#4 2012 THEMA Leidse Fondsen • In gesprek met... Cultuurmakelaar Michaël Roumen Deze Herfst: Stadsboerderij De Nijkamphoeve • Terugblik: Ansje Tweedehandsje • A MeeZing Kerst
2
magazine
actueel Kringlooptheater
met Aquaponics aanzienlijk bespaard wordt op ruimte,
Locatietheater is een bekend fenomeen, maar theater
energie, water, meststoffen, transport en het milieu,
in een loods op het Spuiplein, dat is nog niet eerder
maar vooral omdat de opbrengsten zowel van vis als van
vertoond. Theater aan het Spui en Schroeder van der Kolk
groenten aanzienlijk hoger liggen dan bij gangbare
– bekend van de kringloopwinkels – slaan de handen
kweektechnieken op organische basis. Aan de hand van
ineen voor een wel heel speciale theaterproductie dit
de proefopstelling bij DSW in Rijswijk wordt onderzocht
najaar. In een loods op het Spuiplein wordt een tijdelijke
of de Aquaponics kwekerij economisch levensvatbaar is.
kringloopwinkel ingericht die het decor vormt voor een
Tevens kunnen agrarische scholen, tuinders uit het
serie locatievoorstellingen, een educatief project en
Westland en anderen kennis nemen van deze innovatieve,
een jeugdvoorstelling. Met het project wordt niet alleen
duurzame productiemethode. Er worden cursussen en
aandacht gevraagd voor het fenomeen kringloopwinkel
workshops gegeven.
als zodanig, maar vooral ook voor de mensen die hierbij
www.youmanitas.nl
betrokken zijn, dak- en thuislozen onder andere. Het unieke van dit project is dat een culturele instelling samenwerkt met een organisatie die gericht is op
Kinderrechten Filmfestival
maatschappelijke opvang. De diverse doelgroepen zijn
In het Kinderrechtenhuis in Leiden wordt in november
nauw bij het project betrokken. Het Kringlooptheater
– tijdens de Kinderrechtenweek – de tweede editie van
is van 5 t/m 18 november te zien.
het Kinderrechten Filmfestival gehouden. Drie dagen
www.theateraanhetspui.nl
achter elkaar worden speelfilms en documentaires vertoond aan kinderen, jongeren en volwassenen met
Stadskwekerij Haaglanden
kinderrechten als centraal thema.
Stichting Youmanitas bouwt een stadskwekerij,
In 2010 opende het Nederlandse Kinderrechtenhuis,
gebaseerd op de Aquaponics-kweektechniek voor vis
gevestigd in het oude Heilige Geest Weeshuis aan de
en groenten. De kwekerij wordt gevestigd op het terrein
Hooglandse Kerkgracht te Leiden, officieel haar deuren.
van DSW, een sociale werkplaats in Rijswijk. Diverse
Het streven van het Kinderrechtenhuis is om een nationaal
vis- en groentesoorten zullen worden gekweekt.
en internationaal centrum te worden voor informatie,
De kweektechniek Aquaponics houdt in dat vissen in de
uitwisseling, communicatie en educatie rond kinder-
kwekerij afval produceren. Bacteriën zetten het afval om
rechten. Er worden diverse activiteiten voor jongeren
in voedingsstoffen voor planten. Na het vangen van de
en volwassenen gehouden in het Kinderrechtenhuis.
vissen en het oogsten van de planten blijft alleen schoon
Het filmfestival is hier een belangrijk onderdeel van.
water over. Het is een gesloten systeem. Volgens weten-
Het festival wordt van 21 tot en met 23 november
schappers is Aquaponics een van de technieken waarop
gehouden.
we in de nabije toekomst ons voedsel gaan kweken,
www.kinderrechtenhuis.nl
met name in stedelijke gebieden. Niet alleen omdat
3
beste lezer, Geboren in Rotterdam, gestudeerd in Rotterdam en wonend in Rotterdam is het niet logisch dat ik een warme band op zou bouwen met Leiden. Toch ken ik het maatschappelijke leven in deze stad inmiddels als mijn broekzak. Al vanaf de start vertegenwoordig ik Fonds 1818 in het Leids Fondsenoverleg. Een paar keer per jaar komen bestuursleden van de verschillende fondsen samen aan de huiskamertafel van Hans Baaijens, de voorzitter van het H.L. Druckerfonds. We bespreken projecten en ontwikkelingen die in de stad leven en proberen samen initiatieven van de grond te krijgen. Het is een groep zeer professionele en betrokken vrijwilligers die zich vaak bescheiden opstellen. Met de Leidse Fondsendag op 19 oktober laten we die bescheidenheid een beetje varen om de bevolking van Leiden te laten zien wat we steunen en waarbij zij onze hulp kunnen inroepen. In de komende pagina’s kunt u de fondsen en de mensen er achter al een beetje leren kennen. Op de voorkant van dit Magazine ziet u een andere vorm van samenwerking die letterlijk tot bloei komt. De Stadskwekerij Haaglanden werkt samen met een sociale werkplaats aan een nieuw systeem waarbij het afval dat vissen produceren, wordt omgezet in voeding voor planten. Een ingenieuze en duurzame ontwikkeling die mensen aan de slag helpt. Tot slot wil ik u wijzen op de A MeeZing Kerst. In december komen ouderen uit de Haagse regio naar de Grote Kerk in Den Haag om daar samen kerstliederen te zingen. Ieder jaar deel ik samen met collega’s erwtensoep uit en mogen we meegenieten van dit inspirerende spektakel.
