepje voor op de markt. Maar dat kan alleen als je alles goed doordacht hebt en je risico’s afgedekt hebt.” Op dit moment

ADVERTENTIE

INTERNATIONAL SEARCH & RECRUITMENT Search & Selection International Projects is een expertisecentrum dat opereert vanuit België als centrale en strategische Europese locatie. Wij hebben meer dan 20 jaar hands-on ervaring in op maat gesneden internationale searchopdrachten en cross-border rekruteringscampagnes voor managers, commercieel en technisch kader én young potentials. www.searchselection.com/international

m.vanbeethoven@searchselection.com, Tel. +32 495 81 90 77

DOING BUSINESS IN AFRICA Search & Selection zoekt en selecteert sinds 10 jaar key medewerkers voor en op het Afrikaanse continent vanuit een eigen vestiging in Pretoria (ZA). Met onze terreinkennis en een uitgebreid netwerk geven wij daarnaast HR-advies aan bedrijven die een vestiging, samenwerking of overname overwegen in Afrika. www.searchselection.com/africa

f.claerhout@searchselection.com, Tel. +32 475 45 24 98

Search & Selection is een erkend adviesbureau voor werving, selectie, evaluatie en ontwikkeling van personeel. Sinds 1977 leveren wij totaaloplossingen aan zowel private ondernemingen als overheidsorganisaties, nationaal en internationaal. Met kennis van zaken en mensen

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Innoveren is vooral hard werken Voorwoord

De toekomst voorspel je niet, die maak je samen. Tenminste, zolang niet iedereen alsmaar hetzelfde doet, want in dat geval verandert er niets. En juist verandering is zo hard nodig, toch zeker in de gezondheidszorg. Dat bewustzijn groeit, maar er is zeker nog een weg te gaan. Foto: Persfoto & National Cancer Institute

e komende decen-

neemt het aantal kwetsbare ouderen toe en daarmee ontstaat er een toenemende vraag naar hoogwaardige en complexe zorg. Terwijl er nu al sprake is van krapte op de arbeidsmarkt en het potentieel aan gekwalificeerde zorgprofessionals eerder nog zal afnemen. Dat schreeuwt om slimme oplossingen. nia

ook als sector, kunnen we ons onmogelijk neerleggen bij een doemscenario waarin een kwalitatief goede gezondheidszorg in ons land niet langer behapbaar is, ook niet financieel. Niets doen is geen optie. We moeten met z’n allen in beweging komen en wel nu. Het is nog niet te laat, maar de tijd dringt. Als samenleving, maar

waarvan ik sinds 2017 de bestuurder ben, maar ook bij tal van Bij de zorginstelling

andere zorgorganisaties is de toekomst van de ouderenzorg allang begonnen. Gelukkig maar. Als bestuurslid van branchevereniging ActiZ zou ik dan ook willen zeggen: vergeet de klassieke spruitjeslucht die zo lang aan onze sector kleefde, want ouderenzorg anno nu is veel hipper dan u misschien denkt. veranderingen in de langdurige zorg te versnellen, zijn meer pioniers nodig die onderkennen dat het anders moet. Die in het spoor van de koplopers, vindingrijk en vastberaden, op zoek gaan naar dingen die er nog niet zijn. Bij wie medewerkers in een inspirerende werkomgeving worden uitgedaagd om vanuit hun eigen deskundigheid steeds weer de vraag te stellen: ‘Kan dat anders, kan dat beter?’ Om de noodzakelijke

Innovaties komen niet vanzelf, daar moet je hard voor werken. pioniers die doelbewust de luiken van hun organisatie openzetten en nadrukkelijk de samenwerking zoeken. Met wetenschappers en kennisinstituten, met het bedrijfsleven maar zeker ook met andere organisaties binnen de eigen sector. We staan tenslotte voor dezelfde uitdaging en moeten voorkomen dat iedereen afzonHet zijn die

derlijk het wiel uitvindt. Een nieuwe technologie die in Bergen op Zoom zijn nut bewijst, werkt ook in Leeuwarden of in Apeldoorn. Samen kom je verder. Innovaties komen niet

vanzelf, daar moet je hard voor werken. Wat helpt is een frisse blik: kijk anders naar hetzelfde. Geef ruim baan aan jong talent of daag veelbelovende startups uit om met de inzet van moderne eHealth-toepassingen zowel de kwaliteit van zorg te verbeteren als het werk van de zorgprofessionals te verlichten en te vergemakkelijken. Als we vervolgens kans zien om de tijdwinst die dat oplevert te verzilveren, kunnen we meer met minder. In deze themacampagne

treft u tal van interessante initiatieven die mogelijk bijdragen aan het toekomstbestendig maken van onze gezondheidszorg. Groot en klein, van kansrijke gedachte tot baanbrekende technologie. Laat u inspireren en lanceer uzelf of uw organisatie richting de toekomst. Het is die toekomst die we samen maken.

Conny Helder, Bestuurslid branchevereniging ActiZ

ADVERTENTIE

Zeg eens, wie is jouw liefste tante? Ouderenzorg heeft toekomst en is veel hipper dan je denkt. Toch zeker bij tanteLouise, toonaangevend als het gaat om slimme oplossingen en innovatieve zorgtechnologie. Bij tante is de toekomst allang begonnen! Nieuwsgierig? Kijk dan eens op de website www.anderswerkenindezorg.nl. tanteLouise | www.tantelouise.nl | volg tante ook op social media:

De Tovertafel 2 Slim | Eenvoudig | Onbeperkt

Iedere dag spelen heeft serieus effect op de kwaliteit van leven. Daarom bracht serious game-bedrijf Active Cues 5 jaar geleden de Tovertafel op de markt: een zorginnovatie die een aardverschuiving teweeg bracht door de bewezen impact op de kwaliteit van leven Nu introduceren we, onder onze nieuwe bedrijfsnaam Tover, Tovertafel 2. Spelen nemen we nog steeds bloedserieus. Of het nu gaat om het doorbreken van apathie bij ouderen met dementie, het stimuleren van sociale interactie bij mensen met een verstandelijke beperking of het bevorderen van de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen: spelen biedt dé oplossing. Met Tovertafel 2 kan

Nieuw

iedereen onbeperkt en betekenisvol spelen.

Meer informatie Benieuwd wat de Tovertafel 2 voor jouw organisatie kan betekenen? Ga naar tovertafel.nl/tover voor meer informatie of bel ons op 085-3034818

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

‘Het kan niet anders, het moet anders’ Zorginnovatie

Met de inzet van nieuwe zorgtechnologie proberen zorginstellingen zich te wapenen tegen de toenemende vergrijzing en een groeiend tekort aan zorgmedewerkers. Tekst: Marc Molenaars Foto: Persfoto's

Jan-Kees van Wijnen Directeur Zorg en Behandeling bij de West-Brabantse zorginstelling tanteLouise

van ‘warme zorg’ is schermen met kille cijfers geen gemeengoed. Maar in dit geval ontkomt Jan-Kees van Wijnen, directeur Zorg en Behandeling bij de West-Brabantse zorginstelling tanteLouise, er eenvoudigweg niet aan. “Dat er, met alle uitdagingen waarvoor de sector staat, iets moet gebeuren, begrijpt iedereen. Om de zorg in de toekomst overeind te houden, moet de arbeidsproductiviteit substantieel omhoog. Dat kan door werkprocessen te verfijnen en met technologische ondersteuning het werk van zorgmedewerkers te verlichten.” n de wereld

het devies. Niet alleen, maar samen. Grenzen verkennen en waar Anders werken is

Om de zorg in de toekomst overeind te houden, moet de arbeidsproductiviteit substantieel omhoog.

nodig verleggen. Iedereen ziet die noodzaak, maar niet iedereen beweegt even snel. Met een cijfermatige onderbouwing hoopt Van Wijnen bij collega-zorginstellingen iets van de twijfel weg te nemen. “Toen wij jaren geleden het prototype van de heupairbag WOLK zagen, waren we ook niet meteen overtuigd. Maar we zagen wel de potentie. Het resultaat: de afgelopen twee jaar is het aantal heupfracturen bij onze verpleeghuisbewoners met maar liefst tachtig procent gedaald. Dat is gigantisch.” alleen om getallen. De zorginstelling hanteert steevast drie uitgangspunten waaraan elke innovatie moet voldoen. Allereerst moet die de kwaliteit van zorg en daarHet gaat niet

mee de kwaliteit van leven van de cliënt bevorderen. “Aan die voorwaarde voldoet

We moeten alle kennis en denkkracht mobiliseren maar ook delen. de heupairbag. Als je zo’n pijnlijke fractuur kunt voorkomen, scheelt dat enorm veel persoonlijk leed. Mensen die het overkomt revalideren moeizaam, zijn minder mobiel en daardoor nog afhankelijker. Een op de vier overlijdt binnen een jaar, de helft is blijvend invalide.”

technologie het werk van de zorgmedewerkers verlicht en vergemakkelijkt. Met andere woorden: de technologische ondersteuning moet niet alleen bijdragen aan het werkgeluk, ze moet ook tijdwinst opleveren. Van Wijnen: “Als we er vervolgens in slagen om die te verzilveren, helpt dat om de zorgkosten terug te dringen. Dat is de derde eis die we stellen. Het voorkomen van een fractuur bespaart niet alleen forse medische- en revalidatiekosten, we ontlasten er ook de ziekenhuizen mee. Ook onszelf scheelt het gemiddeld 200 zorguren per cliënt, tijd die we heel goed kunnen besteden aan andere taken.” maar een van de vele vindingen die in het living lab van tanteLouise De heupairbag is

Tweede uitgangspunt is

dat de inzet van moderne

tot volle wasdom komt. Andere veelbelovende innovaties zijn de ontwikkeling van een futuristische bril waarbij met gebruik van Augmented Reality het aantal medicatiefouten fors wordt teruggebracht. De inzet van slim incontinentiemateriaal en een bril die het artsen en verpleegkundig specialisten mogelijk maakt om op afstand mee te kijken bij de behandeling of verzorging van een cliënt, leveren een significante tijdsbesparing op.

kracht mobiliseren. Precies daarom zijn we Anders Werken gestart, waarbij we zoveel mogelijk andere zorgorganisaties uitnodigen om aan te haken. De beweging breidt zich uit als een olievlek. Want het besef groeit: het moet echt anders.”

deze kennis met andere organisaties te delen, ook internationaal, is voor Van Wijnen vanzelfsprekend. “We staan tenslotte allemaal voor dezelfde uitdaging. Willen we de problemen die op ons afkomen het hoofd bieden, dan moeten we alle aanwezige kennis en denkDe bereidheid om

Feiten Voorkomen is beter dan genezen. De medische kosten bij ernstig letsel na een val, bedragen nu al 1,3 miljard euro per jaar, aldus het RIVM.. Over tien jaar, zo is de prognose, stijgt het aantal ouderen dat na een valincident op de spoedeisende hulp terechtkomt met ruim veertig procent

ADVERTENTIE

Geen fiets stabieler dan een 4Wieler! Duofiets Standaard

088 444 00 00

Heerlijk ouderwets fietsplezier op de meest comfortabele, stabiele en veilige fiets die er bestaat! Alleen op de Solo of de Tourfiets. Samen op de Duo: naar keuze op een zadel zoals op een gewone fiets (Standaard) of zitting (Comfort). U hoeft u geen angst meer te hebben om te vallen. 4Wielers sturen en rijden heel gemakkelijk en zijn er ook als e-bike. Met hydraulische remmen zodat u weinig kracht hoeft te zetten. U bent weer onafhankelijk en geniet volop van fijne fietstochtjes in de buitenlucht. Ook als u problemen met uw evenwicht of een beperking heeft. De Solo en Tourfiets zijn maar 66 cm breed en passen door elke deur. De Solo is ingeklapt ook een loophulp en kunt u overal stallen. Kijk op 4wieler.nl en bel voor een proefrit. Dat kan bij de fabrikant in Leiden maar ook bij u thuis!

Solofiets

Neem geen onnodig risico! Als fietsen op een gewone fiets niet meer gaat, denkt men dat een 3wieler de oplossing is. Maar op een 3wieler moet u leren fietsen en als dat al lukt is er nog steeds een forse kans op ongelukken. Daarom: stap op tijd over op een 4Wieler. Geen fiets is stabieler!

4wieler.nl

Tourfiets

Duofiets Comfort

TENA SmartCare™: digitale oplossingen die de kwaliteit van uw continentiezorg verbeteren Al meer dan 60 jaar ontwikkelt TENA innovatieve incontinentieproducten die tot de beste ter wereld behoren. Inmiddels heeft TENA ook ‘slimme’ digitale innovaties onder de noemer TENA SmartCare™. Deze oplossingen zijn primair gericht op het verbeteren van de waardigheid én de kwaliteit van leven van mensen met incontinentie. Terwijl ze tegelijkertijd het werk van verzorgenden verlichten, lagere aan incontinentie gerealiseerde gevolgkosten realiseren en bijdragen aan duurzamer werken. TENA SmartCare™ maakt individuele continentiezorg mogelijk Twee digitale TENA Smart Care™-oplossingen ondersteunen verzorgenden in hun dagelijks werk. Met TENA IdentiﬁTM worden gedurende 72 uur de urinelozingen gemeten. Daarna wordt automatisch een rapport samengesteld met diepgaande kennis over mictiepatronen en volumes. Hiermee kan heel eenvoudig bepaald worden wat de beste productkeuze en welke zorg nodig is. TENA Change Indicator™ helpt verzorgenden een keuze te maken wanneer een incontinentieproduct verwisseld moet worden, zonder dit handmatig te hoeven checken. De herbruikbare sensor, die aan de buitenzijde van het incontinentieproduct bevestigd wordt, meet de verzadiging van het product. Het geeft via een app een seintje aan de verzorgende over het absorptieniveau. Met TENA SmartCare™-dashboard beschikt u bovendien over automatisch gegenereerde managementinformatie. Bij alle digitale oplossingen wordt de privacy van cliënten gegarandeerd!

Voordelen voor alle betrokkenen Cliënten

Medewerkers

Management

Milieu

Meer comfort

Kunnen bieden

Aansturing

door gebruik van

van relevante en

van betere

op positieve

het juiste product

gewaardeerde

kwaliteit van

effecten voor

en verschoningen

zorg op maat

continentiezorg,

het milieu

op het juiste

voor elke indi-

zorg op maat

in de hele

moment

viduele cliënt

Meer waardig-

Lagere fysieke

Kostenverlagend

Minder afval

heid dankzij

belasting

o.a. door de

door juist en

reductie van

efficiënter

gevolgkosten

productverbruik

minder lekkages

waardeketen

Bijdrage aan het

Meer tijd over

Meer efficiënte

Minder wasgoed

behouden van

voor andere

en meer duurzame

door vermindering

een gezonde huid

zorgtaken

continentiezorg

van lekkages

Wilt u ook bewezen kwalitatieve zorg bieden met TENA? Of wenst u meer informatie? Bel 030 - 698 47 00 voor een vrijblijvende (telefonische) afspraak of kijk op TENAinformeert.nl/smart TENA. BETERE ZORG, BETER VOOR IEDEREEN.

ADVERTENTIE

Berichten

Agenda

Foto’s

Verwanten

Beeldbellen Foto’s

GPS Alarm

Licenties Foto’s

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Vooruit met de bedoeling! Zorginnovatie

Zorgdossiers kunnen helpen de zorg naar een hoger niveau te tillen, door niet enkel te kijken naar ziekte, maar juist naar de mens. Tekst: Marjon Kruize Foto: Matthias Zomer

met een zorgbehoefte is vooral iemand met een eigen geschiedenis, een eigen toekomst, eigen doelen, eigen context en eigen naasten’. Mensen willen het liefst hun leven voortzetten zoals zij dat gewend zijn en wensen. Hiervoor heb je informatie nodig die in de traditionele zorgdossiers niet beschikbaar is: uit niets blijkt wie iemand is of wat belangrijk voor hem is.

Wat mankeert u?

De basis op orde

Het denken en handelen vanuit doelgroepen, ziektebeelden en zorgproblemen is dominant in de (ouderen)zorg. Mensen hebben dementie, een verstandelijke of lichamelijke beperking of bijvoorbeeld een psychiatrische aandoening. Het accent ligt op ziekte met als resultaat een zorgplan met zorgproblemen, smart geformuleerde doelen en acties waarvoor (altijd) professionals nodig zijn. Echter, deze ziens- en werkwijze draagt niet bij aan de gewenste transitie in de zorg maar houdt de problemen juist in stand, zo zeggen de zorgprofessionals.

Dat moet en kan echt anders, zeggen de zorgprofessionals. Met slimme softwareoplossingen kunnen organisaties ondersteund worden bij het aantoonbaar realiseren van hun missie en visie. Belangrijk is dat zorgdossiers eenvoudig zijn in taal en gebruik. Dan kan de cliënt of zijn vertegenwoordiger zelf invullen wat belangrijk voor hem is en wat hij wenst of gewend is. De methodiek ondersteunt het gesprek met elkaar om daar samen afspraken over te maken. Door processen anders in te richten en te organiseren en dat slim te informatiseren dragen softwareleveranciers samen met de gebruikers bij aan een andere manier van werken en een andere cultuur in de zorg.

Wat waardeert u?

Zorgorganisaties hebben de mens met zijn behoeften en wensen centraal staan in hun missie en visie. Er is aandacht voor het leefplezier van de mensen die bij hen wonen en naasten worden betrokken bij de invulling ervan. Het kwaliteitskader Verpleeghuis stelt dat ‘de cliënt als mens altijd het vertrekpunt is, iemand

Belangrijk is dat zorgdossiers eenvoudig zijn in taal en gebruik.

Uiteindelijk moet het gebruik van digitale oplossingen vooral zorgen dat er meer en betere zorg geleverd kan worden met minder personeel.

De cloud zorgt voor meer efficiëntie in het zorglandschap Zorginnovatie

Gebruik maken van de cloud kan de zorg veel opleveren op het gebied van efficiëntie, maar er liggen nog wel een aantal uitdagingen. Zo wordt de weten regelgeving steeds strenger en zijn de zorgverleners zelf niet altijd voldoende technisch onderlegd. Hoe werk je met deze moderne technologieën, maar houd je het ook veilig en gebruiksvriendelijk? Tekst: Marjon Kruize Foto: National Cancer Institute

van de AVG is het nog belangrijker geworden om op een veilige manier met cliëntendata om te gaan. “Daarom moeten zorgverleners wettelijk gezien voldoen aan de NEN 7510 norm”, vertelt Bert Verhoeff, CEO van cloud serviceprovider Skysource. “Deze norm bestaat uit technische maatregelen en procesmaatregelen waaraan de zorginstelling moet voldoen om de informatiebeveiliging voldoende te garanderen. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met de beveiliging van de WiFi, de toegang tot je pand, maar ook het opleiden van je personeel zodat zij hun werkplek altijd vergrendelen op het moment dat ze hiervan weglopen. Eén van de eisen die deze normering stelt is dat er gezorgd wordt voor bedrijfscontinuïteit. Als je de patiëntdata hebt opgeslagen in een datacenter, moet er bijvoorbeeld altijd een back-up zijn. Zodat de instelling nog steeds kan blijven draaien wanneer er één datacenter wegvalt.” Sinds de invoering

Het kwaliteitskader Verpleeghuis stelt dat ‘de cliënt als mens altijd het vertrekpunt is.

