DIERENMANIEREN

Job van Tol

is dierverzorger in Artis en auteur van De oppasser.

Grote boze wolf

Onlangs bracht ik een bezoek aan het beroemdste sprookjespark van het land. Voor me zag ik een tafereel van zeven geitjes die zich vermaakten met bordspelletjes. Wat zij niet zagen, maar ik wel, was dat de rust op het punt stond te worden verstoord. Door het raampje van de deur zag ik een wolf staan, ik hoorde hem rammelen aan de deurklink. Om zijn kwade bedoelingen te verhullen had hij zichzelf keurig in pak gestoken, maar zijn bungelende tong verraadde zijn smachtende ambities. Het sprookje leert ons dat het kwaad altijd voor de deur kan staan, waarbij het kwaad wordt vertolkt door de wolf. Het is een rol die wolven vaak wordt toegedicht. Denk maar aan de mythe van de weerwolf, waarin mensen ’s nachts om twaalf uur veranderen in moordlustige wolven. De wolf als voorspeller van onheil, het past hem als een maatpak. De wolf (canis lupus) is de voorouder van de hond (canis lupus familiaris). Ik weet dat het zo is, maar toen ik afgelopen week een mopshond zwaar ademend in een glitterjas gestoken langs het Tropenmuseum voorbij zag waggelen, was het beeld van de nietsontziende ‘voorspeller van onheil’ ver te zoeken. In Artis leven ook wolven, en het gekke is dat zij werkelijk de rol van ‘voorspeller van onheil’ op zich nemen. Iedere eerste maandag van de maand klinkt in de buurt van Artis het luchtalarm. Zodra de wolven het geluid horen, gek genoeg weer om twaalf uur, slaan ze hun koppen in hun nek en slaken een diepe huilkreet. Gelukkig geen onheil, maar vals alarm. Inmiddels is in de Nederlandse natuur de deur voor wilde wolven opengezet. Wolven zijn toproofdieren die een territorium naar hun hand zetten. En daar wringt de schoen, want dat zijn we in Nederland niet gewend. Er is in ons land maar één diersoort die de omgeving naar haar hand zet en dat zijn wij zelf. Sommige mensen zijn blij met de wolf, ze vinden het nuttig dat er een toppredator actief is in ons land om groot wild te bejagen. Anderen huiveren en vragen zich af of de wolf geen gevaar zal opleveren. Boeren vrezen voor hun vee en ook bezorgen de wolven de beheerders van Nationaal Park De Hoge Veluwe al hoofdbrekens. Ze eten namelijk moe ons, een schapensoort wiens begrazing belangrijk is voor het behoud van zandverstuivingen. Zonder moe ons veranderen zeldzame zandverstuivingen in bossen. Dit is funest voor vele dier- en plantensoorten die gedijen in het stuifzand, maar laat dit nu net het favoriete leefgebied zijn van de wolf. De wolven doen het goed op de Veluwe, de eerste pups zijn gesignaleerd, waarmee ze steeds meer hun plek opeisen in het landschap. Toch zijn wolven exibele toproofdieren. Ze hebben bewezen dat ze zich kunnen schikken in de aanwezigheid en wensen van mensen en worden daarom ‘cultuurvolgers’ genoemd. De vraag voor ons is: zijn wij bereid om hetzelfde te doen voor de wolven en gevolg te geven aan hun wensen? Hoeveel ruimte gunnen we de voorouders van onze trouwe viervoeters? Ondertussen wordt er op de Veluwe een stevig hek ontwikkeld om de moe ons te kunnen beschermen tegen het naderend onheil. Zoals in het Sprookjesbos, waar de geitjes veilig binnen zitten, terwijl de grote boze wolf aan de deurklink rammelt. En ze leefden nog lang en gelukkig. •