Fonds 1818 magazine - april 2014

#2 2014 THEMA CROWDFUNDING • In gesprek met... Derk Hazekamp Deze Lente: Waterwerken • Terugblik: Honing Bank • Win je eigen videoclip

2

magazine

actueel Mauritshuis bouwt aan een duurzame toekomst

oorspronkelijk uit de favelas in Brazilië en is al honderden

Het Mauritshuis gaat renoveren én uitbreiden tegelijk.

keren gespeeld, van Londen tot Montenegro en van

Het tegenovergelegen pand, Plein 26, wordt bij het

Curaçao tot Amsterdam. Gemiddeld doen 75 tot 100

museum getrokken. Beide panden worden door een

mensen mee aan een Oasis Game. Bijzonder is dat het

ondergrondse foyer met elkaar verbonden. Plein 26 wordt

resultaat van een Game bij het begin nog niet bekend is.

een cultureel centrum waar de beleving centraal staat.

Het geeft de bewoners een gevoel van eigenaarschap

Het is een omvangrijke operatie waarmee het Mauritshuis

en van verantwoordelijkheid voor hun leefomgeving.

in één keer voldoet aan alle eisen die in deze tijd aan een

www.elosnederland.nl

museum worden gesteld. Duurzaamheid is daarbij een van de sleutelwoorden. Een derde van de bijdrage van

Elektriciteitsfabriek: Generator Strandbeest

Fonds 1818 is voor innovatieve led-verlichting. In een

De elektriciteitsfabriek aan het De Constant Rebecqueplein

vroeg stadium is het fonds betrokken bij de verbouwings-

levert nog dagelijks stroom aan Haagse huishoudens.

plannen. Tjeerd Deelstra, de externe duurzaamheids­

Maar een deel van het industriële gebouw – de voormalige

adviseur van Fonds 1818, begeleidde het Mauritshuis

turbinehal – staat al dertig jaar leeg. In deze ruimte wil

daarin. Er is gekozen voor een plan waarbij het geëxpo-

de Haagse Stichting Electriciteitsfabriek met bijzondere

seerde helemaal tot zijn recht komt en waarmee tevens

producties culturele energie opwekken. De stichting

een forse energiebesparing kan worden gerealiseerd.

werkt hiervoor samen met kunstenaars. Onder anderen

Het Mauritshuis kan dankzij de bijdrage van Fonds 1818

met de Haagse kunstenaar en uitvinder Theo Jansen.

een nieuwe duurzaamheidsstandaard voor musea

Hij maakt stranddieren van elektriciteitsbuis, die hij in

neerzetten.

elkaar zet met papiertape, tie-wraps en draad. ’s Zomers

www.maurtishuis.nl

wandelen de dieren, gedreven door de wind, langs de vloedlijn van Scheveningen. Voor het project ‘Generator

Oasis Game Moerwijk: dromen realiseren

Strandbeest’ verplaatste de kunstenaar in januari de

De Oasis Game is een speelse, zesdaagse buurtinterventie

hele inventaris van zijn buitenwerkplaats in Ypenburg

verdeeld over twee weekenden. Deze zal plaatshebben

naar de elektriciteitsfabriek. Tot half maart bouwt hij

in de weekenden van 9, 10, 11 mei en 16, 17, 18 mei in

aan een nieuw werk: de Anamaris Suspendisse.

de Haagse Moerwijk. Tijdens het eerste weekend gaat

Van half maart tot begin mei is er een tentoonstelling

een kerngroep van bewoners de buurt in. Zij verzamelen

waarop de evolutie van zijn strandbeesten is te zien.

de dromen van bewoners. Dat kan een speeltuin zijn,

De winterproductie wordt op 3 mei afgesloten met een

meer groen op straat, een mooie schildering of wat dan

parade naar het zomerverblijf de Fuut aan zee. De wind

ook. Op zondagavond komen zo veel mogelijk bewoners

zal dan leren of de kudde weer meer op eigen poten

samen om hun droom in een maquette te knutselen.

kan staan. Tijdens de tentoonstellingsperiode geeft

Een jury kiest vervolgens welke droom als ‘Oase’ zal

Theo Jansen dagelijks een rondleiding en workshops.

worden gerealiseerd. Dit gebeurt in het tweede weekend

www.electriciteitsfabriek.nl

met, voor en door de bewoners zelf. De Oasis Game komt

3

beste lezer, In de fondsenwerving lijkt crowdfunding het nieuwe toverwoord. Een paar jaar geleden waaide het fenomeen over uit de Verenigde Staten. Idee is om de massa – the crowd – te mobiliseren om geld in te zamelen voor je project. Op die manier is natuurlijk geld in te zamelen maar ook draagvlak te creëren voor de plannen.

Want, iemand geeft alleen geld voor een project dat hij interessant vindt.

Bij Fonds 1818 vinden we dat draagvlak erg belangrijk en hechten we veel waarde aan een zekere mate van ondernemerschap. Dat wil zeggen: iemand laat de financiering van zijn project niet alleen afhangen van fondsen en ­subsidies, maar gaat zelf ook de boer op. Twee jaar geleden begonnen we met een partnership met voordekunst.nl voor creatieve projecten. In veel gevallen verdubbelen we de opbrengst van de crowdfunding. Inmiddels doen we dit ook met projecten die via andere platforms crowdfunden of die het op eigen gelegenheid doen. Van een experiment is het een volwaardige tak van ­co-financiering geworden. In dit Magazine delen inmiddels ervaren crowd­ funders hun ervaringen.

Voor op dit Magazine ziet u het Strandbeest in aanbouw. In de oude generatorhal van de Haagse elektriciteitsfabriek bouwde kunstenaar Theo Jansen aan zijn beesten van elektriciteitsbuizen. In mei wandelen ze door de stad naar het strand. Op de achterpagina aandacht voor een actie van Fonds 1818<24: ‘Win je eigen videoclip’ voor regionale muzikanten en filmmakers. Natuurlijk verder ook veel grote en kleine projecten uit de hele regio.

