#3 2010 THEMA Mariahoeve • In gesprek met... Ben Lachhab Deze Zomer: Help mee aan een Gezonde Zee • Terugblik: Wisselwerking, de Wonderkamer van Zoetermeer • De Nutstuin
2
magazine
actueel Op Stap met Oma
Huilen in Den Haag
Dat er steeds meer ouderen vereenzamen is geen nieuws,
Hagenaars moeten hun zakdoeken in de aanslag houden
maar de Welzijn Innovatiegroep Nederland bedacht er
want het project ‘Huilen in Den Haag’ komt er aan.
wel een nieuwe oplossing voor. Vanaf april is de website
Het festival wordt van september tot eind oktober in de
‘Op stap met Oma’ in de lucht. “Op deze site kunnen
gehele stad gehouden. Van Eline tot Sjaak, van Wieteke
ouderen die graag eens op stap zouden willen, zich laten
tot Wahid, van Hagenaar tot Hagenees: huilen doet
registreren en jongeren die zich aanbieden om een dagje
iedereen. Dat gegeven heeft de Dienst Openbare
met een oudere op stap te gaan, kunnen zich op onze
Bibliotheek aangegrepen om de eenheid in verscheiden
site aanmelden. Wij brengen deze partijen dan bij elkaar
heid van de stad te tonen: een dwarsdoorsnede van de
en zorgen voor een goede match”, vertelt medewerkster
sociale en culturele diversiteit van Den Haag. Hagenees
Shirley.
bij uitstek, Sjaak Bral is beschermheer van al dit leed en
Het initiatief om vereenzaming onder ouderen te
verdriet. Maar natuurlijk wel met een knipoog. Diverse
bestrijden, kreeg meteen veel aandacht in de media.
activiteiten staan op het programma, zoals een rouw
“We zijn bij Omroep Max geweest, hebben in de Volkskrant
optocht door het oude centrum, een smartlappenfestival
gestaan en zijn op het Jeugdjournaal geweest. Dat heeft
in diverse cafés, een treurdicht- en beeldwedstrijd,
ons veel aanmeldingen opgeleverd.” Tot nu toe hebben
de rituelen rondom geboorte, huwelijk en de dood in
zich 480 ouderen geregistreerd en zo’n zeventig bedrijven
diverse culturen. Het project begint tijdens het Haags
die iets voor ouderen willen betekenen. “Als je kunt
Uitfestival, daar worden de eerste tranen geplengd.
bewijzen dat je in het kader van ‘Op Stap met Oma’ met
Meer informatie: www.bibliotheek.nl/denhaag
een bejaarde een dagje uit bent, krijg je bij steeds meer attractieparken en evenementen korting.” Niet alleen
Vleeseters bij de Hortus Botanicus
jongeren melden zich om met een oudere op stap te gaan,
Planten saai? Welnee, in de Hortus Botanicus in Leiden
ook mensen van middelbare leeftijd. “We hebben een
is genoeg spannends te beleven. Zeker van 4 tot en met
leeftijdsgrens daarom losgelaten. Het gaat er om dat
15 augustus want dan zijn er duizenden bijzondere vlees
mensen uit hun isolement worden gehaald.” Alle deel
etende planten te bewonderen. De Hortus werkt voor
nemers worden zorgvuldig gescreend. “Wij zijn verant
dit speciale project samen met de hoogaangeschreven
woordelijk voor de veiligheid.”
The International Carnivorus Plant Society en de
Welzijn Innovatiegroep Nederland hoopt straks te kunnen
Werkgroep Carnivora. Het project is bedoeld voor kinderen
profiteren van middelbare scholieren die allemaal een
van vier tot veertien jaar. De carnivora hebben een
maatschappelijke stage van veertig uur moeten lopen.
bijzondere plaats in de natuur en maken deel uit van de
“Dat is vanaf komend schooljaar verplicht en ons
vaste collectie van de Hortus. Het zijn de enige planten
initiatief sluit uitstekend aan bij de doelstelling van die
die hun voedingsstoffen uit levende organismen halen.
maatschappelijke stages.”
Bovendien zijn ze zeer zeldzaam en worden ze in hun
Meer informatie: www.opstapmetoma.nl
bestaan bedreigd. De Hortus in Leiden is gespecialiseerd in tropische vleeseters en heeft de complexe kennis in huis om deze planten te kweken. Meer informatie: www.hortusleiden.nl
3
beste lezer, Als klein jongetje groeide ik op in een van de naoorlogse nieuwbouwwijken in Rotterdam. Allemaal mensen die hier een nieuw leven opbouwden, jonge gezinnen, veel kinderen en een grote saamhorigheid. In de loop der jaren zakte het destijds bloeiende Pendrecht af naar een verwaarloosde probleemwijk. Toen ik voor het eerst in Mariahoeve in Den Haag kwam, herkende ik veel uit mijn jeugd. Hoewel de dreiging er wel degelijk was, is gelukkig voorkomen dat deze wijk weggleed. Dat de wijk nu steeds leefbaarder wordt, is vooral te danken aan mensen die zijn blijven geloven in hun wijk en zich daar voor de volle honderd procent voor hebben ingezet. Slechts een paar van hen komen in dit Magazine aan het woord. Zonder al die vele anderen had Mariahoeve het nooit gered. Verder in dit Magazine aandacht voor ‘Op Stap Met Oma’. Op de voorpagina ziet u ze al, jongeren die op stap gaan met ouderen. Dat is bij dit project bij voorkeur niet hun eigen oma of opa. Ook besteden we aandacht aan het schoonmaken van de Noordzee en blikken we terug op ‘Wisselwerking, de Wonderkamer van Zoetermeer’. Een initiatief van het Stadmuseum waarbij gebruiksvoorwerpen, veranderen in kunst. Ik wens u veel leesplezier. Rien van der Velden Adviseur Fonds 1818
