Nieuwe Gezondheidszorg #1 by Contentway

DIT IS EEN COMMERCIËLE UITGAVE, VERSPREID MET HET FINANCIEELE DAGBLAD. DE REDACTIE VAN HET FINANCIEELE DAGBLAD HEEFT GEEN BETROKKENHEID BIJ DEZE PRODUCTIE.

NIEUWE GEZONDHEIDSZORG MET FOCUS OP E-HEALTH

Foto: Rijksoverheid/ Arenda Oomen

NR 1 NOVEMBER 2016 NIEUWEGEZONDHEIDSZORG.NL

Big data hulpmiddel tegen oplopende kosten Geneesmiddelen vormen een essentieel onderdeel van de behandeling van menig ziektebeeld. Maar aan deze medicijnen hangt voor ziekenhuizen steeds vaker een indrukwekkend prijskaartje. Big Data moet hier verandering in brengen. Lees verder op pagina 5

‘We staan aan de vooravond van een omwenteling’ – Minister Edith Schippers

‘Maar deze omwenteling zal alleen slagen als de mensen in de zorg de toegevoegde waarde zelf ervaren, geprikkeld worden om te veranderen en ruimte krijgen om nieuwe vaardigheden te leren.’ Lees verder op pagina 2

ACTUEEL

Gezocht: geschikte woonruimte

Veel zorgaanbieders herzien hun woonbeleid door demografische veranderingen en veranderde regelgeving. Met name in de ouderenzorg staat de sector voor een uitdaging. Lees verder op pagina 10

TREND

LUCIEN ENGELEN RADBOUDUMC

Een markt met een enorm potentieel Door alle medische verbeteringen en innovaties worden we steeds ouder. Maar de kosten van de gezondheidszorg rijzen de pan uit. Met e-health oplossingen kunnen patiënten worden gemonitord. “Een markt met een enorm potentieel, maar er zijn ook nog de nodige uitdagingen te overwinnen.”

‘Digitale zorg vormt een integraal onderdeel van zorgverlening‘

Lees verder op pagina 9

Een gezonde levensstijl: voldoende beweging, gevarieerd en gezond eten en verantwoord snacken met minder suiker en koolhydraten. Da’s een hele zorg minder !

Probeer de Low Sugar / Low Carb / High Protein repen van Atkins. Kijk bij uw supermarkt, drogist of op Atkins.com

Lees meer op pagina 6

Een commerciële uitgave van European Media Partner, gedistribueerd door Het Financieele Dagblad

EDITORIAL – NIEUWEGEZONDHEIDSZORG.NL

Foto: Rijksoverheid/ Arenda Oomen

VIRESH TIPT!

‘Nieuwe toepassingen moeten taken verlichten in plaats van boven op de toch al drukke werk te komen’

“Ik raad de inspirerende woorden van minister Schippers hiernaast aan. Maar vergeet ook het proﬁelinterview van de welbekende Lucien Engelen niet te lezen! Voor alles over e-health.” Viresh Mohan, Project Manager

INHOUD 4

Digitalisering van de zorg: waar staan we nu?

oplopende kosten

Edith Schippers Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

‘WE STAAN AAN DE VOORAVOND VAN EEN OMWENTELING’

Big data hulpmiddel tegen

Proﬁel: Lucien Engelen

‘Het kan veel eﬃciënter’

Markt met enorm potentieel

Gezocht: geschikt én betaalbaar

De maatschappij als leidraad

woningaanbod voor ouderen

NIEUWE MILIEUTECHNIEKEN Project Manager: Viresh Mohan

n 2030 ben ik 66 jaar. Jong nog, al zeg ik het zelf. En hopelijk nog kerngezond. Hoe zal de wereld eruitzien tegen die tijd? Hoe zal de zorg eruitzien? Mijn dochter is dan volwassen. Zij zal met minder leeftijdsgenoten zijn om voor de oudere generaties boven haar te zorgen. In 2030 is 1 op de 4 mensen ouder dan 65, leven we nog langer en wonen in Nederland 7 miljoen mensen met een chronische ziekte. Een enorme uitdaging voor ons allemaal èn voor de gezondheidszorg. Maar: als we verstandig beleid voeren en innovaties die de zorg beter en goedkoper maken toepassen, kunnen we het aan.

een seintje. Eenzaam voelen ze zich niet. Want als ik er niet ben, heb ik beeldcontact. Zelfs bij een eventuele zwangerschap van een kleinkind dat ver weg woont, kunnen ze de echo live meemaken. Bovendien hebben we, door alle nieuwe hulpmiddelen, veel meer tijd voor elkaar.

Als ik in 2030 gezondheidsklachten heb, krijg ik veel meer dan nu zorg in de buurt of zelfs thuis. Via beeldbellen heb ik elke dag contact met de verpleegkundige. Slimme pleisters meten mijn lichaamsfuncties, en als er wat mis is, gaat er een seintje naar de medisch specialist. Zoals we nu internetbankieren, heb ik straks mijn eigen gezondheidsgegevens overal bij de hand. Die gegevens zijn van mij. Ik vul de gegevens van mijn behandelaar aan en ik beslis zelf met wie ik ze deel.

Waar het nu op aan komt, is dat de zorg die vernieuwing omarmt. Want e-health is zoveel meer dan techniek alleen. Het vraagt een aanpassing in de dagelijkse routines van zorgverleners. Ook de relatie met patiënten verandert, doordat patiënten meer inzicht in hun eigen gezondheid krijgen en meer zelf gaan doen. De behandelaar wordt meer een coach; een partner van de patiënt.

Coverfoto:

Govert de Roos

Gedistribueerd:

Het Financieele Dagblad 2016

Drukkerij:

RODI Rotatiedruk

Maar deze omwenteling zal alleen slagen als de mensen in de zorg de toegevoegde waarde zelf ervaren, geprikkeld worden om te veranderen en ruimte krijgen om nieuwe vaardigheden te leren. Nieuwe toepassingen moeten taken verlichten in plaats van boven op de toch al drukke werk te komen. Ik zet me daarvoor in. Onder meer door samen met de mensen uit de zorg in januari de Nationale eHealth Week te organiseren, waarin iedereen vernieuwende zorgideeën kan zien èn ervaren.

European Media Partner Nederland B.V Kleine-Gartmanplantsoen 21, 1017 RP Amsterdam Tel: +31 202 622 010 Email: nl@europeanmediapartner.com www.europeanmediapartner.com

Ik hoop dat mijn ouders en schoonouders in 2030 nog leven en dat ik voor hen kan zorgen wanneer dat nodig is. Te zwaar? Zorgrobots helpen bij het tillen en bij het aantrekken van steunkousen. Drones bezorgen medicijnen aan huis; dat scheelt weer een ritje naar de apotheek. Het is zelfs mogelijk om, op basis van hun DNA-profiel, zelf thuis medicijnen te printen. En als ze, zoals veel ouderen, niet genoeg drinken, dan geeft de slimme waterkan

Volg ons digitaal:

@europeanmediapartner

Science fiction? Een utopie? Nee, alles wat hierboven beschreven staat, kan al, of bijna. Ik heb de voorbeelden tijdens werkbezoeken gezien. We staan aan de vooravond van een omwenteling die de kwaliteit en de service sterk gaat verbeteren en die ons gaat helpen de kosten in de hand te houden.

nieuwegezondheidszorg.nl

Recycle of geef het magazine door!

viresh.mohan@europeanmediapartner.com Managing Director: Jonathan Andersson Hoofdredacteur:

Mats Gylldorff

Eindredacteur:

Jerry Huinder

Office Manager:

Amanda Ghidoni

Layout:

European Media Partner

Tekst:

Suzanne Wijers Wendy de Liefde Josien Vos Annette Hoeksema Dennis Mensink Katrien Baarendse

European Media Partner is gespecialiseerd in contentmarketing en native advertising. Wij combineren redactionele inhoud met themakranten die bij toonaangevende dagbladen zijn bijgevoegd. Wij zorgen ervoor dat de boodschap van uw merk wordt overgebracht, en uw doelgroep de juiste beslissingen neemt.

Zorgen voor de toekomst Bestudeer grote vraagstukken binnen de gezondheidszorg vanuit meerdere invalshoeken: economie, recht, bestuur & organisatie en sociaal-medische wetenschappen. Het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg (iBMG) aan de Erasmus University Rotterdam is het toonaangevend instituut voor onderwijs en onderzoek op het terrein van beleid & management in de gezondheidszorg. Interesse in ons onderwijs & onderzoek? www.eur.nl/bmg