Michel Nivard Fonds 1818

Generator Strandbeest

inhoud 2

Actueel: lopende projecten

11 Vitrine: Diverse projecten in het kort

3 Voorwoord en inhoud

14 Terugblik: Honing Bank

4 Thema: Crowdfunding

15 Cursussen in 2014

8 In gesprek met: Derk Hazekamp

16 Win je eigen videoclip

10 Deze Lente: Waterwerken

Crowdfunding

4

magazine

thema:

Crowdfunding ‘Eerst zaaien voor je kunt oogsten’ exemplaren gedrukt en in het voorjaar van 2013 werd het

Crowdfunding is in 2010 vanuit Amerika naar Nederland overgewaaid. Het is een nieuwe financieringsvorm voor projecten. Sinds 2012 werkt Fonds 1818 samen met het crowdfundingplatform Voordekunst. Het fonds verdubbelt het bedrag. Er zijn mooie dingen tot stand gekomen.

Maar crowdfunding is géén wondermiddel.

eerste exemplaar door schrijver/dichter Nico Dijkshoorn overhandigd. “Hij is een vaste klant van de fietsenmaker.”

De fietsenmaker werd met een fotosessie en een signeer­ sessie flink in het zonnetje gezet. “Het is de tweede natuur van veel ondernemers om hun klanten centraal te stellen. Met dit project draaiden we de rollen een keer om.” En het werkt. De fietsenmaker krijgt nu vragen over zijn hobby’s. Ook de slager heeft andere gesprekken met zijn klanten. “Tijd voor een liefhebberij heeft hij niet.

Zijn werk is zijn hobby. Hij had een leidinggevende functie

Zonder crowdfunding was het project ‘Ik zie u vaker

bij een groot bedrijf en was eigenlijk helemaal niet van

dan mijn moeder’ van de Leidse theatermaker

plan om het slagersvak in te gaan. Maar toen de familie­

Kristel Boekhorst waarschijnlijk niet van de grond

zaak zonder opvolging zat, besloot hij het mes er toch

gekomen. Het begon met een droom. “Ik droomde over

in te zetten. Ook omdat het slagersbestaan beter te

de Chinees waar ik regelmatig afhaal. Ik realiseerde me

combineren was met de komst van zijn kinderen. Want

dat ik hem misschien wel vaker zie dan mijn moeder,

zijn eigen vlees en bloed, daar wil hij graag veel tijd aan

maar eigenlijk niets van hem weet. Zo is dat ook met de

kunnen besteden”, vertelt Boekhorst. Ze was vaak geroerd

bakker, de slager, de groenteboer en de fietsenmaker

door de kleine, persoonlijke dingen. “Als je weet dat je

waar je vaak komt en aan wie sommige mensen hun hele

slager een heel betrokken vader is, dan kijk je toch weer

hebben en houden vertellen. Maar de ondernemers

anders naar hem.”

blijven zelf op de achtergrond. Er is geen wisselwerking.”

En de man van haar afhaalchinees? “Die blijkt in zijn

Het bracht de theatermaker op een idee. Ze wilde de

schaarse vrije tijd fanatiek aan schietsport te doen.”

levensverhalen, hobby’s en dromen van de winkeliers in

Met crowdfunding bereikte Boekhorst minder mensen

de Leidse binnenstad optekenen en er albums van maken

buiten haar netwerk dan ze had gehoopt. Het streef­

die bij de betreffende ondernemer verkrijgbaar zijn.

bedrag werd wel gehaald. “Een gunstig neveneffect was

Een verrassend concept waaraan 21 winkeliers graag

dat de pr rondom het project een flinke boost kreeg.

meewerkten. De financiering was iets lastiger te regelen.

Als tegenprestatie kregen de mensen die in het project

Boekhorst dacht al snel aan crowdfunding – met de

investeerden een goodybag met 21 producten van de

klanten van de winkeliers als potentiële funders – maar

deelnemende winkeliers.”

om daaraan te beginnen moest ze een stichting oprichten.

Boekhorst is alweer bezig met een volgend project, dat

“Een beetje onzin voor één project. Daarom heb ik

volgend jaar zomer van start moet gaan. “Ik wil Leidenaren

meegelift met de Leidse culturele stichting Peen en Ui.”

een vakantie in eigen stad aanbieden en hoop deze keer

Een constructie die ze andere initiatiefnemers ook kan

voor crowdfunding te mogen aansluiten bij de stichting

aanraden. De albums werden in een oplage van 1500

Vrije Tijd en Toerisme.”

5

voor crowdfunding in aanmerking komen, zijn cultureel.” Fonds 1818 nodigde Roy Cremers, initiatiefnemer van Voordekunst.nl, uit om te komen vertellen hoe crowdfunding in zijn werk gaat. “Hij was ook op zoek naar extra investeringsgeld. Dus onze samenwerking is een goed voorbeeld van een win-winsituatie”, vertelt Nivard. Hoe werkt het? Op www.voordekunst.nl kan iedereen een cultureel project presenteren, van professional tot amateur. Het aanmelden van een plan is kosteloos. Organisaties betalen 7% administratiekosten over de opbrengsten. Als het project geschikt wordt bevonden voor crowd­ funding, wordt in overleg besloten wanneer het project live gaat.

Hiervoor is een startbijdrage verschuldigd van honderd euro.

Er wordt van de projecthouder verwacht dat deze veel energie steekt in zijn of haar crowdfundingactie.

‘Geroerd door de kleine, ­persoonlijke dingen’ Filmpje Ook moet er een promotiefilmpje worden gemaakt. Dit kan kosten met zich meebrengen. Harry Zevenbergen, van de Haagse stichting Stadsdichter, raadt iedereen aan om meteen een goed filmpje te (laten) maken. “Ga niet zelf klooien met mobiele telefoons. Grote kans dat het wordt afgekeurd. Een goed filmpje is het halve werk.”

Twee jaar geleden kreeg hij voor het eerst met crowdfunding te maken voor het financieren van het festival Poëzie aan de Waterkant.

