Veeteeltvlees september 2024 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

Succesvolle witblauwen in het Groene Hart

Bioveiligheid is belangrijk in de strijd tegen ibr

Voorzichtige terreinwinst bij agroforestry

Cabotin 8472 De La Cleuzeur

Race De Mehogne x Paravent D’Izier

Op 21 mnd.: 863 kg en 136cm (+7)

Voor vreemd bloed met kwaliteit

Ki-code: 945175

⊲ Past op elke hedendaagse bloedlijn

⊲ Geeft gestalte met bespiering

⊲ Moeder was een zware koe van 1.043 kg

Wilt u sperma van Cabotin of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be

RUBRIEKEN

5 Van de redactie

7 Fokkerijnieuws

15 In beeld: maisoogst

30 Managementnieuws

32 Marktinfo voer

33 Marktinfo vee

34 Agenda

35 CRV-bedrijfsnieuws

HOOFDARTIKEL

8 Agroforestry of boslandbouw wint terrein in Vlaanderen en Nederland

REPORTAGE

12 De broers Vonk houden succesvol witblauwen in het Groene Hart

KEURINGEN

16 Oost-Vlaamse kampioenen op herhaling in Erpe-Mere

25 Koninginnenbal in Ge en

GRAS

18 De weg van bermgras naar papier in beeld

24 Grasland in Europa: grasaandeel in Ierland het grootst

DE BOERIN

20 De strijd aanbinden met kalverdiarree

GEZONDHEID

26 Bioveilig werken om verspreiding van ibr tegen te gaan

VOEDING

28 Wat te doen bij een tekort aan snijmais?

BIJ DE COVER

De veestapel van Vonk, genietend in het Groene Hart van Nederland (foto: Quinten van Ooijen)

hoofdartikel agroforestry

Johan Vonk:

‘Een kampioenskoe is niet altijd een goede fokkoe’

Geeske Veerbeek: ‘We proberen de infectiedruk zo laag mogelijk te houden’

Succesvolle witblauwen in het Groene Hart

Bioveiligheid is belangrijk in de strijd tegen ibr

Kies voor een optimale opstart van je kalveren

Starmilk

Colo-Start Elite

Zuivere biest als vervanging of aanvulling.

N°1 BESTE BIEST IN BELGÏE

• Erkend als de beste biest

Onze hele gamma www.starmilk.be

JEAN-FRANÇOIS LERICQ

• Erkend als de beste biest

• Minstens 89% biestpoeder

• 29% IgG per 100g

• Selenium om de opname van de biest te verhogen

• Bevat probiotica voor de darmflora

• Bevat probiotica voor de darmflora N°1 BESTE BIEST IN BELGÏE

Afmestvoer voor vleesvee VLEESVEEBROK

FINISH MEAT

JEAN-FRANÇOIS LERICQ +32(0) 484/11.86.38 - jf.lericq@starmilk.be

+32(0) 484/11.86.38 - jf.lericq@starmilk.be

• Voor goede spierontwikkeling van

• Realiseert een hoge groei.

• Draagt bij aan een excellente vleeskwaliteit.

U kunt weer dekstieren aanmelden voor de online stierenveiling op 05 april 2025

Voorwaarden : Geboren voor 1-3-2024

Exterieur eisen per stamboek bepaald, welke voorwaarden er gelden

Lepto, IBR en BVD vrij

Blonde d’Aquitaine stieren mogen geen drager zijn van axanopathy

Het inschrijven kan vanaf nu! Via e-mail: voorzitter@stichting-cot.nl (tot uiterlijk 31 oktober 2024)

Kosten: 150 euro voor de eerste stier per bedrijf Elke volgende stier 50 euro Stieren worden twee keer gewogen en een promo film van gemaakt In je eentje ben je sneller, maar samen kom je verder!

U kunt uw advertentieruimte

Als stichting COT zoeken we naar de samenwerking met alle vleesvee rassen. www.COT-stierenveiling.nl

U kunt uw advertentieruimte reserveren tot 7 mei e-mail: advertenties@crv4all.com

• Voerschema’s voor verschillende rassen vleesvee beschikbaar.

• Voeradvies na spenen 150 -250g per dag gericht op een groei van 2kg per week.

dag gericht op een groei van 2kg per week.

Informeer naar onze dealeradressen, vraag naar VOERWAARTS bij uw dealer of bestel via HOBBYFARMING.NL (vanaf 250kg totaal) of 123voer.nl (per zak)

VOERWAARTS.N L Tel. 0315 23 00 83 • info@voerwaarts.nl

Daar aan de overkant, waar water een issue is

Water, het is een cruciaal goed in nagenoeg elke vorm. Alleen, water is ook een probleem. Er is een teveel, maar ook een tekort. Met regelmaat kregen we de voorbije maanden in onze regio een veelvoud water te slikken van wat normaal zou zijn. Maar ook het omgekeerde zag ik. Ik bezocht kort geleden opnieuw de Verenigde Staten, een land van oneindige mogelijkheden, vrijheden en ruimte. In twee weken tijd maakte ik meermaals kennis met het grote niets, plekken waar geen levend wezen te bespeuren was. Uren rijden en alleen maar dor gras zien. En waarom? Water, of althans het gebrek eraan. De strijd om water, zeker in het zuiden en het zuidwesten van de VS, is er een tussen mens en landbouw. De borden langs de wegen maken dat meer dan duidelijk, zelfs in de komende verkiezingsstrijd is het in een staat als Californië een uitgesproken thema. De druk vanuit de steden – de staat heeft een hoge bevolkingsdichtheid – richting landbouw is twintig jaar na mijn eerste bezoek gigantisch toegenomen. In die mate dat ook daar de ontwikkeling van grootschalige

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR

bedrijven sterk onder druk staat. Vier bedrijven zocht ik vooraf op en trachtten we te gaan bekijken. Slechts twee stonden er nog, eentje stond leeg, eentje was gewoon weg. Ook voor veebedrijven is water cruciaal en moeilijk beschikbaar, maar ook de maatschappelijke druk op de manier van werken neemt toe. Er is een groot wantrouwen, niet alleen bij de consument maar ook bij de landbouw. Stel je maar voor: een groot vleesveebedrijf met grote hekken, inclusief prikkeldraad, rondom security die pottenkijkers zelfs op de openbare weg aansprak. Dat wantrouwen is er niet zomaar, ook daar is er druk, op milieu en welzijn. En verdwijnt er landbouwactiviteit. Dat brengt ons tot een volgend probleem. De prijs van voeding en dan vooral gezonde voeding in de VS. Zuiver voedsel is er duur, brood, vlees, charcuterie. Fastfood eten met z’n tweeën is er goedkoper dan een half brood, een pakje kaas en een pakje salami. De prijs van de massa, de jacht op goedkoop en foute keuzes in beleid noemde een eigenaar van een grote winkel als redenen. En water!

Feston

De

Belle Eau

Boy De Renuamont x Tartan

De Belle Eau

Op 20 mnd.:

906 kg en 140cm (+12)

Voor pure groeikracht

Ki-code: 945235

⊲ Zeer gemakkelijke bloedlijn

⊲ Uitzonderlijke eigen prestatie

⊲ Geschikt voor op vaarzen

Vrouwelijk gesekst beschikbaar

Wilt u sperma van Feston of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be

Blauwtong zet streep door Nationale Vleesvee Manifestatie

De Nationale Vleesvee Manifestatie (NVM), die op zaterdag 26 oktober plaats zou vinden in Mariënheem, gaat dit jaar niet door. Dat heeft de organisatie besloten na een peiling onder de vleesveestamboeken die op de NVM hun nationale keuring zouden organiseren.

‘We hebben het besluit met pijn in ons hart genomen, maar door blauwtong kunnen we dit jaar geen NVM-waardige keuring op poten zetten’, vertelt Ronald Wolters namens de organisatie. ‘Verschillende stamboeken gaven aan dat hun achterban of het bestuur het niet ziet zitten om voldoende dieren te mobiliseren. Door een gering aantal dieren kunnen enkele stamboeken geen NVM-waardig kampioenschap organiseren.’

De organisatie onderzoekt de mogelijkheid om volgend jaar een NVM te organiseren. Wolters merkt op dat stamboeken wel vrij zijn om zelf of in een beperkt samenwerkingsverband dit jaar nog een keuring te houden. ‘Waar mogelijk zullen we dat als Federatie Vleesveestamboeken Nederland ondersteunen’, geeft Wolters aan. De NVM vindt tweejaarlijks plaats. Voor de laatste editie in 2022 waren ruim 400 dieren ingeschreven van acht verschillende rassen.

Van Britse inseminaties op melkvee is meer dan de helft met gebruikskruisingsstier

In het Verenigd Koninkrijk kwam afgelopen jaar voor het eerst meer dan de helft van alle inseminaties op melkvee voor rekening van vleesstieren voor de gebruikskruising. Dat blijkt uit cijfers van de Britse Agricultural en Horticultural Development Board (AHDB). De vleesstieren waren tussen maart 2023 en maart 2024 goed voor een aandeel van 52 procent van alle inseminaties bij melkvee. Het jaar ervoor lag dat aandeel nog op 49 procent. AHDB schrijft de toenemende populariteit

van stieren voor de gebruikskruising toe aan het veelvuldig gebruik van gesekst sperma door melkveehouders. Zo was van alle verkochte rietjes van holsteinstieren afgelopen jaar 88 procent gesekst. In 2020 lag dat aandeel nog op 55 procent.

Elf blondestieren in nieuw veilingaanbod

Op zaterdag 28 september 2024 is een nieuwe veiling van het opfokstation in Laren ge-

pland. De veiling onder leiding van Adrion van Beek kan zowel fysiek als online worden

Tabel 1 – Overzicht van het veilingaanbod van blonde d’Aquitainestieren

geboortedatum vader moeder moedersvader fokker

gevolgd. In het aanbod staan elf stieren van het blonde d’Aquitaineras genoteerd.

Agroforestry

wint terrein

De term agroforestry, of het planten van bomen en struiken op grond met een landbouwactiviteit, duikt steeds vaker op. Van het bevorderen van de biodiversiteit tot klimaatadaptatie, het lijkt alleen maar voordelen te hebben. Toch zijn de meeste boeren terughoudend. Wat zijn de nadelen?

En valt er eigenlijk ook aan te verdienen?

Steeds vaker duikt de term agroforestry op. Dit is een landbouwsysteem waarbij boeren bomen of struiken combineren met akkerbouwteelt of het grazen van vee. ‘De redenen om aan agroforestry te beginnen bij landbouwers zijn divers’, vertelt Bert Reubens, agroforestry-expert bij het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO).

‘Enkele redenen zijn de biodiversiteit stimuleren, de bodemvruchtbaarheid verbeteren en het zorgen voor een mild microklimaat in een opwarmend klimaat. Veehouders zijn meestal in boslandbouw geïnteresseerd om tegemoet te komen aan de aankomende verplichte beschutting in de wei.’

Zo moeten alle weidedieren volgens de Vlaamse Codex Dierenwelzijn over ruim vijf jaar een beschuttingsplaats hebben. Ook het adviesrapport van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) ziet schaduwplekken in de weide als een must.

Verplichte beschutting

Momenteel staat de helft van het Vlaamse agroforestry-areaal dan ook op grasland om te beweiden of te maaien. Met de Vlaamse steunmaatregel werd er tussen 2011 en 2023 bijna 280 hectare voor boslandbouw aangeplant. In Nederland schatte de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) het agroforestry-areaal vorig jaar op 1500 hectare, waarvan een groot deel in combinatie met weidegang.

‘Agroforestry op grasland heeft minder consequenties dan agroforestry op akkerbouwgrond’, legt Reubens uit. ‘Gras kan beter tegen de schaduw dan akkerbouwgewassen.’ Door die schaduw is de grasopbrengst niet altijd lager. ‘Bij nat weer kan de grasgroei onder de bomen eventueel minder zijn’, zegt hij. ‘Maar bij erg droge zomers pakt de schaduw voordelig uit. Dan ziet enkel het gras onder de bomen nog groen.’

Sommige veehouders starten ook met agroforestry omdat ze de bomen willen gebruiken als aanvulling op het rantsoen. Volgens het Vlaamse onderzoekscentrum Inagro bedraagt het eiwitgehalte van de

meeste bladsoorten tussen 150 en 200 gram per kilogram droge stof. Daarnaast zouden houtige gewassen door hun diepe worteling veel sporenelementen bevatten die ontbreken in grassen, zoals koper en selenium.

