Fonds 1818 Magazine -Oktober 2012

#4 2012 THEMA Leidse Fondsen • In gesprek met... Cultuurmakelaar Michaël Roumen Deze Herfst: Stadsboerderij De Nijkamphoeve • Terugblik: Ansje Tweedehandsje • A MeeZing Kerst

2

magazine

actueel Kringlooptheater

met Aquaponics aanzienlijk bespaard wordt op ruimte,

Locatietheater is een bekend fenomeen, maar theater

energie, water, meststoffen, transport en het milieu,

in een loods op het Spuiplein, dat is nog niet eerder

maar vooral omdat de opbrengsten zowel van vis als van

vertoond. Theater aan het Spui en Schroeder van der Kolk

groenten aanzienlijk hoger liggen dan bij gangbare

– bekend van de kringloopwinkels – slaan de handen

kweektechnieken op organische basis. Aan de hand van

ineen voor een wel heel speciale theaterproductie dit

de proefopstelling bij DSW in Rijswijk wordt onderzocht

najaar. In een loods op het Spuiplein wordt een tijdelijke

of de Aquaponics kwekerij economisch levensvatbaar is.

kringloopwinkel ingericht die het decor vormt voor een

Tevens kunnen agrarische scholen, tuinders uit het

serie locatievoorstellingen, een educatief project en

Westland en anderen kennis nemen van deze innovatieve,

een jeugdvoorstelling. Met het project wordt niet alleen

duurzame productiemethode. Er worden cursussen en

aandacht gevraagd voor het fenomeen kringloopwinkel

workshops gegeven.

als zodanig, maar vooral ook voor de mensen die hierbij

www.youmanitas.nl

betrokken zijn, dak- en thuislozen onder andere.

Het unieke van dit project is dat een culturele instelling samenwerkt met een organisatie die gericht is op

Kinderrechten Filmfestival

maatschappelijke opvang. De diverse doelgroepen zijn

In het Kinderrechtenhuis in Leiden wordt in november

nauw bij het project betrokken. Het Kringlooptheater

– tijdens de Kinderrechtenweek – de tweede editie van

is van 5 t/m 18 november te zien.

het Kinderrechten Filmfestival gehouden. Drie dagen

www.theateraanhetspui.nl

achter elkaar worden speelfilms en documentaires vertoond aan kinderen, jongeren en volwassenen met

Stadskwekerij Haaglanden

kinderrechten als centraal thema.

Stichting Youmanitas bouwt een stadskwekerij,

In 2010 opende het Nederlandse Kinderrechtenhuis,

­gebaseerd op de Aquaponics-kweektechniek voor vis

gevestigd in het oude Heilige Geest Weeshuis aan de

en groenten. De kwekerij wordt gevestigd op het terrein

Hooglandse Kerkgracht te Leiden, officieel haar deuren.

van DSW, een sociale werkplaats in Rijswijk. Diverse

Het streven van het Kinderrechtenhuis is om een nationaal

vis- en groentesoorten zullen worden gekweekt.

en internationaal centrum te worden voor informatie,

De kweektechniek Aquaponics houdt in dat vissen in de

uitwisseling, communicatie en educatie rond kinder-

kwekerij afval produceren. Bacteriën zetten het afval om

rechten. Er worden diverse activiteiten voor jongeren

in voedingsstoffen voor planten. Na het vangen van de

en volwassenen gehouden in het Kinderrechtenhuis.

vissen en het oogsten van de planten blijft alleen schoon

Het filmfestival is hier een belangrijk onderdeel van.

water over. Het is een gesloten systeem. Volgens weten-

Het festival wordt van 21 tot en met 23 november

schappers is Aquaponics een van de technieken waarop

­gehouden.

we in de nabije toekomst ons voedsel gaan kweken,

www.kinderrechtenhuis.nl

met name in stedelijke gebieden. Niet alleen omdat

3

beste lezer, Geboren in Rotterdam, gestudeerd in Rotterdam en wonend in Rotterdam is het niet logisch dat ik een warme band op zou bouwen met Leiden. Toch ken ik het maatschappelijke leven in deze stad inmiddels als mijn broekzak. Al vanaf de start vertegenwoordig ik Fonds 1818 in het Leids Fondsenoverleg. Een paar keer per jaar komen bestuursleden van de verschillende fondsen samen aan de huiskamertafel van Hans Baaijens, de voorzitter van het H.L. Druckerfonds. We bespreken projecten en ontwikkelingen die in de stad leven en proberen samen initiatieven van de grond te krijgen. Het is een groep zeer professionele en betrokken ­vrijwilligers die zich vaak bescheiden opstellen. Met de Leidse Fondsendag op 19 oktober laten we die bescheidenheid een beetje varen om de bevolking van Leiden te laten zien wat we steunen en waarbij zij onze hulp kunnen inroepen.

In de komende pagina’s kunt u de fondsen en de mensen er achter al een beetje leren kennen.

Op de voorkant van dit Magazine ziet u een andere vorm van samenwerking die letterlijk tot bloei komt. De Stadskwekerij Haaglanden werkt samen met een sociale werkplaats aan een nieuw systeem waarbij het afval dat vissen produceren, wordt omgezet in voeding voor planten. Een ingenieuze en duurzame ontwikkeling die mensen aan de slag helpt. Tot slot wil ik u wijzen op de A MeeZing Kerst.

In december komen ouderen uit de Haagse regio naar de Grote Kerk in Den Haag om daar samen kerstliederen te zingen. Ieder jaar deel ik samen met collega’s erwtensoep uit en mogen we meegenieten van dit inspirerende spektakel.

