Magazine #1 2017
thema
Bevlogen Âondernemerschap Deze Winter: Minitiatief Extra: Studeren & Werken Op Maat In gesprek met: Arjo Buijs
Deze Winter Minitiatief
Fonds 1818 steunt kleine initiatieven:
‘Bijna alles kan!’ Wil je iets leuks organiseren in en voor de buurt? Vraag een bijdrage in de kosten voor jouw Minitiatief aan bij Fonds 1818: ‘We steunen kleine initiatieven graag. Ze vormen de ruggengraat van de samenleving.’ Het kost buurtbewoners vaak te veel tijd en moeite om financiering voor hun initiatieven te regelen. Fonds 1818 maakt het makkelijker. Je hoeft geen stichting op te richten of via een buurtvereniging te werk te gaan voor een bijdrage voor een Minitiatief. “Wij hebben de term Minitiatief bedacht voor kleine projecten met minstens drie enthousiaste initiatiefnemers die iets voor elkaar willen krijgen voor de buurt”, vertelt projectadviseur Avi Rewat. Het formulier om daarvoor een bijdrage aan te vragen bestaat uit een simpele checklist. “Het gaat veelal om zaken die nu ook worden georganiseerd,
wisselen. “Het ene Minitiatief groeit uit tot iets groots,
maar worden betaald uit eigen zak. Dat is niet nodig.”
het andere is eenmalig. Maar het zijn stuk voor stuk
Fonds 1818 draagt aan een Minitiatief maximaal twee
kleine ideeën met grote gevolgen.”
keer drieduizend euro bij, maar meestal is er niet meer
“Kleine buurtinitiatieven bevorderen de leefbaarheid in
dan duizend euro nodig.
de wijk”, aldus Avi. “Ze kunnen leiden tot meer sociale
In 2015 droeg Fonds 1818 in totaal 40.000 euro bij aan
samenhang, een veiligere buurt, eenzaamheids
zo’n vijftig Minitiatieven, toen nog ‘burgerinitiatieven’
bestrijding. We willen mensen met elkaar in contact
genoemd. Bijvoorbeeld, om buurttuinieren mogelijk te
brengen. Ontmoeting is de rode draad. Zolang een
maken, is aan de Cromvlietkade in Rijswijk een groen-
Minitiatief een maatschappelijk doel heeft, kan bijna
strook ingericht met kruiden, bollen en picknicktafel.
alles!” Om de mogelijkheden onder de aandacht te
Bij een kinderboerderij met speeltuintje in Zoetermeer
brengen, is Fonds 1818 een campagne gestart. “Veel
is een jeu-de-boulesbaan aangelegd, waardoor jong
mensen zijn actief, maar weten niet dat ze voor kleine
én oud er nu samenkomen. In Den Haag wordt een
dingen of om iets uit te proberen bij ons terechtkunnen.
DeBatmobiel van buurt naar buurt gereden, zodat
We hopen op nog meer aanvragen.”
straatgenoten in de grote kar met gezellig zitje met elkaar kunnen kennismaken en van gedachten
Fonds1818.nl/minitiatief
2
Inhoud thema
voorwoord
beste lezer,
Bevlogen ondernemerschap
Vanuit bevlogenheid en het vermogen om anders tegen de zaken aan te kijken, is een nieuw soort ondernemer ontstaan.
Maatschappelijke betrokkenheid en onder
Uitgangspunt van deze pioniers is dat het anders, en belangrijker
nemerschap staat elkaar niet in de weg.
nog, voor de betrokkenen beter kan. Ik denk dan aan het bevlogen
In tegendeel, het aantal ondernemers dat
ondernemerschap van onder meer Zorgboerderij BuitenGewoon en
creatieve oplossingen zoekt voor maatschap-
de Nieuwe Cultuurstichting. Het gaat hier niet om eendagsvliegen
pelijke problemen, groeit. Met een beetje steun
maar om activiteiten die zich op korte of langere termijn grotendeels
bij de start, zorgen deze ondernemers voor een
zelf kunnen bedruipen. In de opstartfase, die één of enkele jaren
rendement dat niet in geld is uit te drukken.
kan duren, kunnen fondsen als Fonds 1818 financieel bijdragen om
Pagina 4
het project goed op de rails te zetten. Daarna zal het (grotendeels) op eigen kracht worden voortgezet. Op de voorkant van dit Magazine ziet u Sakip Cankurtanan. Hij maakt
gerelateerd
lampen van fietsonderdelen en restmateriaal afkomstig uit de fietsenwerkplaats van Stunt in Delft. Stunt is een activerings- en
Studeren en Werken Op Maat
re-integratiebedrijf waar Cankurtanan en vele anderen de mogelijk
Het hebben van een beperking hoeft studeren
heid krijgen werkervaring op te doen om daarna door te stromen
en werken niet in de weg te staan. Dat weet
naar een reguliere baan of om een eigen bedrijf op te starten.
Bart de Bart uit eigen ervaring. Hij startte
Stunt wordt deels gesubsidieerd door de gemeente Delft en weet
Studeren en Werken Op Maat, een sociale
zelf behoorlijk wat inkomsten te genereren met commerciële
onderneming. Pagina 9
opdrachten. Maar voor het opzetten van nieuwe leerwerkactiviteiten zoals Het Naaiatelier blijft de steun van fondsen onontbeerlijk.
