Fonds 1818 Magazine - Juli 2015

Fonds1818

Magazine #3 2015

thema

In de wijk Deze zomer: Strandbibliotheek Katwijk In het bijzonder: Geen zee te hoog In gesprek met: Joke van den Boomen

Deze zomer Strandbibliotheek Katwijk

Duurzame zomer

De strandbibliotheek is gevestigd in een portocabin en telt zo’n negenhonderd titels. “Dat is voor een tijdelijke bieb best veel, maar ter vergelijking: onze hoofdvestiging heeft veertigduizend titels in huis”, aldus Blom.

In 2005 begonnen de strandbibliotheken in alle grotere

Het is weer tijd voor zon, zee en een boek. Voor zand

badplaatsen in Zuid-Holland. Daar is nu alleen Katwijk

tussen je tenen en de bladzijden. Kortom, voor de Strand­

nog van over. “In 2012 stopte de subsidie. Wij zijn toen op

bibliotheek Katwijk. In de zomer kunnen badgasten

eigen kracht doorgegaan, omdat er in Katwijk veel vraag

boeken lenen op het strand van Katwijk. De selectie heeft

naar is. Alleen vorig jaar hebben we overgeslagen, omdat

een luchtig, zomers karakter. Veel detectives en streek­

onze financiering niet rond kwam en er werkzaamheden

romans, maar ook echte literatuur, kinderboeken en

waren op het strand. Maar dit jaar zijn we er gelukkig

strips. “Op het strand leent een ander lezerspubliek dan

weer”, aldus Ineke Blom.

de rest van het jaar. Dat is ook precies onze bedoeling.

‘In 2012 stopte de subsidie.

Wij zijn toen op eigen kracht doorgegaan’

Door een laagdrempelige selectie hopen we mensen aan het lezen te krijgen”, vertelt Ineke Blom van de Openbare Bibliotheek in Katwijk. Het is niet erg als ze de boeken een beetje beschadigen. “Natuurlijk hopen we dat de mensen voorzichtig doen, maar als de boeken een beetje zanderig, vochtig of met een vetvlek van zonnebrand of ijs terugkomen, krijgen de mensen geen boete. Het is een gebruiksvoorwerp. Jammer dan.”

Elk jaar heeft de strandbibliotheek een thema; dit jaar is dat duurzaamheid. “Er worden zonnepanelen op het dak van de portocabin geplaatst en er zijn workshops en lezingen rond dit onderwerp. Het gaat er vooral om dat mensen er over gaan nadenken en zich bewust worden van wat hun rol is. Dat ze bijvoorbeeld na een heerlijk dagje strand hun rommel netjes opruimen en het strand schoon achterlaten.” Maar er zijn ook schilderworkshops, voorleesuurtjes, een babysoos met workshop baby­ gebaren, lezingen van schrijvers en een workshop creatief met schep.

Katwijk is vooral een gezinsstrand. De bibliotheek schat dat 75 procent van de bezoekers van de Strandbibliotheek uit Katwijk en omgeving komt, 20 procent zijn dagjes­ mensen uit Nederland en vijf procent zijn buitenlandse toeristen. Fonds 1818 geeft een donatie van € 6.500.

Fotograaf: Dick Hogewoning

www.bibliotheekkatwijk.nl 2

Inhoud thema

voorwoord

In de wijk

beste lezer,

Een voormalige psychiatrische instelling die

Al mijn hele leven woon ik in Zoetermeer. Een gemeente die het imago

nu in gebruik is als buurthuiskamer en een

heeft van een slaapstad met weinig samenhang. Wanneer je er woont,

buurthuis dat helemaal gerund wordt door

merk je daar weinig van. In de wijken waarin ik woonde, waren de

vrijwilligers zorgen voor meer samenhang in

buurtbewoners juist erg bij elkaar betrokken. Ook in de buurt waar

de Delftse wijk Voorhof. Pagina 4

ik sinds kort woon, is de samenhang goed. Maar, ook in Zoetermeer zijn natuurlijk wijken waar dat wat minder vanzelfsprekend is.

Via mijn werk bij Fonds 1818 ben ik nauw betrokken geraakt bij een

gerelateerd

buurtproject in de gemeente Delft, het buurthuis in Voorhof. Dit dreigde te sluiten, maar is door omwonenden gered. Het buurthuis heeft nu

Tips & Tricks voor burgerinitiatieven

weer een belangrijke functie en wordt gerund door vrijwilligers. In het

Samen met buurtbewoners van een leuk

ander project in de wijk Voorhof, de buurttuin en buurtkamer van

idee een goed plan maken. Projectadviseur

Stichting 751. Wijkcoördinator Peter Puik (foto voorkant van dit

Avi Rewat geeft tips. Pagina 8

Magazine) ziet dat beide initiatieven de wijk een impuls geven en

Magazine staan dergelijke buurtprojecten centraal. Onder meer een

dat de bewoners verantwoordelijkheid nemen. Naast projecten van

Water voor de Spinozahof

stichtingen en verenigingen steunt Fonds 1818 ook initiatieven van

Via een burgerinitiatief kreeg de Spinozahof

groepjes burgers. Deze initiatieven hebben vaak te maken met

een waterpomp. Nu is het niet meer nodig

activiteiten in buurten of met groen. Verderop in dit Magazine

om emmertjes water uit de gracht te halen.

geef ik Tips & Tricks voor de start van een goed burgerinitiatief.

Pagina 8

Verder aandacht voor de Strandbibliotheek in Katwijk en het ­programma Museumvrijwilligers. Midden in het Magazine staat de

Geen zee te hoog

samenvatting van ons jaarbericht. Hierin vindt u informatie over

Amateurs en professionals in Scheveningse

de donaties die Fonds 1818 in 2014 toekende.