Michel Nivard Fonds 1818

Stadskwekerij Haaglanden

inhoud 2

Actueel: lopende projecten

3 Voorwoord en inhoud

10 Deze Herfst: Stadsboerderij

De Nijkamphoeve

4 Thema: Leidse Fondsendag

11 Vitrine: Diverse projecten in het kort

8 In gesprek met: Cultuurmakelaar ­Michaël Roumen

14 Terugblik: Ansje Tweedehandsje 15 Cursussen 2012 16 A MeeZing Kerst

Leidse Fondsen

4

magazine

thema:

Leidse Fondsen ‘Samen kunnen we meer doen voor Leiden’ tegenwoordig meer samenwerken, vindt zij een pluspunt.

Dat er weer vrolijk en veilig gespeeld kan ­worden in veel speeltuinen, komt onder meer door de inzet van de Leidse Fondsen. De meeste van deze fondsen bestaan al een lange tijd en zijn nauw verweven met de geschiedenis van Leiden. Sinds kort bundelen ze hun kracht in het Leids Fondsenoverleg. Tijd voor een ­kennismaking.

“Samen kun je meer doen. Zeker als het gaat om een groot project als die speeltuinen.”

Vliegwiel Dat is Wim Reinders, penningmeester van het H.L. Druckerfonds van harte met haar eens. “Die samen­ werking is echt een vliegwiel. We worden erdoor op een hoger plan getild.” Dat past uitstekend bij de uitgangspunten van het H.L. Druckerfonds, genoemd naar Hendrik Lodewijk Drucker. Hij was rechtsgeleerde en

De Stichting Heilige Geest- of Arme Wees- en Kinderhuis

een vrijzinnig Tweede Kamerlid. Hij werkte onder meer

Leiden is een van de deelnemers aan het Leids Fondsen­

mee aan belangrijke wetgeving, op het gebied van het

overleg. De geschiedenis van het fonds gaat ver terug in

kinderrecht en arbeidscontracten. Hij was een hoffelijke,

de historie van Leiden. Het ontstond in 1316 als College

geestige, beminnelijke en zachtmoedige man, die moeite

van Heilige Geestmeesters, verbonden aan de St. Pieters­

had met de harde politiek. Hij richtte in 1899 Stichting

parochie. De stichting droeg tot het midden van de

Het Leidse Volkshuis op. Deze stichting had tot doel

twintigste-eeuw direct en dagelijkse verantwoordelijk-

‘Verhoging van de ontwikkeling, beschaving en levens-

heid voor onderdak, verzorging en opvoeding van (wees)

geluk van de arbeidende en daarmee gelijkstaande

kinderen uit Leiden en omgeving. “Die kinderen werden

klassen’. Volksverheffing is nog altijd het doel van het

opgevangen in het weeshuis aan de Hooglandse Kerk­

H.L. Druckerfonds. “We zullen niet zo snel geld doneren

gracht. Dat pand dateert uit 1403 een heeft tot 1961

aan de hockeyclub in Oegstgeest, maar wel aan de

dienst gedaan als weeshuis”, vertelt Anja Hezemans,

voetbalvereniging in Leiden-Noord”, verduidelijkt Reinders.

een van de acht bestuursleden van de stichting. Het pand

In de tijd van Drucker werden dubbeltjes nooit kwartjes.

aan de Hooglandse Kerkgracht is geen eigendom meer

“Je zat als het ware gevangen in je eigen sociale klasse.

van de stichting, maar er wordt nog wel een aantal keer

Dat is nu niet meer zo. Iedereen kan zich in principe

per jaar in de Regentenkamer van het oude weeshuis

opwerken tot een kwartje. Aan dat proces dragen wij

vergaderd. “We hechten aan traditie en verloochenen de

graag een steentje bij.”

wortels van ons fonds niet.” Kinderen in achterstandssituaties staan nog steeds centraal. “We helpen op

Vermogen

directe- en op indirecte wijze. We steunen personen en

In 1989 verkocht het fonds het karakteristieke Volkshuis

organisaties die zich inzetten voor het verbeteren van de

aan de Apothekersgracht voor een symbolisch bedrag

ontwikkelingsmogelijkheden en het welzijn van kwets-

aan de gemeente Leiden. De bijbehorende vijf winkel-

bare jongeren.” Het opknappen van de speeltuinen

panden in de Haarlemmerstraat zijn nog wel in bezit van

past goed in die lijn. “Spelen is voor alle kinderen heel

het fonds. “Het vermogen van het fonds wordt gevormd

belangrijk, maar zeker voor kinderen die het moeilijk

door de huuropbrengst. Dat is anderhalf – à twee ton per

hebben”, aldus Hezemans. Dat de Leidse Fondsen

jaar.” Het fonds ondersteunt bij voorkeur vernieuwende

5

projecten. Het gemeenschapskunst project Wijken voor

in samenwerking met drie corporaties en de gemeente.

Kunst is daarvan een goed voorbeeld. “Daarmee zijn we

“Het bestuur van de stichting beheert in dit fonds het

in 2009 samen met Fonds 1818 begonnen. Eind dit jaar

geld dat veel Leidse huurders teveel hebben betaald aan

loopt de eerste fase af. Het is een groot succes. Veel

onroerende-zaakbelasting volgens de wet Waardering

mensen die uit zichzelf niet zo snel naar een museum

Onroerende Zaken (WOZ)”, vertelt Bram Luteijn, voorzitter

of theater gaan, zijn in hun eigen wijk op speelse wijze

van het fonds.

in aanraking gekomen met kunst en cultuur en, minstens

De huurdersorganisaties van de huurders van de woning-

zo belangrijk, ook met hun buurman en buurvrouw.

corporaties De Sleutels, Ons Doel en Portaal-Leiden

De projecten hebben voor sociale cohesie gezorgd in

hebben besloten, om de huurdersdelen van de teveel

wijken die als los zand aan elkaar hingen.”

betaalde belasting in een fonds te beheren. “Via het fonds komt het geld weer terug bij de huurders in de vorm van

Huurders

activiteiten, voorzieningen of verbeteringen in de eigen

Een relatief nieuw fonds in Leiden en dus ook in het

woonomgeving”, legt Luteijn uit. De drie corporaties

Leids Fondsenoverleg, is het WOZfonds. Dat ontstond in

hebben in bijna alle tien Leidse districten wel woningen

2006 en werd opgericht door drie huurdersorganisaties

in beheer. De aanvragen van de huurders variëren enorm.