Michel Nivard Fonds 1818
Stadskwekerij Haaglanden
inhoud 2
Actueel: lopende projecten
3 Voorwoord en inhoud
10 Deze Herfst: Stadsboerderij
De Nijkamphoeve
4 Thema: Leidse Fondsendag
11 Vitrine: Diverse projecten in het kort
8 In gesprek met: Cultuurmakelaar Michaël Roumen
14 Terugblik: Ansje Tweedehandsje 15 Cursussen 2012 16 A MeeZing Kerst
Leidse Fondsen
4
magazine
thema:
Leidse Fondsen ‘Samen kunnen we meer doen voor Leiden’ tegenwoordig meer samenwerken, vindt zij een pluspunt.
Dat er weer vrolijk en veilig gespeeld kan worden in veel speeltuinen, komt onder meer door de inzet van de Leidse Fondsen. De meeste van deze fondsen bestaan al een lange tijd en zijn nauw verweven met de geschiedenis van Leiden. Sinds kort bundelen ze hun kracht in het Leids Fondsenoverleg. Tijd voor een kennismaking.
“Samen kun je meer doen. Zeker als het gaat om een groot project als die speeltuinen.”
Vliegwiel Dat is Wim Reinders, penningmeester van het H.L. Druckerfonds van harte met haar eens. “Die samen werking is echt een vliegwiel. We worden erdoor op een hoger plan getild.” Dat past uitstekend bij de uitgangspunten van het H.L. Druckerfonds, genoemd naar Hendrik Lodewijk Drucker. Hij was rechtsgeleerde en
De Stichting Heilige Geest- of Arme Wees- en Kinderhuis
een vrijzinnig Tweede Kamerlid. Hij werkte onder meer
Leiden is een van de deelnemers aan het Leids Fondsen
mee aan belangrijke wetgeving, op het gebied van het
overleg. De geschiedenis van het fonds gaat ver terug in
kinderrecht en arbeidscontracten. Hij was een hoffelijke,
de historie van Leiden. Het ontstond in 1316 als College
geestige, beminnelijke en zachtmoedige man, die moeite
van Heilige Geestmeesters, verbonden aan de St. Pieters
had met de harde politiek. Hij richtte in 1899 Stichting
parochie. De stichting droeg tot het midden van de
Het Leidse Volkshuis op. Deze stichting had tot doel
twintigste-eeuw direct en dagelijkse verantwoordelijk-
‘Verhoging van de ontwikkeling, beschaving en levens-
heid voor onderdak, verzorging en opvoeding van (wees)
geluk van de arbeidende en daarmee gelijkstaande
kinderen uit Leiden en omgeving. “Die kinderen werden
klassen’. Volksverheffing is nog altijd het doel van het
opgevangen in het weeshuis aan de Hooglandse Kerk
H.L. Druckerfonds. “We zullen niet zo snel geld doneren
gracht. Dat pand dateert uit 1403 een heeft tot 1961
aan de hockeyclub in Oegstgeest, maar wel aan de
dienst gedaan als weeshuis”, vertelt Anja Hezemans,
voetbalvereniging in Leiden-Noord”, verduidelijkt Reinders.
een van de acht bestuursleden van de stichting. Het pand
In de tijd van Drucker werden dubbeltjes nooit kwartjes.
aan de Hooglandse Kerkgracht is geen eigendom meer
“Je zat als het ware gevangen in je eigen sociale klasse.
van de stichting, maar er wordt nog wel een aantal keer
Dat is nu niet meer zo. Iedereen kan zich in principe
per jaar in de Regentenkamer van het oude weeshuis
opwerken tot een kwartje. Aan dat proces dragen wij
vergaderd. “We hechten aan traditie en verloochenen de
graag een steentje bij.”
wortels van ons fonds niet.” Kinderen in achterstandssituaties staan nog steeds centraal. “We helpen op
Vermogen
directe- en op indirecte wijze. We steunen personen en
In 1989 verkocht het fonds het karakteristieke Volkshuis
organisaties die zich inzetten voor het verbeteren van de
aan de Apothekersgracht voor een symbolisch bedrag
ontwikkelingsmogelijkheden en het welzijn van kwets-
aan de gemeente Leiden. De bijbehorende vijf winkel-
bare jongeren.” Het opknappen van de speeltuinen
panden in de Haarlemmerstraat zijn nog wel in bezit van
past goed in die lijn. “Spelen is voor alle kinderen heel
het fonds. “Het vermogen van het fonds wordt gevormd
belangrijk, maar zeker voor kinderen die het moeilijk
door de huuropbrengst. Dat is anderhalf – à twee ton per
hebben”, aldus Hezemans. Dat de Leidse Fondsen
jaar.” Het fonds ondersteunt bij voorkeur vernieuwende
5
projecten. Het gemeenschapskunst project Wijken voor
in samenwerking met drie corporaties en de gemeente.
Kunst is daarvan een goed voorbeeld. “Daarmee zijn we
“Het bestuur van de stichting beheert in dit fonds het
in 2009 samen met Fonds 1818 begonnen. Eind dit jaar
geld dat veel Leidse huurders teveel hebben betaald aan
loopt de eerste fase af. Het is een groot succes. Veel
onroerende-zaakbelasting volgens de wet Waardering
mensen die uit zichzelf niet zo snel naar een museum
Onroerende Zaken (WOZ)”, vertelt Bram Luteijn, voorzitter
of theater gaan, zijn in hun eigen wijk op speelse wijze
van het fonds.
in aanraking gekomen met kunst en cultuur en, minstens
De huurdersorganisaties van de huurders van de woning-
zo belangrijk, ook met hun buurman en buurvrouw.
corporaties De Sleutels, Ons Doel en Portaal-Leiden
De projecten hebben voor sociale cohesie gezorgd in
hebben besloten, om de huurdersdelen van de teveel
wijken die als los zand aan elkaar hingen.”
betaalde belasting in een fonds te beheren. “Via het fonds komt het geld weer terug bij de huurders in de vorm van
Huurders
activiteiten, voorzieningen of verbeteringen in de eigen
Een relatief nieuw fonds in Leiden en dus ook in het
woonomgeving”, legt Luteijn uit. De drie corporaties
Leids Fondsenoverleg, is het WOZfonds. Dat ontstond in
hebben in bijna alle tien Leidse districten wel woningen
2006 en werd opgericht door drie huurdersorganisaties
in beheer. De aanvragen van de huurders variëren enorm.