Communityart. Pagina 9

Joke van den Boomen

Avi Rewat Fonds 1818

De buurtmoeder van Transvaal. Pagina 10

en meer

Vitrine

Terugblik

Van het fonds…

Diverse projecten in het kort Pagina 12

Museumvrijwilligers

Bijen in de Buurt

Pagina 14

Pagina 15 3

Thema

Thema

‘Dan doen we het toch lekker zelf’ In de Delftse wijk Voorhof gebeuren mooie dingen. Bewoners pakken zelf op wat de gemeente wegens bezuinigingen moet laten liggen.

Een voormalige instelling werd omgetoverd tot buurtcafé en woongemeenschap. En een buurthuis maakte, nadat de subsidie werd stopgezet, een succesvolle doorstart. ‘Het is nóg meer van de bewoners geworden.’

Harmen zit met een kop koffie aan de bar bij

hier vlakbij in een van de flats met mijn

keuken. In de rechtervleugel wonen drie

Taste Friday. De 23-jarige student scheeps­

gezin. Het was daar prima, maar er was

gezinnen. Ewout en zijn vrouw Ali wonen er

bouw is stamgast bij het buurtcafé in Delft.

weinig contact met de buurt. En daar waren

ook met hun zonen Jonathan (4) en Toby (2).

Hij neemt vaak zijn laptop mee om wat te

mijn vrouw en ik wel naar op zoek”, vertelt

“Het is hier heerlijk. Mijn kinderen kunnen

werken en is bij goed weer ook regelmatig

Van Oosten. Hij zet zich als pastoraal werker

lekker buiten ravotten en hebben altijd

te vinden in de gemeenschappelijke tuin.

in bij een aantal kerken in Delft. “Ik ben op

speelkameraadjes.”

zoek naar verbinding en zingeving. Daar kun “Ik kom uit Groningen, mijn ouders hebben

je heel lang over praten, maar je kunt het

Ze hebben hard gewerkt om het pand

een boerderij. Ik mis het groen en de ruimte.

ook concreet aanpakken. Dat is wat we hier

bewoon­baar te maken. Fonds 1818 gaf een

In mijn studentenflat heb ik alleen een balkon.

proberen te doen.”

donatie van drieduizend euro voor meubilair

Daarom kom ik vaak hier. Ik vind het heerlijk

en keukenmateriaal. “Alles was dichtgespij­

Deal

kerd en de tuin was overwoekerd met on­

Hij sloot een deal met Stichting Philadelphia

kruid. Maar dat is het mooie van een

Buurtcafé Taste Friday maakt deel uit van

– eigenaar van de voormalige instelling –

woongemeen­schap, er zijn altijd veel handen.

Stichting 751, een woongemeenschap die is

dat hij met een groepje mensen tegen een

Wie hier komt wonen, moet ook bereid zijn

gevestigd in een voormalige instelling voor

betaalbare huur mocht wonen als hij in een

om tijd en energie in het grotere geheel te

verstandelijk beperkten. De laagbouw ligt

deel van het gebouw een ontmoetingsruim­

steken.” En daarmee bedoelt Van Oosten

verscholen in het groen tussen de flats van

te voor de buurt zou maken en de bijbeho­

niet alleen zijn eigen project, maar de hele

de wijk Voorhof. Het is even zoeken, maar de

rende tuin zou openstellen voor buurtbewo­

wijk Voorhof. Zo onderhoudt hij goede

postbode kent de woongroep wel. “Dat zijn

ners. Ruim twee jaar geleden trok de

contacten met het nabijgelegen Buurthuis

die gezellige mensen, nog even doorlopen.”

woongemeen­schap erin. In de linkervleugel

Het Voorhof. “We hebben ieder onze eigen

Ewout van Oosten – initiatiefnemer van de

van het gebouw wonen zeven singles. Ze

doelgroep. Daar komen veel ouderen, hier

woongemeenschap – had zijn oog al op de

hebben ieder hun eigen kamer en delen een

veel jongeren. Waar we kunnen, helpen we

voormalige instelling laten vallen. “Ik woonde

gemeenschappelijke woonruimte en

een handje.”

om een beetje in de tuin te klooien.”

5

Thema

Rollator Voor de meesten van de oudere bezoekers van Het Voorhof is buurtcafé Taste Friday te ver weg. Dan moeten ze met hun rollator de drukke Voorhofdreef oversteken. Ze zijn sterk op hun buurthuis aangewezen. Het sloeg daarom in als een bom toen de gemeente twee jaar geleden bekendmaakte dat het buurtcentrum geen subsidie meer zou krijgen.

Het idee was: sluiten, slopen en de grond verkopen. Maar de buurtbewoners lieten zich niet zomaar wegsturen. Onder het motto ‘Dan doen we het toch lekker zelf’ maakte een groepje actieve bewoners plannen om het buurthuis van de gemeente over te nemen en zelf te beheren. Stichting Buurtwerk werd opgericht. Sinds 1 juli 2013 wordt het buurt­ huis uitsluitend gerund door vrijwilligers en buurtbewoners. Drijvende kracht en voor­ zitter van het bestuur is Christina Terpstra.