Als deze beveiliging

in orde gemaakt is, zijn

er met behulp van de cloud echter veel mooie mogelijkheden te realiseren. “Kijk bijvoorbeeld naar de ouderenzorg”, vertelt Verhoeff. “Daar heb je te maken met centrale opslag van cliëntendata in het elektronisch cliënten dossier. De kinderen en kleinkinderen willen deze informatie in kunnen zien, en dat is ook noodzakelijk. Een cloud service provider kan helpen deze informatie beschikbaar te stellen, maar uiteraard enkel voor diegenen die daar toestemming van de cliënt voor hebben.” gebruik van digitale oplossingen vooral zorgen dat er meer en betere zorg geleverd kan worden met minder personeel. Verhoeff: “Het zorgpersoneel zelf heeft niet alle technische kennis in huis, zij zijn verzorgers die vooral aan het bed van hun cliënten willen en moeten staan. Als cloudprovider moet je je dan ook verplaatsen in het zorgproces. Een tablet is bijvoorbeeld heel onhandig als je aan iemands bed staat, omdat deze uit de zak van je schort kan vallen, maar een smartphone is ideaal. Momenteel zie je ook dat er zo’n 80 verschillende zorgapplicaties zijn, maar het werkt veel efficiënter als een applicatieleverancier de verschillende oplossingen samen kan voegen in één oplossing. Dat is zowel beheer- als kostentechnisch slim.” Uiteindelijk moet het

nu namelijk nog vaak een struikelblok, aldus Verhoeff. “Als je al deze digitale toepassingen intern wil opzetten is dat een hele grote investering, waardoor deze stap ook vaak als een obstakel wordt ervaren. Daarom is een abonnementsmodel zoals de cloud juist voor de zorg een goed idee. Zo kan er met een klein maandelijks bedrag veel vooruitgang geboekt worden.” Die kosten vormen

ADVERTENTIE

Sananet - Partner Content Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit

analysenederland.nl

SANANET - Partner Content

eCoaching voor de B.V. Nederland

Kannibalisering in de zorg

Momenteel worden eHealth toepassingen vooral gebruikt om zorgprocessen te ondersteunen, maar in de toekomst zullen eHealth oplossingen niet alleen ondersteunend werken, maar een kernonderdeel van het zorglandschap zijn. Ten minste, als ze naast de patiënt en de zorgverlener ook voordeel bieden voor de B.V. Nederland.

Als er nu niets gedaan wordt om de zorglast te verminderen zal in 2040 één op de vier werkenden in Nederland in de zorg moeten werken om aan de vraag te voldoen. In het licht van personeelstekorten zijn eCoaches, zoals die van Sananet, een oplossing, echter leidt dit ook tot kannibalisering van de zorg: lagere kosten, maar ook minder omzet voor een ziekenhuis.

De eCoach toepassingen van Sananet leveren digitale ondersteuning voor patiënten, cliënten en hun familie. “Dit helpt mensen hun leven zo normaal mogelijk te leven met de zorg die zij nodig hebben”, vertelt Karel Hulsewé, chirurg en lid van de Bestuursraad in het Zuyderland Ziekenhuis. “En dat op een persoonsgerichte manier. Je ziet dat dat nu echt een verschil begint te maken. Het helpt de patiënt zelf regie te nemen en helpt de zorgverleners omgaan met de toenemende zorgvraag.”

De implementatie van zo’n eHealth app gaat niet van de ene op de andere dag. “Het is belangrijk dat betrokkenen meegenomen worden in de ontwikkeling van dit soort eCoaches”, stelt Hulsewé. “De dokters, de verpleegkundigen en de patiënten. Je moet je realiseren dat het niet gewoon een app is die je even download, maar dat het echt een totaal andere organisatie van de zorg vergt. Als het niet een tool is die evidence based is neergezet met hulp van dokters en verpleegkundigen en het geen proces oplevert waar ook managers profijt van hebben, gaat het niet door.”

Een grote uitdaging waar het Zuyderland Ziekenhuis momenteel nog voor staat, is dat de oplossing ook betaald moet worden. “eCoaching moet daarom niet alleen interessant zijn voor patiënten en zorgverleners, maar ook iets bijdragen aan de B.V. Nederland”, vertelt Roel Goffin, bestuurder bij het Zuyderland Ziekenhuis. “De implementatie kost veel geld, inzet en tijd, dus je moet een goede motivatie hebben om dit te doen. Op termijn halen deze oplossingen echter de kosten voor iedereen die zorgpremie betaalt omlaag, waardoor ook zorgverzekeraars willen instappen.”

“Zeker in de coronatijd is de aandacht voor connected care oplossingen en diensten in een stroomversnelling terechtgekomen”, vertelt Jan Gerard Maring, programmadirecteur Connected Care bij Isala. “Inmiddels is minstens 25%

van al onze patiëntcontacten op afstand en draait ons Connected Care Center op een team van zo’n twaalf mensen die dagelijks bezig zijn met het realiseren van eHealth doelstellingen om de ziekenhuiszorg naar thuis te verplaatsen en het aantal ligdagen in een ziekenhuis te verminderen.” Belangrijk is dat daarbij niet enkel naar de inzet van een eHealth oplossing gekeken wordt, maar dat ze het gehele zorgpad analyseren. “Dit begint bij educatie en zelfmanagement. Hieronder valt de Sanacoach van Sananet. Vervolgens worden ook hardere metingen, die normaal gesproken in het ziekenhuis plaatsvonden, thuis gedaan. Ten derde

Arts of avatar? In de komende jaren zal de Sanacoach app van Sananet verder ontwikkeld worden. Het blijft dan niet alleen bij verpleging en zelfzorg op afstand, er wordt zelfs een dokter op afstand ingevoerd. In het internationale project PASSION-HF wordt momenteel DR. ME ontwikkeld. Een virtuele arts die in de toekomst taken van artsen over kan nemen, waaronder het goed afstellen van de medicatie voor patiënten. “In de toekomst zullen er meer mensen zijn met chronische ziekten, maar zullen er ook steeds minder zorgverleners zijn”, vertelt professor en cardioloog Hans-Peter Brunner-La Rocca. “We moeten de patiënt daarom in staat stellen om meer dingen die geroutineerd gebeuren zelf te doen. DR. ME is bedoeld voor patiënten waarmee het redelijk goed

sananet.nl

gaat, maar die wel hulp nodig hebben bij hun medicatie.” De patiënt gaat een dialoog aan met DR. ME en met behulp van slimme algoritmes op basis van medische richtlijnen en kunstmatige intelligentie kan DR. ME bepaalde medicijnen voorschrijven. “Dit is bijvoorbeeld heel nuttig bij hartfalen. Dat is een chronische ziekte met een hoge ziektelast en een hoog risico. Het vraagt om een combinatie van medicijnen die stapsgewijs moet worden opgehoogd en er moeten verschillende stappen genomen voor iemand echt goed zit. Die fase is intensief, maar ook gestandaardiseerd en zou

daarom door DR. ME overgenomen kunnen worden. Komt DR. ME er niet uit, dan kan deze de patiënt doorverwijzen naar de cardioloog.” Toen Brunner-La Rocca dit idee voor het eerst aan andere artsen voorlegde keken ze hem aan alsof hij gek was geworden, maar inmiddels zien artsen en patiënten de voordelen van DR. ME zeker in. “Patiënten willen deze technologie zeker uitproberen, als het veilig en bewezen is. Dat is dan ook onze volgende stap: veel testen om zeker te zijn dat het voldoende betrouwbaar is en gekoppeld kan worden aan de bestaande patiëntendossiers.”

Een virtuele longkliniek Patiënten met een chronische longziekte komen vaak meerdere malen per jaar op controle Vaak is zo’n controle nuttig en is er een aanpassing in de behandeling nodig, maar vaak is ook het tegenovergestelde waar en gaat het eigenlijk heel goed met de patiënt. Het kan artsen en patiënten veel tijd en ongemak schelen als die onnodige consultaties vermeden kunnen worden. “Ik merkte dat ik regelmatig een consult had met een COPD-patiënt die eigenlijk niets bijzonders over zijn gezondheid te melden had”, vertelt dr. Paul Bresser,

longarts in het OLVG. “Aan de andere kant was het vaak zo dat patiënten mij niet op tijd konden bereiken als er wel iets mis was. Dit resulteerde dan vaak in een bezoek aan de spoedeisende hulp of zelfs een opname. Dat moest anders.” Het OLVG heeft daarom samen met Sananet een e-coach COPD ontwikkeld. Een virtueel platform voor COPD-patiënten waarop zij aan de hand van persoonlijke vragenlijsten kunnen aangeven hoe het met hen gaat. “Is er iets aan de hand, dan kan de verpleegkundige of ik gelijk contact met hen opnemen en hen bijvoorbeeld

moet ook duidelijk zijn wie er in actie komt als het met de patiënt thuis toch niet goed gaat. Dat vraagt een hoop flexibiliteit vanuit het ziekenhuis.” Waar veel ziekenhuizen momenteel huiverig voor zijn is dat dit uiteindelijk leidt tot een goed effect op de patientenzorg, maar dat je door het huidige vergoedingssysteem van de zorgverzekeraar en de kostenstructuur meer kosten maakt aan e-healthtoepassingen dan dat je terugkrijgt. “Daarom moeten we het gesprek aangaan met zorgverzekeraars. Waar we naartoe moeten is een realistische balans tussen wat er gedaan wordt, welke kosten er gemaakt worden en wat dit oplevert. De verschuiving van de kosten en de inkomsten worden nu goed inzichtelijk gemaakt, zodat er per zorgpad gekeken kan worden wat de impact is en hoe we dit moeten monitoren. We moeten de digitale zorg omarmen en door ontwikkelen, want anders kunnen we de zorgvraag niet aan.”

een kuurtje voorschrijven. Dit leidt nu al tot minder opnames.” Ook kunnen de patiënten via deze e-coach een mailtje sturen naar hun behandelaar. “Onze verpleegkundigen hebben elke dag een tijdvak geblokt in hun agenda waarin ze vragen vanuit de coach beantwoorden. Zo blijft er geen vraag onbeantwoord en wordt de patiënt tijdig geholpen of gerustgesteld.” Momenteel worden samen ontwikkelde e-coaches ingezet voor patiënten met COPD of ernstig astma, maar in de toekomst zullen ook patiënten met longkanker gebruik kunnen maken van een e-coach . “Zo werken we toe naar een virtuele longkliniek. Ook willen we het virtuele platform uitbreiden zodat er niet alleen contact gelegd kan worden met het ziekenhuis, maar ook met bijvoorbeeld de thuiszorg en de huisarts, zodat het een compleet virtueel zorg-netwerk wordt en de behandeling waar mogelijk veilig thuis plaats kan vinden, in plaats van in het ziekenhuis.”

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Profiel

Het gesprek met de patiënt. Dat is waar het om draait bij Tommie Niessen, de vloggende verpleger. En dan niet over het weer, maar over de echte zaken des levens. “Gesprekken van mens tot mens. Oudere mensen zijn ook gewoon mensen, toch?”

Feiten Hoewel Tommie Niessen laat zien dat de zorg meer is dan billenwassen, hoort dit er ook voor Niessen toch echt bij. In het begin dacht hij echt dat hij dat niet zou kunnen. Hij weet zijn eerste keer nog heel goed. “Die mevrouw zei: ‘Je moet ook mijn tieten wassen’, Brabants hè, en toen voelde ik wel schaamte. Maar na twee weken keek ik er heel anders tegenaan. Het went snel.”

Tekst: Jerry Huinder Foto: Milan Vermeulen

“

‘Optimale zorg is dat je kunt weggaan met een goed gevoel’

nou eens ervaren, en heb dan een oordeel.” Dat is de boodschap van Tommie Niessen, de vloggende verpleger. Niessen laat met zijn vlogs en blogs zien hoe hij zijn werk als verpleger ervaart en dat het meer is dan alleen billenwassen. En met succes. Hij is een hit op facebook en Instagram, schreef een boek, was te gast bij praatprogramma’s, en merkt ook dat mensen oprecht geïnteresseerd raken in de zorg door zijn ‘verslaggeving’. Maar naast alle positieve reacties worden er ook negatieve dingen gezegd. Mensen vinden hem naïef omdat hij de zorg positief onder de aandacht wilt brengen, terwijl er ook veel mis is. Niessen begrijpt dat wel, maar ondanks dat hij vervelende onderwerpen zoals de dood niet mijdt, wil hij het wel positief blijven benaderen. “Er wordt al genoeg gemopperd in de zorg en over de zorg. Ik vind het niet mijn taak om dat ook te gaan doen. Ik heb zeker een mening, maar die probeer ik zo min mogelijk te geven.” Ga het eerst

Maak eens een uitzondering. Stel: je mag één dag minister van Volksgezondheid zijn. En stel daarbij: wat ADVERTENTIE

Flexibele combinaties van fysieke en digitale zorg Goed voor zorgvrager én zorgverlener Sinds 2014 levert DigiContact 24/7 begeleiding op afstand. Via onze beeldzorg-app (Apple en Android) kan eenvoudig verbinding gemaakt worden met ons team van professionele begeleiders. Wij werken samen met zorgorganisaties die zorg achter de voordeur leveren. Flexibele combinaties van fysieke en digitale zorg leveren voordelen op voor zowel de zorgvrager als de zorgverlener: • Verlaging werkdruk en verhoging werkplezier van zorgverleners • Verhoging zelfvertrouwen en zelfredzaamheid van de aangesloten gebruikers • Verlaging van de kans op escalaties • Mogelijkheid om begeleiding te bieden wanneer dit fysiek niet kan (bijvoorbeeld door Corona) DigiContact is geschikt voor mensen die zelfstandig wonen en (soms) een hulplijn kunnen gebruiken. Ook mensen die binnen een woonzorginstelling wonen kunnen baat hebben bij DigiContact. Bijvoorbeeld als de begeleiders niet de hele dag en nacht aanwezig zijn of als de bewoner ook buitenshuis graag een digitale begeleider ‘op zak’ heeft. Meer weten over de mogelijkheden om DigiContact te implementeren binnen uw organisatie? Wij maken graag een afspraak! Bel 088 - 100 49 49 of mail naar aanvragen@digicontact.nl

digicontact.nl

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit

analysenederland.nl

jij beslist die dag wordt ook daadwerkelijk uitgevoerd. Wat zijn de eerste drie dingen die je zou veranderen in de zorg?

“Ik zou mensen een beetje meer salaris geven. Een beetje meer waardering, daar is niks mis mee. Maar tegelijkertijd weet ik dat het daar niet om gaat, dus ik zou ook zorgen voor meer tijd. Minder tijd naar onzin, meer ruimte voor een sociaal praatje. Ik kwam ooit bij iemand thuis en daar had ik letterlijk tien minuten de tijd om zijn ogen te druppelen, zijn kousen uit te doen en zijn benen in te smeren. Nou haal je dat makkelijk in tien minuten hoor, alleen die man was eenzaam, en die wilde gewoon vertellen hoe het met hem ging en wat hij die dag had gedaan. Maar daar was geen tijd voor. Die tijd zou ik dus creëren.” En als derde?

“Vrijheid voor zorgverleners. Ik zou ervoor zorgen dat zorgverleners niet meer alles hoeven te registreren. Niet meer: ik ben vijf minuten bij meneer Pieters geweest, tien minuten bij mevrouw Janssen en zeven minuten bij meneer Klaassen. Ik zou zorgverleners verantwoordelijk maken voor een aantal cliënten, en ze zelf laten beslissen hoe ze dat op een ochtend indelen. Die registratie kost alleen maar tijd en dan kom ik weer bij mijn tweede punt. Gelukkig gebeurt er op dit vlak al veel, de vijfminutenregistratie vervalt in 2020, er zijn schrapsessies waar men kijkt naar wat je wel en niet hoeft te registreren…”

belangrijk om te registeren, maar veel zorginstellingen hebben zelf ook opgelegde regels. Mijn moeder werkte ergens waar ze moest aftekenen dat ze de aftekenlijsten had uitgeprint. Dat is echt gebeurd hè. Zoiets wordt opgelegd, maar je hoeft dat niet te accepteren. De mensen aan het bed kunnen heel veel zelf bepalen, zonder dat ze het zelf weten. Zorgverleners moeten veel meer voor zichzelf opkomen.”

len, daar krijg ik soms ook commentaar op, haha. Maar ik ben gewoon echt heel erg geïnteresseerd. Hoe zijn ze op dit punt in hun leven gekomen, daar wil ik achter komen. Maar ik wil ook weten hoe ze nu in het leven staan. Je kunt praten over het weer, maar je kunt ook praten over de eerste keer dat ze verkering kregen. Gesprekken van mens tot mens. Oudere mensen zijn ook gewoon mensen, toch?”

Er wordt al genoeg gemopperd in de zorg en over de zorg, ik vind het niet mijn taak om dat ook te gaan doen. moet je niet los zien van zorg. Tijdens de zorg moet je ook zorgen voor dat welzijn.”

Zouden alle verpleegkundi-

Ik ga vaak weg terwijl ik weet dat die persoon nog behoefte heeft aan een praatje, maar ik moet verder, want de volgende patiënt heeft ook hulp nodig ‘Zorg is meer dan billenwassen’, is je credo. Wat vind je nou het allerleukste aan je baan?

“Het contact met de mensen. De manier waarop je dat doet is het allerbelangrijkste. Je hebt als verpleegkundige natuurlijk handelingen, maar dat kan iedereen doen. Hetzelfde geldt voor een spuit zetten of dialyseren. Je moet die handeling natuurlijk goed kunnen, maar hoe je die persoon daarbij begeleidt, is waar het om gaat. Mezelf telkens weer verplaatsen in de persoon, dat is het leukste. Iemand op zijn gemak stellen, een band opbouwen.”

…Maar er moet nog meer gebeuren?

Hoe doe je dat, een band

“Ja. Begrijp me niet verkeerd, sommige dingen zijn

opbouwen?

“Heel veel vragen stel-

gen dat moeten doen?

Welk gesprek zal je nooit

“Zeker. Iedereen moet tijd vrijmaken om door te vragen, dat vinden mensen echt belangrijk. Ik denk dat het voor 70 procent draait om hoe je met de persoon omgaat en maar 30 procent over de handelingen die je verricht. Stel je hebt zuster A en zuster B. Zuster A weet perfect hoe ze moet spuiten, maar kan niet zo goed met mevrouw Janssen omgaan. Zuster B kan het technische gedeelte allemaal net wat minder, het spuiten doet een beetje pijn bij mevrouw Janssen, maar ze gaat wel supergoed met mevrouw Janssen om. Dan zal mevrouw Janssen altijd zeggen dat zuster B het beter heeft gedaan.”

vergeten?

“Ik heb heel veel mooie gesprekken op mijn werk, telkens weer. Op de hospice bijvoorbeeld. Die mensen gaan sterven, en dan denk je dat er een hele duistere sfeer hangt, maar mensen praten daar juist volop over het leven. Over hoe het vroeger was, over dingen die ze hebben ervaren. Wat me daarbij altijd opvalt is dat ze het nooit hebben over de bezittingen die ze hebben gehad, maar alleen over hun ervaringen. Een mooie les voor mij, het helpt me om te relativeren en om te realiseren waar het om gaat in het leven.” Tot slot: wat is voor jou optimale zorg?

Moet je dat leren of zit dat in je?

