Veeteeltvlees oktober 2024 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

Demuynck trendsetter in fokken op hoornloosheid

Hoogleraar Calus:

‘Fokkerij is vooruitdenken’

Opnieuw meer nieuwe witblauwe excellenten

Bunthoeve Cobus 22 Gesekst sperma

v Vredenburg x Carlo van ’t Veerhuis

Ki-code: 943141

⊲ Nieuwe VRB stier

⊲ Fraai rastype en best beenwerk

⊲ Uit de Coba’s van Aalt vd Bunt

Wilt u sperma van Cobus 22 of andere verbeterdroodbontstieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be

Gigant

RUBRIEKEN

5 Van de redactie

6 Fokkerijnieuws

13 Uit de dierenartspraktijk: blauwtongschade beperken door te vaccineren

17 CRV-coöperatienieuws

21 Managementnieuws

29 Managementnieuws

32 Marktinfo voer

33 Marktinfo vee

34 Agenda

35 CRV-coöperatienieuws

HOOFDARTIKEL

8 Opnieuw meer excellente witblauwen in Nederland en Vlaanderen, Zaya en Serenade zijn het hoogst beoordeeld

REPORTAGE

14 Witblauwfokker Marc Demuynck richt zich op onderscheidend fokken, hoornloosheid en witruggen zijn daar onderdeel van

INTERVIEWS

18 Fokkerij is vooruitdenken, stelt Mario Calus, hoogleraar Fokkerij en Genomica van Wageningen UR

26 Gras is in Ierland een way of life, aldus de Ierse onderzoekster Deirdre Hennessy

MANAGEMENT

22 Winterrantsoen wordt een uitdagend puzzelwerk

DE BOERIN

30 Boerin en bestuur: acht vragen aan Lut D’Hondt

BIJ DE COVER

Twee volle zussen uit de stal ‘Klaveren Aas’, allebei excellent en strijdend om het mooist (foto: Harrie van Leeuwen)

hoofdartikel mooiste witblauwen

Marc Demuynck:

‘Hoornloosheid is nieuw en onbekend en eigenlijk ondergewaardeerd’

Mario Calus:

‘Fokkerij is vooruitdenken: welke kenmerken en data kunnen relevant worden?’

Opnieuw meer nieuwe witblauwe excellenten

Demuynck trendsetter in fokken op hoornloosheid

Hoogleraar Calus: ‘Fokkerij is vooruitdenken’

En toen was plotseling vlees niet altijd vlees

Wie in de zoekbalk van Google de woorden ‘Europees Hof’ intypt, krijgt meteen een overzicht van de uitspraken die het Europese Hof van Justitie de voorbije uren en dagen deed. Meteen is dan ook de invloed van dat hof op ons dagelijks leven – beroepsmatig of hobbymatig – bijzonder duidelijk. Het zal niet verbazen dat bovenaan de veel geciteerde uitspraak omtrent de transferregels in het voetbal komt te staan. Menig medium had hier aandacht voor. Helemaal onderaan komt dan de eerste vermelding van een andere uitspraak van het EU-hof in de eerste dagen van oktober. Het hof bepaalde immers dat een vegetarische worst voortaan ook gewoon een worst is en zo mag blijven heten. En dat geldt voor nog een hele groep vleesvervangers. Voortaan mogen, aldus het Europese hof, vegetarische en veganistische producten ook de naam biefstuk en hamburger gebruiken.

Aan de grond van deze uitspraak ligt een zaak die een producent van vleesvervangers samen met drie belangenorganisaties bij dat hof aanhangig heeft gemaakt tegen een beslissing van de Franse overheid om de

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR

naam van vlees of aanverwante producten te beperkten tot vlees. Het zou immers tot verwarring leiden aldus de Franse wetgever. Maar voortaan kan ‘veggie-steak’ dus best, zolang het duidelijk is dat het om een plantaardig alternatief gaat en alle ingrediënten op het etiket vermeld worden. Dat geldt dus voor alle lidstaten en zolang er geen wettelijke deﬁnitie is voor de naam worst, steak etc.

Het was een beslissing die weinig aandacht in de media kreeg, maar daarom niet minder vreemd leest. Is er dan nu meer duidelijkheid voor de consument wanneer hij een burger ziet liggen? Hij of zij moet dan alle ingrediënten gaan uitzoeken om te bepalen wat het zou kunnen zijn. Nog bizarder is het gegeven dat dit geen invloed op melk heeft. Want reeds in 2017 besloot datzelfde hof al dat melk of afgeleide producten als boter of kaas beschermde namen zijn enkel voor producten waar een minimumpercentage melkvet in zit.

Havermelk werd dus haverdrank, maar vlees is dus niet altijd vlees meer.

BAC Westerstreek Urban nieuwe veilingtopper in Laren

Met een verkoopprijs van 5200 euro was BAC Westerstreek Urban de veilingtopper op de recente najaarsveiling op het opfokstation BAC. Ruim 150 veehouders brachten een bezoek aan de recente veiling van jonge blonde d’Aquitainestieren in Laren. Zowel fysiek als online werd er op de aangeboden stieren geboden. Het gemiddelde van de elf stieren, die allemaal zijn verkocht, bedroeg een kleine 3700 euro (excl. btw).

De veilingtopper deze editie was BAC Westerstreek Urban, een zoon van BAC Playboy van de Woeste Hoeve. De stier is gefokt door de Westerstreek van de familie Van de Streek uit Oldebroek en veranderde van eigenaar voor 5200 euro (excl. btw).

Nummer twee in deze toplijst was BAC Urpat Malo van fokker Marcel Gerritsen uit Maurik.

De best ontwikkelde Largozoon veranderde voor 4700 euro (excl. btw) van eigenaar.

De Maxzoon BAC Urano van Ed en Marjan Neerincx uit Elst werd voor 4200 euro (excl. btw) verkocht.

Nieuwe keuring Belgisch witblauw en verbeterd roodbont

De nationale keuring voor Belgisch witblauw en verbeterd roodbont heeft dit jaar alsnog plaats op zaterdag 2 november in manege

RV-Staphorst, Schuthekkeweg 3, in Staphorst. Dat hebben beide stamboeken samen laten weten. Eerder dit jaar werd besloten om de

Nationale Vleesvee Manifestatie (NVM) in Mariënheem omwille van blauwtong tijdig te annuleren.

Honderd procent verkoop op Franse blondeveiling

Met een aanbod van 21 jonge stiertjes met leeftijden tussen de 12 en 15 maanden oud en een 100 procent verkoop opent het veilingseizoen van het Franse blondestamboek bijzonder goed.

Het hoogste bod was begin september voor Uvada P, een jonge zoon van Ramsès Pol uit een dochter van Opera en gefokt door Élevage Barre. De jonge stier komt uit een hoornloze bloedlijn en kreeg de kwalificatie RVF (erkende makkelijke geboorte). De stier veranderde voor 7500 euro van eigenaar en trekt naar Duitsland.

Uranus, een jonge zoon van Naruto uit een dochter van Fanion, werd dan weer verkocht voor 7400 euro. Deze stier blijft wel in Frankrijk.