ADVERTENTIE ADVERTETIE

Hermie Hermens

Heleen Miedema

Lisette van Gemert

INTEGRALE AANPAK OP UNIEKE WIJZE VORMGEGEVEN ‘Nieuwe technologieën kunnen een enorme bijdrage leveren aan het persoonlijker maken van de zorg’ De Universiteit Twente (UT) staat middenin de maatschappij. Wetenschappers en docenten ontlenen hun vragen en projecten aan maatschappelijke vraagstukken en reageren daardoor snel op nieuwe ontwikkelingen. De universiteit gaat in gesprek met instanties, patiënten en de gemeente. Welke problemen ervaren mensen écht? De kennis die voortkomt uit de onderzoeken die de UT doet, vertaalt zij naar nieuwe producten of diensten. De realisatie van oplossingen in de praktijk wordt ondersteund en verbeterd door de interdisciplinaire aanpak van de UT. “Wij lopen hierin voorop”, aldus prof. dr. Hermie Hermens, hoogleraar Telemedicine aan de UT. Door naast ingenieurs en technisch geneeskundigen ook gedragswetenschappers mee te laten denken over innovaties, ontstaan oplossingen die beter toepasbaar zijn in de samenleving. De universiteit slaat de brug tussen de verschillende disciplines; gezondheid, technologie, psychologie en gedragswetenschappen. De behoefte aan zorg is groot en neemt de komende jaren verder toe, weet Hermens. “De huidige zorg gaat uit van een ‘reparatiebenadering’; wanneer je iets mankeert, word je opgelapt. Daar zijn we als medische wereld goed in, het heeft ons veel gebracht. Zo is onze levensverwachting aanzienlijk gestegen.” Hermens houdt zich als biomedisch ingenieur bezig met nieuwe diensten die de zelfredzaamheid van mensen met chronische aandoeningen vergroten. “Echter”, vervolgt hij, “deze reparatiebenadering is ongeschikt voor de zorg die nodig is om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten leven. We leven langer door met chronische aandoeningen, zoals diabetes type 2, hartfalen en COPD. De ziekenhuisopnames worden korter; we willen men-

sen eerder naar huis hebben. Dat kan, maar dan moeten we patiënten wel goed op afstand kunnen monitoren om tijdig in te kunnen grijpen indien nodig en om ze te ondersteunen in de zelfmanagement van hun aandoeningen. Technologie kan hierbij de nodige ondersteuning bieden.” Hermens benadrukt het belang van psychologen en gedragswetenschappers bij de ontwikkeling van dergelijke technologie en om ervoor te zorgen dat deze goed aansluit bij de wensen en mogelijkheden van de gebruikers. Persoonlijkere zorg De universiteit luistert naar de patiënten en zorgverleners: waar hebben zij behoefte aan? De belangrijkste uitdaging in de zorgsector blijkt het persoonlijk maken van de zorg. “Jarenlang is ernaar gestreefd de zorg efficiënter en effectiever te maken met behulp van protocollen, systemen en standaarden. Het draaide te veel om geld in plaats van de patiënt”, aldus Heleen Miedema, opleidingsdirecteur bij de UT. “Nieuwe technologieën kunnen een enorme bijdrage leveren aan het persoonlijker maken van de zorg. Het vergaren van data van patiënten kan op een laagdrempelige en simpele manier, denk bijvoorbeeld aan het meten van bloeddruk en hartslag via een iPhone.” Zaken die vroeger in het ziekenhuis gemeten moesten worden, kunnen mensen nu zelf thuis doen, zo vertelt de directeur. ”Bovendien kunnen mensen 24 uur per dag gemonitord worden. Hierdoor zijn veel data beschikbaar, waardoor de behandeling telkens verbeterd kan worden.” De volgende stap is volgens UT-hoogleraar eHealth Lisette van Gemert-Pijnen om deze data te vertalen naar nieuwe methodieken voor het ontwikkelen van modellen voor bevordering van gezond gedrag. Enerzijds kan technologie benut worden om data

te verzamelen, anderzijds om data te analyseren. “Hoe trek je conclusies uit data en hoe koppel je hier een persoonsgericht coachingsmodel aan? Hoe zet je data in voor de persoonlijke begeleiding van elke patiënt? Met die vraagstukken houden we ons bezig.” Mensen Motiveren Het beschikbaar zijn van een technologie lost nog niets op. Mensen moeten zich vertrouwd voelen met technologie om zich heen en bereid zijn om hiermee te werken, zodat de toepassing optimaal benut kan worden. Er moet een attitude gecreëerd worden waarin technologie in de maatschappij vanzelfsprekend is. De UT brengt deze attitude over op studenten. Ook het onderzoek van het center voor eHealth Research is hierop gericht. Van Gemert houdt zich bezig met persuasieve gezondheidstechnologie: hoe kun je mensen inspireren en motiveren zodat zij de beschikbare techniek ook daadwerkelijk gebruiken? Dit geldt niet alleen voor de patiënten, maar ook voor de zorgverleners. Onderzoekers op gebied van gezondheid bij de UT richten zich op de vraag hoe technologieën ontworpen kunnen worden op een manier die rendabel, motiverend en implementeerbaar is. Door de intense samen- en wisselwerking tussen gezondheid, technologie, psychologie en gedragswetenschappen staat de menselijke maat in technologie centraal. Mensen moeten gewend raken aan het 24 uur per dag gebruikmaken van technologie, aan 24 uur per dag geobserveerd worden, aan social robots en real-time feedback. “Als een obesitaspatiënt naar de McDonald’s wil gaan, krijgt hij in de toekomst een trigger die hem motiveert om toch rechtsomkeert te maken”, aldus Van Gemert. Ut looPt vooroP Op de UT ontwikkelt men coachingsystemen om mensen meer bewust te

maken van wat zij zelf kunnen doen aan hun gezondheid. Hierin zijn de diverse disciplines volgens Hermens “heel hard nodig”. Hierop inspelend heeft de UT vorig jaar het Centrum voor Monitoring en Coaching opgezet, waarin de diverse disciplines laagdrempelig samenwerken. Het unieke van de UT is de wijze waarop zij de ontwerpgerichte aanpak vormgeeft, namelijk in samenwerking met ingenieurs, technisch geneeskundigen en sociale en biomedische wetenschappers. Samen zoeken zij naar creatieve en innovatieve oplossingen voor vraagstukken uit de gezondheidszorg. De studenten worden opgeleid om zelf oplossingen te bedenken voor alle uitdagingen die de toekomst te bieden heeft. Hermens: “Iedereen in ons werkveld voelt de behoefte om de problematiek integraal van oplossingen te voorzien, maar wij lopen hierin voorop.” Het feit dat de UT een relatief kleine universiteit is, heeft hier zeker een rol in. “Wij weten elkaar hier snel te vinden.” Overigens is het de wens om te groeien, zeker op dit gebied. “We staan al bekend als de ondernemende universiteit, met veel spin-offs. Het bundelen van disciplines draagt zeker bij aan extra succes voor de UT en initiatieven die naar de markt worden gebracht.” De samenwerking met verpleeg- en verzorgingsinstellingen is ook intensiever geworden. “Als je voor de zorg succesvol iets wilt ontwerpen, moet je eerst in discussie gaan met de stakeholders: patiënten, zorgprofessionals en mantelzorgers. Maar ook zorgverzekeraars en steeds vaker ICT-bedrijven.” www.utwente.nl/go/uthealth www.utwente.nl/opendagen

Een commerciële uitgave van European Media Partner, gedistribueerd door Het Financieele Dagblad

ACTUEEL – NIEUWEGEZONDHEIDSZORG.NL

DIGITALISERING VAN DE ZORG: WAAR STAAN WE NU? De zorg digitaliseert. Tegen welke obstakels lopen we nog aan? “Sommigen willen dat de patiënt het eigendomsrecht heeft. Maar in de praktijk werkt dat misschien minder goed, omdat de patiënt specialistische kennis mist.”

dat techniek altijd het onmisbare mensenwerk in de zorg ondersteunt. “Een extra chemokuur kan het leven van een kankerpatiënt bijvoorbeeld verlengen, maar wat als die graag nog zijn zus in Canada bezoekt? Daar moet hij fit voor zijn en dus laat hij wellicht liever de chemo aan zich voorbijgaan. Op die manier denkt een computer natuurlijk niet.” “Goed contact met een patiënt is in veel gevallen de unieke bijdrage aan het therapieresultaat”, voegt doctor Gert Jan Kloens, specialist en ontwikkelaar e-health en vertegenwoordiger NIP voor Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ, eraan toe. “E-health kan dat niet vervangen.” Ook Krijgsman denkt dat er in veel gevallen een mix zal ontstaan tussen digitaal contact waar het kan en persoonlijk contact waar het moet. “Met e-health wordt zorg minder plaatsafhankelijk. Denk bijvoorbeeld aan telemonitoring, waarbij een patiënt thuis zijn gezondheid in de gaten houdt en die informatie doorspeelt aan het ziekenhuis.”