Op stap met Oma
inhoud 2 Actueel: lopende projecten
10 Deze Zomer: Help mee aan een Gezonde Zee
3 Voorwoord en inhoud
11 Vitrine: Diverse projecten in het kort
4 Thema: Mariahoeve
14 Terugblik: Wisselwerking,
7 In het bijzonder: Samenwerking en Ontmoeting 8 In gesprek met: Ben Lachhab
de Wonderkamer van Zoetermeer 15 Het Nutshuis dit kwartaal 16 De Nutstuin
magazine
4
thema:
Mariahoeve
Mariahoeve
In de hal van het Diamant College hangen vlaggen uit. De vmbo-school is met driehonderd leerlingen een kleintje, maar heeft toch ruim veertig nationaliteiten in huis. “Met het ophangen van de vlaggen willen we al die culturen binnen onze school een plaats geven”, vertelt directeur Sean Clancy, die met zijn Ierse roots voor de 41-ste nationaliteit tekent. De angst dat de vlaggen aanleiding zouden geven voor spanningen tussen leerlingen, blijkt ongegrond. “Sommige leerlingen raken de vlag van hun land van herkomst wel eens even aan, bij wijze van groet, maar altijd eerbiedig, nooit baldadig.” De samenstelling van de school is een afspiegeling van de ontwikkeling die zich de afgelopen decennia in Mariahoeve heeft voltrokken.Van witte middenstandswijk naar multiculturele aandachtswijk. Let op: géén achterstandswijk. De gemeente Den Haag wil er met een uitgebreid plan van aanpak alles aan doen om te voorkomen dat de wijk naar dat niveau afglijdt. Die preventieve aanpak lijkt aan te slaan. In elk geval gebeuren er weer positieve dingen in Mariahoeve. Het zeuren over dat de wijk achteruit kachelt, heeft plaatsgemaakt voor aanpakken. “Bewoners voelen zich weer verantwoordelijk voor hun eigen wijk”, vertelt Rien van der Velden, namens Fonds 1818 is hij betrokken bij een aantal projecten in Mariahoeve.
trokken. Eindelijk een eigen plek en rust en ruimte voor de kinderen om op te groeien. Maar de glans van de wederopbouwwijken is verbleekt. De kinderen allang volwassen en de huizen zijn volgens de huidige norm te klein geworden. Gezinnen die het zich konden veroor loven, zijn vertrokken naar de Vinex. Wie een minder goed gevulde portemonnee heeft, eenoudergezinnen, bijstandsmoeders, senioren met een klein pensioen en allochtonen blijven achter in wijken als Zuid-West, Escamp en Mariahoeve. “De sociale samenhang die eerst juist heel sterk was in Mariahoeve, is steeds zwakker geworden. Tot de wijk de laatste jaren als los zand aan elkaar hing. In een wijk waar bewoners langs elkaar heen gaan leven, slaat de verloedering en criminaliteit snel toe. Die uitwassen gedijen in anonimiteit. Ik ben zelf opgegroeid in Pendrecht, een wederopbouw wijk in Rotterdam die nu ook een heel slechte naam heeft. In Mariahoeve valt het tij nog te keren. Je moet een wijk bij haar lurven grijpen als ze nog pakbaar is” aldus Van der Velden. Het Diamant College is een plek in de wijk die zich gemakkelijk beet laat pakken. “Daar wordt gewerkt aan
Naoorlogse wijken
de toekomst, dat is altijd positief. De nieuwe directeur,
Fonds 1818 besteedt de laatste tijd extra aandacht aan
Sean Clancy, beseft dat zijn school niet een op zichzelf
naoorlogse wijken in Den Haag. “De spotlights zijn altijd
staande organisatie is, maar dat de school en de wijk
gericht op de achterstandswijken in het centrum en daar
communicerende vaten zijn.”
direct omheen, zoals de Schilderswijk en Transvaal. Die wijken blijven ook altijd extra aandacht nodig hebben.
Glinsterend Middelpunt
Maar dat betekent niet dat je de wijken waar het wel goed
De schooldirecteur doet er alles aan om de bewoners
mee lijkt te gaan, uit het oog kunt verliezen.” Het is net
van Mariahoeve bij het Diamant College te betrekken.
als in een gezin waar één moeilijk opvoedbaar kind alle
Met Resto VanHarte – waar bewoners voor weinig een
aandacht opeist en de ouders de rest van de kinderen
gezonde maaltijd kunnen krijgen – en het Diamant Theater
een beetje aan hun lot overlaten. Dat wreekt zich op
in de aula – waar bewoners hun creatieve talent kunnen
den duur toch. In Mariahoeve lijkt het oppervlakkig best
ontwikkelen – legt hij een heel concrete verbinding
goed te gaan, maar wie beter kijkt, ziet dat de gebouwen
met de wijk. Het Diamant College als een glinsterend
verouderd zijn, vooral van binnen en dat de openbare
middelpunt dat de hele wijk weer laat stralen. Dat is het
ruimte aan het verrommelen is. De bewonerssamen
idee, maar zover is het nog niet. “Een diamant ontstaat
stelling is ook drastisch veranderd. Toen de eerste huizen
niet zomaar, dat is een langdurig proces. De school moet
begin jaren zestig werden opgeleverd, waren het vooral
zich nog in de wijk nestelen, wij zijn hier pas één jaar
blanke middenstandsgezinnen die naar Mariahoeve
bezig. We zijn nu hooguit een ruwe diamant, we moeten
5
In Mariahoeve lijkt het oppervlakkig best goed te gaan.