Medewerkers en bestuursleden Leidse Fondsen

6

magazine

Samenwerkende fondsen Leiden

thema: Leidse Fondsen

Stichting H.L. Druckerfonds

Van het opknappen met plantenbakken,

De Stichting H.L. Druckerfonds komt voort uit de in 1899

een speeltoestel voor gehandicapte kinderen,

opgerichte Stichting Het Leidse Volkshuis. De stichting

een knutselmiddag voor kinderen, een water­

heeft ten doel het bevorderen en ondersteunen van sociaal

speelplaats bij een school tot een keuken-

culturele activiteiten en van activiteiten gericht op de

uitrusting in een buurt waar een bewoonster

sociale cohesie van de samenleving.

kookt voor ouderen. Het mooie is dat het

Stichting Heilige Geest- of Arme wees- en

wensen en behoeften staan van de bewoners

Kinderhuis Leiden

zelf”, aldus Luteijn. Het WOZfonds honoreert

Ontstaan in 1316 als College van Heilige Geestmeesters,

ook aanvragen in het kader van Wijken voor

verbonden aan de St. Pietersparochie. De stichting richt

Kunst. “Als initiatiefnemers de betrokken-

zich op indirecte hulpverlening en door middel van

heid in de buurt weten te verwerven, passen

voorwaarden­scheppend (financieel) beleid stelt zij derden

de activiteiten uitstekend bij onze uitgangs-

(organisaties en/of personen) in staat zich in te zetten voor

punten. Het samenwerken van de fondsen

het verbeteren van de ontwikkelingsmogelijkheden en het

geeft een meerwaarde aan vele initiatieven in

welzijn van kwetsbare jongeren.

dit bredere kader. Het WOZfonds werkt niet

allemaal aanvragen zijn die heel dicht bij de

in de stilte en beslotenheid: door de opzet WOZfonds

van het fonds namelijk door de binding met

Drie Leidse huurdersorganisaties hebben in 2006 de

de sociale huurders, treedt het WOZfonds

Stichting WOZfonds opgericht. Het bestuur van de stichting

altijd naar buiten en daarom ben ik er trots

beheert in dit fonds het geld dat veel Leidse huurders

op dat we ons op 19 oktober in het Volkshuis

teveel hebben betaald aan onroerende zaakbelasting

ook gezamenlijk presenteren aan de

volgens de wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ).

Leidenaren.”

Via het fonds komt het geld weer terug bij de huurdersbewoners in de stad Leiden in de vorm van activiteiten,

Geleerd

voorzieningen of verbeteringen in de eigen woonomgeving.

Daar verheugt Hans Baaijens, voorzitter van het Leids Fondsenoverleg, zich ook op.

Fonds 1818

“We vergaderen al een jaar of zes regelmatig

Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen is een

met elkaar. Dat heeft veel mooie projecten

vermogensfonds dat donaties verstrekt aan stichtingen

opgeleverd. Nu wordt het tijd om ons ook

en verenigingen voor algemeen maatschappelijke

gezamenlijk te presenteren want als fondsen

­projecten zonder winstoogmerk. Het Fonds wil daarmee

zijn we afhankelijk van goede aanvragen.

bijdragen aan een duurzame en leefbare samenleving.

Daarvoor moeten organisaties, instellingen

Fonds 1818 werkt op een breed terrein: cultuur, educatie,

en de bevolking van Leiden ons goed kennen.”

gezondheid, kunsten, milieu, natuur, recreatie, sport

Ook hebben de fondsen veel van elkaar

en welzijn.

geleerd, vindt Baaijens. “Fonds 1818 is de grootste speler in het overleg. Van hun

Stichting De Carolusgulden

professionele aanpak kunnen wij nog veel

De Carolusgulden is een stichting, die zich richt op het

leren.”

financieel ondersteunen van projecten en het subsidiëren

Michel Nivard zit namens Fonds 1818 in

van activiteiten en initiatieven, welke leiden tot verbetering

het Leids Fondsenoverleg. “In Den Haag

van het zelfstandig wonen en welzijn van ouderen in de

zijn ongeveer vijftig fondsen actief. Daar is

Leidse regio en in ontwikkelingslanden.

al heel lang een overleg, dat moet ook wel.

In Leiden zijn veel minder fondsen.

7

De noodzaak tot een structureel overleg was er eerst niet, maar nu het er is, levert het toch absoluut meerwaarde op. Er wordt beter afgestemd, grote projecten samen opgepakt. Door de samenwerking is het

Wijken voor Kunst

gemakkelijker om cofinanciering voor elkaar

In het Community Arts project Wijken voor Kunst werken de

te krijgen van bijvoorbeeld de gemeente,

H.L. Druckerstichting, Fonds 1818, de gemeente Leiden en woning-

zoals bij het opknappen van de speeltuinen.

corporaties samen om meerjarig te investeren in wijken en buurten

We versterken elkaar en daardoor kunnen

in Leiden. Het project begon in 2009. De eerste fase loopt eind dit

we meer voor Leiden betekenen.”

jaar af. Community Arts – gemeenschapskunst – is een begrip dat kunstuitingen en mensen of gemeenschappen met elkaar verbindt. Cultuur wordt ingezet als middel om meer sociale samenhang in wijken te krijgen. Kunstenaars gaan in deze wijken

‘Die samenwerking is echt een vliegwiel.