“Het veld is enorm in transitie en dat schept hoge verwachtingen bij zowel professionals als beleidsmakers en patiënten zelf.” Aan het woord is Martine de Bruijne, Associate Professor Quality and Safety in Health Care bij het VUmc. In haar vak heeft De Bruijne al veel interessante innovaties de revue zien passeren. Neem de ‘Ik-herstel-app’. “Die is ontwikkeld voor patiënten die een gynaecologische ingreep hebben gehad, om hen weer snel aan het werk te krijgen. Voorheen duurde dat proces langer, omdat patiënten Johan Krijgsman: “Alleen al als het gaat om informatie-uitwisseling tussen professionals valt er nog een wereld te winnen.” wisselend advies kregen. Het was vaak niet duidelijk wat ze wel en niet konden doen na een operatie. vastgelegd, zodat elke bevoegde er goed, omdat de patiënt speciagen staan, maar het wordt nog niet Nu wordt de expertise van verschil- makkelijk gebruik van kan maken.” door elke zorgverlener aangeboden.” listische kennis mist.” De privacylende professionals samengebracht.” wetgeving zet ook een rem op Ook Johan Krijgsman, programmaKansen genoeg dus, maar vanzelf bepaalde ontwikkelingen, zo stelt gaat de transitie naar een digitaal De Bruijne. “Maar het is tegelijkerleider landelijke e-health-monitor De Bruijne is ook betrokken bij het zorgsysteem volgens de experts en manager bij expertisecentrum project Registratie aan de Bron. tijd wel van groot belang de privacy echter niet. De Bruijne: “Kijk alleen Nictiz, ziet kansen. “Alleen al als “Daarmee willen we het effectief van iedere betrokkene bij de zorg te al naar het notitieblok van een het gaat om informatie-uitwisseling delen van gegevens tussen zorgborgen. Hoe vaak gebeurt het nog huisarts: een ander zou weer hele tussen professionals valt er nog een niet dat een zorgverlener onbedoeld instellingen stimuleren. Nu comandere steekwoorden noteren.” En wereld te winnen.” Hij pleit vooral werkgerelateerde informatie in het municeren professionals nog vaak ook over de vraag van wie data in openbaar vermeldt via social langs elkaar heen. Via Registratie aan voor een focus op het ‘laaghangend het EPD eigenlijk zijn, bestaat nog fruit’. “Denk aan online herhaalde Bron maakt het niet uit wat voor media? Daar moeten we vanaf.” veel discussie. De Bruijne: “Somsysteem je gebruikt: de informatie – recepten, e-consults en digitaal van leeftijd en geslacht tot bepaalde inzicht in het eigen patiëntendossier migen willen dat de patiënt het De digitalisering biedt dus legio ziektes waar de patiënt mee kampt (EPD). We weten dat zorggebruikers eigendomsrecht heeft. Maar in de mogelijkheden voor de zorgsector, – wordt op een uniforme manier positief tegenover deze ontwikkelinpraktijk werkt dat misschien minder maar De Bruijne hamert er wel op

De mate waarin e-health omarmd

wordt, verschilt volgens Krijgsman tenslotte per deelsector van de zorg. “Je ziet dat huisartsen bijna honderd procent geautomatiseerd werken. Zij doen volop aan e-consults en werken met digitale dossiers. Patiënten zijn daarentegen minder goed op de hoogte van deze mogelijkheden. Daar is dus nog wat werk aan de winkel.” Wendy de Liefde

ADVERTENTIE

Veilige werkplekhosting ontlast zorgverleners Techni Team introduceert werkplekhosting in de zorgsector, waardoor er weer oog is voor het belang van de zorgverlener. De ICT-dienstverlener biedt daarnaast innovatieve oplossingen op het gebied van de bescherming van patiëntgegevens. Edwin van Vulpen (CEO van Techni Team) en Ardin Vlot (COO) waren niet tevreden met de traditionele IT-dienstverleners, die een businessmodel bouwden op basis van het kopen van hardware en het slijten van uren van IT-professionals. Vlot heeft, met dertig jaar ervaring in de sector, grote affiniteit met de zorg. Van Vulpen ziet zichzelf vooral als dienstverlener en daarnaast als ICT’er. Met Techni Team zetten beiden het belang van de klant (en

diens klant: de patiënt) weer centraal, in plaats van te streven naar winstmaximalisatie. Werkplekhosting Voor een vast bedrag per maand biedt Techni Team onder andere werkplekhosting aan. “De hardware wordt geleased en onze service is gratis. Die service gaat ver: we rijden gerust tweehonderd kilometer voor een kapotte printer. Dat moet ook, want door snel ter plekke te zijn, borgen we veiligheid. Noodoplossingen van gebruikers zijn namelijk zelden veilig. Deze hostingservice verlenen we voor werkplekken, telefonie en private netwerken. Dat zijn verbindingen tussen zorgverleners, waarbij er middels een private lijn een veiligere verbinding is”, aldus Van Vulpen. Er is de laatste tijd veel te doen om datalekken; gegevensbescherming

is dan ook hoognodig. Vlot: “Aangezien er, ondanks ons advies, toch gevoelige informatie via traditionele mailprogramma’s wordt verstuurd, ontwikkelden we voor de zorgsector een Inside Mail Relay. Daarmee kan er buiten het publieke internet gemaild worden. Inmiddels wordt tachtig procent van alle mails van alle zorgverleners in Nederland gedistribueerd over dit netwerk, en ook gemeenten kiezen steeds meer voor deze dienstverlening. Ook ontwikkelden we T3 (Techni Team Transfer): ons veiligere alternatief voor Dropbox en WeTransfer. Daarmee geven we antwoord op wetgeving: je moet als zorgaanbieder garanderen dat patiëntgegevens veilig zijn. Wij ontlasten ze met deze tools en bieden daarnaast FG-on-demand diensten aan.”

Ardin Vlot, COO

Edwin van Vulpen, CEO

www.techniteam.nl

Een commerciële uitgave van European Media Partner, gedistribueerd door Het Financieele Dagblad

NIEUWEGEZONDHEIDSZORG.NL – TOEKOMST

BIG DATA HULPMIDDEL TEGEN OPLOPENDE KOSTEN Geneesmiddelen vormen een essentieel onderdeel van de behandeling van menig ziektebeeld. Maar aan deze medicijnen hangt voor ziekenhuizen steeds vaker een indrukwekkend prijskaartje. Big Data moet hier verandering in brengen.

Rynja is erg te spreken over de

drogist slechts een euro of twee. Maar serieuze medicijnen zijn een heel ander verhaal. Geneesmiddelen tegen bijvoorbeeld reuma of kanker kosten al snel tienduizenden euro’s per patiënt per jaar. De kosten voor geneesmiddelen stijgen harder dan de gemiddelde zorgkosten.

geneesmiddelen nu al snel acht tot tien procent van het totale ziekenhuisbudget beslaan. Verzekeraars stellen inmiddels zelfs limieten aan de bedragen die ziekenhuizen aan medicijnen mogen uitgeven. Een gevaarlijke ontwikkeling. Frank Rynja, ziekenhuisapotheker bij Apotheek Haagse Ziekenhuizen, waarschuwt voor de eventuele gevolgen: “We willen voorkomen dat patiënten noodzakelijke therapieën onthouden worden, omdat ziekenhuizen deze niet meer vergoed krijgen. Het is daarom cruciaal dat het gebruik van dure geneesmiddelen en de uitgaven goed gevolgd worden.” Een belangrijk deel van de oplossing

ligt in het maken van duidelijke afspraken tussen ziekenhuizen, specialisten en zorgverzekeraars over het voorschrijven van dure geneesmiddelen. Dus: welke mid-

VRAGEN AAN BART VAN VENROOIJ

aan de DBC (diagnose en behandelcombinatie) worden toegevoegd. Ook gaan de apothekers in gesprek met specialisten en verzekeraars over de resultaten van de vergaarde data.

Een doosje ibuprofen kost bij de

Voor ziekenhuizen betekent dit dat

Directeur van zorgvastgoedontwikkelaar nieuwe technologie: “Via data AIG Careconcepts. discovery kunnen we specialisten niet alleen inzicht geven in hoe zij Voor welke uitdagingen staan zorginstellingen op het “ voorschrijven en dit vergelijken met collega’s, we kunnen hen ook direct gebied van vastgoed? antwoord geven op hun vragen. “Veroudering en leegstand als Ook kunnen we via de app betere gevolg van de veranderde wetafspraken maken over de behangeving. Daar komt bij dat vanaf 2018 vastgoed volledig productieMet deling de introductie vanindicaties. EPD’s zijn er grote data-warenhuizen met v van verschillende gebonden wordt vergoed. Het bezit Op deze manier maken we ons hele gegevens ontstaan. Met deze datavan kunnen we veel doen. Het volg vastgoed wordt dus risicovol en systeem een stuk consistenter en steeds minder aantrekkelijk.” van de kwaliteit en van de behandeling, besturen van de org kostenefficiënter, wateffect beter is voor zowel patiënt als ziekenhuis. ” van de zorgvraag van cliënten.

Mijn eigen data-warenhuis en antwoorden vinden zoek ben geweest”, aldus een apotheker

Verzekeraars stellen inmiddels zelfs limieten aan de bedragen die ziekenhuizen aan medicijnen mogen uitgeven.

delen worden voorgeschreven, in welke dosering en ook: wanneer besluit je te stoppen? Kortom: is het gebruik van dure medicijnen in alle gevallen wel gepast? Dit is waar Big Data om de hoek komt kijken.

