Fonds 1818 Magazine - Januari 2017

Magazine #1 2017

thema

Bevlogen ­ondernemerschap Deze Winter: Minitiatief Extra: Studeren & Werken Op Maat In gesprek met: Arjo Buijs

Deze Winter Minitiatief

Fonds 1818 steunt kleine initiatieven:

‘Bijna alles kan!’

Wil je iets leuks organiseren in en voor de buurt?

Vraag een bijdrage in de kosten voor jouw Minitiatief aan bij Fonds 1818: ‘We steunen kleine initiatieven graag. Ze vormen de ruggengraat van de samenleving.’

Het kost buurtbewoners vaak te veel tijd en moeite om financiering voor hun initiatieven te regelen. Fonds 1818 maakt het makkelijker. Je hoeft geen stichting op te richten of via een buurtvereniging te werk te gaan voor een bijdrage voor een Minitiatief. “Wij hebben de term Minitiatief bedacht voor kleine projecten met minstens drie enthousiaste initiatiefnemers die iets voor elkaar willen krijgen voor de buurt”, vertelt projectadviseur Avi Rewat. Het formulier om daarvoor een bijdrage aan te vragen bestaat uit een simpele checklist. “Het gaat veelal om zaken die nu ook worden georganiseerd,

wisselen. “Het ene Minitiatief groeit uit tot iets groots,

maar worden betaald uit eigen zak. Dat is niet nodig.”

het andere is eenmalig. Maar het zijn stuk voor stuk

Fonds 1818 draagt aan een Minitiatief maximaal twee

kleine ideeën met grote gevolgen.”

keer drieduizend euro bij, maar meestal is er niet meer

“Kleine buurtinitiatieven bevorderen de leefbaarheid in

dan duizend euro nodig.

de wijk”, aldus Avi. “Ze kunnen leiden tot meer sociale

In 2015 droeg Fonds 1818 in totaal 40.000 euro bij aan

samenhang, een veiligere buurt, eenzaamheids­

zo’n vijftig Minitiatieven, toen nog ‘burgerinitiatieven’

bestrijding. We willen mensen met elkaar in contact

genoemd. Bijvoorbeeld, om buurttuinieren mogelijk te

brengen. Ontmoeting is de rode draad. Zolang een

maken, is aan de Cromvlietkade in Rijswijk een groen-

Minitiatief een maatschappelijk doel heeft, kan bijna

strook ingericht met kruiden, bollen en picknicktafel.

alles!” Om de mogelijkheden onder de aandacht te

Bij een kinderboerderij met speeltuintje in Zoetermeer

brengen, is Fonds 1818 een campagne gestart. “Veel

is een jeu-de-boulesbaan aangelegd, waardoor jong

mensen zijn actief, maar weten niet dat ze voor kleine

én oud er nu samenkomen. In Den Haag wordt een

dingen of om iets uit te proberen bij ons terechtkunnen.

DeBatmobiel van buurt naar buurt gereden, zodat

We hopen op nog meer aanvragen.”

straatgenoten in de grote kar met gezellig zitje met elkaar kunnen kennismaken en van gedachten

Fonds1818.nl/minitiatief

2

Inhoud thema

voorwoord

beste lezer,

Bevlogen ­ondernemerschap

Vanuit bevlogenheid en het vermogen om anders tegen de zaken aan te kijken, is een nieuw soort ondernemer ontstaan.

Maatschappelijke betrokkenheid en onder­

Uitgangspunt van deze pioniers is dat het anders, en belangrijker

nemerschap staat elkaar niet in de weg.

nog, voor de betrokkenen beter kan. Ik denk dan aan het bevlogen

In tegendeel, het aantal ondernemers dat

ondernemerschap van onder meer Zorgboerderij BuitenGewoon en

creatieve oplossingen zoekt voor maatschap-

de Nieuwe Cultuurstichting. Het gaat hier niet om eendagsvliegen

pelijke problemen, groeit. Met een beetje steun

maar om activiteiten die zich op korte of langere termijn grotendeels

bij de start, zorgen deze ondernemers voor een

zelf kunnen bedruipen. In de opstartfase, die één of enkele jaren

rendement dat niet in geld is uit te drukken.

kan duren, kunnen fondsen als Fonds 1818 financieel bijdragen om

Pagina 4

het project goed op de rails te zetten. Daarna zal het (grotendeels) op eigen kracht worden voortgezet.

Op de voorkant van dit Magazine ziet u Sakip Cankurtanan. Hij maakt

gerelateerd

lampen van fietsonderdelen en restmateriaal afkomstig uit de fietsenwerkplaats van Stunt in Delft. Stunt is een activerings- en

Studeren en Werken Op Maat

re-integratiebedrijf waar Cankurtanan en vele anderen de mogelijk­

Het hebben van een beperking hoeft studeren

heid krijgen werkervaring op te doen om daarna door te stromen

en werken niet in de weg te staan. Dat weet

naar een reguliere baan of om een eigen bedrijf op te starten.

Bart de Bart uit eigen ervaring. Hij startte

Stunt wordt deels gesubsidieerd door de gemeente Delft en weet

Studeren en Werken Op Maat, een sociale

zelf behoorlijk wat inkomsten te genereren met commerciële

onderneming. Pagina 9

opdrachten. Maar voor het opzetten van nieuwe leerwerkactiviteiten zoals Het Naaiatelier blijft de steun van fondsen onontbeerlijk.