Een volgende veiling is gepland op donderdag 10 oktober in Doux.

Veilingtopper Uvada P (v. Ramsès Pol) werd verkocht voor 7500 euro

BAC Westerstreek Urban met links fokker Jan van de Streek en kleinzoon Lucas van Loo, rechts staat Henk Stegeman, beheerder van het opfokstation BAC

Piet

Fortuin, voorzitter van de vakbond CNV:

‘De krimp van de veestapel heeft ook consequenties voor de werkgelegenheid in de agrarische sector. Uit onze analyse blijkt dat 30.000 mensen hun baan verliezen als de plannen doorgaan’

Uit: AD, 27 september 2024

Fromant blijft koploper, Vaillant hoogste nieuwkomer

Vaillant is de hoogste nieuwkomer in de jaarlijkse publicatie van exterieurfokwaarden van blonde d’Aquitainefokstieren door Coöperatie CRV. Met twaalf dochters scoort de zoon van Milton 106 voor algemeen voorkomen bij een betrouwbaarheid van 52 procent. CRV voerde een basisaanpassing door, waardoor de fokwaarden gemiddeld lager uitkomen dan vorig jaar. Zo blijft Fromant, een zoon van Domy, weliswaar aanvoerder van de lijst, maar scoort hij met 108 algemeen

voorkomen wel een punt lager dan vorig jaar. Zijn 48 dochters bezorgen Fromant ook fokwaarden van 110 voor rastype en 110 voor bespiering.

Achter Fromant volgen Dizier du Moulin (v. Tilbury) en Condor (v. Urawa) met elk 107 voor algemeen voorkomen. Horfe, die vorig jaar zijn debuut maakte, kreeg er vier dochters bij en blijft met een fokwaarde van 106 voor algemeen voorkomen in de top tien staan.

Meer dan 16.000 euro voor jonge

Zowel in verkoop als in opkomst van liefhebbers was de Franse charolaisveiling best een succes te noemen. Vier stieren veranderden van eigenaar voor een bedrag hoger dan 10.000 euro.

Circa duizend bezoekers kwamen begin september een kijkje nemen op de charolaisveiling. En dat ondanks de huidige sanitaire druk waarmee ook de Franse veehouderijsector te maken heeft. De organisatoren namen dan ook diverse bijkomende maatregelen.

In totaal werden 36 charolaisdieren te koop aangeboden, 86 procent daarvan veranderde van eigenaar. De gemiddelde verkoopprijs lag met 6307 euro ruim 200 euro hoger dan tijdens de vorige editie.

Het hoogste bod was uiteindelijk voor Vicomte (Top Model x Live), een stier verkocht door Alain Birot. De charolaisstier veranderde van eigenaar voor 16.400 euro.

Ook voor een zoon van Valoup, Viceroi en Vico werd een bedrag boven de 10.000 euro geboden op deze Franse charolaisveiling.

Het hoogste bod van 16.400 euro was uiteindelijk voor Vicomte (Top Model x Live)

De volledige lijst met stieren waarvan een fokwaarde exterieur bekend is, is online te vinden op de website van VeeteeltVlees of van het stamboek.

Stieren die voor het eerst een fokwaarde hebben gekregen, zijn aangegeven met groen. De waarnemingen van de stamboekinspecteur vormen de basis van deze fokwaarden. Stieren krijgen een fokwaarde als er minstens vijftien dochters op vijf verschillende bedrijven zijn ingeschreven.

charolaisstier

Opnieuw meer

Zowel in aantal als in kwaliteit neemt de lijst met excellente witblauwen toe in

Nederland en Vlaanderen. Serenade de Mahoney en Zaya ut de Groe zijn dit jaar de allerhoogst gepunte dieren.

TEKST WIM VEULEMANS

In Nederland en Vlaanderen werden door de stamboekinspecteur van CRV meer dieren lineair beoordeeld dan een jaar geleden. Dat blĳkt uit de publicatie van het CRV-stamboek met daarin de lĳst met ingeschreven dieren en lineair beoordeeld tussen 1 september 2023 en 31 augustus 2024. In totaal gaat het in dat boekjaar om 602 vrouwelĳke dieren en 48 stieren. Dat zĳn er respectievelĳk zeventien meer bĳ de vaarzen en koeien dan een jaar geleden. Er werden ook vĳf stieren meer beoordeeld. Dit hogere aantal is bĳ de vrouwelĳke witblauwen volledige toe te wĳzen aan de Nederlandse stamboekdeelnemers bĳ witblauw, die 26 dieren meer lieten keuren dan een jaar terug. In Vlaanderen daalde dit aantal beoordeelde dieren licht bĳ de vrouwelĳke witblauwen, wel wer-

den er meer stieren gekeurd, negen om precies te zĳn. Het aantal excellente witblauwen – dat zĳn dieren met een lineaire eindbeoordeling van negentig punten of meer – is ook opnieuw toegenomen. Sinds vorig boekjaar mogen 64 dieren zich excellent noemen, dat zĳn er vier meer dan een jaar geleden.

Bekende genen

Jarenlang maakten de broers Cocquyt en hun De Mahoneyfokkerĳ al deel uit van deze toplĳst, regelmatig prĳkt er een dier van hen ook aan de top. Dit jaar is dat niet anders. Nummer één, de hoogstgepunte witblauwe in Vlaanderen, is nu hun Serenade de Mahoney. Deze dochter van Brillant heeft Neige de Mahoney als moeder. Deze is dan weer een Jackpotnakomeling, maar beter bekend als de moeder van de bekende ki-stier Avicii de Mahoney en de volle zus van BBG-stier Artdéco de Mahoney. ‘Serenade is inderdaad de halfzus van Avicii’, vertelt Tiemen Cocquyt. ‘Ze kalfde net van een vaarskalf met Flashback als vader. Haar moeder was ook al excellent met 91,3 punten eindbeoordeling. Ze werd onlangs afgemest en woog toen maar liefst 745 kilo geslacht.’

Nog twee andere dieren van het bedrĳf van Tiemen en Jarich Cocquyt kregen een eindbeoordeling van 91 punten. Daarbĳ was een dochter van Tilleul met in haar afstamming de bekende Godin en Wichita van de Ĳzer, Rianne de Mahoney en Silence de Mahoney (v. Calin). De jonge

excellente witblauwen

fokker omschrijft beide dieren als goed uitgezwaard. Even lager dan voorgaande dieren staat een bekend klinkende naam, zeker voor wie de prijskampen volgt. Shadow de Mahoney, een dochter van Darko, kreeg een eindbeoordeling van 90,9 punten. Als jonge vaars won ze tijdens de zomer van 2023 het kampioenschap in Wulpen. ‘En ze werd na een stalgenote tweede in Erpe-Mere’, vult Tiemen aan. ‘Het is de meest bevleesde van de dieren die in deze toplijst staan. Natuurlijk moet je altijd afwachten, maar we verwachten haar in de winter wel op een prijskamp te kunnen tonen.’