In gesprek met…
Zowel bij Stunt als bij de andere voorbeelden in dit Magazine draait
Bij Zorgboederij BuitenGewoon van Arjo Buijs
het om bevlogen ondernemerschap en de kunst buiten de gebaande
vinden ouderen met dementie een zinvolle dag
paden te treden. Op die manier is veel te bereiken. Dit themanummer
besteding. Arjo is een bevlogen hulpverlener
laat zien dat dit voor iedereen winst oplevert.
maar met een ondernemende blik. Pagina 10
Michel Nivard Fonds 1818 en meer
Vitrine
Terugblik
Van het fonds…
Diverse projecten in het kort Pagina 12
25 jaar BBD
Herinneringen aan de Nutsspaarbank
Pagina 14
Pagina 15 3
Thema
‘Het idee is dat we een beetje meer naar elkaar omzien’
Thema
Bevlogen ondernemerschap: ‘Laten zien dat het anders kan’ Buiten de gebaande paden treden. Dat wil Fonds 1818 stimuleren, door te investeren in vernieuwende maatschappelijke initiatieven. Ondernemerschap zonder winstoogmerk: de opbrengsten zijn niet in geld uit te drukken.
Fonds 1818 steunt innovatieve initiatieven
Judith haar maaltijd gewoon daar, op een
De hulp van Judith is een uitkomst.”
met een maatschappelijke missie. “Die
dienblad op schoot. Zeven keer per week.
Judith is thuiskok voor Thuisafgehaald,
worden opgezet door ondernemende mensen
Vandaag staat er gadogado op het menu.
een onlineplatform voor het delen van eten
die het allemaal net even wat anders willen
Tot genoegen van ‘oma’, zoals iedereen
tussen buurtgenoten: de een kookt een
doen”, weet projectadviseur Michel Nivard.
haar noemt. “Mankeert niets aan”, stelt ze
portie extra, de ander haalt die portie af
“We willen ook stichtingen aanmoedigen
meerdere keren. Oma is een beetje vergeet
tegen kostprijs. “Thuisafgehaald is een groot
ondernemend te denken: waaraan is behoefte
achtig. “Ik wil niet naar een verzorgingshuis”,
succes”, vertelt directeur Marieke Hart, die
en hoe kan daarin worden voorzien?” Op die
weet ze wel heel zeker. “Ik woon al meer
de organisatie in 2012 oprichtte. “Maar er
manier ontstaan nieuwe creatieve oplossingen
dan vijftig jaar in dit huis en wil hier blijven.
bleken ook veel mensen geen gebruik van
voor maatschappelijke problemen: volle zalen
Maar dat kan alleen met hulp.” Die hulp
te kunnen maken, omdat ze niet online
door middel van een cultureel lidmaatschap,
krijgt ze van buurtzorg en van Els en Ger.
vaardig zijn, een streng dieet hebben of de
een zorgboerderij voor mensen met dementie,
De gepensioneerde ouders van de inmiddels
maaltijd niet zelf kunnen ophalen. Vooral
zelfstandig ondernemen met behoud van
ex-vriendin van de kleinzoon van ‘oma’
veel ouderen vielen buiten de boot, terwijl
uitkering en koken voor hulpbehoevende
doen de boodschappen en houden het huis
juist zij er veel baat bij kunnen hebben:
buurtgenoten.
schoon. Tot voor kort kookte oma zelf. “Nou
25 procent van de ouderen met thuiszorg
ja, koken”, nuanceert Ger. “We hebben het
is ondervoed en eenzaam. Met Bijzonder
Op schoot
gasfornuis afgesloten, want dat is niet meer
Thuisafgehaald, een uitbreiding van ons
Mevrouw Zorab (95) komt haar stoel niet
vertrouwd. Ook de magnetron wist ze op
concept met financiële hulp van Fonds 1818,
meer uit. Daarom serveert buurtgenoot
een gegeven moment niet meer te bedienen.
pakken we beide problemen aan.
5
Thema
Grappig genoeg willen negen van de tien thuiskoks het eten best langsbrengen als ze daarmee iemand uit de brand helpen.” Judith (52) had een maaltijdenwinkel in Delft. “Toen mijn zaak failliet ging, viel ik in een zwart gat. Het koken voor oma helpt mij ook. Het is goed om het huis uit te moeten, niet in huispak op de bank te blijven hangen. Anderen helpen geeft me positieve energie.” Waar ze voorheen de catering verzorgde voor meer dan honderd klanten, kookt ze nu voor zes mensen: voor zichzelf, haar dochter, haar moeder, ‘oma’ en een hulpbehoevend echtpaar. “Het is geen werk, meer een hobby.” Een andere thuiskok in Delft heeft een Surinaams eethuis geopend. “Thuisafgehaald was de springplank”, aldus Marieke Hart. “Maar het koken voor anderen via ons is en blijft vrijwilligerswerk. Het idee is dat we een beetje meer naar elkaar omzien. Ruim de helft van de thuiskoks doet meer dan koken alleen.” Het persoonlijke contact
‘Een goede prak, structuur, liefde en aandacht. Dat hebben deze mensen nodig.’
is de meerwaarde van Bijzonder Thuis afgehaald, vinden ook Ger en Els: “Het eten wordt gebracht door een vaste persoon
vanilleyoghurt toe. “Smaakt goed”, mompelt
ben je beter op je plaats in een reguliere
die ook nog uitgebreid tijd maakt voor
Henk later. “Mijn moeder kan goed koken.”
dagvoorziening.”
een praatje.”