“Toen we besloten dat het buurthuis moest blijven, realiseerden we ons maar half wat daar allemaal bij kwam kijken. Er moest een

Deelnemer Nettie en gymdocent Elja

stichting worden opgericht, een doelstelling geformuleerd, taakomschrijvingen gemaakt,

aanpassing, weet wijkcoördinator Peter Puik

hier in de jaren zeventig met hun gezinnen

vrijwilligers geworven om klussen uit te

(foto voorkant van dit Magazine). “Het was

gekomen. De kinderen zijn de deur uit, de

voeren, er moesten activiteiten worden

even lastig om de regierol los te laten. Maar

partner is overleden.” Hij komt vaak verborgen

bedacht, fondsen worden geworven voor

nu zijn beide partijen wel gewend aan de

armoede en eenzaamheid tegen. “Er zijn

het onderhoud aan het pand.” Fonds 1818

nieuwe situatie.” Wijkcoördinator Puik is de

hier relatief veel mensen die van een klein

doneerde dertigduizend euro en de stichting

ogen en oren van de gemeente. Hij is enthou­

pensioentje rond moeten komen”, weet Puik.

kon op kosten van het fonds een duurzaam­

siast over de manier waarop de bewoners

De kosten van de activiteiten in het buurthuis

heidadviseur inschakelen.

de doorstart hebben gemaakt. “Het is nóg

zijn afgesteld op mensen met een krappe

meer van de bewoners geworden.”

beurs. Maar de prijzen zijn sinds de verzelf­ standiging wel iets gestegen. Een kop koffie

Het was niet alleen veel werk, maar ook een mentaliteitsverandering. “We moeten het zelf

Verborgen armoede

doet zeventig cent. “We moeten nu onze

doen en zijn zelf verantwoordelijk. Als er

Hij omschrijft Voorhof als een relatief rustige

eigen broek ophouden”, zegt vrijwilligster

iets stukgaat, kunnen we niet de gemeente

woonwijk. “In deze flats en de tussengelegen

Marianne Brounné; zij schenkt elke woens­

bellen.” Ook bij de gemeente vergde het enige

appartementen wonen veel ouderen. Ze zijn

dagochtend koffie.

6

Thema

‘ Je moet bezig blijven, niet thuis gaan zitten’

gebruiken”, vertelt Dominique, terwijl ze vakkundig de melk voor een cappuccino schuimt. Er zijn geen vaste prijzen voor de koffie, de zelf­gebakken cupcakes en de

Ook gymdocent Elja van Rijt moest het lesgeld

Paradijs

tosti’s. “Mensen mogen zelf bepalen of en

verhogen, van negen naar elf euro per maand.

De tuin van woongemeenschap 751 is in

hoe ze willen betalen. Het mogen euro’s

Dat is voor sommige bewoners best veel.

twee jaar omgetoverd tot een paradijsje.

zijn, maar het kan ook een pak koffie zijn of

Al meer dan tien jaar geeft Van Rijt elke

Er scharrelen kippen rond, de poes ligt in

een uurtje helpen in de keuken.” Dominique

woensdagmorgen twee lessen Bewegen voor

het zonnetje te spinnen, de moestuinbakken

kwam twee jaar geleden uit Engeland en

Ouderen. De eerste les begint om tien uur.

met groenten en kruiden staan er mooi bij.

kende niemand. “Door mijn vrijwilligerswerk

Eerst wordt een rondje zieken en afwezigen

En je hoort de bijen zoemen. Ewout verwacht

bij het buurtcafé heb ik nu veel leuke contac­

gedaan. De oudste deelnemer, Ans van 97,

dat deze zomer de eerste honing geslingerd

ten. Er zitten veel internationale studenten

verblijft nog steeds in de Bieslandhof.

kan worden. “Ik heb een imkercursus gevolgd.

hier in de buurt.” Arjan kwam vorig jaar bij

Ze mag binnenkort weer naar huis. Er gaat

Ontzettend leuk.”

de woongemeenschap terecht. “Ik heb acht

een kaartje rond voor Ans. De operatie van

jaar als kunstenaar in Tunesië gewerkt en

Johanna is voorspoedig gegaan. En Ton – de

Op vrijdag is de buurthuiskamer open van

wilde weer terug naar Nederland, maar had

enige man – is er vandaag niet omdat hij naar

tien uur ’s ochtends tot tien uur ’s avonds.

geen plek om betaalbaar te wonen.”

zijn jarige zuster is. “Mensen komen hier

Rob zit aan de keukentafel. Hij kent het

Eerst verbleef hij in een van de gasten­

om te rekken en strekken, maar de sociale

gebouw goed, want hij was een van de

kamers, die altijd vrij zijn voor mensen die

factor is ook heel belangrijk. Het is voor veel

bewoners van de instelling. Nu woont hij

(tijdelijk) geen huis hebben. In de winter­

alleenstaande ouderen een angstbeeld om

samen met zijn vrouw Lisette zelfstandig

maanden wonen daar ook wel dak- en

thuis te vallen en pas dagen later gevonden

in een van de flats in de buurt. “We krijgen

thuislozen. Nu heeft Arjan zijn eigen kamer.

te worden. Daarom doen we altijd zo’n rondje”,

begeleiding van Philadelphia. Dat is nodig,

Hij begeleidt vrijwilligers en organiseert

vertelt Elja van Rijt.

want door onze verstandelijke handicap kost

activiteiten voor het buurtcafé. “Ik ben hier

het huishouden ons meer moeite”, vertelt

gastvrij en warm onthaald. Het voelt echt

Joke (83) gymt al 25 jaar in het buurthuis.