Resto VanHarte
nog worden bijgeslepen”, aldus Clancy. Het kunstwerk
uitgroeide tot een vmbo met 1700 leerlingen. Op deze
‘Ruwe Diamant’ dat Christel van Hoeckel voor de opening
school werkte hij tot 2007. “Ik heb me altijd met hart
van de school maakte, verbeeldt dat proces.
en ziel voor deze school ingezet, maar op een gegeven
Resto VanHarte draait met gemiddeld vijftig eters per
moment moet je weer eens van omgeving wisselen,
avond overigens al boven verwachting goed. “Het zijn
anders wordt je meubilair, ga je op de automatische
veel oudere, alleenstaande bewoners die een hapje
piloot. Dat is voor niemand goed. Zeker niet op een
komen eten. In het begin kwamen ze wat onzeker de
vmbo, daar moet je altijd overal bovenop zitten, heel
school binnen. Ze associeerden de school toch vooral met
alert zijn anders lopen die kinderen over je heen.”
probleemjeugd die in de wijk rondhangt, maar dat beeld wordt vanzelf bijgesteld als ze door onze leerlingen
Frisse start
worden geholpen in het restaurant.”
Nadat Clancy met succes de fusie van een aantal scholen
Sean Clancy is een geboren en getogen Rotterdammer.
in Rijswijk tot het Stanislas College had afgerond, werd
In 1971 begon hij als schoolmeester op een huishoud
hij door de Elsloo Onderwijsgroep gevraagd om directeur
school in Crooswijk. In 1989 werd hij directeur van een
van het Overbosch College te worden. De Inspectie had
lbo-school die na een aantal fusies in de jaren negentig
deze vmbo-school als ‘zeer zwak’ beoordeeld en men
6
thema: Mariahoeve
Cultuur is een belangrijke schakel. Resto VanHarte
had de keuze om de school te sluiten of
dan voel ik haar schaamte en verdriet.
schoolverlaten. Door verbindingen te leggen
helemaal opnieuw te beginnen. Voor dat
Daarom heb ik ingevoerd dat er voor een
tussen ouders, school en andere instellingen
laatste werd gekozen, de school maakte
schoolreis nooit extra hoeft te worden betaald.
wordt een succesvolle schoolloopbaan
een doorstart op een nieuwe locatie en met
Dat wordt bekostigd uit de algemene pot
bevorderd.
een nieuwe naam. In mei vorig jaar werd het
en als die leeg is, dan is er gewoon geen
Diamant College in Mariahoeve geopend,
schoolreis.”
op de locatie waar eerst de modevakschool
Cultureel hart In het Masterplan dat de gemeente Den Haag
van Mondriaan was gevestigd. “We maken
Een schoolreis meer of minder, daar ligt
voor Mariahoeve ontwikkelde, speelt cultuur
hier een frisse start, maar dat wil niet zeggen
Clancy niet wakker van. Hij maakt zich wel
een belangrijke rol. “Bewoners hebben
dat de problemen als sneeuw voor de zon
grote zorgen over de aansluiting van zijn
aangegeven dat ze graag willen dat
zijn verdwenen. Daar is meer voor nodig
leerlingen op de arbeidsmarkt. “In onze
Mariahoeve weer een aantrekkelijke wijk
dan een nieuw gebouw. Dat vergt een heel
complexe samenleving is steeds minder
wordt om te wonen. Cultuur is daarin een
andere aanpak en een sterk team. We zijn
plek voor mensen die maar op een basaal
belangrijke schakel”, aldus Rien van der
nu voorzichtig het docentenbestand aan het
niveau kunnen functioneren. Dat gat wordt
Velden van Fonds 1818. KunstPost is één
doorlopen, deze kinderen verdienen juist
steeds groter. Ik ben bang dat veel van mijn
van de initiatieven die het culturele hart
de beste docenten die er zijn.” Zijn stevige
leerlingen gewoon nooit aan een betaalde
van Mariahoeve moet gaan laten kloppen.
‘Rotterdamse’ aanpak, begint al vruchten
baan zullen komen. Niet omdat ze geen talent
“Bewoners en kunstenaars uit Mariahoeve
af te werpen. “Onlangs is de Inspectie weer
hebben, maar omdat dat talent nergens
hebben zich in deze stichting verenigd en
langs geweest en kregen we een ‘zwak’.
meer tot wasdom kan komen. Daar hebben
proberen via activiteiten – zoals tentoon
We zijn er dus nog lang niet, maar we hebben
ze hulp bij nodig en er zijn steeds minder
stellingen, bijeenkomsten, theatervoorstel
de spiraal naar boven weer gevonden en
bedrijven die in dit soort werknemers willen
lingen – te werken aan verbetering van de
daar hebben we toch maar op geproost.”
investeren.” Clancy vreest dat zijn leerlingen
leefomgeving. Vorig jaar werd de eerste
Drie jaar heeft hij gekregen om van het
door dit slechte vooruitzicht worden
tentoonstelling van KunstPost geopend in
Diamant College een succes te maken.
gedemotiveerd. “Ze zijn niet stom, ze voelen
het Zorgcentrum Florence. “De opening was
Een klus – waarschijnlijk zijn laatste klus
dat er weinig mensen op hen zitten te
zeer druk bezocht, mensen waren blij met
– waar hij graag zijn tanden in zet.
wachten. Waarom zouden ze hun best dan
dit initiatief.”
nog doen?” Schooluitval is een van de grote
Wie cultuur met de paplepel krijgt ingegoten,
Arbeidsmarkt
problemen waar veel vmbo’s mee te kampen
weet het als volwassene beter te waarderen.