Die verwachting, deelnemen aan de winterse prijskampen, hebben de broers ook met Suus de Mahoney, ook een dochter van Darko. Tiemen Cocquyt omschrijft haar als extreem zwaar en breed. ‘Beide dieren moeten wel nog kalven, het is dus nog even afwachten hoe ze hier uitkomen en dan verder hun conditie pakken.’

Ontwikkelde topkoeien

De nummer twee in Vlaanderen is met 91,1 punten Linda van het Berkenhof van Herman Bekaert. Sterk beenwerk, een prachtige bespiering en veel ontwikkeling brachten haar tot dit eindtotaal. Deze dochter van Germinal uit een Faustomoeder omschrijft fokker Herman Bekaert vol trots als zijn beste koe ooit. ‘Haar fenotype is dat van een koe in balans, ze is gewoon overal goed, ze heeft lengte’, geeft hij aan. ‘Bovendien gaf ze me in acht jaar vijf kalveren, waarvan vier vaarzen.’ De koe werd onlangs afgevoerd en woog toen maar liefst 1081 kilo op voet. ‘Haar enige stier was een zoon van Darko, die woog op twee jaar tijd duizend kilo. Maar ook een dochter van haar met Ultimo woog als lood’, vertelt Bekaert. ‘Ze vertrok ook

van

aantal dieren aantal dieren

regio vrouwelijk mannelijk

Nederland 128 8

Vlaanderen 474 40 totaal 602 48

totaalscore 80-84 (goed) 9 5 85-89 (zeer goed) 532 40 90+ (excellent) 61 3

Tabel 1 – Aantal Belgisch witblauwen in Nederland en Vlaanderen met een exterieurscore

onlangs richting slacht en haalde 1005 kilo. Het was een enorm beste koe, waarvan ik zowel een Futévaars als een Baigneurdochter heb.’ Linda zorgt verder op het bedrijf in Sint-Baafs-Vijve nabij Kortrijk nog voor nakomelingen met Darko en Désire.

Nummer drie in de lijst is, ook met 91,1 punten, de bekende koe Reveuse du Pachis à la Motte. Deze bekende Courtoisdochter sierde als jonge vaars het BBG-lot in Libramont en maakte bij de familie Van Bellegem al grote sier op menig prijskamp. De bijna zes jaar oude koe staat nu in de stal van Tom Devaere. Hij showde haar onlangs nog op de regionale prijskamp van Geel, alwaar ze de hoogste prijs – de kampioenstitel – pakte. Enkele dagen later toonde ze zich verdienstelijk op de nationale keuring in Libramont. Veel voorstelling behoeft Reveuse niet meer, haar bespierde ontwikkeling maakt haar met 92,2 punten voor bespiering de hoogstgepunte in Vlaanderen op dit kenmerk.

Zaya ut de Groe, nummer één in Nederland, won onlangs in Sluis

Linda

Berkenhof, nummer twee in Vlaanderen

naam vader moedersvader geb.datum

mannelijk Vlaanderen

Secret van Stavele Marlboro Futé 10-01-2022

Wallstreet de Mahoney Darko Artdéco 06-02-2023

Apple de Mahoney Amaretto Charmeur 23-07-2022

Pascal Decroos

De Mahoney bvba

De Mahoney bvba vrouwelijk Vlaanderen

Serenade de Mahoney Brillant Jackpot 12-09-2022

Linda van het Berkenhof* Germinal Fausto 03-03-2016

Reveuse du Pachis à la Motte Courtois Sénateur

Rianne de Mahoney Tilleul Impérial 19-12-2021

Ouverture van Ter Bos Wilmots Panache

Silence de Mahoney Calin Grommit 07-10-2022

Shadow de Mahoney Darko Noceur

Octavie van Klaveren Aas Magistrat Germinal

Oriana van de Heidelust Futé Attribut 23-01-2023

Nydia van Klaveren Aas Jackson Hazard 03-07-2018

Sivry de Bieviene Darko Attribut 27-12-2022

De Mahoney bvba

Herman Bekaert

Tom Devaere

De Mahoney bvba

Geert Demasure

De Mahoney bvba

Klaveren Aas-V.

Bart Nuyts

Klaveren Aas-V. Osselaer commVlo

Vincent Vanopdenbosch Suus de Mahoney Darko Krypton

De Mahoney bvba Trienne Charko Jonas 29-05-2022

Ouronne van Klaveren Aas Balisto Glaieul 25-10-2019

6261 van Ter Bos Attribut Benhur 05-08-2017

Ratatouille van het Bareelhof Darko Futé 14-12-2021

Klaveren Aas-V. Osselaer commVlo

Geert Demasure

Stijn Veulemans Roxy de Mahoney Usinger Hazard 28-11-2021

De Mahoney bvba Savannah van het Bareelhof Darko Zougar

Stijn Veulemans Tivera Benhur Pivert 23-05-2022

Georges en Bart Van Laere Nono van Ter Bos Jet-Set Sauveur 24-05-2018

Geert Demasure Rukiya van ’t Goed ter Wallen Tilouis Hazard 16-02-2021

Declerck commVlo Taverny de Bieviene Acajou Sportif 25-02-2023

Odille van Klaveren Aas Panache Impérial 19-12-2019

90,5 Klaveren Aas-V. Osselaer commVlo Pixy van Knokke Artisan Artdéco 08-09-2020

Marc Demuynck

Sore de Bieviene Darko Or 28-12-2022

Vincent Vanopdenbosch Starla ter Reybroeck Obulon Baron

Luc Lips

Rosalien van ’t Goed ter Wallen General Wilmots 08-07-2021

Declerck commVlo Sabrina van de Wilgendreef Mustang Cerbère 09-09-2022

Kurt Lips

Subliem de Mahoney Darko Vidal 10-07-2022

De Mahoney bvba Oriale van Klaveren Aas Panache Impérial 03-04-2019

Klaveren Aas-V. Osselaer commVlo Nature de Haute Somme Vuiton Horace

Geert Demasure Stefanie van ’t Goed ter Wallen Oasis 29-07-2022

Declerck commVlo Rusalka Jeroom Jefferson 10-11-2021

Van Mieghem Agro 1846 van de Oudemanspolder Géronimo Idéfix 21-12-2021

Vanhaelemeesch bv Otrera van Ter Bos Messi Ichor 22-12-2019

90,3 Geert Demasure Oker van Klaveren Aas* Ichor Joker 02-07-2019

Klaveren Aas-V. Osselaer commVlo Suzuki van Knokke Darko Cerbère 14-10-2022

Marc Demuynck Gerante de Thiboumont Maradona Hazard 07-09-2022

Hugo De Smet Piroska van Ter Bos Persan Jet-Set 24-02-2020

90,2 Geert Demasure Tequila van Willecomme Cabotin Niccolo 22-06-2023

Godelieve Depypere Sien van het Caloenhof Cachemire Têtu 23-09-2022 93 90,0 87,6 96 80 90,1 De Fauw en Van Renterghem Rose van Knokke Amoureux Paquebot 16-07-2021

90,0 89,4 89 80 90,1 Marc Demuynck Salma van de Donkhoeve Bonheur Pivert 18-11-2022 95 89,7 88,0 90 85 90,0 Van Der Donck-Annendijck Shakira van de Zighoeve Norman Kristal 21-10-2022 93 90,0 87,3 94 80 90,0 Geboco bvba

Tabel 2 – Vlaamse witblauwen met 90 punten of meer in het boekjaar 2023-2024 (* = herkeuring, bron: Coöperatie CRV)

De Nederlandse toplijst wordt aangevoerd door twee dieren uit de stal van Marc Versprille. Zaya ut de Groe, een dochter van Futé, is met 91,4 punten de hoogst genoteerde. ‘Ze is een dochter van Qwen’, vertelt Marc Versprille. ‘Haar moeder stond ook al in de toplijsten genoteerd. Zaya is een fijne, mooi getypeerde jonge vaars.’