We worden erdoor op een hoger plan getild’

aan de slag. Het is de bedoeling dat door kunst en cultuur een blijvende bijdrage wordt geleverd aan de wijk- en stadsontwikkeling.

Om optimaal te kunnen aansluiten bij wat de wijk nodig heeft, is het belangrijk om op zoek te gaan naar uitgebreide informatie uit en over de wijken. Het DNA van de wijk. De verhalen uit de wijk bieden een kapstok voor inbedding van bestaande projecten.

Voorbeelden zijn: ‘Het Kleed van Meerburg’, optredens in studentenkamers tijdens het Leidse Studentenkamerfestival, een waterkunstwerk in het Matilo Park en buurtbewoners met elkaar in contact brengen via ‘The Dog Connection’. Veel mensen laten dagelijks hun hond uit en lopen dus door hun buurtje, als je die mensen nu eens met elkaar in gesprek laat komen, is de gedachte van beeldend kunstenaar Clara van den Bosch achter dit project in de wijk Levendaal-Oost.

Wijken voor Kunst biedt ondersteuning aan plannen van bewoners­

Leidse Fondsendag

(organisaties) en kunstenaars voor culturele activiteiten en projecten

Op 19 oktober aanstaande presenteren

in de wijk. De organisatie wil eraan meewerken dat cultuur in

de Leidse Fondsen zich gezamenlijk

wijken aandacht krijgt en er een levendige, betekenisvolle plaats

op de eerste Leidse Fondsendag.

in krijgt. De ondersteuning die Wijken voor Kunst kan bieden is

Deze dag wordt gehouden in het Leidse

inhoudelijk, organisatorisch, financieel of publicitair. Het plan

Volkshuis. Bezoekers kunnen op deze

moet dan wel gaan over de buurt en met de activiteiten moeten

dag kennismaken met de diverse

verbindingen worden gelegd met andere bewoners, de omgeving,

fondsen. Ook worden er workshops

veranderingen, geschiedenis of andere wijken. Bewoners en

gegeven over fondsenwerving, crowd­

kunstenaars hebben een actieve rol bij de ontwikkeling en/of

funding en sponsoring. De deuren van

uitvoering van het plan. Projecten en activiteiten die een vervolg

het Leidse Volkshuis gaan om 13:00 uur

kunnen krijgen of leiden tot een blijvend resultaat hebben de

open en om 18:30 uur is de Leidse

voorkeur. En, ook niet onbelangrijk, Wijken voor Kunst neemt de

Fondsendag ten einde. De dag is gratis

organisatie van activiteiten niet over. Het initiatief blijft bij bewoners

toegankelijk.

en kunstenaars.

www.leidsefondsen.nl

www.wijkenvoorkunstleiden.nl

8

magazine

thema: Leidse Fondsen

‘Het winkelende publiek vindt het leuk. Het is een toegevoegde waarde’

9

In gesprek met...

Michaël Roumen Cultuurmakelaar Leiden Aan cultuur ontbreekt het in Leiden uiteraard niet. Maar

kunt boren. Juist in deze tijd van hervormingen van de

de cultuursector hing volgens cultuurmakelaar Michaël

culturele sector. Veel mensen vinden deze tijd eng,

Roumen als los zand aan elkaar. “Uit een onderzoek van

maar ik vind het juist heerlijk. Alles in beweging en we

vijf jaar geleden, waaraan ik heb meegewerkt, bleek dat

moeten kansen grijpen om er als sector sterker uit te

er meer samenhang nodig is om de cultuursector in

komen.” De intrinsieke waarde van cultuur is voor

Leiden op een hoger plan te tillen. De gemeente wilde

cultuur­makelaar Roumen het uitgangspunt. “Natuurlijk,

graag meer investeren in cultuur en wilde eerst weten

een zanger moet zingen, een acteur moet acteren, een

hoe en waar dat geld het meeste effect zou hebben.”

danser moet dansen. Maar je kunt de vraag naar cultuur

Besloten werd om te investeren in een cultuurmakelaar.

wel vergroten door buiten de bestaande kaders te kijken.”

De gemeente Leiden, de Kamer van Koophandel en

Als voorbeeld noemt de cultuurmakelaar het ‘Winkel­

Fonds 1818 participeren in dit project dat is onder gebracht

weekend’ dat hij in samenwerking met de Leidse onder-

bij het Cultuurfonds.

nemers heeft opgezet. “De Leidse winkeliers hebben

De cultuurmakelaar kreeg twee opdrachten mee:

het moeilijk omdat steeds meer mensen de winkel­

­structuur aanbrengen en meer contact leggen met de

straten links laten liggen. Er wordt nu volop geïnvesteerd

buitenwereld. “De eerste opdracht heeft mijn voorgangster

door de ondernemers om hun klanten vast te houden.”

de afgelopen drie jaar met veel succes gedaan. Zij heeft

Een aspect dat steeds belangrijker wordt, is de ‘belevings-

ervoor gezorgd dat de diverse culturele instellingen

economie’. Winkelen moet een bijzondere beleving zijn.

samen overleggen, hun publiciteit gezamenlijk afstemmen

“Daar komen wij als culturele sector om de hoek kijken.

en daar waar mogelijk samenwerken. Die samenwerking

Er wordt altijd gezegd dat kunstenaars en ondernemers

is heel belangrijk, zeker nu de overheid zich terug gaat

verschillende talen spreken. Ik zeg, ze hébben nog nooit

trekken. Samen sta je gewoon sterker, kun je bijvoorbeeld

met elkaar gesproken. Nu we wel met elkaar in gesprek

gemakkelijker fondsen aanschrijven voor subsidie.”