Zijn talent om met kinderen uit achterstands
hebben. Betrokkenheid van de ouders is
Maar lang niet iedereen krijgt het van huis
gezinnen te werken komt deels voort uit zijn
onmisbaar in de bestrijding daarvan.
uit mee. De stichting Memorabele Momenten
eigen jeugd. “Ik ben opgegroeid zonder vader,
Daarom is Sean Clancy meteen bij zijn
(MeMo) bedacht daarom ‘Sharing The
mijn moeder had de grootste moeite om de
aantreden begonnen om de ouderparticipatie
Extraordinary’. Dit bijzondere project brengt
eindjes aan elkaar te knopen. Dat neem je
te verhogen. Met de inzet van schoolloopbaan
kinderen op dagverblijven en basisscholen
de rest van je leven mee. Als er nu een
begeleiders wil het Diamant College samen
in contact met studenten van conservatoria
moeder tegenover me zit, die vertelt dat ze
hangend beleid ontwikkelen rond ouder
en kunstacademies. Het project begon in
de schoolreis voor haar kind niet kan betalen,
betrokkenheid, spijbelgedrag en voortijdig
Amsterdam en Utrecht en is daar zeer
7
Memorabele Momenten
Samenwerking en ontmoeting Mariahoeve
succesvol. Dit jaar is MeMo ook in Den Haag
In 2007 stak een aantal buurtbewoners uit Mariahoeve de koppen bij elkaar.
gestart. Het gaat in eerste instantie nog om
Ze maakten zich zorgen over de sfeer in hun wijk, die steeds minder prettig
een proefproject op basisscholen waarbij
werd omdat bevolkingsgroepen langs elkaar heen leefden. Ze besloten het
tweeduizend kinderen bereikt moeten worden.
tij te keren door de bevolkingsgroepen door middel van laagdrempelige
De focus ligt op Mariahoeve. Scholen uit
activiteiten met elkaar in contact te brengen. De stadsdeelcoördinator van
deze wijk krijgen vijftig procent korting.
Haagse Hout – waar Mariahoeve onder valt – wist dat er bij het ministerie
“Het enthousiasme onder studenten van
van VROM een speciale subsidieregeling was om dit soort positieve plannen
het Koninklijk Conservatorium om deel te
van buurtbewoners financieel mogelijk te maken. “Maar voordat je subsidie
nemen aan het project is overweldigend.
krijgt, moet er wel een plan worden geschreven, daar zijn wij erbij betrokken
Groepsleiding, leerkrachten en kinderen
geraakt”, vertelt Jaap de Wit, van Stichting BOOG. Deze stichting ondersteunt
kunnen zich verheugen op viool, cello,
bewonersgroepen die zich verantwoordelijk voelen voor verbetering en
blokfluit, fagot, piano, zang en nog veel
versterking van goed en veilig samenleven in Haagse buurten en wijken.
meer. Het is prachtig om te zien hoe vrij
“Wij organiseren gesprekken tussen bewoners, gemeentelijke diensten en
kinderen reageren op muziek en het is voor de
andere partijen, bijvoorbeeld politie en woningcorporaties. Ook leveren we
studenten heel goed om hun talent in te zetten
administratieve ondersteuning en geven we advies op het gebied van volks
voor wijken zoals Mariahoeve. Het leven
huisvesting, stedenbouw en integratie, milieu en leefbaarheid.” In Mariahoeve
bestaat uit meer dan de hoogopgeleide wereld
hebben we meteen geprobeerd zoveel mogelijk instellingen te betrekken bij
van de klassieke concertpodia”, vertelt
de plannen. “We hebben eerst gekeken wat er al gedaan werd. Basisschool
Max Brenman, directeur van MeMo.
De Vuurvlinder gaf bijvoorbeeld al taallessen aan ouders van schoolkinderen. Wij hebben dat uitgebreid tot taallessen voor alle bewoners die daar behoefte
In de hal van het Diamant College staat sinds
aan hadden.” Om de subsidie te krijgen, moesten 350 ontmoetingen tussen
deze week een prachtige vleugel. Sean Clancy
buurtbewoners worden gerealiseerd. “Dat is ons gelukt.” Dat betekent niet
wil meer muziek op zijn school en ook voor
dat het project nu klaar is. “Er komen steeds weer nieuwe bewoners bij en
het Diamant Theater is een vleugel onmisbaar.
die moeten worden opgevangen. Maar ook de al gelegde contacten hebben
Vandaag komt er een pianist die wel wat
onderhoud nodig. Bovendien wil Boog zich samen met de instellingen gaan
met de leerlingen van het Diamant College
richten op bewoners die een extra zetje in de rug nodig hebben om deel te
wil doen. Even later klinkt een liedje van
nemen aan activiteiten. “Om die te bereiken gaan we persoonlijk bij mensen
Stevie Wonder door de hal van de school.
langs.” Ook moet er een beter aanbod komen voor mannen uit wijk. “We hebben
De akoestiek is geweldig. “Deze jongeman
ons eerst vooral op moeders en kinderen gericht. Nu willen we een activiteiten
woont in Mariahoeve en nam zelf het initiatief.
aanbod creëren dat meer gericht is op mannen. Sportactiviteiten liggen dan
Kijk dat vind ik nou leuk, iemand die iets voor
voor de hand, maar daar houden niet alle mannen van. We denken bijvoorbeeld
ons wil komen doen. Hoe en wat precies,
ook aan een leestafel en misschien aan het opzetten van een Vadercentrum
weet ik nog niet, maar tegen dat soort
zoals dat ook in Laak bestaat.”
initiatieven zeg ik altijd ja. Iedereen die wil helpen onze diamant te laten schitteren, is van harte welkom.”
8
magazine
thema: Mariahoeve
“avonden dat hij ’s avonds thuis is, zijn zeldzaam”
9
In gesprek met...
Ben Lachhab bedrijfsleider Rest VanHarte
Normaal gesproken ga je naar huis om te eten. Maar in
is niet alleen manager maar ook vrijwilliger. Werkweken
Mariahoeve doen ze dat anders, daar ga je naar school
van meer dan tachtig, honderd uur zijn voor hem eerder
voor een heerlijke gezonde avondmaaltijd. In het Diamant
regel dan uitzondering. De avonden dat hij ’s avonds
College is sinds begin dit jaar namelijk Resto VanHarte
thuis is, zijn zeldzaam maar wel dierbaar. Hij is ook een
gevestigd. Elke dinsdag- en vrijdagavond verandert de
echte family man.
docentenkamer van de school in een trendy buurt
Wijkbewoners kunnen zich voor een maaltijd opgeven
restaurant. In dit sociale restaurant, waar buurtbewoners
via het gratis nummer 0800-0151. “Dat kan zelfs nog tot
voor een heel schappelijke prijs gezond kunnen eten,
een paar uur voordat de maaltijd wordt geserveerd.”