“In verband met bezuinigingen kregen we geen subsidie meer van Slager Daan van der Zon

de gemeente. We moesten op zoek naar andere manieren om aan geld te komen. We hadden gehoord van Voordekunst en zo is het

Platform

balletje toen gaan rollen.” Zevenbergen is enthousiast over crowd-

Het crowdfundingplatform Voordekunst werd in november 2010

funding. “Het levert veel publiciteit op en je betrekt mensen actief

opgericht door het Amsterdamse Fonds voor de Kunst. Het was het

bij de voorstelling. Maar het kost wel heel veel tijd. Je moet zaaien

eerste platform voor crowdfunding voor kunstprojecten in Nederland.

voor je kunt oogsten.” Lastig vond hij het om het streefbedrag vast

Het begon met zes Amsterdamse projecten, maar heeft nu een

te stellen. “De eerste keer liep het storm en zaten we zó op de

landelijk karakter. Er zijn de afgelopen vier jaar 574 projecten

1.500 euro. De tweede keer namen we daarom een hoger bedrag,

succesvol gefinancierd, er lopen nog 76 projecten en 159 projecten

2.500 euro, maar toen liep het veel moeizamer. Als je je streefbedrag

hebben hun financiering niet voor elkaar gekregen, blijkt uit een

niet haalt, wordt het ook niet verdubbeld. Het is dus belangrijk om

meta-evaluatie van Fonds 1818 van januari 2014. “Wij besloten in

goed in te schatten voor welk bedrag je gaat. Daarvoor moet je weten

2012 als een van de eerste fondsen om iets met crowdfunding te

wie je potentiële crowdfunders zijn. “Bij ons was dat toch een relatief

gaan doen omdat we op die manier nieuwe doelgroepen konden

kleine groep. Van de driehonderd bezoekers van het festival hebben

bereiken. Mensen die niet zo snel een officiële aanvraag bij ons

er vijftig à zestig een bijdrage gegeven.” Een les die Zevenbergen

fonds doen. Andersoortige projecten. Onze inzet is dat we het opge-

ook heeft geleerd, is dat je crowdfunding niet te vaak moet inzetten.

haalde bedrag verdubbelen”, vertelt Michel Nivard, de crowdfunding­

“De tweede keer liep het veel minder omdat de nieuwigheid eraf was.

specialist van Fonds 1818. Maar waarom het wiel opnieuw uitvinden?

Je moet het gericht inzetten.” Een andere tip die Zevenbergen graag

Daarom klopte Nivard aan bij Voordekunst. “De meeste projecten die

wil geven, is dat je mensen niet te veel moet lastigvallen met de

magazine

6

thema: Crowdfunding

De kosten die de aanvragers hebben gemaakt bij de 22 geslaagde projecten komen uit op 22.857,05 euro. In de kosten zijn niet de circa 1375 vrijwillige uren verwerkt die zijn besteed aan crowdfunding.

Concluderend kan worden gezegd dat 70 procent van de opbrengst

crowdfunding. “Niet iedereen vindt het prettig om elke dag updates

van crowdfunding daadwerkelijk ten goede komt aan de projecten.

op zijn smartphone of computer te krijgen. Doe dat met mate. Wij

Bij 8 van de 22 geslaagde projecten is meer dan het streefbedrag

voelden ons daar niet prettig bij en hebben gekozen om spontaan

opgehaald.

creatieve acties te doen. Bijvoorbeeld gedichten voordragen tussen de beelden op het Lange Voorhout. Op die manier kun je ook aandacht

‘Indische Tantes’

genereren voor crowdfunding. Dat beviel ons beter dan mensen de

De crowdfunding voor het beeldje ‘Indische Tantes’ – een initiatief van

hele tijd virtueel lastig te vallen.”

de Haagse schrijfster Yvonne Keuls – was een van deze geslaagde projecten. Doen Evenementen haalde ruim vijftienhonderd euro meer

Valkuil

op. Michel Nivard: “Fonds 1818 heeft er bewust voor gekozen om de

De valkuil van crowdfunding is dat het wel eens wordt gezien als

financiële overschotten niet terug te vragen. In de praktijk blijkt dat

wondermiddel. Daarom is een goede begeleiding van de project-

deze gelden heel goed worden ingezet. In dit specifieke geval voor het

houders belangrijk, weet Michel Nivard. “Crowdfunding werkt, maar

onderhoud van het beeld. Het beeldje van de ‘Indische Tantes’ werd

het kost veel tijd en energie. Het werkt niet als maar één iemand in

op 5 oktober 2013 onthuld op het Frederik Hendrikplein. Den Haag

de organisatie zich ermee bezighoudt. Het is meer dan alleen het

wordt ook wel de Indische hoofdstad van Nederland genoemd. Maar

bijhouden van de Facebook-pagina en mailtjes versturen. Iedereen

de typische Indische tantes – zoals Wieteke van Dort ze speelt –

moet er actief tegenaan. Iedereen moet in zijn sociale netwerk gaan

verdwijnen uit het straatbeeld. Daarom was het tijd voor een eer­

vragen om een bijdrage. Het is een olievlek die zich moet uitbreiden.”

betoon aan de generatie die vanuit Nederlands-Indië in ons koude

Het vaststellen van het streefbedrag is ook heel belangrijk. “Het moet

kikkerlandje terechtkwam en zich maar moest zien te redden. Het

enigszins in verhouding staan tot de hoeveelheid tijd en energie die

beeldje voorziet duidelijk in een diepgevoelde behoefte. “Er liggen

je in de actie stopt. Als je honderd uur werk hebt aan het binnen­

altijd bloemen bij de Indische Tantes”, vertelt Herbert Boerendonk

halen van duizend euro, dan heb je misschien wel je streefbedrag

van Doen Evenementen. Yvonne Keuls benaderde hem om crowd-

gehaald, maar is de actie toch niet succesvol. Over het algemeen

funding voor het beeld te doen. “Het beeld is gemaakt naar een foto

kun je zeggen dat vanaf 2500 euro de inspanning en de opbrengst

van Loek Borst. Het hielp bij de crowdfunding enorm dat zij beiden

in verhouding zijn.”

bij een breed publiek bekend zijn.” Daarnaast was de doelgroep

Uit de meta-evaluatie blijkt dat Fonds 1818 in de periode van juni 2012

ook duidelijk afgebakend. “We hebben ons toch vooral gericht op de

tot november 2013 een bedrag heeft toegezegd van 101.505 euro

Indische gemeenschap in Den Haag. Die is behoorlijk hecht. Twee

voor verdubbeling of bonus van 22 geslaagde crowdfundingacties.