zijn, blijkt dat we elkaar prima begrijpen en zelfs een

Nu de onderlinge samenwerking stevig verankerd is,

gezamenlijk doel hebben. Winkeliers willen meer klanten

wordt het tijd om als culturele sector de samenwerking

in hun winkel en wij willen een ander publiek aanboren.

aan te gaan met de rest van de stad. “Dat is mijn taak

Zo is het idee ontstaan om cultuur in winkels te doen.

voor de komende jaren”, aldus Roumen. Een taak die

Elk weekend een andere discipline. De ene keer muziek,

hem op het lijf geschreven is want hij heeft zijn sporen

dan dans of toneel. Het winkelende publiek vindt het

verdiend op het zakelijke vlak van de kunst. “Ik ben een

leuk. Het is een toegevoegde waarde. Het mes snijdt

van de oprichters van het Leids Filmfestival en ben nog

aan twee kanten.”

steeds betrokken als zakelijk directeur. Ik vind het een

www.cultuurfondsleiden.nl

uitdaging om te kijken hoe je externe financiering aan

10

magazine

Deze Herfst

Buurtboerderij De Nijkamphoeve Zeven schapen, twee ezels, zes geiten, konijnen, kippen, cavia’s en zesentwintig Canadese ganzen. Dat is de levende have van Buurt­ boerderij De Nijkamphoeve. De boerderij werd in 1974 gesticht door J.A. Nijkamp, directeur van de gemeentelijke schooltuinen. Sinds deze zomer is Jan Rompa de beheerder. In een vorig leven kocht hij zware wapens in voor het Ministerie van Defensie. “Maar mijn groot­ ouders hadden een boerenbedrijf en daar heb ik als jongen heel wat werk verzet.”

Op 17 juli j.l. kreeg Jan Rompa van de vorige beheerder, Jan den Brabander, de sleutels van Buurtboerderij De Nijkamphoeve overhandigd. De gemeente besloot eind vorig jaar te stoppen met

nuttigen. De Nijkamphoeve is beslist niet de enige stadsboerderij

de exploitatie van twee van de in totaal twaalf stadsboerderijen.

die wordt gered. Hoeve Bijdorp in Loosduinen is geadopteerd door

De keuze viel op de twee minst bezochte stadsboerderijen: Hoeve

de Parnassia Bavo Groep, een instelling voor geestelijke gezondheids-

Bijdorp in Loosduinen en De Nijkamphoeve in Escamp.

zorg. “Ze maken er een zorgboerderij van. In een grote stad als

Buurtbewoners besloten de zorg voor de boerderij van de gemeente

Den Haag moet je het groen koesteren. De boerderijen zijn een

over te nemen. Een ontwikkeling die vaker voorkomt nu de overheid

oase van rust en dat niet alleen, het is ook cultureel erfgoed”, vindt

zich terugtrekt. “Onze boerderij ligt heel idyllisch verscholen in het

Jan Rompa.

groen. Daardoor weten helaas te weinig mensen hem te vinden.”

Bij De Nijkamphoeve hebben ze er het volste vertrouwen in dat ze

Maar de mensen die er komen, bleken zeer verknocht te zijn aan hun

het redden. “Je moet samenwerken en creatief zijn om dingen voor

boerderij. In oktober 2011 bracht wethouder Sander Dekker het

elkaar te krijgen. Leerlingen van het VMBO Johan de Witt komen

slechte nieuws. Er werd een handtekeningenactie gehouden en een

bij ons nu het achterstallig onderhoud aan de boerderij en het erf

actiegroep gevormd. “Omdat je als actiegroep geen rechtspersoon

wegwerken. Het mes snijdt daarbij aan twee kanten, zij zijn ook

bent, hebben we er heel snel de Stichting Vrienden van De Nijkamp­

geholpen met een werkervaringplek.” Plannen voor de toekomst

hoeve van gemaakt. Een stichting met slagkracht. In korte tijd werden

zijn er genoeg. “We willen ook de hobbytuin die bij het complex van

een paar honderd donateurs geworven. “Variërend van particulieren

De Nijkamphoeve hoort, overnemen en omvormen tot schooltuintjes.

die ons steunen met een paar euro per maand tot het Haga Ziekenhuis.

Tuinieren is in en het is voor kinderen heel goed om niet alleen maar

Wij zitten in hun achtertuin en medewerkers van het ziekenhuis

met hun hoofd in de virtuele wereld te zitten, maar ook eens met

nemen de boerderij op hun wandeling in de lunchpauze regelmatig

hun handen in de modder te wroeten.”

mee.” Binnenkort kunnen ze er ook een kop koffie of thee en een tosti

www.nijkamphoeve-moet-blijven.nl

11

vitrine Haagse Grachtenpracht De Haagse grachten speelden op 31 augustus en 1 september de hoofdrol in de ‘Haagse Grachtenpracht’; een theatrale ontdekkingsreis over water. Tijdens deze rondvaart van twee uur kon het publiek kennismaken met diverse Haagse culturele instellingen en kunstenaars. Zo waren er korte acts van Yvonne Keuls, slagwerkgroep Percossa, theatergroep Rabarber, stadsdichter Harry Zevenbergen en de dansers van Lonneke van Leth. Op verschillende plekken werd de geschiedenis op ludieke wijze tot leven gebracht. Dit project was een initiatief van Lonneke van Leth Producties in samenwerking met de Ooievaart. www.balletvanleth.nl

Vivaldi en het geheim van de nachtegaal ‘Vivaldi en het Geheim van de Nachtegaal’ is een symfonische voorstelling voor basisschoolleerlingen in Pijnacker-Nootdorp en Noordwijkerhout. Het vertelt het spannende verhaal van een weesmeisje dat terecht komt op de ‘Ospedale della Pieta’ in Venetië, waar de muziekleraar niemand minder is dan Don Antonio Vivaldi zelf.