‘Op deze manier maken we ons hele systeem een stuk consistenter en kostenefficiënter, wat beter is voor zowel patiënt als ziekenhuis’ Momenteel worden er verschillende apps gecreëerd. Ontwikkelaars daarvan gebruiken Big Data voor het monitoren en analyseren van

Betekent dit dat instellingen vaker het proces waarin dure geneeseen locatie gaan huren? middelen worden voorgeschreven. Zo merkt Rynja bij overleg met “Hetspecialisten benuttendatvan deze bestkantlastig, lijkt het waardoor inderdaad wel een deel Via zo’n app kunnen vragen worden ze zelf vaakdata is nog “Die op te gaan. Door te huren zit je beantwoord over het voorschrijf-blijven” niet eens weten hoe vaak ze iets , volgens de heer Winter oprichter iCON healthcare. minder lang vast aan het vastgoed voorschrijven. Door de Big Data gedrag, uitgiften, rechtmatigheid en kun je makkelijker af- en kan hij makkelijker met hen in en uitkomsten van het gebruik opschalen. Het geeft bovendien een kunnen voldoen aan de toenemende maatschappelijke eise gesprek. “We willen hen feedback van dure geneesmiddelen. Tot Om te aanzienlijke verlichting op de balans op hun voorschrijfgedrag en in detail biedt de app inzage in meergeven en het maakt je minder afhankelijk afhankelijk van de beschikbare zorginformatie. Tegelijk zien hier goede afspraken over maken. zaken als geneesmiddelverbruik, van financiering. Door te huren kan daadwerkelijk te gebruiken. een zorgorganisatie zich dus richten Daarmee houden we gezamenlijk vakgroep en specialist, nieuw om deze op het leveren van goede zorg in grip op de kosten.” voorgeschreven en niet meer plaats van op het risicovol exploiteren voorgeschreven dure medicijnenHenk Winter; “De meeste Annette Hoeksema data wordt door de zorgverleners direct van eigen vastgoed.” en behandelkosten per patiënt.

vastgelegd. Hierdoor heeft de data een zeer specialistisch karakter Waar moet een instelling op letten om op waarde te schatten”. FEITEN

Via de apps wordt de benodigde data moeilijk

bij het huren van vastgoed? voor ziekenhuizenapothekers ver“Beleggers hebben belang bij een zameld. Die zijn medebehandelaar Zodra patenten op dure medicijnen solide rendement en bij een gunstigwordt. D is dat de zorgverlener zelf informatiewerker en mogen daarom deze gegevens De oplossing verlopen kunnen zogenaamde exit-scenario. Voor zorginstellingen biosimilars geproduceerd worden. Dit gebruiken. De apothekers kunnen de verpleegkundige deopzorgmanager wordt weerbelangrijk verantwoorde zijn maatwerkcontracten zijn geneesmiddelen die ergof lijken het hiermee vervolgens een eerste anaoriginele, dure product, maar die tegen die niet alleen hun financiële graagveelzelf de verbanden kunnen leggen tussen de gegevens om op lyse maken over de kwaliteit van het lagere prijzen op de markt kunnen belangen dekken, maar ook zorgen worden gebracht. Door prijzigeeen medicijnen aldus managerdatSEH. proces en de add-on-bekostiging. verbeteringen”, zij zelf kunnen besluiten of ze te vervangen met biosimilars, kunnen het na einddatum verlengen of niet.” Add-ons zijn kostenvergoedingen die ziekenhuiskosten omlaag gebracht worden.

Vanaf de start is iCON richtinggevend geweest bij EPD implement impact op de werkvloer. Onze visie is om er voor te zorgen dat de ADVERTENTIE staan van de zorgverleners. Met de explosieve groei van data zorg terugkomt bij de zorgverleners, zodat zij in staat zijn continu hun e maakt werken in de zorg een stuk leuker.

“MIJN EIGEN DATA-WARENHUIS EN ANTWOORDEN VINDEN WAAR IK AL DIE TIJD NAAR OP ZOEK BEN GEWEEST”, aldus een apotheker Als partner van Qlik, één van de meest vooruitstrevende spelers m Met de introductie van EPD’s zijn er grote data-warenhuizen met veel patiënten ziekte gerelateerde gegevens ontstaan. Met deze data kunnen we veel doen. Het volgen van de zorgprocessen, meten van de kwaliteit en effect van de behandeling, besturen van de organisatie tot het beter begrijpen van de zorgvraag van cliënten. “Het benutten van deze data is nog best lastig, waardoor een deel van de investeringen onbenut blijven” , volgens de heer Winter oprichter iCON healthcare.

in het EPD vastgelegd. Hierdoor heeft de data een zeer specialistisch karakter en is deze voor de buitenstaander moeilijk om op waarde te schatten”.

Om te kunnen voldoen aan de toenemende maatschappelijke eisen zijn de zorginstellingen steeds meer afhankelijk van de beschikbare zorginformatie. Tegelijk zien we dat de sector nog onwennig is om deze daadwerkelijk te gebruiken.

De oplossing is dat de zorgverlener zelf informatiewerker wordt. De arts, de apotheker, de specialist, de verpleegkundige of de zorgmanager wordt weer verantwoordelijk voor zijn eigen data. “Ik wil graag zelf de verbanden kunnen leggen tussen de gegevens om op zoek te gaan naar de verbeteringen”, aldus een manager SEH.

Henk Winter; “De meeste data wordt door de zorgverleners direct tijdens het werk

iCON apps voor zorgverleners en management. Met deze dashboa

Vanaf de start is iCON richtinggevend te doorlopen en uit de data antwoorden te vinden waar je geweest bijproces EPD implementaties. Projecten met eengeweest. grote impact op de werkvloer. Onze visie is om er voor te zorgen dat de systemen ten dienste komen te staan van de zorgverleners. Met de explosieve groei van data zorgen we er nu voor dat ‘’Werken in zorgverleners, de zorg kan leuker en makkelijker met goede ICT-ond deze weer terugkomt bij de zodat zij in staat zijn continu hun eigen healthcare www processen teiCON verbeteren. Dat maakt werken in de zorg een stuk leuker.

”Werken in de zorg kan leuker en makkelijker met goede ICT-ondersteuning.’’

Als partner van Qlik, één van de meest vooruitstrevende spelers met Self Service BI tools, ontwikkelt iCON apps voor zorgverleners en management. Met deze dashboards is het eenvoudig zelf het proces te doorlopen en uit de data antwoorden te vinden waar je al die tijd naar op zoek bent geweest.

www.iconhc.nl

Een commerciële uitgave van European Media Partner, gedistribueerd door Het Financieele Dagblad

PROFIEL – NIEUWEGEZONDHEIDSZORG.NL

‘E-HEALTH MOET IN DE HAARVATEN TERECHTKOMEN’ De patiënt krijgt door de digitalisering van de zorg een steeds grotere rol. Hij kan zelf thuis onderzoek doen en hoeft niet meer helemaal naar de zorginstelling te komen. “Goede ontwikkelingen, zolang de patiënt maar zelf mag blijven kiezen waar hij de voorkeur aan geeft.”

Het begrip e-health is inmiddels niet meer weg te denken uit de zorg. Het kabinet liet tijdens Prinsjesdag weten 105 miljoen vrij te maken voor digitale innovatie in de ziekenhuizen. Een goede ontwikkeling, zo vindt de man die ooit in de autosector begon en nu als innovatiegoeroe vertelt over de mogelijkheden en risico’s van e-health. Lucien Engelen, directeur van het REshape Center for Health(care) Innovation aan het Radboudumc: “Dit biedt ons de kans onze toch al goede zorgsystemen te optimaliseren en internationaal op de kaart te zetten. Zo maken we de zorg in Nederland betaalbaar én toegankelijk.” Wat houdt e-health – of digitale zorg – precies in?

“E-health vormt een integraal onderdeel van zorgverlening. Het is niet iets dat je er even naast doet: het wordt onderdeel ván. E-health wordt ingezet om de zorg te optimaliseren en de patiënt meer regie te geven. We streven naar een andere, betere patiëntervaring, bijvoorbeeld in de vorm van meer gemak. Maar dat behoeft wel een kanttekening. Veel mensen verwachten dat de

patiënt de baas wordt, maar ik zie het graag als een coproductie tussen professionals en de patiënt en zijn familie of mantelzorgers. De patiënt als partner. De patiënt is immers expert op het gebied van zijn ziekte. Je kunt gebruikmaken van bepaalde data, uitslagen en waardes van een patiënt, maar zonder daarover met hem in gesprek te gaan over wat die eigenlijk betekenen, zijn die cijfers niets waard. De toelichting is cruciaal.”

verzamelen die zelf. Bijvoorbeeld met behulp van programma’s als Apple’s Healthkit of andere apps. De professional neemt straks een abonnement op de data van de patiënt, in plaats van alleen andersom. Als derde ontwikkeling zou ik willen noemen dat de zorg wat betreft de digitalisering een markt lijkt te worden. Organisaties ontwikkelen diensten en producten voor een markt waar iederéén een keer mee te maken krijgt. Dat is

‘Digitale zorg vormt een integraal onderdeel van zorgverlening. Het is niet iets dat je er even naast doet’ Welke ontwikkelingen spelen er momenteel op het gebied van e-health?

“Allereerst maakt technologie de zorg deels locatie-onafhankelijk. Daarmee doel ik vooral op de mogelijkheid dat patiënten ook zelf thuis onderzoek kúnnen gaan doen en daarvoor niet per se ‘helemaal’ naar de zorginstelling hoeven. De verschuiving van data is een tweede ontwikkeling als je het mij vraagt. Patiënten krijgen toegang tot hun eigen data én

anders dan bijvoorbeeld de muziek- en reisindustrie, waar je als consument voor kiest.” Welke risico’s brengt e-health met zich mee?

“Aan elke nieuwe ontwikkeling kleven risico’s. Het gaat erom dat we gaan – of blijven – aantonen dat digitale zorg daadwerkelijk veilig en goed is. Zo deed Eric Topol, een cardioloog uit Amerika, breed onderzoek naar bepaalde digitale toepassingen in de cardiologie. De

uitkomst was dat digitale zorg niet zozeer beter, maar minstens even goed was dan de gebruikte huidige methodieken. De media vielen daar massaal overheen (‘Zie je wel dat het niet béter is’). Ten onrechte als je het mij vraagt, want het is toch juist positief dat de kwaliteit van zorg die een patiënt zelf thuis toepast, gelijkstaat aan die van zorg in een professioneel ziekenhuis? Daarnaast is die professional nog steeds gewoon betrokken.” Wanneer is e-health volledig geïntegreerd in de samenleving?