Toch speelt bij veehouders ook de vraag of door de bomen niet de ligplaatsen vervuilen, met uierontstekingen als gevolg. ‘Dat hangt van je plantplan af’, meent Reubens. ‘Bij minstens veertig bomen verspreid over een hectare zie ik dat probleem in de praktijk niet.’ Voor weidegang raadt hij walnotenbomen aan. ‘Notenbomen komen laat in het blad. Daardoor ontstaat minder schaduwconcurrentie tijdens de eerste en tweede snede.’

Starten kost veel geld

Walnotenbomen leveren ook nog vruchten op. Reubens ziet kansen voor het opbouwen van een markt voor Belgische noten. ‘Consumenten eten steeds meer noten. Maar de noten in de supermarkt komen van erg ver en hun duurzaamheid wordt daarbij in vraag gesteld.’ De Belgische afzetmarkt staat voorlopig nog in de kinderschoenen. Maar met het stijgende notenareaal verwacht Reubens dat de markt zich de komende vijf jaar verder zal ontwikkelen. ‘De bomen die nu geplant worden, produceren soortafhankelijk over acht tot vijftien jaar noten. We zien dat telers nu op zoek gaan naar afzetmarkten en manieren om hun noten te oogsten’, aldus Reubens. En dat is interessant, want starten met boslandbouw kost ook veel geld. Het ILVO beraamde de aanplantkosten van een fictief bedrijf bestaande uit 10 hectare weide met 500 walnotenbomen op bijna 90.000 euro. Deze kosten omvatten de bomen zelf, het beschermingsmateriaal, benodigdheden voor de aanplant zoals mulch en snoei- en oogstmateriaal. Deze investering wordt zowel in Nederland als in Vlaanderen zwaar gesubsidieerd. Zo krijgen veehouders in Vlaanderen 75 procent VLIF-subsidie op het aanplantbedrag. In Nederland zijn er soortgelijke subsidies, al verschilt het bedrag per provincie. Ook het potenti-

TEKST

Nico Vandervelpen: ‘Goed voor imago, maar wetgeving en verdienmodel blijven knelpunten’

Zo’n 75 walnotenbomen en 220 hazelaars in rijen van 300 meter lang plantte Nico Vandervelpen (38) uit het Vlaamse Bekkevoort op zijn weide van vier hectare groot rond het bedrijf. ‘We hebben een winkel met hoeveijs’, zegt hij. ‘Voor het imago was dat mooi meegenomen en bovendien levert het schaduw voor de dieren op.’

De bomenrijen staan op 28 meter afstand van elkaar, zodat Vandervelpen er met de spuitmachine van 24 meter breed en voor andere werkzaamheden tussendoor kan. De rijen spande hij af met schrikdraad. ‘Ik maai de weides een keer voordat het weideseizoen start. Omdat walnoten laat in het blad komen, heeft het gras daar op dat moment geen concurrentie van.’ De vier jaar oude bomen zijn nog maar 2,5 meter hoog. Echte schaduwconcurrentie door de bladeren voor het gras verwacht hij niet in de toekomst. Binnen een goede acht jaar na de aanplant dragen de bomen pas vruchten. ‘Maar een volwaardig inkomen in de notenteelt zie ik niet’, stelt de veehouder. Volgens hem kan zijn kleinschalige notenteelt niet concurreren met de gespecialiseerde notenteelt in het buitenland, zoals die in Turkije. Daar komen mechanische werkzaamheden voordeliger uit door de grote arealen met veel bomen per hectare. Ook het drogere klimaat dat nodig is voor een goede nootkwaliteit heeft België niet mee. ‘Maar de noten thuis in de korte keten verkopen blijft altijd een optie’, denkt hij.

Hoe hij de noten dan gaat oogsten, is nog een vraagstuk.

Ondanks de kritische blik op het verdienmodel is hij blij met zijn aanplant. Het past op zijn bedrijf en bevordert de biodiversiteit. Bovendien kreeg de veehouder 75 procent VLIF-subsidie op het aanplantbedrag. Een voorwaarde voor die subsidie is een minimumareaal van een halve hectare groot. Hij twijfelt echter of elke veehouder hiervoor open staat. ‘De wetgeving staat het succes van agroforestry in de weg’, meent hij. ‘Als ik bomen plant, wil ik die in de toekomst ook kunnen rooien wanneer ik dat wil. En vandaag is die garantie er niet. Over een paar jaar worden mijn bomen misschien als kwetsbaar landschapselement gezien. En dan vereist rooien een vergunning.’

In dit kader lopen er gesprekken tussen Agentschap voor Natuur en Bos en Agentschap Landbouw en Zeevisserij. Daar wordt gekeken of agroforestry in het natuurdecreet gezien kan worden als landbouwteelt. Uitzonderingen voor het rooien van bomen kunnen hierdoor volgen. Wanneer die uitzonderingen echter gaan gelden, is nog niet duidelijk.

Janine Keller: ‘We hebben in boslandbouw geïnvesteerd

voor

de volgende generatie’

Sinds 2020 is het biologisch bedrijf BIO in de Polder van Janine Keller (42) en haar man Paul den Dunnen (44) in Lage Zwaluwe vijfhonderd notenbomen rijker. En dat is niet zonder reden. ‘De zomers worden steeds heter. In de eerste plaats wilden we met de

bomen de dieren beschutting bieden in de wei’, legt Keller uit. BIO in de Polder heeft naast het akkerbouwbedrijf ook een vleesveebedrijf met een honderdtal stieren om af te mesten. Het gaat om de rassen hereford, speckle park en charolais, waarvan ze het vlees in de korte keten verkopen. De bomen beschermen niet alleen de stieren tegen hete zomers. Met een teeltrotatie van één op zeven combineren ze de bomen ook met de akkerbouwtak. Zo scheuren ze om de twee à drie jaar de weides, waarna er een teelt zoals sperziebonen volgt. Tijdens een hete zomer geniet dit gewas van een milder microklimaat tussen de bomen. ‘De bomenrijen staan 27 meter van elkaar’, vertelt de vleesveehoudster. ‘Op die manier telen we op een strook van 24 meter breed gewassen tussen de bomen. Dit is breed genoeg voor machinale werkzaamheden.’ De diepe wortels hebben volgens Keller ook een positief effect op de bodemgezondheid. Voorlopig zijn de bomen nog klein en bieden ze nog maar weinig schaduw. Keller gelooft niet dat die schaduw nadelig is voor

eel verdienmodel van de notenbomen nam het ILVO in dezelfde studie onder de loep. Zo bleek de verkoop van de niet-verwerkte walnoten in dop het meest winstgevend. Met een geschatte opbrengst van 900 kilogram noten per hectare bedroeg de gemiddelde terugverdientijd via korte keten zo’n negen jaar. Bij verkoop aan de groothandel was dat dertien jaar.

Verdienen aan koolstofcertificaten

Ook Loes Vinkenborg, projectleider bij het Nederlandse Agroforestry Netwerk Brabant, weet dat boslandbouw niet zo maar rendeert. In een project met vijf boeren maakte ze het recent mogelijk om bij de Stichting Nationale Koolstofmarkt (SNK) met agroforestry geld te verdienen aan het vastleggen van koolstof in bomen. ‘Agroforestry vraagt een flinke investering en bij productieve bomen pluk je pas gemiddeld na vijf jaar de vruchten’, geeft ze aan. ‘Met koolstofcertificaten kunnen we die niet-productieve periode in theorie mede voorfinancieren.’

Koolstofcertificaten worden gekocht en verkocht op de koolstofmarkt. Dat is een online handelsplatform. De prijs van een koolstofcertificaat ligt momenteel tussen de 70 en 140 euro. Een certificaat vertegenwoordigt een ton opgeslagen CO2. In dit geval wordt die CO2 vastgelegd via de bomen. ‘Via een rekentool wordt berekend hoeveel ton CO2 het agroforestryproject van de boer opneemt’, weet Vinkenborg. ‘Hoe meer bomen er zijn en hoe ouder ze worden, hoe meer koolstofcertificaten een landbouwer op de SNK te koop kan zetten. Vervolgens

de akkerbouwgewassen. Naast bescherming tegen klimaatverandering zien ze boslandbouw ook gewoon als nieuwe tak op het bedrijf. ‘Er is veel te doen over de eiwittransitie’, weet ze. ‘Met dat in het achterhoofd hebben we voor notenbomen gekozen. Fruitbomen wilde ik niet vanwege de wespen. Walnoten daarentegen zijn een bron van eiwit, zijn erg gezond en vallen steeds meer in de smaak bij de consument.’ Voorlopig dragen de walnotenbomen nog geen vruchten. Maar het stel denkt eraan om de noten in de toekomst te vermarkten. Met de nodige automatisering, zoals boomschudders, tijdens de oogst ziet Keller dat lukken. Sommige groothandelaars zoals Lidl en Green Organics belden zelfs al op uit interesse. Zij willen lokaal geteelde walnoten in hun winkels verkopen. Het lijkt erop dat Janine en Paul zich over afzetkanalen geen zorgen hoeven te maken. ‘Maar laat de bomen nu maar gewoon even groeien’, zegt ze. ‘We hebben in boslandbouw geïnvesteerd voor de volgende generatie. Hopelijk plukt die daar later de vruchten van.’

kopen bedrijven, die extra CO2 willen reduceren, deze certificaten om koolstofvastlegging te claimen.’

De certificaten werden berekend over een periode van twintig jaar. Over die periode brengen die voor de akkerbouwers gemiddeld zo’n 270 euro per hectare per jaar op. Omdat op grasland minder bomen per hectare worden geplant, leggen veehouders minder koolstof vast en bedraagt de vergoeding voor hen 90 euro per hectare. Daarbovenop kunnen veehouders overigens nog certificaten aanvragen voor de vastlegging van koolstof in gras. Met al deze ontwikkelingen denkt Reubens dat boslandbouw nog wel kans heeft. ‘Boeren die vandaag met agroforestry starten, planten bomen omdat ze daar kansen in zien voor de toekomst.’ l

Samenvatting

– Agroforestry komt steeds vaker voor.

– Stimuleren van biodiversiteit, verbeteren van de bodemvruchtbaarheid, een mild microklimaat, beschutting, aanvulling op het rantsoen en goed voor het imago zijn redenen om ermee te starten.

– In Vlaanderen en Nederland worden de bomen vaak gecombineerd met koeien in de wei. Vooral notenbomen zijn dan interessant.

– Verdienen aan agroforestry is niet eenvoudig, maar koolstofcertificaten kunnen bijdragen aan het verdienmodel.

Succesvolle witblauwen in het Groene Hart

Diverse regionale en nationale kampioenen

hebben de broers Kees en Johan Vonk al op hun naam staan. Elk jaar rijden ze met een vrachtwagen vol dikbillen naar de keuring in Sluis en ook de Nationale Vleesvee Manifestatie slaan ze niet over.

TEKST QUINTEN VAN OOIJEN

In het kantoor van de broers Kees en Johan Vonk schitteren foto’s van hun kampioenen aan de wand. Om de prijzenkast met tientallen bekers en rozetten kun je niet heen kijken. Het is duidelijk dat de Zuid-Hollandse veehouders fanatieke keuringsliefhebbers zijn. Al jaren gaan ze met hun Belgisch witblauwen naar de keuring in Sluis en de Nationale Vleesvee Manifestatie in Mariënheem. ‘Zeker de keuring in Sluis is voor ons echt vakantie. Het is een toeristisch stadje en de sfeer onder de fokkers is leuk. Even met elkaar een biertje drinken en elkaar helpen met wassen en begeleiden. We willen allemaal een kampioen hebben, maar buiten de ring is het heel gezellig’, vertelt Kees. De broers houden 70 Belgisch witblauwen in het Zuid-Hol-

landse Noordeloos voor de hobby. Maar er liepen niet altijd vleeskoeien op deze boerderij. Tot begin jaren negentig, toen het bedrijf nog van de oom van Kees en Johan was, werden er zo’n 25 koeien gemolken op deze plek. Daarbij liepen wat piemontesekruislingen. Toen het Belgisch-witblauwras in opkomst kwam, stapten de vleesveehouders daarnaar over. Alle 70 dieren in de stal zijn stamboekkoeien, maar de broers kochten nooit een stamboekkoe aan. Ze maakten meteen al gebruik van embryo’s uit Nederland en België.