Carnaval in Venetië, achtervolgingen door de grachten in gondels, een Stradivarius die op de grond valt – uiteindelijk is de nachtegaal op haar zegelring de sleutel van het mysterie… Op een speelse manier worden de kinderen bekend gemaakt met de meest bekende composities van Vivaldi. De voorstellingen door het symfonieorkest van de Stichting Educatieve Orkest Projecten zijn in het najaar te zien. www.koorbegeleidingen.nl

Schelpenpad door het Overbosch De vrijwilligers van Vrienden van het Overbosch hebben zich ontfermd over het laatste stuk historisch bosgebied van Voorhout. Deze groep bevlogen inwoners wil het bos behouden, onderhouden en verbeteren.

In augustus is door het bos een schelpenpad aangelegd zodat inwoners met een rollator of kinderwagen ook na slecht weer een wandeling kunnen maken. Om zoveel mogelijk rekening te houden met de natuur en haar bewoners is het werk buiten het broedseizoen uitgevoerd. De stichting hoopt dat het parkbos nu door een breder publiek bezocht gaat worden en het weer een vanzelfsprekende plek wordt voor de Teylingers. www.vriendenvanhetoverbosch.nl

12

magazine

TEDxDelft Op 5 oktober 2012 staat het Aula Congres Centrum van de TU Delft de hele dag in het teken van Technologie, Entertainment en Design (TED). Deze populaire bijeenkomsten moeten de studenten inspireren tot nieuwe, creatieve denkbeelden. Sprekers vanuit de hele wereld delen hun visie en hun ideologische, wetenschappelijke en artistieke ideeën. Het thema dit jaar is ‘Never Grow Up’. Blijf je verwonderen over de wereld, blijf vragenstellen en denk terug hoe je als kind tegen de wereld aankeek. TED is een organisatie gericht op ‘Ideas Worth Spreading’. TEDx evenementen worden onafhankelijk georganiseerd in samenwerking met vrijwilligers, naar het voorbeeld van TED. www.tedxdelft.nl

Educatieve kunstbij Steeds vaker komen kinderen met hun ouders of schoolklassen een kijkje nemen op de bijenstand van Landgoed Reigersbergen.

De vrijwilligers van de Imkersvereniging Den Haag e.o. geven tekst en uitleg en leiden de bezoekers rond. Om het werk te vergemakke­ lijken en duidelijker uitleg te kunnen geven, is een kunstenaar gevraagd een educatieve kunstbij te ontwerpen waarmee kinderen actief aan de slag kunnen. De kunstbij van 1,5 meter kan als het ware worden aan- en uitgekleed zodat de kinderen ook inzicht krijgen in de lichaamsbouw van de bij. www.bijenhoudendenhaag.nl

Theater Inloophuis Haaglanden Inloophuis Haaglanden en het Segbroek College gaan samen een theatervoorstelling maken. Het wordt een voorstelling voor en door jongeren die te maken hebben met kanker. De basis voor het stuk wordt gevormd door interviews die de leerlingen van de theaterklas houden met jongeren in het inloophuis. De acteurs maken vaak onuitgesproken gevoelens en gedachten zichtbaar, afgewisseld met humor en muziek. Het doel is kanker bespreekbaar maken en meer begrip creëren voor wat er speelt bij jongeren in deze moeilijke situatie.

De voorstelling zal in het voorjaar gespeeld worden op scholen en in theaters. www.inloophuishaaglanden.nl

Muziekconcours voor jongeren De Stichting Rijnlands Muziek Concours verzorgt op 9, 10 en 11 november een jeugdmuziekconcours in Leiden. Jonge muzikanten kunnen hier hun eerste podiumervaring opdoen. Iedereen kan meedoen, individueel of als groep. De eerste twee dagen kunnen de muzikanten hun talenten tonen aan een professionele jury. De zeven overgebleven kandidaten nemen het vervolgens tegen elkaar op tijdens de finaledag. Als troostprijs is er voor elke deelnemer een oorkonde met een uitgebreid verslag van hun prestaties. www.rijnlandsmc.nl

13

Museumnacht Delft De Museumnacht Delft opent op 26 oktober met een speciaal kinderprogramma. In het Science Centre vertellen lichtelijk wereldvreemde wetenschappers over hun ontdekkingen en kunnen kinderen naar hartenlust experimenteren. Op het Sint Agathaplein is een krachtige audiovisuele performance met live muziek en op het Vesteplein wordt er ter plekke architectuur gemaakt door het publiek. Dit jaar zijn er ook weer ‘Tussenruimtes’, leegstaande winkelpanden waar jonge kunstenaars exposeren. In één van deze ruimtes is het ‘Oploscafé’ gevestigd. In een spelshow lossen ontwerpers de problemen van het publiek op en kom je te weten hoe een ontwerper denkt en werkt. www.museumnachtdelft.nl

Kinderboekenparade Het Kinderboekenmuseum in Den Haag sluit op 14 oktober de Kinder­boekenweek feestelijk af met de Kinderboekenparade.

Literaire beleving, meet & greets met schrijvers en zelf verhalen maken, staan centraal tijdens dit festival. Het thema is Hallo wereld… dit ben ik. Laat zien wie je bent. Er zijn tekendemonstraties, workshops, muziekoptredens en literaire acts. Circa dertig schrijvers en illustratoren zijn aanwezig, onder wie publiekslievelingen Paul van Loon en Jacques Vriens. Ook de makers van het Prentenboek van de Kinderboekenweek, Edward van de Vendel en Fleur van der Weel en de helden Kikker en Dikkie Dick zijn van de partij. www.kinderboekenmuseum.nl

Help de Spinsels overleven!