zwaait Ben Lachhab de pollepel. “Het is een feestje om
Volwassenen betalen zes euro per maaltijd, kinderen
hier te werken. Gisteravond zaten hier honderd buurt
anderhalve euro. Mensen met een minimuminkomen
bewoners gezellig te eten. We hadden een Afrikaanse
kunnen met hun Ooievaarspas voor drie euro hun bord
avond, die thema avonden trekken altijd meer mensen.
volscheppen. Resto VanHarte werkt uitsluitend met
Op een gewone avond komen gemiddeld vijftig gasten.”
verse producten. “Bij ons komt er niets uit blik, alles is
Lachhab had een goede baan in het bedrijfsleven,
dagvers en wordt meteen verwerkt. Ik durf te stellen dat
maar wilde graag meer maatschappelijk betrokken zijn.
onze maaltijden gezonder en smaakvoller zijn dan die in
“Deze baan geeft zoveel voldoening. Ik zorg ervoor dat
een gemiddeld restaurant in de regio. Het vlees is altijd
mensen voor weinig geld een gezonde maaltijd kunnen
halal en wie liever vegetarisch eet, kan dat van te voren
krijgen. Maar ze stillen hier ook hun sociale honger.
doorgeven. We proberen ook wel met andere dieetwensen
Veel ouderen zitten alleen en voor hen is een maaltijd
rekening te houden, maar dat lukt niet altijd.” Wat er op
in ons restaurant soms het enige sociale contact dat ze
het menu staat, hangt af van het aanbod van de
hebben. Ze kijken er echt naar uit. We gaan eigenlijk om
leveranciers die tegen gereduceerde prijzen aan Resto
vijf uur pas open, maar sommigen staan om vier uur al
VanHarte willen leveren. “Ik heb in het afgelopen jaar een
op de stoep. Het eten is van zes tot acht uur. Mijn missie
stevig netwerk opgebouwd van ondernemers die ons
is geslaagd als er tijdens het eten contacten tussen buurt
restaurant een warm hart toedragen.”
bewoners worden gelegd en ze de volgende keer met
Ben Lachhab is enthousiast over de kruisbestuiving tussen
zijn tweetjes komen.”
het Diamant College, Resto VanHarte en Mariahoeve.
Werken bij Resto VanHarte is een heel afwisselende baan.
“Als straks de programmering van wijktheater De Parel
“Officieel ben ik de manager, maar als het druk is,
ook nog gaat draaien, wordt het helemaal een mooie mix.
spring ik bij in de keuken, ik kan goed koken.” Lachhab
Mariahoeve heeft haar bewoners echt iets te bieden.”
10
magazine
deze Zomer
Help mee aan een Gezonde Zee In SeaLife Scheveningen is deze zomer ‘Help mee aan
De duikers van GetWet Maritiem duiken in samenwerking
een Gezonde Zee’ te zien. Deze bijzondere tentoonstelling
met Stichting Kust en Zee de Noordzee schoon. “Zij doen
maakt de bezoeker bewust van alle rommel die door
fantastisch werk. Op de tentoonstelling zijn foto’s te zien
toedoen van de mens op de zeebodem achterblijft.
van hun schoonmaakacties onder water.” Tegelijkertijd
“Lijnen, haakjes en lood van sportvissers bijvoorbeeld
is de Europese Kustactie in gesprek met de vissers.
en netten van de wandvissers. Dat lijkt misschien
“Er wordt gewerkt aan afbreekbare vislijnen en de
onschuldige vervuiling, maar al dat afval hoopt zich op
registratie van verloren netten. Ook loopt er een proef
de zeebodem op”, vertelt Joos Versfelt van de Stichting
met pingers aan visnetten. “Dat zijn apparaatjes die
Kust en Zee. Deze stichting maakt deel uit van de Europese
een ultrasoon signaal afgeven dat bruinvissen afstoot.
Kustunie EUCC, Deze non-gouvermentele organisatie
Bruinvissen raken vaak in de netten verstrikt omdat ze
is opgericht in 1989 en stelt zich tot doel: het bevorderen
op dezelfde vissen jagen als de vissers. Het zijn zoog
van de bescherming en duurzame ontwikkeling van
dieren, dus als ze niet af en toe boven water komen,
Europese kustgebieden.
gaan ze dood.”
In de EUCC zijn ruim 350 instituten, 80 vrijwillige milieu
De duikers van GetWet bevrijden per jaar honderden
organisaties en 70 overheidsinstellingen uit meer dan
krabben, kreeften en vissen uit de netten en lijnen op
40 landen verenigd.
wrakken. “Met de tentoonstelling willen we laten zien
De tentoonstelling is zo ingericht dat de bezoeker het
wat er allemaal op de bodem van de zee gebeurt.
idee heeft dat hij zich in een wrak op de bodem van de
De meeste mensen hebben daar geen idee van. Er gaat
Noordzee bevindt. “Het is een echte onderwaterbeleving.
een heel nieuwe wereld voor ze open.”
Je ziet de schoonheid van het leven onder water, maar
Voor de jongste bezoekers is er ook genoeg te beleven.
ook de vervuiling. Wist je dat er alleen al op de bodem
“Er zijn filmpjes waarin een krab de hoofdrol heeft,
van de Nederlandse Noordzee zo’n tienduizend wrakken
hij neemt de kleintjes mee op een ontdekkingstocht over
liggen? Die wrakken zijn een soort rif en trekken vissen
de zeebodem.” De tentoonstelling is vanaf juni tot eind
aan die zich erachter verschuilen. Ook groeien er zee
dit jaar te zien in SeaLife Scheveningen.
anemonen en andere bijzondere onderwaterplanten.
Meer informatie: www.kustenzee.nl
Helaas blijven er aan die wrakken ook veel netten hangen en daar raken vissen in verstrikt.”