Goede

binnenkomer

De twee eerstgeboren embryo’s waren vaarskalveren. Met die twee dieren startte het keuringsverhaal van de broers Vonk in 2008. Een van die kalveren, Feline 1 van de Grotewaard (v. Germinal), werd gelijk al kampioen op de keuring in Oostbrug, de voorganger van de keuring in Sluis. Het andere kalf werd daar reservekampioen. Een nationale kampioenstitel volgde voor Feline 1 op de NVM. ‘Dat was een goede binnenkomer en sindsdien hebben we de keuring in Sluis en de NVM nooit overgeslagen’, vertelt Johan. Bij één kampioen bleef het niet. Het aantal dieren dat de veehouders meenamen naar de keuring werd ieder jaar groter, net als het aantal kampioenen dat ze op hun naam schreven. ‘Op een gegeven moment moesten we met de vrachtwagen rijden, omdat we zoveel dieren meenamen naar de keuring. En als we daar toch mee rijden, kan de aanhanger er ook nog wel bij’, vervolgt Johan. Dit jaar namen de veehouders negentien dieren mee naar de keuring

in Sluis. Dat zijn niet allemaal kampioensdieren, maar is ook rubrieksvulling. Kees: ‘Bij alle keuringen zie je dat het steeds moeilijker is om nieuwe inzenders te krijgen, maar om de keuring in stand te houden is het wel belangrijk om aantallen te houden’, licht hij toe. De veehouders nemen alleen vrouwelijk vee mee naar de keuring, vooral jongvee. Oudere koeien zouden de veehouders speciaal voor de keuring moeten voeren en dat vinden ze weggegooid geld. De koeien worden namelijk sober gehouden, omdat de veehouders de dieren niet voor het vlees, maar voor de fokkerij houden. Het jongvee wordt wel pittig gevoerd, geeft Johan aan. ‘Belgisch witblauw is een intensief ras, dus we moeten ze wel goed voeren voor een goede groei. Dat doen we tot en met de tweede dracht’, legt hij uit. Tot een jaar oud krijgen de dieren onbeperkt jongveebrok. Ook krijgt het jongvee ’s winters en krijgen de koeien een maand voor en na het kalven bierbostel, mais en voederbieten. Alle koeien krijgen in de winter voordrooghooi en op zaterdag een klein beetje brok. ‘Gewoon, omdat het dan zaterdag is’, vertelt Kees. Al het vrouwelijk jongvee wordt aangehouden ter vervanging. Na drie keer kalven gaan de koeien naar afmester Van den Berg in Herveld. Stieren gaan nooit mee naar de keuring, want zij gaan na gemiddeld drie-en-eenhalve maand al naar de afmester.

Zestig stieren in het vat

Hoewel de veehouders startten met witblauwen door middel van embryo’s, kopen ze die nu niet meer. ‘We zouden dan onze eigen pinken weg moeten doen om draagmoeders te kopen, terwijl ons jongvee nu net zo’n hoog niveau heeft als de embryo’s. Na 25 jaar moeten we toch wel zelf kunnen fokken’, stelt Kees. Alle koeien worden nu geïnsemineerd. Het stiergebruik is heel divers, in het vat zit sperma van wel 60 stieren van drie verschillende ki’s. De veehouders proberen geen witte dieren meer te fokken, want witte dieren, zeker geschoren voor de keuring, verbranden zomers sneller. Ook heeft de afmester liever dieren met een kleurtje, dat vindt hij mooier. Kees: ‘De afmester houdt ook van het hele keuringsgebeuren en is ook fanatiek. Op een paasveekeuring zien we hem regelmatig terug met een koe of stier die van ons af komt.’ Maar als een witte stier echt goed past, dan gebruiken ze hem wel. Meestal gebruiken de veehouders vleesstieren, sperma van ki-stieren die zich eerder richten op een hoogtemaat van +10 cm en meer, zit er niet veel in het vat. ‘Maar soms is zo’n economischere stier nodig als een dier te klein en te dik is en vaak hebben ze ook weer iets andere bloedlijnen’, geeft Johan aan.

De broers vinden vooral veel vlees, zware voorhanden maar met behoud van de achterhand en middenbreedte belangrijk. Ze focussen er nu op om de voorhand erin te krijgen bij hun koeien en tegelijkertijd de achterhand te behouden. ‘We krijgen veel complimenten over de chique achterhanden en de fijne beesten, maar krijgen wel het commentaar dat de voorhand net te smal is. We focussen hier nu de laatste jaren op en dat zien we terug’, zegt Kees.

De veehouders gebruiken de stier Darko regelmatig en in het verleden hebben ze veel succes gehad met de stieren Impérial en Attribut. Maar ook al komt er een heel goed kalf uit een combinatie, de veehouders gebruiken

BEDRIJFSPROFIEL

namen Johan (40) en Kees (45) Vonk aantal dieren 70 Belgisch witblauwen grondgebruik 16 ha grasland, waarvan 2,5 ha beheerd grasland met een uitgestelde maaidatum en weidevogelbeheer

daarna niet weer dezelfde stier op de koe. ‘Dat doen we om de diversiteit erin te houden. Dat ene kalf kan ook een toevalstreffer zijn’, vindt Johan.

Tien keer insemineren

Momenteel is de beste koe van stal Danique van de Grotewaard (v. Nox). Als pink moest ze tien keer geïnsemineerd worden voordat ze drachtig was, maar het tweede kalf zat er na één inseminatie in. Johan: ‘Als je heel kritisch bent, dan zou je haar niet tien keer insemineren, maar omdat we een hobbybedrijf zijn, gaan we soms wel langer door dan iemand anders. Een kampioenskoe is niet altijd een goede fokkoe.’ De koe is niet het meest extreem in bespiering, maar volgens hen wel de meest complete koe van stal. ‘Ze heeft heel correct beenwerk en veel massa’, vertelt Johan. Hoewel de NVM dit jaar is afgelast, maken de veehouders haar wel klaar om natio-

De beste koe van stal is momenteel Danique van de Grotewaard (v. Nox)

Noordeloos

Casey van de Grotewaard (v. Darko) werd dit jaar kampioen

Links: de veehouders krijgen veel complimenten over de chique achterhanden

Rechts: de koeien worden sober gevoerd met alleen op zaterdag een beetje brok

naal mee te nemen. ‘Het witblauwstamboek probeert nog een nationale keuring op poten te zetten. Daar hopen we op’, geeft Kees aan.

Dit jaar hadden de broers één kampioen en vijf reservekampioenen op de keuring in Sluis. Casey van de Grotewaard (v. Darko) mocht de kampioenstitel op haar naam schrijven. Johan vertelt dat ze enorm breed in de vooren achterhand is, lang en fijn is en goed beenwerk heeft. ‘Van de keurmeester kregen we het compliment dat ze mee kan doen in België. Een beter compliment kun je als Nederlandse fokker niet krijgen’, vertelt hij trots. Kees geeft aan dat ze van Casey thuis al wel wisten dat het een speciale is. En nog specialer is dat de vaars op Kees’ verjaardag, 10 september, is geboren.

De oma van Casey is de volle zus van Marit van de Grotewaard (v. Attribut), de favoriete koe van de broers. Marit werd twee keer nationaal kampioen en drie keer kampi-

oen op de keuring in Sluis, als kalf, pink en koe. ‘Helaas is ze nooit als koe nationaal kampioen geweest. Door corona werd de keuring afgelast en daarna is de koe weggegaan naar de mesterij. We hebben haar nog wel een keer gespoeld’, vertelt Johan. De broers leggen uit dat de koe breedte van voor tot achter had en veel massa. ‘Een week voor de keuring haalden we haar uit de wei. Haar bijvoeren voor de keuring was nooit nodig.’

Nieuwe stal

Het werk op de boerderij doen Kees en Johan zelf. Dat is met twee banen ernaast hard aanpoten. Kees werkt vier dagen per week bij AB, meestal in de bouw of als hovenier, en Johan doet vijf dagen in de week de classificatie in slachthuizen. De werkzaamheden op de boerderij zijn verdeeld, maar vallen vaak ook weer wat samen. ‘Na een dag hard werken, kom je toch weer een beetje tot rust op stal’, vertelt Kees, die op de boerderij woont.

De koeien staan ’s winters nog in de oude ligboxenstal, maar dat vinden de veehouders niet ideaal. Ze hebben daarom vergunningsaanvragen uitstaan voor een nieuwe hellingstal. Niet om meer vee te houden, maar ter vervanging van de oude stal. De broers kijken positief naar de toekomst. Vanuit de omgeving ervaren ze geen weerstand en ook op de keuringen krijgen ze alleen maar leuke reacties. Alleen de keizersnede hangt als een zwaard van Damocles boven de sector, merkt Johan. ‘Maar daar proberen we niet te veel aan te denken’, zegt hij. De broers vinden het juist fijn dat de dieren met een keizersnede geboren kunnen worden. Kees: ‘Met een keizersnede is er geen discussie of een kalf past of niet. Bij dikbillen zou dat bij een natuurlijke geboorte altijd de vraag blijven. Bovendien is het voor de veehouders handig dat de kalveren worden geboren met een keizersnede. ‘Een keizersnede is makkelijk in te plannen als je buitenshuis werkt. We plannen ze ’s avonds’, zegt Kees. Overstappen naar een ander ras zien Kees en Johan niet zitten. ‘Bij verbeterd roodbont heb je hetzelfde probleem en dan kom je uit bij blondes, maar die passen ons écht niet. Het zijn voor ons gewoon blauwen. Misschien heb ik wel blauw bloed’, grapt Kees. l

MAISOOGST IN BEELD

Voorzichtig aan komt de maisoogst op gang. Door het natte voorjaar zaaiden veehouders pas laat mais in. Vergeleken met voorgaande jaren loopt de maisoogst daardoor achter.

Oost-Vlaamse kampioenen op herhaling

Een aantal kampioenen van de provinciale keuring

in Sint-Niklaas speelde op de Grote Prijs Keukens

Redant op herhaling. Ook twee jonge nakomelingen van Ronaldo toonden zich sterk in Erpe-Mere.

Reeds vooraf was duidelijk dat de opkomst van deelnemende witblauwen beperkt zou zijn in deze editie van de Grote Prijs Keukens Redant in Erpe-Mere. Verschillende veehouders haakten af omwille van de sanitaire omstandigheden. Zowel de vrees voor een ibr-besmetting als de bijbehorende quarantainemaatregelen zitten de prijskamporganisaties momenteel wat in de weg.

In de catalogus werden zo zeventig dieren genoteerd, maar uiteindelijk bleef ook een groot aantal dieren afwezig. Echter, de kwaliteit van de beperkt gevulde rubrieken was vaak toch sterk tot zeer sterk. De omstandigheden zaten in de voorbereiding dan niet mee, de weergoden werkten in tegenstelling tot een week eerder in Libramont wel mee.

Dat was ook te merken aan het talrijk opgekomen publiek. De afwezigheid van een

aantal gereputeerde fokkers bood echter kansen voor anderen.

Dubbel voor Monbaliu

Twee Ronaldonakomelingen uit de stal van Roger Monbaliu wisten op de keuring te overtuigen. De jonge stier Trappist van de Stokerij en zijn halfzus Tropicana van de Stokerij toonden breedte van de voorhand naar de achterhand, met een mooie belijning en veel elegantie. Trappist won bij de stieren van 12 tot 18 maanden.

Zowel in zijn rubriek als in het kampioenschap diende hij af te rekenen met jonge stieren uit de stal van Roger en Jan Orinx. Debardezoon Conner van het Kruisborre plaatste zich op twee in de rubriek. De lange en correcte Grinsh de Beaujeu (v. Donnay), in mede-eigendom van Guy Perin, was dan weer als rubriekswinnaar de concurrent in het kampioenschap.

Tropicana deed het nog beter. De net geen elf maanden oude vaars en een dochter van Oularedochter Rihanna (eerste plaats Dilbeek) won de titel bij de vaarzen van 6 tot 12 maanden en ze werd door jury Laurent Leleux en Karel Gillis als dagkampioene gekozen. In haar rubriek rekende ze al af met de enorm bevleesde en brede halfzus Tennesse van de Stokerij (v. Ronaldo). De fijn belijnde en bevleesde Tamira van het Bareelhof van Stijn Veulemans stond ook te stralen in het kampioenschap, maar diende haar meerdere te erkennen in Tropicana.

