7 minute read
VENTOTENE
Hoe een klein eiland groots kan zijn
Advertisement
Ventotene, in de regio Lazio, is een van de kleinste eilanden van Italië. Maar laat je niet misleiden door de omvang, want Ventotene heeft veel te bieden. Geschiedenis flirt er met natuurlijke schoonheid. Een politieke ziel vermengt zich met ontspannen toerisme. Kleuren en geuren wachten er op je.
TEKST EN FOTO’S JESPER STORGAARD JENSEN
TIPS
Bereikbaarheid
• De overtocht van Formia naar Ventotene met de ferry duurt ongeveer 2 uur. Met de hydrofoil (draagvleugelboot) ben je er in een uur. traghetti.com Wie het motto less is more aanhangt, zit op het eiland Ventotene goed! Met een oppervlakte van slechts 1,75 vierkante kilometer en een bescheiden 700 inwoners is Ventotene een van de kleinste en dunst bevolkte eilanden van Italië. Maar het is zeker een bezoek waard.
Je zou Ventotene een beetje apart kunnen noemen, vanwege de tegenstellingen: het is ongerept, ook al vind je bijna overal bebouwing – behalve op de meest noordelijke punt misschien. Je hebt bijna overal uitzicht op zee, en toch vermengt de geur van de zee zich vaak met die van fruitbomen.
De ontvangst in het kleine haventje van Ventotene is warm, door de vele gekleurde huisjes die je begroeten. Geografisch gezien ligt Ventotene vrij dicht bij de Flegreïsche Eilanden in de baai van Napels, waarmee het een aantal dingen gemeen heeft: de stranden met zwart zand en de tufsteenrotsen. Administratief gezien maakt het eiland echter deel uit van de vier Pontijnse Eilanden. Ventotene is bijna helemaal vlak, dus van bovenaf gezien lijkt het haast een vlot dat op zee drijft.
Romeinse geschiedenis
Ventotene bezoeken is alsof je de Romeinse geschiedenis binnenstapt. Dicht bij de aankomsthaven vind je een nog kleinere haven die meer dan tweeduizend jaar
geleden door de oude Romeinen werd aangelegd. Je kunt er nog steeds de ligplaatsen herkennen die door hen werden gebruikt om hun boten aan te meren. Maar ook de oude pakhuizen en aanlegpalen die je er ziet, werden oorspronkelijk door de Romeinen gebruikt. In de buurt bouwden ze ook een onderwatervisvijver in de tufsteenrotsen. Hier was het mogelijk om zoet water met zout water te vermengen en op die manier de vissen uit de zee aan te trekken, te vangen en te kweken voor consumptie. Als je avontuurlijk bent ingesteld en een duik neemt vanaf de klif naast de vuurtoren, kun je nog steeds de resten van de Romeinse visvijver zien. Als je langs de hellingen loopt die naar de Piazza della Chiesa leiden, het gezellige centrum van het kleine eilandstadje, vergeet dan niet de bekende bibliotheek, Ultima Spiaggia, ‘het Laatste Strand’, op te merken. Deze bevat een enorme collectie literatuur over de zee en over de Italiaanse eilanden. Niet ver hiervandaan vind je de eerste must-see: Villa Giulia, gelegen op de kaap van Punta Eolo. Hier werd ooit een Romeinse vakantievilla gebouwd door keizer Ottaviano Augusto (Augustus). Later werd de villa gebruikt voor de ballingschap van leden van de keizerlijke
Openingspagina’s: de kleine Romeinse haven; op het eiland zijn veel restaurants te vinden. Linkerpagina: een van de vele fraaie uitzichten op zee. Onder: shoppen in de smalle steegjes.
TIPS
Doen
• Bezoek aan de gevangenis
op Santo Stefano
Tickets verkrijgbaar bij Proloco Ventotene, in de haven Porto Nuovo. Vanaf juni 2022 kan de gevangenis bezocht worden in groepen van 30 personen.
• Wijn proeven en kopen
bij een cantina
Candidaterra, Via Luigi Iacon, 58 candidaterra.it
• Duikcentrum Ventotene ventotenediving.it
Rond het eiland vind je volop mogelijkheden om vanaf de kliffen de zee in te duiken, zoals bij de vuurtoren
familie. De eerste die hier verbannen werd, was, jawel, Giulia, de dochter van Augustus. Vandaag kun je de overgebleven ruïnes van de keizerlijke villa bezoeken. Rondleidingen (met gids) zijn beschikbaar, met droomuitzichten op zee.