“Het moet zeker wel een beetje in je zitten, je moet geïnteresseerd zijn in mensen, maar je kunt het ook leren. Helaas zit het te weinig in de opleiding, maar je ziet gelukkig wel dat er tegenwoordig opleidingen gecombineerd worden. Medewerker Maatschappelijke Zorg en Verzorgende Individuele Gezond heidszorg bijvoorbeeld. Dat is goed, want het stukje welzijn

“Dat je echt de ruimte hebt genomen voor een patiënt, zodat je weg kan weg zonder dat je je zorgen hoeft te maken om die persoon. Ik ga vaak weg terwijl ik weet dat die persoon nog behoefte heeft aan een praatje, de sociale zorg, maar ik moet verder, want de volgende patiënt heeft ook hulp nodig. Dat trekt aan je ziel, ik kan daar niet goed tegen. Optimale zorg is dat je kunt weggaan met een goed gevoel.”

Personeelstekorten in de zorg Zorginnovatie

‘Als we niks doen, dan dreigt er in 2022 een personeelstekort van 100.000 tot 125.000 medewerkers in de zorg.’ Dat stelde het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in haar actieprogramma ‘Werken in de zorg’. Het aantal openstaande vacatures in de zorg is in het afgelopen jaar reeds met 80 procent gestegen en dat zorgt voor een verhoogde werkdruk bij het huidige zorgpersoneel. Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

In een onderzoek van V&VN onder 17.000 zorgprofessionals, gaf 85 procent van de ondervraagden aan dagelijks last te hebben van de personeelstekorten in de zorg. Bijvoorbeeld omdat ze meer diensten moeten draaien of omdat het invloed heeft op hun gezondheid en privéleven. 71 procent van de respondenten geeft dan ook aan extra stress te ervaren door het tekort aan medewerkers. En dat kan dan weer leiden tot extra uitval. Zorgwekkend is vooral dat 64 procent van hen vindt dat de kwaliteit van de zorg door de tekorten onder druk komt te staan.

De oplossing? Volgens de respondenten zouden huidige werknemers veel geholpen kunnen worden als hen de administratieve taken uit handen genomen zouden worden. Daarnaast is het zowel voor het behouden van personeel als voor het aantrekken van nieuw personeel belangrijk dat er een hoger salaris geboden wordt. Als laatste wordt ook vermeld dat het noodzakelijk is om het beeld dat men van de zorg heeft te verbeteren. Een jaar na het starten van het programma blijkt inmiddels wel dat de aanpak van de overheid werkt. In 2018 steeds de werkgelegendheid harder dan verwacht en het aantal zij-instromers en herintreders nam toe. Ook is er sprake van een verdere stijging van instroom in het zorgonderwijs, aldus het CBS. Toch is het probleem nog lang niet opgelost. Uit een tussentijdse evaluatie blijkt namelijk ook dat het ziekteverzuim juist gestegen is, van 4,9 procent naar 5,1 procent. Ook nam de uitstroom van mensen uit de sector toe. De komende jaren zal de aanpak daarom nog verder geïntensiveerd worden.

ADVERTENTIE

Enkele cijfers van Gezondeboel

Uit CNV onderzoek blijkt dat meer dan een miljoen mensen zijn uitgeput. De coronacrisis is een ongekende

Ervaren klachtafname

Actieve gebruikers

Tevredenheidscijfer

Online trainingen

76%

150k

8.1

200+

aanjager van stress op de werkvloer. Gezondeboel helpt bedrijven en professionals om verdere invulling te geven aan goed werkgeverschap en te besparen op mentale verzuimkosten door de inzet van efectieve en wetenschappelijk bewezen preventieve e

ental health.

Ga voor meer informatie naar

Gezondeboel.nl/FD

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Psychologie on demand Zorginnovatie

management van bedrijven staat. “Juist nu we door corona massaal thuiswerken en werkgevers minder zicht hebben op het welzijn van medewerkers, biedt eHealth een handige manier om voor je werknemers te blijven zorgen,” vertelt Meijer.

Dat stress op het werk beroepsziekte nummer één is, is voor de meesten geen nieuws. Met de komst van de coronacrisis wordt de dreiging van deze beroepsziekte nog groter.

Jarno Meijer Organisatiepsycholoog, ex-topsporter en CEO van e-Health leverancier Therapieland

ns stressniveau is

hoger dan normaal, omdat we als gewoontedieren onze routine kwijt zijn. We piekeren meer en er wordt gerouwd; rouw vanwege mensen die overlijden, maar ook door verlies van werk en sociale contacten. De cijfers liegen er niet om. Recent onderzoek van het Nationaal Centrum Preventie Stress en Burn-Out toont aan dat er in Nederland vier miljoen verborgen burnouts zijn. Dit gaat om mensen die binnen een half jaar dreigen uit te vallen als er geen actie wordt ondernomen. is hoe we die actie kunnen ondernemen, met lange wachtlijsten in de De grote vraag

het grotere plaatje kijken, dan is het bovendien duurzamer om in te zetten op preventie”, gaat Meijer verder. “Naast goed werkgeverschap speelt het financiële plaatje namelijk ook een rol. Mentale verzuimkosten stijgen ieder jaar: in 2018 was dit maar liefst 2,8 miljard euro, zo blijkt uit onderzoek van TNO. Bijna de helft van de werknemers geeft aan dat er op het werk (aanvullende) maatregelen nodig zijn tegen werkstress. 35% van het werkgerelateerde verzuim had volgens werknemers met werkdruk of werkstress te maken. Hier is dus veel winst te behalen.” “Als we naar

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto & cottonbro

In de zorg wordt de digitaliseringstrend al langere tijd omarmd.

zorg, mensen die de signalen van een burn-out niet herkennen en de uitdagingen van de coronacrisis waar we middenin zitten. Digitalisering kan de oplossing naar verbetering zijn. In de zorg wordt de digitaliseringstrend al langere tijd omarmd. Behandelingen worden ondersteund door inzet van eHealth waardoor trajecten efficiënter en effectiever worden. Dit lijkt nu ook te worden opgemerkt binnen de bedrijfsgezondheidszorg. Jarno Meijer, organisatiepsycholoog, ex-topsporter en CEO van eHealth leverancier Therapieland, beaamt dit: “Wij ontwikkelen sinds 2012 eHealth toepassingen voor de huisartsenzorg, GGZ en ziekenhuiszorg, waar we

inmiddels marktleider zijn. Op ons online platform bieden we aan honderdduizenden mensen trainingen waar zij zelfstandig, of onder begeleiding van een psycholoog of coach, mee aan de slag gaan. Een aantal jaren geleden kregen we steeds meer de vraag vanuit bedrijven of ons platform ook door hen ingezet kon worden om werknemers met mentale klachten te ondersteunen.” label voor het bedrijfsleven willen we mensen faciliteren in het opbouwen van een mentaal sterk bestaan door het leveren van inspirerende en innovatieve psychologie on demand,” licht Meijer toe. “We willen dat mensen “Met een speciaal

de handvatten krijgen om zelf te werken aan mentale veerkracht en gezondheid.” Het platform is nadrukkelijk gericht op preventie: in een vroegtijdig stadium wordt er bewustwording gecreëerd door het aanbieden van online trainingen met thema’s als omgaan met stress en planning en structuur. Naast het volgen van deze trainingen kan desgewenst coaching worden ingezet. Meijer: “Op deze manier versterken we het mentale kapitaal van de werknemer - ook wel amplitie genoemd - waardoor werknemers veerkrachtiger worden en beter om kunnen gaan met stressoren.” Een voorbeeld van een organisatie die Gezondeboel inzet, is Buurtzorg. HR-coach

Françoise Wijnbergen van Buurtzorg: “De preventieve interventies, waarbij de eigen regie en verantwoordelijkheid van de medewerker centraal staat, leiden tot betere gezondheid, welzijn en plezier in het werk.” is duidelijk geworden dat digitale interventies een essentieel onderdeel van de zorg zijn geworden. Maar niet alleen in de zorg, ook in sectoren daarbuiten blijven de impact en de waarde van e-mental health niet onopgemerkt. Er is steeds meer aandacht voor het mentale welzijn van werknemers, wat ook te maken heeft met het gegeven dat goed werkgeverschap steeds hoger op de agenda van het Door de coronacrisis

in een vroegtijdig stadium bewustwording creëert en het mentale kapitaal van jouw werknemers versterkt, waardoor zij beter kunnen omgaan met stressvolle situaties,” is de boodschap die Meijer aan werkgevers zou willen meegeven. “Vier miljoen verborgen burn-outs vraagt om actie. Juist nu. Met de uitdagingen die de corona-crisis met zich meebrengt, moeten we extra oog hebben voor elkaars welbevinden. Psychologie on demand speelt hierin een belangrijke rol.” “Zorg dat je

ADVERTENTIE

Ben jij In Control? Het meest gebruikte Governance, Risk en Compliance platform

Organisaties moeten veel en willen veel. Maak gebruik van het Watermeloen Model van NARIS om je snel op weg te helpen. Neem contact met ons op voor een vrijblijvende demo www.naris.com +31(0)88 4300100 info@naris.com

HET IS TIJD VOOR HET NIEUWE KWALITEITSDENKEN IN DE ZORG

Medewerkers die onderweg zĳn, kunnen hun vragen niet stellen aan een collega die tegenover hen zit, zoals op kantoor wel kan.

Hoe lever je zorg van goede kwaliteit in een krappe arbeidsmarkt?

Iedere zorgaanbieder, van thuiszorg tot GGZ-instelling, voelt de druk die gelegd wordt op het leveren van zorg van goede kwaliteit. Als kwaliteitsverantwoordelĳke in de zorg wil je continu de kwaliteit van de zorg verbeteren. Je wil medewerkers betrekken bĳ je organisatie en het kwaliteitssysteem. Maar waar begin je? En wat zĳn manieren om dat goed te doen?

Kwaliteit tot leven laten komen

Het is zacht uitgedrukt om te stellen dat er veel eisen zĳn voor zorgaanbieders. De overheid, gemeenten en verzekeraars hebben allemaal hun eigen kĳk op het leveren van zorg. Iedere partĳ stelt zĳn eigen eisen en heeft weer eigen manieren hoe ze dit verantwoord willen zien. Daarbĳ komt ook nog dat regels en contracten vaak veranderen. Om al deze eisen ‘op te vangen’, kiezen veel zorgaanbieders ervoor om een kwaliteitssysteem op te zetten. Het doel is om een kwaliteitssysteem zó in te richten

HARMEN KOOPMAN MARKETING MANAGER

dat het geen losstaand onderdeel is, maar dat kwaliteit tot leven komt in het contact tussen zorgverlener en de cliënt. Dit ziet ook Natalia Alpatova. Zĳ is planningscoördinator en applicatiebeheerder bĳ Madeliefje Thuiszorg uit Amsterdam. ‘Een nieuwe medewerker wil ik alles zo goed mogelĳk kunnen vertellen en uitleggen wat ze moeten doen als er iets gebeurt. Ik wil niet dat mensen denken: “Ik doe mĳn werk in de wĳk en dat is het.”

Van papier naar digitaal

Bĳ Madeliefje Thuiszorg in Amsterdam besteden ze daarom veel aandacht aan een goede inwerkperiode. Hoe groter het team wordt, hoe belangrĳker het wordt om binding te blĳven houden met elkaar. Binnen Madeliefje hebben ze daarom verschillende overleggen over hoe ze zaken met elkaar oppakken. ‘Je wil ervoor zorgen dat ze met een fijn en goed voorbereid gevoel de wĳk in gaan. Dat ze denken: wĳ hebben invloed op de ontwikkeling van onze organisatie.’ Een voorwaarde is wél dat beleidsdocumenten, formulieren of notulen toegankelĳk en vindbaar zĳn. En dat was vaak niet het geval. Zo werden er tĳdens teamvergaderingen bĳ Madeliefje afspraken gemaakt, maar vergaten mensen de notulen te lezen. Of konden ze afspraken niet vinden. ‘Vroeger kregen onze mensen de

Ik wil niet dat mensen denken: “Ik doe mijn werk in de wijk en dat is het.”

notulen mee op papier en werd het in de tas gestopt. En wist niemand op de volgende vergadering wat er de vorige keer was besproken’, aldus Natalia. ‘We gebruikten hiervoor Dropbox, vertelt Natalia verder. ‘Dat werkte wel voor mezelf en voor mĳn collega’s op kantoor. Maar als ik documenten met het team wilde delen, vroegen we ons wel af of dat de beste manier was. Elke keer mailen gaat natuurlĳk niet, dus het ging vaak op papier. Vakantieaanvragen, maar ook meldingen of klachten gingen allemaal via papier. Ik had heel veel werk om dat allemaal bĳ te houden’.

Scienta is er voor alle medewerkers

‘Voor ons was het steeds uitzoeken hoe wĳ bepaalde documenten met elkaar konden delen. Dat ging over allerlei soorten documenten: beleid, formulieren, werkinstructies. Wĳ waren daarom op zoek naar een systeem wat ook voor medewerkers in de zorg

werkt’, vertelt Natalia van Madeliefje Thuiszorg. In Scienta vonden ze dat systeem. Binnen Madeliefje speelt Scienta inmiddels een belangrĳke rol om medewerkers te betrekken: alles wat de medewerkers moeten weten over Madeliefje staat erin. Natalia: ‘Wĳ zetten alle notulen van de vergaderingen erin. Onze medewerkers weten dat ze een wĳzigingsvoorstel kunnen doen. Zo kunnen ze bĳvoorbeeld bĳ notulen aangeven: “Hier staat iets, maar dat hebben we eigenlĳk niet besproken”. Zo zĳn ze meer actief betrokken bĳ vergaderingen.’ ‘Ik hoor het vaak terug: “Wat fijn dat er dingen beschreven staan, dan weet ik waar ik iets kan vinden. Als ik vragen heb, dan kan ik het eerst opzoeken, en als ik het dan nog niet weet dan ga ik wel verder vragen”. Het is voor mensen fijn dat ze de kaders weten waar binnen ze kunnen werken, dat ze duidelĳk weten wat ze moeten doen. En dat vind ik heel fijn.’

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Acceptatie cruciaal bij productinnovatie. Zéker in de zorg. Zorginnovatie

Mede door vergrijzing en een groeiend tekort aan personeel ziet de zorg de problemen en uitdagingen toenemen. Gelukkig staan daar technologische ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden tegenover. Om die technologie in een bruikbaar, levensvatbaar product te vangen is acceptatie door de gebruiker cruciaal. Tekst: Féline van der Linde Foto: Daniel Frank

“

goed ontwikkeld product te komen, moet het proces op alle facetten kloppen: van prijs, complexiteit en veiligheid tot aan de robuustheid van het product”, vervolgt Barnhoorn. “En dat is een heel complex traject. Je kunt op allerlei manieren een project aanvliegen om een nieuw product te realiseren. Vooral in de zorg, waar verschillende gebruikers met de producten werken, van patiënt tot aan chirurg. Die kijken allemaal weer op een andere manier naar een product.” Om tot een

Een ontwerpbureau pakt

een probleem of productidee daarom integraal en flexibel aan in een herhalend proces van schetsen, maken, testen en verder ontwikkelen tot een voor de gebruiker zinvol product ontstaat, zegt

Samen met specialisten uit het vakgebied zijn uitgebreide toekomstvisies ontwikkeld op de mondzorg.

Barnhoorn. “Dat is in essentie wat een ontwerpbureau doet: het verbinden van technologie met de gebruiker. Dat vergt niet alleen technische kennis en creativiteit, maar ook de wil om te experimenteren en voor een goede

Je moet alle stakeholders bij je ontwikkeling betrekken om de kans op acceptatie zo groot mogelijk te maken.

oplossing een nog betere te vinden. Dat betekent ook dat we af en toe op de operatiekamer staan mee te kijken. Je moet alle stakeholders bij je ontwikkeling betrekken om de kans op acceptatie zo groot mogelijk te maken. Die acceptatie bepaalt uiteindelijk het succes van het product.” zal technologie nog belangrijker worden in de zorg, aldus Barnhoorn. “Neem de tandarts. Samen met specialisten hebben we uitgebreide toekomstvisies ontwikkeld op het vakgebied van de tandIn de toekomst

arts. Bepalen wat de maatschappelijke ontwikkelingen zullen zijn en welke technologieën nodig zijn om die te ondervangen is belangrijk om samen met productontwikkelaars stappen te maken richting de toekomst.” met het toenemende belang van technologie ook meer nadruk op de eerdergenoemde acceptatie door de gebruiker zal komen te liggen. “In heel Europa hebben we te maken met vergrijzing en wordt van mensen verwacht dat ze langer thuis blijven wonen. Barnhoorn voorziet dat

Tegelijkertijd zijn er in de zorg minder mensen om te helpen. Hier kan robotisering uitkomst bieden. Maar een willekeurige robot wil niemand zomaar in huis

Technologie die de mens kan ondersteunen zullen we meer en meer gaan zien in de toekomst.

de gebruiker herkenbare verschijningsvorm en wordt daardoor beter geaccepteerd. Men gebruikt producten die ze (her)kennen. Technologie die de mens kan ondersteunen zullen we meer en meer gaan zien in de toekomst. De producten waar die technologie in zit, zullen geaccepteerd moeten worden door de gebruiker. Daar ligt de kracht voor de toekomst.”

hebben. Een rollator met de functies van een robot daarentegen, heeft een voor ADVERTENTIE

WHO IN HEALTHCARE STILL HAS TIME TO READ THE MANUAL?