nichtjes van Yvonne Keuls hebben me geholpen door hun netwerk

7

beschikbaar te stellen. Yvonne heeft op de Pasar Malam en bij al haar

getwitterd en drie filmpjes gemaakt. We hebben de crowdfunding

andere publieke optredens flyers uitgedeeld.” Al deze inspanningen

specifiek gericht op de decors. Het is belangrijk dat mensen precies

werden beloond met heel veel kleine donaties. “Ik schat dat we in

weten waar hun geld naartoe gaat.” Dankzij de serieuze inzet van

totaal honderdvijftig donaties hebben ontvangen. De bedragen liepen

onder anderen Gerard Bruggeling werd de crowdfunding een groot

uiteen van tien tot honderd euro.” Boerendonk zou graag zien dat het

succes. Zeventig procent van de gevers zat in het publiek. “Je bereikt

streefbedrag iets flexibeler kan worden vastgesteld. “Het zou fijn zijn

niet zo gemakkelijk mensen buiten je directe netwerk.” Inmiddels

als je tijdens het crowdfunden zou kunnen bijstellen. Achteraf gezien

wordt er alweer geoefend voor een nieuwe productie, ‘Czardas Fürstin’,

hebben wij te voorzichtig ingezet. We konden niet weten dat het zo’n

een Hongaarse operette van Kalman. “Operette is enorm populair.

succes zou worden.” Als tegenprestatie kregen alle donateurs een

De Rijswijkse Schouwburg zit drie avonden tot aan de nok toe vol.”

uitnodiging voor de feestelijke onthulling van het beeld. “Het was

Een groot aantal bezoekers is bereid om boven op het toegangskaartje

onwijs druk en de sfeer was heel bijzonder. Dit beeld is niet alleen

ook nog een bedrag in te leggen voor crowdfunding. “Ze hebben

een herinnering aan ‘oude mensen en de dingen die voorbijgaan’,

het ervoor over omdat ze zich betrokken voelen. Het is meer dan de

maar ook een bekrachtiging van de Indische gemeenschap die nog

voorstelling alleen. De operette is een wereldje op zichzelf. We zijn

steeds springlevend is in Den Haag.”

één grote familie.” De tegenprestatie is belangrijk, weet de penning­ meester. “Wij hebben diverse categorieën. Wie een tientje inlegt,

Nieuwe methodes

krijgt een bedankje per e-mail. Bij veertig euro krijg je een bouw-

Gerard Bruggeling is penningmeester van het Haagse operette­

steen, bij tachtig euro een entreekaartje en bij honderd euro krijg

gezelschap Odes. Hij brengt er heel wat uurtjes door. Toen hij in

je een vipbehandeling met een meet and greet na de voorstelling.

2012 hoorde van een voorlichtingsbijeenkomst over crowdfunding

Dat vinden de gevers prachtig.”

bij Fonds 1818, besloot hij meteen te gaan. De nieuwe operette ‘Die Fledermaus’ van Johann Strauss moest in november 2013 1) Neem voldoende tijd om de crowdfunding goed voor te

op de planken staan.

“De maatschappij verandert razendsnel, onder meer door de

bereiden. Houdt hierbij ook rekening met bijvoorbeeld

komst van al die sociale media. Wij hebben het heel lang gered op

vakanties.

advertenties in onze programmaboekjes. Maar die bron is opgedroogd.

2) Maak een stappenplan en verdeel de taken goed.

Dat voorkomt irritaties onderweg.

Ik vind dat je als penningmeester op de hoogte moet zijn van de

3) Regel van te voren al een groep mensen die toezeggen

nieuwste methodes om geld in te zamelen.” Wat hij tijdens de

dat ze gaan doneren. Dat kan anderen aanzetten tot het

voorlichtingsbijeenkomst goed in zijn oren knoopte, was dat crowd-

geven van geld.

funding veel werk is en dat draagvlak heel belangrijk is. “We zijn met een man of tien aan de slag gegaan. We hebben brieven gestuurd

4) Kies een realistisch streefbedrag.

aan potentiële donateurs, een speciale Facebook-pagina gemaakt,

5) Houdt de kosten-baten in het oog. De crowdfunding mag niet meer kosten dan hij opbrengt.

6) Zie crowdfunding ook als pr. Mensen geven misschien niet, maar horen wel van je!

7) Maak optimaal gebruik van de sociale media.

8) Maar onderschat ook het effect van persoonlijk contact niet.

9) Herhaal je boodschap en zet jezelf over gêne heen om geld te vragen.

10) Neem ruim voor de start van de actie contact op met Fonds 1818 om afspraken te maken over de verdubbeling van de opbrengst en maak vervolgens reclame met die verdubbelaar.

Indische Tantes

8

magazine

thema: Crowdfunding

â&#x20AC;&#x2DC;Het gaat niet alleen om geldâ&#x20AC;&#x2122;

9

In gesprek met...

Derk Hazekamp “Vorig jaar deed ik als lid van Spuigenoten voor het eerst ervaring op met crowdfunding. We hebben via Voordekunst zevenduizend euro binnen kunnen halen.

Dat is ruim een derde deel van de totale kosten.

twee jaar zijn er in de Haagse wijk vijf muurgedichten gerealiseerd. Als rode draad voor de muurgedichten is voor ‘verwondering’ gekozen. We willen dat de gedichten een moment van verstilling, van rust en ruimte, bieden, een adempauze, korte reflectie, een vraag of een nieuw

Maar het gaat bij crowdfunding niet alleen om geld. Het

gezichtspunt, zodat de passant als het ware nieuwe lucht

gaat er ook om een grote groep mensen actief betrokken

inademt en verblijdt, verrast of geraakt zijn weg vervolgt.

te krijgen bij wat je wilt realiseren. Dat werkt het beste

Het eerste gedicht werd gemaakt op een muur aan de

als die groep een gezamenlijk doel heeft. Dat was bij

Bankastraat, bij Hotel Mozaïek. Het gaat om het gedicht

Spuigenoten heel duidelijk het geval. We zijn een groep

‘This is just to say’ van William. Op een muur in de

vaste theaterbezoekers en willen het publiek van het

Surinamestraat staat het gedicht ‘Je bent zo’ van

Theater aan het Spui een gezicht geven en het theater

Hans Andreus. Bewoners hebben dat gedicht zelf aan-

steunen in financieel onzekere tijden. Op 6 maart 2013 – de

gedragen omdat het past bij de manier waarop zij in het

dag dat het Theater aan het Spui twintig jaar bestond –

leven staan. Iedereen kan gedichten aandragen, er bestaat

werden in de grote zaal filmopnamen gemaakt van het

een longlist van ongeveer dertig gedichten. De typografie

kunstproject ‘De Tijd is Gekomen!’ waarin honderden

van de gedichten is in handen van De Ontwerpvloot, een

Hagenaars meewerken aan een levende digitale klok.