Deze zomer wonnen zowel moeder Qwen als dochter Zaya de kampioenstitel in Sluis. Nummer twee in de lijst, Vaya uit de Groe, staat ondertussen in de stal van Jaap de Vos. Hij kocht de Ultimodochter als kalf van vier maan-

den oud. ‘Het is een heel groot dier’, omschrijft De Vos haar. ‘Lang, zwaar en met een mooie achterhand.’ Hij toonde haar nog niet op een keuring. ‘Ze kalfde al van een Amoureuxdochter en is nu weer drachtig van Fly.’

IJzersterk Nederlands witblauw

Maat en ijzersterk beenwerk zijn dan weer de kenmerken die ervoor zorgden dat WM Horlings Rozemarie op plek drie kwam. De Engindochter uit een Attribut is de trots van de familie Horlings, al zeker omdat ze het werk is van

naam vader moedersvader geb.datum schofthoogte bespiering type beenwerk alg. voork. totaal eigenaar

vrouwelijk Nederland

Zaya ut de Groe Futé Hazard 08-01-2023 88 91,7 89,6 91 85 91,4 mts. Versprille-Harms

Vaya ut de Groe* Ultimo Adajio 20-11-2020 100

WM Horlings Rozemarie Engin Attribut 03-11-2021 100

J. P. de Vos

91,1 W. M. Horlings

Van het Oudeland Pandora* Fly Orme 12-05-2020 88 90,7 88,7 91 85 90,7 J. P. de Vos

Guusje van de Grotewaard Persan Attribut 10-01-2023 95 91,2

Danique van de Grotewaard* Nox Hazard 04-10-2020 95 90,8

Feline van het Hof ter Kammen Tango Orval 08-10-2017 88 90,8 87,1

Caroline 16 v.d. W* Engin Attribut 07-01-2021

Van ’t Slootman Moniek 3* Attribut Adajio

Marjon Oulare Attribut 29-09-2022

Susan 68 van de Grotewaard* Marcron Messi 19-05-2022

Caroline 22 v.d. W Marcron Attribut 20-02-2022

Yealle ut de Groe Darko Emblème 15-11-2022

Andringa 16 v.d. Grotewaard* Darko Nevada

Clarisse 145 van ’t Zandeind Oulare Futé 11-11-2022

mts. Vonk

J. Worp

A. Soede

mts. Vonk

mts. Huijbregts-Gloudemans Grace van Krakehoeve Gonzales Darko 17-05-2022

vleesveebedrijf Krakehoeve Yasmine ut de Groe Amoureux Fripon 02-12-2022

mts. Versprille-Harms

Tabel 3 – Nederlandse witblauwen met 90 punten of meer in het boekjaar 2023-2024 (* = herkeuring, bron: Coöperatie CRV)

jarenlange eigen fokkerij. ‘Het is een enorm ontwikkelde vaars van nog geen drie jaar’, vertelt Bertil Horlings. ‘Zeker in de voorhand en in haar rug showt ze veel breedte. Ook haar moeder Horlings Ine was al eerder excellent.’ Rozemarie zorgde al voor een Aviciinakomeling op het bedrijf en is ondertussen weer drachtig van Ronaldo. Jaap de Vos heeft met Van Oudeland Pandora nog een nieuwe excellente witblauwe in zijn stal. ‘Had,’ pikt De Vos verder in, ‘want ze is ondertussen al geslacht op een leeftijd van vier jaar en twee maanden, ze woog 930 kilo en 627 kilo geslacht.’ Een Courtois- en een Oularedochter zullen haar genetica voortzetten bij de fokker.

Verder staan in de Nederlandse toplijst nog twee dieren die vorige maand in VeeteeltVlees aan bod kwamen in de bedrijfsreportage. Daarin noemden de broers Vonk Danique van de Grotewaard hun beste koe in de stal. Deze Noxdochter showt ijzersterk beenwerk en maat, wat ook duidelijk uit haar lineaire score blijkt. Net boven haar staat met 90,7 punten stalgenote Guusje van de Grotewaard, een Persandochter. Zij stond niet in het artikel vermeld, wel een maand eerder. Toen diende ze het op de keuring in Sluis net af te leggen tegen de eerdervermelde Zaya.

Beter dan de moeder

Nog twee bekende dieren, die ondertussen al wat mooie prijskampresultaten lieten zien, zijn twee Darkonakomelingen die in het voorbije boekjaar 90,6 punten eindbeoordeling scoorden. Ratatouille van het Bareelhof is misschien de bekendste. Deze enorm ontwikkelde, brede, gekalfde vaars zorgde in het voorjaar voor een Brillantdochter, maar het zal haar enige kalf blijven. ‘In volle voorbereiding voor Libramont werd ze ziek en hebben we haar na alles geprobeerd te hebben, moeten laten inslapen’, getuigt fokker Stijn Veulemans. ‘Ze stond er prachtig bij en ik durf echt wel te stellen dat we in Libramont hoog hadden kunnen scoren.’

Savannah van het Bareelhof is zijn andere excellente dier dit jaar. De jonge vaars is trouwens een dochter van een andere bekende Bareelhofkoe, Lize (v. Zougar). ‘Ze is een mooi ontwikkelde en fijn bespierde vaars met enorm sterk beenwerk. Nu is ze drachtig van Eccusson en staat

ze in werktenue, maar vorig jaar pakte ze al rubriekswinst in Sint-Truiden en Erpe-Mere.’ Met 90,6 punten doet haar dochter het trouwens net beter dan de moeder, die op haar top met 90,4 punten beoordeeld werd. Wie deze zomer de keuringen volgde in Vlaanderen, heeft zeker Gérante de Thiboumont kunnen aanschouwen. Zowel op de provinciale keuring van Sint-Niklaas als op de nationale keuring in Erpe-Mere won deze Maradonadochter de kampioenstitel. Hugo De Smet kocht de brede en best ontwikkelde vaars een jaar terug bij de familie Romedenne-Cassart, de eigenaars van Maradona.