“Een goede prak, structuur, liefde en
Arjo en zijn vrouw Marinel zijn BuitenGewoon
aandacht. Dat hebben deze mensen nodig”,
begonnen vanuit hun ervaring als verpleeg-
Huiselijk
stelt Arjo Buijs (52). Hij begon de zorg
kundigen. “Ik heb vijfentwintig jaar voor een
Net zo gemoedelijk gaat het eraan toe op
boerderij dertien jaar geleden, om op een
grote zorginstelling gewerkt”, vertelt Arjo.
zorgboerderij BuitenGewoon in Delfgauw.
andere manier te zorgen voor mensen met
“Dan waren er in de tuin hoveniers aan het
De maaltijd wordt er bereid in een verbazing
dementie. “Hier zit niks op slot en er staat
werk, terwijl binnen een paar boeren zaten
wekkend huiselijke setting: de open haard
geen hek om de sloot. Ze zijn wel demente-
die er niet uit mochten. Hoe gek ben je dan?
brand, er hangt een geborduurd recept voor
rend, maar niet gek.” De zorgboerderij
Met name mensen met geheugenproblemen
gestoofde peertjes aan de muur en de tafel
wordt bezocht door in totaal 26 voormalige
komen niet voor zichzelf op.” Daarom besloot
wordt gedekt met boerenbont servies.
boeren, tuinders, een dierenarts en een
Arjo dat te doen. “Wij werken niet volgens
Henk (94) heeft vanochtend op de piano
ambtenaar met een volkstuintje.
het medische model, met pillen als oplossing.
gespeeld. Nu zit hij aan tafel de aardappels te
“Je moet iets met buiten hebben, willen mee-
Onze hond is onze fysiotherapeut: bezoekers
schillen. Mee-eten doet hij liever niet. Hij eet
werken op de boerderij. Stallen uitmesten,
moeten twee keer per dag met hem wandelen,
elke middag bij zijn moeder. Denkt hij. “Ach,
hout hakken, de moestuin schoffelen.
wat voor weer het ook is. Hier beleef je alle
dan eet je toch twee keer”, opperen de
We dagen mensen uit deze dingen te doen om
seizoenen. Dat zijn net nog de dingen die
gediplomeerd begeleidster en een vrijwilliger.
hun zelfvertrouwen op te krikken. Sommige
mensen met dementie snappen. In een
Op het menu staat courgettesoep, paksoi-
mensen willen liever de Libelle lezen en
verzorgingshuis is het altijd 21 graden en
stamppot met worst en frambozenvla met
koffie gebracht krijgen. Ook prima, maar dan
krijg je een ‘fabrieksmaaltijd’ voorgezet.
6
Thema
cultuurprofessionals die – op vrijwillige basis – een spannend aanbod selecteren. Met oog voor vooruitstrevend werk, bijvoorbeeld van jonge makers die nog geen volle zalen trekken. Theater aan het Spui, Paard van Troje, Diligentia, Todays Art, NEST, Nederlands Dans Theater, Crossing Border, ga zo maar door. Ze doen allemaal mee.” “Het is begonnen als experiment. In Amsterdam bestaat We Are Public nu twee jaar, het werkt als een trein.” Na de lancering in Amsterdam kwamen allerlei geïnteresseerde partijen naar Bas toe, uit steden als Rome, Sydney en São Paulo. “Maar in Den Haag was het heel concreet. Het CBC (Culturele Business Cases, een samenwerking van de gemeente en de Rabobank om cultureel ondernemerschap te bevorderen, red.) heeft ons gewezen op de mogelijkheden, waaronder ook de hulp van Fonds 1818. Wij troffen in Den Haag Zorgboerderij BuitenGewoon
zoveel enthousiasme, wil en drang.” Het benodigde startaantal van duizend abonnees was er al binnen een paar weken. Bij twee-
Hier schil je zelf de aardappelen. Je hoeft
Cultureel lidmaatschap
duizend abonnees heeft We Are Public geen
geen kasplantje te worden.”
Ook cultureel ondernemer Bas Morsch (43)
financiële hulp meer nodig. “We vormen een
Er zijn duizend zorgboerderijen in Nederland.
besloot zaken anders aan te pakken. “In de
übervriendengroep die met eigen geld van
Dat zijn veelal draaiende bedrijven waar
tijd van cultuurbezuinigingen zat iedereen
leden iets in gang wil zetten voor niet-main-
mensen met een verstandelijke beperking
in zak en as, wij zagen juist kansen”, vertelt
streamcultuur. Dat gaat in Den Haag zeker
en psychiatrische patiënten meewerken.
een van de twee oprichters van cultureel
lukken.”
Een boerderij speciaal voor mensen met
lidmaatschap We Are Public. “Culturele
dementie is nieuw. En voorziet in een
instellingen zijn op zoek naar een nieuw
Tattooshop
behoefte, zo is inmiddels gebleken. Er zijn
publiek, wij bieden een nieuwe manier om
Vormgever, edelsmid, hovenier. Aan de slag
lange wachtlijsten voor de boerderij in
dat publiek te bereiken.” Voor vijftien euro
gaan als zelfstandige, met behoud van
Delfgauw, de tweede boerderij in Pijnacker
per maand kunnen abonnees terecht bij een
uitkering. Om jezelf zo uit de bijstand te
én de derde boerderij in aanbouw. In de
selectie voorstellingen, concerten, films en
werken. Die mogelijkheid wil het Delftse
nieuwe boerderij in Delfgauw komt 24-uurs-
exposities. “We willen mensen die al wel
re-integratieorganisatie Stunt aan mede-
opvang. “Een klein verpleeghuisje op het
naar klassieke concerten gaan ook eens
werkers bieden, door het opzetten van
platteland”, noemt Arjo het. “Het is maar
moderne dans laten zien, bijvoorbeeld.
sociale coöperaties in samenwerking met de
een druppeltje, ik weet het, maar wij zorgen
Eens iets anders proberen. Veel mensen
gemeente Delft, Stichting Doel, Firma van
voor ons druppeltje: we laten zien dat het
willen dat wel, maar hebben geen benul van
Buiten en Cordaid. Marcel (35) hoopt zo voor
anders kan.”
het aanbod en geen tijd om krantjes uit te
zichzelf te kunnen beginnen. “Een tattoo
pluizen om te zien wat er zoal is. Wij doen
shop, dat wil ik al heel lang.” Nu nog werkt
dat voor ze. Onze redactie bestaat uit twintig
hij op de werkplaats van Stunt, vijf halve
Lees meer over Arjo Buijs op pagina 11.