Medewerkers en bestuursleden Leidse Fondsen
6
magazine
Samenwerkende fondsen Leiden
thema: Leidse Fondsen
Stichting H.L. Druckerfonds
Van het opknappen met plantenbakken,
De Stichting H.L. Druckerfonds komt voort uit de in 1899
een speeltoestel voor gehandicapte kinderen,
opgerichte Stichting Het Leidse Volkshuis. De stichting
een knutselmiddag voor kinderen, een water
heeft ten doel het bevorderen en ondersteunen van sociaal
speelplaats bij een school tot een keuken-
culturele activiteiten en van activiteiten gericht op de
uitrusting in een buurt waar een bewoonster
sociale cohesie van de samenleving.
kookt voor ouderen. Het mooie is dat het
Stichting Heilige Geest- of Arme wees- en
wensen en behoeften staan van de bewoners
Kinderhuis Leiden
zelf”, aldus Luteijn. Het WOZfonds honoreert
Ontstaan in 1316 als College van Heilige Geestmeesters,
ook aanvragen in het kader van Wijken voor
verbonden aan de St. Pietersparochie. De stichting richt
Kunst. “Als initiatiefnemers de betrokken-
zich op indirecte hulpverlening en door middel van
heid in de buurt weten te verwerven, passen
voorwaardenscheppend (financieel) beleid stelt zij derden
de activiteiten uitstekend bij onze uitgangs-
(organisaties en/of personen) in staat zich in te zetten voor
punten. Het samenwerken van de fondsen
het verbeteren van de ontwikkelingsmogelijkheden en het
geeft een meerwaarde aan vele initiatieven in
welzijn van kwetsbare jongeren.
dit bredere kader. Het WOZfonds werkt niet
allemaal aanvragen zijn die heel dicht bij de
in de stilte en beslotenheid: door de opzet WOZfonds
van het fonds namelijk door de binding met
Drie Leidse huurdersorganisaties hebben in 2006 de
de sociale huurders, treedt het WOZfonds
Stichting WOZfonds opgericht. Het bestuur van de stichting
altijd naar buiten en daarom ben ik er trots
beheert in dit fonds het geld dat veel Leidse huurders
op dat we ons op 19 oktober in het Volkshuis
teveel hebben betaald aan onroerende zaakbelasting
ook gezamenlijk presenteren aan de
volgens de wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ).
Leidenaren.”
Via het fonds komt het geld weer terug bij de huurdersbewoners in de stad Leiden in de vorm van activiteiten,
Geleerd
voorzieningen of verbeteringen in de eigen woonomgeving.
Daar verheugt Hans Baaijens, voorzitter van het Leids Fondsenoverleg, zich ook op.
Fonds 1818
“We vergaderen al een jaar of zes regelmatig
Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen is een
met elkaar. Dat heeft veel mooie projecten
vermogensfonds dat donaties verstrekt aan stichtingen
opgeleverd. Nu wordt het tijd om ons ook
en verenigingen voor algemeen maatschappelijke
gezamenlijk te presenteren want als fondsen
projecten zonder winstoogmerk. Het Fonds wil daarmee
zijn we afhankelijk van goede aanvragen.
bijdragen aan een duurzame en leefbare samenleving.
Daarvoor moeten organisaties, instellingen
Fonds 1818 werkt op een breed terrein: cultuur, educatie,
en de bevolking van Leiden ons goed kennen.”
gezondheid, kunsten, milieu, natuur, recreatie, sport
Ook hebben de fondsen veel van elkaar
en welzijn.
geleerd, vindt Baaijens. “Fonds 1818 is de grootste speler in het overleg. Van hun
Stichting De Carolusgulden
professionele aanpak kunnen wij nog veel
De Carolusgulden is een stichting, die zich richt op het
leren.”
financieel ondersteunen van projecten en het subsidiëren
Michel Nivard zit namens Fonds 1818 in
van activiteiten en initiatieven, welke leiden tot verbetering
het Leids Fondsenoverleg. “In Den Haag
van het zelfstandig wonen en welzijn van ouderen in de
zijn ongeveer vijftig fondsen actief. Daar is
Leidse regio en in ontwikkelingslanden.
al heel lang een overleg, dat moet ook wel. In Leiden zijn veel minder fondsen.