Technical complexity should never be a limiting factor, especially in healthcare. That’s why we put usability and user acceptance front and center when we develop intuitive products for patient and professional. STRATEGIC DESIGN CONSULTANCY

CREATIVE CONCEPTING

SPARK DESIGN & INNOVATION CONTACT HUGO, ONE OF OUR SPECIALISTS, DIRECTLY:

H.HONIJK@SPARKDESIGN.NL 06 11 11 83 21

INDUSTRIAL DESIGN & STYLING

USER INTERACTION DESIGN

MECHANICAL DESIGN & ENGINEERING

PROTOTYPING & TESTING

REALISATION & MANUFACTURING

VISIT SPARKDESIGN.NL/HEALTH DISCOVER HOW WE TURN IDEAS INTO REALITY

ADVERTENTIE

KWF: innovatie in vroege opsporing van kanker Voor een aantal vormen van kanker bestaan

Dit jaar start bovendien een project naar toepassing

technieken om de ziekte in een vroeg stadium op te

van deze techniek bij het onderscheid tussen goed-

sporen. Toepassingen daarvan worden o.a. gebruikt

en kwaadaardigheid van eierstoktumoren. Dat

in de nationale bevolkingsonderzoeken naar darm-,

gebeurt momenteel met een ingrijpende operatie,

borst- en baarmoederhalskanker, die jaarlijks veel

maar een bloedtest zou een minder invasief

levens redden. KWF financiert een groot aantal

alternatief kunnen zijn.

onderzoeksprojecten om óók voor andere vormen van kanker vroege opsporing mogelijk te maken. Dat is belangrijk, want dat vergroot de kans op een

Ook urine levert waardevolle inzichten in de aanwezigheid van kanker. Een nationaal onderzoeks-

effectieve behandeling.

consortium onder leiding van prof. Guido Jenster

In 2015 haalde prof. Tom Würdinger (Amsterdam

een prostaattumor is, maar ook hoe agressief de

UMC) het nieuws met een revolutionaire techniek om

groei is. De test wordt al in enkele ziekenhuizen

kanker in bloed op te sporen. Deze techniek wordt

ingezet en heeft de potentie om een einde te maken

momenteel verder geanalyseerd voor o.a. longkanker

aan de onzekerheid waarmee de huidige

en eierstokkanker: twee vormen van kanker die zich

PSA-bloedtest is omgeven. In 2020 start prof.

nog altijd laten kenmerken door een slechte

Ariane Briegel (LUMC) haar onderzoek naar

prognose. Würdinger heeft recent laten zien dat zijn

een biosensor die snel uitsluitsel geeft of er in

bloedtest met 91% zekerheid gevorderde longkanker

urine verdachte moleculen zijn te traceren die

kan opsporen en met een zekerheid van 81% een

wijzen op een neuroblastoom, een zeldzame vorm

vroeger stadium van longkanker vaststelt.

van kinderkanker. Dat maakt screening mogelijk.

werkt aan een urinetest die niet alleen vertelt óf er

Heel veel dank aan onze donateurs die deze doorbraken mede mogelijk maken! prof. Tom Würdinger

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

medewerkers aan je bedrijf, aan elkaar, je gasten, klanten, burgers, patiënten, etcetera? Ondanks dat we nog nooit zo digitaal verbonden waren als nu, wordt contact gemist. Hoe zorgen we ervoor dat we iedereen bereiken en mee laten doen? Wat doen we met leegstaande kantoren, nu klanten, medewerkers en/of bezoekers wegblijven. Hoe verbind je

zijn snel thuiswerk faciliteiten georganiseerd. Laptops zijn geregeld, kantoormeubilair werd thuisgebracht, ICT-voorzieningen zijn opgeschaald en thuiswerk pakketten zijn met de post geleverd. Echter, nu zaken langer gaan duren moet ook gedacht worden aan andere ondersteuning. In veel bedrijven

overleggen via een digitaal systeem dat lukt nog wel. Webinars en presentaties zijn er volop gegeven. Wanneer we echter met grotere groepen het gesprek aan moeten, en medewerkers en klanten echt bereikt moeten worden, ontstaat de behoefte om op een veilige manier toch bij elkaar te komen. Met kleine groepen

Een veranderende ondersteuning Voorwoord

Facilitair Management (FM) staat volop in de belangstelling. Door corona hebben organisaties pijlsnel moeten reageren op de veranderingen. Thuiswerken, digitaal vergaderen en online koffie drinken zijn inmiddels gemeengoed. Zeker nu de oproep is om voor onbepaalde tijd zoveel mogelijk thuis te werken, vraagt dit een andere ondersteuning. Het zorgt voor nieuwe vragen, met ook nog te ontdekken antwoorden. Foto: FME

Vergaderruimtes blijken

stuk lagere capaciteit te hebben met 1,5 meter afstand. Hygiëne en schoonmaak zijn ineens een stuk belangrijker. Wanneer we dan weer eens een keer de collega’s en klanten ontmoeten is dit ook bij uitstek een moment om zichtbaar en voelbaar te maken voor welke organisatie je werkt, om je bedrijf de waarde te laten ervaren van de medewerkers en de band met de collega’s en klanten aan een

te halen. Wellicht hebben we minder werkplekken op kantoor nodig. Werken kan immers ook elders, maar het ontmoeten, de identiteit van het bedrijf ervaren en de verbinding met elkaar aan gaan zijn wellicht belangrijker geworden dan ooit. Hiervoor zijn faciliteiten nodig, grote ruimtes, slimme software die goed samenwerken mogelijk maakt en versterkt, zichtbare schoonmaak, maar ook de juiste catering voorzieningen om dit te faciliteren. verandering, begeleiding en ondersteuning van de organisatie en medewerkers. Hierin levert FM een belangrijke bijdrage. Door op zo’n manier diensten te leveren die passend zijn bij de doelen en doelstellingen van de organisatie. Dit door innovatief te zijn, te leveren en begrijpen waar de organisatie echt behoefte aan heeft en hierop aangepaste ondersteuning te bieden. Door deze ondersteuning wordt een bijdrage geleverd aan het succes van de organisatie waar we voor werken. Dit alles vraagt

FM echter ook hard geraakt door de coronacrisis. Lege gebouwen en lagere bezetting leiden tot geen of minder catering, andere schoonmaak behoeftes, minder receptiediensten en beveiliging, minder gebruik van werkplekken en zo kunnen we doorgaan. FM-bedrijven zullen zelf ook moeten veranderen, om nu en in de toekomst actueel te blijven. Dit doen we voor anderen, maar zeker ook voor onszelf. Als branche wordt

Een slim gebouw past in zijn context Facility Management

Slimme gebouwen staan hoog op de agenda van menig facility manager. Met behulp van technologie wordt geprobeerd gebouwen slimmer te maken. De kernvraag is: waarin moet het gebouw dan slim zijn? De coronacrisis maakt vooral duidelijk dat de definitie van een slim gebouw afhankelijk is van externe factoren. Tekst: Marjon Kruize Foto: Planon

De manier waarop we werken verandert fundamenteel. “Voorheen lag de focus op duurzaamheid, maar door de coronacrisis is de prioriteit verschoven”, vertelt Erik Jaspers, verantwoordelijk voor Global Product Strategy & Innovation bij Planon. “Natuurlijk is duurzaamheid nog even belangrijk, maar door de coronacrisis is veiligheid een urgenter probleem geworden . De definitie van een slim gebouw hangt hier ook mee samen.” Een slim gebouw moet zich kunnen aanpassen aan lokaal optredende omstandigheden. “Momenteel is dat een omgeving waarin COVID-19 een belangrijke rol speelt”, stelt Jaspers. “Zo blijkt dat ventilatie een belangrijke rol speelt bij het verlagen van besmettingsrisico. Op dit moment is negentig procent van de gebouwen echter ingeregeld op energie-efficiëntie: ventilatiesystemen laten de lucht circuleren en vullen dit deels aan met frisse lucht. Nu moet dat (tijdelijk) anders, om besmettingsrisico te verlagen.” Bij het realiseren van slimme gebouwen hebben we innovatie nodig die zich richt op het oplossen van echte problemen, aldus Jaspers. “Uiteindelijk gaat het erom dat technologie je in staat stelt te reageren op zaken die in het gebouw gebeuren, of dat nou gaat over veiligheid, duurzaamheid, comfort of beleving. En meer nog: slimme gebouwen zijn in staat een aantal reacties geautomatiseerd uit te voeren.” Hier speelt data een centrale rol, aldus Jaspers. “Niet alleen data van en over het gebouw zelf, maar ook data die beschrijft wat er zich in de omgeving van het gebouw afspeelt. In het geval van COVID-19: wat is het dreigingsniveau in de omgeving? Het gebruik van open data zal een steeds belangrijkere rol gaan spelen bij het ontwikkelen van echt slimme gebouwen.”

Michel Tobé, Voorzitter FMN

Erik Jaspers Verantwoordelijk voor Global Product Strategy & Innovation bij Planon ADVERTENTIE

ERGONOMISCHE THUISWERKPLEKKEN Op www.desko.nl vind je een groot aanbod ergonomische zit sta bureaus en bureaustoelen die aan alle wettelijke arbonormen voldoen

Exclusief voor de lezers van Analyse, 10% korting met code: Analyse10

MAKE BUILDINGS WORK FOR PEOPLE

Spacewell maakt uw gebouw slimmer

“Spacewell is een innovatieve speler en houdt alle ontwikkelingen in gebouwbeheersing nauwlettend in de gaten. Ons aanbod voor een healthy workplace wordt alleen maar uitgebreider. Uiteindelijk kan het gebouw helemaal zelfregulerend zijn en daar kan ons systeem perfect in ondersteunen.”

ZIJN KANTOREN NOG NODIG? Nu landen over heel de wereld hun economie heropstarten, groeit de discussie over de vraag of we kantoren niet beter zouden sluiten en blijvend thuiswerken. Toch wijst nieuw onderzoek op de blijvende waarde van het kantoor in de postCOVID-wereld, zowel voor de medewerkers als voor het management. Uit talrijke studies blijkt immers dat het fysieke kantoor een omgeving is die medewerkers stimuleert om productiever te zijn, samen te werken en zich meer betrokken te voelen. Maar hoeveel kantoorruimte hebben we nog nodig en aan welke eisen moet het ‘hybride kantoor’ beantwoorden?

STUREN OP FEITEN De trend naar ﬂexibel en mobiel werken wordt nog versterkt door onze ervaring met de pandemie. Het is dan ook geen verrassing dat meer en meer bedrijven opteren voor slimme werkplekoplossingen die inzichtelijk maken hoe kantoorruimte gebruikt wordt en hoeveel ruimte we écht nodig hebben. Die inzichten zijn de basis voor de toekomstige inrichting van het kantoor, leaseonderhandelingen of het plannen van duurzame nieuwbouw. De voetafdruk op deze manier verkleinen kan leiden tot aanzienlijke kostenbesparingen.

Rob Van Gemert, VP Sales Benelux bij Spacewell

MEER WETEN: GEÏNTEGREERDE OPLOSSINGEN VAN SPACEWELL Flexibele werkplekconcepten moeten datagestuurd zijn om soepel te functioneren. Door ruimtes in realtime te monitoren, kunnen we onderbenutte zones identiﬁceren, gebruikers dynamisch assisteren en de gebruikerservaring op verschillende manieren verbeteren. De basis van de oplossingen van Spacewell is het platform Cobundu, een smart building solution. Dat systeem meet en analyseert data en kan op basis van een koppeling met de facilitaire software Axxerion meldingen genereren en acties aansturen. Vanuit Spacewell Axxerion FMIS gaan werkorders naar bijvoorbeeld een servicemeldpunt, naar een externe partij of naar een gebouwbeheersysteem. Ter ondersteuning van het meerjarenonderhoudsplan heeft Spacewell ook het programma O-Prognose ontwikkeld. O-Prognose richt zich op de onderhoudsplannen voor de lange termijn en geeft inzicht in de exploitatiekosten.

WWW.SPACEWELL.COM/NL BEURSGENOTEERDE HOLDING Technologie- en dienstverleningsbedrijf Spacewell maakt onderdeel uit van de Nemetschek Group, een beursgenoteerde strategische holdingonderneming waarvan de operationele dochterondernemingen wereldwijd meer dan 2.500 medewerkers tewerkstellen. De software van de groep maakt levenscyclusbeheer van gebouwen mogelijk door de integratie van de ontwerp-, constructie- en beheerprocessen van een gebouw. De operationele fase van gebouwen vertegenwoordigt tot 80% van de totale levenscycluskosten. Door te investeren in gebouwbeheersoftware kunnen eigenaars van gebouwen aanzienlijke besparingen realiseren, de exploitatie vereenvoudigen, de performantie van het gebouw vergroten, beter beantwoorden aan de behoeften van gebruikers en hun aanbod differentiëren binnen de competitieve vastgoedmarkt. Spacewell heeft als software- en technologiebedrijf in dit snelgroeiende gebouwbeheersegment een sterke en globale positie opgebouwd. Het bedrijf werkt ook mee aan Cushman & Wakeﬁeld’s 6 Feet Ofﬁce concept in Amsterdam als technologiepartner van de vastgoedadviseur.

ADVERTENTIE Spacewell Adv Dutch newspaper 265x195 09-2020.indd 1

10/09/20 13:11

Facility Management verandert. Ifmec begrijpt dit en zet in op:

Onderzoek 13 november 2020 slotconferentie thema 2020: strategische informatie vanuit facility management

Opleiding Post-HBO FM start 25 september a.s. MSc. Facility Management start 2021 MBA Enabling Management start 2021

Wij brengen jouw merk naar de juiste doelgroep

Interim Young Professionals Consultants Interim Managers

Advies Dienstverlening hard en zacht SDG's en Facility Management Inspiratiesessies en meer Neem contact met ons op om te weten hoe

Benieuwd wat Ifmec voor uw organisatie kan betekenen? ifmec@ifmec.nl | www.ifmec.nl | +31 (0) 50 501 74 09

www.europeanmediapartner.com | nl@europeanmediapartner.com | +31 20 808 82 00

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Hybride werken is here to stay Facility Management

Hybride werken doen we eigenlijk al een tijdje, maar door de COVID-19 crisis werd volledig thuiswerken van de ene op de andere dag de nieuwe realiteit voor bijna alle bedrijven in ons land. Maatschappelijk is het nu not done om niet na te denken over mogelijkheden om thuis te werken. Tekst: Marjon Kruize Foto: Marc Mueller

zagen veel mensen de thuiswerksituatie als positief. “Men was vanuit huis productiever, ze hadden meer invloed op eigen invulling, geen reistijd en werden vaak minder afgeleid, tenzij het hele gezin er ook was”, vertelt Hans Bloemen, ervaringsdeskundige op het gebied van transities naar nieuwe werkomgevingen. “Toch bleek later dat de fysieke ontmoetingen, even buurten en korte afstemming, werden gemist. Het is lastig om vanuit een ‘klassiek’ patroon ineens geheel om te schakelen. De videocommunicatie tools zoals Zoom, Facetime of Teams vervangen niet volledig de fysieke communicatie en afstemming. Deze is ook een essentieel onderdeel van het werkproces en het gezamenlijk ontwikkelen van nieuwe ideeën. Toch is de trend ingezet. Mensen willen voor een deel activiteit gerelateerde zaken op hybride plaatsen uitvoeren. Daarnaast vraagt de huidige n eerste instantie

Hybride werken vraagt versneld om een aantal hard- en software aanpassingen.

situatie om aanpassingen aan kantoren. Denk aan logistieke routes, aanpassingen van ruimten rondom de werkplek en niet te vergeten aanpassingen aan service omgevingen zoals het restaurant, de receptie, de wachtruimte, het sanitair etcetera. Dit heeft nogal wat gevolgen voor bestaande servicecontracten met providers, verhuurders en inrichters. Partijen zullen met elkaar om de tafel moeten omdat het gebruik kwalitatief en kwantitatief verandert. Een verandering die op lange termijn ook gevolgen heeft voor condities en flexibiliteit in nieuwe contractvormen.”

ietwat is wedergekeerd en men gewend is geraakt aan het thuiswerken, komen nieuwe discussies op gang. “Hoe gaan we om met de kosten en voorzieningen in thuissituaties? Welke elementen van de ‘aan te passen’ ARBO-richtlijnen zien we terugkomen. Dit zal tevens afhankelijk zijn van het gebruik (tijd en intensiteit) van de thuiswerkplek. Kunnen we, naast fysieke meubeleisen, mensen thuis coachen om lichamelijk gezonde oefeningen af te wisselen met ‘kantoorhoudingen’. Soms is een relatief goedkopere zitbal voor thuis of een softwaremaNu de rust

tige sturing op de PC al een voorbeeld waardoor je sturing geeft aan gezondheid op of rond de (thuis)werkplek.” meer gevraagd worden van de ICT-systemen. “Hybride werken vraagt versneld om een aantal hard- en software aanpassingen”, vertelt Bloemen. “Zoals beschikbaarheid van beeldschermen, informatieveiligheid, ontsluiting van noodzakelijke data en stabiliteit in de te gebruiken videocommunicatie, inclusief gebruikersafspraken.” Ook zal er

volgens Bloemen dat er een goede Het belangrijkste is

visie over hybride werken opgesteld wordt. “Hoe ga je bijvoorbeeld om met nieuwe medewerkers die gecoacht moeten worden? Hoe breng je starters de juiste organisatiecultuur bij? Maar ook: hoe gaat het management om met ‘sturing op afstand’? De nieuwe situatie is met name een management vraagstuk waarbij verantwoordelijkheidsverdeling, cultuur vormgeven en sturing in een mix van contactvormen, fysiek op locatie of per conference call, van belang zijn.” van fysieke gebouwen, services

en interne logistiek door de coronasituatie al heel anders en dit is naar verwachting voor een groot deel een blijvende verandering, aldus Bloemen. “Slimme software voor de aansturing van beschikbaarheid, gebruik en onderhoud kan hieraan bijdragen. Dit zal efficiency verhogen en waste voorkomen. De transitie naar de toekomst is een management vraagstuk waarbij behoud van organisatie identiteit, de menselijke maat, de techniek en gebruikersverwachtingen centraal zullen staan.”

Momenteel is gebruik

ADVERTENTIE

Werkplekken blokkeren Werkplekken reserveren

Verantwoord naar kantoor

Afstand houden

We werken allemaal zo veel mogelijk thuis. Medewerkers die wél naar kantoor komen, willen

 Reserveer een werkplek in twee keer klikken

zekerheid en veiligheid. Ondersteun hen en richt

 Volledig grip op de bezettingsgraad

het kantoor alvast in voor het moment dat de

 Zoek en vind snel een collega

bezetting toeneemt. Zo bent u goed voorbereid

 Implementatie binnen één week

voor de terugkeer naar kantoor.

 Al 10 jaar deskundig advies

Vraag een demo aan op www.ﬂexwhere.nl

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit

analysenederland.nl

De uitdagingen in en waarde van datagedreven facility management

Vragen aan Gert-Jan van Casteren Facility Management

Facility Management

Voor de coronacrisis werkte ongeveer 5% van de mensen af en toe thuis. “Op dit moment zou het mij niets verbazen als dat 95% is, afhankelijk van het soort bedrijf”, vertelt Gert-Jan van Casteren, directeur bij Desko, Kantoorinrichter van de Toekomst. Hij licht het belang van gezond en ergonomisch thuiswerken toe en deelt zijn visie op hoe bedrijven daarmee om kunnen gaan.

Gebouwen, apparaten, systemen en facilitair dienstverleners genereren steeds meer data. Van het toegangscontrole systeem en de kassa van het bedrijfsrestaurant tot de tellers in dispensers en de slagbomen bij de parkeergarage: overal wordt data verzameld. De vraag is: wat ga je met al deze data doen?