7
Thema
bijstand. De helft van hen valt buiten alle reguliere projecten en trajecten. Bij Stunt kunnen ze terecht. “Een groot deel van onze 150 medewerkers werkt hier vrijwillig. Dan ben je wel gemotiveerd.” Sociale coöperaties maken het mogelijk dat mensen een eenmansbedrijfje opstarten met behoud van uitkering. “Dat is een voorwaarde, anders doen mensen het niet”, weet Marc. “Het heeft tijd nodig voordat een onderneming in een inkomen kan voorzien.” Tot die tijd gaan de inkomsten die er wel zijn terug naar de coöperatie, ten behoeve van alle leden, tien tot vijftien per coöperatie. “Zo kunnen we ook parttime ondernemen mogelijk maken, bijvoorbeeld voor alleenstaande moeders. We bieden kansen. Want het is lang niet altijd onwil dat mensen niet werken, ze hebben alleen wat hulp nodig bij het kunnen zetten van die stap.”
Stevige basis Hetzelfde geldt voor de jongeren met autisme die werkervaring opdoen in het theehuis van stichting Jansland in Voorschoten. “Zij vallen overal tussen wal en schip”, ondervond Petra Jansma, moeder van twee zoons De Werkplaats – Stunt
‘Hier mocht ik werk kiezen dat bij me past.’
met autisme. Dus creëerde ze zelf een plek speciaal voor deze jongeren. “Ze kunnen
bestelling handgemaakte kratjes. “Ik heb
zich prima redden, mits ze een stevige basis
het hier geleerd, gewoon door te doen.”
meekrijgen. Hier ontwikkelen ze sociale
“In onze houtwerkplaats, de fietsenwerkplaats
vaardigheden. De meeste leerlingen komen
en het naaiatelier zien we talenten en vaardig
als schril vogeltje binnen en gaan verder
heden genoeg”, vertelt Marc Boekestijn,
als trotse pauw.”
een van de twee directeuren van Stunt.
Lees m eer ove r theehu is Jansla nd op fonds18 18.nl/le esmeer
“Zo werkt hier een behoorlijke groep nieuwkomers die het ondernemerschap in het bloed heeft. In Syrië heb je geen grote bedrijven,
dagen per week. “Ik heb drie hernia’s gehad
daar begin je voor jezelf. Hier die stap
en mijn knieën zijn slecht. Ik zit al lang in
nemen is een tweede. Daarvoor is strakke
een uitkering. Ik heb productiewerk moeten
begeleiding nodig. Dat willen wij gaan bieden,
doen, aan de lopende band. Dit is veel leuker.
op de Stunt-manier.” Ook aan medewerkers
thuisafgehaald.nl
Hier mocht ik werk kiezen dat bij me past.”
die al langer in de bijstand zitten en vaak
zorgboerderijbuitengewoon.nl
Marcel heeft zich toegelegd op het zeef-
kampen met veelzijdige problematiek.
wearepublic.nl/denhaag
drukken, vertelt hij terwijl hij werkt aan een
Zo’n drieduizend Delftenaren zitten in de
stichtingstunt.nl
8
Extra
Studeren & Werken Op Maat
‘Werknemers van de toekomst’ “Persoonlijk geloof ik enorm in maakbaarheid”, stelt
de helft van onze kandidaten aan het werk te krijgen.
Bart de Bart. “Ik heb zelf een slechte start gehad, maar ben
Dat is veel, dat lukt de re-integratiewereld niet.”
gekomen waar ik wil.” Bart werd 28 jaar geleden twee
Hogeropgeleiden zijn een onderbelichte groep, weet Bart.
maanden te vroeg geboren, met onvolgroeide longen. Hij
“Er wordt van uitgegaan dat ze genoeg intellectueel vermogen
bleek dyslectisch en ondervond leerproblemen. Toch lukte
hebben om het allemaal zelf te organiseren.” Meer aandacht
het hem om bestuurskunde te studeren en te werken als
gaat uit naar mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt:
ambtelijk secretaris van de ambtelijke top binnen het
lageropgeleiden met een arbeidsbeperking. “Maar kennis-
ministerie van Binnenlandse Zaken. “Wat heeft geholpen,
intensieve organisaties hebben behoefte aan analytische
is dat ik uit een stabiel en stimulerend ondernemersgezin
toptalenten met een bèta-achtergrond, de werknemer
kom: schouders eronder. Maar niet iedereen krijgt al vanaf
van de toekomst. Laten dat nou net onze kandidaten zijn:
het begin van z’n leven de kansen die ik heb gekregen, dat
superanalytisch, maar sociaal beperkt. Dan kun je prima
realiseer ik me ten zeerste.”
aan de slag als accountant, programmeur, paralegal, bouwkundige, data-analist, beleidsmedewerker of dossier-
Harde arbeidsmarkt
assistent op een advocatenkantoor.”