7
De noodzaak tot een structureel overleg was er eerst niet, maar nu het er is, levert het toch absoluut meerwaarde op. Er wordt beter afgestemd, grote projecten samen opgepakt. Door de samenwerking is het
Wijken voor Kunst
gemakkelijker om cofinanciering voor elkaar
In het Community Arts project Wijken voor Kunst werken de
te krijgen van bijvoorbeeld de gemeente,
H.L. Druckerstichting, Fonds 1818, de gemeente Leiden en woning-
zoals bij het opknappen van de speeltuinen.
corporaties samen om meerjarig te investeren in wijken en buurten
We versterken elkaar en daardoor kunnen
in Leiden. Het project begon in 2009. De eerste fase loopt eind dit
we meer voor Leiden betekenen.”
jaar af. Community Arts – gemeenschapskunst – is een begrip dat kunstuitingen en mensen of gemeenschappen met elkaar verbindt. Cultuur wordt ingezet als middel om meer sociale samenhang in wijken te krijgen. Kunstenaars gaan in deze wijken
‘Die samenwerking is echt een vliegwiel. We worden erdoor op een hoger plan getild’
aan de slag. Het is de bedoeling dat door kunst en cultuur een blijvende bijdrage wordt geleverd aan de wijk- en stadsontwikkeling. Om optimaal te kunnen aansluiten bij wat de wijk nodig heeft, is het belangrijk om op zoek te gaan naar uitgebreide informatie uit en over de wijken. Het DNA van de wijk. De verhalen uit de wijk bieden een kapstok voor inbedding van bestaande projecten. Voorbeelden zijn: ‘Het Kleed van Meerburg’, optredens in studentenkamers tijdens het Leidse Studentenkamerfestival, een waterkunstwerk in het Matilo Park en buurtbewoners met elkaar in contact brengen via ‘The Dog Connection’. Veel mensen laten dagelijks hun hond uit en lopen dus door hun buurtje, als je die mensen nu eens met elkaar in gesprek laat komen, is de gedachte van beeldend kunstenaar Clara van den Bosch achter dit project in de wijk Levendaal-Oost. Wijken voor Kunst biedt ondersteuning aan plannen van bewoners
Leidse Fondsendag
(organisaties) en kunstenaars voor culturele activiteiten en projecten
Op 19 oktober aanstaande presenteren
in de wijk. De organisatie wil eraan meewerken dat cultuur in
de Leidse Fondsen zich gezamenlijk
wijken aandacht krijgt en er een levendige, betekenisvolle plaats
op de eerste Leidse Fondsendag.
in krijgt. De ondersteuning die Wijken voor Kunst kan bieden is
Deze dag wordt gehouden in het Leidse
inhoudelijk, organisatorisch, financieel of publicitair. Het plan
Volkshuis. Bezoekers kunnen op deze
moet dan wel gaan over de buurt en met de activiteiten moeten
dag kennismaken met de diverse
verbindingen worden gelegd met andere bewoners, de omgeving,
fondsen. Ook worden er workshops
veranderingen, geschiedenis of andere wijken. Bewoners en
gegeven over fondsenwerving, crowd
kunstenaars hebben een actieve rol bij de ontwikkeling en/of
funding en sponsoring. De deuren van
uitvoering van het plan. Projecten en activiteiten die een vervolg
het Leidse Volkshuis gaan om 13:00 uur
kunnen krijgen of leiden tot een blijvend resultaat hebben de
open en om 18:30 uur is de Leidse
voorkeur. En, ook niet onbelangrijk, Wijken voor Kunst neemt de
Fondsendag ten einde. De dag is gratis
organisatie van activiteiten niet over. Het initiatief blijft bij bewoners
toegankelijk.
en kunstenaars.
www.leidsefondsen.nl
www.wijkenvoorkunstleiden.nl
8
magazine
thema: Leidse Fondsen
‘Het winkelende publiek vindt het leuk. Het is een toegevoegde waarde’
9
In gesprek met...
Michaël Roumen Cultuurmakelaar Leiden Aan cultuur ontbreekt het in Leiden uiteraard niet. Maar
kunt boren. Juist in deze tijd van hervormingen van de
de cultuursector hing volgens cultuurmakelaar Michaël
culturele sector. Veel mensen vinden deze tijd eng,
Roumen als los zand aan elkaar. “Uit een onderzoek van
maar ik vind het juist heerlijk. Alles in beweging en we
vijf jaar geleden, waaraan ik heb meegewerkt, bleek dat
moeten kansen grijpen om er als sector sterker uit te
er meer samenhang nodig is om de cultuursector in
komen.” De intrinsieke waarde van cultuur is voor
Leiden op een hoger plan te tillen. De gemeente wilde
cultuurmakelaar Roumen het uitgangspunt. “Natuurlijk,
graag meer investeren in cultuur en wilde eerst weten
een zanger moet zingen, een acteur moet acteren, een
hoe en waar dat geld het meeste effect zou hebben.”
danser moet dansen. Maar je kunt de vraag naar cultuur
Besloten werd om te investeren in een cultuurmakelaar.
wel vergroten door buiten de bestaande kaders te kijken.”
De gemeente Leiden, de Kamer van Koophandel en
Als voorbeeld noemt de cultuurmakelaar het ‘Winkel
Fonds 1818 participeren in dit project dat is onder gebracht
weekend’ dat hij in samenwerking met de Leidse onder-
bij het Cultuurfonds.
nemers heeft opgezet. “De Leidse winkeliers hebben
De cultuurmakelaar kreeg twee opdrachten mee:
het moeilijk omdat steeds meer mensen de winkel
structuur aanbrengen en meer contact leggen met de
straten links laten liggen. Er wordt nu volop geïnvesteerd
buitenwereld. “De eerste opdracht heeft mijn voorgangster
door de ondernemers om hun klanten vast te houden.”
de afgelopen drie jaar met veel succes gedaan. Zij heeft
Een aspect dat steeds belangrijker wordt, is de ‘belevings-
ervoor gezorgd dat de diverse culturele instellingen
economie’. Winkelen moet een bijzondere beleving zijn.
samen overleggen, hun publiciteit gezamenlijk afstemmen
“Daar komen wij als culturele sector om de hoek kijken.
en daar waar mogelijk samenwerken. Die samenwerking
Er wordt altijd gezegd dat kunstenaars en ondernemers
is heel belangrijk, zeker nu de overheid zich terug gaat
verschillende talen spreken. Ik zeg, ze hébben nog nooit
trekken. Samen sta je gewoon sterker, kun je bijvoorbeeld
met elkaar gesproken. Nu we wel met elkaar in gesprek
gemakkelijker fondsen aanschrijven voor subsidie.”