In gesprek met…

Zowel bij Stunt als bij de andere voorbeelden in dit Magazine draait

Bij Zorgboederij BuitenGewoon van Arjo Buijs

het om bevlogen ondernemerschap en de kunst buiten de gebaande

vinden ouderen met dementie een zinvolle dag­

paden te treden. Op die manier is veel te bereiken. Dit themanummer

besteding. Arjo is een bevlogen hulpverlener

laat zien dat dit voor iedereen winst oplevert.

maar met een ondernemende blik. Pagina 10

Michel Nivard Fonds 1818 en meer

Vitrine

Terugblik

Van het fonds…

Diverse projecten in het kort Pagina 12

25 jaar BBD

Herinneringen aan de Nutsspaarbank

Pagina 14

Pagina 15 3

Thema

‘Het idee is dat we een beetje meer naar elkaar omzien’

Thema

Bevlogen ­ondernemerschap: ‘Laten zien dat het anders kan’ Buiten de gebaande paden treden. Dat wil Fonds 1818 stimuleren, door te investeren in vernieuwende maatschappelijke initiatieven.

Ondernemerschap zonder winstoogmerk: de opbrengsten zijn niet in geld uit te drukken.

Fonds 1818 steunt innovatieve initiatieven

Judith haar maaltijd gewoon daar, op een

De hulp van Judith is een uitkomst.”

met een maatschappelijke missie. “Die

dienblad op schoot. Zeven keer per week.

Judith is thuiskok voor Thuisafgehaald,

worden opgezet door ondernemende mensen

Vandaag staat er gadogado op het menu.

een onlineplatform voor het delen van eten

die het allemaal net even wat anders willen

Tot genoegen van ‘oma’, zoals iedereen

tussen buurtgenoten: de een kookt een

doen”, weet projectadviseur Michel Nivard.

haar noemt. “Mankeert niets aan”, stelt ze

portie extra, de ander haalt die portie af

“We willen ook stichtingen aanmoedigen

meerdere keren. Oma is een beetje vergeet­

tegen kostprijs. “Thuisafgehaald is een groot

ondernemend te denken: waaraan is behoefte

achtig. “Ik wil niet naar een verzorgingshuis”,

succes”, vertelt directeur Marieke Hart, die

en hoe kan daarin worden voorzien?” Op die

weet ze wel heel zeker. “Ik woon al meer

de organisatie in 2012 oprichtte. “Maar er

manier ontstaan nieuwe creatieve oplossingen

dan vijftig jaar in dit huis en wil hier blijven.

bleken ook veel mensen geen gebruik van

voor maatschappelijke problemen: volle zalen

Maar dat kan alleen met hulp.” Die hulp

te kunnen maken, omdat ze niet online­

door middel van een cultureel lidmaatschap,

krijgt ze van buurtzorg en van Els en Ger.

vaardig zijn, een streng dieet hebben of de

een zorgboerderij voor mensen met dementie,

De gepensioneerde ouders van de inmiddels

maaltijd niet zelf kunnen ophalen. Vooral

zelfstandig ondernemen met behoud van

ex-vriendin van de kleinzoon van ‘oma’

veel ouderen vielen buiten de boot, terwijl

uitkering en koken voor hulpbehoevende

doen de boodschappen en houden het huis

juist zij er veel baat bij kunnen hebben:

buurtgenoten.

schoon. Tot voor kort kookte oma zelf. “Nou

25 procent van de ouderen met thuiszorg

ja, koken”, nuanceert Ger. “We hebben het

is ondervoed en eenzaam. Met Bijzonder

Op schoot

gasfornuis afgesloten, want dat is niet meer

Thuisafgehaald, een uitbreiding van ons

Mevrouw Zorab (95) komt haar stoel niet

vertrouwd. Ook de magnetron wist ze op

concept met financiële hulp van Fonds 1818,

meer uit. Daarom serveert buurtgenoot

een gegeven moment niet meer te bedienen.

pakken we beide problemen aan.

5

Thema

Grappig genoeg willen negen van de tien thuiskoks het eten best langsbrengen als ze daarmee iemand uit de brand helpen.”

Judith (52) had een maaltijdenwinkel in Delft.

“Toen mijn zaak failliet ging, viel ik in een zwart gat. Het koken voor oma helpt mij ook. Het is goed om het huis uit te moeten, niet in huispak op de bank te blijven hangen.

Anderen helpen geeft me positieve energie.”

Waar ze voorheen de catering verzorgde voor meer dan honderd klanten, kookt ze nu voor zes mensen: voor zichzelf, haar dochter, haar moeder, ‘oma’ en een hulpbehoevend echtpaar. “Het is geen werk, meer een hobby.”

Een andere thuiskok in Delft heeft een Surinaams eethuis geopend.

“Thuisafgehaald was de springplank”, aldus Marieke Hart. “Maar het koken voor anderen via ons is en blijft vrijwilligerswerk. Het idee is dat we een beetje meer naar elkaar omzien.

Ruim de helft van de thuiskoks doet meer dan koken alleen.” Het persoonlijke contact

‘Een goede prak, structuur, liefde en aandacht.

Dat hebben deze mensen nodig.’

is de meerwaarde van Bijzonder Thuis­ afgehaald, vinden ook Ger en Els: “Het eten wordt gebracht door een vaste persoon

vanilleyoghurt toe. “Smaakt goed”, mompelt

ben je beter op je plaats in een reguliere

die ook nog uitgebreid tijd maakt voor

Henk later. “Mijn moeder kan goed koken.”

dagvoorziening.”

een praatje.”