Volle zussen

Karl Goossens en Marina van Osselaer hebben dit jaar maar liefst zes dieren in de toplijst. Met 90,9 punten is Octavie van Klaveren Aas de hoogste van het zestal. ‘Het is

Shadow de Mahoney, kampioen in Wulpen en goed voor 90,9 punten

een Magistratdochter die in haar afstamming Luronne en Gentiane de Fooz als moeder en grootmoeder heeft’, vertelt Karl Goossens. ‘Luronne had ook 91 punten en was een sterke koe en de zus van Machinal en Origan, twee gewezen ki-stieren.’ Octavie gaf op het Oost-Vlaamse fokbedrijf al drie nakomelingen. ‘Het zijn dieren met een goed evenwicht tussen bespiering en groeikracht’, vertelt de fokker. ‘Ze missen misschien net dat extra om zich goed op een grotere prijskamp te tonen. Verderop in de toplijst staan ook twee volle zussen genoteerd. Odille en Oriale van Klaveren Aas zijn beide een dochter van Panache uit een Impérialdochter. ‘Hun afstamming gaat terug tot Soyeuse de Fooz’, vertelt Goossens. ‘Met haar kregen we de microbe van fokkerij en prijskampen te pakken. Het zijn twee sterk op elkaar lijkende dieren, die alleen maar verbeteren met het ouder worden. Ook hun moeder was zo, ze werd ooit kampioen bij de koeien op de regionale keuring in Beveren.’ In de marge geeft hij nog mee dat Oriale lang de betere was, maar dat hij nu de kwaliteiten van Odille verkiest. Bij de 48 beoordeelde stieren zijn er uiteindelijk drie die

meer dan 90 punten kregen. De hoogste witblauwe stier dit jaar, ex aequo met Wallstreet, is Secret van Stavele. ‘Dit is een Marlborozoon uit een Futékoe’, verduidelijkt Pascal Decroos. ‘Het is een enorm bespierde stier met een geweldige achterhand en rib. Zijn moeder kalfde hier slechts één keer en deed mee aan de Vetten Os in Rekem. Op drie jaar en half woog ze 912 kilo.’

Pittems mannelijk

Daarbij staan ook twee stieren van de familie Cocquyt, die de hun fokkerijcarrière verder zetten in de stallen van Belgimex. Apple de Mahoney is met 90,2 punten de nummer drie in de lijst. Deze Amarettozoon gaat terug tot de volle zus van Ultimo van de IJzer. Apple is zo al beschikbaar, stalgenoot Wallstreet de Mahoney zit momenteel nog in quarantaine. Wallstreet heeft 90,6 punten en is weer een Darkozoon. ‘Zijn moeder is een dochter van Artdéco’, verduidelijkt Tiemen Cocquyt. Zijn grootmoeder is Jasmine, een mooie Ordochter, die zich rond 2014 voorstelde in het BBG-lot op Libramont en ook kampioen werd op de regionale prijskamp van Tielt. l

Vaya ut de Groe, nummer twee in Nederland

WM Horlings Rozemarie, een Engindochter met 91,1 punten

Savannah van het Bareelhof, excellende Darkodochter

Oriale en Odille van Klaveren Aas, twee excellente volle zussen

Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelijkse praktijk schrijven vier dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderij. Om en om beschrijven Anthony De Schryver, Piet De Meuter, René Bemers en Hans Van Loo maandelijks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelijke preventiemaatregelen.

Schade blauwtong beperken door te vaccineren

Sedert half juli worden we in onze praktijk geconfronteerd met een zware uitbraak van blauwtong type 3. In de eerste plaats was dit het geval bij schapen, maar ook runderen worden vaak getro en. Daar waar we bij schapen typische karakteristieke symptomen te zien kregen, waren de symptomen bij runderen van veel uiteenlopender aard.

Bij de eerste meldingen ging het vaak om runderen die plots dood in de weide gevonden werden. Bij een autopsie kregen we dan steeds een beeld van acute shock te zien, waarbij later blauwtong type 3 bevestigd werd door middel van een aanvullend virologisch onderzoek.

Een symptoom was altijd een sterk verhoogde lichaamstemperatuur, gepaard met overmatige productie van speeksel. Ook waren er vaak problemen met de ademhaling. Later zagen we ook veel problemen bij drachtige dieren, met daarbij relatief veel abortussen, en kalveren die prematuur werden geboren. Sommige kalveren haalden het, mits intensieve verzorging, andere stierven snel na de geboorte.

Bij onderzoek via het abortusprotocol van DGZ werd ook hier steeds het blauwtongvirus gevonden, meer

naam aandoening blauwtong serotype 3

verschijnselen zweren in de bek, speekselen, koorts, stram lopen, te vroeg geboren kalveren

oorzaak infectie met blauwtongvirus door steek van een besmette knut preventie vaccinatie

bepaald op miltweefsel. De vrees is dat er nog kalveren geboren worden die de infectie intra-uterien (binnen de baarmoeder) hebben doorgemaakt en met afwijkingen geboren worden. Een enkele keer zagen we in de praktijk ook stieren met een ontsteking van de testikels, waardoor hun toekomst als vruchtbare dekstier in gevaar komt. Anderzijds zijn er ook runderen die klinisch kerngezond leken, maar die via bloedonderzoek (voor export) toch positief op blauwtongvirus bevonden werden. Koeien zijn het belangrijkste reservoir van dit virus. Knutten infecteren zich met het virus via de koeien en verspreiden zo het virus naar andere koeien en schapen. Vaccinatie kan dit voorkomen, dan wel zeer sterk verminderen. Ik meen dat we de blauwtongproblematiek alleen onder controle kunnen krijgen mits we een gecoördineerde vaccinatiecampagne hebben voor schapen en runderen.

Het is zowel voor de veehouders als voor de dierenartsen een moeilijke tijd: behalve blauwtong type 3 komen ook blauwtong type 8 en EHD onze richting uit, maar ook het nog niet overwonnen ibr-virus blijft een ernstig aandachtspunt.

Trendsetter met hoornloos witblauw

Achter de bebouwing bevindt zich de kustlijn

Met de stalnaam ‘Van Knokke’ heeft Marc Demuynck al een paar stieren op de ki-lijsten. Het is het resultaat van onderscheidend fokken. Zo is hij trendsetter met hoornloze Belgische witblauwen in Vlaanderen, ziet hij mogelijkheden in vreemde bloedlijnen en is hij gek van witruggen. Met meer dan veertig excellente dieren haalt hij een mooi resultaat.

TEKST JUSTINE POPPE

‘Eigenlĳk was dit mĳn kinderdroom’, zegt Marc Demuynck. Tussen het werk door op zĳn 330-koppige vleesveeboerderĳ in Knokke neemt hĳ even plaats in de keuken. De muren hangen vol met medailles en foto’s van prĳskampen. Op tafel ligt een stierenfolder van BBG open. En met trots laat Demuynck zĳn eigengefokte stier Hakimi P van Knokke zien in de folder. Hĳ wĳst op de afstamming van het dier. ‘Zowel zĳn moeder Marlieke van Knokke als de moeder van zĳn vader Okaka P van Knokke kregen negentig punten op hun exterieurbeoordeling. Dit zĳn echt mĳn beste dieren.’