Nu schiet Bart andere jonge academici met een arbeids beperking te hulp. Met de stichting Studeren & Werken
Sociaal ondernemen
Op Maat, in 2012 voortgekomen uit een werkgroep op de
De stichting groeit hard, maar de kosten gaan voor de baten
Haagse Hogeschool. “Een uit de hand gelopen actiecomité,
uit. “Dus moeten we geld lenen”, vertelt Bart. “De bank eist
omdat ik merkte dat de veilige onderwijswereld niet altijd
een hard onderpand. Maar ons kapitaal bestaat uit mensen,
gelijk aansluit op de harde arbeidsmarkt. Tachtig procent
methoden en technieken. Fonds 1818 snapt de waarde
van onze kandidaten heeft een vorm van autisme, vaak in
daarvan wel.” Vorig jaar verstrekte Fonds 1818 de stichting
combinatie met een gedragsstoornis. Voor hen is de stap
een lening van tweehonderdduizend euro. “We hebben een
naar werk groot. We helpen ze eerst om hun persoonlijk
deel geïnvesteerd in de professionalisering van onze
leven zo in te richten dat ze in staat zijn functies met succes
communicatie, de standaardisering van het proces en het
te vervullen. Dan begeleiden we ze naar een passende
aannemen van mensen, van wie verschillenden met een
betaalde baan. Een serieuze baan. Ook begeleiden we de
arbeidsbeperking. De rest is om de groei te dekken. We zijn
werkgever, zodat de kandidaat veilig ingebed is. De partici-
geen commercieel bedrijf, maar doen aan sociaal onder
patiewet helpt kansen creëren voor mensen met een arbeids
nemen: we hebben commerciële doelen die ons in staat
beperking, maar uiteindelijk moeten ze gewoon goed zijn
stellen onze maatschappelijke doelen te halen. Het grootste
in hun werk.”
compliment dat ik dit jaar kreeg, is dat we door de ‘social
Ministeries, Shell, Capgemini, Meijburg & Co, TNO, het zijn
enterprise’-wereld worden gezien als het ‘Young Capital’
niet de minste die zich aan de stichting hebben verbonden.
van onze niche. Die ambitie gaan we waarmaken.”
“We hebben inmiddels 24 partners waar we kandidaten plaatsen. Komend jaar willen we doorgroeien naar vijftig bedrijven en tweehonderd plaatsingen per jaar. We weten 9
studerenenwerkenopmaat.org
Thema
‘Ik ben geen projectontwikkelaar’
Thema
In gesprek met…
Arjo Buijs Verpleegkundige Arjo Buijs (52) begon zorgboerderij BuitenGewoon in Delfgauw om op een andere manier te zorgen voor mensen met dementie. “Geen fysio therapie, maar wandelen met de hond. Geen blad blazer, maar bezems. Geen kant-en-klaarmaaltijden, maar zelf groenten verbouwen en bereiden. Dan betekenen ze weer iets, kunnen ze trots zijn.” Inmiddels zijn er lange wachtlijsten, is er een tweede boerderij in Pijnacker en is een derde boerderij in aanbouw: ‘Een klein verpleeghuisje op het platteland. We laten zien dat het anders kan.’
Wie is verantwoordelijkheid voor deze mensen? “Het is een soort van burgerplicht. Natuurlijk is de zorg in Nederland goed geregeld. Maar als je ’s avonds uit je panty gaat, dan is er niemand voor je. Een van onze bezoekers is eens de weg kwijtgeraakt toen hij vanuit zijn huis de hond ging uitlaten. Natuurlijk ga je dan meezoeken.” In tranen: “Hij werd kilometers verder teruggevonden op de snelweg, doodsbang. De onmacht van iemand die de weg kwijt is… Mijn vader heeft ook behoorlijke geheugenproblemen. Ik heb aan mijn moeder gezien dat je niet alles zelf kunt opvangen, dan draai je door. Je moet het gezamenlijk doen, hebt hulp van elkaar nodig.”
Vernieuwen of behouden? “Ik denk wel dat ik een vernieuwer ben. Ik heb tegen flink
Ondernemer of verzorgende?
wat heilige huisje geschopt, vooral die van de medische
“Een bewogen hulpverlener. Mijn vrouw Marinel en ik zijn
wereld. Geen wekelijks bezoek van een dokter, geen fysio-
dit gaan doen vanuit onze achtergrond als verpleegkundigen,
therapeut aan huis. Het medicijngebruik van de mensen hier
nu kunnen we ook een boerderij exploiteren. Ik kom uit een
neemt alleen maar af. Als ze niet tegen gesloten deuren
ondernemersfamilie in Zeeland. Mijn opa was grootgrond-
oplopen, verdwijnt de onrust. Als ze zelf de varkensstal
bezitter en teelde fruit, mijn ouders hadden een textiel
uitmesten en de moestuin schoffelen, eten en slapen ze
winkel. Dat ondernemers-gen zit er blijkbaar in. Het is de
beter. Ze hoeven geen kasplantjes te worden. Vroeger, tot
kunst om mensen warm te krijgen voor je plan. Ik ben
de jaren zeventig, had je al zorgboerderijen. Maar daarna
eens ‘projectontwikkelaar’ genoemd, door iemand van de
werd aardappels schillen opeens aangemerkt als werk,
gemeente. Je kunt me niet kwader krijgen. Ik ben minder
dat mocht niet meer. Nu kan het wel weer. Je moet soms
gaan verdienen, maar ben rijker geworden. Het gaat uit-
je kop boven het maaiveld uitsteken, anders komen dit soort
eindelijk om de mensen voor wie je het doet: mensen met
dingen niet van de grond. Ik wil anderen enthousiasmeren
dementie een goede oude dag bezorgen.”
en mijn kennis en ervaring delen, in de hoop dat meer mensen zoiets gaan doen.”
