COLUMN REINILDIS

Reinildis van Ditzhuyzen

is historica, publiciste en etiquettedeskundige. Ze herschreef Amy Groskamp-ten Haves standaardwerk Hoe hoort het eigenlijk? waarvan de 42ste druk is verschenen.

Praktijkles tafelmanieren

Een goede vriendin van mij heeft een prachtig oud pand, waar mensen ontvangsten, (privé)diners, vergaderingen, trainingen, lezingen en zo meer kunnen (laten) organiseren. Ik ken deze historische locatie met idyllische tuin goed en weet met hoeveel aandacht en betrokkenheid zij alles voorbereidt en regelt. Onlangs had ze hier een bijzondere werklunch. Een ongeveer veertigjarige man met een eigen bedrijf wilde graag weten ‘Hoe het eigenlijk hoort’. Hij heeft veel belangrijke klanten en merkte dat hij eigenlijk weinig tot niets van etiquette wist. uis was hem nooit iets hierover bijgebracht. “Dat is helemaal niet nodig”, zeiden zijn ouders. “Etiquette is een keurslijf en het is beter als je gewoon jezelf kunt zijn.” Maar hij had tijdens zijn zakelijke contacten vaak het idee dat hij fouten maakte en voelde zich daarbij ongemakkelijk. Dat was natuurlijk niet bevorderlijk bij belangrijke gesprekken en vergaderingen, en daarom wilde hij een heuse ‘etiquettelunch’. Inderdaad, al doende leert men, dat wil zeggen: je leert iets nieuws door het zélf te doen. Dus boekte hij bij mijn vriendin een zakenlunch. Zij huurde hiervoor een kenner van omgangsvormen in, die hem de jne kneepjes van de tafelmanieren zou uitleggen. Ik was natuurlijk erg benieuwd hoe dit was verlopen en belde haar na a oop hiervan op. Het was geslaagd. “Alles wat met (zakelijk) eten te maken had werd grondig doorgenomen”, vertelde ze. “Het begon met het tafeldekken. Aan de hand van het menu moest meneer kijken welke borden, glazen, messen, vorken en lepels er op tafel hoorden, en hoe deze werden neergezet en -gelegd. De deskundige hielp hem daarbij. Vervolgens werd er gegeten en toonde hij zich een belangstellende leerling.” Ook bracht ze hem de ‘Eetkreten’ uit mijn boek Hoe hoort het eigenlijk? De Dikke Ditz bij: “Snuit boven de trog” (mond boven het bord houden), “Rug recht als je eet”, “Niet metselen” (niet drinken met eten in je mond), “Wafel! Ellebogen van tafel”, “Niet tegelijk laden en lossen” (tijdens het eten niet naar de wc gaan) en zo meer. Ik vind het een opmerkelijk, maar vooral ook lovenswaardig initiatief van deze man. Hij ziet hoe je op je werk, maar ook daarbuiten, gehinderd kan worden door gebrek aan kennis van de basisomgangsvormen. Het doel van etiquette is immers (en niet iedereen beseft dit) dat privé- en werkcontacten aangenaam en soepel verlopen. Het middel om dit doel te bereiken zijn de regels. Maar wat te doen als je tijdens een belangrijke lunch of diner niet weet hoe het hoort? Kijk dan naar uw buurman of buurvrouw of een andere gast die de regels beheerst. En als u dan tóch een fout maakt? Dat kan iedereen wel eens overkomen, en zolang u een prettige tafelgast bent zal niemand u dat kwalijk nemen. Ikzelf maakte eens een vreselijke fout tijdens een formeel diner. Het nagerecht werd opgediend, en dit leek op mousse au chocolat. Mijn lievelingstoetje! Dus ik nam lekker veel. Maar het was iets volkomen anders, en wel zó vies dat ik het niet kón eten… Eigenlijk moet je wat je opschept, ook opeten. Ik hield me hier dus niet aan en zo ging mijn volle bord terug naar de keuken. Ik schaamde mij diep. •

©Edith Buenen