In aanloop naar de herfstvakantie maken kinderen in verschillende buurthuizen en BSO’s in Den Haag Spinsels. Spinsels zijn griezelige wezens die met uitsterven worden bedreigd. Door het maken van nieuwe Spinsels behoeden kinderen het schepsel van uitsterven.

In de herfstvakantie wordt de kudde Spinsels ceremonieel uitgezet in het Atrium van het stadhuis. Het doel van dit project is zo veel mogelijk kinderen, uit zo veel mogelijk buurten van Den Haag kennis te laten maken met beeldende kunst en te laten filosoferen over natuurbehoud en evolutie. www.playart.nl

Jong Diligentia Lezing Op 8 oktober 2012 zijn leerlingen van het Voortgezet Onderwijs (havo/vwo) van harte welkom op de Jong Diligentia Lezing in Den Haag. Tijdens deze lezing wordt uitgelegd hoe sterrenkundigen willen gaan onderzoeken of er op andere planeten ook leven voorkomt.

Weten we wel hoe dat leven eruit zou zien en waar we naar moeten zoeken? De lezing ‘Exoplaneten en de zoektocht naar buitenaards leven’ wordt gehouden door Prof. dr. I.A.G. Snellen. De Stichting tot Steun aan de Koninklijke Maatschappij voor Natuurkunde hoopt met deze lezing leerlingen te interesseren voor de bètavakken. www.natuurwetenschappen-diligentia.nl

14 14

magazine

terugblik Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 ­steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken?

We kijken terug naar…

Ansje Tweedehansje Ze zag het in de sociale pensions dagelijks gebeuren.

klanten in de winkel”. Een aantal vrijwilligers was in

Voormalig dak- en thuislozen die daar maar de hele dag

bezit van rijbewijs en rijervaring en gebruikte geen drank

koffie zaten te leuten en te hangen. Niet goed voor een

of drugs. “Zij reden onze bus om spullen op te halen of

mens. “Zeker niet als je nog prima kunt werken.”

te brengen.” Maar die bus was zó gammel, dat buiten

Daarom besloot Gera Fokkens twee jaar geleden tot het

de stad rijden ermee eigenlijk onverantwoord was.

oprichten van Stichting Ansje Tweedehandsje. Een kring­

“Daardoor kwam onze kringloopwinkel eigenlijk niet

loopbedrijfje in de Merwedestraat in Den Haag.

goed van de grond”, vertelt Gera. Ze trok de stoute

Vernoemd naar het stripfiguurtje uit vrouwenblad Opzij.

schoenen aan en diende een aanvraag in bij Fonds 1818.

“Het is een werkervaringplek voor mensen die hun leven

“Aanvankelijk voor iets anders dan een nieuwe bus,

weer op de rails willen krijgen. En we gunnen spullen

maar adviseur Anne de Raaf was zo enthousiast over

ook een tweede leven.” Ansje Tweedehansje biedt leuke,

Ansje Tweedehandsje dat ze ons aanraadde om meteen

goede spullen zoals kleding, fietsen en meubels. “Tegen

een aanvraag in te dienen voor een nieuwe bus.” Die

geringe vergoeding brengen wij het bij klanten thuis.

aanvraag werd gehonoreerd. De chauffeurs van Ansje

Ook ontruimen we huizen. We maken woningen snel

Tweedehandsje rijden nu trots rond in een Mercedes

en discreet schoon en leeg en we hebben een naai- en

sprinkler met laadklep. “Een halve vrachtwagen, er kan

herstelatelier.” Ansje Tweedehansje heeft geen winst-

achttien kuub in”, vertelt Gera. “Het is echt onze redding,

doelstelling. “Wij ondernemen op een maatschappelijk-

zonder die bus waren we al failliet geweest. Nu draaien

en milieuverantwoorde manier door inzet van mensen

we als een tierelier. Steeds meer mensen weten ons

uit speciale doelgroepen.”

te vinden.”

Helaas kwam het kringloopbedrijfje maar moeilijk van

www.ansjetweedehandsje.nl

de grond. “We hadden wel veel vrijwilligers, maar amper

cursussen 2012

15

Om de deskundigheid van vrijwilligers te bevorderen, biedt Fonds 1818 diverse workshops, cursussen en ­kennisbijeenkomsten aan. Deze activiteiten zijn bestemd voor vertegenwoordigers van organisaties die hoofd­ zakelijk met vrijwilligers werken en in potentie met succes een aanvraag kunnen indienen bij Fonds 1818.

Alle cursussen zijn gratis.

Workshop Fondsenwerving

Media en Communicatie in de praktijk

voordekunst

In een middag maakt u kennis met de

Zorgen dat uw organisatie goed over het

Fonds 1818 werkt samen met voorde-

wereld van de fondsen, leert u hoe u

voetlicht komt is belangrijk. Alleen dan

kunst. Dit partnerschap op het gebied

een fonds zoekt dat bij uw project past

trekt u publiek en nieuwe vrijwilligers

van crowdfunding in de creatieve sector

en oefent u met het schrijven van een

of bent u aantrekkelijk voor sponsoren.

lanceren we met een workshop en een

donatieaanvraag.