Thuiskomen of niet meer thuis kunnen? “Voor sommigen is het thuiskomen. Het is een plek waar
Waar ziet u zichzelf over 25 jaar?
ze zich veilig voelen. Hun echte thuis is dat vaak niet meer,
Lachend: “Dan zit ik hier in mijn eigen boerderij, te roepen:
doordat ze daar constant gecorrigeerd worden op een soms
‘Maar ik ben hier de baas.’ Dan zeggen ze: ‘Is goed meneer
heel negatieve manier. Het is als partner ook heel moeilijk
Buijs. Hier, uw pilletje’.”
om te gaan met iemand die z’n oude zelf niet meer is, niets onthoudt, ’s nachts gaat spoken, overal gaat toiletteren, gaat slaan. Het zijn soms drama’s.” 11
zorgboerderijbuitengewoon.nl
Vitrine
Totale donatie aan deze projecten € 130.950,-
2
4
1
Museumnacht Kids 1
Speciaal voor kinderen
3
Fabriek Zwanikken 2
Natuurgidsen opleiding IVN Leiden
De Electriciteitsfabriek in
4
De Maakbus is een mobiele
tussen de 4 en 12 jaar gaan de
Den Haag opent, in navolging
deuren van twintig musea en
van het succesvolle project
in januari 2017 met de
schoolleerlingen van alle leef
andere culturele instellingen in
Generator Strandbeest,
Natuurgidsenopleiding. Deze
tijden. In een elektrische bus
Den Haag open. Museumnacht
haar deuren voor een nieuwe
opleiding is bedoeld om nieuwe
met 3D-printers, lasersnijders,
Kids laat met verrassende
wintertentoonstelling: Fabriek
actieve leden voor de afdeling
soldeerbouten, handzagen en
optredens en activiteiten de
Zwanikken. Kunstenaar
op te leiden tot volwaardig
computers leren de leerlingen
jonge nachtbrakers kennis
Christiaan Zwanikken presenteert
IVN-gids. Van de deelnemers
nieuwe vaardigheden toe te
maken met het culturele aan-
in de rauwe turbinehal een
wordt verwacht dat zij zich na
passen. Ze leren flexibel te
bod van de stad. Ook na deze
zintuigelijke beleving.
de opleiding gaan inzetten voor
werken met materialen en
museumnacht is er voor kinderen
Tot 1 april 2017 kan het mecha-
natuur- en milieueducatie
apparatuur. De projecten
van alles te beleven in de Haagse
nische maakproces gevolgd
binnen IVN Leiden. Dat kan op
waaraan ze werken, hebben
musea, zoals rondleidingen,
worden en wordt het publiek
vele manieren. Naast gidsen voor
een duidelijk maatschappelijk
speurtochten en workshops.
verrast door een ruimte vol
verschillende natuurgebieden in
belang. Denk hierbij aan het
Museumnacht Kids vindt plaats
interactieve, synergetische
en rond Leiden is er ook behoefte
ontwerpen van een mobiel huis
op zaterdag 18 maart 2017
installaties van beweging, licht,
aan mensen die bijvoorbeeld
voor vluchtelingen, het opnieuw
van 17.00 tot 22.00 uur.
geluid en geur. Het werk van
meewerken aan kinder
ontwerpen van een verkeers-
museumnachtkids.nl
Zwanikken begeeft zich op de
activiteiten, cursussen, de
situatie dicht bij school of het
grens van kunst, wetenschap
website, PR of bestuurswerk.
ontwerpen van nieuw les
en technologie.
ivn.nl/cursussen/
materiaal voor in de klas.
electriciteitsfabriek.nl
de-natuurgidsenopleiding
technolableiden.nl
3
12
IVN regio Leiden start
Leidse Maakbus werkplaats voor Leidse basis-
Vitrine
7
5
6
Krokus Kabaal 5
In de voorjaarsvakantie is in
8
DDD Award 6
Educatief bord op vogelkijktoren
Bij de Dromen Denken Doen
alle hoeken van Den Haag een
(DDD) Award worden problemen
vrolijk nieuw theater- en kunst-
van wijkbewoners voorgelegd
Milieubescherming Pijnacker
Winternachten, is een vierdaags
festival te bezoeken: Krokus
aan het Haagse bedrijfsleven
(NMP) plaatst een educatief
internationaal literatuurfestival.
Kabaal! Voor kinderen van
om te komen tot creatieve
bord op een vogelkijktoren in de
Schrijvers, journalisten, denkers
2 t/m 12 jaar is er voor een
oplossingen. Heel Den Haag
Groenzoom bij Pijnacker. Op het
en dichters uit de hele wereld
kleine prijs van alles te zien en
kan tot 1 februari 2017 zijn stem
bord komen foto’s en namen
komen van 19 tot en met 22
te doen. Zo is er voor de aller-
uitbrengen op het probleem
van in het gebied voorkomende
januari 2017 samen in Den Haag
kleinsten het Ukkieconcert
dat zij het belangrijkst vinden.
vogelsoorten en informatie over
en gaan met het publiek in
en het meedoetheater ‘Kruip-
De top 9 wordt voorgelegd aan
de vrijwilligersvereniging NMP.
gesprek over hun werk en over
friemel-kriebel’. Voor acht jaar
ondernemers uit de stad.