11
vitrine Het Groene Vingers Plan De bewoners en omwonenden van het Pandercomplex in Den Haag steken de handen uit de mouwen om het kale, stenen binnenplein om te toveren in een duurzame, groene binnenstadstuin. Het plein is al flink opgeknapt maar er is nog regelmatig overlast van hang jongeren, wildplassers en straatvuil. Met de aanleg van de binnen stadstuin hopen de bewoners het veiligheidsgevoel verder te verbeteren en de tuin nog mooier te maken. Daarnaast worden in de nieuwe tuin verschillende eetbare bloemen en planten gekweekt. In 2008 volgden de bewoners al een cursus ‘Natuurlijk Tuinieren’ zodat zij weten hoe zij de tuin kunnen blijven onderhouden. Kosten: € 83.710,- Donatie: € 23.000,-
Avondfietsvierdaagse 2010 Afgelopen maand organiseerde Toervereniging Zoetermeer ’77 weer een nieuwe avondfietsvierdaagse. De deelnemers, jong en oud, fietsten iedere avond een route van 15 of 30 kilometer. Bij de stempel post konden de sportievelingen onder het genot van een drankje weer even op adem komen om vervolgens de rest van de route te vervolgen. Er is altijd het risico dat het weer tegenvalt, de opkomst lager is en dat de kosten hierdoor niet gedekt kunnen worden. Vandaar dat Fonds 1818 zich garant stelde voor dit project. Kosten: € 3.750,- Garantie: € 1.000,-
Festival Classique Festival Classique is het grootste klassieke muziekevenement in Nederland. Afgelopen juni werd het voor de vierde keer georgani seerd rondom de Hofvijver in Den Haag. Op verschillende locaties kon geluisterd worden naar klassieke muziek voor uiteenlopende doelgroepen. Zo waren er onder andere speciale concerten voor baby’s, peuters en kinderen en was er een uitgebreid workshop programma. Kosten: € 1.400.000,- Donatie: € 50.000,-
Dag van het Park in Leidschendam-Voorburg De Leidschendam-Voorburgse Evenementen Stichting organiseerde dit jaar in Leidschendam diverse evenementen tijdens De Dag van het Park. Gedurende de dag werden tal van activiteiten aangeboden met als thema ‘Bomen’. Zo werd in het monumentale park Vreugd en Rust gekeken naar de bomen als huisvesting van de vele stads- en parkvogels en werd door een boomdeskundige meer verteld over de levensloop van de oude bomen. In het nieuw aangelegde stadspark Sijtwende dienden de bomen als kunstobject. Kosten: € 7.275,- Donatie: € 1.500,-
12
magazine
Sportvoorziening voor ouderen Sporten is een dure bezigheid en voor oudere mensen is het vaak onaantrekkelijk. De gemeente Den Haag realiseert daarom een openbare spel- en beweegvoorziening in het Zuiderpark. De fitness plek is geschikt voor alle leeftijden maar het accent ligt op het bereik van 55-plussers. Parkbezoekers, onder wie vele oudere Hagenaars van niet-westerse afkomst, kunnen in het park gratis gebruik maken van de fitnessapparaten. Om het sporten in groepsverband te stimuleren, worden allerlei activiteiten georganiseerd door een speciaal opgezette werkgroep. Stadsdeel Escamp draagt zorg voor het beheer en onderhoud van de apparaten. Kosten: € 141.125,- Donatie: € 25.000,-
Verhuizing Jongerencentrum Chill-House Jongerencentrum Chill-House krijgt een eigen plek. Voorheen huurde het jongerencentrum één zaaltje in het buurthuis van Libertas. Wegens de beperkte ruimte kon het centrum weinig voor de jongeren betekenen. In samenspraak met de gemeente Leiden, krijgt jongeren centrum Chill-House nu een nieuwe plek. De nieuwe locatie heeft meerdere ruimtes waardoor tal van activiteiten kunnen worden aangeboden. Zo krijgen de jongeren onder andere een muziekstudio waar zij hun eigen talenten kunnen ontwikkelen en cursussen kunnen geven aan nieuwe jongeren. Met de nieuwe locatie kan het jongeren centrum zich op meerdere doelgroepen richten en meer jongeren in de wijk bereiken. Kosten: € 96.900,- Donatie: € 17.500,-
Doorsneden landschap Rosemarijn van Limburg Stirum heeft het gebied van Midden-Delfland geschilderd zoals het er nu uitziet. Over een aantal maanden verdwijnt het, zodra wordt gestart met het verlengen van de A4, dwars door het landschap heen. In een expositie in DOK Kunst in Delft liet Rosemarijn haar kunstwerken zien. Daarnaast was de kunstenares elke dag aan het werk in haar mobiele drukkerij in DOK Kunst. Gedurende de expositie was te zien hoe zij werkte aan een kunstenaarsboek. Kosten: € 22.950,- Donatie: € 6.000,-
StreetLife Culture Clash 4U organiseert dit jaar voor de tweede keer project Street Life. Jongeren uit Haagse krachtwijken krijgen zo de kans om hun creatieve talenten te laten zien aan een groot publiek. In een drietal voorrondes in het Culturalis Theater konden jongeren auditie doen op het gebied van zang, rap, dans, mode en stand-up comedy. Per categorie gingen drie acts door naar de halve finale waar de definitieve finalisten werden uitgekozen. Zij zijn door middel van masterclasses klaargestoomd voor de grote finale in het Theater aan het Spui op 3 juli. De winnaars ontvangen een StreetLife Award
13
en een geldbedrag dat ze kunnen gebruiken om hun talent verder te ontwikkelen. Door middel van een sms-actie wordt bepaald wie de publieksprijs wint. www.streetlife2010.com Kosten: € 101.000,- Donatie: € 15.000,-