Haags ontwerpduo. Zij zorgen er ook voor dat de andere

De figuranten in de film zaten in een bepaalde samen-

rode draad: een staalkaart van Haagse letterontwerpers,

stelling op de tribune zodat zij gezamenlijk cijfers

op de muren vormgegeven wordt. Gemiddeld kost een

­vormden en met die cijfers de digitale tijd. Om deze klok

gedicht twee- à drieduizend euro. Een van de volgende

mogelijk te maken waren veel mensen nodig. Iedereen kon

gedichten willen we met crowdfunding tot stand brengen.

meedoen door zich in te schrijven voor één of meerdere

We denken erover om een gedicht op een muur bij een

tijdvakken van 40 minuten. Voor één keer stonden de

school te maken. Ouders zijn een actieve en betrokken

toeschouwers in de spotlights om het brede

groep en zij vinden het belangrijk dat de omgeving van

maatschappe­lijke draagvlak voor cultuur, en het theater

de school er verzorgd uitziet. Ook zorgt een school voor

in het bijzonder, een gezicht te geven. ‘De Tijd is Gekomen!’

continuïteit. Ouders komen er gedurende een flink aantal

was een uniek verjaardagscadeau voor het theater en de

jaren vrijwel ­dagelijks. Dat is allemaal gunstig voor een

Haagse samenleving. Een ander project waarbij ik als

succesvolle crowdfunding. Voordekunst geeft aan dat de

buurtbewoner betrokken ben, zijn de muurgedichten in

helft van het bedrag uit de directe kring van de initiatief-

de Archipelbuurt en het Willemspark in Den Haag. Het

nemers komt. Zij geven de eerste paar dagen van

basisidee is heel eenvoudig. De stichting ArchipelPoëzie

de crowdfunding het basisbedrag. De rest druppelt

wil met muurgedichten proberen de openbare ruimte

daarna binnen en komt van mensen uit de wijdere kring

vrolijker en verrassender te maken. In Leiden, Nunspeet

daarom heen.”

en Den Bosch zijn ook muurgedichten. De afgelopen

www.archipelpoëzie.nl

10

magazine

Deze Lente

Waterwerken Net als een boom is een stad opgebouwd uit jaarringen. Ringen

zijn de duurzame wilgentenen. Al eerder organiseerde Terra een

waaraan je de ontstaansgeschiedenis kunt aflezen. Dat is het uitgangs-

project waarbij van wilgentenen manden werden gemaakt. Tijdens

punt van het kunstproject Jaarringen van Terra Art Projects.

Waterwerken worden de wilgentenen gebruikt voor een groot

Kunstenares Marijke Wijgerinck kwam op het idee om Zoetermeer

gezamenlijk kunstwerk. De Parijse kunstenaar Pedro Marzorazi

op te delen in jaarringen. In elke cirkel leer je een ander deel van

maakt een installatie van blauwe mannen in de vijver van het

Zoetermeer kennen. “In 2011 zijn we begonnen in het centrum,

Wilhelminapark. Het kunstwerk vormt een contrast met het traditio­

bij Theater De Dobbe. Daar maakte kunstenaar Daan Roosegaarde

nele park. Door dergelijke interventies in bestaand leef- en woon­

een interactief landschap. Veel mensen associëren Zoetermeer

gebied gaan de bewoners hun omgeving anders beleven. “Dat is

met saaie ambtenaren en boter. Maar de stad heeft zoveel meer

wat we met Jaarringen willen bereiken. Het is een ontdekkings-

te bieden. Dat laat dit kunstproject op een speelse manier zien.”

tocht in de eigen stad”, aldus Marijke Wijgerinck. Er worden wandel-

In de tweede ring van Zoetermeer is water een belangrijk element.

routes uitgezet langs de Waterwerken. De routes geven informatie

Vandaar dat dit project de naam Waterwerken heeft gekregen.

over de kunstwerken, maar ook over de cultuurhistorie van de

Enkele opmerkelijke waterfeiten die aan de orde komen, zijn: dat

omgeving én de natuur. Zowel basisscholen als middelbare scholen

Zoetermeer bijna vijf meter onder de waterspiegel ligt, dat de kern

zijn benaderd om deel te nemen aan deze educatieve wandelroute.

van Zoetermeer op een terp heeft gelegen en dat het stadshart op

Zo leren leerlingen op speelse wijze meer over hun eigen leef­

palen staat. “Waterwerken bestaat uit een tijdelijke route waarbij

omgeving. Er wordt ook een app ontwikkeld zodat wandelaars de

negen kunstobjecten in Zoetermeerse waterpartijen worden geplaatst.

route op hun smartphone kunnen volgen.

Met het project wil Terra Art Projects de zichtbaarheid van kunst

Er zijn zeker nog vier jaarringen nodig om de rest van Zoetermeer

en cultuur in Zoetermeer vergroten via het thema water, een thema

bloot te leggen, verwachten de initiatiefnemers. Architectuur zou

dat een van de kwaliteiten van de stad zichtbaar maakt. Via een mix

wel eens het thema van de volgende ring kunnen zijn. “Veel mensen

van opvallende, aansprekende en verdiepende kunstwerken worden

denken bij Zoetermeer aan nieuwbouwwijken en eentonige woon-

bewoners uitgedaagd om hun eigen omgeving anders te waarderen.”

blokken.” Maar wie er oog voor heeft, ziet diversiteit in vormen en

Waterwerken heeft plaats in de maanden juni en juli 2014. De opening

stijlen. “Bijna niemand weet dat er in Zoetermeer een Rietveldhuis

is op zondag 1 juni. Aan de kunstroute zijn enkele participatieprojecten

is. Misschien dat we daar in de volgende ring maar eens op in moeten

en een educatief traject verbonden.

zoomen.” Maar zover is het nog lang niet. Want het project wordt

Zeven Nederlandse en één Franse kunstenaar lieten zich inspireren

deels met crowdfunding tot stand gebracht. “Daarvoor moet je een

door de Zoetermeerse waterpartijen. Zo maakt de jonge Rotterdamse

lange adem hebben. Dat we bijna drie jaar na de eerste ring pas met

kunstenaar Niels Lakens een reizend kunstwerk dat nog het meeste

een vervolg komen, heeft daarmee te maken. Het is nogal arbeids-

lijkt op een enorm geabstraheerd badkonijn. Het badkonijn verandert

intensief om op die manier je project te financieren. Maar we hebben

in elke stad van uiterlijk. Samen met kinderen en jongeren gaat

geen haast. En het draagvlak dat je op deze manier creëert,

de kunstenaar aan de slag om het badkonijn een verrassende

is wel heel stevig.”

metamor­fose te geven. Een ander kunstproject langs de route

www.terra-artsprojects.com

11

vitrine 200 jaar Minerva Dit jaar bestaat de Vereniging Sociëteit Minerva in Leiden 200 jaar.