“Er is nog een lange weg te gaan. We hebben de goede toon te pakken, maar de techniek haalt ons met een noodgang in. Toch zijn we niet defensief; we willen er juist op een kritische maar open manier aan meedoen. Dat biedt ons namelijk de mogelijkheid mee te sturen. Een uitdaging zit ook in de verandering van cultuur en gedrag van zowel professionals als patiënten, familie en mantelzorgers. Maar ook zorgverzekeraars moeten snel om. Het Radboudumc ontwikkelt momenteel in samenwerking met CZ een soort digitaal zorgpakket voor onder meer cardiologiepatiënten, die thuis bijvoorbeeld

hun bloeddruk en zuurstofgehalte kunnen meten. Uitslagen worden rechtstreeks doorgestuurd naar de betreffende zorgafdeling. De data komen rechtstreeks ín ons systeem, in plaats van dat de arts moet inloggen in een extern systeem. Je zou kunnen zeggen dat we aan het eind van de voorfase zitten, maar er moet nog veel gebeuren. E-health moet uiteindelijk in de haarvaten terechtkomen. Ik voorspel dat er nog minstens een generatie overheen gaat voor e-health volledig geïntegreerd is in de Nederlandse samenleving.” Hoe ziet u de toekomst van digitale zorg?

“Ik hoop vooral dat het voor iedereen een keuze blijft gebruik te maken van digitale gezondheidszorg. Kijk ook naar internetbankieren. Het gros van de Nederlanders doet het, maar voor een aantal zaken ga je toch liever bij je fysieke bank langs. Zo is het ook in de zorg. Voor sommigen kan de digitalisering een oplossing zijn – denk aan een flyer die in videovorm is gegoten – maar in bepaalde gevallen stap je toch liever een echt ziekenhuis binnen. Die keuze moet men wel houden.”

ADVERTENTIE

AANTOONBARE KWALITEITSVERHOGING DOOR ZORGDOMOTICA? Lifestyle monitoring, E-health en zorg op afstand. Bekende begrippen, maar hoe realiseer je met deze toepassingen nu echt kwaliteitsverbetering in het zorgproces? Aan het woord Ivo de Koning, zorgdomoticaspecialist bij Verkerk Service Systemen (VSS) uit Zwijndrecht. Hoe kan zorgdomotica de kwaliteit van de te leveren zorg verbeteren? “Het invoeren van domotica moet geen doel op zich zijn maar echt een middel om de visie op wonen en zorg te realiseren, werkprocessen efficiënter in te richten en doelmatigheid te verhogen. Door de domotica af te stemmen op het zorgproces wordt het verzorgend personeel efficiënter ingezet in de dagelijkse werkzaamheden. Op deze manier bieden we de zorgverleners de mogelijkheid om meer persoonlijke aandacht te geven aan de cliënten.”

U zegt dat de domotica wordt afgestemd op het zorgproces? “Het zorgproces van iedere zorginstelling is verschillend. Om die reden wordt er altijd gekeken naar de huidige processen en waar verbetering mogelijk is. Door middel van brainstormsessies wordt inzicht verkregen in het denken doepatroon binnen de zorginstelling. Deze uitkomsten vormen de keuze van de soorten zorgdomotica die deze werkpatronen efficiënter laten verlopen. Een voorbeeld is de vervanging van de nachtelijke looprondes langs cliëntenkamers door controle op afstand met een multisensor via één centraal punt. Tot welke resultaten heeft deze aanpak geleid? De Koning: “Bij verschillende partijen hebben wij op deze wijze VSS zorgdomotica geïmplementeerd. De transities zijn in-

Wendy de Liefde

grijpend en de effecten zijn daardoor snel merkbaar. Cliënten wennen vaak moeiteloos aan hun vernieuwde, meestal sterk verbeterde woon- en leefomgeving.” Een evaluatie van In voor Zorg bij één van de gebruikers bevestigd dit met de volgende resultaten: · De personele bezetting is afgenomen met 4,7%. Deze ‘winst’ wordt deels ingezet voor meer persoonlijke aandacht voor cliënten in de dagzorg. · Medewerkers hebben ruim 4 uur per dag meer ongestoorde contacttijd met cliënten. · De vraag naar wonen in een zorgcentrum met domotica bij de betreffende stichting is met 77% gestegen.

Ivo de Koning, zorgdomoticaspecialist bij Verkerk Service Systemen.

MEER INFORMATIE Meer weten over kwaliteitsverhoging door zorgdomotica voor uw zorgorganisatie? Bel 078-6107858 of stuur een e-mail naar i.dekoning@verkerk.com. verkerkgroep.nl linkedin/verkerkservicesystemen

Een commerciële uitgave van European Media Partner, gedistribueerd door Het Financieele Dagblad

NIEUWEGEZONDHEIDSZORG.NL

Foto: Govert de Roos

DRIE VRAGEN AAN ANTOINETTE DE BONT

Universitair hoofddocent zorginnovatie en onderzoeksdirecteur voor het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus University Rotterdam.

Hoe ziet u de toekomst van de gezondheidszorg? “De gezondheidszorg wordt steeds beter en steeds duurder. Dit gaat ons vaker voor lastige keuzes stellen. De technologische ontwikkeling loopt bovendien al ver voor op wat wij nu in de zorg doen. Maar technologie voorspelt niet hoe de zorg eruit gaat zien. Het gaat om hoe wij de zorg inrichten met die nieuwe technieken. Er komt veel kennis op ons af en de taak van onderwijs is om dit te kanaliseren, te duiden en er betekenis aan te geven.”

Welke trends spelen er op onderwijsgebied? “De opkomst van bredere masterprogramma’s houdt in dat studenten behalve specialisten ook goede generalisten worden die thuis zijn in vakken als economie, recht en management. Andere trends zijn internationale samenwerking, meer betrokkenheid van werkgevers en toenemend gebruik van online onderwijs.”

FEITEN

Wat is het belang van educatie voor de gezondheidszorg?

De in Roermond geboren Lucien Engelen is geen onbekende in het zorgveld. Zo was hij CEO Regionale Ambulance Voorziening Limburg Noord. Sinds 2007 werkt Engelen in het Radboudumc waar hij de RvB adviseert en het Radboudumc REshape Center oprichtte. Sinds medio 2016 houdt hij zich op de Faculty Singularity University The Netherlands bezig met (global) digital health. Tot slot is Engelen LinkedIn Inﬂuencer, heeft hij 600.000 volgers op zijn blog en won hij de Tim Award in de categorie ‘most inspirational leader in IT’.

“Onderwijs is nodig om bij te blijven en voortdurend actueel te zijn. Data en feiten zijn ontzettend toegankelijk geworden, maar data is nog geen kennis. Dat wordt het pas als je het gaat inspecteren, interpreteren en toepassen.”

ADVERTENTIE

REDMAX IMPLEMENTEERT MET DE MENSELIJKE MAAT De wereld van de zorg verandert heel rap door technologisce ontwikkelingen, die bovendien steeds sneller volwassen wordt. Redmax helpt zorginstellingen deze verandering gecontroleerd en met impact door te voeren. “We kunnen disruptief denken, maar begrijpen ook de menselijke kant van veranderen én van goede zorg”, zegt Jack van Gils, directeur van Redmax. Het voornaamste specialisme van Redmax is implementatie van nieuwe technologie in nieuwe zorgprocessen. Daarbij zet het bedrijf maximaal in op de menselijke kant en op adoptie. “Wij zijn nooit

de technoloog, we werken altijd vanuit de menselijke maat”, vertelt Van Gils. “In onze werkwijze zijn we erg gericht op de juiste interventies en de juiste wetenschappelijke onderbouwing.” Implementeren doe je zelf De laatste ontwikkeling binnen Redmax is dat het bedrijf groots inzet op automatisering van projecten. “Onze kennis en interventies stellen we zo ter beschikking dat mensen in het proces, in de organisatie zelf de verandering kunnen doorvoeren.” ‘Implementeren doe je zelf!’ noemt Redmax dat. “Zo kunnen we veel sneller werken en zo leren de organisaties ook om zelf te vernieuwen.

Dat is disruptie van het eigen advieswerk, maar we geloven niet in het blijvende verkopen van uren.” Normalisatie van technologie Bij Redmax gelooft men sterk in de modellen van May over normalisatie van technologie (Normalisation Proces Theory, red). Van Gils maakt de vergelijking met de mobiele telefoon in 1996. “Destijds vond iedereen dat maar een raar ding; nu is de mobiele telefoon genormaliseerd. Zo zal het ook gaan met eHealth.” Overigens is hij daarin niet naïef. “Wij geloven in de droom maar we leven in de werkelijkheid van alle dag en die is niet altijd even mooi. We zien ook enorme kosten en tegenvallende

“Mensen in de organisatie zelf moeten de verandering kunnen doorvoeren” implementatietijd, zelfs weerstand en ongeloof.” Adoptie, normalisatie van technologie in de zorg, verdient grote aandacht. “Wij willen helpen om het snel en effectief te doen. Met succes.”