Lisette. De buurthuiskamer is heel belangrijk

als thuiskomen. Ik heb het zo naar mijn zin,

“Ik heb slijtage aan mijn onderrug en dan is

voor Rob en Lisette. “We kunnen hier altijd

dat ik voorlopig blijf.”

het goed om te blijven bewegen. En het is

met vragen terecht. En het is gezellig”, vindt

heel gezellig. Ik woon alleen, het zou voor

Rob. Ze steken ook een handje uit. Lisette

mij echt een ramp zijn als het zou stoppen.”

staat tosti’s te maken voor de lunch en Rob

Nettie (86) is twee jaar geleden begonnen

helpt vaak in de moestuin. Buurtbewoonster

met gym. Haar conditie is verbeterd en ze

Maja geniet van een momentje rust terwijl

vindt het erg gezellig. “Je moet bezig blijven,

haar zoontje Lionel zich vermaakt met

niet thuis gaan zitten.”

andere kinderen. “Hij kan hier zijn energie kwijt. En de koffie is heerlijk.” In de keuken

Gymdocent Elja is ook blij dat ze in de gym­

staat een professionele espressomachine.

zaal van het buurthuis kon blijven. “Deze zaal

Die heeft de woongemeenschap in bruikleen.

is lekker ruim en je kunt daarna gezellig met

“De organisatie waarvan de machine is,

elkaar koffiedrinken. Het is een heel hecht

heeft hem maar één week per jaar nodig.

clubje.”

De rest van het jaar mogen wij hem 7

Totaal gedoneerd bedrag in 2014 aan 109 wijkinitiatieven is € 341.573,-

Thema

Burgerinitiatieven

‘Water voor de Spinozahof’ Je kunt nog zulke groene vingers hebben, maar zonder water is het toch lastig om een buurttuin fris en fruitig te houden.

Dat weten de mensen van de Spinozahof maar al te goed. Daarom was het op dins­ dag 19 mei jl. ook zo’n mooie dag. Want toen werd de waterpomp voor de buurttuin afgeleverd. Een enorm reservoir voor onder de grond waaruit de buurtbewoners van de binnenstads­tuin voortaan het water kunnen halen om hun plantjes te besproeien.

Heel wat gemakkelijker dan het water met

Tuinierders Marianne Edixhoven en Sacha Winkel

­emmertjes uit de gracht halen, zoals ze de

Maar de bewoners mogen er zeker drie jaar

Een buurtproject opzetten of een burger­initiatief starten?

afgelopen maanden deden. Buurtbewoners

tuinieren. De bouwput is volgestort met klei

en fanatieke tuinierders Marianne Edixhoven

en aarde en er is een hekwerk neergezet

en Sacha Winkel waren erbij toen de pomp

om de tuin te beschermen. Het hek wordt

werd afgeleverd en zijn maar wat blij met

afgesloten met een slot waarvan alleen de

de nieuwe aanwinst. Zij vroegen de donatie

tuinierende bewoners de code weten. Er zijn

voor de waterpomp aan bij Fonds 1818.

nu ongeveer zestig bewoners betrokken bij

Tips & Tricks van projectadviseur Avi Rewat

De kosten van een handpomp zijn ruim

het project. Sommige bewoners betalen

tweeduizend euro. “Dat is best veel geld”,

25 euro per jaar en hebben een eigen stukje

1 Zorg dat je een groepje mensen

vindt Avi Rewat, adviseur buurtprojecten

grond. De financieel minder draagkrachtige

om je heen hebt die je enthousiasme

en burgerinitiatieven bij Fonds 1818.

bewoners mogen gratis tuinieren. Ook zijn

delen en elkaar aanvullen.

“Maar zonder water heb je geen buurttuin.

er speelvoorzieningen voor de kinderen. De

Omdat Staedion de rest van de tuin al had

Spinozahof levert niet alleen zelfgekweekte

visie en zorg dat alle neuzen

gefinancierd, vonden we dat wij deze bijdrage

groenten op, maar ook meer sociale cohesie.

­dezelfde kant op staan.

wel konden leveren. De buurttuin voorziet

2 Formuleer samen een duidelijke

3 Maak – uitgaande van ieders exper­

duidelijk in een behoefte. En het mooie is:

tise – een duidelijke taakverdeling.

als de tuin over een paar jaar weer wordt

Avi Rewat:

opgeheven, kan de pomp worden verhuisd

“In de burgerinitiatieven gaat veertig­duizend euro

4 Maak studie van de regelgeving rond je project.

naar een nieuwe locatie.”

per jaar om. Dat is relatief weinig op de jaar­ begroting van 12 miljoen van Fonds 1818. Maar

5 Zorg dat de administratie op orde is.

De Spinozahof is door een groep bewoners

dat betekent niet dat de projecten geen belang

kunt vergelijken. En vermeld

aangelegd op een braakliggend terrein aan

hebben. We nemen ze net zo serieus als alle

welke inkomsten je kunt genereren

de Spinozastraat in de Haagse Stationsbuurt.

andere aanvragen en besteden er veel tijd aan.

(dekkingsplan).

De grond is van Staedion en de corporatie

Burgerinitiatieven zijn in opkomst. Steeds meer

wil hier in de toekomst tien huizen bouwen.

mensen verbinden zich actief aan hun wijk.”

6 Vraag offertes op zodat je prijzen

8

In het bijzonder

Community art-project ‘Geen Zee te Hoog’

‘ De vis wordt duur betaald’

Ook voor ‘Harde Handen’ worden alle Scheveningers van harte uitgenodigd om mee te doen. De gezellige woonkamer van Marie Anne van der Toorn – waar drie katten de baas zijn – is het epicentrum van het community art-project. Wie in Scheveningen iets wil organiseren, krijgt met Van der Toorn te maken. Zij is organisator in hart en nieren. Ze was betrokken bij de organisatie van

Na succesvolle uitvoeringen van ‘Kromme Jongens’ in

De landing van de Prins in 2013 in het kader van 200 jaar

het Westland en ‘Temperament in Escamp’ heeft Kwekers

Koninkrijk der Nederlanden. En ze organiseerde de

in de Kunst – voorheen Dario Fo ondernemers in de

Dag van Scheveningen en is voorzitter van de werkgroepen

kunst – zijn pijlen nu gericht op Scheveningen. Deze zomer

van Vlaggetjesdag. Zij weet hoe ideeën vorm krijgen,

zal het in het stadsdeel Scheveningen al bruisen van

en misschien nog wel belangrijker: zij weet hoe ze de

alle culturele activiteiten in het kader van dit community

schollenkop kan enthousiasmeren. “De Scheveningse

art-project met de toepasselijke naam ‘Geen Zee te Hoog’.