“Een goede prak, structuur, liefde en

Arjo en zijn vrouw Marinel zijn BuitenGewoon

­aandacht. Dat hebben deze mensen nodig”,

begonnen vanuit hun ervaring als verpleeg-

Huiselijk

stelt Arjo Buijs (52). Hij begon de zorg­

kundigen. “Ik heb vijfentwintig jaar voor een

Net zo gemoedelijk gaat het eraan toe op

boerderij dertien jaar geleden, om op een

grote zorginstelling gewerkt”, vertelt Arjo.

zorgboerderij BuitenGewoon in Delfgauw.

andere manier te zorgen voor mensen met

“Dan waren er in de tuin hoveniers aan het

De maaltijd wordt er bereid in een verbazing­

dementie. “Hier zit niks op slot en er staat

werk, terwijl binnen een paar boeren zaten

wekkend huiselijke setting: de open haard

geen hek om de sloot. Ze zijn wel demente-

die er niet uit mochten. Hoe gek ben je dan?

brand, er hangt een geborduurd recept voor

rend, maar niet gek.” De zorg­boerderij

Met name mensen met geheugenproblemen

gestoofde peertjes aan de muur en de tafel

wordt bezocht door in totaal 26 voormalige

komen niet voor zichzelf op.” Daarom besloot

wordt gedekt met boerenbont servies.

boeren, tuinders, een dierenarts en een

Arjo dat te doen. “Wij werken niet volgens

Henk (94) heeft vanochtend op de piano

ambtenaar met een volkstuintje.

het medische model, met pillen als oplossing.

gespeeld. Nu zit hij aan tafel de aardappels te

“Je moet iets met buiten hebben, willen mee-

Onze hond is onze fysiotherapeut: bezoekers

schillen. Mee-eten doet hij liever niet. Hij eet

­werken op de boerderij. Stallen uitmesten,

moeten twee keer per dag met hem wandelen,

elke middag bij zijn moeder. Denkt hij. “Ach,

hout hakken, de moestuin schoffelen.

wat voor weer het ook is. Hier beleef je alle

dan eet je toch twee keer”, opperen de

We dagen mensen uit deze dingen te doen om

seizoenen. Dat zijn net nog de dingen die

gediplomeerd begeleidster en een vrijwilliger.

hun zelfvertrouwen op te krikken. Sommige

mensen met dementie snappen. In een

Op het menu staat courgettesoep, paksoi-

mensen willen liever de Libelle lezen en

verzorgingshuis is het altijd 21 graden en

stamppot met worst en frambozenvla met

koffie gebracht krijgen. Ook prima, maar dan

krijg je een ‘fabrieksmaaltijd’ voorgezet.

6

Thema

cultuurprofessionals die – op vrijwillige basis – een spannend aanbod selecteren.

Met oog voor vooruitstrevend werk, bijvoorbeeld van jonge makers die nog geen volle zalen trekken. Theater aan het Spui, Paard van Troje, Diligentia, Todays Art, NEST, Nederlands Dans Theater, Crossing Border, ga zo maar door. Ze doen allemaal mee.”

“Het is begonnen als experiment.

In Amsterdam bestaat We Are Public nu twee jaar, het werkt als een trein.” Na de lancering in Amsterdam kwamen allerlei geïnteresseerde partijen naar Bas toe, uit steden als Rome, Sydney en São Paulo.

“Maar in Den Haag was het heel concreet.

Het CBC (Culturele Business Cases, een samenwerking van de gemeente en de Rabobank om cultureel ondernemerschap te bevorderen, red.) heeft ons gewezen op de mogelijkheden, waaronder ook de hulp van Fonds 1818. Wij troffen in Den Haag Zorgboerderij BuitenGewoon

zoveel enthousiasme, wil en drang.” Het benodigde startaantal van duizend abonnees was er al binnen een paar weken. Bij twee-

Hier schil je zelf de aardappelen. Je hoeft

Cultureel lidmaatschap

duizend abonnees heeft We Are Public geen

geen kasplantje te worden.”

Ook cultureel ondernemer Bas Morsch (43)

financiële hulp meer nodig. “We vormen een

Er zijn duizend zorgboerderijen in Nederland.

besloot zaken anders aan te pakken. “In de

übervriendengroep die met eigen geld van

Dat zijn veelal draaiende bedrijven waar

tijd van cultuurbezuinigingen zat iedereen

leden iets in gang wil zetten voor niet-main-

mensen met een verstandelijke beperking

in zak en as, wij zagen juist kansen”, vertelt

streamcultuur. Dat gaat in Den Haag zeker

en psychiatrische patiënten meewerken.

een van de twee oprichters van cultureel

lukken.”

Een boerderij speciaal voor mensen met

lidmaatschap We Are Public. “Culturele

dementie is nieuw. En voorziet in een

instellingen zijn op zoek naar een nieuw

Tattooshop

­behoefte, zo is inmiddels gebleken. Er zijn

publiek, wij bieden een nieuwe manier om

Vormgever, edelsmid, hovenier. Aan de slag

lange wachtlijsten voor de boerderij in

dat publiek te bereiken.” Voor vijftien euro

gaan als zelfstandige, met behoud van

Delfgauw, de tweede boerderij in Pijnacker

per maand kunnen abonnees terecht bij een

uitkering. Om jezelf zo uit de bijstand te

én de derde boerderij in aanbouw. In de

selectie voorstellingen, concerten, films en

werken. Die mogelijkheid wil het Delftse

nieuwe boerderij in Delfgauw komt 24-uurs-

exposities. “We willen mensen die al wel

re-integratieorganisatie Stunt aan mede-

opvang. “Een klein verpleeghuisje op het

naar klassieke concerten gaan ook eens

werkers bieden, door het opzetten van

platteland”, noemt Arjo het. “Het is maar

moderne dans laten zien, bijvoorbeeld.

sociale coöperaties in samenwerking met de

een druppeltje, ik weet het, maar wij zorgen

Eens iets anders proberen. Veel mensen

gemeente Delft, Stichting Doel, Firma van

voor ons druppeltje: we laten zien dat het

willen dat wel, maar hebben geen benul van

Buiten en Cordaid. Marcel (35) hoopt zo voor

anders kan.”

het aanbod en geen tijd om krantjes uit te

zichzelf te kunnen beginnen. “Een tattoo­

pluizen om te zien wat er zoal is. Wij doen

shop, dat wil ik al heel lang.” Nu nog werkt

dat voor ze. Onze redactie bestaat uit twintig

hij op de werkplaats van Stunt, vijf halve

Lees meer over Arjo Buijs op pagina 11.