Tekst: Féline van der Linde

Tekst: Marjon Kruize Foto: Shahadat Rahman

eel facility man-

zouden graag meer datagedreven willen werken om inzicht te krijgen in wat er beter, sneller, duurzamer, efficiënter of goedkoper kan. In de praktijk lopen ze daarbij tegen een aantal uitdagingen aan, volgens Klaas-Jan de Vries, programma manager Data en Technologie bij HEYDAY Facility Management. “Wij zien vaak een kloof tussen de hoeveelheid data en de waarde die eruit wordt gehaald. Deze kloof wordt onder andere veroorzaakt door de grote diversiteit in de wijze waarop de data aangeleverd of ontsloten wordt. Dit varieert van Excel, online portalen tot PDF en is vaak niet uniform opgebouwd. Het combineren en analyseren van deze data is hierdoor niet alleen tijdrovend, maar dikwijls zelfs onmogeagers

Datagedreven werken is een veranderproces, een reis die tijd nodig heeft.

lijk. Het ontbreekt facilitaire organisaties daarnaast vaak aan capaciteit, expertise en middelen om de data kloof te dichten. Een gemiste kans, want het op een goede wijze inzetten van deze data biedt veel mogelijkheden.” zal het creëren van ‘inzichten’ centraal moeten staan, als het eindproduct van de inzet van data volgens De Vries. Hij illustreert dit met diverse voorbeelden. “Aan de hand van data kun je bijvoorbeeld het aantal benodigde receptionistes beter plannen op basis van het verwachte aantal bezoekers. Een ander voorbeeld betreft het anticiperen op het aantal gebouwgebruikers in tijden van corona. Door gebouwen gefaseerd te openen en de facilitaire diensten hierop af te In deze mogelijkheden

stemmen, is het mogelijk om te besparen op kosten. Data kan ook inzicht geven in de mogelijke impact die verschillende scenario’s hebben op onder meer de kosten, tevredenheid of de bezetting in het pand. Met deze informatie is het mogelijk om beter en sneller in te spelen op de behoeften van gebouwgebruikers.” “Het verzamelen en

inzetten van data moet dus geen doel op zich zijn, maar een middel om waardevolle inzichten te creëren. “En dat is precies waar je de reis naar een meer datagedreven organisatie moet beginnen”, stelt de Vries. “Welke inzichten zijn er op welk moment en voor wie nodig? En wat wil en kan je vervolgens met deze inzichten bereiken? Een verkregen inzicht moet aanzetten

tot actie en uiteindelijk bijdragen aan het behalen van de organisatiedoelstellingen. Een logische vervolgstap is het in kaart brengen van het facilitaire datalandschap. Welke databronnen zijn beschikbaar en wat is de bruikbaarheid in relatie tot de gewenste inzichten? Richt tenslotte pas de technische infrastructuur in, ontsluit en modelleer de data om de gewenste inzichten te verkrijgen. Uiteraard draag je zorg voor blijvend betrouwbare gegevens en een zeer goede beveiliging hiervan.” begin met kleine stappen”, adviseert de Vries tenslotte. “Datagedreven werken is een veranderproces, een reis die tijd nodig heeft. Niet alleen voor de facilitaire organisatie, maar voor alle betrokkenen.” “Denk groot, maar

Waarom moet je als bedrijf nu juist nadenken over gezond en ergonomisch thuiswerken? “Als je meer dan twee uur per dag thuiswerkt, is de werkgever wettelijk verplicht om te zorgen voor een gezonde en veilige werkplek. Aangezien veel bedrijven ook in de toekomst (deels) thuiswerken, is het belangrijk om als bedrijf je verantwoordelijkheid te nemen en ergonomisch thuiswerken mogelijk te maken. Gelukkig zien we dat steeds meer bedrijven dit beseffen; de huidige situatie was natuurlijk voor iedereen nieuw. We hebben in Nederland op grote schaal kennisgemaakt met de vooren nadelen van thuiswerken. Minder reizen, een betere werk-privé-balans en een hogere (of lagere) productiviteit. Maar ook nieuwe psychosociale lasten. We misten onze collega’s en niet iedereen voelde zich gezien. Tegelijkertijd moesten werkgevers zoeken naar nieuwe manieren om werknemers te motiveren en vormt het bewaken van de bedrijfscultuur een enorme uitdaging. Hoe laat je nieuwe medewerkers bijvoorbeeld kennismaken en zorg je ervoor dat ze zich welkom voelen?” Hoe zouden bedrijven met het thuiswerken moeten omgaan? “Ik adviseer bedrijven om proactief, voordat er klachten ontstaan, en professioneel aan de slag te gaan met ergonomische thuiswerkplekken. Onze werkomgeving heeft ontzettend veel invloed op onze gezondheid. Zittend werken belast onze nek, schouders, rug en armen en kan bestaande klachten verergeren. In de kantoorinrichting werken we al vele jaren, op basis van wetenschappelijke literatuur, aan bijvoorbeeld de juiste lucht- en lichtkwaliteit, het gebruik van planten en de juiste kleuren op de muren.” Wat zou dan kunnen helpen om toch voor een gezonde en ergonomische werkomgeving te zorgen? “HRM’ers en facility managers kunnen service, onderhoud en garantie het beste vastleggen in een centraal beleid. Stel, als je budget vrijmaakt, regels op voor het aanschaffen van ergonomische meubels. Denk na over hoe je omgaat met medewerkers die uit dienst gaan en wat je doet als er een bureau of bureaustoel stukgaat na de garantieperiode. Hiermee verleng je niet alleen de levensduur van ergonomisch meubilair en heb je grip op je spullen, maar zorg je ook voor meer circulariteit in het bedrijf en productieve en gezonde werknemers.” ADVERTENTIE

ADVERTORIAL

HOE ONDERZOEK HET SUCCES VAN JOUW MEDEWERKERS EN ORGANISATIE VERGROOT Organisaties geven miljoenen uit aan huisvesting en dienstverlening om succesvol en onderscheidend te zijn. Maar wat als hun medewerkers en klanten liever niet in de ruimte zijn? Voorbeelden zijn kantoren waar medewerkers een laag welzijn en productiviteit ervaren en waarin vernieuwing niet goed tot stand komt, een campus die niet verbindt of een winkel waar consumenten liever aan voorbij lopen. We zijn een onderzoeksbedrijf met de focus op het wetenschappelijk

Waarom is die klant graag in uw winkel en komt hij of zij graag terug? Met onze expertduiding van het onderzoeksresultaat stellen we opdrachtgevers in staat om die gebruikerservaring nog beter te maken en de meest succesvolle ruimte en dienstverlening te realiseren. Uw faciliteiten kunnen op die manier aantoonbaar duurzaam bijdragen aan het realiseren van strategische bedrijfsdoelstellingen. Wij voorzien onze opdrachtgevers in een aantal weken tijd van wetenschappelijke inzichten over hun situatie in heldere beelden en taal.

aantonen en monitoren van de toegevoegde waarde van ruimte en serviceconcepten. Wij helpen organisaties vooruit met wetenschappelijk belevingsonderzoek naar de mens in zijn omgeving. Hiermee brengen we de stemming en het gedrag van mensen in beeld, maar

In deze tijd snakken mensen naar zinvolle positieve ervaringen

tonen wij ook aan door welke ruimtelijke en servicekenmerken dit wordt veroorzaakt. Wat zorgt er nou voor dat medewerkers productief

en visies. Nu meer dan ooit is wetenschappelijk onderzoek nodig naar behoeften en impact ten aanzien van de omgeving om als werkgever

zijn, dat ze welzijn ervaren en zich verbonden voelen met de organisatie?

de juiste dingen te doen.

shign_advertorial_265x125mm.indd 1

gevormd door de werken leefomgeving. Om richting te geven aan de nieuwe werkelijkheid zullen we ons moeten baseren op nieuwe feiten

St. Annastraat 175 6524 EV Nijmegen T 06 - 5383 2041 hello@shign.nl

10-09-20 08:45

20 Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

De rol van de facility manager gaat veranderen

Beleggen in eeuwigheidswaarde Facility Management

a.s.r. wil een vooraanstaande rol spelen in de financiële sector op het gebied van duurzaam ondernemen. Bij alles wat zij doen denken ze na over de vraag of dit ook houdbaar is voor de toekomst. Dat zie je ook terug bij a.s.r. real estate, het vastgoed onderdeel van verzekeraar a.s.r. Tekst: Féline van der Linde Foto: a.s.r. & persfoto

“

lange termijn belegger en vinden het belangrijk dat onze portefeuilles zowel financieel als maatschappelijk renderen”, vertelt Lizzy Butink, duurzaamheidsmanager bij a.s.r. real estate. “Wij beleggen met eeuwigheidswaarde, waarbij wij zeer actief inzetten op het verduurzamen van onze vastgoedportefeuille. Het verduurzamen van de Nederlandse gebouwde omgeving is namelijk een grote uitdaging en a.s.r. real estate vindt het belangrijk om hier een bijdrage aan te leveren.” Wij zijn een

is dat we in de afgelopen vier jaar ruim duizend woningen van de laagste energielabels F en G naar minimaal A hebben gebracht. Met deze verduurzaming laat a.s.r. real estate zien dat we in staat zijn om op rendabele wijze de woningportefeuille te verduurzamen. Door rendabel te investeren in de kwaliteit van onze huidige portefeuille, verlengen we de technische en functionele levensduur van onze woningen. Bovendien draagt het bij aan een lager energieverbruik en een hogere huurderstevredenheid.” “Een voorbeeld hiervan

een samenwerking aangegaan met Albert Heijn en Jumbo, waarbij we 3.500 zonnepanelen op supermarkten hebben geplaatst. Vooral supermarkten blijken uitermate goed geschikt te zijn voor het plaatsen van zonnepanelen, vanwege het grote dakoppervlak en de energievraag van de onderneming. a.s.r. real estate investeerde in de zonnepanelen en kwam met de supermarkten tot een overeenkomst, waarbij zij de

energie tegen een betaalbare prijs afnemen. Zo wordt niet alleen het vastgoed duurzamer, maar ook de operatie van de supermarkten.” kunnen we er niet omheen dat het klimaat verandert. “Het is een onomkeerbare trend dat de temperatuur stijgt", vertelt Butink. "Daarom is het belangrijk om niet alleen bezig te zijn met de energietransitie, maar ook te focussen op klimaatadaptatie, door bijvoorbeeld steden groener te maken. Elk jaar dragen wij via verschillende projecten bij aan groenere steden. Onder andere via onze samenwerking met Instituut voor Natuureducatie (IVN) voor het plaatsen van tiny forests, moestuinen en groene daken in de steden. Een ander voorbeeld is onze aankoop van kantoren en woningen in het project Wonderwoods. Deze bijzondere torens in hartje Utrecht worden een unieke groene eyecatcher. De hoogste toren is een verticaal bos met beplanting op de balkons en aan de gevel. Alle vegetatie is geïnspireerd op die van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. De bomen en planten zuiveren de lucht, regelen de temperatuur en voorzien in een leefgebied en voedsel voor verschillende diersoorten.” Ondanks alle effort

zijn verantwoordelijk voor ongeveer 36 procent van de CO2-uitstoot in Nederland, besluit Butink. “Het behalen van het Akkoord van Parijs voor de gebouwde omgeving is een enorme opgave en op dit moment gaat dat nog niet snel genoeg. Om die opgave toch met succes aan te gaan moeten we kijken hoe bedrijven en de overheid nog beter kunnen samenwerken en doelstellingen met elkaar kunnen delen. Alleen zo kunnen we werken aan de versnelling van het proces voor een duurzame toekomst.” Gebouwen in Nederland

“Daarnaast zijn we

Profiel

Werknemers moesten tijdens de coronacrisis thuis werken en een groot deel doet dat nog altijd. De kantoorgebouwen bleven en zullen ook in de toekomst (gedeeltelijk) leeg blijven. Nu is het de vraag hoe de werknemers op een veilige manier kunnen terugkeren naar kantoor. Bram Adema, bestuurslid van de Dutch Green Buildings Council en lid van de Raad van Toezicht van MVO Nederland, licht de huidige stand van zaken toe. Tekst: Féine van der Linde Foto: Persfoto

Bram Adema, Bestuurslid van de Dutch Green Buildings Council en lid van de Raad van Toezicht van MVO Nederland

Zal er in de toekomst veel op kantoor ge-

rust. Bij duurzaamheid wordt niet voor niets eerst people en dan planet en profit vermeld. Op onze planeet is CO2 de grote boosdoener, maar op de mensen zijn de gebouwen de grootste boosdoener.”

werkt gaan worden?

“Er vindt op dit moment een verandering plaats in het gebruik van de kantoorgebouwen. We weten inmiddels hoe makkelijk er thuis gewerkt kan worden. Grote bedrijven lieten ook al voor de coronacrisis zien dat het kantoor een ontmoetingsplek ging worden. Kantoren zullen ook in de toekomst minder bezetting hebben. Die trend was al in gang gezet, maar is door de coronacrisis versneld. De ontmoetingsplek mis je bij het thuiswerken, maar ook een plek waar je je echt even kunt concentreren zonder gestoord te worden door de rest van het gezin. Het kantoor zal een effectieve ontmoetingsplek worden.” Hoe speelt duurzaamheid een rol in de kantoorgebouwen?

“Meer dan ooit is onze gezondheid belangrijk en gebouwen moeten nu niet alleen aan de anderhalvemetersamenleving en hygiëne maatregelen voldoen, maar ook de ventilatiekanalen moeten in orde zijn. Duurzaamheid is op dit moment in een totaal ondergewaardeerde rol van een facility manager.” Op welke manieren kan een duurzaam gebouw de gezondheid van de mensen

Lizzy Butink, duurzaamheidsmanager bij a.s.r. real estate

Gebouwen in Nederland zijn verantwoordelijk voor ongeveer 36 procent van de CO2-uitstoot in Nederland.

verbeteren?

“Nederlanders brengen gemiddeld negentig procent van hun dag binnen door. Dat staat gelijk aan tweeëntwintig uur en de binnenomgeving kan dus veel invloed hebben op de gezondheid en het comfort van de gebouwgebruiker. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat een slechte luchtkwaliteit de productiviteit tot wel tien procent verlaagd (DGBC & Wargorcki P. (red.)). En dat een individuele controle over de temperatuur leidt tot een stijging van ongeveer drie procent in logische denken prestaties en zeven procent in typesnelheid. Een WELL-certificering is een krachtig middel om een gezonde werkomgeving te creëren, met als doel de gezondheid en productiviteit van de gebouwgebruikers te bevorderen. De eerste gebouwen in Nederland worden nu met deze certificering uitge-

Waarom moet er meer aandacht worden besteed aan gezondere gebouwen?

“Bij facility management wordt niets gezegd als het goed gaat, maar hoor je alleen geklaag als iets misgaat. De beste gebouwen zijn groene gebouwen die niet alleen naar het eigen energieverbruik kijken, maar ook naar de gezondheid van de gebouwgebruikers en leveranciers inspireren tot verduurzaming. Dit kan zelfs zo ver gaan dat er ook naar de thuissituatie wordt gekeken van de klanten en gebouwgebruikers. In hoeverre leven zij daar duurzaam? Wanneer zij thuis en op het kantoor gezond en duurzaam leven versterk je de productiviteit en gezondheid.” Hoe ziet de toekomst van facility management eruit?

“In de toekomst zie ik de facility managers veel meer als gastheren en gastvrouwen van de ontmoetingsplek. Waarbij de ontmoetingsplek veel meer een experience wordt dan alleen een meeting in een gebouw van staal, steen en beton. En ik zou graag ‘het zure’ van facility management willen omdraaien. Je hoort nooit wat omtrent facility management totdat het misgaat, maar ik zou graag willen zien dat de experience een event wordt wat je thuis niet kan meemaken. Ten slotte, zie ik nog een belangrijke bijdrage van de (kantoor)gebouwen wat betreft het energiegebruik. Er vindt op dit moment veel opslag plaats van zonne-energie op brede platte daken. Graag zou ik een oproep willen doen aan alle facility managers van Nederland de overproductie op brede platte daken naar kantoren die lang en dun zijn brengen. Door eerst de brede platte daken optimaal te gebruiken voor het opwekken van energie en pas daarna gaan nadenken over het plaatsen van zonnepanelen midden in de natuur scheelt dat en vervuiling van onze natuur en wordt de energie beter gebruikt.” ADVERTENTIE

Haltian - Partner Content Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit

analysenederland.nl

HALTIAN - Partner Content

Vier manieren om de bedrijfsefficiëntie te verbeteren met IoT

Partner Content Haltian

de COVID-19 pandemie: met behulp van IoT-sensoren kunnen bezettingswarmtekaarten worden gemaakt en sociale afstand en bezoekersaantallen worden bewaakt.

Het tijdperk van IoT brengt een nieuwe dimensie binnen de bedrijfsontwikkeling en we beginnen nu te zien hoe het IoT ge- 2. Energie-efficiëntie bruikt kan worden om de efficiëntie van De toename van de flexibiliteit en het het bedrijfsleven te verbeteren. vermogen om te kiezen waar en wanneer te werken creëert de behoefte aan een nieuEr zijn twee belangrijke manieren om een we aanpak en de noodzaak om bruikbare bedrijf te ontwikkelen. Hetzij door het opti- gegevens uit de omgeving te verzamelen. maliseren van middelen, hetzij door het creë- Met feitelijke informatie over de bezettingsren van nieuwe bedrijfsmodellen en diensten. graad is het mogelijk om de kantoorruimte, Bedrijven kunnen hun efficiëntie nu verbede verlichting, de omgevingscondities en de teren door het optimaliseren van hun return ventilatie te optimaliseren. Meer concreet on investment of door het creëren van toege- is het mogelijk om te weten hoe vaak een voegde diensten met nieuwe technologie en vergaderruimte geboekt is en hoe vol kennis die voorheen niet bestonden. deze is. Deze gegevens kunnen de aanzet geven tot het verhogen van de ventilatie en In dit artikel worden vier manieren geïnhet verlagen van de temperatuur van de troduceerd om de efficiëntie van bedrijven airconditioning tijdens de piekuren. Ook is te verbeteren met het IoT: welzijn en het mogelijk om de ventilatie en de verlichproductiviteit van werknemers, energieting alleen te activeren als er mensen in het efficiëntie, voorspellend onderhoud en gebouw zijn. De IoT-sensoren leveren de materiaalefficiëntie. gegevens die nodig zijn voor de besluitvorming over hoe en waar werkruimten moe1. Welzijn van de werknemers en ten worden geoptimaliseerd. Bijvoorbeeld productiviteit op het gebied van grootte, de hoeveelheid Onderzoek heeft uitgewezen dat er een ruimten, en het doel ervan. Deze initiatiepositieve correlatie bestaat tussen welzijn en ven zullen leiden tot kostenbesparing op de productiviteit. Het toevoegen van slimme huur- en energierekening en een verlaging oplossingen aan kantoren kan het welzijn van van de onderhoudskosten. de gebruikers verbeteren, waardoor ook de productiviteit omhoog zou gaan. 3. Voorspellend onderhoud Slimme gebouwen kunnen worden opgeOplossingen vanuit het IoT kunnen tuigd met draadloze IoT-oplossingen. Deze facility managers een hoop hulp bieden. oplossingen kunnen worden gebruikt om Het uitvoeren van predictive maintenantijdverlies te minimaliseren bij het vinden van ce is goedkoper dan een storing die leidt medewerkers, het zoeken naar beschikbare tot downtime op een ongelegen moment. vergaderruimtes, het optimaliseren van de Draadloze IoT oplossingen kunnen de venluchtkwaliteit en het volgen van bijvoorbeeld tilatie, CO2-niveaus en installaties continu bewaken. Op basis van de historische en de temperatuur en de luchtvochtigheid. on-demand gegevens is het mogelijk om te Oplossingen zoals het empathische gebouw voorspellen of een bepaald systeem moet worden gerepareerd of aangepast. Op die hebben bij veel klanten positieve resultaten manier kunnen problemen worden opgeopgeleverd voor het welzijn van de gebruilost voor ze zich voordoen of problemen kers. Deze oplossingen ondersteunen ook een veilige terugkeer naar het kantoor tijdens veroorzaken voor de gebruikers. Indien

haltian.com

ontworpen met end-to-end functies en mogelijkheden kunnen dezelfde draadloze IoT-apparaten worden gebruikt om het gebouw achteraf aan te passen zonder dat er extra downtime voor de installatie nodig is. 4. Materiaal efficiëntie Mensen zijn zich steeds meer bewust van de materiële middelen. Er zullen nu minder fysieke evenementen plaatsvinden, in plaats daarvan gaan we virtueel. We realiseren ons nu dat ook virtuele evenementen waarde bieden, ook omdat je geen tijd en geld kwijt bent aan het bouwen van dure stands met een korte levensduur. Ook kunnen IoT-oplossingen worden gebruikt om het materiaalgebruik te optimaliseren: ze leveren gegevens om alleen echt noodzakelijke producten te maken. Als er inzicht is in de hoeveelheid handdoeken die in de sanitaire ruimte worden gebruikt, is het mogelijk om het gebruik beter te voorspellen en de inventarisatie en herindeling nauwkeurig te doen. Met de vulgraadsensoroplossing is het bijvoorbeeld mogelijk om te inventariseren hoeveel schone handdoeken er nog over zijn. Dan hoeft een handdoekrol die nog

voor 80% schoon is niet gewassen te worden omdat het nou eenmaal wasdag is. Dit betekent minder reinigingscycli en minder vervuiling door wasmiddelen. Het IoT biedt eindeloze mogelijkheden voor een betere bedrijfsefficiëntie. Van verbeterd welzijn en verbeterde efficiëntie van werknemers tot slimmer gebruik van materialen: het IoT biedt oplossingen om zaken efficiënter aan te pakken. Sommige bedrijven richten zich op de verbetering van één deelgebied, andere passen alles aan, maar één ding is duidelijk: de mogelijkheden van het IoT om de efficiëntie van het bedrijfsleven te verbeteren lijken eindeloos. Nieuwe oplossingen en succesverhalen blijven de kop op steken. Verbeter uw bedrijfsefficiëntie met de Haltian IoT oplossing! Bekijk hier hoe.

