#1 2011 THEMA BEWEGEN EN SPORT s )N GESPREK MET 4INUS *ONGERT $EZE 7INTER 3TU+A&EST s 4ERUGBLIK )NLOOPHUIS $EBORAH s $UOlETSEN VOOR VERPLEEGHUIZEN
2
magazine
ACTUEEL Slimmer samenwerken voor betere buurt
ervaringen en gevoelens. Verlangend naar vrijheid en
Meer dan duizend buurtprofessionals komen donderdag
zoekend naar persoonlijke ontwikkeling laten ze zien
10 februari 2011 in de Haagse Fokker Terminal bij elkaar
dat de overeenkomsten tussen mensen met en zonder
voor de derde Manifestatie Buurtalliantie.
beperking groter zijn dan de verschillen. Bij deze
Thema’s van deze buurtalliantie zijn: verantwoordelijkheid
voorstelling zijn negen dansers betrokken, die worden
en partnerschap. Hoe werk je slim en slagvaardig samen?
begeleid door docenten en andere professionals.
Wat kunnen wijkcoaches en wijkteams betekenen voor
De muziek is speciaal voor deze bijzondere voorstelling
de veiligheid in de wijk? Hoe werken sport en cultuur als
gecomponeerd door het improvisatiecollectief Oorbeek.
bindmiddel? Hoe maak je je wijk, organisatie of project
‘Loss’ is een voorstelling die tegelijk ontroerend en
duurzamer?
komisch is.
Het belooft een veelzijdige dag te worden met praktische
www.eskalibur.nl
workshops, scherpe debatten, boeiende lezingen, prettig spannende talkshows en netwerksessies. Daarnaast
Digital Art Lab in Zoetermeer
is er een groot aanbod van excursies naar innovatieve
Sinds oktober 2010 heeft het Centrum Kunst en Cultuur
Haagse samenwerkingsprojecten en buurtprogramma’s.
(CKC) Zoetermeer een Digital Art Lab. Het idee achter het
Ook Fonds 1818 is aanwezig met diverse workshops en
lab is om traditionele kunstactiviteiten te combineren
discussies.
met digitale technieken. Lessen worden er nog niet
De keuze voor Den Haag – de stad van regering en
gegeven. “De docenten volgen de komende tijd eerst
parlement – als locatie voor deze buurtalliantie, is niet
diverse workshops om wegwijs te raken in de virtuele
toevallig. Er komen flinke bezuinigingen aan. Die gaan
wereld”, vertelt Chi Nguyen-Ta van het Centrum Kunst
alle organisaties treffen die zich inzetten in wijken en
en Cultuur. Een oude theaterruimte werd omgetoverd
buurten. Meer dan ooit zullen overheden vragen met
tot digitaal laboratorium. In de ruimte staan computers
minder geld meer maatschappelijk effect te genereren.
met ontwerpprogramma’s en apparaten waarmee
Dat vraagt om slimme, innovatieve samenwerkings-
dansers gevolgd kunnen worden met digitale sensoren.
projecten. In Den Haag zijn daar veel goede voorbeelden
“Met de lessen in klassieke kunstvormen, zoals pianoles
van, die zich tijdens de manifestatie zullen presenteren.
of dansles, spreek je een bepaalde doelgroep aan.
www.buurtalliantie.nl
Die kan veel groter worden door de kunstvorm te combineren met de digitale wereld. Elke jongere heeft
Eskalibur gaat Loss
tegenwoordig wel eens een filmpje gemaakt met zijn
‘Loss’ is de nieuwe dansproductie van Theatergezelschap
mobiele telefoon”, aldus Chi. De komende tijd worden
Eskalibur die op 21 januari 2011 in het Zeeheldentheater
regelmatig open labs gehouden waarbij iedereen binnen
in Den Haag in première gaat.
mag lopen om nieuwe dingen uit te proberen. Het is
Met deze voorstelling laat Eskalibur (een professioneel
uiteindelijk de bedoeling dat het Digital Art Lab altijd
gezelschap van mensen met een verstandelijke beperking)
open is voor leden van het CKC Zoetermeer. “Met een
zich opnieuw van haar unieke kant zien. Negen mensen
digitale strippenkaart kunnen ze dan naar binnen
volgen ieder hun eigen weg op zoek naar verandering
wanneer ze willen.”
en ontwikkeling. De dansers van Eskalibur ontdekken,
Kunstcentra in heel Nederland volgen de ontwikkelingen
ontleden, overwinnen, houden vast en laten los om weer
in Zoetermeer op de voet. “Het is echt een nieuw concept.
verder te kunnen.
Als het een succes wordt, zal het waarschijnlijk in meer
Zoals in eerdere producties van Eskalibur, putten de
kunstcentra worden gebruikt.”