7

Thema

bijstand. De helft van hen valt buiten alle reguliere projecten en trajecten. Bij Stunt kunnen ze terecht. “Een groot deel van onze 150 medewerkers werkt hier vrijwillig.

Dan ben je wel gemotiveerd.”

Sociale coöperaties maken het mogelijk dat mensen een eenmansbedrijfje opstarten met behoud van uitkering. “Dat is een voorwaarde, anders doen mensen het niet”, weet Marc. “Het heeft tijd nodig voordat een onderneming in een inkomen kan voorzien.”

Tot die tijd gaan de inkomsten die er wel zijn terug naar de coöperatie, ten behoeve van alle leden, tien tot vijftien per coöperatie.

“Zo kunnen we ook parttime ondernemen mogelijk maken, bijvoorbeeld voor alleenstaande moeders. We bieden kansen. Want het is lang niet altijd onwil dat mensen niet werken, ze hebben alleen wat hulp nodig bij het kunnen zetten van die stap.”

Stevige basis Hetzelfde geldt voor de jongeren met autisme die werkervaring opdoen in het theehuis van stichting Jansland in Voorschoten. “Zij vallen overal tussen wal en schip”, ondervond Petra Jansma, moeder van twee zoons De Werkplaats – Stunt

‘Hier mocht ik werk kiezen dat bij me past.’

met autisme. Dus creëerde ze zelf een plek speciaal voor deze jongeren. “Ze kunnen

bestelling handgemaakte kratjes. “Ik heb

zich prima redden, mits ze een stevige basis

het hier geleerd, gewoon door te doen.”

meekrijgen. Hier ontwikkelen ze sociale

“In onze houtwerkplaats, de fietsenwerkplaats

vaardigheden. De meeste leerlingen komen

en het naaiatelier zien we talenten en vaardig­

als schril vogeltje binnen en gaan verder

heden genoeg”, vertelt Marc Boekestijn,

als trotse pauw.”

een van de twee directeuren van Stunt.

Lees m eer ove r theehu is Jansla nd op fonds18 18.nl/le esmeer

“Zo werkt hier een behoorlijke groep nieuwkomers die het ondernemerschap in het bloed heeft. In Syrië heb je geen grote bedrijven,

dagen per week. “Ik heb drie hernia’s gehad

daar begin je voor jezelf. Hier die stap

en mijn knieën zijn slecht. Ik zit al lang in

nemen is een tweede. Daarvoor is strakke

een uitkering. Ik heb productiewerk moeten

begeleiding nodig. Dat willen wij gaan bieden,

doen, aan de lopende band. Dit is veel leuker.

op de Stunt-manier.” Ook aan medewerkers

thuisafgehaald.nl

Hier mocht ik werk kiezen dat bij me past.”

die al langer in de bijstand zitten en vaak

zorgboerderijbuitengewoon.nl

Marcel heeft zich toegelegd op het zeef-

kampen met veelzijdige problematiek.

wearepublic.nl/denhaag

drukken, vertelt hij terwijl hij werkt aan een

Zo’n drieduizend Delftenaren zitten in de

stichtingstunt.nl

8

Extra

Studeren & Werken Op Maat

‘Werknemers van de toekomst’ “Persoonlijk geloof ik enorm in maakbaarheid”, stelt

de helft van onze kandidaten aan het werk te krijgen.

Bart de Bart. “Ik heb zelf een slechte start gehad, maar ben

Dat is veel, dat lukt de re-integratiewereld niet.”

gekomen waar ik wil.” Bart werd 28 jaar geleden twee

Hogeropgeleiden zijn een onderbelichte groep, weet Bart.

maanden te vroeg geboren, met onvolgroeide longen. Hij

“Er wordt van uitgegaan dat ze genoeg intellectueel vermogen

bleek dyslectisch en ondervond leerproblemen. Toch lukte

hebben om het allemaal zelf te organiseren.” Meer aandacht

het hem om bestuurskunde te studeren en te werken als

gaat uit naar mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt:

ambtelijk secretaris van de ambtelijke top binnen het

lageropgeleiden met een arbeidsbeperking. “Maar kennis-

ministerie van Binnenlandse Zaken. “Wat heeft geholpen,

intensieve organisaties hebben behoefte aan analytische

is dat ik uit een stabiel en stimulerend ondernemersgezin

toptalenten met een bèta-achtergrond, de werknemer

kom: schouders eronder. Maar niet iedereen krijgt al vanaf

van de toekomst. Laten dat nou net onze kandidaten zijn:

het begin van z’n leven de kansen die ik heb gekregen, dat

superanalytisch, maar sociaal beperkt. Dan kun je prima

realiseer ik me ten zeerste.”

aan de slag als accountant, programmeur, paralegal, bouw­kundige, data-analist, beleidsmedewerker of dossier-

Harde arbeidsmarkt

assistent op een advocatenkantoor.”