22 Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Gebruiksvriendelijk werken in de cloud Facility Management

De afgelopen maanden is videobellen gemeengoed geworden. In het begin was dat wat onwennig en kwamen er de nodige technische probleempjes bij kijken, maar inmiddels willen we niet anders meer. Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

oor de Rabobank

was dit eigenlijk niks nieuws. “Toen we begonnen met de bouw van ons nieuwe One Digital Workspace hebben we al uitgesproken dat we altijd en overal willen kunnen werken”, vertelt Emiel Stroeve, Service Owner Collaboration bij de bank. “Die trend hebben we toen al ingezet en in een paar jaar hebben we toegewerkt naar een Cloud omgeving waarin dit volledig mogelijk was. We waren er redelijk vroeg bij met de implementatie van Office 365, maar we zaten nog middenin de adoptie toen corona om de hoek kwam kijken. Het feit dat we allemaal thuis moesten werken heeft ervoor gezorgd dat die adoptie versneld werd. Omdat we al zo ver waren hebben we echter nauwelijks last gehad van corona als het op werken aankwam.” Voorheen werd er veel met Skype gewerkt, maar werd

er eigenlijk vooral gewoon gebeld, aldus Arno van den Broek, Delivery Manager Office 365 bij de Rabobank Groep. “Nu met corona blijkt videobellen echt een uitkomst, omdat je elkaar kan blijven zien. Dat creëert een teamgevoel. Daarnaast is het ook makkelijker om samen te werken met collega’s wereldwijd, en met externe partners.”

We werken met een systeem dat het mogelijk maakt om met één druk op de knop de virtuele vergaderruimte te betreden. te vergemakkelijken worden de gebruikers zo veel mogelijk ontzorgd. “We werken met een systeem dat het mogelijk maakt om met één druk op de knop de virtuele vergaderruimte te betreden”, vertelt Stroeve. “Het maakt hierbij niet uit of degene aan de andere kant van de lijn ook gebruik maakt van Office 365, of dat deze werkt met traditionele video conferencing systemen, beide kunnen met een druk op de knop deelnemen aan een vergadering in hun eigen omgeving. Hierdoor heb je niet voor elke partij een handleiding nodig,

Om die implementatie

Nu met corona blijkt videobellen echt een uitkomst, omdat je elkaar kan blijven zien.

maar hoeft er slechts één systeem uitgelegd te worden.” Externe videosoftware zorgt voor die optimale customer journey doordat deelnemen aan een virtuele vergadering transparant geworden is. Hierdoor wordt samenwerken efficiënter en ontstaat meer ruimte voor innovaties met toegevoegde klant waarde. wordt er dan ook veel aandacht besteed aan het gebruiksvriendelijk maken van de vergaderomgeving. “We steken heel veel tijd in de communicatie

Bij de Rabobank

We steken heel veel tijd in de communicatie richting de gebruikers en bieden veel trainingen aan om hen hierover meer te leren. richting de gebruikers en bieden veel trainingen aan om hen hierover meer te leren”, vertelt Van den Broek.

“Je ziet dat men in eerste instantie al blij is als ze de vergaderruimte zonder moeite kunnen betreden, maar dat ze langzamerhand ook alle andere mogelijkheden in het programma gaan ontdekken. Nu kan men allemaal in dezelfde omgeving aan documenten werken, onafhankelijk van waarmee of wanneer men er aan werkt.” is natuurlijk hoe veilig dit allemaal is. Er wordt via dit soort programma’s immers veel data gedeeld die niet in handen De grote vraag

van derden mag vallen. “Eigenlijk is het controleren op en implementeren van voldoende veiligheid maatregelen net zo belangrijk als de implementatie. Als bank zijn we natuurlijk verplicht om onze clouddiensten langs de veiligheidsmeetlat te houden, dus er is gekeken naar alle risico’s. Garantie dat er nooit wat fout gaat heb je natuurlijk niet, maar we weten zeker dat onze oplossingen zo veilig zijn als mogelijk is, waarbij privacy van de data gewaarborgd is, en dat we hier continu op moeten monitoren.” ADVERTENTIE

Blijf in contact met de wereld Veilige videoconferencing voor uw organisatie pexip.com/#probeer

Pexip - Partner Content 23 Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

PEXIP - Partner Content

Videocommunicatie: ook na de crisis

video meetings een rol spelen. Natuurlijk is het voor de bedrijfscultuur wel van belang om in de toekomst ook weer op kantoor samen te komen.”

met één druk op de knop meedoen aan een video meeting, bijvoorbeeld via Microsoft Teams, Google Meet of Cisco Webex. De De coronacrisis bleek een aanjager voor hordes op het gebied van communicatie de versnelde acceptatie van videocomworden steeds kleiner. Als je vroeger een municatie in het bedrijfsleven. “Tot voor De moderne werknemer wil graag keuzeafspraak wilde inplannen konden hier zo kort zag je dat video niet eens onderdeel vrijheid en het zou niet uit moeten maken weken of zelfs maanden overheen gaan. uitmaakte van het communicatieplan, waar hij of zij werkt, als er maar een goede Met videocommunicatie kan er binnen een Gustaaf Jansen maar nu is dit wel anders en is videointernetconnectie aanwezig is. Onderzoek dag een meeting gepland worden, kunnen Regional sales director BeNeLux bij Pexip communicatie een essentieel onderdeel laat zien dat 50 tot 70 procent van de werk- vragen beantwoord worden en kunnen snelgestandaardiseerde encryptie en security voor het plaats onafhankelijk kunnen sa- nemers ook in de toekomst graag vanuit ler beslissingen gemaakt worden.” protocollen om privacy en veiligheid te menwerken met elkaar, en, nog belanghuis zou werken. Niet de hele week, maar rijker, voor de bedrijfscontinuïteit tijdens 2 à 3 dagen.” Als werkgever kan het je daar- Video conferencing maakt bepaalde aspec- waarborgen. Uniek is dat pexip flexibele opde pandemie.” om een competitief voordeel geven, omdat ten van werk een stuk gemakkelijker en kan ties biedt, wat klanten de mogelijkheid geeft hun eigen platform te bouwen en ontwerje de beste talenten aan kunt trekken. bijdragen aan een duurzamere toekomst. Aan het woord is Gustaaf Jansen, regional pen en hun data op te slaan in hun eigen Ook geven mensen aan dat ze vanuit huis “Door de inzet van je medewerkers op een sales director BeNeLux bij Pexip. “Echter, datacenters. Als ze via onze service data in efficiënter kunnen werken. Zo kunnen ze andere manier te regelen en meer online hier komen wel enkele uitdagingen bij kijde cloud opslaan zijn we volledig transpadeelnemen aan vergaderingen met collega’s, te werken wordt er minder gereisd, waarken. Zo heeft ieder bedrijf zijn persoonlijke klanten en partners uit verschillende lanrant over wat ermee gebeurd. We hebben door er tijd bespaard wordt en waardoor voorkeuren voor het soort software dat zij den, zonder onderbrekingen of het geluid een toegewijd team van security experts dat de CO2-uitstoot wordt teruggedrongen. gebruiken. Al deze systemen ‘communicevan de open kantoortuin. Voor de werknemer kan het ook een goede ervoor zorgt dat we GDPR compliant, ISO ren’ in hun eigen taal en als je samen wilt invloed hebben op de werk-privé balans, en JITC gecertificeerd zijn en blijven.” werken met elkaar of met externe partijen omdat ze tijd overhouden. Dat uurtje in de moeten die tools met elkaar verbonden file staan in de spits kan ingeruild worden “Uiteindelijk willen we zorgen dat mensen worden. Pexip is daarin de ‘vertalende’ voor een uur ontbijten met de kinderen of zich gehoord en gezien voelen en dat ze partij, zij verbinden verschillende systemen een uurtje sporten voor of na het werk.” op een meer efficiënte manier, face to face, om te zorgen dat iedereen kan communicekunnen samenwerken”, vertelt Jansen. ren via het platform dat hun voorkeur heeft, “Video conferencing oplossingen zonder De grote vraag en zorg die bij velen echter onafhankelijk van de technologie of device nog rest is de angst omtrent dataveiligheid. vertraging en van goede kwaliteit zorgen die zij hiervoor gebruiken.” dat men elkaar zonder problemen kan ont“Pexip is echt ontworpen voor de grotere bedrijven, met focus op de dienstverlemoeten. We willen dat ze zich veilig voelen Ook na de coronacrisis lijkt er een grote ners, de bancaire sector, industrie en de en de zekerheid hebben dat hun meetings rol weggelegd te zijn voor het gebruik van overheidsinstanties, organisaties waarbij privé zijn, en bieden ze de mogelijkheid veiligheid, privacy en goede kwaliteit boom vrijer te werken, waar ze maar willen. videocommunicatie. Dat betekent echter venaan hun prioriteitenlijstje hebben staan. Videomeetings kunnen net zo goed zijn als niet dat er geen ruimte meer is voor perOns bedrijf is opgericht door mensen met traditionele vergaderingen. Of zelfs beter!” soonlijk contact. Jansen: “Met deze tools maar één ding is duidelijk: de mogelijkhevele jaren ervaring in de video conferenkan je juist heel makkelijk snel samenkomen Daarnaast is het ook makkelijker om cing industrie. Zij begrijpen video als geen den van het IoT om de efficiëntie van het met je team, met één druk op de knop. De bijvoorbeeld afspraken in te plannen, ander en waren in staat een nieuw platform bedrijfsleven te verbeteren lijken eindeloos. meeste mensen zijn het echter niet gewend omdat steeds meer gebruikers kennis van te bouwen. Data security en privacy zijn Nieuwe oplossingen en succesverhalen blijom informeel met elkaar te communiceren videoconferencing hebben en organisaties via digitale platforms. Wat we nu zien is dat investeren in naadloze video samenwerking. onderdeel van de kernwaarden en er wordt ven de kop op steken. bedrijven werken aan een cultuur waarin “Als je op kantoor bent kan je bijvoorbeeld gebruik gemaakt van door de industrie Partner Content Pexip

”

Uiteindelijk willen we zorgen dat mensen zich gehoord en gezien voelen en dat ze op een meer efficiënte manier, face to face, kunnen samenwerken

pexip.com/#probeer

24 Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Luister naar de behoeften van de werknemers Facility Management

In drie dagen werkte heel Nederland vanuit huis en gaandeweg dwarrelde het stof neer in onze kantoren. Bedrijven en medewerkers ervaarden dat vooral het typische bureauwerk goed kan doorgaan thuis. Mits alle voorzieningen, zoals een goede laptop en een stabiel wifinetwerk, aanwezig zijn. Het thuiswerken is hiermee een vaste waarde geworden in bedrijven. Toch gaan we langzaam gedeeltelijk terug naar kantoor. Nu wordt duidelijk dat facility management niet meer is wat het was. Tekst: Féline van der Linde Foto: Bongkarn Thanyakij

“

Facility management

ineens top of mind bij aanvang van de coronacrisis”, vertelt Dr. Herman Kok, docent Facility Management aan Wageningen University. “Facility management heeft betrekking op ondersteuning van werk en de werkplekken en tijdens de coronacrisis zagen we dat de directie en HR daarin een stevige rol pakten. HR ontfermde zich over de medewerkers en of ze goed konden thuiswerken. Directie was en is bezig met de toekomst van huisvesting. FM richt zich vooral op een terugkeer naar kantoor. Want hoe faciliteren we een veilige terugkeer volgens de anderhalve-meter-maatregelen? Hoe houd was

Vragen aan Dorien Willems

Facility Management

We gaan langzamerhand met aanpassingen steeds meer naar kantoor. Maar veel bedrijven hebben moeite om beide manieren van werken, vanuit huis en op kantoor, te faciliteren. Hoe zorgen zij er bijvoorbeeld voor dat er niet te veel mensen naar kantoor komen en hoe houden de medewerkers voldoende afstand wanneer zij op kantoor zijn. Dorien Willems, Accountmanager Benelux bij Flexwhere licht toe. Tekst: Féline van der Linde

Facility management heeft betrekking op ondersteuning van werk en de werkplekken.

je voldoende afstand en wat doen we nu met de catering en de kantoortuinen?” op dit moment in het geding, gaat Kok verder. “Een gebouw met twaalf of dertien verdiepingen of zelfs nog meer is moeilijk omdat de mensen nu niet allemaal meer op een veilige manier met de lift omhoog kunnen. In een lift kan er immers niet voldoende afstand worden gehouden. Ook de binnenluchtkwaliteit kan problematisch zijn. Hoe kom je nu op tijd op de gewenste verdieping? Om de gebouwen coronaproof te maken wordt er volop samengewerkt door werkgevers en consultancybureaus, onderzoeksbedrijven en leveranciers. Deze tijd is ook voor de wetenschap ontzettend interessant. Om richting te geven aan de nieuwe werkelijkheid zullen we ons moeten baseren op nieuwe feiten en visies. De werkelijkheid met nieuwe ogen bekijken. Meer De hoogbouw is

dan ooit biedt wetenschappelijk onderzoek naar behoeften en impact ten aanzien van de werkomgeving de mogelijkheid om als werkgever nu de juiste dingen te doen.” werk-werkelijkheid zou het een enorme blunder zijn naar de situatie terug te willen gaan zoals die was voor de coronacrisis, aldus Kok. “Zowel thuis als op kantoor moeten medewerkers zich veilig voelen en zijn productiviteit en welzijn belangrijk. Medewerkers moeten zich gehoord voelen. Sommigen hebben grote moeite het thuiswerken, door het isolement en het minder zien van familie en vrienden. Dan is het heel belangrijk dat een werkgever zijn medewerker benadert om te vragen hoe het gaat en waar er nog behoefte aan is.” In deze nieuwe

dat onze huidige werkvorm, een hybride vorm waarin we thuis en op kantoor werken, een Het is duidelijk

vaste waarde zal worden in de toekomst. Zo hebben Twitter en Facebook al aangekondigd dat werknemers voor altijd thuis mogen blijven werken als ze dat willen. Ook werkhubs in de regio worden populair om dicht bij huis samen te werken. Mogelijk dat bedrijven een deel van het vastgoed gaan afgestoten of openstellen voor derden. Daar gaat sowieso een verschuiving plaatsvinden.” het hybride werken brengt ook een verschuiving in facility management met zich mee, besluit Kok. “Het gebouw zal op een andere manier gebruikt gaan worden en gezonde en schone ruimtes en binnenlucht worden prioriteit, zo niet onderscheidend. Kortom, we zijn terecht gekomen in een experimentele wereld van bedrijfshuisvesting en ondersteunende dienstverlening.” De verschuiving naar

Hoe ziet de toekomst van het ‘nieuwe’ werken eruit? “De toekomst is erop gericht dat mensen steeds meer zelf kunnen kiezen waar en wanneer ze werken. De output is belangrijker dan de uren en locatie vanaf waar men werkt. Doordat mensen zelf kunnen kiezen ontstaat er een betere privé/werkbalans. En teams werken resultaatgerichter, omdat ze samenkomen met een doel. Het kantoor dient als ontmoetingsplaats, om mensen in de ogen te kunnen kijken, te leren en ervaren van collega’s, projecten te doen, de cultuur en identiteit van de organisatie te voelen. Maar ook het thuiswerken zal grotendeels blijven.” Waar lopen bedrijven nu tegenaan bij het terugkeren naar kantoor? “Voor veel organisaties betekent de anderhalve-meter-economie een snelle en onverwachte invoering van flexwerken. Bedrijven lopen ertegenaan dat niet iedereen tegelijk naar kantoor kan, medewerkers niet voor een dichte deur willen komen te staan, veiligheid en hygiëne erg belangrijk zijn geworden en routing binnen het kantoor ook. Een oplossing hiervoor is een spreiding van werktijden en dagen. Een app kan bedrijven helpen om haar medewerkers inzicht te geven in beschikbare werkplekken, of collega’s aanwezig zijn, waar ze zitten en hen de mogelijkheid geven voordat ze van huis weggaan alvast een werkplek te reserveren. Hygiëne is daarbij ook erg belangrijk. Zorg dat medewerkers hun eigen bureau kunnen schoonmaken of maak gebruik van een schoonmaakrapport waarop te zien is welke werkplekken gebruikt zijn zodat de schoonmaak deze plekken nog wat intensiever kan reinigen. Er zijn veel bureaus die aan elkaar vastzitten. Om niet een hele verbouwing te hoeven organiseren, kan je werkplekken blokkeren.” Wat kan er nog beter in de transitie van gedeeltelijk thuis en op kantoor werken? “Goede afstemming is belangrijk tussen HR/FM/IT. En kijk daarbij goed naar de afgelopen periode. Hoe hebben medewerkers de coronaperiode ervaren en waar hebben ze nu behoefte aan? In hoeverre wil je besparen op m2 of kan je de ruimte anders invullen om medewerkers nog beter te voorzien in behoeften? Welke tools hebben medewerkers nodig om goed te kunnen functioneren? En hoe zorg je dat je medewerkers zich prettig voelen op hun thuiswerkplek/ kantoor? Speel hier samen op in, stel een beleid op naar aanleiding van de terugkoppeling van je medewerkers en zorg zo voor een optimale thuis- en kantoorwerkplek.” ADVERTENTIE

The Portable Swab Shield

COVID-19 INNOVATION

95 % RISK REDUCTION: OF COVID-19 DROPLETS TRANSMITTANCE

IMPROVE: EMPLOYER PROTECTION PATIENT SAFETY

DECREASE THE USE OF PPE INCREASE COST EFFICIENCY Incorporate The Portable Swab Shield in all PCR-testing. STOP COVID-19

portable_swab_shield_trsc_se_english.indd 1

Visit us: www.trsc.se E: globalsales@trsc.se P: +46 40 63 65 430 2020-09-14 12:44

THE WORKPLACE OF THE 21ST CENTURY

VAN DROOM NAAR WERKELIJKHEID Een tropisch werkplekconcept waar innovatie, duurzaamheid, gezondheid en verbinding samenkomen. Een living lab, om ideeën te testen en met de nieuwste technologieën te experimenteren. Een ontmoetingsplaats waar start-ups, studenten, en medewerkers, klanten en partners van Planon kennis uitwisselen en elkaar inspireren. Dé werkplek van de 21ste eeuw aan de Wijchenseweg in Nijmegen is een feit.