Winst voor Redant

Ook voor organisator Hedwig Redant en zijn zoon Jelle was er winst op de keuring. Het kampioenslint bij de stieren ouder dan 18 maanden ging immers om het middenstuk van Toy-Boy van de Otterhoeve, een zoon van Rufus, die eerder ook al kampioen werd in Sint-Niklaas. De 19 maanden oude stier toonde zich niet de meest massale, maar wel vlot, correct en mooi geconformeerd. In zijn rubriek stond de zware en stevig ontwikkelde Darkozoon Siomonn van Knokke van Marc Demuynck op twee. Redant had ook de tweede rubriekswinnaar in deze leeftijdsgroep: See You van de Kerkenhofstede, een zoon van opnieuw Darko. Ook voor Gérante de Thiboumont was er opnieuw winst, tot vreugde van Martine

categorie naam vader m.vader geb.datum eigenaar, woonplaats gewicht (kg) hoogtemaat (cm) stieren 6-12 mnd. Titanic van de Otterhoeve Givenchy Mauro 18-10-2023 Hedwig en Jelle Redant, Ottergem 425 stieren 6-12 mnd. Avion van de Sysloberg Ultra-Top Familier 09-09-2023 Ivan Brouckaert, Ruddervoorde 414 stieren 12-18 mnd. Trappist van de Stokerij Ronaldo Starter 22-07-2023 Roger Monbaliu, Jabbeke 530 119 stieren 12-18 mnd. Grinsh de Beaujeu Donnay Fly 11-05-2023 Roger en Jan Orinx, Asse 572 121 stieren +18 mnd. Toy-Boy van de Otterhoeve Rufus Cuisines 12-01-2023 Hedwig en Jelle Redant, Ottergem 680 128 stieren +18 mnd. See You van de Kerkenhofstede Darko Fly 04-05-2022 Hedwig en Jelle Redant, Ottergem

vaarzen 6-12 mnd. Tamira van het Bareelhof Eclaireur Vidal 18-12-2023 Stijn Veulemans, Glabbeek

vaarzen 6-12 mnd. Tropicana van de Stokerij Ronaldo Oulare 11-09-2023 Roger Monbaliu, Jabbeke

vaarzen 12-20 mnd. Lorenza de Spy Kai Tilouis 29-07-2023 Johan Drobe, St.-Pieters-Leeuw

vaarzen 12-20 mnd. Chanel van het Kruisborre Eureka Idéfix 09-06-2023 Roger en Jan Orinx, Asse

vaarzen 12-20 mnd. Bijoux van het Kruisborre Oasis Warrior 21-12-2022 Roger en Jan Orinx, Asse

vaarzen 20-32 mnd. Rani van Duyversputten

vaarzen 20-32 mnd. Gérante de Thiboumont

Magloire Wilmots 27-11-2022 Hugo De Smet, Oordegem

vaarzen 32-44 mnd. Ariana van het Kruisborre Futé Wilmots

Tabel 1 – Rubriekswinnaars witblauwkeuring Grote Prijs Keukens Redant in Erpe-Mere (kampioenen vetgedrukt)

TEKST WIM VEULEMANS

Avion van de Sysloberg (v. Ultra-Top), kampioen stieren 6-12 maanden

en Hugo De Smet. De Maradonadochter won twee maanden na haar winst in SintNiklaas het kampioenschap bij de vaarzen van 20 tot 44 maanden. De jury wees daarbij op haar compleet plaatje, met veel massa en correct beenwerk. Dat beenwerk zat vaak in het oordeel van het juryduo. Zo ook bij de nummer twee in deze rubriek, Rosie van Duyversputten, een Glaieuldochter van Luc De Visscher.

De Smet had nog een tweede winnaar in deze leeftijdsgroep, Rani van Duyversputten. De Magloiredochter showde finesse alsook een evenwichte bouw en correcte stap. Veel bevleesdheid, maar de net wat mindere benen deden de jury Benhurdochter Henrieke van de Zellikveldhoeve van Johan Drobe en maatschap Wessinge op twee plaatsen. Solo won Ariana van het Kruisborre van opnieuw Jan en Roger Orinx en in mede-eigendom met Guy Perin haar rubriek. Deze Futédochter, vorige week nog op de zesde

Tropicana van de Stokerij (v. Ronaldo), kampioen vaarzen 6-12 maanden

Gérante de Thiboumont (v. Maradona), kampioen vaarzen 20-32 maanden

Trappist van de Stokerij (v. Ronaldo), kampioen stieren 12-18 maanden

plaats in haar rubriek op de nationale keuring in Libramont, showde lengte met een mooi bevleesd fenotype.

Sterke Zougardochter

Bij de koeien won er ook een bekende van de keuring in Sint-Niklaas. Noa van de Merhoekstraat, een bijna zes jaar oude dochter van Zougar, pakte het kampioenschap. De koe van Martin Van Den Berge showde veel ontwikkeling met een uitgesproken breedte in de voorhand en rug. Twee keer diende ze daarvoor af te rekenen met een dier uit de Orinxstal. In deze rubriek ging ze de bekende Mabelle van het Kruisborre vooraf, een Hazarddochter van zeven jaar oud die veel jeugdigheid en een prachtige achterhand toonde.

In het kampioenschap kwam ze dan weer Providence van het Kruisborre tegen. Deze Darkodochter van Orinx en Perin showde veel fijnheid, een mooie bespiering en cor-

Bijoux van het Kruisborre (v. Oasis), kampioen vaarzen 12-20 maanden

Noa van de Merehoekstraat (v. Zougar), kampioen koeien

Toy-Boy van de Otterhoeve (v. Rufus), kampioen stieren ouder dan 18 maanden

rectheid. Na lang wikken en wegen en opnieuw laten stappen kwam in deze rubriek de brede Visondochter Pauline van den Hondelee van Luc Van Ceulenbroeck op twee te staan.

Vijfmaal rubriekswinst

Jan en Roger Orinx wisten in Erpe-Mere vijfmaal rubriekswinst te pakken. Daarvan won hun Bijoux van het Kruisborre het kampioenschap bij de vaarzen van 12 tot 20 maanden. De Oasisdochter toonde zich enorm ontwikkeld, met veel breedte en lengte. In haar rubriek kwam ze voor stalgenote en Futédochter Beyonce van het Kruisborre. In Libramont was dat andersom. Ook Chanel van het Kruisborre won haar rubriek. Deze jonge dochter van Eureka had haar handen meer dan vol aan Toulouse van het Bareelhof, een dochter van Darko uit de stal van Stijn Veulemans. Deze laatste toonde finesse en elegantie, Chanel maakte indruk met haar breedte over haar gehele bouw. Na opnieuw stappen koos de jury uiteindelijk voor de breedte en dus voor Chanel.

Lorenza de Spy van Johan Drobe en de familie Van Bellegem was dan weer het jongste dier in dit kampioenschap. De jury prees de finesse van deze eenjarige dochter van Kai. Ze haalde het in haar rubriek van Turquoise de Saint Benedict, ook een Kaidochter, maar ditmaal van de familie De MaeseneerSuenens.

Ruddervoords duel

De zevende kampioenstitel was tot slot voor Ivan Brouckaert. Zijn Avion van de Sysloberg, een zoon van Ultra-Top, won de titel bij de jongste stieren, deze van zes tot twaalf maanden. De jonge stier toonde zich onder meer mooi bevleesd en fijn in de achterhand.

Daarmee hield Avion in zijn rubriek zijn Ruddervoordse stalgenoot Alouis van de Sysloberg, een zoon van Jeunet, achter zich, om in het kampioenschap hetzelfde te doen met de jonge, maar zware en brede Titanic van de Otterhoeve (v. Givenchy) van opnieuw Hedwig en Jelle Redant. l

Van bermgras naar papier

Bermgras wordt gemaaid om alles veilig en netjes te houden. Door afval in het gras is het niet geschikt als veevoer.

Vaak wordt het gecomposteerd of voor biogas gebruikt.

Maar gras bestaat voor dertig tot veertig procent uit cellulose, het hoofdbestanddeel van papier. Onderzoekers van Wageningen UR benutten deze eigenschap in de projecten

GO-Grass en MainstreamBIO en maken nu papier van gras.

TEKST QUINTEN VAN OOIJEN

De weg van papier van bermgras start bij onderzoekslocatie Acrres in Lelystad. Gemaaid bermgras wordt hier in balen afgeleverd. De onderzoekers halen de balen met een mengwagen uit elkaar.

De onderzoekers leggen het losse gras op een lopende band. Een machine met een camera detecteert afval en zorgt voor een opening in de lopende band, waardoor het afval er automatisch tussenuit valt.

Het gras wordt behandeld in een vergister om eiwitten en suiker uit het gras te halen. Dat is nodig, want eiwitten zorgen voor een lastigere ontwatering, waardoor het proces later meer tijd en energie kost. De onderzoekers stapelen de kooien met gras in de vergister op elkaar.

De kooien worden besproeid met percolaat, een vloeistof met een mengsel van bacteriën. De vloeistof weekt het gras en de bacteriën eten de suikers en de eiwitten. De overgebleven vloeistof wordt teruggepompt in het systeem. Ook wordt er biogas geproduceerd. De energie is te gebruiken voor het vervolg in het proces.

Het gras wordt gewassen in een turbulent waterbad om de overige bacteriën en stoffen eraf te spoelen.

Daarna krijgt het gras een basische behandeling. De graskooien zakken daarvoor in een machine gevuld met loog. Het loog breekt de overige suikers en eiwitten af én de lignine.

Lignine geeft het papier een geur en een gelige kleur. Ook is het door lignine moeilijker om losse vezels te krijgen die nodig zijn voor het papierproductieproces. Na een tijd wordt het loog afgepompt en vult de machine zich met water om het gras te neutraliseren, zodat de onderzoekers er in de volgende stappen veilig mee kunnen werken.

Het gras wordt versnipperd om de kleine vezeltjes te krijgen voor het papierproces, zodat deze later goed verspreiden en goed samenvoegen.

In een cilinder worden de vezels met water gemengd om een goede verdeling te krijgen. Het water wordt weggepompt en de vezels zuigen zich vast op een zeef op de bodem van de cilinder.

Deze vezels gaan het gebruikelijke proces van papierproductie in: zeven, persen en drogen. Van een baal gras van zo’n 400 kilogram maken de onderzoekers 200 kilogram papier. Met papier van hout is de opbrengst van hout naar papier maar 35 procent.

Eind 2024 start een vervolgproject. Ook zoekt Wageningen UR bedrijven die verder willen met de opschaling van deze technologie.

Belangrijkste veroorzakers van kalverdiarree

infectieus niet-infectieus

virussen

• rotavirus

• coronavirus

bacteriën

• E. coli

• salmonella

protozoa

• cryptosporidium gerelateerd aan voeding

• veranderingen in rantsoen

• veranderingen in hoeveelheid melk

• fouten bij bereiden van kunstmelk

• fouten in melkgift of hygiëne

• speenfouten

De strijd aanbinden met kalverdiarree

Kalverdiarree is doodsoorzaak nummer één bij jonge kalveren. Welke

veroorzakers zijn in het spel en wat kun je doen om het te voorkomen?

Dierenartsen Pleun Penterman en Linde Gille geven tekst en uitleg.

TEKST INGE VAN DRIE

Hoe goed je je best ook doet, op elk bedrijf komt kalverdiarree wel eens voor. Op veel bedrijven vormt de ziekte een bron van frustratie. De kans op kalversterfte neemt toe, de groeisnelheid van het kalf is lager en een ziek kalf levert extra werk op. ‘Soms is het lastig om er vat op te krijgen. Wat is de oorzaak en hoe voorkom je dat andere kalveren ook besmet raken? Het kan frustrerend zijn als je de stal inloopt en daar weer een kalf met diarree aantreft’, zegt MSD-dierenarts Pleun Penterman. Een gezond kalf neemt dagelijks zo’n vier tot acht liter vocht op. Normaal gesproken levert dat elke dag zo’n 300 gram vaste mest op. Maar een ziek kalf

verliest veel vocht, weet de Vlaamse MSD-dierenarts Linde Gille. ‘Een kalf met diarree kan zomaar 6,5 tot 11 kilo vocht uitscheiden. Dat is zo’n 13 tot 18 procent van het lichaamsgewicht van een kalf. En met het vocht gaan ook voedingsstoffen verloren.’

Dit jaar perfect voor ziektekiemen Kalverdiarree komt op vrijwel elk bedrijf wel in meer of mindere mate voor. ‘Maar dit natte jaar is wel perfect voor ziektekiemen’, legt Penterman uit. ‘Ook als het heel koud is, is de kans op kalverdiarree hoger. Het kalf stopt dan energie in andere dingen, zoals in het zichzelf warm houden.’

Geeske Veerbeek: ‘Ik meet altijd de kwaliteit van de biest’

Kalverdiarree komt gelukkig niet veel meer voor op het 130 koeien tellende melkveebedrijf van Bart en Geeske Veerbeek uit Nagele. ‘Maar in het verleden hadden we regelmatig rota en cryptosporidiose’, vertelt Geeske, die naast boerin ook dierenarts is bij DAP Noordoostpolder. ‘We werken daarom nu aan veel weerstand bij de kalfjes, want bij kalverdiarree gaat het vaak om de balans tussen weerstand en infectiedruk.’

Zo krijgen de kalfjes op het bedrijf binnen twee uur drie tot vier liter biest van goede kwaliteit. ‘Ik meet altijd de kwaliteit van de biest. Biest met een Brix-waarde hoger dan 23 vriezen we in. Na het verstrekken van de biest desinfecteren we de fles.’