Paradijs voor vogelaars
Waarschijnlijk wil je ook een verfrissende duik nemen. Er zijn twee traditionele stranden op Ventotene: Cala Nave en Cala Rossano, met fijn zwart zand. Cala Nave is de bekendste van de twee. Het is te voet bereikbaar vanuit de stad en is uitgerust met een klein restaurant en je kunt er parasols, waterfietsen, kano’s en ligbedden huren. In het hoogseizoen kan het er druk worden, maar gelukkig zonder dat het zijn charme verliest. Cala Rossano is een klein strand dat te voet bereikbaar is vanaf Porto Nuovo. Je ziet er ook de boten en veerboten aankomen en vertrekken. Rond het eiland – met een kustlijn van ongeveer 3 kilometer – vind je ook nog volop mogelijkheden om vanaf de kliffen in zee te duiken, zoals bij de vuurtoren. De natuurlijke fauna van Ventotene heeft altijd veel verschillende soorten vogels aangetrokken. Vele van hen beschouwen Ventotene als een pitstop onderweg naar het Afrikaanse continent. Om die reden werd in 2006 een Ornithologisch Museum (Museo della Migrazione ed
TIPS
Eten
• Ristorante (& Hotel)
Mezzatorre
Piazza Castello 5/6 mezzatorreventotene.com/ita/risto
• Ristorante Il Giardino
di Ventotene
Via Olivi 45 ilgiardinodiventotene.it
Slapen
• B&B Le Parracine ventoteneleparracine.com
• Hotel Mezzatorre Piazza Castello 5/6 mezzatorreventotene.com Osservatorio Ornitologico) geopend. Het museum is ook een centrum voor ornithologisch onderzoek. Hier vinden de telling en monitoring van de wilde populatie van zoogdieren en vogels plaats, evenals de studie van migratie door middel van de ringtechniek. Het museum is te bezoeken (ook met gids), een hoogtepunt voor vogelaars. Om een andere interessante historische bezienswaardigheid niet over het hoofd te zien, moeten we nog een keer terug naar de oude Romeinen. Vanaf de centrale Piazza Castello loop je richting La Cisterna di Villa Stefania, een systeem van waterreservoirs gebouwd door de Romeinen. Deze reservoirs werden gebouwd om een adequate watervoorziening te kunnen garanderen, aangezien het eiland destijds geen natuurlijke waterbronnen had. In dit ondergrondse systeem kun je door een reservoir lopen dat later als gevangenis werd gebruikt. Hier zijn nu, vele jaren later, nog steeds op de muren de tekeningen en graffiti te zien die door de toenmalige veroordeelden zijn gemaakt.
Fundament van de EU
Dit was echter niet de enige plek in en rond Ventotene die als gevangenis werd gebruikt. Een andere bevindt zich op het eiland Santo Stefano, gelegen op slechts één kilometer van Ventotene en per boot bereikbaar. Die gevangenis werd gebouwd door de toenmalige koning van Napels, Ferdinando IV, en voltooid in 1795. De gevangenen destijds waren de vijanden van ‘het systeem’. Door de onveilige staat van de gebouwen is het eiland lange tijd verboden terrein geweest. Een restauratieproject heeft het nu weer mogelijk gemaakt om het eiland en de gevangenis te bezoeken, en onlangs is een lokale culturele vereniging, Proloco Ventotene, erin geslaagd bezoeken aan het eiland en de gevangenis te organiseren. Deze bieden je een zeldzame gelegenheid
om een – weliswaar wat winderige – plek te bezoeken waar je door de lagen van de geschiedenis loopt. Heel verrassend is dat Ventotene ook een politieke ziel heeft. Onder het fascistische regime – van 1941 tot 1943 – werden veel politieke tegenstanders van de fascistische partij van Mussolini hier opgesloten, zoals Sandro Pertini (president van Italië van 1978 tot 1985), Luigi Longo, Converto dell’Aci, Pietro Secchia, Eugenio Colorini, Altiero Spinelli en Ernesto Rossi. Vooral de naam Altiero Spinelli is vaak in verband gebracht met Ventotene. Hij werd hier in 1941 opgesloten en samen met de antifascistische politicus Ernesto Rossi stelde hij het bekende Manifest van Ventotene op. De oorspronkelijke titel van het beroemde document was Voor een vrij en verenigd Europa, en het doel was de eenheid tussen de Europese landen te bevorderen. Het manifest is altijd van groot belang geweest als grondtekst voor de EU, en soms lees je zelfs dat ‘de EU werd geboren op Ventotene’. Een goede reden voor een toost. Ga hiervoor naar wijnproducent Candidaterra om te proeven en te kopen. Ventotene mag geografisch klein zijn, het is groots in cultureel en historisch opzicht. •
Vorige pagina’s: vrolijk gekleurde eettentjes vind je overal; op het grote strand kun je onder andere waterfietsen huren. Linkerpagina: Cala Nave, het bekendste strand. Onder: de vuurtoren van Ventotene.