Slag om Ypenburg Waar nu de Haagse wijk Ypenburg ligt, lag tot voor kort een militair vliegveld. Hier werd op zondag 9 mei de Slag om Ypenburg herdacht. Gebeurtenissen van 10 mei 1940 werden op verschillende locaties nagespeeld door acteurs en vrijwilligers, geheel in stijl en kleding. Het publiek was in grote getale aanwezig om het spektakel te aanschouwen. In de ochtend konden de bezoekers de voertuigen, geweren en andere militaire attributen van dichtbij bezichtigen. Fotograaf: Rutger Huijgen
Onder leiding van oorverdovende knallen en militaire vliegtuigen startte ’s middags het naspelen van de oorlogsdag. Na afloop werd onder het genot van een hapje en een drankje nagepraat door jong en oud. Ook waren enkele veteranen en nabestaanden aanwezig om deze speciale dag te herdenken. Kosten: € 7.000,- Donatie: € 3.500,-
Kinderacademie fase II De Stichting Kinderacademie Delft biedt jongeren uit groep 8 van de basisschool en uit de brugklas van het voortgezet onderwijs de kans om met verschillende beroepen kennis te maken. Elke zondagmiddag laat een gastdocent zien wat bij zijn of haar beroep komt kijken. Doordat de jongeren verhalen horen van de professionals en opdrachten uitvoeren, leren zij op een speelse manier wat een vak gebied inhoudt. De Kinderacademie richt zich voornamelijk op Fotograaf: Dhr. Meurs
jongeren die nog weinig weten over hun toekomstmogelijkheden en in hun omgeving minder snel in aanraking komen met bepaalde vakgebieden. In de toekomst wil de academie haar activiteiten gaan uitbreiden om zo meer jongeren te bereiken. Kosten: € 42.850,- Donatie: € 10.000,-
Kinderevenement Voor kinderen met een hartafwijking is het lastig om een dagje weg te gaan. Daarom organiseerde Stichting Droomfeest op 5 juni een speciaal kinderevenement in Zoetermeer. Tijdens deze dag hielpen zo’n honderd vrijwilligers mee om de kinderen door middel van allerlei activiteiten, een leuke dag te bezorgen. Ook ‘gezonde’ kinderen waren van harte welkom; zij leerden gedurende de dag meer over hart afwijkingen. Daarnaast bood het evenement ouders de gelegenheid om met elkaar in contact te komen. Ook was er gezorgd voor alle voorzieningen die de kinderen nodig hadden in verband met hun ziekte. In een grote tent konden ze zich even lekker terugtrekken. Kosten: € 8.585,- Donatie: € 2.000,-
14 14
magazine
terugblik Hoe is het verder gegaan met projecten die Fonds 1818 steunde? Werd het een succes, zijn de doelen gehaald of is het nog steeds hard werken? We kijken terug naar…
Wisselwerking, de Wonderkamer van Zoetermeer Een museum saai? Stadsmuseum Zoetermeer
een object te kiezen en dit te ruilen voor een
Het was een heel actief proces, waarbij
niet. In het enige museum van Zoetermeer,
object uit eigen bezit. “Heel spannend,
openbare ateliers en masterclasses in de
gevestigd in de historische dorpskern, wordt
de tentoonstelling was elke dag anders.”
tentoonstellingszaal van het museum plaats
al jaren geëxperimenteerd met nieuwe
Aan het einde van de tentoonstelling werden
vonden en de resultaten direct werden
vormen van exposeren.
de honderd ingebrachte objecten bewaard
getoond. De collectie is nu veilig opgeborgen
Doel is meer betrokkenheid van en bij de
als de ‘Collectie Zoetermeer 2008’.
in het museum. Studenten van de Reinwardt
bewoners van Zoetermeer. “Wij willen geen
Opvallend was het grote aantal parafernalia
academie willen met ‘De Giganten van
stoffig museum zijn waar het verleden netjes
van bijzondere evenementen in Zoetermeer
Zoetermeer’ de collectie weer teruggeven
opgepoetst in vitrines ligt.
zoals bekers van de Floriade en de Sprinter.
aan de bewoners. “Het plan is om een aantal
We willen midden in de samenleving staan
Er zitten ook veel objecten tussen uit de
objecten heel groot te laten namaken en
en de ziel van Zoetermeer bloot leggen.
jaren zestig toen de eerste bewoners in de
’s nachts in de wijk van de schenker neer te
Daarvoor hebben we de inbreng van de
nieuwbouwwijken neerstreken. Het project
laten zetten, een enorme verrassing bij het
bewoners nodig”, vertelt Jouetta van der
‘Wisselwerking: De Wonderkamer van
wakker worden!”
Ploeg, van Stadsmuseum Zoetermeer.
Zoetermeer’ borduurde vorig voorjaar voort
In 2008 begon het museum met ‘Give & Take’
op ‘Give & Take’. “We wilden de betekenis
aan een bijzonder experiment. Deze weggeef
van de honderd objecten beter doorgronden.
tentoonstelling confronteerde bezoekers met
We hebben onder leiding van een beeldend
objecten uit onze hedendaagse consumptie
kunstenaar de collectie onderzocht vanuit
maatschappij. De bezoeker werd gevraagd
heel diverse invalshoeken”, vertelt Jouetta.
15
September Expositie DHZW 1 september t/m 12 oktober 11.00-16.00 uur op werkdagen
September Open monumentendag 11 september 10.00-17.00 uur
September Internationaal Kamermuziekfestival Den Haag 20 september t/m 2 oktober
Wandelend door de wijken legde
Het Nutshuis en Fonds 1818 zijn tijdens
Expeditie Audio is het thema van het
fotograaf Willem Poelstra Den Haag
de Open Monumentendag te bezoeken.
achtste Kamermuziekfestival,
Zuidwest vast in kleur en zwart-wit.