zijn, blijkt dat we elkaar prima begrijpen en zelfs een
Nu de onderlinge samenwerking stevig verankerd is,
gezamenlijk doel hebben. Winkeliers willen meer klanten
wordt het tijd om als culturele sector de samenwerking
in hun winkel en wij willen een ander publiek aanboren.
aan te gaan met de rest van de stad. “Dat is mijn taak
Zo is het idee ontstaan om cultuur in winkels te doen.
voor de komende jaren”, aldus Roumen. Een taak die
Elk weekend een andere discipline. De ene keer muziek,
hem op het lijf geschreven is want hij heeft zijn sporen
dan dans of toneel. Het winkelende publiek vindt het
verdiend op het zakelijke vlak van de kunst. “Ik ben een
leuk. Het is een toegevoegde waarde. Het mes snijdt
van de oprichters van het Leids Filmfestival en ben nog
aan twee kanten.”
steeds betrokken als zakelijk directeur. Ik vind het een
www.cultuurfondsleiden.nl
uitdaging om te kijken hoe je externe financiering aan
10
magazine
Deze Herfst
Buurtboerderij De Nijkamphoeve Zeven schapen, twee ezels, zes geiten, konijnen, kippen, cavia’s en zesentwintig Canadese ganzen. Dat is de levende have van Buurt boerderij De Nijkamphoeve. De boerderij werd in 1974 gesticht door J.A. Nijkamp, directeur van de gemeentelijke schooltuinen. Sinds deze zomer is Jan Rompa de beheerder. In een vorig leven kocht hij zware wapens in voor het Ministerie van Defensie. “Maar mijn groot ouders hadden een boerenbedrijf en daar heb ik als jongen heel wat werk verzet.” Op 17 juli j.l. kreeg Jan Rompa van de vorige beheerder, Jan den Brabander, de sleutels van Buurtboerderij De Nijkamphoeve overhandigd. De gemeente besloot eind vorig jaar te stoppen met
nuttigen. De Nijkamphoeve is beslist niet de enige stadsboerderij
de exploitatie van twee van de in totaal twaalf stadsboerderijen.
die wordt gered. Hoeve Bijdorp in Loosduinen is geadopteerd door
De keuze viel op de twee minst bezochte stadsboerderijen: Hoeve
de Parnassia Bavo Groep, een instelling voor geestelijke gezondheids-
Bijdorp in Loosduinen en De Nijkamphoeve in Escamp.
zorg. “Ze maken er een zorgboerderij van. In een grote stad als
Buurtbewoners besloten de zorg voor de boerderij van de gemeente
Den Haag moet je het groen koesteren. De boerderijen zijn een
over te nemen. Een ontwikkeling die vaker voorkomt nu de overheid
oase van rust en dat niet alleen, het is ook cultureel erfgoed”, vindt
zich terugtrekt. “Onze boerderij ligt heel idyllisch verscholen in het
Jan Rompa.
groen. Daardoor weten helaas te weinig mensen hem te vinden.”
Bij De Nijkamphoeve hebben ze er het volste vertrouwen in dat ze
Maar de mensen die er komen, bleken zeer verknocht te zijn aan hun
het redden. “Je moet samenwerken en creatief zijn om dingen voor
boerderij. In oktober 2011 bracht wethouder Sander Dekker het
elkaar te krijgen. Leerlingen van het VMBO Johan de Witt komen
slechte nieuws. Er werd een handtekeningenactie gehouden en een
bij ons nu het achterstallig onderhoud aan de boerderij en het erf
actiegroep gevormd. “Omdat je als actiegroep geen rechtspersoon
wegwerken. Het mes snijdt daarbij aan twee kanten, zij zijn ook
bent, hebben we er heel snel de Stichting Vrienden van De Nijkamp
geholpen met een werkervaringplek.” Plannen voor de toekomst
hoeve van gemaakt. Een stichting met slagkracht. In korte tijd werden
zijn er genoeg. “We willen ook de hobbytuin die bij het complex van
een paar honderd donateurs geworven. “Variërend van particulieren
De Nijkamphoeve hoort, overnemen en omvormen tot schooltuintjes.
die ons steunen met een paar euro per maand tot het Haga Ziekenhuis.
Tuinieren is in en het is voor kinderen heel goed om niet alleen maar
Wij zitten in hun achtertuin en medewerkers van het ziekenhuis
met hun hoofd in de virtuele wereld te zitten, maar ook eens met
nemen de boerderij op hun wandeling in de lunchpauze regelmatig
hun handen in de modder te wroeten.”