theatermakers ook in ‘Loss’ uit hun eigen leven, hun
www.digitalartlab.nl
3
BESTE LEZER
Mensen die mij voor het eerst ontmoeten denken dat ik helemaal niets met sport heb. Ik zie er inderdaad niet uit als een fanatieke sporter. Maar schijn bedriegt: ik ďŹ ets iedereen er uit! Bovendien ben ik me er sterk van bewust dat bewegen en sport niet alleen goed is voor je lijf. Het is ook goed voor je sociale gezondheid. Een prestatie leveren, individueel of in teamverband maakt sterker. Daarom heb ik bij Fonds 1818 ook gestimuleerd dat er meer aandacht is voor de maatschappelijke effecten van sport. We steunen nu samen met de Sportadviesraad het onderzoek van Tinus Jongert, lector aan de Haagse Hogeschool. Hij bestudeert het beweeggedrag van doelgroepen in een sociale en economische achterstandssituatie in de Haagse wijken Laak en Transvaal. Kortom: het thema van dit magazine is Bewegen en Sport. En wel op hele diverse manieren: buiten bewegen voor ouderen maar ook jongeren die hockeyen op inline skates in het Binnenpark Zoetermeer. Verder wijzen wij u in dit magazine op diverse projecten die in de komende maanden actueel zijn zoals het StuKaFest in Delft en Leiden en de manifestatie Buurt Alliantie waar ook Fonds 1818 aanwezig is met discussies en workshops. En we kijken terug op vijf jaar Inloophuis Deborah in Delft. Veel leesplezier, Anne de Raaf Adviseur Fonds 1818 Digital Art Lab
INHOUD 2
Actueel: lopende projecten
10
Deze Winter: StuKaFest
3
Voorwoord en inhoud
11
Vitrine: Diverse projecten in het kort
4
Thema: Bewegen en Sport
14
Terugblik: Inloophuis Deborah
7
In het bijzonder: Sportleidster
15
Het Nutshuis dit kwartaal
Laila Bojaarda
16
DuoďŹ etsen voor verpleeghuizen
8
In gesprek met: Tinus Jongert
Bewegen en Sport
4
magazine
THEMA
Bewegen en Sport Wie regelmatig beweegt, blijft lichamelijk én geestelijk in conditie. Toch is sport niet voor iedereen vanzelfsprekend. Kinderen uit arme gezinnen kunnen niet zomaar lid worden van een sportvereniging. Voor ouderen en kinderen is het vervoer naar de sportclub soms een hindernis en mensen met een lichamelijke beperking komen ook niet altijd aan bod. Fonds 1818 steunt tal van sportieve initiatieven en brengt zo iedereen in beweging.
gezellig als je sociaal wat met elkaar op kunt bouwen”, vertelt Timmermans.
Slogan De slogan van het aangepast roeien is niet voor niets: ‘Het is roeien met de riemen die je hebt/met de kansen die je krijgt/ met de moed die je vindt’. Bij Roeivereniging Rijnland zijn momenteel twaalf roeiers met een beperking aangesloten. “Tel daar dus zes vrijwilligers per roeier bij op en je komt uit op een aardige club mensen die bij dit fantastische initiatief
Een fel winterzonnetje weerspiegelt deze dinsdagmorgen
betrokken zijn.”
in de Vliet. Bij Roeivereniging Rijnland in Leidschendam-
De eerste wherry’s liggen deze stralende ochtend al
Voorschoten zijn ze blij met het stralende winterweer.
in het water. Dit type roeiboot is perfect voor beginners
Een prachtige dag voor een tochtje op het water.
omdat ze extra breed zijn en daardoor zeer stabiel op
Elke dinsdagmorgen komen de roeiers met een lichame-
het water liggen. De roeiers hebben voor de zekerheid
lijke of visuele beperking. “Roeien is een fantastische
ook nog een reddingsvest. “Wij hebben toevallig vrij veel
sport voor mensen met een fysieke beperking. Zittend
roeiers met een halfzijdige verlamming. Als er een grote
worden veel spieren in beweging gezet. Ook spieren die
boot voorbij komt, kan dat wat gewiebel geven. Op dat
niet echt willen, worden bij die beweging betrokken,
soort momenten is het roeimaatje ook belangrijk, die kan
gaan mee doen en worden sterker. Voor mensen die
dan een stevige haal geven. Roeien is ook een kwestie
slecht zien, geeft het roeien op zichzelf weinig problemen,
van vertrouwen. Dat geldt voor iedereen, maar zeker
maar bij het in en uit stappen en het sturen hebben ze
voor mensen met een beperking. Zij moeten voor een
wel veel hulp nodig”, vertelt Bart Timmermans, voorzitter
deel vertrouwen op de kracht en het zicht van de anderen.”
van de Commissie Aangepast Roeien Rijnland.
Rijnland is niet de enige vereniging die aangepast roeit.
Deze commissie bestaat nu elf jaar. “We hebben fors
Landelijk zijn er 28 verenigingen. “Eens per jaar houden
geïnvesteerd in hulpmiddelen om het roeien ook voor
we een nationale tocht aangepast roeien. Dat is een
mensen met een beperking mogelijk te maken. We hebben
fantastisch gezicht, al die boten in het water. Onderweg
een tillift en een instaphekje en in de boten kunnen ook
gaan we lekker ergens aan wal om te lunchen. Dat doen
aanpassingen worden aangebracht”, aldus Timmermans.
we met onze eigen vereniging trouwens ook één à twee
Maar minstens even belangrijk zijn de roeimaatjes die
keer per jaar. Dat zijn geweldige uitstapjes.”
een mindervalide roeier bij Roeivereniging Rijnland krijgt.
Mensen met een beperking komen minder gemakkelijk
“Elke roeier krijgt twee maten mee. Eén stuurt en de
de deur uit. Ze kijken vaak erg uit naar het roeien.
ander roeit mee. Omdat het allemaal vrijwilligerswerk is,
Daarom gaat het ook altijd door. Weer of geen weer.
heeft elke roeier drie koppels om zich heen die allemaal
“Als het regent dan gaan we in het verenigingsgebouw
om de beurt op dinsdag meegaan.”
op de ergometer aan de slag om de conditie op peil te
Het zijn vaste koppels. “Om goed te kunnen roeien, is het
houden. Daarna drinken we met zijn allen gezellig een
belangrijk dat je helemaal op elkaar bent ingespeeld.
kop koffie of thee.”