Nu schiet Bart andere jonge academici met een arbeids­ beperking te hulp. Met de stichting Studeren & Werken

Sociaal ondernemen

Op Maat, in 2012 voortgekomen uit een werkgroep op de

De stichting groeit hard, maar de kosten gaan voor de baten

Haagse Hogeschool. “Een uit de hand gelopen actiecomité,

uit. “Dus moeten we geld lenen”, vertelt Bart. “De bank eist

omdat ik merkte dat de veilige onderwijswereld niet altijd

een hard onderpand. Maar ons kapitaal bestaat uit mensen,

gelijk aansluit op de harde arbeidsmarkt. Tachtig procent

methoden en technieken. Fonds 1818 snapt de waarde

van onze kandidaten heeft een vorm van autisme, vaak in

daarvan wel.” Vorig jaar verstrekte Fonds 1818 de stichting

combinatie met een gedragsstoornis. Voor hen is de stap

een lening van tweehonderdduizend euro. “We hebben een

naar werk groot. We helpen ze eerst om hun persoonlijk

deel geïnvesteerd in de professionalisering van onze

leven zo in te richten dat ze in staat zijn functies met succes

­communicatie, de standaardisering van het proces en het

te vervullen. Dan begeleiden we ze naar een passende

aannemen van mensen, van wie verschillenden met een

betaalde baan. Een serieuze baan. Ook begeleiden we de

arbeidsbeperking. De rest is om de groei te dekken. We zijn

werkgever, zodat de kandidaat veilig ingebed is. De partici-

geen commercieel bedrijf, maar doen aan sociaal onder­

patiewet helpt kansen creëren voor mensen met een arbeids­

nemen: we hebben commerciële doelen die ons in staat

beperking, maar uiteindelijk moeten ze gewoon goed zijn

stellen onze maatschappelijke doelen te halen. Het grootste

in hun werk.”

compliment dat ik dit jaar kreeg, is dat we door de ‘social

Ministeries, Shell, Capgemini, Meijburg & Co, TNO, het zijn

enterprise’-wereld worden gezien als het ‘Young Capital’

niet de minste die zich aan de stichting hebben verbonden.

van onze niche. Die ambitie gaan we waarmaken.”

“We hebben inmiddels 24 partners waar we kandidaten plaatsen. Komend jaar willen we doorgroeien naar vijftig bedrijven en tweehonderd plaatsingen per jaar. We weten 9

studerenenwerkenopmaat.org

Thema

‘Ik ben geen projectontwikkelaar’

Thema

In gesprek met…

Arjo Buijs Verpleegkundige Arjo Buijs (52) begon zorg­boerderij BuitenGewoon in Delfgauw om op een andere manier te zorgen voor mensen met dementie. “Geen fysio­ therapie, maar wandelen met de hond. Geen blad­ blazer, maar bezems. Geen kant-en-klaarmaaltijden, maar zelf groenten verbouwen en bereiden.

Dan betekenen ze weer iets, kunnen ze trots zijn.”

Inmiddels zijn er lange wachtlijsten, is er een tweede boerderij in Pijnacker en is een derde boerderij in aanbouw: ‘Een klein verpleeghuisje op het platteland.

We laten zien dat het anders kan.’

Wie is verantwoordelijkheid voor deze mensen?

“Het is een soort van burgerplicht. Natuurlijk is de zorg in Nederland goed geregeld. Maar als je ’s avonds uit je panty gaat, dan is er niemand voor je. Een van onze bezoekers is eens de weg kwijtgeraakt toen hij vanuit zijn huis de hond ging uitlaten. Natuurlijk ga je dan meezoeken.” In tranen: “Hij werd kilometers verder teruggevonden op de snelweg, doodsbang. De onmacht van iemand die de weg kwijt is…

Mijn vader heeft ook behoorlijke geheugenproblemen.

Ik heb aan mijn moeder gezien dat je niet alles zelf kunt opvangen, dan draai je door. Je moet het gezamenlijk doen, hebt hulp van elkaar nodig.”

Vernieuwen of behouden?

“Ik denk wel dat ik een vernieuwer ben. Ik heb tegen flink

Ondernemer of verzorgende?

wat heilige huisje geschopt, vooral die van de medische

“Een bewogen hulpverlener. Mijn vrouw Marinel en ik zijn

wereld. Geen wekelijks bezoek van een dokter, geen fysio-

dit gaan doen vanuit onze achtergrond als verpleegkundigen,

therapeut aan huis. Het medicijngebruik van de mensen hier

nu kunnen we ook een boerderij exploiteren. Ik kom uit een

neemt alleen maar af. Als ze niet tegen gesloten deuren

ondernemersfamilie in Zeeland. Mijn opa was grootgrond-

oplopen, verdwijnt de onrust. Als ze zelf de varkensstal

bezitter en teelde fruit, mijn ouders hadden een textiel­

uitmesten en de moestuin schoffelen, eten en slapen ze

winkel. Dat ondernemers-gen zit er blijkbaar in. Het is de

beter. Ze hoeven geen kasplantjes te worden. Vroeger, tot

kunst om mensen warm te krijgen voor je plan. Ik ben

de jaren zeventig, had je al zorgboerderijen. Maar daarna

eens ‘projectontwikkelaar’ genoemd, door iemand van de

werd aardappels schillen opeens aangemerkt als werk,

­gemeente. Je kunt me niet kwader krijgen. Ik ben minder

dat mocht niet meer. Nu kan het wel weer. Je moet soms

gaan verdienen, maar ben rijker geworden. Het gaat uit-

je kop boven het maaiveld uitsteken, anders komen dit soort

eindelijk om de mensen voor wie je het doet: mensen met

dingen niet van de grond. Ik wil anderen enthousiasmeren

dementie een goede oude dag bezorgen.”

en mijn kennis en ervaring delen, in de hoop dat meer mensen zoiets gaan doen.”