Geeske gebruikt aparte emmertjes van vijf liter voor de biest. ‘Die bewaar ik, met een deksel erop, in de koelkast om een goede biestkwaliteit te kunnen blijven garanderen.

Voor het invriezen gebruik ik yoghurtemmertjes van een liter. Die ontdooien sneller dan bakjes van twee liter. Met een permanent

marker schrijf ik er de Brix-waarde en de datum op en na gebruik gooi ik de emmertjes weg.’

De kalfjes, die in een iglo zitten, drinken melk uit een eigen speenemmer. ’s Zomers zijn de emmers voorzien van een haarnetje om te voorkomen dat er vliegen in de melk komen. Vanaf dag twee krijgen de kalfjes ook water. ‘Dat doe ik in een teiltje en niet in de speenemmer om te voorkomen dat het water mengt met de melk. Op het melkmengkarretje heb ik een oud fietsmandje van een kinderfiets gemonteerd. Daar zit de borstel in om de teiltjes schoon te maken en een preventief middel tegen cryptosporidiose, dat we zeven dagen lang geven. Aan elke iglo heb ik zeven tiewraps hangen. Die schuif ik op als een kalf het middel heeft gehad, dan weet ik het precies als de zeven dagen voorbij zijn.’

Bart en Geeske vaccineren daarnaast de koeien en drachtige vaarzen, zodat ze meer antistoffen tegen E. coli, rota en corona aanmaken in de biest. ‘En we proberen de infec-

tiedruk zo laag mogelijk te houden door te zorgen voor een zo schoon mogelijke omgeving.’

Voedingsdiarree komt tegenwoordig ook minder vaak voor op het bedrijf dan vroeger. ‘We zijn gestopt met het onbeperkt voeren van melk. Dat hielp. De kalfjes krijgen nu twee keer per dag ruim vier liter melk met een hoog aandeel mageremelkpoeder. Nog liever zouden we drie keer per dag voeren, maar het ontbreekt ons aan tijd.’

De gevolgen van kalverdiarree kunnen heftig zijn, weten de dierenartsen. ‘Kalverdiarree is doodsoorzaak nummer één bij jonge kalveren. Meer dan de helft van de sterfte in de eerste maand wordt veroorzaakt door kalverdiarree’, vertelt Penterman. ‘De kans dat een kalf sterft tijdens de opfok is voor een kalf met diarree elf keer zo groot. Ook hebben kalveren met kalverdiarree een bijna drie keer zo grote kans op luchtwegaandoeningen.’ Daarnaast groeien kalveren met kalverdiarree minder goed, voegt Gille toe.

Cryptosporidiose komt het vaakst voor Kalverdiarree kan verschillende oorzaken hebben. De dierenartsen maken onderscheid in infectieuze en niet-infectieuze oorzaken (zie illustratie op pagina 20). Bij infectieuze oorzaken zijn er ziekteverwekkers in het spel. Dat kunnen bacteriën zijn, zoals in het geval van E. coli. ‘Als diarree al binnen vijf dagen na geboorte voorkomt, heeft het vrijwel altijd een bacteriële oorzaak’, legt Gille uit. Ook virussen als het rota- en het coronavirus kunnen diarree veroorzaken. Ten slotte kunnen ook protozoa of eencelligen diarree tot gevolg hebben. Dat is bijvoorbeeld het geval bij cryptosporidiose.

Van de infectieuze ziekteverwekkers komt cryptosporidiose het vaakst voor. Uit onderzoek van het Waalse laboratorium Arsia bleek dat bij iets meer dan vijftig procent van de ingestuurde mestmonsters cryptosporidium de boosdoener was. E. coli trad op bij ongeveer een derde van de mestmonsters, terwijl het rota- en het coronavirus bij achtereenvolgens een kwart en ruim tien procent van de mestmonsters werd aangetroffen. Salmonella kwam met minder dan vijf procent veel minder vaak voor.

Ook als er geen ziekteverwekkers in het spel zijn, kan diarree optreden. Vrijwel altijd spelen voerfouten dan een rol. Zo kunnen veranderingen in het rantsoen of de melkhoeveelheid diarree veroorzaken. Ook het foutief bereiden van de kunstmelk zorgt regelmatig voor problemen. ‘Een te lage temperatuur van de melk en een te lage of een te hoge concentratie van de melkpoeder kunnen diarree veroorzaken‘, somt Penterman op. ‘Ook het mengen van kunstmelk en volle melk kan problemen opleveren. Volle melk stremt in de maag, maar kunstmelk niet. Als een kalf ’s ochtends het een krijgt en ’s avonds het ander, dan weet de maag van zo’n kalf niet wat het moet doen.’ Het op de juiste hoogte aanbieden van de melk is ook van belang. ‘Als de melk op de goede hoogte wordt aangeboden, gaat deze rechtstreeks naar de lebmaag en niet naar de pens, waar de melk gaat “rotten”’, weet Gille. ‘De temperatuur, de concentratie en de hoogte van het aanbieden zijn dus het belangrijkst’, vat ze samen.

Minder voerfouten bij zoogkoeien

Voer de melk in ieder geval niet met de sonde, waarschuwt Penterman. ‘Dan is de kans groot dat de melk rechtstreeks in de pens loopt. Bij elektrolyten en de eerste biest mag dat wel, maar bij kunstmelk of volle melk moet je de sonde beslist niet gebruiken.’

Een schone omgeving en schone speenemmers zijn belangrijk bij het voorkomen van kalverdiarree

Voerfouten komen bij zoogkoeien minder vaak voor, omdat het kalf bij de moeder drinkt. ‘Bij zoogkoeien is vooral een goede hygiëne belangrijk. Zorg dat er geen overbezetting is en dat de omgeving schoon is’, geeft Gille aan. Een tweede aandachtspunt bij zoogkoeien is de biestvoorziening. ‘De kwaliteit van de biest is niet altijd even goed. Het kan daarom goed zijn om met een bloedanalyse te checken of kalveren genoeg immuniteit hebben opgebouwd. Als dat niet zo is, kun je ervoor kiezen het kalf zelf biest te geven.’

Wat kunnen veehouders doen om diarree te voorkomen? Allereerst kunnen ze zorgen voor genoeg biest, die schoon is, van goede kwaliteit en op het juiste moment verstrekt wordt. ‘Biest bevat onder meer stoffen die de groei en de ontwikkeling van de darmen stimuleren’, geeft Gille aan.

Ook een schone omgeving is belangrijk, vult Penterman aan. ‘Als een kalf diarree heeft, zorg dan dat er geen ander kalf in de buurt is. Voer zieke kalfjes als laatste en reinig het hok grondig voordat er weer een ander kalf ingaat. Bij cryptosporidiose bijvoorbeeld kunnen eitjes nog maanden overleven.’

Voeding is een derde aandachtspunt. Kalfjes hebben voldoende voer van goede kwaliteit nodig. ‘Een makkelijke vuistregel is dat kalfjes ongeveer een kilo melkpoeder per dier per dag nodig hebben. Als je vier liter geeft met een concentratie van 125 gram melkpoeder per liter, heb je dus een halve kilo gevoerd. Om aan die een kilo te komen, kun je meer liters geven, de concentratie verhogen of gewoon vaker voeren’, legt Penterman uit.

Water aanbieden is eveneens goed voor de ontwikkeling, vinden beide dierenartsen. ‘Een kalf dat water drinkt, zal sneller krachtvoer gaan eten’, zegt Gille. Toch bestaan er over het aanbieden van water ook veel misverstanden. ‘Er zijn veel veehouders die denken dat een kalf dat veel water drinkt, diarree krijgt. Maar het is juist andersom: een kalf dat diarree krijgt, zal water gaan drinken om uitdroging te voorkomen.’

Mestmonster nemen

Een andere veelgemaakte fout is dat veehouders bij kalveren met diarree stoppen met het geven van melk en alleen nog elektrolyten toedienen. ‘Elektrolyten mogen nooit de melk vervangen’, stelt Penterman. ‘De kalfjes krijgen dan niet voldoende voedingsstoffen binnen en verzwakken, waardoor ook de weerstand afneemt.’ Ook vaccinatie van het moederdier kan helpen om de hoeveelheid antistoffen in de biest te verhogen. Daarnaast moet de afkalfstal schoon zijn, zodat kalveren daar geen ziekteverwekkers oplopen.

Hoe goed een veehouder ook zijn best doet, kalverdiarree helemaal voorkomen is onmogelijk. Wie tóch een kalf met diarree heeft, kan het beste altijd eerst een mestmonster laten onderzoeken, raadt Gille aan. ‘Het is goed om te weten welke ziekteverwekker de diarree veroorzaakt, zodat je gericht kunt behandelen. Bij virussen hebben antibiotica bijvoorbeeld geen zin. Wat je in ieder geval altijd kunt doen, is ervoor zorgen dat het kalf voldoende vocht binnenkrijgt.’ l

Geeft u richting aan de koers

van CRV?

Jij controleert de kwaliteit van melk!

Coöperatie

Functie-inhoud

– Inhoud geven aan ledenbetrokkenheid

– Ontwikkelingen signaleren in de regio

– Informatie ‘uit het veld’ doorsluizen naar hoofdbestuur en ledenraad

– Als ledenraadslid toetsen en vaststellen van de begroting en jaarrekening en (voor)genomen besluiten

Proﬁel

De kandidaat:

– is lid van CRV u.a. en gehuisvest in regio Noord of Vlaanderen of is vleesveehouder en woont in Nederland

– is actief betrokken bij de rundveehouderij, als melk- of vleesveehouder

– is loyaal en betrokken naar CRV en ondersteunt de koers van de organisatie

– beschikt over bestuurlijke kennis en kunde of is bereid zich hierin te ontwikkelen

– is een enthousiaste en inspirerende bestuurder, die kan (of wil leren) leiden en verbinden, met gevoel voor bestuurlijke verhoudingen

– is in staat zich de strategie van de onderneming eigen te maken en de juiste balans tussen het coöperatieve belang en het bedrijfsbelang te bewaken

– is bereid – en beschikt over de ﬂ exibiliteit – om met meerderheid van stemmen genomen besluiten loyaal binnen en buiten CRV te verdedigen

– is toegankelijk en staat dicht bij de leden

– beschikt over goede sociale en communicatieve vaardigheden

– is in staat om relevante onderwerpen op begrijpelijke wijze over te brengen aan de leden

– is in staat om samen met de collega-bestuurders inhoud te geven aan het versterken van ledenbetrokkenheid

– is in staat om in de rol van ledenraadslid mee te denken over het beleid van de organisatie en een sparringpartner te zijn voor het hoofdbestuur en de directie van CRV

Aanvullende informatie

regio Noord

Het regiobestuur heeft op de agenda: de organisatie van ledenbijeenkomsten, het informeren van ledenraad en hoofdbestuur over wensen van leden, het formuleren van voordrachten van nieuwe regiobestuurders en leden van jongeren- en adviesraden, geïnformeerd worden over beleid, fokkerij- en infoproducten. Wij streven naar diversiteit en een evenwichtige geograﬁ sche spreiding van bestuursleden.

regio Mid/West

Vlaanderen

regio Zuid

Heeft u belangstelling?

regio Oost

Stuur dan vóór 1 oktober 2024 uw sollicitatiebrief en curriculum vitae (bij voorkeur per e-mail) naar: verenigingszaken@crv4all.com of per post naar: CRV Coöperatie u.a., t.a.v. Wietske Witteveen, Postbus 454, 6800 AL Arnhem.

Vanzelfsprekend is een vertrouwelijke behandeling van uw gegevens gewaarborgd.

CRV is een innovatieve coöperatie voor rundveeverbetering.

BETTER COWS > BETTER LIFE is waar CRV voor staat. We helpen veehouders bij het fokken van een gezonde en e ciënte rundveestapel en bieden een breed aanbod aan producten en diensten om de veestapel optimaal te laten presteren. Circa 20.000 Nederlandse en Vlaamse veehouders zijn bij de Coöperatie Koninklijke CRV u.a. aangesloten en zijn daarmee de eigenaren van het bedrijf CRV. We opereren internationaal in meer dan 50 landen en hebben wereldwijd circa 2.000 medewerkers.

Grasland in Europa

Meer dan de helft van Ierland is in gebruik voor blijvend grasland.

Het land is daarmee kampioen grasland in Europa. In absolute cijfers is buurland Groot-Brittannië een grasgrootheid met ruim 12 miljoen hectare gras. Met 23 procent blijvend grasland behoort ook Nederland tot de kopgroep, terwijl België 16 procent noteert.