Als je elke week andere maatjes meekrijgt, kom je
Het is een prachtig gezicht om de boten door het water
samen nooit lekker in het ritme. Bovendien is het ook
te zien klieven. “Het is nu even koud in het begin, maar
5
Roeivereniging Rijnland
door het roeien zijn de spieren zó warm. Zolang er nog niet
heel lang dat sportverenigingen alleen met zichzelf bezig waren en
geschaatst kan worden, roeien wij door.”
geen relevante sociaal- maatschappelijke bijdrage leverden. Dat idee is achterhaald. Er zijn steeds meer sportverenigingen die hun
Enthousiasme
maatschappelijke taak serieus oppakken en wij zien dat de verbindende
Anne de Raaf van Fonds 1818 was nog niet zo lang geleden een
factor van sport heel groot kan zijn. Je kunt via sport mensen letterlijk
dinsdagochtend op bezoek bij Roeivereniging Rijnland. Ze was
activeren, weer bij de samenleving betrekken. Het is een cliché,
onder de indruk van alle aanpassingen die zijn gedaan om het voor
maar sport verbroedert ook. Verschillen tussen bevolkingsgroepen
de roeiers met een beperking mogelijk te maken om mee te doen.
vallen weg als ze samen sporten. Daar zetten wij ons als fonds graag
Ze werd geraakt door het enthousiasme en de betrokkenheid van
voor in.”
de mensen. “Ik sprak met een vrouw die een paar jaar geleden werd getroffen door een beroerte. Ze was altijd heel zelfstandig geweest, echt een vrouw van de wereld. Dan ben je opeens afhankelijk en kom je amper de deur nog uit. Dat was even slikken. Door het roeien heeft ze haar vrijheid weer een beetje terug. Ze vindt het heerlijk
Het is een cliché, maar sport verbroedert.
om over het water te schieten. Ik kan me dat zo goed voorstellen. Het is dan zo goed dat er een vereniging is als Aangepast Roeien.”
Playground Voorbeelden van dit soort sportieve projecten te over in dit nummer
Het is nog maar een paar jaar geleden dat Fonds 1818 weinig tot
van het magazine. Neem de inzet van vrouwelijke sportleiders op
niets deed met de aanvragen van sportverenigingen. “Ons idee was
de Cruyff Courts en de Krajicek Playgrounds in Laak en Transvaal.
6
magazine
THEMA "EWEGEN EN 3PORT
Roeien is ook een kwestie van vertrouwen, zeker voor mensen met een beperking. Roeivereniging Rijnland
Of een initiatief als Lady’s Gym in Transvaal, zeven jaar geleden
van en in de middag de kinderen. ’De tennisbaan wordt regelmatig
opgericht door en voor vrouwen uit de wijk. De aanleiding daarvoor
gebruikt door buurtbewoners om een balletje te slaan. Door het
was het ontbreken van betaalbare en vertrouwelijke sportmogelijk-
weghalen van struiken en andere begroeiing en het aanbrengen van
heden voor vrouwen van voornamelijk allochtone afkomst. Sindsdien
verlichting is het park ook ’s avonds een prima plek om te sporten.
is Lady’s Gym enorm gegroeid en heeft leden van 16 verschillende
“Mensen kunnen de verlichting zelf aandoen en het gaat om elf uur
nationaliteiten. Lady’s Gym is een maatschappelijk betrokken sport-
’s avonds automatisch uit zodat omwonenden er geen last van hebben”,
stichting en zet zich in voor de bevordering van de fysieke en mentale
aldus Geers.
gezondheid van vrouwen. Anne de Raaf: “Een fantastisch initiatief.
Ook is het Jongeren Ontmoetings Punt voor de jeugd opgeknapt en
Dan kunnen wij vinden dat gemengd sporten meer past bij de
zijn er opslagboxen geplaatst voor sport- en speluitleen Zoethout en
Nederlandse cultuur, maar voor Fonds 1818 telt dat deze vrouwen
de inline skatevereniging. Verder is er een nieuw clubhuis voor het
lekker bezig zijn en zich prettig voelen bij elkaar.”
jongerenwerk, het buurtwerk en de inline skatevereniging Sweet
Nóg een project waar Fonds 1818 graag de schouders onder zet, zijn
Lake Bulldogs gebouwd. “Het ziet er weer tiptop uit en het mooie is
de fitnessapparaten voor senioren in het Zuiderpark. “Daar komen
dat er sinds de opening nog nergens graffiti op is gekomen. De buurt-
veel allochtone ouderen en zij kunnen best wat extra beweging
bewoners zijn heel blij met de nieuwe sportaccommodatie in hun
gebruiken. Door openbare en gratis fitnesslessen op die apparaten
park. De sociale controle is groot en dat geeft weer een gevoel van
aan te bieden, hopen we ze te kunnen verleiden om in beweging te
veiligheid en saamhorigheid. Het nieuwe Binnenpark heeft een
komen.” De voorziening is in principe geschikt voor álle leeftijden,
positieve uitstraling voor de hele wijk.”
maar het accent ligt nu eens op de senioren. Voor jongeren worden al veel sportactiviteiten georganiseerd.”
Judomat Na jaren in de buurt van het Zuiderpark te hebben gezeten,
Laagdrempelig
is Thai Boxing Den Haag sinds kort verhuisd naar de Zuidwoldestraat.
Parken zijn bij uitstek openbare voorzieningen waar voor een breed
Onlangs was de feestelijke opening van de nieuwe locatie. “We hebben
publiek laagdrempelige sportvoorzieningen kunnen worden
meteen een flinke professionaliseringsslag gemaakt. Ons leden-
aangeboden. Het Binnenpark in Zoetermeer wordt veel gebruikt
bestand is nu digitaal en we hebben een nieuw pasjessysteem.