5W leert u hoe een communicatieplan

feestelijke aftrap. Crowdfunding is het

13 dec Den Haag

te schrijven en u te presenteren aan

vinden van publiek dat bereid is om voor

de media.

een bijzonder of aansprekend project

Workshop Projectplan schrijven

12 en 26 nov Leidschendam-Voorburg

geld in te leggen. Het internetplatform

Aan de basis van ieder project ligt een

20 en 27 nov Pijnacker-Nootdorp

voordekunst.nl helpt u daarbij.

4 okt Den Haag

projectplan. Hoe zet u uw ideeën om in duidelijke doelen, afspraken en acties.

Bezuinigingen? Hoe nu verder…

Fonds 1818 ontwikkelde hiervoor een

In een serie van vier workshops nemen

Leidse Fondsendag

speciaal format.

de adviseurs van Blauwe Noordzee uw

Alle fondsen in Leiden presenteren zich

1 en 22 nov Leidschendam-Voorburg

organisatie met u onder de loep. Wat zijn

deze dag aan de bevolking van de stad.

de sterke en zwakke punten, hoe bepaalt

Het is een middag vol presentaties,

Social Media: Twitter, LinkedIn, ­Facebook

u uw strategie voor de toekomst, zijn

work­shops en optredens. Natuurlijk

uw plannen wel haalbaar en hoe werft

kunt u de vertegenwoordigers van de

ze zijn bijna niet meer weg te denken.

u nieuwe inkomsten?

diverse fondsen ontmoeten en uw

Maar hoe gaat u als vrijwilligers­

6 en 27 okt, 10 nov en 1 dec Delft

plannen voorleggen.

19 okt Leiden

organisatie hiermee om? U leert alle ins en outs van de sociale media.

30 okt Den Haag

Tijden, locaties en aanmelden via www.fonds1818.nl onder cursussen.

algemene informatie over Fonds 1818 Colofon

Aanvraagprocedure

Meer informatie

Fonds 1818 Magazine is een uitgave van Fonds 1818 en verschijnt vier maal per jaar.

Aanvragen voor een donatie kunnen ruim voor aanvang van het project schriftelijk bij Fonds 1818 worden ingediend. Fonds 1818 geeft alleen donaties aan stichtingen of verenigingen.

De behandeling van uw aanvraag duurt 6 tot 8 weken.

Heeft u vragen over de criteria voor een donatie, over het opstellen en indienen van een aanvraag bij Fonds 1818 of over fondsenwerving in het algemeen?

Kijk dan op www.fonds1818.nl of neem contact op met onze afdeling Communicatie op 070 375 49 57 of info@fonds1818.nl

Redactie: Corien Bosch Redactionele ondersteuning: Martine Vinkesteyn Interviews: Floor de Booys Fotografie: Eva Hofman, Inge Stolwijk en diverse fotografen en bruikleen­gevers van de beschreven projecten Concept en vormgeving: Ontwerpwerk Lithografie en druk: Drukkerij ANDO, Den Haag

<24 Voor jongeren tot 24 jaar geldt een speciale, eenvoudige procedure.

Deze jonge aanvragers hoeven voor een donatie tot € 3.000,- geen stichting of vereniging te zijn!

Voor meer informatie: www.fonds1818-24.nl Volg Fonds1818<24 ook op Facebook en Twitter.

Wilt u het Fonds 1818 Magazine ieder kwartaal ontvangen? Stuur dan een e-mail met uw adres­ gegevens naar info@fonds1818.nl of meld u aan via de website. Een abonnement is gratis.

16

A Meezing Kerst Wat is er mooier dan in de kerst­tijd uit volle borst

enorm aan popu­lariteit en werd De Agnes te klein.

­meezingen met alle kerstliederen? In de Grote Kerk in

Vandaar dat dit jaar weer in de Grote Kerk wordt

Den Haag kan dat op vrijdag 14 december tijdens de

gezongen.

A Meezing Kerst. In de kerk is plaats voor 750 ouderen uit de Haagse regio. Een deel komt met bussen vanuit

Om alles in goede banen te leiden en in de pauze ieder-

de verzorgingshuizen maar ook individuele ouderen zijn,

een te voorzien van erwtensoep, zijn veel vrijwilligers

eventueel met begeleiding, van harte welkom.

nodig. Dit jaar helpen medewerkers van de gemeente

De Boodschappen begeleidingsdienst BBD en Haga­

Den Haag, Shell en Fonds 1818 mee. Via het project

cantare verzorgen de A Meezing Kerst alweer voor de

‘Op Stap met Oma’ kan de A Meezing Kerst rekenen

negende keer. De eerste editie was ook in de Grote Kerk

op de inzet van een klas basisscholieren.

maar het aantal bezoekers was toen nog wat beperkter.

Daarom werd uitgeweken naar de Agneskerk aan de

Wilt u er dit jaar bij zijn? Meld u dan vooraf wel aan

Beeklaan. In de loop der jaren won het evenement

bij de BBD op 070 364 66 61.

kijk op www.fonds1818.nl

Hillegom

Noordwijk

Noordwijker hout Lisse

Fonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele Teylingen

projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden en de Bollenstreek.

Katwijk

Oegstgees t

U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat

Leiden

nodig is. Dankzij u worden woonwijken weer leefbaar,

W assenaar Voor schoten

leren allochtone vrouwen fietsen, worden monumenten gerestaureerd, worden er theatervoorstellingen gemaakt, leren jongeren met elkaar discussiëren en kunnen met

LeidschendamVoorburg

Den Haag

olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u van

Den Haag

harte uit om uw ideeën en projecten met ons te delen.

U het project, wij het geld.

RIVIERVISMARKT 4

POSTBUS 895

2513 AM DEN HAAG

2501 CW DEN HAAG

070 364 11 41

INFO@FONDS1818.NL

Rijswijk PijnackerNootdorp Delft

Midden Delfland

Zoeterwoude

Zoetermeer

Leiderdor p