Ter gelegenheid hiervan wordt een tentoonstelling over twee eeuwen studentenleven georganiseerd. Uitgangspunt is de relatie van studenten met de rest van de Leidse bevolking. Hoe waren en zijn de verhoudingen tussen beide groepen? Aan de hand van topstukken uit het archief en bronnen uit krantenarchieven wordt in beeld en geluid het verhaal verteld. Aan het woord komen reünisten en (prominente) inwoners van Leiden, zoals huishoudsters van studentenhuizen, de wijkagent, personeelsleden van de sociëteit, leveranciers en omwonenden. Belangrijk onderdeel is de maatschappelijke betrokkenheid van de studentenverenigingen door de jaren heen.

De tentoonstelling is van 15 mei t/m 15 augustus 2014 in de Oude Universiteitsbibliotheek in Leiden.

La troupe d’Orphée La troupe d’Orphée is een eigentijdse voorstelling over een rond­ reizende theatergroep rondom de beroemdste en meest goddelijke zanger aller tijden: Orphée. Met zijn zang weet hij de wilde dieren te temmen en de onderwereldgoden te vervoeren. De voorstelling brengt bezoekers terug naar de roots van opera en theater in Den Haag in de 17de en 18de eeuw. Een operaleven dat een afspiegeling was van het operaleven in heel Europa, maar bovenal van Frankrijk.

De voorstelling, uitgevoerd door OPERA2DAY, is te zien van 26 april t/m 7 mei 2014 in de Grote Kerk Den Haag. Een van de voorstellingen wordt speciaal opgevoerd voor middelbare scholieren, die voorafgaand op school een introductieles over het stuk krijgen. www.opera2day.nl

De natuur in Het Bewaarde Land is een driedaags natuurbelevingsprogramma dat kinderen weer in contact brengt met de natuur. Het programma van de stichting Natuurbeleving is ontwikkeld voor leerlingen van groep 5 en 6 van het basisonderwijs. De kinderen verkennen in kleine groepjes de natuur, onder begeleiding van goed opgeleide vrijwilligers: de Wachters van het Bewaarde Land. Voor kinderen uit het speciaal onderwijs is nu ook een gespecialiseerd programma ontwikkeld. Een aantal vrijwilligers is speciaal voor het ‘rugzak­ programma’ getraind, omdat deze groep kinderen extra aandacht en begeleiding nodig heeft. De kinderen krijgen tijdens deze dagen de mogelijkheid zelf de natuur te ervaren en zich over de natuur te verwonderen. Deze ervaring uiten ze met muziek, dans en taal. www.hetbewaardeland.nl

12

magazine

Temperament in Escamp Temperament in Escamp staat voor een groots communityproject in het Haagse stadsdeel Escamp. Bijna een jaar lang bruist het van activiteiten waarbij bewoners elkaar ontmoeten op allerlei locaties in de wijken: buurthuizen, Theater Dakota, zorgcentra en scholen.

Iedereen in Escamp kan meedoen aan of genieten van dans, poĂŤzie, muziek, eten en drinken en elkaars culturele achtergrond. Het project wordt eind 2014 afgesloten met de opera Carmen, door en voor de inwoners van Escamp. Temperament in Escamp is een productie van Dario Fo, ondernemers in de kunst, in samenwerking met Theater Dakota. www.temperament-escamp.nl

Mooi Weer Spelen De Mooi Weer Spelen in Delft maken in 2014 een doorstart met een formule die naast het vertrouwde straattheaterfestival een karavaan uit Delftse wijken bevat. Op zaterdag 21 juni vertrekt de karavaan uit verschillende wijken en verplaatst zich richting binnenstad met de Grote Markt als eindbestemming. De Grote Markt transformeert tot kunstzinnig aangekleed en ingericht festivaldorp. â&#x20AC;&#x2122;s Avonds wordt daar een acrobatisch spektakel opgevoerd. Zondagmiddag 22 juni wordt het spektakel vervolgd, met als afsluiting het vertrek van de karavaan. Naast het reguliere straattheater ligt het accent deze editie op de theatrale techniek: magische machines. www.mooiweerspelen.nl

Leidse Hofjesconcerten De mooiste hofjes in Leiden bieden in het pinksterweekeinde van 8 en 9 juni een podium aan aanstormend en gevestigd muzikaal talent.

Er worden meer dan 200 concerten gegeven in ruim 25 Leidse hofjes verspreid over de stad. De concerten worden met elkaar verbonden door zogenoemde muziekroutes. Dit jaar zijn de Jong Talent-route, de Nederlandse Muziekprijs-route en de Volksmuziek-route aan het programma toegevoegd. Voor kinderen en jongeren worden speciale concerten en looproutes georganiseerd. Het is voor de bezoeker een unieke manier om de hofjes te leren kennen, omdat een groot aantal door het jaar heen niet openbaar toegankelijk is. www.leidsehofjesconcerten.nl

RABS Middelbare Scholieren Theaterfestival Voor de tweede keer organiseerden Theaterschool Rabarber en Dalton Den Haag het RABS Middelbare Scholieren Theaterfestival.

Op 1 en 2 februari 2014 gingen scholieren van acht middelbare scholen uit Den Haag en regio met elkaar de strijd aan. Dit deden zij door het maken en het spelen van een eenakter, een stuk van ongeveer dertig minuten waarbij sprake is van eenheid van tijd, plaats en handeling. Het thema was: macht en vergeving! De voorstellingen

13

werden beoordeeld door zowel een professionele jury als een publieks­ jury. De prijs voor ‘beste voorstelling’ is dit jaar gewonnen door de leerlingen van het Segbroek College met het stuk I LIKE. www.rabarber.net

Museum Engelandvaarders In Noordwijk wordt dit jaar het museum Engelandvaarders geopend.