door de bewoners van de wijken Buytenwegh – De Leyens. In de
Met één druk op de knop hebben we nu het overzicht”, vertelt
jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw werden deze wijken en
Jerry Jokhoe, oprichter en eigenaar van Thai Boxing. Fonds 1818
het park aangelegd. Na ruim dertig jaar intensief gebruik waren de
gaf een bijdrage voor de aanschaf van nieuwe judomatten en een
wijkparkvoorzieningen zoals de tennisbaan en het speelveld dringend
nieuwe boksring. “We zijn uiteraard heel blij met de nieuwe locatie
toe aan een opknapbeurt. Dit jaar zijn de armen flink uit de mouwen
en de mooie materialen. Maar het belangrijkste bij ons blijven
gestoken. Niet zonder resultaat. Deze zomer werd de nieuwe
respect en eigenwaarde. Daar blijven we hard aan werken met de
Richard Krajicek Playground en de opgeknapte tennisbaan officieel
jongeren uit de wijk.”
geopend door wethouder Sport Mariëtte van Leeuwen. “Van beide
Thai Boxing werkt nauw samen met scholen en welzijnsinstellingen
faciliteiten is de hele zomer volop gebruikt gemaakt”, vertelt
uit de omgeving. “We werken bijvoorbeeld samen met Jeugdformaat,
Linda Geers van de gemeente Zoetermeer. Zowel door jong als oud.
een organisatie voor jeugd en opvoedhulp in Den Haag. Moeilijke
“Tijdens schooltijd maken de omliggende scholen er veel gebruik
leerlingen krijgen een agressieregulatie- en weerbaarheidstraining.
7
Sportleidster Laila Bojaarda Binnenpark Zoetermeer
4INDS IK ER BEN KOMEN ER OOK MEIDEN OP DE 1LAYGROUND
Bij ons komen veel allochtone jongeren over de vloer. Twee avonden per week worden speciaal voor vrouwen activiteiten georganiseerd. “Veel mensen denken dat
Sinds april is ze elke week te vinden op de Richard Krajicek
allochtone vrouwen slappe tutjes zijn, maar die dames
Playground in Wijkpark Transvaal, bij sporthal ’t Zandje in
hebben power in huis hoor!”
Spoorwijk en het Ketelveld en Laakveld in Laakkwartier. Als sport-
Jerry Jokhoe ontdekte het Thai Boxen in de jaren tachtig,
leidster Laila Bojaarda daar is, komen er vanzelf een heleboel
toen de sport nog verboden was in Nederland omdat het
meiden uit de wijk om eens even lekker te sporten in de frisse
asociaal zou zijn. “Dat er foute mensen op af kwamen,
buitenlucht. “Zelfs nu in de winter, is het nog steeds druk”,
zegt niets over de sport zelf. Kijk naar de hooligans die
vertelt Laila.
op voetbal afkomen, dat zegt toch ook niets?” Jerry wilde
Het idee om vrouwelijke sportleiders in te zetten op de Playgrounds
meer over het boksen weten en ging op zijn achttiende
komt van de gemeente Den Haag. Het is een initiatief om meer
naar Thailand toe om zich erin te bekwamen. “Ik heb
allochtone meiden aan het sporten te krijgen. Dat is een moeilijker
keihard getraind en het is me gelukt om prof te worden.
te bereiken groep. “Zeker als er alleen maar jongens rondhangen
Straatjongeren krijgen daar een kans om zich via het
op de Playgrounds en les wordt gegeven door mannen.
boksen letterlijk omhoog te werken”. In Nederland is
Dat schrikt veel meiden af. Niet per se omdat het mannen zijn,
er gelukkig een goed sociaal vangnet. “Soms vind ik dat
maar ook omdat er vooral veel wordt gevoetbald. Die meiden
jongeren die er een zootje van maken, wel wat harder
willen andere sporten doen”, weet Laila.
mogen worden aangepakt. Met het boksen kunnen we
Zelf is ze van jongs af aan heel actief met tal van sporten. “Ik heb
toch werken aan discipline, zelfbeheersing en omgangs-
als meisje aan voetballen, tennis, basketbal en volleybal gedaan.
vormen.” Ook is er aandacht voor de motorische
Toen ik jong was, sportte ik gewoon gemengd. Maar nu ik
ontwikkeling van de jeugd en wordt voorlichting gegeven
volwassen ben, vind ik alleen met vrouwen ook prettiger. Ik voel
over gezondheid en voeding. De boksschool is laag-
me dan meer op mijn gemak en kan ik me helemaal op de sport
drempelig. “Alle culturen en rangen en standen lopen hier
concentreren”, vertelt Laila.
gezellig door elkaar.” Voor mensen met weinig geld zijn
De meiden die op de Playgrounds komen sporten, zijn tussen
er speciale regelingen. Zo betaalt Stichting Leergeld de
de negen en zestien jaar. “We hebben alle culturen door elkaar.
lesmaterialen en kan de contributie via de Ooievaarspas
Het is heel gezellig met elkaar. Ze komen trouw elke week terug.
worden geregeld. “Te weinig geld mag geen reden zijn
We doen op het moment veel aan tennis. Als het regent kunnen
om niet te sporten.”
we in Spoorwijk ook naar binnen. De Playground is bij sporthal
Het Thai Boxing virus verspreidt zich in razend tempo
’t Zandje en daar mogen wij ook gebruik van maken.”
door de wijk. Ouders die hun zoon of dochter eerst alleen
Naast haar werk als sportleidster, studeert Laila voor sociaal
kwamen brengen, trainen nu steeds vaker gezellig mee.
cultureel werkster. “Dit werk doe ik als stage. Sport is een mooie
“Hele gezinnen staan hier in de ring, het mooiste
manier om in contact te komen met mensen. Je bent lekker samen
compliment dat we kunnen krijgen.”
bezig. De verschillen vallen weg en het is nog gezond voor je ook.”