TEKST INGE VAN DRIE

Aandeel blijvend grasland per land in Europa

land aandeel (%) areaal blijvend grasland (ha)

Rusland 6 93.000.000

Groot-Brittannië 46 12.008.868

Frankrijk 18 8.920.048

Spanje 19 8.794.785

Tabel 1 – De tien Europese landen met het grootste areaal blijvend grasland Bron: FAO/Our World

Koninginnenbal

Zowel Ronald Wolters als Bart Hoogeveen behaalden

een dubbelslag in Geffen. Bij de volwassen koeien

verraste de familie Hunnekens met Bertha 473.

TEKST JAAP VAN DER KNAAP

HEXTRA FOTO’S WWW.VEETEELTVLEES.NL

et was regelmatig spannend tijdens de regionale fokveedag in Geffen. De goed gevulde ringen zorgden met regelmaat voor hoofdbrekens voor de juryleden Filip Taveirne en Frederik Faes. In de rubriek pinken bijvoorbeeld, waar het kampioenschap uiteindelijk ging naar Anissa, een Gédéondochter van Ronald Wolters uit Lievelde. Anissa had een betere schouderpartij dan de sterk bewegende, maar iets magerdere Bo (v. Rexar), eveneens van Wolters.

Het betere beenwerk bracht Anastasia van het Waterland de titel bij de vaarskalveren.

De Oularedochter van Bart Hoogeveen uit

Ochten kreeg de fijne Hendrietta van de Muiderzee (v. Darko) van de familie Heijdra uit

Weesp aan haar zijde.

Prijzenregen voor Hoogeveen

Hoogeveen was erg succesvol in Geffen en behaalde bij de oudere vaarzen een dubbelslag. Dankzij iets meer ontwikkeling won Rifle de Saile (v. Courtois) van Bliss van Daisel (v. King), ondanks dat Bliss sterker was in de rugpartij.

Salaison de Saile won overtuigend de titel Miss Toekomst. De uiterst complete Têtudochter van Hoogeveen won dankzij haar

fijnheid, enorme rib en sterke staartinplant ook de titel bij de jonge vaarzen. Filip Taveirne omschreef haar lovend als ‘een echte koningin van het ras’.

Spannend was de strijd om de titel bij de koeien. Want daar liep Nefertete van Daisel, die vorig jaar voor Hoogeveen de titel opeiste. Maar dit jaar liep het anders voor de flink uitgezwaarde Carameldochter. Xinthia (v. Futé) van Wolters kreeg vanwege meer fijnheid in het vel de reservetitel en het was Bertha 473 die de hoofdprijs pakte. De Oularedochter werd tot grote vreugde van de familie Hunnekens uit Grashoek kampioene dankzij haar maat, mooi ronde rib en fijnheid in het skelet.

De titel Mister Toekomst ging naar Majestic van Maris. De Toscanzoon van Hunnekens had een brede borst en won ook de titel bij de stieren. Twix van het Waterland (v. Futé) van Hoogeveen was groter en langer dan Thijs van de Biezen (v. Cachemire) van de familie Van Erp uit Aarle-Rixtel. Twix won de titel bij de stierkalveren, de reservetitel was voor Thijs.

Bij de jonge stieren was er geen tegenstand voor Oscar van de Muiderzee. De Darkozoon van Heijdra bezat veel vleesexpressie en was een waardige kampioen. l

Tabel 1 – Overzicht van de rubriekswinnaars in Geffen (kampioenen vetgedrukt)

categorie naam dier geb. datum vader moedersvader eigenaar, woonplaats mannelijk Twix van het Waterland 06-06-2024 Futé King B. Hoogeveen, Ochten

Oscar van de Muiderzee 22-12-2023 Darko Attribut mts. Heijdra, Weesp

Majestic van Maris 14-07-2023 Toscan Occident mts. Hunnekens, Grashoek vrouwelijk Babet 16-06-2024 Émail Futé R. Wolters, Lievelde

Anastasia van het Waterland 06-05-2024 Oulare Hazard B. Hoogeveen, Ochten

Hendrietta van de Muiderzee 04-03-2024 Darko Attribut mts. Heijdra, Weesp Bo 21-01-2024 Rexar Messi R. Wolters, Lievelde

Anissa 14-11-2023 Gédéon Kai R. Wolters, Lievelde

Louange du Vieux CH Maur 30-08-2023 Avicii Usinger B. Hoogeveen, Ochten

Bertha 492 10-06-2023 Ravi Courtouis mts. Hunnekens, Grashoek

Salaison de Saile 06-05-2023 Têtu Origan B. Hoogeveen, Ochten

Rifle de Saile 18-11-2022 Courtois Hazard B. Hoogeveen, Ochten Bliss van Daisel 09-05-2022 King Caramel B. Hoogeveen, Ochten

Bertha 473 16-07-2021 Oulare Occident mts. Hunnekens, Grashoek

Nefertete van Daisel 18-11-2018 Caramel Benhur B. Hoogeveen, Ochten

Anastasia van het Waterland (v. Oulare), kampioene vaarskalveren

Anissa (v. Gédéon), kampioene pinken

Salaison de Saile (v. Têtu), kampioene jonge vaarzen

Bertha 473 (v. Oulare), kampioene koeien

van Maris

Majestic

(v. Toscan), kampioen stieren

Bioveilig werken tegen ibr-verspreiding

Ondanks de e ectieve bestrijding van ibr in Vlaanderen zijn er de afgelopen maanden toch enkele nieuwe besmettingen bijgekomen.

Bij het voorkomen van verspreiding van ibr draait het vooral om het nemen van bioveiligheidsmaatregelen.

TEKST GRIETJE DE VRIES

In de actieve bestrĳding van ibr is Vlaanderen al ver gekomen. Inmiddels is meer dan 99 procent van de rundveebedrĳven ibr-vrĳ, met nog zo’n 4800 dieren die ibr-drager zĳn. Een groot verschil met de 270.000 dragers die er waren toen het plan om ibr uit te roeien in 2012 begon. Maar zolang er dragers zĳn, is de ziekte nog niet het land uit. Bioveiligheid speelt hier een belangrĳke rol in. ‘De afgelopen zes maanden hebben we te maken gehad met nieuwe ibr-gevallen, met herinsleep op ibr-vrĳe bedrĳven. In een aantal gevallen zĳn er dieren ook

klinisch erg ziek geworden’, vertelt Koen De Bleecker, regiodierenarts herkauwers bĳ Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ).

De Bleecker was in de jaren negentig actief als rundveepracticus en kreeg meermaals te maken met klinische ibr-uitbraken. Daarbĳ zag hĳ koeien met zware luchtwegproblemen en ontsteking van de luchtpĳp, dikwĳls gepaard met een bloeding uit beide neusgaten. ‘Destĳds stierven redelĳk wat dieren door ibr. De drachtige koeien die de infectie wel overleefden, verwierpen daarna dikwĳls hun kalf. De

Ibr bestrijden wordt volgend jaar verplicht voor alle rundveehouders in Nederland

In Nederland was ibr-bestrijding via de zuivelsector al privaat geregeld, maar nu wordt de bestrijding ook wettelijk verplicht. ‘We zijn al een aantal jaren bezig om wetgeving te vormen die voor alle sectoren past’, vertelt Ria Derks, lid van de LTO-vakgroep melkveehouderij. ‘Dat was veel werk, aangezien melkvee, vleesvee en runderen in de natuur allemaal om een andere aanpak vragen om het uitroeien van ibr werkbaar te maken. Daarnaast moet het landelijke plan aansluiten op de eisen die vanuit de EU worden gesteld in de Animal Health Law, want ook Nederland wil graag toewerken naar de officiële Europese ibr-vrij-status.’

Om de status ibr-vrij te bereiken geldt vanaf 1 juli 2025 een vaccinatieplicht voor alle bedrijven die nog niet ibr-vrij zijn. Meer dan 80 procent van de melkveebedrijven in Nederland is al ibr-vrij of vaccineert de dieren. ‘Bij de vleesveehouderij blijken er geen grote aantallen besmette dieren te zijn. Een massale inenting zal dan ook niet meer plaatsvinden’, verwacht Derks.

Ondanks dat de precieze tijdlijn nog niet bekend is, is volgens Derks nu de insteek om na zes jaar de officiële aanvraag voor de ibr-vrij-status te doen bij de Europese Commissie. Tegen die tijd dient honderd procent van het rundvee in Nederland vrij te zijn van

economische impact van ibr werd berekend op 30 tot 40 euro verlies per koe’, vat De Bleecker samen. ‘Reden genoeg om als land de status ibr-vrij te krijgen. Daar komt bij dat we met een ibr-vrij-status een betere exportpositie krijgen – dan mag vee ook naar andere ibr-vrije landen vervoerd worden en kan België een barrière opwerpen voor import van dieren uit niet-ibr-vrije landen’, aldus De Bleecker.

Vaccineren vormt geen muur

De vervolgstap in het plan om ibr uit te roeien is het afvoeren van alle resterende ibr-dragers om daarna te stoppen met vaccineren. Door de nieuwe ibr-gevallen is de vaccinatiestop voorlopig uitgesteld naar april volgend jaar, maar vaccinatie is slechts onderdeel van het bioveiligheidsplan op het rundveebedrijf om de ziekte te helpen tegenhouden. De Bleecker: ‘Vaccineren zet geen muur om je vee: het kan nog steeds besmet raken, maar het wordt er, als het goed is, niet of minder ziek van. Ibr kan dan alsnog worden overgedragen, zij het minder uitgebreid.’

De verspreiding van het ibr-virus is voornamelijk te voorkomen door te werken aan bioveiligheid. ‘Met een vaccin voorkom je insleep niet, bioveiligheid is de eerste en belangrijkste stap’, vertelt Sam Van de Voorde, teamleider ki en et in Vlaanderen bij CRV. ‘De belangrijkste reden van ziekte-insleep is aankoop van nieuwe dieren. Soms wordt ibr ook overgedragen door erfbetreders’, zegt hij. Het ibr-virus overleeft moeilijk in de buitenwereld, aangezien het zeer gevoelig is voor warmte en uitdroging. ‘Met eenvoudige zeep of desinfectiemiddel is het virus zo gedood. Bedrijfskleding en hygiëne zijn hier dus al een enorme stap vooruit in het voorkomen van insleep.’

Besmetting in handelaarsstallen

Ook volgens De Bleecker vindt verspreiding vooral plaats door de aan- en afvoer van dieren. Hij vat het samen tot ‘onveilige handel’, omdat er binnen de veehandel verschillende risicovolle fases zijn.

ibr en moet er minstens twee jaar niet gevaccineerd zijn.

België hoopt volgend jaar met die laatste fase van twee jaar te beginnen. ‘Dat betekent ook dat dieren die dan nog ibr-drager zijn of ibrbesmet raken, worden afgevoerd.’

In de nieuwe wetgeving is ook opgenomen dat de kalverhouderij geen vaccinatieplicht heeft. ‘Dat zijn gesloten stallen en de kalveren die binnenkomen gaan daarna niet meer naar andere bedrijven. Vanuit het buitenland komen alleen kalveren van ibr-vrije bedrijven. Deze sector draagt daarom niet bij aan ibrverspreiding en vormt daarmee geen risico’, aldus Derks.

‘Aankopers die dieren komen opladen, vormen een risico. Het kan namelijk zijn dat er andere dieren op de wagen zijn die ibr-drager zijn’, geeft de DGZdierenarts aan.

Daarnaast is het wettelijk nog altijd toegestaan dat dieren gedurende dertig dagen in de handel kunnen doorbrengen en dus meerdere handelaarsstallen of veemarkten aandoen. In die stressvolle situatie kan het virus worden geactiveerd in een ibr-drager, die vervolgens andere dieren besmet. De Bleecker: ‘Zo kan uit het gezondheidsonderzoek voor aankoop van het dier blijken dat het dier geen ibr bij zich draagt, maar intussen kan dat dier het virus hebben opgedaan tijdens het transport. Het is dan wel al besmettelijk voor andere dieren, maar test nog niet positief. Zet je het dier dan direct in de stal bij het andere vee en niet in isolatie, dan kan dat dier in korte tijd veel schade hebben veroorzaakt.’