mee.” Binnenkort kunnen ze er ook een kop koffie of thee en een tosti
www.nijkamphoeve-moet-blijven.nl
11
vitrine Haagse Grachtenpracht De Haagse grachten speelden op 31 augustus en 1 september de hoofdrol in de ‘Haagse Grachtenpracht’; een theatrale ontdekkingsreis over water. Tijdens deze rondvaart van twee uur kon het publiek kennismaken met diverse Haagse culturele instellingen en kunstenaars. Zo waren er korte acts van Yvonne Keuls, slagwerkgroep Percossa, theatergroep Rabarber, stadsdichter Harry Zevenbergen en de dansers van Lonneke van Leth. Op verschillende plekken werd de geschiedenis op ludieke wijze tot leven gebracht. Dit project was een initiatief van Lonneke van Leth Producties in samenwerking met de Ooievaart. www.balletvanleth.nl
Vivaldi en het geheim van de nachtegaal ‘Vivaldi en het Geheim van de Nachtegaal’ is een symfonische voorstelling voor basisschoolleerlingen in Pijnacker-Nootdorp en Noordwijkerhout. Het vertelt het spannende verhaal van een weesmeisje dat terecht komt op de ‘Ospedale della Pieta’ in Venetië, waar de muziekleraar niemand minder is dan Don Antonio Vivaldi zelf. Carnaval in Venetië, achtervolgingen door de grachten in gondels, een Stradivarius die op de grond valt – uiteindelijk is de nachtegaal op haar zegelring de sleutel van het mysterie… Op een speelse manier worden de kinderen bekend gemaakt met de meest bekende composities van Vivaldi. De voorstellingen door het symfonieorkest van de Stichting Educatieve Orkest Projecten zijn in het najaar te zien. www.koorbegeleidingen.nl
Schelpenpad door het Overbosch De vrijwilligers van Vrienden van het Overbosch hebben zich ontfermd over het laatste stuk historisch bosgebied van Voorhout. Deze groep bevlogen inwoners wil het bos behouden, onderhouden en verbeteren. In augustus is door het bos een schelpenpad aangelegd zodat inwoners met een rollator of kinderwagen ook na slecht weer een wandeling kunnen maken. Om zoveel mogelijk rekening te houden met de natuur en haar bewoners is het werk buiten het broedseizoen uitgevoerd. De stichting hoopt dat het parkbos nu door een breder publiek bezocht gaat worden en het weer een vanzelfsprekende plek wordt voor de Teylingers. www.vriendenvanhetoverbosch.nl
12
magazine
TEDxDelft Op 5 oktober 2012 staat het Aula Congres Centrum van de TU Delft de hele dag in het teken van Technologie, Entertainment en Design (TED). Deze populaire bijeenkomsten moeten de studenten inspireren tot nieuwe, creatieve denkbeelden. Sprekers vanuit de hele wereld delen hun visie en hun ideologische, wetenschappelijke en artistieke ideeën. Het thema dit jaar is ‘Never Grow Up’. Blijf je verwonderen over de wereld, blijf vragenstellen en denk terug hoe je als kind tegen de wereld aankeek. TED is een organisatie gericht op ‘Ideas Worth Spreading’. TEDx evenementen worden onafhankelijk georganiseerd in samenwerking met vrijwilligers, naar het voorbeeld van TED. www.tedxdelft.nl
Educatieve kunstbij Steeds vaker komen kinderen met hun ouders of schoolklassen een kijkje nemen op de bijenstand van Landgoed Reigersbergen. De vrijwilligers van de Imkersvereniging Den Haag e.o. geven tekst en uitleg en leiden de bezoekers rond. Om het werk te vergemakke lijken en duidelijker uitleg te kunnen geven, is een kunstenaar gevraagd een educatieve kunstbij te ontwerpen waarmee kinderen actief aan de slag kunnen. De kunstbij van 1,5 meter kan als het ware worden aan- en uitgekleed zodat de kinderen ook inzicht krijgen in de lichaamsbouw van de bij. www.bijenhoudendenhaag.nl
Theater Inloophuis Haaglanden Inloophuis Haaglanden en het Segbroek College gaan samen een theatervoorstelling maken. Het wordt een voorstelling voor en door jongeren die te maken hebben met kanker. De basis voor het stuk wordt gevormd door interviews die de leerlingen van de theaterklas houden met jongeren in het inloophuis. De acteurs maken vaak onuitgesproken gevoelens en gedachten zichtbaar, afgewisseld met humor en muziek. Het doel is kanker bespreekbaar maken en meer begrip creëren voor wat er speelt bij jongeren in deze moeilijke situatie. De voorstelling zal in het voorjaar gespeeld worden op scholen en in theaters. www.inloophuishaaglanden.nl
Muziekconcours voor jongeren De Stichting Rijnlands Muziek Concours verzorgt op 9, 10 en 11 november een jeugdmuziekconcours in Leiden. Jonge muzikanten kunnen hier hun eerste podiumervaring opdoen. Iedereen kan meedoen, individueel of als groep. De eerste twee dagen kunnen de muzikanten hun talenten tonen aan een professionele jury. De zeven overgebleven kandidaten nemen het vervolgens tegen elkaar op tijdens de finaledag. Als troostprijs is er voor elke deelnemer een oorkonde met een uitgebreid verslag van hun prestaties. www.rijnlandsmc.nl
13
Museumnacht Delft De Museumnacht Delft opent op 26 oktober met een speciaal kinderprogramma. In het Science Centre vertellen lichtelijk wereldvreemde wetenschappers over hun ontdekkingen en kunnen kinderen naar hartenlust experimenteren. Op het Sint Agathaplein is een krachtige audiovisuele performance met live muziek en op het Vesteplein wordt er ter plekke architectuur gemaakt door het publiek. Dit jaar zijn er ook weer ‘Tussenruimtes’, leegstaande winkelpanden waar jonge kunstenaars exposeren. In één van deze ruimtes is het ‘Oploscafé’ gevestigd. In een spelshow lossen ontwerpers de problemen van het publiek op en kom je te weten hoe een ontwerper denkt en werkt. www.museumnachtdelft.nl