Thuiskomen of niet meer thuis kunnen?

“Voor sommigen is het thuiskomen. Het is een plek waar

Waar ziet u zichzelf over 25 jaar?

ze zich veilig voelen. Hun echte thuis is dat vaak niet meer,

Lachend: “Dan zit ik hier in mijn eigen boerderij, te roepen:

doordat ze daar constant gecorrigeerd worden op een soms

‘Maar ik ben hier de baas.’ Dan zeggen ze: ‘Is goed meneer

heel negatieve manier. Het is als partner ook heel moeilijk

Buijs. Hier, uw pilletje’.”

om te gaan met iemand die z’n oude zelf niet meer is, niets onthoudt, ’s nachts gaat spoken, overal gaat toiletteren, gaat slaan. Het zijn soms drama’s.”

11

zorgboerderijbuitengewoon.nl

Vitrine

Totale donatie aan deze projecten € 130.950,-

2

4

1

Museumnacht Kids 1

Speciaal voor kinderen

3

Fabriek Zwanikken 2

Natuurgidsen­ opleiding IVN Leiden

De Electriciteitsfabriek in

4

De Maakbus is een mobiele

tussen de 4 en 12 jaar gaan de

Den Haag opent, in navolging

deuren van twintig musea en

van het succesvolle project

in januari 2017 met de

schoolleerlingen van alle leef­

andere culturele instellingen in

Generator Strandbeest,

Natuurgidsenopleiding. Deze

tijden. In een elektrische bus

Den Haag open. Museumnacht

haar deuren voor een nieuwe

opleiding is bedoeld om nieuwe

met 3D-printers, lasersnijders,

Kids laat met verrassende

­wintertentoonstelling: Fabriek

actieve leden voor de afdeling

soldeerbouten, handzagen en

optredens en activiteiten de

Zwanikken. Kunstenaar

op te leiden tot volwaardig

computers leren de leerlingen

jonge nachtbrakers kennis­

Christiaan Zwanikken presenteert

IVN-gids. Van de deelnemers

nieuwe vaardigheden toe te

maken met het culturele aan-

in de rauwe turbinehal een

wordt verwacht dat zij zich na

passen. Ze leren flexibel te

bod van de stad. Ook na deze

zintuigelijke beleving.

de opleiding gaan inzetten voor

werken met materialen en

museumnacht is er voor kinderen

Tot 1 april 2017 kan het mecha-

natuur- en milieueducatie

apparatuur. De projecten

van alles te beleven in de Haagse

nische maakproces gevolgd

binnen IVN Leiden. Dat kan op

­waaraan ze werken, hebben

musea, zoals rondleidingen,

worden en wordt het publiek

vele manieren. Naast gidsen voor

een duidelijk maatschappelijk

speurtochten en workshops.

verrast door een ruimte vol

verschillende natuurgebieden in

belang. Denk hierbij aan het

Museumnacht Kids vindt plaats

interactieve, synergetische

en rond Leiden is er ook behoefte

ontwerpen van een mobiel huis

op zaterdag 18 maart 2017

installaties van beweging, licht,

aan mensen die bijvoorbeeld

voor vluchtelingen, het opnieuw

van 17.00 tot 22.00 uur.

geluid en geur. Het werk van

meewerken aan kinder­

ontwerpen van een verkeers-

museumnachtkids.nl

Zwanikken begeeft zich op de

activiteiten, cursussen, de

situatie dicht bij school of het

grens van kunst, wetenschap

website, PR of bestuurswerk.

ontwerpen van nieuw les­

en technologie.

ivn.nl/cursussen/

materiaal voor in de klas.

electriciteitsfabriek.nl

de-natuurgidsenopleiding

technolableiden.nl

3

12

IVN regio Leiden start

Leidse Maakbus werkplaats voor Leidse basis-

Vitrine

7

5

6

Krokus Kabaal 5

In de voorjaarsvakantie is in

8

DDD Award 6

Educatief bord op vogelkijktoren

Bij de Dromen Denken Doen

alle hoeken van Den Haag een

(DDD) Award worden problemen

vrolijk nieuw theater- en kunst-

van wijkbewoners voorgelegd

Milieubescherming Pijnacker

Winternachten, is een vierdaags

festival te bezoeken: Krokus

aan het Haagse bedrijfsleven

(NMP) plaatst een educatief

internationaal literatuurfestival.

Kabaal! Voor kinderen van

om te komen tot creatieve

bord op een vogelkijktoren in de

Schrijvers, journalisten, denkers

2 t/m 12 jaar is er voor een

oplossingen. Heel Den Haag

Groenzoom bij Pijnacker. Op het

en dichters uit de hele wereld

kleine prijs van alles te zien en

kan tot 1 februari 2017 zijn stem

bord komen foto’s en namen

komen van 19 tot en met 22

te doen. Zo is er voor de aller-

uitbrengen op het probleem

van in het gebied voorkomende

januari 2017 samen in Den Haag

kleinsten het Ukkieconcert

dat zij het belangrijkst vinden.

vogelsoorten en informatie over

en gaan met het publiek in

en het meedoetheater ‘Kruip-

De top 9 wordt voorgelegd aan

de vrijwilligersvereniging NMP.

gesprek over hun werk en over

friemel-kriebel’. Voor acht jaar

ondernemers uit de stad.