Alert op bioveiligheid

Het liefst koop je geen dieren aan, zijn Van de Voorde en De Bleecker van mening, maar mocht het niet anders kunnen, neem dan de quarantaineperiode serieus. ‘Direct transport van verkoper naar koper kan al schelen, maar aangekochte dieren meerdere weken in een aparte stal huisvesten is een absolute must totdat de resultaten van het tweede aankooponderzoek uitgevoerd, gekend en gunstig zijn’, geeft Van de Voorde aan. Let er daarbij ook op dat je verschillende bedrijfskleding draagt in de quarantainestal en bij de rest van de dieren, geeft hij verder als tip mee. ‘We zien dat het in de praktijk wel lastig is om dat allemaal uit te voeren: zoveel arbeidskracht is er vaak niet en dit levert veel extra werk op. Maar door serieuzer om te springen met bioveiligheid en door als veehouders en erfbetreders de verantwoordelijkheid daarin te nemen, kunnen we de laatste stap naar de ibr-vrij-status ook zetten.’ Want een officieel uitroeiingsplan werkt alleen als er ook voldoende op bioveiligheid wordt gelet. l

Aan de hand van praktijkcases schrijven verschillende voeradviseurs van Aveve (B.) en Agriﬁrm (Nl.) over rantsoenberekeningen in de vleesveehouderij. Deze editie beschrijft Toine Heijmans van Agriﬁrm een mogelijke oplossing voor een tekort aan snijmais.

Wat te doen bij een tekort aan snijmais?

Bĳ veel veehouders zĳn er momenteel toch wat zorgen omtrent het aanbod en de kwaliteit van de snĳmais en de invloed op het komende rantsoen voor de winter en later. De kwaliteit van de snĳmais verschilt sterk van streek tot streek. Het natte voorjaar en de wisselvalligheid van de zomer zorgen voor een wisselend beeld in de maisvelden. De vraag bĳ veel veehouders is dan ook hoeveel mais ze zullen kunnen kuilen en ook van welke kwaliteit. Er wordt dan ook vaak zuinig omgesprongen met de snĳmaisoogst van 2023 en veehouders gaan op zoek naar vervangers voor mais.

Dat merken we ook bĳ Agriﬁrm. Er zĳn jaren waarin we van onze Beef Balans Energie Structuur Mix in het assortiment amper verkopen, maar de afgelopen vier maanden wordt het weer volop ingezet. Het is een grofgemalen grondstoffenmengsel met bufferpakket, dat de dieren goed vreten en waar ze het goed op doen. Belangrĳk is dat het voer smakelĳk is. Naast mais kan het ook een gedeelte van het mengvoer vervangen.

Om de juiste afwegingen te maken is het belangrĳk om op basis van een rantsoenberekening goed te vergelĳken. Vaak denken veehouders immers in eer-

In verschillende rantsoenen kan snijmais zowel voeder- als prijstechnisch worden vervangen

ste instantie dat ze duurder gaan voeren wanneer ze een extra mix toevoegen aan het rantsoen. Een rantsoenberekening met bĳhorende kostprĳsberekening kan duidelĳkheid verschaffen.

Een Beef Balans Energie Structuur Mix kan natuurlĳk niet concurreren met snĳmais van 60 euro per ton. Maar als er dan – soms oudere – snĳmais moet worden aangekocht, verandert dat de zaak. Zeker als er prĳzen gehanteerd worden van 80 euro per ton of meer. Daartegenover staat een energierĳke mix die momenteel, afhankelĳk van de afnamehoeveelheid, gerekend wordt aan 23 à 24 eurocent per kilo.

voerproduct en kosten vóór minder mais na minder mais

snijmais 2023 41,4% ds, 1061 vevi (kg/dag)

voerkosten/dag (euro)

Tabel 1 – Rantsoen voor kruislingstieren van negen maanden oud voor en na het verminderen van de maisgift

voerproduct en kosten

vóór minder mais na minder mais snijmais 2023 41,4% ds, 1061 vevi (kg/dag)

aardappelsnippers (kg/dag)

Tabel 2 – Afmestrantsoen voor Belgisch witblauwe koeien voor en na het verminderen van de maisgift

De bzb of bu erzuurbalans

Vaak geven rantsoenen met minder ruwvoer en meer krachtvoer meer kans op pensverzuring. De pensgezondheid wordt bepaald door enerzijds de bu erende waarde van vooral de ruwe celstof of NDF. Ruwe celstof verhoogt immers de pHwaarde in de pens. Anderzijds speelt de zuurwaarde van snel verteerbare suikers en zetmeel een rol. De pensbacteriën zetten de snel verteerbare suikers en zetmeel om in zuren die de pens-pH verlagen. Opgeteld vormt dit de bu erzuurbalans (bzb). Met de bzb-berekening kan persverzuring voorkomen worden. Door de samenstelling van Beef Balans Energie Structuur Mix gaat ondanks een fors verminderde maisgift de bu erzuurbalans omhoog. Aardappelsnippers hebben een negatieve bzb-waarde (–), net als gemalen tarwe (–108). Hooi en luzernebalen hebben dan weer een positieve bzb-waarde, respectievelijk 480 en 391. Voor snijmais is de waarde a ankelijk van de zetmeelwaarde van de mais en varieert zo tussen 80 en 180.

Een Brabantse vleesveehouder wilde uit voorzorg voor het komende stalseizoen zĳn rantsoen opnieuw bekĳken voor de komende maanden. Daarbĳ wilde hĳ zuinig omspringen met de beschikbare snĳmais. Zo werd in het rantsoen van de koeien in afmest het aandeel mais met een derde verlaagd. Een energieen structuurrĳke mengeling werd toegevoegd, zonder toe te geven op de opname of de samenstelling van het totale rantsoen. Ook de kostprĳs, gerekend met een maiskost van 10 eurocent per kilo, werd berekend. Zowel per dag als per kilo droge stof lag de kostprĳs lager. l

In Noord-Nederland twijfel of late mais nog rijp wordt

RUWVOER – Veehouders in de noordelijke provincies die begin juni nog mais hebben gezaaid, moeten er serieus rekening mee houden dat het gewas dit jaar niet het optimale oogststadium zal bereiken. Deze conclusie trekt Arie van der Wal, specialist ruwvoerteelt bij Agrifirm, op basis van de stand van het gewas en de te verwachten ontwikkeling van de temperatuur.

Temperatuur bepaalt naast daglengte, lichtintensiteit, vochtvoorziening en beschikbaarheid van meststoffen, voor een belangrijk deel de ontwikkeling van mais. ‘Mais kiemt sneller en bloeit eerder bij een hoge temperatuur’, vertelt Van der Wal. Bij hogere temperaturen verloopt de afrijping bovendien sneller, waardoor eerder het oogstrijpe stadium wordt bereikt. Het effect van temperatuur kan worden uitgedrukt in de temperatuursom (T-som). De T-som is de som van de gemiddelde etmaaltemperatuur boven de zes graden Celsius. De bloei van snijmais begint volgens de specialist ruwvoerteelt bij een T-som van ongeveer 800 tot 850 graden, gerekend vanaf de zaaidatum.

Het oogstrijpe stadium wordt behaald bij een T-som van ongeveer 1500 tot 1550 graden. Mais die begin mei werd gezaaid, had op 22 augustus in het zuiden van Nederland een T-som bereikt van rond de 1350. In het noorden van Nederland was de T-som voor begin mei gezaaide mais ongeveer 1200 op 22 augustus. Omdat ook de T-som in de komende maanden in Noord-Nederland lager is dan in Zuid-Nederland, duurt het nog tot eind sep-

tember voordat deze mais rijp is. Mais die begin juni is gezaaid, had op 22 augustus een T-som bereikt van 880, wat betekent dat deze mais in het Noorden nog zeker tot de tweede helft van november nodig heeft om een T-som van 1500 te halen. ‘Het is dus maar helemaal de vraag of deze mais het optimale oogsttijdstip nog gaat bereiken’, concludeert Van der Wal. ‘Mais die nog later is gezaaid, zal vrijwel zeker niet meer rijp worden.’

Eerste zomerkuilen bevatten weinig eiwit en veel suiker

VOEDING – De eerste zomerkuilen van 2024 laten vooral een laag eiwitgehalte (gemiddeld 136 g/kg) en een hoog suikergehalte (gemiddeld 114 g/kg) zien. Dat meldt Eurofins Agro op basis van de uitslagen van de vroege zomerkuilen, die gemaakt zijn in de tweede helft van juni.

Waar het gras in het vroege voorjaar een

hoog eiwitgehalte en laag suikergehalte had, was dat deze zomer omgekeerd. Zo bedroeg de dve-waarde gemiddeld 58 g/kg en de oeb-waarde gemiddeld 15 g/kg. Door de lage eiwitwaarden heeft een redelijk aandeel van de vroege zomerkuilen zelfs een negatieve oeb-waarde.

Een verklaring voor deze lage eiwitwaarden

ligt volgens Eurofins bij de extreem natte omstandigheden dit jaar, waardoor veehouders minder mest uitreden dan voorgaande jaren. Ook het bodemleven ondervond nadelen van de nattigheid, waardoor de mineralisatie wat achterbleef. Daarnaast spoelde een deel van de nutriënten door de hevige regenval uit.

Runderrassen met ‘oervorm’ verweren zich beter tegen wolven

MAATSCHAPPIJ – Bepaalde runderrassen, zoals de Schotse hooglander, galloway en limousin, kunnen zich beter weren tegen wolven, blijkt uit cijfers van BIJ12. Het grootste risico op een wolvenaanval lopen jonge, zeer oude, zwakke, hoogdrachtige en solitair of in kleine groepen gehouden dieren. 97 procent van de slachtoffers bestaat uit schapen, in 2 procent van de aanvallen werden runderen gedood of verwond. In België en Duitsland zijn deze verhoudingen vergelijkbaar. De wilddichtheid in de regio waar wolven

Het ene runderras weet zich beter te weren tegen wolven dan het andere

actief zijn, bepaalt in belangrijke mate of er aanvallen op landbouwhuisdieren voorkomen, geeft BIJ12 aan in een factsheet over wolvenaanvallen op runderen en paarden. Hoe hoger de dichtheid van reeën, herten en wilde zwijnen, hoe kleiner de kans dat de wolf voor een schaap of rund kiest.

Mocht er wel een aanval op een rund plaatsvinden, dan is de tip van BIJ12 om in dat gebied extra bescherming voor kalveren en pinken te regelen. Dit kan door bijvoorbeeld op te stallen, elektrische wolfwerende rasters of netten op te stellen en nageboorten uit de wei te halen om gewenning aan kalveren rundvlees te voorkomen.

Laat gezaaide mais in het Noorden heeft zeker tot tweede helft november nodig om rijp te worden

Een op de drie kalveren heeft pneumonie zonder verschijnselen

GEZONDHEID – Zo’n dertig procent van de kalveren loopt rond met een subklinische pneumonie. Dit is een longontsteking zonder uitwendige ziektesymptomen. Dat blijkt uit data van een steekproef op 87 Vlaamse melken vleesveebedrijven binnen het PneumoNEE-project van UGent in samenwerking met Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ). In het project werd het opsporen van luchtweginfecties met echo’s onder de loep genomen. Deze techniek wordt wereldwijd veel gebruikt, onder andere bij drachtcontrole. Met het scannen van longen kunnen subklinische longontstekingen opgespoord worden.

Dierenarts Stan Jourquin vindt het cijfer van dertig procent subklinische pneumonie in de steekproef verbijsterend. ‘Dit betekent dat meer dan een kwart van het aantal kalveren een longontsteking heeft die een veehouder niet ziet. Bijgevolg volgt er dan ook geen behandeling.’

Longontsteking heeft gevolgen voor de latere prestaties van het dier. Zo toonde onderzoek dat de vruchtbaarheid daalt. ‘Daarnaast kan de groei 90 tot 110 gram per dag lager liggen in vergelijking met een gezond kalf’, vervolgt Jorquin. ‘Bij vleesveekalveren leidt dit later tot een lager karkasgewicht.’

Wordt de ontsteking op tijd gezien met longechografie en ook effectief behandeld, dan kan dat toekomstige schade beperken.

Zo’n 60 tot 70 procent van alle antibiotica die bij jongvee gebruikt wordt, gaat naar de behandeling van longontsteking

‘Veehouders behandelen hun dieren op dit moment op basis van ziektesymptomen’, zegt de veearts. ‘Als het dier ziek is, ben je eigenlijk iets te laat met behandelen. De longontsteking is dan al ver gevorderd, waardoor de genezing niet optimaal verloopt. Hierdoor duurt ook de behandeling langer.’

De vraag is of behandelen op basis van ziekteverschijnselen niet achterhaald is, ook met het oog op de antibioticareductiedoelstellingen. Zo gaat 60 tot 70 procent van alle antibiotica die bij jongvee gebruikt wordt, naar de behandeling van longontsteking.