In tien jaar tĳd haalde Demuynck zo’n veertig excellente dieren binnen. En in 2017 werd zĳn koe Harmana van Knokke gekroond tot koe met de hoogste exterieurbeoordeling van Vlaanderen. ‘Binnen drie weken kalft de eerste koe af van Hakimi’, vervolgt

de veehouder, die zĳn eerste rietjes van BBG kreeg. ‘Hakimi is heterozygoot hoornloos. Ik heb dus vĳftig procent kans op hoornloze kalveren.’ Als het kan, fokt hĳ graag verder met deze kalveren. Met als ultiem doel stieren fokken voor ki-centra. Dat is hem intussen al goed gelukt. De afgelopen vier jaar verkocht hĳ al een vĳftiental stieren aan dergelĳke centra. Daartoe behoren de ki-stieren Clovis, Hakimi P, OJ Simpson, Runako en Okaka. Allemaal met de stalnaam ‘Van Knokke’.

Vijfentwintig

rietjes Black Beard

Als Demuynck over de fokkerĳ praat, loopt hĳ over van passie. Het zat er van kleins af aan in. ‘Als jongen ging ik vaak mee met mĳn vader naar Wallonië om een dekstier te zoeken’, vertelt hĳ. De veehouder doet het werk op de boerderĳ nog steeds met zĳn

vader Patrick. ‘In Wallonië vond je de beste fokkers.’ Hij liep er stage bij verschillende fokkers zoals Jacques Lievens in Hingeon. En ook zijn werkvakantie bij de familie Mahoux plantte een fokkerijzaadje. ‘Samen met vader reden we ooit een maand lang in Wallonië rond totdat we de perfecte stier hadden gevonden’, lacht de veehouder. ‘De focus lag op goede bespiering, groei, gewicht en beenwerk.’

Vandaag is dat niet anders. Desondanks komen er geen dieren meer uit Wallonië naar Knokke. Tegenwoordig gebeurt alles met ki. ‘Want met ki maak je de grootste fokkerijsprongen’, vindt Demuynck. Om dat te duiden, grijpt hij terug naar het jaar 2018. Als bestuurslid van de West-Vlaamse stamboekfokkers hoorde hij toen de naam van de Canadese stier Black Beard PP. ‘Die is homozygoot hoornloos. En via CRV kon je rietjes bestellen. Ik liet er gelijk een vijfentwintigtal komen.’

Exclusiviteitscontract

Uit alles blijkt dat Demuynck zich wil onderscheiden in genetica. Uit de kast, waarin ook stierenkaarten liggen van wel twintig jaar oud, haalt hij een agenda van 2018. De paringen houdt hij jaar na jaar piekfijn bij. Op een pagina toont hij er zijn eerste Black Beardkruisingen. ‘In 2019 werd het eerste hoornloze kalf geboren’, vervolgt de veehouder, die zich de eerste Vlaamse hoornloze fokker noemt. ‘Dat wekte de interesse van ki-organisaties.’

Demuynck heeft hierdoor een exclusiviteitscontract lopen met de Belgian Blue Group (BBG) en CRV. Zij bepalen de kruisingen. Bij de geboorte wordt er een dna-staal van het kalf genomen. Op basis van genomics bekijkt BBG of het kalf voldoet als dekstier. Is dat het geval, dan koopt BBG hem terug voor een scherpe prijs. ‘Zo heb ik een heterozygoot hoornloze Black Beardnakomeling gekruist met de heterozygoot hoornloze stier Topside Rashford’, legt de veehouder uit. ‘Doe je dat, dan is de kans een op vier dat het kalf homozygoot hoornloos is. Dat betekent dat het dier genetisch zuiver hoornloos is.’ Zo verkocht Marc al drie homozygoot hoornloze

BEDRIJFSPROFIEL

eigenaren Marc Demuynck (47) plaats Knokke-Heist

aantal dieren 330 Belgisch witblauwen, met 130 kalvingen per jaar grondgebruik 21 ha mais, 30 ha weide, 4 ha suikerbieten, 1 ha voederbieten, 17 ha tarwe en 4 ha spelt

Knokke-Heist

dieren aan BBG. Het gaat om de stieren Safir, Romance en Steward van Knokke, waarbij Romance de allereerste Vlaamse homozygoot hoornloze stier is bij BBG.

Hoornloosheid ondergewaardeerd

De dieren pronken al op de kaart van BBG, maar zijn voorlopig minder gekend bij fokkers. Dat vindt Marc Demuynck jammer. ‘Vaak wordt hoornloosheid ten onrechte geassocieerd met minder vleesaanzet’, weet hij. ‘Maar volgens mij klopt dat niet altijd.’ Om dat te staven, grijpt hij naar de exterieurbeoordeling van Hakimi. Als heterozygoot hoornloze stier kreeg hij destijds op totaalexterieur 88,6 punten. ‘Hoornloosheid is vooral nieuw en onbekend. Dat zorgt voor wat terughoudendheid. Eigenlijk is deze eigenschap ondergewaardeerd. Wat mij betreft mag hoornloosheid wat meer belicht worden. Ook de minister van Dierenwelzijn zou dat fijn vinden.’

Links: de stier Newman du Blanc Dos wordt ingezet om witrugdieren te hebben

Buiten loopt hij naar de stikstofketel. Als hij die opendoet, komt er een pakket rietjes te voorschijn in

Rechts: een zoon van Cabotin de la Cleuzeur

verschillende kleuren. Elke kleur vertegenwoordigt een van zĳn eigengefokte hoornloze stieren. ‘De eerste rietjes kreeg ik gratis van BBG’, vetrelt Demuynck, die zich de vertrekdag van de stieren Saﬁr PP, Steward PP en Siva P nog goed kan herinneren. ‘De drie stieren waren van dezelfde leeftĳd en ik kreeg een telefoontje van BBG dat ze ze allemaal wilden hebben. Met drie stieren tegelĳk in de aanhangwagen reed ik vorig jaar richting Ciney. Dat was echt een hoogdag.’

Gek op witruggen

Hĳ hoopt nog vaker zulke ritjes naar Ciney te maken. ‘Ik wil dieren kweken met eigenschappen die gewild zĳn’, vervolgt Demuynck, die jaarlĳks ook een twintigtal dekstieren aan boeren verkoopt. Hĳ gebruikt ook graag minder bekende stieren, zoals Cabotin. Dat is interessant in verband met inteelt. Ook in witruggen ziet hĳ een markt. ‘Vooral Nederlanders zĳn daar gek op’, vertelt de vleesveehouder, die er al een paar aan boeren en ki-organisaties verkocht. Voor dit kenmerk gebruikte hĳ onder andere de stier Newman du Blanc Dos met het dominante gen voor witruggen. Buiten in de kalveriglo’s toont hĳ zo’n kleine witrug. ‘Nu nog een hoornloze witrug fokken’, lacht de veehouder. Dagelĳks heeft Demuynck zo’n 360 liter melk nodig voor zĳn kalveren. Om melkpoederkosten te drukken houdt hĳ negen holsteinkoeien aan. Deze melkt hĳ twee keer daags met een pĳpleidingsysteem. Op deze koeien gaat vaak een witblauwembryo van eigen bedrĳf. Intussen is het vĳf jaar geleden dat hĳ koeien spoelde, maar hĳ heeft nog een hele voorraad in zĳn ketel zitten. ‘De afgelopen twintig jaar heb ik zeker tweehonderd dieren gespoeld’, vertelt hĳ. De embryo’s gebruikt hĳ alleen voor zichzelf. In de weide lopen de holsteinkoeien tussen het vleesvee.