gemeenschap is best gesloten. Wat ze niet kennen, houden

Fonds 1818 geeft een bijdrage van veertigduizend euro

ze liever buiten de deur. Maar als je hun ­vertrouwen

aan dit unieke en laagdrempelige kunstproject. Wie houdt

eenmaal hebt gewekt, dan kun je op ze bouwen”, weet

van gedichten, kan zijn hart ophalen bij ‘Visserslatijn’,

Van der Toorn. Ze woont al jaren in Duindorp en kent

een poëzieproject in samenwerking met de bibliotheken.

iedereen. Ze heeft grote bewondering voor de projecten

De gedichten worden op placemats afgedrukt die in de

en aanpak van Kwekers in de Kunst. “Ze geven iedereen

Scheveningse horeca worden gebruikt. ‘Rode poon en

een rol, laten mensen stralen. Dat werkt ook na het project

Zonnevis’ is een kunstproject voor kleuters en ‘Vissers­

door in de gemeenschap. Nu is die in Scheveningen al

koppen’ is een fotografieproject.

heel hecht, maar het is toch leuk om onvermoede kanten van elkaar te leren kennen.” Marie Anne hoopt ook dat

Klap op de vuurpijl is de eindvoorstelling ‘Harde Handen’,

sommige Scheveningers zich door het project een beetje

een musical gebaseerd op het toneelstuk ‘Op hoop van

gaan verzoenen met het Zuiderstrandtheater. “In de

zegen’ van Herman Heijermans. De geëngageerde

volksmond wordt het De Bunker genoemd. Het doet ze

toneelschrijver kaart in dit stuk uit 1900 de zware

denken aan de Atlantikwall tijdens de Tweede Wereld­

­omstandigheden van de vissers aan. Hij woonde enkele

oorlog. We hopen dat ze door deze voorstelling, waaraan

jaren op Scheveningen en Katwijk aan Zee. ‘De vis wordt

misschien hun tante of buurman meedoet, komen kijken

duur betaald’ is een bekende uitspraak uit deze toneel­

en zien hoe mooi het theater vanbinnen is.” Het Zuider­

klassieker. Een van de hoofdrollen – die van vissers­

strandtheater is initiatiefnemer en opdrachtgever van de

weduwe Kniertje – wordt gespeeld door Loes Luca.

voorstelling ‘Harde Handen’. Het is een van de manieren

De muziek is van onder anderen Willem Breuker en

om Scheveningen en de Scheveningers bij het nieuwe

de liedteksten zijn van Hans Dorrestijn. Uniek aan

theater te betrekken.

de projecten van Kwekers in de Kunst is de mix van ­amateurs en professionals.

De voorstelling ‘Harde Handen’ wordt op 10, 11, 12 en 13 september gespeeld. Wilt u deelnemen aan het project?

Mail dan naar: hardehanden@zuiderstrandtheater.nl

9

Thema

‘Ik doe het voor de kinderen.

Die hebben recht op een zo onbezorgd mogelijke jeugd’

Thema

In gesprek met…

Joke van den Boomen Haagse Hopjes Transvaal

In het wijkpark Transvaal zit Joke van den Boomen deze woensdagmiddag heerlijk in het zonnetje. Eigenlijk niets bijzonders, de in Transvaal geboren en getogen Haagse is al járen het gezicht van speelgoeduitleen Haagse Hopjes. Maar ze was door ziekte een aantal maanden uit de running.

Dus iedereen is blij dat ze weer op haar

Op 1 mei 1996 ging het project Haagse Hopjes definitief van

vertrouwde plekje zit.

en spelactiviteiten gehouden. Zoals de familiedag op het

Ze wordt door de vrijwilligers goed verzorgd. Er wordt een kop

Joke werd in 2013 voor haar werkzaamheden met een lintje

koffie met een sprits gebracht. En Yusuf (8) houdt haar goed in

onderscheiden. Door burgemeester Van Aartsen en oud-­

de gaten, terwijl de rest van de buurtkinderen zich op het plein

burgemeester Deetman. “Het was een complete verrassing

uitleeft met ballen, fietsen en skelters. “Yusuf is hier bijna

voor me. Met de heer Deetman heb ik veel samengewerkt.

geboren”, zegt Joke van den Boomen lachend. “Hij woont om

Hij is beschermheer van onze stichting.”

start met de plaatsing van de eerste spelcontainer op het Kaapseplein. De container werd betaald door de gemeente, de werkgroep kocht het speelgoed. Op 3 november 1997 werd de Stichting Haagse Hopjes Transvaal opgericht en droeg de gemeente alles aan het bestuur over.

Inmiddels zijn er op zes pleinen in Transvaal containers neer­ gezet en is er een mobiele speelgoeduitleen, De Hop­mobiel.