Rondom Pijnacker en Nootdorp
ontwikkelingen in de wereld.
of ouder zijn er muziekwork-
Zij worden uitgedaagd om te
blijft door verstedelijking steeds
Tijdens deze 22e editie treden
shops of kan een selfie in lino
komen met creatieve oplossingen.
minder waardevolle open ruimte
de topauteurs niet alleen op in
snede worden gemaakt voor
Na een selectieronde pitchen
over. NMP wil een groter publiek
de centrale festivallocaties aan
een reizende portretten
uiteindelijk drie ondernemers
hierover informeren en hoopt zo
het Spui, maar worden er ook
tentoonstelling. Het festival
hun oplossing en beslist de jury
de laatste stukken groen in en
programma’s op andere plekken
Krokus Kabaal is van
wie naar huis gaat met het
om deze gemeente te kunnen
in de stad aangeboden. Het doel
22 t/m 28 februari 2017.
budget van 10.000 euro om het
behouden. Dit bord zou daaraan
is meer mensen te bereiken die
theaterdakota.nl
plan uit te voeren.
een bijdrage kunnen leveren.
niet vanzelfsprekend naar de
ddd-award.nl
nmpijnacker.nl
theaters gaan.
7
Vereniging voor Natuur en
Writers Unlimited Festival 8
Writers Unlimited, voorheen
writersunlimited.nl
13
Terugblik Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken? We kijken terug naar…
25 jaar Boodschappen-Begeleidingsdienst
‘Het zou niet nodig moeten zijn’ De Boodschappen-Begeleidingsdienst (BBD) bestaat 25 jaar. Fonds 1818 financierde de allereerste bus en hield het initiatief door de jaren heen over eind. Nu is de BBD niet meer weg te denken uit Den Haag. Toch hoopt oprichter Harry Wassenaar dat de dienst ooit overbodig wordt. ‘Ik grijp het jubileum aan om naar de toekomst te kijken.’
“Ik werkte vroeger in de visserij, maar verbrijzelde bij een val mijn hielbeen. Ik heb twee jaar thuisgezeten, maar doe dit liever”, vertelt Peter als alle boodschappen binnen zijn. Er wordt dan steevast gezamenlijk koffiegedronken op het overdekte terras in het winkelcentrum. “Het zijn voor mij net zo goed uitstapjes.”
Drijvende kracht Peter helpt Anita in en uit de bus. De 68-jarige Haagse
“We zijn er voor mensen die minder mobiel zijn en
heeft nog net iets meer begeleiding nodig dan de oudere
behoefte hebben aan contact”, vertelt Harry Wassenaar.
Jenny, Hellen en Jeanine (lees meer over hen op
Hij richtte de BBD 25 jaar geleden op en is nog steeds
fonds1818.nl/leesmeer). Anita is blind. “Als je een beper-
de drijvende kracht erachter. “Ik werkte als consulent
king hebt, ben je afhankelijk. De ene week ga ik met een
ouderenwerk bij een welzijnsorganisatie in Transvaal
vriendin winkelen, de andere week met de BBD. Het is
en zag de wijk veranderen: dichtgetimmerde panden,
fijn dat ze je niet alleen naar het winkelcentrum brengen,
ouderen die de taal van de nieuwe buren niet spraken.”
maar ook helpen met boodschappen doen.”
Om vereenzaming tegen te gaan, besloot hij hulp te
Van drogist en supermarkt tot bloemenwinkel.
bieden bij het doen van boodschappen. Later kwamen
Vrijwilliger Peter blijft de hele ochtend aan Anita’s zijde.
daar ook vervoer en begeleiding naar andere activiteiten
Hij rijdt en begeleidt al zestien jaar voor de BBD.
bij: bingo, theater, etentjes, vakanties. “Het is heel banaal: we bieden het hulpmiddel om te kunnen blijven deelnemen. Verder moeten mensen het zelf doen: contacten opdoen. Dat gebeurt in grote mate.” In 25 jaar tijd heeft de BBD bijna tienduizend mensen bereikt. Een kleine duizend Hagenaars maakt momenteel actief gebruik van de ruim vierhonderd diensten per week. Er werken zo’n zeventig mensen mee, het overgrote deel vrijwillig of in een leer-werktraject. “Ons succes voelt dubbel”, reflecteert Harry. “We zouden eigenlijk niet nodig moeten zijn, de maatschappij zou het probleem van eenzaamheid zelf moeten ondervangen. Ik grijp het jubileum graag aan om te zoeken naar de mogelijkheden daartoe. Naast natuurlijk een extra feestelijk aanbod van activiteiten.” bbddenhaag.nl
14
50
Van het fonds...
800.000
60
700.000
Goedgekeurde projecten in 600.000 de periode september t/m november ’16
40
500.000
Aantal projecten
30 20
Bedragen in euro’s
400.000
60
60
300.000
50
50
200.000
40
40
100.000
30
30
0
20
20
10
10
800.000 800.000 700.000700.000 600.000 600.000
10 0
September 2016 Oktober 2016 November 2016
500.000 500.000 400.000 400.000 300.000 300.000 200.000 200.000
0
100.000100.000
0
Educatie
Fondsenwerving De Wijk In
0
Kunst & Cultuur
Natuur & Milieu
Zorg & Welzijn
Herinneringen aan de Nutsspaarbank
0
Educatie
Kunst & Cultuur
Natuur & Milieu
Zorg & Welzijn
Kennis is Kracht Vrijwilligers bij musea en erfgoedinstellingen in de regio krijgen ook in 2017 de mogelijk-
Het komende jaar gaat Welzijnsorganisatie
heid om zich te laten scholen via Fonds 1818.