Jack van Gils

www.redmax.nl

Een commerciële uitgave van European Media Partner, gedistribueerd door Het Financieele Dagblad

TOEKOMST – NIEUWEGEZONDHEIDSZORG.NL

‘HET KAN VEEL EFFICIËNTER’ Digitalisering heeft vaak betrekking op de ouderenzorg. Maar generatie Y heeft het nakijken. “Dat komt onder meer door onmacht en een gebrek aan kennis bij artsen over wat er allemaal mogelijk is.” ‘De huisartsenpraktijk is momenteel gesloten. Wij zijn bereikbaar van…’ Anke Vermeulen, medisch redacteur van onder andere de medische nieuwsapp MedZine News bij Medix Publishers, sprak openlijk haar verbazing uit over de huidige gang van zaken bij huisartsenpraktijken. De 26-jarige schreef er een blog over, die op de website van Mobile Doctors werd gepubliceerd. “Ik wilde een afspraak maken met mijn huisarts. Daarvoor werd ik maar liefst vier keer in de wacht gezet om vervolgens te horen dat mijn huisarts op vakantie was”, zo vertelt ze. “Voor mijn generatie is het onbegrijpelijk dat digitalisering en e-health in de huisartsenpraktijk nog niet verder zijn doorgevoerd.” Als bestuurslid van de Sustainable

Healthcare Challenge, een stichting die jong ondernemerschap in de zorg stimuleert, ziet Vermeulen wel veel goede initiatieven voorbij komen. “Zoals een van de winnaars van dit jaar: Bluemed, een start-up die een communicatieplatform heeft ontwikkeld waarmee wondzorgverleners het zorgtraject van een patiënt met een complexe wond kunnen volgen. Een fantastisch idee.” Een andere start-up is Mount, dat

diverse prijzen in de wacht sleepte. Het jonge bedrijf biedt een online tool voor patiënten waarmee voorafgaand of na afloop van een consult behandelopties inzichtelijk gemaakt worden ten aanzien van de diagnose. Maar ook volgens

Foto: Medix

Anke Vermeulen: “Voor mijn generatie is het onbegrijpelijk dat digitalisering en e-health in de huisartsenpraktijk nog niet verder zijn doorgevoerd.”

founder Renske de Bruine gaat digitalisering in de zorg nog niet erg snel. Zelf heeft ze jarenlang voor de financiële sector gewerkt en daar de digitalisering meegemaakt. “Tien jaar geleden spraken we over e-banking, maar tegenwoordig noemen we alle zaken die je digitaal kunt doen, gewoon weer banking. Het is ingeburgerd. In de zorg wordt al jaren onderscheid gemaakt tussen

‘Het is wachten op een disruptor die zijn intrede doet en het hele systeem omver schopt’ health en e-health. Dat betekent dat we er nog niet zijn. Maar onze sector staat aan de vooravond van een enorme ommekeer. Het is een kwestie van tijd voordat hier een

disruptor zijn intrede doet en het hele systeem omver schopt.” Ondanks dat er veel zorggerelateerde

ict start-ups zijn, blijft implementatie dus vaak uit. Dat heeft volgens Vermeulen verschillende oorzaken. “Er is een gebrek aan financiële vergoedingen voor de tijd die artsen stoppen in ict-diensten. Bij de implementatie spelen bijvoorbeeld zorgverzekeraars een belangrijke rol. Zij zouden het gebruik van ict-diensten, zoals een online consult, kunnen stimuleren door mee te denken over de vergoeding ervan.” De Bruine vult aan: “Het komt ook doordat we in de zorg met ontzettend veel stakeholders rekening moeten houden, zoals patiëntenfederaties, overheid en verzekeraars.” Dat verklaart volgens haar ook waarom digitalisering in de zorg trager gaat dan in de financiële sector. Digitalisering in de zorg: de tech-

nologie is er en Generatie Y is er klaar voor. En de artsen? “Het is volgens mij geen onwil dat er speelt

WERK EN MEDISCHE STUDIE COMBINEREN

onder dokters, maar onmacht en een gebrek aan kennis over wat er allemaal mogelijk is”, denkt Vermeulen. Volgens het onderzoek van Nictiz en NIVEL willen artsen inderdaad wel investeren in digitale diensten. En daar heeft niet alleen Generatie Y profijt van,

‘Het is volgens mij geen onwil dat er speelt onder dokters, maar onmacht en een gebrek aan kennis over wat er allemaal mogelijk is” maar ook de jongere én oudere generaties met een smartphone of iPad op zak. Vermeulen: “Het is belangrijk om met verschillende partijen samen te werken om zo stap voor stap tot oplossingen te komen waarbij de workflow van de arts wordt verbeterd. Ook moet het belang van de patiënt niet uit het oog worden verloren. Vallen en opstaan hoort bij dit proces.” Suzanne Wijers

FEITEN Gamification wordt ingezet om mensen te helpen bij het revalideren. Zo heeft het AMC een game uitgebracht voor patiënten met een polsfractuur. Het spel is als app te downloaden. Door middel van polsbewegingen laten de spelers waterdieren zwemmen. Het spelelement moet patiënten stimuleren dagelijks hun polsoefeningen te doen.

Annemarie den Harder.

Veel mensen in de medische wereld willen doorleren, maar niet iedereen heeft tijd om fysiek lessen te volgen. Tegenwoordig zijn er online cursussen en complete masteropleidingen die uitkomst bieden. Annemarie den Harder koos voor de postdocorale online studie Epidemiology omdat het haar in staat stelt om werk met studie te combineren. “Je kunt studeren in je eigen tempo en dat is enorm prettig. Hierdoor raak ik meer gemotiveerd en haal ik bovendien betere cijfers”, vertelt de studente, die duidelijk blij is met de keuze om op een moderne manier door te leren. Daarnaast is er volgens Den Harder veel ruimte voor persoonlijke begeleiding. Onderwijs geven is een maatschappelijk verantwoordelijke taak, zeker in de zorg, is een breed gedragen visie onder zorgprofessionals. Medisch centra en andere zorginstellingen voelen dan ook niet zelden de plicht om hun kennis te delen met de rest van de wereld. Goede leerstof, een sociaal domein en optimale begeleiding helpen daar natuurlijk bij. Wanneer deze elementen op orde zijn, zie je dat veel deelnemers de cursussen die zij volgen succesvol afronden. Missie geslaagd.

Wij financieren beleggingspanden waar anderen dat niet doen Wij kunnen beleggingspanden financieren in Nederland tegen een gunstige rente en nette voorwaarden. Het is mogelijk om te financieren tot circa 80% van de marktwaarde. Wij zijn er voor de kleine en de grote vastgoedbelegger en kunnen financieringen verstrekken vanaf 50.000,- tot aan boven de 25 mln euro. Heeft u spaargeld? Wanneer u de beschikking heeft over spaargeld kunnen wij u, op die basis, een hypotheek aanreiken om beleggingspanden aan te kopen en een gedegen rendement te maken. Neem contact met ons op voor een vrijblijvend, persoonlijk gesprek, op ons kantoor te Amersfoort.

Tel. 033 - 45 45 808 • www.beleggingspanden-financiering.nl • info@beleggingspanden-financiering.nl • Displayweg 2 • 3821 BT Amersfoort

Een commerciële uitgave van European Media Partner, gedistribueerd door Het Financieele Dagblad

NIEUWEGEZONDHEIDSZORG.NL – TREND

MARKT MET ENORM POTENTIEEL Door alle medische verbeteringen en innovaties worden we steeds ouder. Maar de kosten van de gezondheidszorg rijzen de pan uit. Met e-health oplossingen kunnen patiënten worden gemonitord. “Een markt met een enorm potentieel, maar er zijn ook nog de nodige uitdagingen te overwinnen.”

met hoog complexe vraagstukken omgaan? Zijn werk wordt namelijk een stuk ingewikkelder: hij ziet relatief meer complexe patiënten. Bovendien: ga je daarvoor collega’s ontslaan? Hoe vang je het op om meer met minder te doen?” Volgens Buskens vergen de veranderprocessen in de zorg tijd om mensen en organisaties de ruimte te geven de innovatie te integreren.

In 2015 gaven we in Nederland

volgens het CBS 95 miljard euro uit aan gezondheidszorg. Kan e-health zorgen voor een substantiële verlaging van die kosten? Volgens prof. dr. Erik Buskens, Universitair Medisch Centrum Groningen, is het lastig er een getal op te plakken, maar heeft e-health meer dan alleen financiële voordelen. “Veel handelingen kunnen ook op een andere manier dan via ‘handen aan het bed’. Maar naast kostenreductie zou e-health mogelijk ook een ander probleem kunnen oplossen, namelijk het tekort aan menskracht in de zorg.” Maar goed, e-health oplossingen

moeten wel dezelfde veiligheid en kwaliteit kunnen bieden als de reguliere zorg. Buskens: “Alle zorgprofessionals zijn gediplomeerd en geregistreerd. Alle geneesmid-

E-health oplossingen moeten wel dezelfde veiligheid en kwaliteit kunnen bieden als de reguliere zorg.

delen gaan door een heel proces. We hebben een gekwalificeerd zorgsysteem. De grootste uitdaging voor producenten van innovatieve zorgconcepten is dat hun e-health systemen diezelfde veiligheid en kwaliteit moeten kunnen garanderen.” Hij is daarom voorstander van een keurmerk voor medical devices. Dat beaamt Marieke Spreeuwenberg, Lector Zorg op Afstand Hogeschool Zuyd: “Technologisch kan alles, er zijn veel apps en toepassingen. Maar welke zijn kwalitatief goed en betrouwbaar? Er is certificering nodig van de apps die echt betrouwbaar

zijn. Anders zie je door de bomen het bos niet meer. Bovendien: hoe gaan we om met privacy en databeveiliging? Waar slaan we de data op?” Hoe kijkt de gemiddelde arts aan tegen de ontwikkelingen? Volgens Buskens zal hij in het algemeen de voordelen ervan inzien. Hij kan routinewerk uitbesteden en de tijd die hij overhoudt besteden aan een goed gesprek met de patiënt, dat verhoogt de productiviteit en kwaliteit. “Maar: welke routinehandelingen kun je nou het beste vervangen om menskracht te besparen? Hoe intensief kan de arts