Het vandalisme in Transvaal is sterk afgenomen. Naast de uitleen van speelgoed worden op de zes pleinen diverse sportKaapseplein. Fonds 1818 levert een bijdrage aan deze activiteiten.

de hoek. Toen hij nog een baby was, bracht zijn moeder hem hier wel eens even als ze naar de markt moest. Nu komt hij

Er valt een kind van een fietsje af. De moeder staat te kletsen

bijna elke middag na schooltijd zelf. Ik ben zijn surrogaat-oma.”

en let niet helemaal goed op. Joke van den Boomen zit zich aan de kant te verbijten. “Ik begrijp om te beginnen al niet dat

Joke bedacht het plan voor de speelgoeduitleen, omdat er

je zo’n klein ventje zomaar alleen op een fietsje zet. Dat jochie

zoveel vernielingen waren op de Haagse pleinen. “Jongeren

kan nog helemaal niet fietsen. Maar als je het dan doet, blijf er

hingen rond op de pleinen in Transvaal. Ze verveelden zich

dan bij, houd de fiets vast.” Ze ergert zich regelmatig aan de

en sloopten dingen. Dan werden de pleinen gerenoveerd.

laksheid van ouders. En dan de grote mond als zij daar – recht

En konden ze daarna de boel weer vernielen.” Na de zoveelste

door zee als ze is – soms iets van zegt. “Ik doe het voor de

renovatie besloot Joke, dat het welletjes was. “Ik had in

kinderen. Die hebben recht op een zo onbezorgd mogelijke

Rotterdam een geweldig project gezien waarbij containers

jeugd. Op lekker buiten spelen en plezier maken.”

werden geplaatst op pleinen waar je speelgoed kon lenen.

Een briljant idee, want die kinderen hebben thuis helemaal

Noor (8), Riaz (6) en Raoef (2,5) vermaken zich uitstekend

geen speelgoed. En zeker geen fiets of skelter. Vaak niet eens

terwijl hun moeder verderop op een bankje zit. “We wonen

een bal.” Het Rotterdamse project had de naam Duimdrop.

sinds een jaar vlak bij het plein en komen hier heel vaak.

“Naar die ouderwetse dropstaven die je om je duim kon

Hier kun je skaten, skelteren en voetballen. Dat is leuk.”

­wikkelen.” In de bus op de terugweg had Joke al bedacht hoe www.haagsehopjes.nl

haar project in Den Haag zou gaan heten: Haagse Hopjes.

11

Vitrine

2

4

1

3

Buitenplaats Berbice 1

Buitenplaats Berbice is een

17de-eeuws rijksmonument in

De Dutch Summer Dance Course 2

Bieslanddagen 3

Deze zomer kunnen danslief­

Op acht locaties in en om

Klein Delfgauw vinden op 5 en

Ronald McDonald Huiskamer 4

Het nieuwe Juliana Kinder­

Voorschoten, gelegen in een

hebbers deelnemen aan alweer

6 september de jaarlijkse

ziekenhuis krijgt een Ronald

uitgestrekt park. Tot het over­

de tiende editie van de Dutch

BieslandDagen plaats. Tijdens

McDonald Huiskamer. De naam

lijden van de laatste bewoonster

Don’t Dance Course. Een inter­

deze dagen zijn er verschillende

zegt hel al: huiskamer, met een

in 2009 was de buitenplaats

nationale danscursus voor zowel

activiteiten voor jong en oud:

huiselijke inrichting en een

niet voor publiek toegankelijk.

amateurs als professionals,

rondleidingen, schapen drijven,

warme sfeer. In een Ronald

De stichting tot Behoud van

waarin het Nederlandse dans­

een speurtocht, strohutten

McDonald Huiskamer zijn

Cultuurhistorische Buiten­

erfgoed centraal staat.

bouwen, producten van de boer

families even weg van de zieken­

plaatsen wil Berbice nu gedeelte­

Gedurende twee weken kunnen

proeven, koeienvlaaien ‘lezen’,

huiskamer, witte gangen en

lijk openstellen. Hiervoor zijn

dansers variërend in de leeftijd

polsstokspringen, mollen vangen

ongezellige wachtruimtes.

een ingrijpende restauratie en

van 2½ tot 65+ kennismaken

en nog veel meer. Doel is zo veel

Hier kunnen zieke kinderen

herbestemming van de gebouwen

met de uiteenlopende dans­

mogelijk mensen kennis te

even vergeten dat ze ziek zijn.

en het park nodig. Fonds 1818

stijlen en de wereld achter de

laten maken met een boerderij,

Ouders, broertjes en zusjes

draagt bij aan de restauratie van

dans. In het kader van het

open Hollands cultuurlandschap

vinden er tussen de behande­

de voorgevel van het hoofdhuis.

tienjarige jubileum is het thema

en de natuur.

lingen of onderzoeken door

www.buitenplaatsberbice.nl

‘Feest & Vrijheid’. De workshops

www.bieslanddagen.nl

een plek om te ontspannen of

zijn van 20 juli t/m 1 augustus

te spelen.

in Korzo Den Haag.

www.ronaldmcdonaldhuis

www.ddddd.nu

denhaag.nl

12

Vitrine

7

5

8

6

Educatiezolder Meermanno

Made in The Hague 6

Made in The Hague is een

7

Gemeentemuseum Den Haag

Oh Die Zee 8

Tijdens een audiowandeling

manifestatie die het verborgen

en ArtWorlds presenteren de

door de haven, de duinen en het

tiezolder van Museum

verleden van de industrie in

vijfde editie van ZomerExpo. Het

strand van Scheveningen maakt

Meermanno zijn al jaren een

Den Haag zichtbaar maakt.

thema van de jubileumeditie is

u kennis met de zee-avonturen

groot succes. Het middeleeuwse

Den Haag staat niet in de eerste

‘Woest’. Zomerexpo is een unieke

van de Griekse held Odysseus.

schrijfatelier en de drukkerij

plaats bekend als industriestad.

collectie hedendaagse kunst,

Met koptelefoon en MP3-speler

vormen het decor voor vele

Toch kent de stad een rijk

samen­gesteld door open in­

kunt u zich al luisterend door

workshops, activiteiten en

­industrieel verleden; het nog

schrijving. Vijftig juryleden

de drie verschillende locaties

educatieve programma’s.