Kinderboekenparade Het Kinderboekenmuseum in Den Haag sluit op 14 oktober de Kinderboekenweek feestelijk af met de Kinderboekenparade. Literaire beleving, meet & greets met schrijvers en zelf verhalen maken, staan centraal tijdens dit festival. Het thema is Hallo wereld… dit ben ik. Laat zien wie je bent. Er zijn tekendemonstraties, workshops, muziekoptredens en literaire acts. Circa dertig schrijvers en illustratoren zijn aanwezig, onder wie publiekslievelingen Paul van Loon en Jacques Vriens. Ook de makers van het Prentenboek van de Kinderboekenweek, Edward van de Vendel en Fleur van der Weel en de helden Kikker en Dikkie Dick zijn van de partij. www.kinderboekenmuseum.nl
Help de Spinsels overleven! In aanloop naar de herfstvakantie maken kinderen in verschillende buurthuizen en BSO’s in Den Haag Spinsels. Spinsels zijn griezelige wezens die met uitsterven worden bedreigd. Door het maken van nieuwe Spinsels behoeden kinderen het schepsel van uitsterven. In de herfstvakantie wordt de kudde Spinsels ceremonieel uitgezet in het Atrium van het stadhuis. Het doel van dit project is zo veel mogelijk kinderen, uit zo veel mogelijk buurten van Den Haag kennis te laten maken met beeldende kunst en te laten filosoferen over natuurbehoud en evolutie. www.playart.nl
Jong Diligentia Lezing Op 8 oktober 2012 zijn leerlingen van het Voortgezet Onderwijs (havo/vwo) van harte welkom op de Jong Diligentia Lezing in Den Haag. Tijdens deze lezing wordt uitgelegd hoe sterrenkundigen willen gaan onderzoeken of er op andere planeten ook leven voorkomt. Weten we wel hoe dat leven eruit zou zien en waar we naar moeten zoeken? De lezing ‘Exoplaneten en de zoektocht naar buitenaards leven’ wordt gehouden door Prof. dr. I.A.G. Snellen. De Stichting tot Steun aan de Koninklijke Maatschappij voor Natuurkunde hoopt met deze lezing leerlingen te interesseren voor de bètavakken. www.natuurwetenschappen-diligentia.nl
14 14
magazine
terugblik Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken? We kijken terug naar…
Ansje Tweedehansje Ze zag het in de sociale pensions dagelijks gebeuren.
klanten in de winkel”. Een aantal vrijwilligers was in
Voormalig dak- en thuislozen die daar maar de hele dag
bezit van rijbewijs en rijervaring en gebruikte geen drank
koffie zaten te leuten en te hangen. Niet goed voor een
of drugs. “Zij reden onze bus om spullen op te halen of
mens. “Zeker niet als je nog prima kunt werken.”
te brengen.” Maar die bus was zó gammel, dat buiten
Daarom besloot Gera Fokkens twee jaar geleden tot het
de stad rijden ermee eigenlijk onverantwoord was.
oprichten van Stichting Ansje Tweedehandsje. Een kring
“Daardoor kwam onze kringloopwinkel eigenlijk niet
loopbedrijfje in de Merwedestraat in Den Haag.
goed van de grond”, vertelt Gera. Ze trok de stoute
Vernoemd naar het stripfiguurtje uit vrouwenblad Opzij.
schoenen aan en diende een aanvraag in bij Fonds 1818.
“Het is een werkervaringplek voor mensen die hun leven
“Aanvankelijk voor iets anders dan een nieuwe bus,
weer op de rails willen krijgen. En we gunnen spullen
maar adviseur Anne de Raaf was zo enthousiast over
ook een tweede leven.” Ansje Tweedehansje biedt leuke,
Ansje Tweedehandsje dat ze ons aanraadde om meteen
goede spullen zoals kleding, fietsen en meubels. “Tegen
een aanvraag in te dienen voor een nieuwe bus.” Die
geringe vergoeding brengen wij het bij klanten thuis.
aanvraag werd gehonoreerd. De chauffeurs van Ansje
Ook ontruimen we huizen. We maken woningen snel
Tweedehandsje rijden nu trots rond in een Mercedes
en discreet schoon en leeg en we hebben een naai- en
sprinkler met laadklep. “Een halve vrachtwagen, er kan
herstelatelier.” Ansje Tweedehansje heeft geen winst-
achttien kuub in”, vertelt Gera. “Het is echt onze redding,
doelstelling. “Wij ondernemen op een maatschappelijk-
zonder die bus waren we al failliet geweest. Nu draaien
en milieuverantwoorde manier door inzet van mensen
we als een tierelier. Steeds meer mensen weten ons
uit speciale doelgroepen.”
te vinden.”
Helaas kwam het kringloopbedrijfje maar moeilijk van
www.ansjetweedehandsje.nl
de grond. “We hadden wel veel vrijwilligers, maar amper
cursussen 2012
15
Om de deskundigheid van vrijwilligers te bevorderen, biedt Fonds 1818 diverse workshops, cursussen en kennisbijeenkomsten aan. Deze activiteiten zijn bestemd voor vertegenwoordigers van organisaties die hoofd zakelijk met vrijwilligers werken en in potentie met succes een aanvraag kunnen indienen bij Fonds 1818. Alle cursussen zijn gratis.
Workshop Fondsenwerving
Media en Communicatie in de praktijk
voordekunst
In een middag maakt u kennis met de
Zorgen dat uw organisatie goed over het
Fonds 1818 werkt samen met voorde-
wereld van de fondsen, leert u hoe u
voetlicht komt is belangrijk. Alleen dan
kunst. Dit partnerschap op het gebied
een fonds zoekt dat bij uw project past
trekt u publiek en nieuwe vrijwilligers
van crowdfunding in de creatieve sector
en oefent u met het schrijven van een
of bent u aantrekkelijk voor sponsoren.
lanceren we met een workshop en een
donatieaanvraag.