Rondom Pijnacker en Nootdorp

ontwikkelingen in de wereld.

of ouder zijn er muziekwork-

Zij worden uitgedaagd om te

blijft door verstedelijking steeds

Tijdens deze 22e editie treden

shops of kan een selfie in lino­

komen met creatieve oplossingen.

minder waardevolle open ruimte

de topauteurs niet alleen op in

snede worden gemaakt voor

Na een selectieronde pitchen

over. NMP wil een groter publiek

de centrale festivallocaties aan

een reizende portretten­

uiteindelijk drie ondernemers

hierover informeren en hoopt zo

het Spui, maar worden er ook

tentoonstelling. Het festival

hun oplossing en beslist de jury

de laatste stukken groen in en

programma’s op andere plekken

Krokus Kabaal is van

wie naar huis gaat met het

om deze gemeente te kunnen

in de stad aangeboden. Het doel

22 t/m 28 februari 2017.

budget van 10.000 euro om het

behouden. Dit bord zou daaraan

is meer mensen te bereiken die

theaterdakota.nl

plan uit te voeren.

een bijdrage kunnen leveren.

niet vanzelfsprekend naar de

ddd-award.nl

nmpijnacker.nl

theaters gaan.

7

Vereniging voor Natuur en

Writers Unlimited Festival 8

Writers Unlimited, voorheen

writersunlimited.nl

13

Terugblik Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 ­steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken?

We kijken terug naar…

25 jaar Boodschappen-Begeleidingsdienst

‘Het zou niet nodig moeten zijn’ De Boodschappen-Begeleidingsdienst (BBD) bestaat 25 jaar. Fonds 1818 financierde de allereerste bus en hield het initiatief door de jaren heen over­ eind. Nu is de BBD niet meer weg te denken uit Den Haag. Toch hoopt oprichter Harry Wassenaar dat de dienst ooit overbodig wordt. ‘Ik grijp het jubileum aan om naar de toekomst te kijken.’

“Ik werkte vroeger in de visserij, maar verbrijzelde bij een val mijn hielbeen. Ik heb twee jaar thuisgezeten, maar doe dit liever”, vertelt Peter als alle boodschappen binnen zijn. Er wordt dan steevast gezamenlijk koffiegedronken op het overdekte terras in het winkelcentrum.

“Het zijn voor mij net zo goed uitstapjes.”

Drijvende kracht Peter helpt Anita in en uit de bus. De 68-jarige Haagse

“We zijn er voor mensen die minder mobiel zijn en

heeft nog net iets meer begeleiding nodig dan de oudere

behoefte hebben aan contact”, vertelt Harry Wassenaar.

Jenny, Hellen en Jeanine (lees meer over hen op

Hij richtte de BBD 25 jaar geleden op en is nog steeds

fonds1818.nl/leesmeer). Anita is blind. “Als je een beper-

de drijvende kracht erachter. “Ik werkte als consulent

king hebt, ben je afhankelijk. De ene week ga ik met een

ouderenwerk bij een welzijnsorganisatie in Transvaal

vriendin winkelen, de andere week met de BBD. Het is

en zag de wijk veranderen: dichtgetimmerde panden,

fijn dat ze je niet alleen naar het winkelcentrum brengen,

ouderen die de taal van de nieuwe buren niet spraken.”

maar ook helpen met boodschappen doen.”

Om vereenzaming tegen te gaan, besloot hij hulp te

Van drogist en supermarkt tot bloemenwinkel.

bieden bij het doen van boodschappen. Later kwamen

Vrijwilliger Peter blijft de hele ochtend aan Anita’s zijde.

daar ook vervoer en begeleiding naar andere activiteiten

Hij rijdt en begeleidt al zestien jaar voor de BBD.

bij: bingo, theater, etentjes, vakanties. “Het is heel banaal: we bieden het hulpmiddel om te kunnen blijven deelnemen. Verder moeten mensen het zelf doen: contacten opdoen. Dat gebeurt in grote mate.”

In 25 jaar tijd heeft de BBD bijna tienduizend mensen bereikt. Een kleine duizend Hagenaars maakt momenteel actief gebruik van de ruim vierhonderd diensten per week. Er werken zo’n zeventig mensen mee, het overgrote deel vrijwillig of in een leer-werktraject.

“Ons succes voelt dubbel”, reflecteert Harry. “We zouden eigenlijk niet nodig moeten zijn, de maatschappij zou het probleem van eenzaamheid zelf moeten ondervangen.

Ik grijp het jubileum graag aan om te zoeken naar de mogelijkheden daartoe. Naast natuurlijk een extra feestelijk aanbod van activiteiten.” bbddenhaag.nl

14

50

Van het fonds...

800.000

60

700.000

Goedgekeurde projecten in 600.000 de periode september t/m november ’16

40

500.000

Aantal projecten

30 20

Bedragen in euro’s

400.000

60

60

300.000

50

50

200.000

40

40

100.000

30

30

0

20

20

10

10

800.000 800.000 700.000700.000 600.000 600.000

10 0

September 2016 Oktober 2016 November 2016

500.000 500.000 400.000 400.000 300.000 300.000 200.000 200.000

0

100.000100.000

0

Educatie

Fondsenwerving De Wijk In

0

Kunst & Cultuur

Natuur & Milieu

Zorg & Welzijn

Herinneringen aan de Nutsspaarbank

0

Educatie

Kunst & Cultuur

Natuur & Milieu

Zorg & Welzijn

Kennis is Kracht Vrijwilligers bij musea en erfgoedinstellingen in de regio krijgen ook in 2017 de mogelijk-

Het komende jaar gaat Welzijnsorganisatie

heid om zich te laten scholen via Fonds 1818.