aanwezige erfgoed getuigt

kozen anoniem 275 werken voor

heen laten leiden. De speciaal

Na jarenlang intensief gebruik

hiervan. Een halfjaar lang zijn

de tentoon­stelling. De bonte

ontworpen schommelbanken

is het tijd om de educatiezolder

er activiteiten verspreid over de

verzameling van schilderijen,

met uitzicht op zee zorgen voor

aan te passen aan de eisen van

stad, van industriële rondvaarten

films, animaties, 2D- en

een ontspannende belevenis.

deze tijd en geschikt te maken

en projecten op scholen tot

3D-prints, sculpturen, foto’s,

Voor kinderen vanaf 10 jaar is

voor de toekomst. Het museum

filmpjes van Hagenaars die

buitenbeelden, installaties en

een speciale versie te beluisteren.

hoopt met de herinrichting van

herinneringen ophalen aan

maquettes wordt van

De wandeling is te maken van

de zolder meer jonge bezoekers

het werk in de industrie.

11 juli t/m 20 september in

6 t/m 30 augustus en begint

aan te trekken.

www.madeinthehague.eu

het Gemeentemuseum

bij paviljoen La Cantina op het

tentoongesteld.

Zuiderstrand.

www.zomerexpo.nl

www.ohdiezee.nl

5

De activiteiten op de educa­

ZomerExpo Woest

www.meermanno.nl

Totale donatie aan deze projecten €262.500,13

Terugblik Hoe is het verder gegaan met projecten

Deskundigheidsbevordering Museumvrijwilligers

die Fonds 1818 ­steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken?

We kijken terug naar…

‘Wegens groot succes verlengd’ In Zuid-Holland zijn duizenden vrijwilligers actief als medewerker in een museum of archief of als lid van een historische vereniging.

Door een terugtredende overheid wordt er een steeds groter beroep op de inzet van erfgoedvrijwilligers gedaan. Tegelijkertijd vragen behoud en beheer om moderne deskundigheden.

De provincie heeft geen geld om deze deskundigheids­ bevordering te betalen. Daarom hebben Fonds 1818 en het Erfgoedhuis Zuid-Holland de handen ineen­ geslagen voor het project ‘Dan doen we het zelf!’.

Vrijwilligers uit de erfgoedsector worden getraind op het gebied van kennis over en vaardigheden in collectie­ beheer, behoud, registratie, beleid, beleving en publieksbereik. “Het doel is om een kwaliteitsslag te maken.” Daarnaast leren de vrijwilligers ook van

Het maakt nogal uit of je als vrijwilliger bij het

elkaars kennis en ervaringen en dat nemen ze mee

Haags Openbaar Vervoer Museum werkt of bij het

in hun eigen organisatie. “Wij bieden cursussen op

Letterkundig Museum. Bij de Hortus Botanicus in

maat en stemmen af op de wensen van de instellingen.”

Leiden of bij Stichting Industrieel Erfgoed Leiden.

In het cursusjaar 2013/2014 werden veertig cursussen

“De wereld van het erfgoed is zo divers, dat de

gegeven. “Dat is veel meer dan we vooraf dachten.

­vrijwilligers over gespecialiseerde vaardigheden

Er blijkt een enorme behoefte te zijn aan deskundig­

moeten beschikken, willen ze hun werk goed kunnen

heidsbevordering bij erfgoedvrijwilligers. We zijn voor

doen”, weet Judith Tegelaers, hoofd Erfgoed en

de komende tijd meer dan volgeboekt. We zouden

Beleving van het Erfgoedhuis Zuid-Holland.

eigenlijk na dit jaar stoppen, maar we gaan nog zeker tot en met 2016 door”, aldus Tegelaers. Een van de populaire cursussen is het geven van rondleidingen.

“Die cursus wordt gegeven door een geweldige docent.

Alle cursussen worden door professionals gegeven.”

Andere goedlopende cursussen zijn: archiefbehoud en -beheer, registratie, hoe om te gaan met lastige bezoekers aan de balie, het managen van vrijwilligers en het leren schrijven van persberichten en het omgaan met de pers. Fonds 1818 doet voor dit project een donatie van bijna een ton. www.zelfdoeninerfgoedengroen.nl

Meta, Monique en Jaap krijgen instructies in de museumwinkel van de Hortus Botanicus in Leiden. De vrijwilligers van Museum Voorschoten volgen een van de cursussen die het Erfgoedhuis Zuid-Holland en Fonds 1818 hebben opgezet.

14

Van het fonds...

Goedgekeurde projecten in de periode maart t/m mei 2015

Delftse Dagen Goede ideeën vormgeven en uitvoeren mag niet stuklopen op een gebrek aan geld. En geld is best voorhanden, wanneer je het maar weet te vinden.

In het najaar van 2015 komt Fonds 1818 daarom naar Delft. Samen met Delft voor Elkaar, de gemeente en tal van andere fondsen en financiers uit de stad bieden we een overzicht van alle mogelijkheden die er zijn om projecten van de grond te krijgen. Het gaat niet alleen om het vinden van geld, maar ook om het leggen van contacten. Door samen te praten kunnen we nieuwe

Aantal projecten

ideeën en samenwerkingsverbanden tot stand brengen. Er zijn onder meer workshops, netwerkbijeenkomsten, spreekuren en een informatiemarkt. www.fonds1818.nl/delftsedagen

70

700.000

60

600.000

50

500.000

Leidse Fondsendag

40

400.000

Leiden kent diverse grote en kleinere fondsen die steun geven aan maat­

30

300.000

schappelijke organisaties in de stad. Op vrijdag 9 oktober presenteren zij

20

200.000

10

100.000

diverse terreinen. Bij grotere aanvragen werken ze ook samen. Tijdens de

0

0

middag kunt u kennismaken met de mensen achter de fondsen en kunt u

Educatie

Kunst & Cultuur

Natuur & Milieu

Zorg & Welzijn

zich aan de Leidse bevolking tijdens de tweede Leidse Fondsendag. Samen bieden de fondsen mogelijkheden voor het financieren van projecten op heel

uw ideeën aan hen voorleggen. Ook zijn er workshops over onder meer fondsenwerving, sponsoring en crowdfunding. www.fonds1818.nl/leidsefondsendag