5W leert u hoe een communicatieplan
feestelijke aftrap. Crowdfunding is het
13 dec Den Haag
te schrijven en u te presenteren aan
vinden van publiek dat bereid is om voor
de media.
een bijzonder of aansprekend project
Workshop Projectplan schrijven
12 en 26 nov Leidschendam-Voorburg
geld in te leggen. Het internetplatform
Aan de basis van ieder project ligt een
20 en 27 nov Pijnacker-Nootdorp
voordekunst.nl helpt u daarbij. 4 okt Den Haag
projectplan. Hoe zet u uw ideeën om in duidelijke doelen, afspraken en acties.
Bezuinigingen? Hoe nu verder…
Fonds 1818 ontwikkelde hiervoor een
In een serie van vier workshops nemen
Leidse Fondsendag
speciaal format.
de adviseurs van Blauwe Noordzee uw
Alle fondsen in Leiden presenteren zich
1 en 22 nov Leidschendam-Voorburg
organisatie met u onder de loep. Wat zijn
deze dag aan de bevolking van de stad.
de sterke en zwakke punten, hoe bepaalt
Het is een middag vol presentaties,
Social Media: Twitter, LinkedIn, Facebook
u uw strategie voor de toekomst, zijn
workshops en optredens. Natuurlijk
uw plannen wel haalbaar en hoe werft
kunt u de vertegenwoordigers van de
ze zijn bijna niet meer weg te denken.
u nieuwe inkomsten?
diverse fondsen ontmoeten en uw
Maar hoe gaat u als vrijwilligers
6 en 27 okt, 10 nov en 1 dec Delft
plannen voorleggen. 19 okt Leiden
organisatie hiermee om? U leert alle ins en outs van de sociale media. 30 okt Den Haag
Tijden, locaties en aanmelden via www.fonds1818.nl onder cursussen.
algemene informatie over Fonds 1818 Colofon
Aanvraagprocedure
Meer informatie
Fonds 1818 Magazine is een uitgave van Fonds 1818 en verschijnt vier maal per jaar.
Aanvragen voor een donatie kunnen ruim voor aanvang van het project schriftelijk bij Fonds 1818 worden ingediend. Fonds 1818 geeft alleen donaties aan stichtingen of verenigingen. De behandeling van uw aanvraag duurt 6 tot 8 weken.
Heeft u vragen over de criteria voor een donatie, over het opstellen en indienen van een aanvraag bij Fonds 1818 of over fondsenwerving in het algemeen? Kijk dan op www.fonds1818.nl of neem contact op met onze afdeling Communicatie op 070 375 49 57 of info@fonds1818.nl
Redactie: Corien Bosch Redactionele ondersteuning: Martine Vinkesteyn Interviews: Floor de Booys Fotografie: Eva Hofman, Inge Stolwijk en diverse fotografen en bruikleengevers van de beschreven projecten Concept en vormgeving: Ontwerpwerk Lithografie en druk: Drukkerij ANDO, Den Haag
<24 Voor jongeren tot 24 jaar geldt een speciale, eenvoudige procedure. Deze jonge aanvragers hoeven voor een donatie tot € 3.000,- geen stichting of vereniging te zijn! Voor meer informatie: www.fonds1818-24.nl Volg Fonds1818<24 ook op Facebook en Twitter.
Wilt u het Fonds 1818 Magazine ieder kwartaal ontvangen? Stuur dan een e-mail met uw adres gegevens naar info@fonds1818.nl of meld u aan via de website. Een abonnement is gratis.
16
A Meezing Kerst Wat is er mooier dan in de kersttijd uit volle borst
enorm aan populariteit en werd De Agnes te klein.
meezingen met alle kerstliederen? In de Grote Kerk in
Vandaar dat dit jaar weer in de Grote Kerk wordt
Den Haag kan dat op vrijdag 14 december tijdens de
gezongen.
A Meezing Kerst. In de kerk is plaats voor 750 ouderen uit de Haagse regio. Een deel komt met bussen vanuit
Om alles in goede banen te leiden en in de pauze ieder-
de verzorgingshuizen maar ook individuele ouderen zijn,
een te voorzien van erwtensoep, zijn veel vrijwilligers
eventueel met begeleiding, van harte welkom.
nodig. Dit jaar helpen medewerkers van de gemeente
De Boodschappen begeleidingsdienst BBD en Haga
Den Haag, Shell en Fonds 1818 mee. Via het project
cantare verzorgen de A Meezing Kerst alweer voor de
‘Op Stap met Oma’ kan de A Meezing Kerst rekenen
negende keer. De eerste editie was ook in de Grote Kerk
op de inzet van een klas basisscholieren.
maar het aantal bezoekers was toen nog wat beperkter. Daarom werd uitgeweken naar de Agneskerk aan de
Wilt u er dit jaar bij zijn? Meld u dan vooraf wel aan
Beeklaan. In de loop der jaren won het evenement
bij de BBD op 070 364 66 61.
kijk op www.fonds1818.nl
Hillegom
Noordwijk
Noordwijker hout Lisse
Fonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele Teylingen
projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden en de Bollenstreek.
Katwijk
Oegstgees t
U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat
Leiden
nodig is. Dankzij u worden woonwijken weer leefbaar,
W assenaar Voor schoten
leren allochtone vrouwen fietsen, worden monumenten gerestaureerd, worden er theatervoorstellingen gemaakt, leren jongeren met elkaar discussiëren en kunnen met
LeidschendamVoorburg
Den Haag
olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u van
Den Haag
harte uit om uw ideeën en projecten met ons te delen. U het project, wij het geld.
RIVIERVISMARKT 4
POSTBUS 895
2513 AM DEN HAAG
2501 CW DEN HAAG
070 364 11 41
INFO@FONDS1818.NL
Rijswijk PijnackerNootdorp Delft
Midden Delfland
Zoeterwoude
Zoetermeer
Leiderdor p