8
magazine
THEMA "EWEGEN EN 3PORT
“Ze moeten leren dat bewegen ook leuk kan zijn”
9
)N GESPREK MET
Tinus Jongert Lector Innovatieve Beweegstimulatie en Sport aan de Haagse Hogeschool
Lekker bewegen is goed voor een mens. Bijna iedereen
leefgewoontes op. “De leeftijd waarop kinderen zelfstandig
weet dat. Toch zijn er nog steeds groepen in de samen-
naar school gaan, is de afgelopen jaren gestegen van zes
leving die te weinig bewegen. Bovendien zijn zij moeilijk
naar tien jaar. ANWB geeft nu ďŹ etsvaardigheid cursussen
te bereiken met het sport- en beweegaanbod en komt
voor kinderen. Dat daar een markt voor is, zegt genoeg.�
de informatie over een gezonde leefstijl niet aan. “Uit onderzoek blijkt dat deze mensen vooral te vinden
Dat veel jongeren uit deze wijken niet voldoen aan de
zijn in de sociaal economisch lagere klassen, onder
landelijk gestelde beweegnormen voor hun leeftijds-
allochtonen en ouderen en mensen met chronische
categorie, zal niemand verbazen. “Wij zijn op zoek gegaan
aandoeningen en overgewicht�, vertelt Tinus Jongert.
naar manieren om deze jongeren te activeren. Je moet
Hij is sinds twee jaar lector Innovatieve Beweegstimulatie
ze verleiden, laten zien dat bewegen ook heel leuk kan
en Sport aan de Haagse Hogeschool.
zijn.� We onderzoeken de effectiviteit van innovatieve
Op verzoek van de Haagse Adviesraad voor de Sport,
methoden zoals ‘Exer games’. “Dat zijn games waarbij
is hij samen met studenten van de Haagse Hogeschool
je moet ‘exercisen’ ofwel bewegen. Iedereen kent de Wii,
bezig met een onderzoek naar hoe je jongeren uit de
maar er zijn games waarbij de beweging nog intensiever
wijken Transvaal en Laak kunt verleiden tot meer
is, zoals lasersquash of de dance revolution dansmat.
beweging. “Mensen in de krachtwijken zijn door slechte
En dan heb je ook nog de Swinx, dat is een buitenspel
leefpatronen en de ongezonde omgeving een stuk minder
apparaat waarmee je spelletjes als ren je rot kunt doen.
gezond dan mensen in betere wijken. Dat verschil is
De Swinx doet het heel goed op het schoolplein.�
echt fors. Hun levensverwachting is zes tot negen jaar lager en ze hebben zestien tot negentien jaar minder
Jongert staat ook aan de wieg van de Twinkel Tegels.
gezonde jaren.�
“Dit zijn interactieve stoeptegels, die oplichten als je er bijvoorbeeld op springt. Dat soort tegels zou kinderen in
Inactiviteit begint vaak al op heel jonge leeftijd. “Ouders
wijken als Laak en Transvaal kunnen verleiden om meer
die hun kindje in de maxi cosi naar baby tv laten kijken
buiten te spelen in plaats van binnen voor de buis te
in plaats van dat ze hun kind laten rondkruipen door
hangen. De Freinetschool in Delft is er momenteel mee
het huis. Ouders die hun kind zoet houden met snoep.
aan het experimenteren� Maar met Twinkel Tegels
Kinderen die elke middag met een zak chips en frisdrank
alleen kom je er niet. “De sleutel in het oplossen van dit
voor de buis zitten of aan het gamen zijn. Die nooit met
probleem ligt in de integrale aanpak; ook de omgeving
de ďŹ ets of lopend naar school gaan, maar altijd door
is hierbij heel belangrijk. Ouders, scholen en gemeente
hun ouders met de auto worden gebracht of met het
moeten samenwerken om deze groep jongeren meer te
openbaar vervoer gaan�, somt lector Jongert de slechte
laten bewegen.�
10
magazine
DEZE 7INTER
StuKaFest
Intieme performances in studentenkamers Delft staat bekend als technische studentenstad. Maar
Het was een heel mooie, intieme voorstelling. In een
dat er ook genoeg cultuurliefhebbers te vinden zijn, werd
schouwburg zou hij wegvallen, maar op mijn kamer kwam
vorig jaar bewezen met de eerste editie van StuKaFest.
hij perfect tot zijn recht. Die intimiteit en de veelzijdigheid
Dit Studenten Kamer Festival – waarbij studenten hun
van de performances maken StuKaFest zo uniek.”
kamer beschikbaar stellen voor performances – ontstond
De komende editie belooft nóg gevarieerder te worden.
elf jaar geleden in Nijmegen. Inmiddels zijn elf universi-
“We hebben diverse kleinkunstdisciplines in huis: zangers,
teitssteden aangesloten. In Leiden wordt het festival dit
muzikanten, maar ook een jongen die poëzie en hiphop
jaar voor de derde keer gehouden. Delft is een van de
heel mooi door elkaar heen laat lopen.”
laatste steden die erbij is gekomen. “Dat komt inderdaad
StuKaFest wordt gehouden op woensdag 16 februari 2011.
omdat onze studenten misschien wat minder gemakkelijk
“Om 18.30 is er een openingsact, daarna kan iedereen
en minder snel warm lopen voor cultuur. Je moet meer
lekker en goedkoop eten en de eerste optredens starten
moeite doen, maar als ze eenmaal komen, gaan ze ook
om 20.30 uur”, vertelt Fleur.
helemaal los. Op de muziek van de Gypsyklezmerfanfare-
Studenten die hun kamer beschikbaar willen stellen voor
band L Chaim werd vorig jaar uitbundig gedanst op een
StuKaFest zijn van harte welkom. “Het enige criterium
piepklein studentenkamertje”, vertelt Fleur Derks, zij is
is dat het wel kamers in het centrum van Delft moeten
bestuurslid van StuKaFest Delft. Vorig jaar stelden negen
zijn. We willen dat alle voorstellingen op loopafstand van
studenten hun kamer beschikbaar voor optredens.
elkaar zijn. De kamer moet minimaal 16m2 zijn, maar
Deze keer komen daar vier kamers bij. We bouwen het
we hebben ook geen behoefte aan grote feestzalen.