Koperbemesting van grasland vaak ongewenst

GRAS – Grasland bemesten met koper is bijna nooit nodig en in de meeste gevallen zelfs ongewenst. Deze conclusie trekt de Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen (CBGV) op basis van nieuw onderzoek. Uit analyses van Eurofins blijkt dat de kopervoorziening op grasland in Nederland bijna nooit te laag is voor een goede groei. Grasland krijgt in het algemeen voldoende koper via drijfmest. Bij een jaarlijkse bemesting met 40 kuub drijfmest per hectare zal niet snel een kopertekort optreden. Gras heeft koper nodig voor een goede groei en ontwikkeling. Maar het gehalte in bodem en gras mag ook niet te hoog worden, omdat dit effect heeft op het kopergehalte In het oppervlaktewater. Dit is op veel plaatsen al hoger dan toegestaan.

Ook voor dieren is een goede kopervoorziening essentieel, onder andere voor de op-

bouw van stofwisselingsenzymen. Voor rundvee is het kopergehalte in gras vrijwel altijd te laag, zelfs als er met koper bemest wordt. Verstrekken van extra koper via bijvoorbeeld krachtvoer of een mineralenmengsel is dan ook nodig en effectiever dan proberen het kopergehalte van gras te verhogen via bemesting. Er is bovendien geen sterk verband tussen de aanwezigheid van koper in de bodem en het kopergehalte in gras. Het CBGV heeft op basis van de nieuwe inzichten het advies voor koperbemesting op grasland aangepast. De onderzoekers adviseren om alleen in uitzonderlijke gevallen grasland met koper te bemesten. Het gaat dan om percelen met een bodemtoestand met een laag kopergehalte, waarop meerdere jaren geen drijfmest is gekomen en waarop dieren volledig weiden die geen koper krijgen via krachtvoer, een bolus of een liksteen.

Ruim 1500 ibr-dragers weg

GEZONDHEID – In twee maanden tijd zijn in Vlaanderen ruim 1500 ibr-dragers afgevoerd. Dat meldt DGZ. Om op nationaal niveau officieel ibrvrij te worden is het afvoeren van ibr-dragers een vereiste. Het virus zal daardoor minder rondgaan. Eind juli stond de teller in heel België nog op 7000 ibr-dragers. Ruim 98 procent van de Belgische rundveebedrijven heeft nu het statuut ibr-vrij. Hoewel België hard op weg is ibr-vrij te worden, is de ziekte nog niet het land uit. Zo werd half augustus nog een acute ibr-uitbraak vastgesteld op een melkveebedrijf in Oost-Vlaanderen. Ook werden nog drie gevallen van ibr-insleep geconstateerd in de provincie West-Vlaanderen, waarbij de aankoop van nieuwe dieren bij twee van de drie gevallen een rol speelde.

Drie weken uitstel voor zaai vanggewas

RUWVOER – Nederlandse maistelers op zand- en lössgronden krijgen tot en met 21 oktober de tijd om een vanggewas te zaaien. Daarmee krijgen ze drie weken langer de tijd om aan hun inzaaiverplichtingen te voldoen. Landbouwminister Femke Wiersma heeft dat bekendgemaakt in een Kamerbrief. Het uitstellen van de verplichte zaaidatum geeft maistelers extra tijd om het gewas voldoende rijp te oogsten en de bodemstructuur te verbeteren, schrijft Wiersma. Door het natte voorjaar is veel mais laat gezaaid en ook de natte zomer zorgt ervoor dat de afrijping van mais achterligt op schema. Veel telers voorzagen daarom problemen om aan de verplichte zaaidatum voor een vanggewas te voldoen. Ook andere teelten waarvoor een verplichting geldt voor het inzaaien van een vanggewas, krijgen een aantal weken uitstel.

Meer actueel nieuws?

Energie stijgt waar eiwit hard daalt

– De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 20 augustus 2024. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) stijgt iets naar 16,8 eurocent, terwijl de waarde van eiwit behoorlijk daalt naar 106,1 eurocent per kg dve.

– In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarde. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en de voederwaarde. Belangrijk om te weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 is het voedermiddel prijstechnisch interessant. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie.

– De eiwitprijzen zijn de afgelopen maand behoorlijk gedaald. Dit heeft veel te maken met de goede verwachtingen van de oogsten. Op dit moment zijn er echter meer factoren die wijzen op prijsstijgingen dan op een verdere daling van de eiwitprijs. De droogte in de Verenigde Staten kan de opbrengst immers negatief beïnvloeden. Bovendien heeft China importheffingen aangekondigd op het raapzaad vanuit Canada. Hierdoor kan de vraag verschuiven naar sojaschroot, wat kan zorgen voor een prijsstijging.

– De graanprijzen zijn gestegen. Qua vraag en aanbod is er weinig veranderd. De fondsen hebben echter technische aankopen gedaan, wat voor een opleving zorgt bij de beurzen. Het aanbod tarwe blijft aan de lage kant op de Europese balans, terwijl de grotere exportlanden wel voldoende aanbod hebben. De situatie in bijvoorbeeld Australië is zeer goed en de oogstvooruitzichten zijn er bijgesteld naar boven.

– De markt van de vulmiddelen is gelijk gebleven.

– De bijproducten zijn afgelopen weken stabiel gebleven in prijs.

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

september 2024 m/m y/y

fokvee kvem 16,80 kg dve 106,10

mestvee

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

Zoek, vervang en bespaar

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

VOEDERWAARDEPRIJZEN

(bron: Liba)

september 2024

bewaringsverlies(%)

voederwaardeprijs (€/ton)vevi marktprijst.o.v.voederwaardeprijs(%)

bron: Veemarkt Ciney (B.)

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

bron: Veemarkt Les Hérolles (Fr.)

Bron: veemarkt Les Hérolles (Fr.)

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW BROUTARDS D’AQUITAINE

bron: Veemarkt Agen (Fr.)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

300-350 kg R-stieren 300-350 kg

Bron: Veemarkten België

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

STIEREN BELGISCH WITBLAUW KOEIEN BELGISCH WITBLAUW BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

Bron: veemarkten België

Bron: Veemarkten België

KARKASPRIJZEN WERELDWIJD

KARKASPRIJZEN

land waarde* augustus 2024 trend (m/m**)

Groot-Brittannië 586,76

Bron: European Market Observatories

Bron: European Observatories

Uruguay 361,11

Europa 505,65

Australië 352,92

Verenigde Staten 606,69

Nieuw-Zeeland 391,12

Argentinië 374,75

Brazilië 238,31

*euro/100 kg geslacht gewicht stieren

**m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand

AGENDA

KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN

19 september Nationale keuring blonde d’Aquitaine, St. Gaudens (Frankrijk)

VEILINGEN

28 september Veiling BAC-stieren, Laren (Gld.)

10 oktober Veiling blonde d’Aquitaine, Doux (Frankrijk)

13-14 november Veiling limousinstieren, Lanaud (Frankrijk)

13 november Veiling blonde d’Aquitaine, Casteljaloux (Frankrijk)

12 december Veiling blonde d’Aquitaine (online) (Frankrijk)

VOORUITBLIK

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN 1-4 oktober Sommet de l’Élevage, Clermont-Ferrand (Frankrijk) 15 oktober CRV-symposium ‘De wereld verandert’, Nijkerk

Raadpleeg de website veeteeltvlees.be of veeteeltvlees.nl voor een actuele en uitgebreide stand van zaken.

COLOFON

VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks.

redactie hoofdredacteur Wim Veulemans redactie Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Grietje de Vries, Quinten van Ooijen en Justine Poppe foto- en beeldbewerking Simone Smit, Rogier van der Weiden

vormgeving René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek hoofd CRV-magazines Jaap van der Knaap

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800

Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar

Nederland en België € 99,00, overige landen € 160,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt bedraagt een abonnement € 165,00 per jaar, overige landen € 285,00 per jaar. Prijzen excl. btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com

Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Karen Dammer en Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)6 53 16 85 29 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van Jerom Rozendaal (10), GO-Grass/Acrres (18-19), Quinten van Ooijen(22), MacGregor Photography (35) en BBG (35).

OKTOBER MOOISTE BWB

Wat waren het voorbije boekjaar binnen het witblauwstamboek van Coöperatie CRV de mooiste witblauwkoeien en -stieren? Elk jaar is het een traditie om de dieren met een lineaire eindbeoordeling van 90 punten en meer te publiceren. Een aantal van hen worden nader besproken in het komende nummer. Ook is er een reeks nieuwe Belgisch witblauwe sterkoeien voorzien voor publicatie. Verder in dit nummer is er aandacht voor een nieuwe bedrijfsreportage, voor de wisselende kwaliteit in beschikbaar ruwvoer en we spreken met Lut D’Hondt, de eerste vrouwelijke ondervoorzitter van belangenorganisatie Boerenbond.

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betre ende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV.

Druk: Senefelder Misset, Doetinchem ISSN 01.68-7565

geboren: 26-02-2022

schofthoogte: 135 cm (+5) 22 mnd. gewicht: 819 kg 22 mnd. 35 cm op 22 mnd.

LAUREAAT TER REYBROECK

/ 87 / 84 / 84 / 75 / 87

TURLUTE DU PETIT ROYAL

verkoper: Eddy en Christophe Gillis, Nethen

fokker: Eddy en Christophe Gillis, Nethen

haarkleur: blauw & wit

JACKPOT TER REYBROECK

JITSE TER REYBROECK

TOTEM DU RONCHY

QUEEN MARY DU PETIT ROYAL

Royal ki-code 945256

Baloo komt uit een sterk economisch gerichte fokkerij. Deze zeer lange stier heeft een brede voorhand en een breed bekken en is bovendien supercorrect in de benen. Zijn eerste kalveren geboren bij de fokker zijn heel gemakkelijk op te fokken. Ze zijn vitaal en het zijn goede drinkers. De genoomfokwaarden op 14 maanden van Baloo zijn hoog met onder andere 121 voor gewicht en 119 voor gestalte. Ook scoort hij een zeer gunstige genoomfokwaarde voor karkasgewicht.

BIJOUTIER DE ROUPAGE

NARCISSE DE WIHOGNE

QUIET DE ROCHE GUE

HANNERIEKE TER REYBROECK

RÉSISTANT D’AU CHÊNE

POMME DU RONCHY

WILMOTS DU FALGI

NAIADE DU PETIT ROYAL

Nieuwe tarieven en aanpassing incassokorting

CRV heeft per 1 september 2024 de tarieven voor een groot aantal diensten en producten aangepast. Vanwege de inflatie was het noodzakelijk om de tarieven te verhogen. CRV heeft ernaar gestreefd om de tarieven niet meer te laten stijgen dan het inflatieniveau. CRV heeft de automatische incassokorting per 1 september aangepast naar 0,5 procent. Het goede nieuws is dat het gemiddelde tarief van de geneticaproducten (onze rietjes) ongeveer gelijk blijft. Afhankelijk van uw bestelling zal de gemiddelde prijs van uw genetica-orders dus niet stijgen. De tarieven die gelden vanaf 1 september staan op de website van CRV. Scan de QR-code om deze te bekijken

geboren: 17-12-2021

schofthoogte: 138 cm (+5) 24 mnd. gewicht: 874 kg 24 mnd. 33 cm op 24 mnd.

OULARE VAN DEN HONDELEE

/ 90 / 86 / 81 / 85 / 89

verkoper: Benoît en Alexandre de Coene, Lasne fokker: Benoît en Alexandre de Coene, Lasne haarkleur: blauw & wit

MAGLOIRE DE FONTENA

HARPER VAN DEN HONDELEE

GROMMIT HOF TER ZILVERBERG

TEMPÊTE DE BIERT

ARGAN DE L’ÉCLUSE

ADEQUATE DE FONTENA

BENHUR DU CHAMP BOUVAL

ELLEN VAN DEN HONDELEE

ADAJIO DE BRAY

CLAVER HOF TER ZILVERBERG

FADARO DES FRÈRES

NÉVRITE DE BIERT

Fuego is een stier met +5 voor gestalte en veel bespiering en type in zijn bloedlijn. Hij is een stier met een super fenotype. Zijn genoomindexen voor gewicht, gestalte en bespiering zijn fenomenaal, net zoals de lineaire beoordeling van zijn nakomelingen. Bovendien is zijn mannelijke karkasindex indrukwekkend. In de pedigree van Fuego vinden we Fadaro des Frères terug.

NEDERLAND BELGIË

1.700 exposanten • 115.000 bezoekers • 2.000 dieren

INTERNATIONALE BEZOEKERS

> Boek je gratis entrée badge > Registreer je voor onze begeleide boerderij tour op : www.sommet-elevage.fr

Organiseer je bezoek aan de sommet Accommodatie, vervoer, vooren nabeschouwing boerderij tour Tel : +33 (0) 1 82 83 33 55 • sommet@agrilys.fr info@sommet-elevage.fr • +33 (0) 4 73 28 95 10