Bedragen in euro’s

Bijen in de Buurt Het Land van Wijk en Wouden (regio Leiden) moet een soort ecoduct voor

700.000

70

600.000

60

500.000

50

bijen worden, een aaneengesloten strook waar solitaire bijen kunnen wonen 700.000 en werken. Nu is het nog zo dat de afstand tussen de diverse groengebieden 600.000 te groot is voor bijen om te overbruggen. Daardoor hebben ze onvoldoende leefruimte en kunnen ze hun werk als bestuiver niet goed doen. Fonds 1818 500.000 en de provincie Zuid-Holland willen daar verandering in brengen.

400.000 300.000

40

400.000 Alle inwoners van het gebied kunnen een schakeltje in de keten vormen

200.000

30

100.000

20

0

door bijen­vriendelijke planten in hun tuin te plaatsen. Zet u ze in potten of 300.000 in een geveltuintje aan de straatkant van uw huis, dan levert Fonds 1818 de planten. www.fonds1818.nl/bijenindebuurt 200.000 Educatie

10 0

Kunst & Cultuur

Natuur & Milieu

Zorg & Welzijn

100.000 0

Maart 2015 April 2015 Mei 2015 15

Cursussen 2015 Om de deskundigheid van vrijwilligers te ­bevorderen, biedt Fonds 1818 diverse workshops, cursussen en kennisbijeen­komsten aan. Alle cursussen zijn gratis.

Fonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden en de Bollenstreek.

U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat nodig is. Dankzij u worden vrouwen fietsen, worden monumenten

Noordwijker hout Lisse

Workshop fondsenwerving

gerestaureerd, worden er theater­-

U leert de fondsenwereld in het algemeen en Fonds 1818 in

voor­­stellingen gemaakt, leren jongeren

het bijzonder kennen. Na afloop weet u aan welke eisen uw

met elkaar discussiëren en kunnen

aanvraag moet voldoen en wat fondsen van u willen weten.

Teylingen Katwijk

met olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u

Workshop crowdfunding

van harte uit om uw ideeën

Crowdfunding biedt vele mogelijkheden, maar is geen ‘easy

en projecten met ons

money’: het vereist een slimme campagne. Aan de hand van

te delen. U het project,

aansprekende voorbeelden leert u alle ins and outs van

wij het geld.

deze methode.

Oegstgees t

Leiden W assenaar Voor schoten

Leiderdor p

Zoeterwoude

LeidschendamVoorburg

Den Haag

Den Haag

Cursus projectplan schrijven

Hillegom

Noordwijk

woonwijken weer leefbaar, leren allochtone

Zoetermeer

Rijswijk

Voor elk project is een SMART projectplan onmisbaar.

PijnackerNootdorp

U leert hoe u uw ideeën omzet in duidelijke doelen, Delft

­afspraken en acties.

Midden Delfland

Basiscursus penningmeester U leert onder andere een begroting en een balans te maken, de financiën van uw organisatie goed te beheren en doelen voor de toekomst te stellen.

Algemene informatie

Colofon

Cursus bestuur en management

Aanvraagprocedure

Fonds 1818 Magazine is een uitgave

Wat zijn precies de taken en verantwoordelijkheden van

Aanvragen voor een donatie kunnen

van Fonds 1818 en verschijnt vier maal

ruim voor aanvang van het project

per jaar.

schriftelijk bij Fonds 1818 worden

Redactie: Corien Bosch

ingediend. Kijk voor meer informatie

Redactionele ondersteuning:

op fonds1818.nl. Voor jongeren tot

Martine Vinkesteyn

24 jaar geldt een speciale, eenvoudige

Interviews: Floor de Booys

procedure. www.fonds1818-24.nl

Fotografie: Eva Hofman, Inge Stolwijk

bestuursleden? Deze cursus biedt theoretische kennis over goed bestuur en veel ruimte om ervaringen uit te wisselen.

Cursus sponsoring Sponsoring is al lang niet meer het plaatsen van een logo op

en diverse fotografen en bruikleen­

een sponsorbord of in een krantje. U krijgt concrete hand­

Meer informatie

gevers van de beschreven projecten

vatten om ondernemende partners te vinden en effectief bij

Heeft u vragen over de criteria voor een

Concept en vormgeving: Ontwerpwerk

donatie, over het opstellen en indienen

Lithografie en druk: ANDO Graphic

uw stichting te betrekken.

Cursus Vrijwilligers Werven Vrijwilligers werven en behouden: het is makkelijker gezegd dan gedaan! Tijdens deze workshop krijgt u tips & tricks

van een aanvraag bij Fonds 1818 of over fondsenwerving in het algemeen?

Ook het Fonds 1818 Magazine ieder

Kijk op www.fonds1818.nl of neem

kwartaal ont­vangen? Stuur een email

contact op met onze afdeling

naar info@fonds1818.nl of meld u aan

Communicatie op 070 375 49 57 of

via de website. Een abonnement

info@fonds1818.nl

is gratis.

waar u direct mee aan de slag kunt.

Ga voor meer informatie, data, tijden, locatie en ­aanmelden naar www.fonds1818.nl/cursussen.

RIVIERVISMARKT 4 2513 AM DEN HAAG POSTBUS 895 2501 CW DEN HAAG 070 364 11 41 - INFO@FONDS1818.NL

fonds1818.nl