zo langzaam op. In Amsterdam en Nijmegen is het veel
Je moet het gevoel hebben dat het eigenlijk net iets te
groter, daar hebben ze twintig kamers. Wij willen
krap is, dat is de sfeer die bij dit festival hoort.”
uitbreiden tot maximaal vijftien, we willen de kleinschaligheid behouden”, vertelt Fleur, die vorig jaar zelf ook
StuKafest Delft: 16 februari 2011.
haar kamer beschikbaar stelde. “Jazz dwarsfluitist en
StuKaFest Leiden: 24 februari 2011
verhalenverteller Ronald Strijders kwam bij mij optreden.
www.stukafest.nl
11
vitrine
Delft Moves 2010 Delft Moves 2010 is het vervolg op het succesvolle JongDansFestival dat vorig jaar in Delft, Alkmaar en Almere werd gehouden. In oktober liet al het danstalent uit Delft zich in Theater de Veste van zijn meest swingende kant zien. Hele diverse stijlen kwamen aan bod in workshops en battles.
Duurzame Natuurschuur Fonds 1818 helpt organisaties bij het duurzaam uitvoeren van verbouwingen. Zo wordt het clubhuis van de Delftse Natuurwacht, DNW geheel duurzaam aangepast. Er komen een nieuwe verwarmingsinstallatie, groene dakbedekking en zonnepanelen. In samenwerking met de vogel- en egelopvang plaatst DNW ook een ‘hotel’ voor insecten en kleine zoogdieren. Een extra pluspunt in dit project is de samenwerking met veel organisaties gericht op jongeren. Daardoor worden de mogelijkheden voor natuur- en milieueducatie in Delft uitgebreid.
Eetbare binnenplaats van De Koffiepot Vrouwen in Laak Noord, maak de vensterbanken groen en eetbaar! Die oproep doen de moeders van Moedercentrum de Koffiepot in de Haagse wijk aan hun buurtgenoten. Als voorbeeld dient de binnenplaats van De Koffiepot. Met hulp van de bezoeksters is in de afgelopen maanden een tuin aangelegd die vanaf dit voorjaar ‘eetbaar’ zal zijn. Niet alleen de vrouwen doen mee, ook de omwonenden leggen een tuintje aan op hun balkon en rondom de speeltuin komen ‘eetbare’ struiken. In de Koffiepot komen heel veel bezoekers en zo komen zij automatisch ook in aanraking met natuur in de stad.
Rolstoelbasketbal Wie denkt dat alleen lange mannen die hoog kunnen springen aan basketball doen heeft het mis. Ook vanuit een rolstoel is het goed passen, jumpen en dunken. Basketballvereniging STOL-Grasshoppers uit Katwijk wil een rolstoelbasketbalafdeling opzetten. Gemikt wordt op jongeren tussen de 8 en 18 jaar oud. Voorlopig zijn hiervoor tien rolstoelen nodig. De Grasshoppers hebben ook al een team voor jongeren met een verstandelijke beperking en de club is actief op scholen. Ook wordt het streetbasketbal gestimuleerd.
12
MAGAZINE
COPD lunch te Leiden Zo’n 45 mensen met de longziekte COPD kwamen in november 2010 in Leiden samen voor een feestelijke lunch. Doel was om de patiënten bij elkaar te brengen en hen onder meer kennis te laten maken met specifieke ademhalingstechnieken. Om de longen los te maken zongen zes leden van het Ouderenkoor Voorschoten samen met alle aanwezigen. De dirigente deelde vooraf de teksten van bekende liederen uit. Een accordeonist zorgde voor de begeleiding. De dagelijkse zorgen werden vergeten door de vrolijke samenzang. Tijdens de lunch was er de mogelijkheid om verder te praten en ervaringen uit te wisselen.
Week van de Gezondheid In de Week van de Gezondheid in de Julianakerk te Den Haag in november, kregen de bewoners van de Haagse wijken Transvaal en Schilderswijk advies over gezond leven en de keuze voor een passende zorgverzekering. Tijdens de bijeenkomst, georganiseerd door welzijnsorganisatie Zebra konden de bezoekers meedoen aan allerhande workshops en introductietrainingen.
Jubileum Integratie Concert Na een succesvol festival in 2009 zal het Koerdische Culturele Centrum Newroz op 19 maart 2011 opnieuw een Integratie Concert houden in de Stadsgehoorzaal in Leiden. Het belooft een muziekprogramma te worden dat interessant is voor de hele Leidse bevolking. De muziek is Hollands en Koerdisch. Zo staan er optredens van onder andere Orkest Namo, kamerkoor Davanti, Toonkunst Orkest in Leiden, Kamerkoor Cantate Domino, Kamerkoor De Koor, Kamerkoor Ars Vocalis en Koerdische artiesten op het programma. De organisatie verwacht zo’n 600 bezoekers in de Stadsgehoorzaal.
Waterkunstwerk Matilo Park Leiden Overal en altijd heeft de mens zich bij waterbronnen gevestigd. Deze natuurlijke aanleiding zorgde vervolgens voor de bouw van tempels en kerken en vandaar uit voor het ontstaan van dorpen en steden. In veel woonwijken, met name de nieuwere, is deze natuurlijke bron niet aanwezig. In Leiden wordt in de komende jaren tussen een nog te bouwen nieuwbouwwijk en een bestaande wijk een nieuw park aangelegd, het Matilopark. Voor buurtbewoonster en kunstenares Ludy Feyen is dit aanleiding een speciaal waterkunstwerk te ontwikkelen. Het kunstwerk is reservoir voor de (moes)tuinen in het park. Om het water heen komt een grote bank waar buurtbewoners Fotograaf: Janine Vermeulen
met elkaar in contact kunnen komen. Jonge kinderen kunnen met het water spelen en kliederen. De jongeren uit beide wijken krijgen een belangrijke rol bij het ontwerpen van het waterkunstwerk.