Aan de andere kant staat de patiënt die meer zelf mag of moet doen. Die krijgt meer zelfstandigheid. Geheel in lijn met de Participatiewet. Spreeuwenberg ziet er vooral de voordelen van: “Mensen kunnen langer thuis blijven wonen, zelf metingen doen en contact opnemen met hun zorgverlener, zonder te hoeven reizen.” Maar zijn de innovaties wel geschikt voor alle lagen van de bevolking? Kan iedereen er goed mee omgaan? Buskens: “Jongere of beter opgeleide patiënten kunnen en willen in de regel zelf meer verantwoordelijkheid nemen. Maar grote groepen, waaronder ouderen, hebben geen tablet of smartphone, of missen de vaardigheden om hierop over te kunnen stappen. De barrière voor zelfmanagement is dan aanzienlijk hoger. En je moet

uitkijken dat patiënten niet het Big Brother-gevoel krijgen.” Toch is Buskens ervan overtuigd

dat e-health de toekomst heeft. Het biedt volgens hem een enorm potentieel van besparing, verbetering en ondersteuning. Maar alle directe en indirecte gevolgen en veranderingen die moeten plaatsvinden, maken het ingewikkeld. “In de praktijk zie je al vele goede voorbeelden. Bijvoorbeeld de blended care die de GGZ hanteert. Je maakt kennis met een professional die een diagnose stelt. Vervolgens, als het probleem duidelijk is, ga je via online zelfhulpplatforms verder; hetzelfde dat je anders in een sessie zou doen. Die richting gaat het steeds meer op.” Spreeuwenberg ziet een goede samenwerking tussen alle partijen binnen de regio als een cruciale voorwaarde. “Vaak leidt het gebruik van een e-health toepassing voor een zorginstelling zelf niet direct tot financiële voordelen, maar gaat het om de winst die de zorg in zijn geheel maakt. Thuiszorg, eerste en tweede lijn moeten onderling goede afspraken maken en informatie over patiënten op een veilige manier delen.” Katrien Baarendse

everywhereIM maakt zorg voor artsen en patiënten efficiënter door slim gebruik van IT

Accredited online courses for medical researchers

The best education online

everywhereIM.com elevatehealth.eu

Een commerciële uitgave van European Media Partner, gedistribueerd door Het Financieele Dagblad

10 ACTUEEL – NIEUWEGEZONDHEIDSZORG.NL

GEZOCHT: GESCHIKT ÉN BETAALBAAR WONINGAANBOD VOOR OUDEREN Door de demografische veranderingen en de veranderde regelgeving herzien veel zorgaanbieders hun woonbeleid. Met name in de ouderenzorg staat de sector voor een uitdaging. Het scheiden van wonen en zorg. De behoefte van steeds meer ouderen om langer thuis te wonen. Tal van oorzaken hebben ertoe geleid dat de zorg van nu totaal anders is dan aan het begin van deze eeuw. Zowel aan vraag- als aanbodzijde is er pijn voelbaar. Vaak wordt er naar de politiek gewezen; die zou de veroorzaker zijn van alle ellende. Maar daar denkt Gerard Thaens, bestuurslid van de stichting Zorgvastgoed.nl, anders over. Volgens hem is het de sector zelf die moet veranderen. Thaens heeft een adviespraktijk, is mede-eigenaar van een zorgvilla en richtte twee jaar geleden de stichting Zorgvastgoed.nl op om transparantie in de markt te bevorderen. Hij ziet dat de markt worstelt met het thema zorgvastgoed. Want terwijl het publieke stelsel wordt afgebroken en er minder verzorgingshuizen bij komen, neemt de vraag als gevolg van de vergrijzing juist toe. Maar of dat wel echt een probleem is? “Nee, dat denk ik niet. In internationale context hebben we een gigantische zorginfrastructuur met relatief veel verpleeg- en verzorgingshuizen. Het probleem is juist dat het aanbod niet meer aansluit op de vraag. Ouderen willen langer thuis blijven wonen en áls ze dan verhuizen, hebben ze behoefte aan kleinschalige, beschutte woonvormen. Zorginstel-

de zorgverlener.” Op de lege plekken die die zorginstellingen achterlaten, proberen incubators slim in te spelen met nieuwe woonvormen voor kwetsbare ouderen, gemaksdiensten en regelhulpen. Maar nieuwe spelers komen minder eenvoudig aan subsidies en financieringen. Dat is Thaens een doorn in het oog. “Die nieuwe spelers steken over het algemeen veel meer hun nek uit, lopen meer risico, maar worden achtergesteld bij de verdeling van subsidies. Als we een gezondere markt willen, moet het speelveld gelijker worden.”

Gerard Thaens: “Als we een gezondere markt willen, moet het speelveld gelijker worden.”

lingen spelen vaak te laat of niet adequaat in op die veranderde vraag.” En er speelt ook nog iets anders.

Doordat ouderen langer thuis blijven wonen, worden de zorgvraagstukken bij verhuizing naar een verpleeghuis complexer. De leeftijd waarop mensen verhuizen naar een verpleeghuis of een woonvorm met intensieve begeleiding is snel gestegen richting de 75 jaar, stelt Dennis Christmas, directeur Zorg bij Twynstra Gudde. “Door die hogere leeftijd en de toename van psychogeriatrische aandoeningen moet de kwaliteit van de zorgverlening omhoog. Ouderen met een complexe zorgvraag hebben naast een specifieke woonvorm ook hooggekwalificeerde zorgverleners nodig voor meer ondersteuning.” Dit stelt traditionele zorginstellingen

voor een lastig vraagstuk: hoe kunnen ze investeren in het opleidingsniveau van het personeel en in verbetering van het vastgoed, terwijl de budgetten dalen en de concurrentie toeneemt? Twynstra Gudde onderzoekt welke mogelijkheden er zijn om kleinschalig wonen mogelijk te maken binnen de muren van de traditionele zorginstellingen.

gestegen. Een relatief klein deel van de ouderen kan een dergelijke huur betalen; de zorg wordt in het kader van scheiden van wonen en zorg bekostigd uit een ‘volledig pakket thuis’ of PGB. Maar voor een groot deel van de ouderen is deze oplossing niet mogelijk omdat ze er niet de financiële middelen voor hebben.”

Zorgondernemers die een kleinschalige

meer uit financiële hoek komen. In zijn ogen gaat er nog teveel publiek geld naar de traditionele zorginstellingen. “Er zijn diverse zorginstellingen die goed bezig zijn en proberen te innoveren, maar het gros blijft vasthouden aan de traditionele producten en diensten. Door in die partijen geld te blijven pompen, houd je verandering tegen. Al het publieke geld kan beter via de gebruiker naar

woonvorm voor ouderen starten hoeven deze transformatie niet te maken. Toch blijft het aanbod van kleinschalige woonvormen relatief beperkt. Het zijn met name commerciële zorgondernemers die hierop inspringen. “Zij richten zich op de particuliere huursector. Het besteedbaar inkomen van een groep ouderen is de afgelopen decennia

Volgens Thaens moet de verandering

Volgens Christmas bieden samenwerkingsverbanden van bestaande zorginstellingen en nieuwe zorgondernemers uitkomst. “Beide partijen kunnen veel van elkaar leren en elkaar helpen. Bijvoorbeeld op het gebied van financiering van de zorg en instroom van patiënten hebben zorginstellingen vaak een voorsprong. Zeker nu de banken terughoudend blijven met krediet is een partnerschap tussen vermogende zorginstellingen en innovatieve ondernemers een heel logische stap.” Christmas is het overigens eens met Thaens dat de grootste uitdaging zit in het gelijktrekken van de spelregels in de zorgsector. “Als het scheiden van wonen en zorg in de gehele residentiële zorg wordt toegepast, wordt de keuze voor verschillende vormen van zorg niet langer bepaald door het huurbudget van de zorgbehoevende oudere. Dit kan echter leiden tot grote verschuivingen tussen de begrotingen van VWS en volkshuisvesting en dat maakt het een politieke keuze.” Suzanne Wijers

KENTERING STRATEGIE HUISVESTING BIJ ZORGINSTELLINGEN

www.aig-careconcepts.nl

Van oudsher hebben zorginstellingen veel van hun gebouwen in eigen bezit en beheer. De wijze waarop het vastgoed gefinancierd werd, via de kapitaallastenregeling waarbij het bezit in feite zonder noemenswaardige risico’s is, speelde daarbij een belangrijke rol. Vastgoedbezit werd echter ook als een strategisch belang gezien. Vanwege de onafhankelijkheid van verhuurders en de gepercipieerde financiële voordelen, maar ook gedreven door de gedachte dat via deze weg op langere termijn de reserves konden worden versterkt. Door wijzigingen in de regelgeving is het denken over het zorgvastgoed snel aan het veranderen. De risico’s liggen bij de instellingen zelf. Aanleiding voor veel zorginstelling-

en om hun lange termijn huisvestingstrategie aan te passen. Het zorgvastgoed kan zich verheugen op een grote belangstelling. Beleggers, projectontwikkelaars, bouwbedrijven, makelaars en adviseurs tonen steeds meer interesse voor dit segment. Daarbij wordt echter nog wel eens voorbij gegaan aan het feit dat het hier over complexe problematiek gaat. Ouderenzorginstellingen staan bijvoorbeeld voor de grote uitdaging om hun verzorgingshuiscapaciteit (veelal verouderde gebouwen, bezwaard met boekwaardeproblematiek) versneld af te bouwen. Zorginstellingen zijn dan ook vooral gebaat bij een strategische partner die met hen samenwerkt om de uitdagingen op lange termijn integraal te benaderen.