MOOI trainingen fondsenwerving aanbieden
Het fonds gaf in 2012 opdracht aan het
aan de organisaties in de Haagse wijk
Erfgoedhuis Zuid-Holland om trainingen te
Escamp. Te beginnen in februari in Bouwlust.
organiseren voor deze grote groep vrij
In samenwerking met Fonds 1818 worden
willigers. Voor de periode 2017-2019 staat
workshops aangeboden. Daarnaast biedt
weer een nieuw aanbod op het programma.
MOOI hulp bij het schrijven van plannen,
Nieuw is dat ook het Fonds Schiedam-
het doen van een aanvraag en het beheren van het budget. De eerste bijeenkomst is
Bron: Haags Gemeentearchief
op 16 februari. Fonds1818.nl/cursussen
Vlaardingen en de provincie Zuid-Holland zich hebben aangesloten, waardoor nog meer vrijwilligers een training kunnen
Ter gelegenheid van het 200-jarig jubileum
krijgen.
is Fonds 1818 op zoek naar mensen met
erfgoedhuis-zh.nl
herinneringen aan de Nutsspaarbank. In 2018 is het tweehonderd jaar geleden dat in Den Haag de Nutsspaarbank werd opgericht. Deze bank is de voorloper van Fonds 1818. We vieren dit jubileum onder meer met een groot historisch project waarvoor we op zoek zijn naar verhalen, foto’s en reclamematerialen van de Nutsspaarbank. Fonds1818.nl/200-jaar
15
Cursussen 2017 Om de deskundigheid van vrijwilligers te bevorderen, biedt Fonds 1818 diverse work shops, cursussen en kennisbijeenkomsten aan. Alle cursussen zijn gratis.
Fonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden en de Bollenstreek. U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat nodig is. Dankzij u worden vrouwen fietsen, worden monumenten
Noordwijker hout Lisse
Workshop Fondsenwerving
gerestaureerd, worden er theater-
U leert de fondsenwereld in het algemeen en Fonds 1818 in
voorstellingen gemaakt, leren jongeren
het bijzonder kennen. Na afloop weet u aan welke eisen uw
met elkaar discussiëren en kunnen
aanvraag moet voldoen en wat fondsen van u willen weten.
Teylingen Katwijk
met olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u
Workshop Crowdfunding
van harte uit om uw ideeën
Crowdfunding biedt vele mogelijkheden, maar is geen ‘easy
en projecten met ons
money’: het vereist een slimme campagne. Aan de hand van
te delen. U het project,
aansprekende voorbeelden leert u alle ins and outs van
wij het geld.
deze methode.
Oegstgees t
Leiden W assenaar Voor schoten
Leiderdor p
Zoeterwoude
LeidschendamVoorburg
Den Haag
Den Haag
Cursus Projectplan Schrijven
Hillegom
Noordwijk
woonwijken weer leefbaar, leren allochtone
Zoetermeer
Rijswijk
Voor elk project is een SMART projectplan onmisbaar.
PijnackerNootdorp
U leert hoe u uw ideeën omzet in duidelijke doelen, Delft
afspraken en acties. Midden Delfland
Basiscursus Financieel Management U leert onder andere een begroting en een balans te maken, de financiën van uw organisatie goed te beheren en doelen voor de toekomst te stellen.
Algemene informatie
Colofon
Cursus Bestuur en Management
Aanvragen
Fonds 1818 Magazine is een uitgave
Wat zijn precies de taken en verantwoordelijkheden van
Fonds 1818 steunt stichtingen en
van Fonds 1818 en verschijnt vier maal
bestuursleden? Deze cursus biedt theoretische kennis over
verenigingen. Ook maakt het fonds
per jaar.
kleine particuliere initiatieven mogelijk
Redactie: Corien Bosch
via het Minitiatief of Fonds 1818<24.
Productie: Martine Vinkesteyn
Een aanvraag kunt u indienen via
Interviews: Hester Heite
aanvraag@fonds1818.nl. Voor jongeren
Fotografie: Eva Hofman, Inge Stolwijk
onder de 24 jaar gelden aparte spel
en diverse fotografen en bruikleen
regels, zie fonds1818-24.nl.
gevers van de beschreven projecten
goed bestuur en veel ruimte om ervaringen uit te wisselen.
Online cursus Vrijwilligers Werven In deze online cursus bereid je stap voor stap een succesvolle wervingsactie voor. Dit doe je niet alleen, maar samen met een werkgroep binnen je organisatie.
Concept en vormgeving: Ontwerpwerk Meer informatie
Lithografie en druk: ANDO Graphic
Heeft u vragen over de criteria voor een
Inloopspreekuur
donatie, over het opstellen en indienen
Ook het Fonds 1818 Magazine ieder
Met al uw vragen over het aanvragen van een donatie kunt u
van een aanvraag bij Fonds 1818 of
kwartaal ontvangen? Stuur een email
over fondsenwerving in het algemeen?
naar info@fonds1818.nl of meld u aan via
terecht op het inloopspreekuur in de Centrale Bibliotheek in
Kijk op fonds1818.nl of neem contact
de website. Een abonnement is gratis.
Den Haag. U vindt ons iedere donderdag van 12:30 tot 15:00 uur
op met onze afdeling Communicatie op
in het Duurzaam Den Haag Loket op de derde etage.
Ga voor meer informatie, data, tijden, locatie en aanmelden naar fonds1818.nl/cursussen.
070 375 49 57 of info@fonds1818.nl
RIVIERVISMARKT 4 2513 AM DEN HAAG POSTBUS 895 2501 CW DEN HAAG 070 364 11 41 - INFO@FONDS1818.NL
fonds1818.nl