Fotograaf: Janine Vermeulen
13
Een portie kunst Basisscholen in het Haagse stadsdeel Laak vroegen theater Pierrot om een toegankelijk kunsteducatie aanbod in de wijk. Dit werd een kunsteducatieprogramma met voorstellingen en workshops op de scholen en in het eigen theater aan de Ferrandweg in Laak. Het educatieproject laat het hele culturele veld van Den Haag zien met onder andere bijdragen van Haagse theatermakers en kunstinstellingen zoals het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en Filmhuis Den Haag. Fotograaf: Sander Foederer
www.theaterpierrot.nl
Poëzie op Pootjes Ik ben een echte Hagenees! Vroeger was het altijd feest! Ik kom uit de stad vandaan. Daar heb mijn wieg gestaan! De bioscopen van weleer, die zijn er al lang niet meer. Het Zuiderpark, de Nieuwe Kerk en het Plein. Die zullen er altijd blijven en zijn! E.J. van Spronsen Dit is een van de vele gedichten die voor de laatste editie van Poëzie Op Pootjes werd geschreven. De R.G. Ruijs Stichting organiseert in 2011 alweer voor de derde keer het unieke ‘inzamelingsproject’ voor gedichten over het Haagse gevoel. Alle Hagenaars krijgen hierbij de kans hun specifieke Haagse gevoel in een gedicht te vertalen. In workshops kunnen de inzenders onder professionele begeleiding verder schaven aan hun gedicht. Via diverse media zijn ze vervolgens te lezen en te horen. Poëzie op Pootjes gaat op 27 januari 2011 (Nationale Gedichtendag) van start met een spectaculaire kick-off in de Centrale Bibliotheek en wordt op 18 juni afgesloten met een grote theatershow in Theater de Regentes. www.poezieoppootjes.nl
14
magazine
TERUGBLIK Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken? We kijken terug naar…
‘Niets moet en alles mag’ Op 27 september 2010 bestond het Delftse
naasten van mensen met kanker, voor hen
10.00 tot 16.00 uur geopend.“We ontvangen
inloophuis Debora, voor mensen die in
is ons inloophuis ook bedoeld. Zij lopen weer
gemiddeld vijfhonderd bezoekers per maand”,
aanraking komen met kanker, vijf jaar en
tegen andere dingen aan dan de mensen die
aldus Valkenburg. “We merken duidelijk dat
dat werd uiteraard gevierd. “Het was een
zelf kanker hebben. Naar de patiënten gaat
onze naamsbekendheid de afgelopen jaren
onvergetelijke dag”, vertelt Elle-Marie
automatisch en zeer terecht ook, de meeste
flink is gegroeid en zijn heel blij met de
Valkenburg, voorzitter van de Stichting
aandacht uit. Maar mensen die er naast staan,
42 bedrijven die zijn aangesloten bij het
Inloophuis Delft en Omstreken, waaronder
hebben het ook heel moeilijk.”
Debora Partnership. Zij helpen zo met de
Inloophuis Debora valt. “Er waren meer
In september 2005 ging de deur van Inloophuis
exploitatie van het inloophuis. In 2007
dan honderd gasten. Zij konden onder meer
Debora voor het eerst open. Het huis is
ontving Inloophuis Debora de Delftse Pluim,
luisteren naar een interessante lezing over
vernoemd naar de vrouw van een van de
een prijs voor alle vrijwilligers die ervoor
Spiegelogie van Willem de Ridder.
mensen die bij de oprichting van het inloop-
zorgen dat de deur van Debora openstaat.
“Spiegelogie is een zeer praktische methode
huis betrokken was. “Zij overleed aan de
“Bij ons staat ontmoeting en ontspanning
om patronen te veranderen en elkaar daarin
gevolgen van kanker. Haar naam betekent
centraal. Niets moet en alles mag.” Dat wordt
te ondersteunen. Deze manier van werken
wijsheid en kracht, dat is precies wat mensen
door de bezoekers enorm op prijs gesteld.
heeft veel overeenkomsten met de steun die
nodig hebben na de diagnose kanker”,
“In het ziekenhuis moeten ze vervelende
onze gasten hier in het Inloophuis ervaren.
vertelt Valkenburg. Zij is vanaf het allereerste
behandelingen ondergaan, hier is ruimte
Het was een zeer inspirerende lezing”, vertelt
begin bij het inloophuis betrokken. Steeds
voor plezier.”
Valkenburg. Natuurlijk was er ook voldoende
meer gasten weten de weg naar het inloop-
ruimte om elkaar informeel met een hapje
huis inmiddels te vinden. Het inloophuis is
en drankje te spreken. “Ook kwamen er veel
van maandag tot en met donderdag van
15
Januari TEST Extra 15 januari 20.00 uur, Toegang € 4,50
Februari Koorsandwich 26 februari 12.30 uur
Januari t/m april De Kloof 1ste editie 8 januari 11.00 uur
Normaal gesproken gaan kunstenaars
De Koorsandwich is het podium voor
Van januari t/m april organiseert het
en componisten tijdens TEST Extra aan
alle Haagse Koren en zanggroepen.