Engelandvaarder werd de erenaam voor alle mannen en vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog uit bezet gebied wisten te ontsnappen met de bedoeling zich in Engeland bij de geallieerde strijdkrachten aan te sluiten om actief deel te nemen aan de strijd tegen de vijand (Duitsland, Italië, Japan). Het verhaal over het ‘Leidschendamse’ netwerk van Anton Schrader, schipper Kees Koole en de broers Meijer krijgt een belangrijke plaats in het museum. Het museum wordt gevestigd in het bunkercomplex aan de Bosweg in Noordwijk.

Daarmee beschikken de regio’s Leiden en Haaglanden weer over een plek waar WO II-thema’s kunnen worden beleefd. Het museum wordt vooral voor jongeren aantrekkelijk gemaakt. www.museumengelandvaarders.nl

Open Joodse Huizen Tien woningen openen hun deuren op 4 en 5 mei voor de Haagse editie van Open Joodse Huizen. De toenmalige bewoners werden in 1942 en ’43 uit deze huizen gedeporteerd. (Klein)kinderen, over­ levenden, buurtbewoners en historici vertellen op locatie over oorlogs­ dreiging en bezetting, deportaties, verraad en verzet, bevrijding en de terugkeer in Den Haag. Op deze wijze worden de herinneringen aan de Joden die tijdens de Holocaust zijn omgekomen levend gehouden.

Uitgangspunt voor Open Joodse Huizen zijn de adressen en gezinnen die staan vermeld op het Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland. De adressen zijn te vinden op de website van Community Joods Monument: www.communityjoodsmonument.nl www.vijfeeuwenmigratie.nl/cgm

Zoetermeer On Stage On Stage is hét jaarlijkse beroepenfeest voor vmbo-leerlingen in het kader van hun beroepsoriëntatie. Dit jaar vond het evenement voor het eerst ook in Zoetermeer plaats. Op donderdag 6 maart vertelden circa 200 ondernemers over hun onderneming, beroep en dagindeling en werden kennis en ervaring gedeeld. Dit hielp de jongeren om een goede afweging en een juiste opleidingskeuze te maken. Tijdens de Doe-Dag op 20 maart konden de leerlingen een korte stage lopen bij het bedrijf van hun keuze om te ervaren wat dit beroep nu echt inhoudt. Daarnaast biedt Zoetermeer On Stage ondernemers de mogelijkheid andere beroepsbeoefenaren te ontmoeten en zo hun netwerk uit te breiden. www.onderwijsonstage.nl

14

magazine

terugblik Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 ­steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken?

We kijken terug naar…

Honing Bank De honingbij staat centraal in het kunstproject Honing Bank dat de

om in bijenkasten en het werk van imkers en uiteindelijk in honing

Franse kunstenaar Olivier Darné in opdracht van Stroom Den Haag

en bijen. “Je kunt de honing zien als rente”, vertelt Van Roosmalen.

ontwikkelde. Darné is als imker en kunstenaar al meer dan tien jaar

Zijn eigen kinderen zijn dol op honing. “Overal waar we op vakantie

gefascineerd door dit insect. Als bestuiver van bloemen, bomen en

zijn, proeven we de honing. De Haagse honing vinden mijn kinderen

planten speelt de bij een cruciale rol in ons ecosysteem. De bijen-

het lekkerste. Dat komt door het afwisselende landschap rondom

stand is een graadmeter voor de kwaliteit van het milieu. En het

Den Haag. We hebben duinen, bossen, heide. En die proef je.”

gaat wereldwijd slecht met de bij. Olivier Darné wil zo veel mogelijk

In 2012 – Het jaar van de Bij – ging de Honing Bank van start met de

mensen kennis laten maken met de bij en ze via dit insect bewust

Koninginnebank. Hier worden koninginnen en bijenvolken groot­

maken van de gevaren die ons milieu – en dus ook de mens –

gebracht. De Koninginnebank bestaat uit een installatie van prachtig

­bedreigen. Daarom introduceert hij de honingbij in het hart van de

gekleurde bijenkasten en vormt de basis van de Honing Bank.

stad. “In de steden is het voor bijen momenteel vaak beter toeven

Leden die meer dan gemiddeld inleggen, kregen aan het einde van

dan op het platteland, waar met pesticiden wordt gewerkt.”

het seizoen een eigen bijenvolk. Deze zijn op diverse plaatsen in de

In 2011 werd op de manifestatie DAG HAP al een voorproefje

stad uitgezet. Om de Koninginnebank te realiseren werd gebruik­

­gegeven van de Honing Bank. “Er stond een kluis met bijen en

gemaakt van crowdfunding. En ook de bestuivingskamer kwam

bezoekers konden geld inleggen en lid worden van de bank”, weet

afgelopen jaar op die manier tot stand. “Vooral omdat deze manier

Arno van Roosmalen, directeur van Stroom, nog goed. “Dit was

van geld inzamelen naadloos aansluit bij het project. Niet omdat

vooral om te testen of er draagvlak was voor een dergelijk kunst-

het een gemakkelijke manier is om aan geld te komen. Als je kijkt

project. Het enthousiasme was meteen groot: 124 mensen werden

naar de uren die erin zijn gestoken om crowdfunding van de grond

lid.” De bancaire dienstverlening van de Honing Bank is tegelijkertijd

te krijgen, dan is het niet winstgevend. Maar als je kijkt naar de

een ecologische dienstverlening, met de inleg van de spaarders als

betrokkenheid en de draagkracht die we ermee voor elkaar hebben

inzet. De Honing Bank introduceert een nieuwe spaarvorm: de Bijen­

gekregen, dan is het meer dan geslaagd.”

spaarrekening. Die zet het menselijke geld van haar deelnemers

www.stroom.nl / www.honingbank.nl

cursussen 2014

15

Om de deskundigheid van vrijwilligers te bevorderen, biedt Fonds 1818 diverse workshops, cursussen en kennisbijeenkomsten aan. Deze activiteiten zijn bestemd voor vertegenwoordigers van organisaties die hoofdzakelijk met vrijwilligers werken en in potentie met succes een aanvraag kunnen indienen bij Fonds 1818. Alle cursussen zijn gratis.