Architectuurhistoricus Hans Wetemans
een uitdagend en verrassend festival
Hij ontmoette gepassioneerde Ado-
geeft ieder uur een rondleiding. Studenten
vol nieuwe geluiden. Optredens zijn op
supporters, sprak met oude dames
van het Koninklijk Conservatorium en
diverse locaties in Den Haag en omgeving.
die er hun hele leven al wonen en liet
de Koninklijke Academie presenteren
In Het Nutshuis: verschillende openbare
balancerend op een ladder een hert
gedurende de dag geluids- en
masterclasses en concerten.
in het Zuiderpark voor zich ‘poseren’.
performance experimenten. En, neem
Op 25 september voert de concert
De serie laat op onconventionele wijze
alvast een voorproefje van onze gloed
wandeling langs Het Nutshuis waar een
zien hoe de ruimte in Den Haag
nieuwe stadstuin. Kijk voor het precieze
jonge musicus een kort concert geeft.
Zuidwest benut wordt en onbenut blijft.
programma vanaf augustus op de website.
Op 2 oktober is in Het Nutshuis een kinderconcert.
www.nutshuis.nl Het Nutshuis – voor lokale kunst en maatschappij. Het Nutshuis biedt een platform aan iedereen in Den Haag die zich betrokken voelt bij culturele en maatschappelijke ontwikkelingen in de stad. Het Nutshuis is gevestigd in het voormalige hoofdkantoor van de Nutsspaarbank, midden in de binnenstad. In de Bankhal, de Commissarissenzaal en de Filmkluis bieden wij u een programma vol lezingen, debat, muziek, documentaires en tentoonstellingen. De activiteiten zijn heel divers maar hebben vaak een cultureel karakter en zijn altijd op een of andere manier maatschappelijk betrokken. De nadruk ligt op lokale Haagse ontwikkelingen. U vindt Het Nutshuis aan de Riviervismarkt 5 in Den Haag. Kijk voor meer informatie en het volledige programma op www.nutshuis.nl.
algemene informatie over Fonds 1818 Colofon
Aanvraagprocedure
Fonds 1818 Magazine is een uitgave van Fonds 1818 en verschijnt vier maal per jaar.
Aanvragen voor een donatie kunnen ruim voor aanvang van het project schriftelijk bij Fonds 1818 worden ingediend. Fonds 1818 geeft alleen donaties aan stichtingen of verenigingen. De behandeling van uw aanvraag duurt 6 tot 8 weken. Meer informatie: www.fonds1818.nl.
Redactie: Corien Bosch Redactionele ondersteuning: Martine Vinkesteyn en Kimberley Jacobs Interviews: Floor de Booys Fotografie: Eva Hofman, Wouter Schuddebeurs en diverse fotografen en bruikleengevers van de beschreven projecten Concept en vormgeving: Ontwerpwerk Lithografie en druk: Drukkerij ANDO, Den Haag
<24 Voor jongeren tot 24 jaar geldt een speciale, eenvoudige procedure. Deze jonge aanvragers hoeven voor een donatie tot € 3.000,- geen stichting of vereniging te zijn! Voor informatie
hierover kunt u contact opnemen via info@fonds1818.nl.
Gratis cursus fondsenwerving Fonds 1818 geeft een cursus fondsen werving voor medewerkers en vrijwilligers van non-profitorganisaties en jongeren die geen of weinig ervaring hebben met het werven van fondsen. Voorwaarde is dat de organisatie actief is in de regio van Fonds 1818. De volgende cursus wordt gegeven op donderdag 16 september. Inschrijven kan via www.fonds1818.nl.
Meer informatie Heeft u vragen over de criteria voor een donatie, over het opstellen en indienen van een aanvraag bij Fonds 1818 of over fondsenwerving in het algemeen? Kijk dan op www.fonds1818.nl of neem contact op met onze afdeling Communicatie op 070 375 49 57 of info@fonds1818.nl. Wilt u het Fonds 1818 Magazine ieder kwartaal ontvangen? Stuur dan een e-mail met uw adresgegevens naar info@fonds1818.nl of meldt u aan via de website. Een abonnement is gratis.
16
De Nutstuin Achter het pand van Fonds 1818 in Den Haag voltrekt zich een klein wonder. Wat eens een kale grijze parkeerplaats was, verandert deze maanden in een groene oase. Hier wordt de Nutstuin aangelegd. De tuin wordt een klein, semi openbaar park in het midden van de Haagse binnenstad. De planten en bomen zijn op ecologische wijze geweekt en worden ook op die manier onderhouden. Voor de water voorziening is de regenwaterafvoer losgekoppeld van het riool. Het water stroomt nu in een vijver die ook voeding krijgt vanuit een natuurlijk bron op het terrein. Langs de muur komen kassen waar op biologische wijze groenten gekweekt gaan worden. Zowel mede werkers van het fonds als de mensen die in Het Nutshuis werken en buurtbewoners zullen meewerken aan het onderhoud. We hopen dat De Nutstuin niet alleen voor de mensen een oase is, maar ook voor
Ontwerp Nutstuin
dieren. Voor de kleinsten wordt zelfs een insectenhotel aangelegd. Droom is om ook bijen te gaan houden in de tuin om zo eigen Nuts honing te kunnen ‘oogsten’.
kijk op www.fonds1818.nl
Hillegom
Noordwijk
Noordwijker hout Lisse
Fonds 1818 steunt maatschappelijke en culturele Teylingen
projecten in de regio Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden en de Bollenstreek.
Katwijk
Oegstgees t
U kent uw buurt, wijk, stad of regio het beste en weet wat
Leiden
nodig is. Dankzij u worden woonwijken weer leefbaar,
W assenaar Voor schoten
leren allochtone vrouwen fietsen, worden monumenten gerestaureerd, worden er theatervoorstellingen gemaakt, leren jongeren met elkaar discussiëren en kunnen met
LeidschendamVoorburg
Den Haag
olie besmeurde vogels weer vliegen. Wij nodigen u van
Den Haag
harte uit om uw ideeën en projecten met ons te delen. U het project, wij het geld.
RIVIERVISMARKT 4
POSTBUS 895
2513 AM DEN HAAG
2501 CW DEN HAAG
070 364 11 41
INFO@FONDS1818.NL
Rijswijk PijnackerNootdorp Delft
Midden Delfland
Zoeterwoude
Zoetermeer
Leiderdor p