Boeren op drie kilometer van de kust

De boerderĳ ligt op nog geen drie kilometer van het strand, bĳ de koeien in de weide is de kustlĳn plots heel dichtbĳ. ‘Daar ligt Knokke’, zegt Demuynck en wĳst naar een groep gebouwen. ‘Al jaren zĳn er plannen om

Knokke uit te breiden als badstad. Zo zou er een nieuw golfterrein rond de stad komen. Als de plannen doorgaan, komt het golfterrein tot aan mĳn huiskavel.’

Er was wel wat wrevel onder de omliggende boeren over dit project, vooral met betrekking tot de verkoop van hun grond en de verkoopwaarde waar ze weinig inspraak in hadden. Ook Demuynck verkocht wat grond, maar kan het al bĳ al hebben. ‘Toen we twintig jaar geleden van de plannen hoorden, kochten we een tweede locatie met extra grond hier achthonderd meter verderop’, zegt hĳ. ‘Daar zit het afmestvee. Hier thuis zitten de kalveren en koeien die moeten kalven.’

Of hĳ in de zomer vaak naar het strand gaat met de kust zo dichtbĳ? De veehouder lacht: ‘Nee, amper.’ Wel is hĳ tĳdens die periode vaak als deelnemer op prĳskampen te vinden. En dat vindt hĳ mooier dan een dagje strand. l

Links: De vele medailles aan de muur tonen een rijk prijskampverleden

Rechts: Marc Demuynck met zijn beste koe Margreet Van Knokke (v. Rocco de la Hasse)

Extra foto’s online

Meer foto’s van het bedrijf zijn te vinden op de website van VeeteeltVlees.

Foto’s op veeteeltvlees.nl

Vleesveecongres op 17 en 19 december

In december organiseert het Vlaamse departement Landbouw en Visserij samen met onder andere CRV weer een tweetal informatieve congressen voor vleesveehouders.

In het volgende nummer van VeeteeltVlees leest u meer informatie

Nieuwe stalnamen

stalnaam naam

woonplaats

over het programma en de locaties. De data zijn al wel bekend: op 17 december in het oosten van Vlaanderen en op 19 december in het westen.

Opnieuw prijskampen tijdens Agriflanders

Onderstaande aanvragen voor stalnamen zijn in het derde kwartaal binnengekomen bij de afdeling stamboek van CRV. Als veertien dagen na publicatie geen bezwaren zijn ingediend, krijgen deze stalnamen de officiële status. Bij gelegenheid van de komende edite van Agriflanders in januari 2025 organiseert CRV op vrijdag 17 januari een keuring voor Belgisch witblauw. Diezelfde dag heeft ook een prijskamp plaats voor blondes, georganiseerd door Blonde d’Aquitaine Vlaanderen.

Veldweide H. E. Verstegen

Hoonhorst G. H. Olthof

A-L-H ALH Genetics

Bartels Bartels Holsteins

Medio Hagenhoek

J. Hagenhoek

Darthoeve J. van Dijk

Vossenberg mts. Woertink

Sevenum

Wierden

Damwoude

Balkbrug

Middelie

Leersum

Nieuw is dat vrouwelijke dieren vanaf negen maanden kunnen deelnemen. Ook is er een rubriek ‘kalf met koe’. Dit levert ook twee extra kampioenschappen op.

Veehouders die vaker deelnemen aan prijskampen, krijgen de inschrijvingsmodaliteiten toegezonden.

Inschrijven van dieren kan via prijskampen.be@crv4all.com

Ermelo

Wijster vd Grote Koekoek mts. Kuyt-Meihuizen

KSH mts. Kleijne Snuverink Haaksbergen

Via dit mailadres kan ook meer informatie worden opgevraagd. De inschrijving staat open tot 9 december.

Kita en Naora ontvangen predicaat Sterkoe Belgisch witblauw

Kita van het Vinkenhof en Naora van Knokke hebben als derde en vierde koe het nieuwe predicaat Sterkoe Belgisch witblauw ontvangen van het CRV-stamboek.

Sinds kort heeft Erik Vandewalle uit Eernegem met zijn Kita van het Vinkenhof ook een sterkoe in de stal. Deze bijna negen jaar oude koe is een dochter van de eigengefokte ki-stier Goveur van het Vinkenhof. Haar moeder is een dochter van Sheriff. Kita kreeg een eindbeoordeling van 89,5 punten. Vanaf de leeftijd van twee jaar zorgde ze elk jaar voor een kalf op het Vinkenhof.

Ook Naora van Knokke mag zich voortaan Sterkoe Belgisch witblauw noemen. Deze dochter van Rocco de la Hasse uit een Kubitusdochter staat in de stal van Marc Demuynck in Knokke. Haar vreemdere bloedvoering beperkte haar inteeltgraad tot 0,65%. Ze behaalde een eindbeoordeling van 89,7 punten met sterk beenwerk en veel maat. De voorwaarden waaraan koeien moeten voldoen om het predicaat sterkoe te ontvangen, zijn gepubliceerd in het CRV Coöperatienieuws in VeeteeltVlees juni 2024. Deze zijn ook op te vragen via het CRV-stamboek.

Kita van het Vinkenhof (v. Goveur), eig.: Erik Vandewalle, Eernegem

Naora van Knokke (v. Rocco), eig.: Marc Demuynck, Knokke

naam Mario Calus leeftijd 46

studie zoötechniek (dierwetenschappen)

Wageningen Universiteit huidige functie hoogleraar Fokkerij en Genomica

carrière onderzoeker Wageningen

Livestock Research, sinds 2017 docent en onderzoeker Animal Breeding and Genomics, Wageningen UR

‘Ik zie in de vleesveehouderij vaak nog een verschil tussen economie en het ideaaltype volgens de rasstandaard’

‘Fokkerij is continu vooruitdenken’

Van fokken

productie naar fokken op gezondheid

naar fokwaarden voor koeien die minder methaan uitstoten. De rundveefokkerij is volop in beweging en de samenleving speelt steeds meer een rol, ervaart Mario Calus, de nieuwe hoogleraar Fokkerij en Genomica van Wageningen UR.

TEKST JAAP VAN DER KNAAP

Het is een van de grootste universitaire leerstoelgroepen in de wereld die zich bezighoudt met fokkerij-onderzoek: de Animal Breeding and Genomics Group (ABG) van de Wageningen Universiteit. Sinds 1 september stuurt Mario Calus als hoogleraar Fokkerij en Genomica de leerstoelgroep aan. Hij neemt daarmee de fakkel over van Martien Groenen en geeft leiding aan een team van zestig onderzoekers en promovendi.