Workshop Fondsenwerving

Bestuur en Management

Financieel Management

In een middag maakt u kennis met de

Het goed besturen van een vrijwilligers-

In twee avonden leert u onder meer hoe

wereld van de fondsen, leert u hoe u

organisatie vraagt veel van de bestuurs-

een begroting en een balans te maken,

een fonds zoekt dat bij uw project past

leden. Er worden eisen gesteld aan

de financiën van uw organisatie goed te

en oefent u met het schrijven van een

een bestuurder, er zijn taken en verant-

beheren en doelen voor de toekomst

donatieaanvraag. Het is mogelijk vooraf

woordelijkheden en de bestuursleden

te stellen. Er is een beginners- en een

een concept aanvraag of projectplan

moeten de achterban betrokken houden.

gevorderdencursus.

aan Fonds 1818 voor te leggen.

In deze workshop leert u hoe u uw organisatie goed bestuurt.

Sponsoring

Projectplan schrijven Aan de basis van ieder project ligt een

Maatschappelijke organisaties en

Meer vrijwilligers in korte tijd

projectplan. Hierin legt u vast wat de

­bedrijven gaan vandaag de dag partner-

Deze training is een intensief traject van

doelstellingen zijn, hoe u die denkt te

schappen aan waar beide partijen

zes maanden waarin u actief aan de slag

bereiken, wat tijdens het project moet

energie in steken. Sponsoring is op deze

gaat met het werven van vrijwilligers

gebeuren en wie waarvoor verantwoor-

manier onderdeel geworden van maat-

voor uw organisatie. U onderzoekt wat

delijk is. Of uw project nu groot of klein

schappelijk betrokken ondernemerschap.

de organisatie nodig heeft, maakt een

is; een goed projectplan zorgt dat u

Tijdens deze workshop krijgt u hand­

wervingsplan en een beleidsplan.

overzicht houdt.

vatten om ondernemende partners te

Aan het einde van het traject heeft u

vinden en ook daadwerkelijk bij uw

ook daadwerkelijk nieuwe vrijwilligers

stichting te betrekken.

gevonden.

Kijk voor data, tijden, locatie en ­aanmelden op www.fonds1818.nl onder cursussen.

algemene informatie over Fonds 1818 Colofon

Aanvraagprocedure

Meer informatie

Fonds 1818 Magazine is een uitgave van Fonds 1818 en verschijnt vier maal per jaar.

Aanvragen voor een donatie kunnen ruim voor aanvang van het project schriftelijk bij Fonds 1818 worden ingediend. Fonds 1818 geeft alleen donaties aan stichtingen of verenigingen.

De behandeling van uw aanvraag duurt 6 tot 8 weken.

Heeft u vragen over de criteria voor een donatie, over het opstellen en indienen van een aanvraag bij Fonds 1818 of over fondsenwerving in het algemeen?

Kijk dan op www.fonds1818.nl of neem contact op met onze afdeling Communicatie op 070 375 49 57 of info@fonds1818.nl

Redactie: Corien Bosch Redactionele ondersteuning: Martine Vinkesteijn Interviews: Floor de Booys Fotografie: Eva Hofman, Inge Stolwijk en diverse fotografen en bruikleen­gevers van de beschreven projecten Concept en vormgeving: Ontwerpwerk Lithografie en druk: Drukkerij ANDO, Den Haag

<24 Voor jongeren tot 24 jaar geldt een speciale, eenvoudige procedure.

Deze jonge aanvragers hoeven voor een donatie tot € 3.000,- geen stichting of vereniging te zijn!

Voor meer informatie: www.fonds1818-24.nl

Wilt u het Fonds 1818 Magazine ieder kwartaal ontvangen? Stuur dan een e-mail met uw adres­ gegevens naar info@fonds1818.nl of meld u aan via de website. Een abonnement is gratis.

Volg Fonds 1818 en Fonds1818<24 ook op Facebook en Twitter.

16

Win je eigen videoclip Een goede videoclip is een springplank voor jonge muzi-

­audiomateriaal. Uit de inzendingen kiest een deskundige

kanten. Zonder een goede clip is zelfs het beste nummer

jury, bestaand uit videoclipmaker Frank van der Steen,

voor het grote publiek onzichtbaar. Het produceren van zo’n

online marketeer Stefano Oosthof en journalist en

videoclip biedt de mogelijkheid aan jonge filmmakers om

­programmeur Leontine de Reede, maximaal vijf initiatieven.

zichzelf te laten zien. Daarom houdt Fonds1818<24 in samen­

Muzikanten en film­makers kunnen zich samen aanmelden

werking met het Haags Pop Centrum een wedstrijd waarbij

met een idee. Acts die een goed plan hebben maar geen

vijf acts uit de regio van het fonds een professionele video­clip

filmmaker – of andersom – kunnen zich ook aanmelden.

kunnen winnen ter waarde van maximaal € 3.000,-.

Fonds1818<24 helpt zonodig bij het vinden van muzikanten

Jonge muzikanten en filmmakers kunnen zich vanaf maandag

en filmmakers.

10 maart aanmelden door middel van het opsturen van een filmscript, promotieplan, begroting, biografie en

Informatie en spelregels: www.fonds1818-24.nl/videoclip

kijk op www.fonds1818.nl

Hillegom

Noordwijk

Noordwijker hout Lisse

Fonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele Teylingen

projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden en de Bollenstreek.

Katwijk

Oegstgees t

U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat

Leiden

nodig is. Dankzij u worden woonwijken weer leefbaar,

W assenaar Voor schoten

leren allochtone vrouwen fietsen, worden monumenten gerestaureerd, worden er theatervoorstellingen gemaakt, leren jongeren met elkaar discussiëren en kunnen met

LeidschendamVoorburg

Den Haag

olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u van

Den Haag

harte uit om uw ideeën en projecten met ons te delen.

U het project, wij het geld.

RIVIERVISMARKT 4

POSTBUS 895

2513 AM DEN HAAG

2501 CW DEN HAAG

070 364 11 41

INFO@FONDS1818.NL

Rijswijk PijnackerNootdorp Delft

Midden Delfland

Zoeterwoude

Zoetermeer

Leiderdor p