INNOVATION CAMPUS

WELKOM OP DE PLANON INNOVATION CAMPUS

U bent van harte uitgenodigd om onze Planon Innovation Campus met eigen ogen te aanschouwen. Bel voor een afspraak of meer informatie naar 024 641 3135.

P L A N O N S O F T WA R E.C O M

26 Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Klantvriendelijker processen door digitale ondertekening van contracten International Business

Een fysieke handtekening van de klant was tot voor kort altijd nodig bij BMW Financial Services. De introductie van digitaal ondertekenen bracht snelheid in de processen. Laurent Schmit, manager new business bij BMW Financial Services: “Klanten zijn soms nog huiverig, maar wij kunnen hen garanderen dat deze nieuwe werkwijze volstrekt veilig is.” Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto & Andrea Piacquadio

Doordat wij zijn overgestapt op digitale ondertekening is onze foutmarge sterk gereduceerd en besparen we gezamenlijk zo’n drie kwartier per klant.

Laurent Schmit Manager new business bij BMW Financial Services

digitaal kunnen identificeren en hiermee aan de richtlijnen vanuit WWFT te voldoen, was het voornaamste argument voor BMW Financial Services om zich vorig jaar te gaan verdiepen in digitale ondertekening. Al snel lagen de voorwaarden et op afstand

waaraan een leverancier moest voldoen op tafel. Laurent Schmit. “Toen wij overstapten op digitaal ondertekenen hechtten wij met name waarde aan nauwkeurigheid en veiligheid van de service. Na een vergelijking van aanbieders kwamen wij uit bij onze huidige oplossing, niet in de laatste plaats omdat we zagen dat hiermee de customer journey nog verder zou verbeteren.” hoe digitale ondertekening in zijn werk gaat: “We maken voor de identificatie gebruik van iDIN. Dat werkt via hetSchmit legt uit

zelfde platform als iDEAL. Via iDIN ontvangen wij de identificatiegegevens van een klant, waarna zij direct overeenkomsten kunnen accorderen.” Belangrijk te beseffen is het gegeven dat data die zijn doorgegeven via iDIN worden gematcht met de gegevens die een partij zoals BMW Financial Services van de tekeningsbevoegde heeft ontvangen. De klant ontvangt zijn contract via de mail. Het enige dat de klant nog hoeft te doen, is in te loggen met iDIN met behulp van zijn bankpas om zichzelf te identificeren en het contract te kunnen ondertekenen. Is er

een match, dan wordt direct een automatisch proces in gang gezet, met als resultaat een gewaarmerkte kopie van de overeenkomst. Vervolgens wordt deze kopie naar de verschillende partijen gestuurd. Een belangrijk voordeel

voor Schmit is de gebruiksvriendelijkheid van het platform. “Wanneer je eenmaal gewend bent aan digitale ondertekening van documenten, wil je niet meer terug. Daar komt bij dat we de complete look en feel hebben kunnen aanpassen aan onze merken. Dat is essentieel wanneer je

verschillende merken voert, zoals wij bij BMW Financial Services. Hoewel de kleinere foutkans door veel klanten als absoluut pluspunt wordt beschouwd, trekt vooral de tijdwinst geïnteresseerden over de streep. Contracten moesten tot voor kort fysiek worden ondertekend, digitaal ingescand en vervolgens volledig worden nagelopen. Ontbrak er informatie? Dan volgde een telefoontje naar de verkoper. Dit is nu verleden tijd.”

foutmarge sterk gereduceerd en besparen we gezamenlijk zo’n drie kwartier per klant. Dat scheelt enorm. En het is nog klantvriendelijker ook. Want uiteindelijk is dat waar het bij ons om draait. Wij bieden financieringen op maat evenals leaseoplossingen, zowel privé als zakelijk. Daarbij willen wij alle zorgen van onze klanten overnemen. Als wij worden ontzorgd in onze processen kunnen we onze klanten garanderen wat zij van ons mogen verwachten: zorgeloos rijplezier."

Schmit besluit: “Door-

wij zijn overgestapt op digitale ondertekening is onze dat

ADVERTENTIE

Automatiseer je overeenkomsten

door middel van elektronisch ondertekenen en ID verificatie (iDIN) Financiële overeenkomsten Customer en/of employee on boarding Contract management

ellen.hermans@scrive.com or +31 (0)6 15047306

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit 27 analysenederland.nl

Duty of care: zorgeloos zakenreizen International Business

Wat gebeurt er als je werknemers tijdens een overzeese business trip ontvoerd worden? En hoe zit het in dit soort gevallen met de verantwoordelijkheid van werkgevers? Tekst: Joris Brussel Foto: Bruce Mars

p dergelijke

kan het Centre for Safety and Development (CSD) antwoord geven. Zij ondersteunen organisaties wiens werknemers in onveilige landen verblijven. Toen Ebe Brons in 2004 begon met Duty Of Care, oftewel travel risk management, stond deze dienstverlening nog niet op de kaart. “Sommige bedrijven beseften zich niet hoe ver hun aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid voor hun personeel in het buitenland reikt. Rechters redeneren: het is lastig om toezicht te houden op uw werknemers in het buitenland, daarom heeft u juist de plicht om uw mensen zo goed mogelijk voor te bereiden op risico’s.” En uitgerekend die voorbereiding neemt Brons voor zijn rekening. vragen

is de kans aanwezig dat er een baksteen naar beneden valt. Dit is een voorzienbaar risico waar je volgens de wet een redelijke maatregel voor moet

toepassen. In dit geval: je personeel een helm laten dragen. In het Nederlands wetboek staat omschreven wat de zorgplicht van werkgevers is, maar de voorzienbare risico’s in het buitenland zijn niet uitgekristalliseerd. Het is lastig dat het voorzienbare risico per land en per activiteit verschilt. Ga je als hulporganisatie een meisjesschool openen in België, dan is er niets aan de hand. Maar doe je dat in een orthodox islamitisch land, dan ligt dat even anders. Daarom is een maatgerichte risicoanalyse van belang. taken van het bedrijf is om werknemers goed voor te bereiden op mogelijke gevaren. Brons: “Militairen krijgen een halfjaar training voor ze naar oorlogsgebieden gaan. Ontwikkelingshulpverleners die rechtstreeks uit de Een van de

schoolbanken komen niet. Daarom trainen we deze laatste groep via realistische simulaties. Als je hebt ervaren hoe het is als ontvoerders je met een Kalasjnikov onder schot houden, kun je daar beter op anticiperen als dit daadwerkelijk een keer voorkomt.”

aan om het veiligheidsplan heel simpel te houden. “De verantwoordelijkheid van bedrijven voor hun personeel gaat ver, maar als je je veiligheidsplannen overdrijft dan verzand je. Begin daarom eenvoudig. Maak bijvoorbeeld afspraken met je medewerkers over het feit dat ze het hotel ’s nachts niet verlaten. Vanuit deze gedragsregels kun je het veiligheidsbeleid geleidelijk uitbouwen. En op deze manier hoeft het niet kostbaar te zijn”, verklaart Brons. Brons raadt wel

Ook moeten bedrijven

speciale aandacht besteden aan verzekeringen, wanneer hun medewerkers naar gevaarlijke landen afreizen. “Weinig mensen weten dat veel reisverzekeringen geen dekking bieden in gevaarlijke landen. Zelfs niet als je als bedrijf werelddekking hebt afgesloten. Daarom moet je altijd opletten dat je voor je personeel voor een molestverzekering kiest.” hij nog een praktische tip: houd in de gaten waar je medewerkers zich bevinden. “Er bestaan genoeg apps die real-time inzicht geven in waar je medewerkers zich op dat moment bevinden. Als de veiligheidssituatie in een land omslaat, kun je hen dan snel contacten om te overleggen hoe ze hun veiligheid kunnen verbeteren.” Tot slot heeft

Facility management moet betrokken worden bij de bedrijfsstrategie International Business

Facility management wordt door vele bedrijven beschouwd als een dienstverlenende afdeling binnen de organisatie. Service units die diensten als de catering, schoonmaak en diensten op het gebied van het gebouw aansturen. Echter, de vraag is of we facility management daarmee niet tekort doen. Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

Facility Management zou namelijk een nuttige bijdrage kunnen leveren aan de strategievorming van bedrijven, aldus professor Ed Vosselman, dean of research bij IFMEC. “Dat zien we al bij de ontwikkelingen rondom het kantoor tijdens de coronacrisis. De facility manager is degene die het thuiswerken mogelijk maakt. Dat soort kennis is heel bruikbaar bij het vormen van een strategie.” Zeker nu we onze weg naar het kantoor weer terugvinden kan de facility manager een grote bijdrage leveren. “Ze hebben heel veel kennis over de inrichting van het gebouw en de services daarin”, vertelt Vosselman. “Zij kunnen het topmanagement dus goed adviseren over het inrichten van de organisatie op zo’n manier dat de veiligheid gewaarborgd blijft wanneer men terugkeert naar kantoor. We moeten FM daarom minder zien als een serviceafdeling en hen een meer adviserende rol toekennen.” De rol die facilty management nu speelt, is vooral georganiseerd vanuit efficiency, stelt Vosselman. “Als je facility management ziet als een leverancier van diensten is het makkelijker om dat uit te besteden. De laatste jaren hebben we alles zo goedkoop mogelijk willen doen en veel gestandaardiseerd. Wil je echter innovatie stimuleren, en daar gaan we de komende jaren naartoe, dan moet je FM echt gaan betrekken bij de besluitvorming. Zeker in een tijd waarin alles razendsnel verandert moeten we meer gaan bezinnen op de economie van de toekomst en voortdurend gaan nadenken over hoe we dingen anders kunnen doen. Anders blijf je simpelweg niet bij. Innovatie is van levensbelang voor een organisatie en op lange termijn belangrijker dan efficiëntie. Daarom zou de rol van FM ook moeten veranderen.”

Op een bouwplaats

Een van de taken van het bedrijf is om werknemers goed voor te bereiden op mogelijke gevaren.

Professor Ed Vosselman Dean of research bij IFMEC ADVERTENTIE

Ga veilig op zakenreis met Dyami Bij veel bedrijven regelt een personal assistent of office manager de zakenreizen voor de werknemers en management. De tickets en hotels worden geboekt en dat is het. Maar hoe staat het eigenlijk met de persoonlijke veiligheid van de reizende medewerkers? Zijn de risico's en dreigingen in kaart gebracht? En wordt er aandacht besteed aan het veilig werken op de laptops of smartphones die meegaan? Dyami biedt een dienst aan, in abonnementsvorm, waarbij uw organisatie o.a. toegang tot een security advisor krijgt, die je te allen tijde veiligheids vraagstukken kan voorleggen. Denk ook aan het vormgeven van een veiligheids reisbeleid en het verzorgen van een goede informatiepositie over de mogelijke dreigingen die er bestaan. De passende maatregelen die genomen kunnen worden zorgen ervoor dat men zich primair met de business kan bezig houden. “Daarmee zijn wij uniek in wat wij doen”, vertelt Eric Schouten, directeur van Dyami en voormalig medewerker van de Algemene Inlichtingen en Veiligheids-

dienst (AIVD). “Ons team, bestaande uit culturele antropologen, luchtvaart experts, maar ook voormalig leden van de special forces van het Nederlands leger kunnen vanuit deze diverse achtergronden tot oplossingen komen omtrent het veilig reizen voor bedrijven. Wij brengen de kennis die wij in huis hebben over, door bij de klant die op zakenreis gaat trainingen en voorlichting te geven. Via ons security navigation concept leert men om met een andere en veiligere mindset op zakenreis te gaan. Goede voorbereiding is key.” Ook COVID-19 was voor Dyami schakelen. Al snel gingen wij reizigers adviseren hoe zij terug konden keren naar Nederland. Soms waren we met ons team twee weken lang bezig om één persoon te begeleiden naar Nederland, waarbij niet de inkomsten maar onze kennis en netwerk inzetten om anderen te helpen de allerbelangrijkste drijfveer was." Met die reden ondersteunen wij ook Stichting Luchtvaart Zonder Grenzen, bijvoorbeeld met analyses over landen waar zij humanitaire projecten uitvoeren.

Dyami ondersteunt bedrijven die internationaal ondernemen. Wij hebben reisvoorbereid.nl opgericht om ervoor te zorgen dat iedere zakelijke reiziger veilig op reis kan. Veel reizigers zijn zich er niet van bewust dat hun iets kan gebeuren tijdens het ondernemen in het buitenland, maar het zou zonde zijn als de ‘kroonjuwelen’, oftewel zeer gevoelige bedrijfsinformatie, gestolen worden door criminelen of zelfs inlichtingendiensten. Helaas kan het iedereen overkomen.” Een kleine investering in veiligheid kan de grote investeringen die gedaan worden in bijvoorbeeld een innovatief bedrijf veilig stellen. Het is nu de kans om uw mensen te trainen voordat zij weer op zakenreis naar het buitenland gaan, besluit Schouten. “Wij helpen u en uw bedrijf graag om te voldoen aan de wettelijke duty of care verplichting". Ga voor meer informatie naar www.reisvoorbereid.nl.

Dyami is een adviesbureau gespecialiseerd in veilig reizen en ontzorgt organisaties in het omgaan met reisrisico's. www.dyami.services | 030-2072120

28 Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Gat tussen bedrijven en aanbieders van cyberveiligheid kleiner International Business

Op de werktelefoon, werklaptop en werkplek werken medewerkers met vertrouwelijke informatie van een organisatie. Het functioneren van een organisatie kan in gevaar komen op het moment dat kwaadwillenden toegang tot de gevoelige informatie van de organisatie willen krijgen. Dossiers kunnen hierdoor beschadigd raken, informatie kan niet meer juist zijn of kan naar buiten lekken. Ook kunnen (informatie)systemen onklaar worden gemaakt. Om dit te voorkomen is een bepaalde vorm van cyberbeveiliging nodig. Tekst: Féline van der Linde Foto: Philipp Katzenberger & Arenda Oomen Oldengarm

Petra Oldengarm Directeur Cyberveilig Nederland

Het aanbod van cyberbeveiligingsoplossingen is enorm.

elke cyberbeveiliging

geschikt is voor een organisatie hangt af van het risico dat een organisatie loopt met zijn informatie en systemen. Daarnaast speelt een financiële overweging ook een belangrijke rol, vertelt Cyberveilig Nederland directeur Petra Oldengarm. “Niet alle bedrijven hebben een groot budget voor cyberveiligheid en zij denken soms ook nog niet goed na over hun cyberbeveiliging. Bovendien kiest een bedrijf vaak pas voor cyberbeveiliging wanneer zij slachtoffer zijn geweest van een groot incident. Investeren in cyberveiligheid betaalt zich, als alles goed gaat, in niets uit. Komt het dan doordat je de juiste beveiliging hebt of omdat

niemand heeft geprobeerd je organisatie te hacken?” van een hack kunnen behoorlijk groot zijn, gaat Oldengarm verder. “Wanneer een systeem uitvalt in een grote fabriek kan de schade heel rap oplopen doordat niemand meer kan werken. Ook op het gebied van integriteit kunnen de gevolgen van een hack groot

Maar de gevolgen

zijn. Bijvoorbeeld bij een bedrijf dat voedsel maakt op basis van recepten in een computersysteem, kan een hack grote gevolgen hebben voor de voedselveiligheid als deze recepten niet meer kloppen. Ten slotte, kan een hack grote gevolgen hebben wanneer bijvoorbeeld een medisch dossier ineens op straat blijkt te liggen.” cyberbeveiligingsoplossingen is enorm, aldus Oldengarm. “Ga eerst na wat de kroonjuwelen zijn binnen je bedrijf. Wat zijn de gevolgen als er een probleem optreedt? Aan de hand daarvan kun je bepalen wat je kan doen. Er zijn bijvoorbeeld een aantal basis beveiligingsmaatregelen zoals het inzetten virusscanners, firewalls en Het aanbod van

Niet alle bedrijven hebben een groot budget voor cyberveiligheid en zij denken soms ook nog niet goed na over hun cyberbeveiliging.

het maken van back-ups. En aan de hand van de risico’s die je loopt doe je meer aan cyberbeveiliging. Een Mobile Device Management systeem binnen bedrijven gebruiken kan ervoor zorgen dat de kans op een hack en de gevolgen ervan worden verkleind. Aan een Mobile Device Management systeem worden namelijk mobiele apparaten gekoppeld waarvan bijvoorbeeld op afstand belangrijke gegevens kunnen worden gewist als ze vermist zijn geraakt of die met een extra (lange) pincode kunnen worden beveiligd. Hierdoor wordt de beveiliging op afstand bewaakt en daardoor beter.” moet er meer rekening gehouden worden met spionage, In het buitenland

gaat Oldengarm verder. “Wanneer een organisatie bijzondere technologie heeft ontwikkeld moet deze goed beschermd worden, zeker in het buitenland. Ik raad bedrijven die met gevoelige informatie naar het buitenland gaan dan ook aan om met een lege laptop, of bijna lege laptop, te gaan reizen en alleen de documenten mee te nemen die tijdens de reis nodig zijn. Daarnaast is er een aantal basisdingen die je kunt doen om de kans dat je slachtoffer wordt van bijvoorbeeld spionage te verkleinen. Laat bijvoorbeeld je laptop niet onbeheerd achter in de auto of een hotel. Ook een tablet zou ik niet achterlaten, want die zendt wifi signalen uit die kunnen worden opgevangen wanneer iemand langs de auto loopt. Het devies blijft, zeker in het buitenland, verlies je eigendommen niet uit het oog. Dat is soms misschien ongemakkelijk, maar de gevolgen kunnen groot zijn wanneer het misgaat.” zijnde een goede inschatting van hoe groot het risico is wanneer je gehackt wordt, besluit Oldengarm. “Laat je aan de hand daarvan goed informeren, zodat je de maatregelen kiest die je organisatie nodig heeft en daarmee goed beveiligd bent tegen online hackers.” Maak als bedrijf

ADVERTENTIE

Veilig mobiel werken dankzij Zero Trust Thuiswerken is inmiddels gemeengoed door de coronacrisis. Maar hoe veilig gebeurt dit? MobileIron geeft een aantal tips. Organisaties zijn de afgelopen maanden druk geweest om ervoor te zorgen dat medewerkers vanuit huis kunnen werken. De techniek die dit mogelijk maakt, staat inmiddels. Daarbij wordt gebruik gemaakt van applicaties die toegang bieden tot bedrijfsgegevens in de cloud of in het datacenter van de organisatie. De volgende stap is ervoor zorgen dat op afstand werken ook op een veilige manier gebeurt. Want hoewel je binnen organisaties geen laptop zult vinden zonder antivirusscanner of andere beveiligingstoepassingen, is dat voor mobiele devices vaak nog niet het geval. Maar hoe zorg je ervoor dat werknemers veilig toegang hebben tot

bedrijfsgegevens via hun mobiele device? MobileIron adviseert beveiliging volgens het Zero Trustprincipe. Hierbij wordt alles en iedereen die toegang wil tot de bedrijfsgegevens getoetst op basis van het securitybeleid. Dit gebeurt op de volgende drie niveaus:

2. Applicatie Een tweede check vindt plaats op de applicatie die gebruikt wordt om toegang tot gegevens te verkrijgen. Door gegevens bijvoorbeeld alleen toegankelijk te maken via beheerde apps hebben organisaties controle om datalekken te voorkomen.