NIVON samen met Het Nutshuis
de slag in de hoeken en gaten van Het
Tijdens lunchtijd zullen diverse koren
maandelijks De Kloof. Gezaghebbende
Nutshuis om een bijzondere performance
een optreden verzorgen terwijl het
sprekers wisselen met het publiek van
te maken. Voor deze ene keer en als
publiek van een lunch kan genieten.
gedachten over de kloof tussen arm
opener van het nieuwe jaar doen we
De genres lopen uiteen van klassiek tot
en rijk, tussen (milieu)bewust en
een speciale editie van TEST Extra in de
gospel en close harmony; kortom voor
onverschillig, tussen wetenschap en
Grote Kerk. Acht componisten hebben
iedereen een aantrekkelijk programma.
het gewone volk en tussen kiezer en
stukken geschreven voor meer dan
De concerten zijn gratis toegankelijk,
gekozene. Thema januari: kloof tussen
twintig harmoniums (kleine piano’s).
maar voor de lunch en consumpties
(milieu)bewust en onverschillig.
moet worden betaald.
www.nutshuis.nl Het Nutshuis – voor lokale kunst en maatschappij. Het Nutshuis biedt een platform aan iedereen in Den Haag die zich betrokken voelt bij culturele en maatschappelijke ontwikkelingen in de stad. Het Nutshuis is gevestigd in het voormalige hoofdkantoor van de Nutsspaarbank, midden in de binnenstad. In de Bankhal, de Commissarissenzaal en de Filmkluis bieden wij u een programma vol lezingen, debat, muziek, documentaires en tentoonstellingen. De activiteiten zijn heel divers maar hebben vaak een cultureel karakter en zijn altijd op een of andere manier maatschappelijk betrokken. De nadruk ligt op lokale Haagse ontwikkelingen. U vindt Het Nutshuis aan de Riviervismarkt 5 in Den Haag. Kijk voor meer informatie en het volledige programma op www.nutshuis.nl.
algemene informatie over Fonds 1818 Colofon
Aanvraagprocedure
Fonds 1818 Magazine is een uitgave van Fonds 1818 en verschijnt vier maal per jaar.
Aanvragen voor een donatie kunnen ruim voor aanvang van het project schriftelijk bij Fonds 1818 worden ingediend. Fonds 1818 geeft alleen donaties aan stichtingen of verenigingen. De behandeling van uw aanvraag duurt 6 tot 8 weken. Meer informatie: www.fonds1818.nl.
Redactie: Corien Bosch Redactionele ondersteuning: Martine Vinkesteyn Interviews: Floor de Booys Fotografie: Eva Hofman, Wouter Schuddebeurs en diverse fotografen en bruikleengevers van de beschreven projecten Concept en vormgeving: Ontwerpwerk Lithografie en druk: Drukkerij ANDO, Den Haag
<24 Voor jongeren tot 24 jaar geldt een speciale, eenvoudige procedure. Deze jonge aanvragers hoeven voor een donatie tot € 3.000,- geen stichting of vereniging te zijn! Voor informatie
hierover kunt u contact opnemen via info@fonds1818.nl.
Gratis cursus fondsenwerving Fonds 1818 geeft een cursus fondsenwerving voor medewerkers en vrijwilligers van non-profitorganisaties en jongeren die geen of weinig ervaring hebben met het werven van fondsen. Voorwaarde is dat de organisatie actief is in de regio van Fonds 1818. De eerst volgende cursus wordt gegeven op donderdag 17 februari. Inschrijven kan via www.fonds1818.nl.
Meer informatie Heeft u vragen over de criteria voor een donatie, over het opstellen en indienen van een aanvraag bij Fonds 1818 of over fondsenwerving in het algemeen? Kijk dan op www.fonds1818.nl of neem contact op met onze afdeling Communicatie op 070 375 49 57 of info@fonds1818.nl. Wilt u het Fonds 1818 Magazine ieder kwartaal ontvangen? Stuur dan een e-mail met uw adresgegevens naar info@fonds1818.nl of meldt u aan via de website. Een abonnement is gratis.
16
Fonds 1818 steunt aanschaf duo-ďŹ etsen Fietsen is gezond voor een ieder en vooral ook voor mensen die tegen beperkingen aanlopen op geestelijk en lichamelijk vlak. De afgelopen jaren heeft al een ďŹ&#x201A;ink aantal zorginstellingen bij Fonds 1818 aangeklopt voor een bijdrage in de aanschaf van een duoďŹ ets of side-by-side ďŹ ets. Dat zijn ďŹ etsen waarop twee personen, naast elkaar kunnen rijden, al dan niet elektrisch ondersteund. Het is voor de bewoners van een zorgcentrum prettig op pad te gaan, in beweging te zijn en te genieten van de buitenlucht.
Fonds 1818 wil alle woonzorgcentra in de regio de
Daarnaast is ďŹ etsen gezond en simuleert beweging de
gelegenheid bieden een duoďŹ ets of een side-by-side ďŹ ets
activiteit van de hersenen. Al ďŹ etsend door hun oude
aan te schaffen. Voorwaarde is dat het zorgcentrum
omgeving kunnen de ouderen bijvoorbeeld herinneringen
minimaal 25% van de kosten voor eigen rekening neemt
ophalen aan vroeger.
en dat er een plan is hoe de ďŹ ets beheerd wordt.
KIJK OP WWW FONDS NL
Hillegom
Noordwijk
Noordwijker hout Lisse
Fonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele Teylingen
projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer, Katwijk
Leiden en de Bollenstreek.
Oegstgees t
U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat
Leiden
nodig is. Dankzij u worden woonwijken weer leefbaar,
W assenaar Voor schoten
leren allochtone vrouwen ďŹ etsen, worden monumenten gerestaureerd, worden er theatervoorstellingen gemaakt, leren jongeren met elkaar discussiĂŤren en kunnen met
LeidschendamVoorburg
Den Haag
olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u van
Den Haag
harte uit om uw ideeĂŤn en projecten met ons te delen. U het project, wij het geld.
Rijswijk PijnackerNootdorp
RIVIERVISMARKT 4
POSTBUS 895
2513 AM DEN HAAG
2501 CW DEN HAAG
070 364 11 41
INFO@FONDS1818.NL
Delft
Midden Delfland
Zoeterwoude
Zoetermeer
Leiderdor p