AIG Careconcepts blijkt één van de weinige 'niche-players' in dit segment met kennis van en ervaring met alle aspecten rond de ontwikkeling en realisatie van huisvesting en capaciteit voor de lange termijn. Saillant detail daarbij is dat AIG Careconcepts zelf een aantal complexen voor wonen met zorg exploiteert en die praktijkervaring dus meeneemt. AIG Careconcepts analyseert de problematiek samen met zorginstellingen, stippelt de lange termijn strategie uit en treedt bij de realisatie desgewenst op als risicodragend partner. De visie van AIG Careconcepts sluit aan op de behoefte van haar klanten: samenwerking met een partij die verstand heeft van de branche en op transparante wijze een partnership met ze aangaat.

“Innovatief Zorgconcept, een samenwerking van AIG Careconcepts en Stichting Amsta” ADVERTENTIE

Een commerciële uitgave van European Media Partner, gedistribueerd door Het Financieele Dagblad

NIEUWEGEZONDHEIDSZORG.NL – VERDIEPING

Het wetenschappelijke fundament en evidence based healthcare staan aan de basis van de opleidingen.

GEZONDHEID BELANGRIJK THEMA OP UNIVERSITEITEN Naast geneeskunde bestaan er ook andere universitaire opleidingen die de focus leggen op gezondheid, in de breedste zin van het woord. Voor de zorg, voor de maatschappij en voor de fun. “De moleculaire biologie wordt gecombineerd met de gezondheidszorg. En het is heel leuk om daar getuige van te zijn.” Binnen de Universiteit Twente (UT) is gezondheid een belangrijk thema. Vanuit verschillende opleidingen, onderzoeken en via diverse samenwerkingsverbanden (nationaal en internationaal) wordt gewerkt aan actuele vraagstukken uit de gezondheidszorg. Techniek en zorg gaan steeds vaker hand in hand. “Hierin ligt ook de toekomst van de gezondheidszorg”, vindt Heleen Miedema, opleidingsdirecteur van het cluster Health op de UT. De universiteit brengt gezondheidswetenschappen, biomedische technologie en technische geneeskunde bij elkaar. De gezondheidswetenschappers maken trendanalyses, waarin nieuwe technologieën en

de veranderende vraag vanuit de maatschappij een grote rol spelen. De biomedische technologen zijn de ingenieurs die deze nieuwe toepassingen ontwerpen en ontwikkelen. Uiteindelijk gaan de technisch geneeskundigen met de technologieën aan de slag. Zij staan direct in contact met de patiënten. Om de cirkel af te maken analyseren de gezondheidswetenschappers het gebruik van de technologie. De UT kijkt van oudsher naar de

wensen van de maatschappij bij het opstellen van nieuwe vraagstukken. Dit is terug te zien in alle healthopleidingen, maar specifiek ook in de drie specialisaties in de master Health Sciences. Human Centered eHealth and Healthcare Services Design is gericht op personalisatie van de gezondheidszorg met behulp van onopvallende en gebruiksvriendelijke toepassingen. Een tweede specialisatie, Innovation and Optimization of Healthcare Processes, focust op het innoveren en optimaliseren van

processen in en tussen zorgorganisaties, waarbij gedacht kan worden aan het optimaliseren van logistieke problemen en de doorstroming van patiënten. Innovation in Public Health gaat in op het maatschappelijke aspect van het zorgstelsel; de organisatie, aansturing en financiering van de publieke gezondheidszorg ten behoeve van kwalitatief goede zorg. In alle opleidingen zijn technologie, maatschappelijke betrokkenheid en het zoeken naar oplossingen kernbegrippen. Miedema: “We willen studenten geen kant-en-klare oplossingen voor bestaande problemen geven, maar het zelfvertrouwen om zelf oplossingen te verzinnen voor de problemen van de toekomst, met behulp van nieuwe technieken.” Ook de Erasmus Universiteit

Rotterdam houdt rekening met ontwikkelingen in het veld en de maatschappij. Opleidingsdirecteur Marco Varkevisser: “Wij voeren regelmatig overleg met partijen in de gezondheidszorg, ook over de vraag

of ons opleidingsaanbod nog goed aansluit bij de wensen en behoeften in het zorgveld.” Daarnaast is het gros van de Erasmus-docenten ook onderzoeker. “Dankzij de praktische relevantie van onze onderzoeksactiviteiten blijven wij goed op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen. Dat vertaalt zich door naar de inhoud van onze programma’s.” Het aanbod van Erasmus bestaat onder meer uit twee eenjarige masteropleidingen, Health Care Management en Health Economics, Policy & Law, de tweejarige researchmaster Health Economic Analysis en de tweejarige internationale master European master in Health Economics & Management. “Onze studenten komen terecht bij zorginstellingen, in de farmaceutische industrie, bij de overheid of bij een van de onafhankelijke toezichthouders in de zorg.” De Amsterdamse Vrije Universiteit

(VU) noemt zichzelf het sterkste landelijke opleidingscentrum voor

gezondheidswetenschappen. Interimdecaan Nico van Straalen legt uit: “Zo bieden we naast opleidingen als geneeskunde, biomedische wetenschappen en medische natuurwetenschappen ook tandheelkunde aan.” In totaal beginnen elk jaar ruim duizend studenten aan de VU een gezondheidsgerelateerde studie, verdeeld over zes opleidingen, zo vertelt de decaan. Het wetenschappelijke fundament en evidence based healthcare staan aan de basis van de opleidingen. “We stellen ons meer dan ooit de vraag of en hoe een bepaalde methode werkt. Ook verzekeraars willen dat weten.” Daarbij werkt onze informatica-afdeling aan toepassingen die mensen kunnen helpen meer inzicht te krijgen in de eigen gezondheid. Welke gezondheidseffecten kan hun levensstijl hebben? De moleculaire biologie wordt gecombineerd met de gezondheidszorg. En het is heel leuk om daar getuige van te zijn.” Josien Vos

ADVERTENTIE

OZVP: persoonlijk advies op het gebied van zorgvastgoed De zorgvastgoedmarkt professionaliseert. De komende jaren kunnen zowel vastgoedbeleggers als zorginstellingen hiervan profiteren. OZVP staat beide organisaties bij als integere vastgoedpartner met persoonlijk en strategisch advies. “Ik spreek beide talen en sta voor het beste resultaat aan beide partijen.” Er wordt veel over zorgvastgoed gesproken, maar er zijn maar weinig professionals die gespecialiseerd zijn in zorgvastgoed. Gerwin Holland, oprichter van OZVP, is dat wel. Holland spreekt de taal en kent beide

werelden, en weet ze tot elkaar te brengen. Met zijn jarenlange ervaringen bij oud-werkgever PGGM, is hij waarschijnlijk dé specialist in Nederland op dit sterk groeiende marktsegment. Maar in hoeverre is hij gesprekspartner voor medici of zorginstellingen? “Ook bij alle investeringen heb ik elke keer met de zorginstellingen om tafel gezeten. Ik begrijp ze. Ik snap hun enorme uitdagingen. En daar komt nog bij dat mijn vrouw (die huisarts is, red.) nog wel eens ongevraagd haar mening geeft als ik bezig ben een plan te maken. Daar ben ik haar dankbaar voor, want het zijn

vaak die praktische aspecten die het verschil maken.” Alleen mAAr winnAArs OZVP staat zowel vastgoedorganisaties als zorginstellingen bij en legt de verbinding tussen deze partijen. “Het is belangrijk goede afspraken te maken. Dan zijn er alleen maar winnaars.” De beleggers behalen een stabiel, goed rendement op de lange termijn, terwijl de instelling zich volledig kan toeleggen op haar core business: het verlenen van zorg. Dat laatste komt de kwaliteit van de zorg uiteraard ten goede. “Wanneer we het vastgoed onderbrengen bij een

belegger, en de exploitatie bij een gespecialiseerde zorgorganisatie, levert dit zowel financieel als maatschappelijk rendement op voor beide partijen.” ZorgvAstgoed professionAliseren

De overheid maakt zich momenteel hard voor een ontkoppeling van zorg en vastgoed. Een goede zaak, stelt Holland, zowel voor vastgoedbeleggers als zorginstellingen. Doel van OZVP is om de wereld van het zorgvastgoed verder te professionaliseren in Nederland, tot een volwaardige asset class. “De zorguitgaven en de zorgkosten

Gerwin Holland

van de overheid worden transparanter en op lange termijn beter beheersbaar. De vastgoedbelegger heeft daardoor een lager leegstandrisico, wat zal resulteren in een goed en stabiel langetermijnrendement.”

www.ozvp.nl

Gebouwen die helpen genezen

We vragen steeds meer van de gebouwen waarin artsen en verpleegkundigen hun uiterste best doen om zieken te genezen. We willen dat ook die gebouwen het genezingsproces een handje helpen. Dat vraagt om intelligente en zelfdenkende systemen. Om state-of-the-art elektrotechniek, werktuigbouwkunde, automatisering en informatisering. Technologieën die elkaar aanvullen én versterken. Bij Croonwolter&dros passen we ze geïntegreerd toe om de toekomst van de zorg in Nederland vorm te geven en onze leefwereld veiliger, duurzamer en comfortabeler te maken.