1. Device Is het device waarmee een medewerker toegang wil te vertrouwen? Met behulp van een Unified Endpoint Management (UEM)-oplossing worden alle devices (of het nu gaat om smartphones, tablets, laptops of desktop pc’s) vanuit één omgeving beheerd. Heeft een device bijvoorbeeld niet de laatste systeemupdate geïnstalleerd, dan zou dat een reden kunnen zijn om geen toegang te verlenen.

3. Netwerk Een derde check is op het netwerk dat gebruikt wordt om de gegevens te benaderen. Een voorbeeld van een beproefd recept dat hackers gebruiken is de man in the middle-aanval, waarbij ongewild data onderschept kan worden. Een gebruiker zal daar wellicht intrappen, een Zero Trust-beveiligingsoplossing niet. Om helemaal beveiligd te zijn, is het advies dat organisaties het gebruik

van wachtwoorden uitbannen. Gekraakte wachtwoorden zijn namelijk de belangrijkste oorzaak van datalekken. Mogelijkheden hiervoor zijn reeds beschikbaar door bijvoorbeeld gebruik te maken van een authenticiteit-certificaat in combinatie met een biometrische factor (bijvoorbeeld een vingerafdruk) als veiliger alternatief.

www.mobileiron.com/en

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit 29 analysenederland.nl

Risk- & Insurance Management is weer een vak geworden

Digitale kroniek

Risk Management

De laatste jaren is het steeds belangrijker geworden voor bedrijven dat er wordt nagedacht over eventuele risico’s. Grote bedrijven zijn daar ook toe gedwongen doordat zij een risk paragraaf moeten meenemen in hun financieel verslag. Aan de hand van de eventuele risico’s kunnen bedrijven zich daarvoor verzekeren.

Thijs van Rooden Vicevoorzitter van het Genootschap voor Risicomanagement en werkzaam als IT risk officer bij Schiphol

Bedrijven moeten zich beter voorbereiden op risico’s Profiel

Tekst: Féline van der Linde Foto: energepic.com

je dat veel bedrijven in directe stress zijn geraakt en komt direct de vraag of er compensatie kan komen voor het bedrijf, vertelt Adri van der Waart, voorzitter van de NARIM, Nederlandse Associatie van Risk & Insurance Managers. “Er is vooraf niet echt nagedacht over het risico van de COVID-19 pandemie. Een pandemie stond op nummer zestig van de risicolijst voor bedrijven. Dat geeft dus aan hoe reëel een pandemie als risico voor bedrijven was. Bedrijven moesten dus snel gaan schakelen en eerst omgaan met de acute stress die er heerste. Daarna kwam het belang van de medewerkers. Gaan zij thuiswerken of deels thuiswerken? Hoe kan dat worden gefaciliteerd?” oor COVID-19 zie

En hoe nu

verder, aldus Van

De afgelopen tien jaar is de verzekeringsmarkt alleen maar goedkoper geworden.

der Waart. “Men zal blijven thuiswerken, er zullen minder kantoren nodig zijn en er wordt nu nagedacht over wat te doen als er weer een pandemie uitbreekt of een tweede golf komt van COVID-19. Zo zijn er plannen voor een verzekeringscollectief, zodat de overheid niet nog een keer massaal moet bijspringen.” jaar is de verzekeringsmarkt alleen maar goedkoper geworden, gaat Van der Waart verder. “We noemen dat een zachte markt. De prijzen voor verzekeringen zijn goedkoper geworden, verzekeraars hebben vanwege concurrentie geen hoge premies durven vragen voor de verzekeringen”, volgens Van der Waart. “Nu zie je dat de verzekeringsmarkt hard wordt geraakt, het verDe afgelopen tien

mogen is gedaald en de rente nog steeds laag is.” Dat betekent nog steeds grote onzekerheid voor de verzekeraar, die door deze stress meer geld nodig heeft en daarom meer premie zal vragen, gaat Van der Waart verder. markt betekent dus een premieverhoging en dat willen wij juist niet. Daar zit de stress in de markt en die laat zich lastig voorspellen.” “Onrust in de

je wilt verzekeren, is voor ieder bedrijf een andere afweging, en is afhankelijk van wat je nodig hebt. Aansprakelijkheid is de rode lijn in elk vakgebied. Wanneer bestuurders de juiste maatregelen tijdig nemen zijn de risico’s onder controle, nemen de bedreigingen af en kun je achteraf niet het ver“Wat en hoeveel

wijt krijgen dat je als bedrijf zijnde niets hebt gedaan.” risico’s niet kunt voorkomen of zelf kan opvangen, dan denk je na over verzekeringen, besluit Van der Waart. “De laatste jaren was de markt eenvoudig en zijn de premies alleen maar goedkoper geworden. Dat is nu verleden tijd. Bedrijven moeten risico’s incalculeren en verzekeringen regelen, waar nodig. Maar de eenvoud is weg. Behalve premieverhogingen zien we ook verzekeraars afhaken, niet bereid om de risico’s te willen verzekeren dan wel de voorwaarden uithollen. Het is een puzzel geworden om de risico’s te beoordelen en op de juiste wijze te verzekeren. En daarmee is het riskmanagement weer een vak geworden.” Waar je de

Voor veel bedrijven behoorde COVID-19 niet tot ingecalculeerde risico’s. Maar waarom eigenlijk niet? Een risico is een onzekere gebeurtenis die (grote) effecten heeft op de doelstellingen van een bedrijf of de persoonlijke doelstellingen van haar werknemers. Risicomanagement vindt plaats op verschillende lagen binnen een organisatie, zowel op operationeel als strategisch niveau. Het werk wat je vandaag doet, is gekoppeld aan risico’s. Thijs van Rooden, Vicevoorzitter van het Genootschap voor Risicomanagement en werkzaam als IT risk officer bij Schiphol, licht toe waarom juist in deze onzekere tijden meer aandacht moet komen voor risicomanagement. Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

Wat heeft de coronacrisis met het risicomanagement binnen organisaties gedaan? “Het is een moment voor reflectie voor veel organisaties. Zeker ook voor de risicomanagers. In november zag je dat corona China teisterde. De snelheid waarmee dit risico zich manifesteert tot een pandemie is onderschat en de impact ervan is onderkend. Veel organisaties zijn in maart door de gevolgen ervan overrompeld. Een pandemie staat in de top 20 van emerging risks, maar als het zich dan manifesteert, dan lijken we toch verbaasd. Dat geeft stof tot nadenken. Hoe zorgen we ervoor dat dit in de toekomst anders wordt aangepakt? Het is belangrijk te kijken naar de risico’s die wereldwijd impact hebben. Je ziet elke vijf à tien jaar een aardschok plaatsvinden, zoals de 9/11 ramp en de financiële crisis in 2007. En iedere keer laten we ons er weer door verrassen.

Het gehele artikel leest u op: analysenederland.nl

ADVERTENTIE

Creëer een veilige werkomgeving en bescherm de gezondheid van je medewerkers.

ALL DONE WITH THIS SMALL DEVICE The Inﬂoow contact tracer

De INFLOOW Contact Tracer Het slimme hulpmiddel om verspreiding van COVID-19 binnen bedrijven tegen te gaan. De INFLOOW Contact Tracer kan gebruikt worden in alle gebouwen en locaties waar een vaste groep mensen aanwezig is zoals productieomgevingen, zorginstellingen, kantoren en distributiecentra. De tracer registreert volledig anoniem en slaat geen persoonlijke- of GPS gegevens op. Voor meer informatie:

www.inﬂoow.com LOADED WITH INNOVATION

30 Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit analysenederland.nl

Sunny de Roo, Business Development Director bij YES!Delft, en Niels Bogerd, Chief Operating Officer bij YES!Delft startup SenseGlove.

Met Innocubes versnelt YES!Delft corporate innovatie International Business

Tech incubator YES!Delft werd in 2005 opgericht met het doel om kennis van de TU Delft naar de markt te brengen. YES!Delft doet dit door versnelt innovatieve ideeën en technologieën om te zetten naar succesvolle bedrijven, door middel van startup programma’s en diensten. Deze bewezen doeltreffende aanpak heeft er onder andere toe geleid dat ook de Erasmus Universiteit Rotterdam dit jaar toe is getreden als grootaandeelhouder van YES!Delft. Daarbij is de broedplaats van technologische innovaties zich de afgelopen drie jaar ook steeds meer gaan ontwikkelen op het gebied van corporate innovatie, waaruit de dienst Innocubes is ontstaan. Tekst: Féline van der Linde Foto: YES!Delft

“

hun innovatiemotor”, vertelt Sunny de Roo, Business Development Director bij YES!Delft. “Daarbij ligt de focus op drie pijlers. De eerste pijler richt zich op het definiëren en executeren van een innovatiestrategie door middel van Board Sessions en Masterclasses. Bij de tweede pijler ligt de focus op het scouten van ideeën en technologieën, die vervolgens worden verbonden aan corporate uitdagingen. Denk hierbij aan Hackathons of Challenges. De laatste pijler richt zich op het bouwen van nieuwe innovatieve oplossingen. Hiervoor hebben wij de diensten TechLab en YES!Ventures opgezet.”

corporates te bouwen”, stelt Sunny. “Zo hebben we voor Schenkeveld, een tomatenkwekerij, een prototype gebouwd voor het afvalprobleem waar de kwekerij mee zat. Het is moeilijk mensen op te leiden om de juiste, rijpe tomaat te plukken, waardoor zij veel afval creëren. Het team van Innocubes is daarom samen met een aantal startups uit het YES!-

Delft ecosysteem begonnen met het bouwen van een technologie die precies de juiste rijpheid van tomaten kan meten en kan aangeven wanneer die geplukt kunnen worden. Zo kan iedereen de juiste tomaten plukken en hoeft er minder weggegooid te worden.” Innocubes aanbiedt zullen altijd maatDe diensten die

werk blijven, gezien geen enkele uitdaging hetzelfde is. “Wij kunnen ons altijd richten op waardecreatie, daar waar wij als non-profit organisatie geen winstoogmerk hebben. Door te focussen op innovatie, technologie en impact en daarbij samen tot oplossingen te komen, zorgt Innocubes ervoor dat bedrijven kunnen groeien en floreren, ook in de toekomst.”

De diensten die Innocubes aanbiedt zullen altijd maatwerk blijven, gezien geen enkele uitdaging hetzelfde is.

Met de unieke services van Innocubes ondersteunen wij bedrijven in het bouwen en starten van hun innovatiemotor. “TechLab en YES!Ventures

services van Innocubes ondersteunen wij bedrijven in het bouwen en starten van Met de unieke

zijn twee unieke diensten waarmee we instaat zijn om specifieke oplossingen en nieuwe startups voor

Tech incubator YES!Delft werd in 2005 opgericht met het doel om kennis van de TU Delft naar de markt te brengen.

Innovatieve Gezondheidszorg & Bedrijfscontinuïteit

analysenederland.nl

Alternatief corona-app voor de grootindustrie Risk Management

De behoefte aan een alternatief voor de corona-app kwam vanuit de industrie. Zeker nu de cijfers van het aantal besmettingen weer oplopen, maar de economie draaiende moet worden gehouden, is een alternatief voor de corona-app voor de industrie, fabrieken, grotere kantoren en distributiecentra gewenst. Dit omdat in industriële omgevingen, zoals fabrieken, telefoons niet zijn toegestaan en achter moeten blijven in de lockers. Voor deze doelgroep is een corona app op je telefoon dus niet toepasbaar. Tekst: Féline van der Linde Foto: Tiger Lily

“

aan het denken”, vertelt Erik Ekkel, IT director bij Arhma gevestigd in Deventer. “In een grote fabriek of distributiecentrum is het ontzettend lastig om anderhalve meter afstand te houden. En wanneer een medewerker positief getest is op corona is het belangrijk om aan te tonen met wie deze medewerker heeft samengewerkt. Wanneer je dat niet kunt aantonen is de kans groot dat de gehele fabriek dicht moet en dat wil het management natuurlijk te allen tijde voorkomen. “Dat zette mij

Daarnaast is het belangrijk om hoog-risico besmettingen zo snel mogelijk te isoleren. Daarop hebben we de slimme Infloow Contact Tracer ontwikkeld, die gedragen kan worden met een koord om de nek of aan de broekriem door middel van. een sleutelhanger. De Contact Tracer toont aan met wie een medewerker allemaal in contact is geweest binnen anderhalve meter en hoelang dit contact geduurd heeft zonder daarbij de privacy van de medewerker te schenden. Via een beveiligde app, die beschikbaar is via Apple en Android, kan de tracer worden uitgelezen om precies te kijken welke medewerkers risico lopen en eventueel besmet kunnen zijn. Zo kun je ervoor zorgen dat de overige werknemers gewoon kunnen doorwerken en je alleen de medewerkers die risico lopen kunt contacteren en isoleren. Wij hadden de hardware componenten al liggen, hebben vervolgens speciale software ontwikkeld, de behuizing en een dashboard waarin de resultaten zichtbaar worden. Zo was de tracer uiteindelijk erg snel gerealiseerd.” dat bedrijven de tracers geleverd krijgen, worden zij ook geadviseerd hoe het beste om te gaan met de tracers en de koppeling met de werknemer, aldus Ekkel. “Bij veel grote bedrijven of fabrieken is er een security officer, of zelfs een arts of verpleegster

aanwezig. Bij de wat kleinere bedrijven kun je iemand op de HR-afdeling aanwijzen die de tracers registreert en uitdeelt aan de medewerkers, wanneer dat nodig is.” De app is beveiligd met een pincode die alleen bekend is bij deze HR-medewerker of afdeling. Deze wordt alleen gebruikt op het moment dat er iemand van het bedrijf positief is getest. De resultaten uit de tracer worden ingeladen in een dashboard zodat in een oogopslag duidelijk is welke andere werknemers risico lopen. “Daarnaast kijken we

naar andere mogelijkheden waar we de Contact Tracer kunnen gaan inzetten. Op dit moment is het nog lastig om grote beurzen te organiseren, maar daar gaan we wel weer naartoe. Om beurzen en evenementen in de toekomst coronaproof te organiseren,

kan bij binnenkomst de tracer gekoppeld worden aan de badge van de bezoeker, net als dat we nu ons 06-nummer bij de restaurants moeten achterlaten.” Op zo’n event kan de corona app ook worden ingezet, maar als maar twintig procent van de bezoekers die app heeft, dan werkt dat niet en is een tracer, die iedereen draagt als een soort badge, een beter hulpmiddel, volgens Ekkel. naar mogelijkheden om de Contact Tracer meer toepassingen te kunnen geven, door bijvoorbeeld geluid te maken als iemand binnen anderhalve meter staat. Contact tracing en virussen zoals COVID-19 zullen ook in de toekomst onderdeel blijven van onze samenleving, zeker zolang er nog geen vaccin is. Daarmee is de tracer een blijvende toepassing”, besluit Ekkel.

Digitale kroniek

Connie Maathuis Directeur van de Nederlandse Vereniging van gecertificeerde Incasso Ondernemingen (NVI)

Coronacrisis vraagt om verantwoord incasseren

“We kijken nu

Risk Management

De verwachting is dat er dit jaar meer bedrijven en personen met schulden zullen zijn. Meer dan ooit is er daarom behoefte aan verantwoord incasseren. Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

Aan het begin van de coronacrisis was daarvan eigenlijk nog niet zo veel te zien, aldus Connie Maathuis, directeur van de Nederlandse Vereniging van gecertificeerde Incasso Ondernemingen (NVI). “We hebben toen een enquête uitgezet onder onze leden, maar eigenlijk viel het toen nog redelijk mee. Er gingen niet bovengemiddeld veel incasso’s de deur uit en er werd ook niet minder betaald. Echter, de komende tijd zal daar verandering in zal komen. Een groot deel van de flexibel werkenden krijgt nu een tik om de oren als het gaat om liquide middelen. We verwachten dat er later dit jaar echt negatieve effecten op de incassoportefeuilles te zien zullen zijn.” Voor de incassobureaus betekent dat meer dan ooit dat er vraag is naar maatwerk en duidelijke communicatie. “Geld dat er niet is kan ook niet betaald worden, dat begrijpt een incassobureau ook”, vertelt Maathuis. “Als er een brief van een incassobureau op de mat valt steken veel mensen hun kop in het zand. Juist nu is het belangrijk om contact op te nemen met het incassobureau en de situatie uit te leggen. Als er niets gebeurt weet het incassobureau niet wat er gaande is en zullen ze de werkzaamheden gewoon door zetten. Dat kan uiteindelijk tot dure procedures leiden die wellicht voorkomen hadden kunnen worden.”

Op het moment

We kijken nu naar mogelijkheden om de Contact Tracer meer toepassingen te kunnen geven.

Het gehele artikel leest u op: analysenederland.nl

ADVERTENTIE

Onzekere Tijden Voor Bedrijven en Consumenten Nu COVID-19 zich over de hele wereld heeft verspreid, bevinden mensen zich in financieel benarde situaties. Velen hebben hun baan verloren in de nasleep van de pandemie. Bedrijven moeten nu meer dan ooit hun verantwoordelijkheid nemen. Het nieuwe normaal De realiteit die we als vanzelfsprekend hebben beschouwd, is in korte tijd op zijn kop gezet en we hebben allemaal de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan het algemeen welzijn. Duizenden bedrijven zijn failliet gegaan en velen hebben moeite met het betalen van hun facturen vanwege liquiditeitsproblemen. Tegelijkertijd nemen de werkloosheidscijfers drastisch toe, alleen al in Nederland is het aantal mensen dat een werkloosheidsuitkering aanvroeg in het voorjaar met 42% gestegen. De noodzaak om bij te dragen

alektumgroup.nl

In situaties als deze willen mensen geruststelling in welke vorm dan ook. Daarom is het belang van transparante en relevante communicatie groot. Hoewel transparantie en communicatie kunnen werken als een hulpmiddel om uw verhaal te vertellen, is het net zo belangrijk om te luisteren. Tijdens een crisis als deze kan het al een groot verschil maken door

gewoon de telefoon op te nemen en bereidheid te tonen om te helpen. Bedrijven moeten de tijd nemen om naar de problemen van de klant te luisteren en begeleiding te bieden. Wij dragen ons steentje bij De afgelopen maanden hebben we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid naar een hoger niveau getild door een helpende hand te bieden aan consumenten met schulden en hen te begeleiden bij hoe te handelen in deze periode. We streven er altijd naar om naar de specifieke omstandigheden van elk individu te kijken en een oplossing te vinden die past bij hun unieke situatie. Ons doel is om het aantal consumenten met overmatige schuldenlast tot een minimum te beperken en mensen te helpen evenwichtig te krijgen in hun persoonlijke financiële situatie. Uiteindelijk zijn onbetaalde schulden voor niemand goed - niet voor de schuldenaar, niet voor de verkoper, niet voor ons of voor de maatschappij als geheel.

Adaptics brengt coronatesten naar medewerkers toe. Voordelen voor jou als werkgever: We nemen de test af op kantoor of bezoeken de medewerker thuis Onze werkwijze garandeert een zo groot mogelijke snelheid in testafname en -uitslag Je hebt volledige controle over het proces

Adaptics voert test uit op locatie of bij medewerker thuis

Triage door Adaptics

Terugkoppeling uitslag door Adaptics

Meer informatie? Scan de QR-code Adaptics zet zich in als vitaliteitsbureau al meer dan 10 jaar in om werkend Nederland blijvend vitaler te maken.

Of bel één van onze adviseurs 088-0223866

Vital people, healthy business.