MOOI trainingen fondsenwerving aanbieden

Het fonds gaf in 2012 opdracht aan het

aan de organisaties in de Haagse wijk

Erfgoedhuis Zuid-Holland om trainingen te

Escamp. Te beginnen in februari in Bouwlust.

organiseren voor deze grote groep vrij­

In samenwerking met Fonds 1818 worden

willigers. Voor de periode 2017-2019 staat

workshops aangeboden. Daarnaast biedt

weer een nieuw aanbod op het programma.

MOOI hulp bij het schrijven van plannen,

Nieuw is dat ook het Fonds Schiedam-

het doen van een aanvraag en het beheren van het budget. De eerste bijeenkomst is

Bron: Haags Gemeentearchief

op 16 februari.

Fonds1818.nl/cursussen

Vlaardingen en de provincie Zuid-Holland zich hebben aangesloten, waardoor nog meer vrijwilligers een training kunnen

Ter gelegenheid van het 200-jarig jubileum

krijgen.

is Fonds 1818 op zoek naar mensen met

erfgoedhuis-zh.nl

herinneringen aan de Nutsspaarbank.

In 2018 is het tweehonderd jaar geleden dat in Den Haag de Nutsspaarbank werd opgericht. Deze bank is de voorloper van Fonds 1818. We vieren dit jubileum onder meer met een groot historisch project waarvoor we op zoek zijn naar verhalen, foto’s en reclamematerialen van de Nutsspaarbank.

Fonds1818.nl/200-jaar

15

Cursussen 2017 Om de deskundigheid van vrijwilligers te ­bevorderen, biedt Fonds 1818 diverse work­ shops, cursussen en kennisbijeen­komsten aan. Alle cursussen zijn gratis.

Fonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden en de Bollenstreek.

U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat nodig is. Dankzij u worden vrouwen fietsen, worden monumenten

Noordwijker hout Lisse

Workshop Fondsenwerving

gerestaureerd, worden er theater­-

U leert de fondsenwereld in het algemeen en Fonds 1818 in

voor­­stellingen gemaakt, leren jongeren

het bijzonder kennen. Na afloop weet u aan welke eisen uw

met elkaar discussiëren en kunnen

aanvraag moet voldoen en wat fondsen van u willen weten.

Teylingen Katwijk

met olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u

Workshop Crowdfunding

van harte uit om uw ideeën

Crowdfunding biedt vele mogelijkheden, maar is geen ‘easy

en projecten met ons

money’: het vereist een slimme campagne. Aan de hand van

te delen. U het project,

aansprekende voorbeelden leert u alle ins and outs van

wij het geld.

deze methode.

Oegstgees t

Leiden W assenaar Voor schoten

Leiderdor p

Zoeterwoude

LeidschendamVoorburg

Den Haag

Den Haag

Cursus Projectplan Schrijven

Hillegom

Noordwijk

woonwijken weer leefbaar, leren allochtone

Zoetermeer

Rijswijk

Voor elk project is een SMART projectplan onmisbaar.

PijnackerNootdorp

U leert hoe u uw ideeën omzet in duidelijke doelen, Delft

­afspraken en acties.

Midden Delfland

Basiscursus Financieel Management U leert onder andere een begroting en een balans te maken, de financiën van uw organisatie goed te beheren en doelen voor de toekomst te stellen.

Algemene informatie

Colofon

Cursus Bestuur en Management

Aanvragen

Fonds 1818 Magazine is een uitgave

Wat zijn precies de taken en verantwoordelijkheden van

Fonds 1818 steunt stichtingen en

van Fonds 1818 en verschijnt vier maal

bestuursleden? Deze cursus biedt theoretische kennis over

verenigingen. Ook maakt het fonds

per jaar.

kleine particuliere initiatieven mogelijk

Redactie: Corien Bosch

via het Minitiatief of Fonds 1818<24.

Productie: Martine Vinkesteyn

Een aanvraag kunt u indienen via

Interviews: Hester Heite

aanvraag@fonds1818.nl. Voor jongeren

Fotografie: Eva Hofman, Inge Stolwijk

onder de 24 jaar gelden aparte spel­

en diverse fotografen en bruikleen­

regels, zie fonds1818-24.nl.

gevers van de beschreven projecten

goed bestuur en veel ruimte om ervaringen uit te wisselen.

Online cursus Vrijwilligers Werven In deze online cursus bereid je stap voor stap een succesvolle wervingsactie voor. Dit doe je niet alleen, maar samen met een werkgroep binnen je organisatie.

Concept en vormgeving: Ontwerpwerk Meer informatie

Lithografie en druk: ANDO Graphic

Heeft u vragen over de criteria voor een

Inloopspreekuur

donatie, over het opstellen en indienen

Ook het Fonds 1818 Magazine ieder

Met al uw vragen over het aanvragen van een donatie kunt u

van een aanvraag bij Fonds 1818 of

kwartaal ont­vangen? Stuur een email

over fondsenwerving in het algemeen?

naar info@fonds1818.nl of meld u aan via

terecht op het inloopspreekuur in de Centrale Bibliotheek in

Kijk op fonds1818.nl of neem contact

de website. Een abonnement is gratis.

Den Haag. U vindt ons iedere donderdag van 12:30 tot 15:00 uur

op met onze afdeling Communicatie op

in het Duurzaam Den Haag Loket op de derde etage.

Ga voor meer informatie, data, tijden, locatie en ­aanmelden naar fonds1818.nl/cursussen.

070 375 49 57 of info@fonds1818.nl

RIVIERVISMARKT 4 2513 AM DEN HAAG POSTBUS 895 2501 CW DEN HAAG 070 364 11 41 - INFO@FONDS1818.NL

fonds1818.nl