Calus, afkomstig van een gemengd bedrijf in Zeeuws-Vlaanderen, is geen onbekende. Zo droeg zijn onderzoek bij aan de verdere ontwikkeling van de techniek van genomic selection. Daardoor kunnen niet alleen fokkerij-organisaties, maar ook veehouders genomic selection gebruiken op hun bedrijf. ‘Ik vind het een uitdaging om te snappen hoe fokkerij werkt en vervolgens om het in de praktijk toepasbaar te maken.’

Hoe wordt een boerenzoon hoogleraar Fokkerij en Genomica?

‘Ik kan me het moment nog herinneren dat ik als tiener de open dag bezocht van de universiteit hier in Wageningen. Ik vond fokkerij superinteressant, ik kon thuis stierenkaarten urenlang bestuderen. Toen ik hier voor het eerst rondliep, dacht ik meteen: dit ga ik doen, hier wil ik aan de slag. Na mijn studie in Wageningen ben ik in verschillende functies binnen Wageningen UR actief geweest met fokkerij-onderzoek. In 2006, na het afronden van mijn promotie-onderzoek, heb ik me vooral gespecialiseerd in genomic selection.’

Hoe groot is de impact van genomic selection op de fokkerij?

‘Genomic selection is inmiddels een volwassen technologie, die voor een flinke versnelling van de genetische vooruitgang heeft gezorgd. Eerst voor fokkerij-organisaties, maar inmiddels helpt de techniek ook veehouders, omdat ze nu ook koeien genetisch kunnen laten testen en er vervolgens op kunnen selecteren. Dankzij genomic selection kan ook van kenmerken waarvan beperkt data verzameld worden, zoals klauwgezondheid, een fokwaarde met een goede betrouwbaarheid worden berekend.’

Maakt genomic selection data verzamelen overbodig?

‘Zeker niet, het blijft belangrijk om data uit de praktijk vast te leggen. De populatie – de koeien – verandert immers door fokkerij en selectie. Je moet zorgen dat de referentiepopulatie waaraan de genoominformatie gekoppeld wordt, actueel blijft.’

Waarom is genomic selection in de vleesveesector geen gemeengoed?

‘De grote fokkerij-investeringen vinden plaats in de landen waar een ras van origine vandaan komt. Bij de vleesveehouderij is de inzet van genomic selection vaak beperkt, al is het Franse limousinras wel relatief vooruitstrevend. Bij het Belgisch-witblauwras is er dankzij genomic selection vooruitgang geboekt op het in kaart brengen van genetische defecten. Zo is er met succes onderzoek gedaan naar een dna-test voor de gevoeligheid voor schurft.’

Welke ontwikkelingen zijn er nog gaande rondom genomic selection?

‘De uitdaging is momenteel dat door de toename van de hoeveelheid data de tijd om fokwaarden uit te rekenen steeds meer toeneemt. De oplossing ligt niet alleen in het gebruik van snellere, betere computers en chips, maar vooral ook in de inzet van slimme algoritmes. Voor veehouders misschien niet direct zichtbaar, maar achter de schermen gaan komende tijd daarin weer nieuwe stappen worden gezet om de rekentijd niet te laten toenemen.’

Verwacht u komende jaren dan nog meer data?

‘Fokkerij is volop in beweging. Er zullen nieuwe kenmerken belangrijk worden, nieuwe fokwaarden ontstaan, meer en andere data verzameld worden. Kijk maar hoeveel gegevens er dagelijks verzameld worden voor de fokwaarde voerefficiëntie. Je ziet die ontwikkeling nu ook rondom methaan: ook daarvoor worden volop data verzameld om daarmee uiteindelijk fokwaarden te berekenen. Nieuwe technologieën zorgen weer voor nieuwe datastromen die wellicht weer waardevol zijn voor nieuwe fokwaarden.’

Kunt u voorbeelden noemen van nieuwe fokwaarden?

‘Wereldwijd zie je nu dat er veel aandacht is voor methaan. Maar binnen de huidige discussie hier in Nederland en Vlaanderen zou je ook kunnen denken aan een fokwaarde voor stikstofefficiëntie. Fokkerij is continu vooruitdenken: welke kenmerken, welke data zijn mogelijk relevant in de toekomst? Neem hitteresistentie. Als je koeien kunt fokken die minder gevoelig zijn voor hittestress, draagt dat bij aan het dierwelzijn.’

Klopt het dat fokkerij zich meer richt op dierwelzijn dan op productie?

‘Voor het verhogen van productie zit er genoeg in de fokkerijgereedschapskist. Er is nu meer aandacht voor diergezondheid. Dat is niet nieuw overigens, ruim twintig jaar geleden is fokken op alleen maar productieverhoging al losgelaten. Veehouders

‘De kritische blik van de samenleving op dierlijke productie kan ook gevolgen hebben voor de fokkerij’

met grote en met kleine veestapels, allemaal willen ze probleemloze, gezonde koeien die weinig arbeid kosten. Fokkerĳorganisaties hebben daarom hun selecties aangepast van minder op productie en meer op gezondheid. Er had wel meer aandacht besteed kunnen worden – ook door fokkerĳ-organisaties – aan het uitdragen van die koerswĳziging.’

Heeft de samenleving dan een rol bij fokkerijbeslissingen?

‘In de samenleving zĳn er steeds meer stemmen die kritisch zĳn op de huidige manier van dierlĳke productie. Dat kan ook gevolgen hebben voor de fokkerĳ. Neem de food-feed-discussie, al is die relevanter voor varkens en kippen dan voor koeien. Moet je dieren wel voer geven dat ook voor humane consumptie geschikt is? Als je dieren anders gaat voeren, met een meer vezelrĳk rantsoen, dan zal dat ook gevolgen hebben voor de dierprestaties en daarmee ook vragen om andere fokkerĳbeslissingen.’

Kan kunstmatige intelligentie een rol gaan spelen in de fokkerij?

‘We kĳken zeker naar de mogelĳkheden, maar ik verwacht niet dat kunstmatige intelligentie sterk zal bĳdragen aan genetische vooruitgang. Wel kan het een rol spelen in het voorspellen van de mutaties in het genoom. Mutaties, wĳzigingen in de genetische informatie, zĳn een natuurlĳk

proces. Graag wil je vooraf weten welke mutatie bĳvoorbeeld een erfelĳke ziekte veroorzaakt, zodat je erfelĳke gebreken kunt opsporen voordat ze tot uitdrukking komen. Kunstmatige intelligentie zou daarbĳ kunnen helpen.’

En crispr-cas? Welke rol krijgt deze techniek in de fokkerij?

‘Er zĳn inmiddels genoeg studies die aantonen dat crispr-cas, de techniek van het aanpassen van dna, succesvol is, maar het mag volgens EU-richtlĳnen hier niet worden toegepast. Ook hier zie je de invloed van de samenleving. We weten dat ze in de zalmveredeling al heel ver zĳn om een bepaalde ziekteresistentie in te bouwen. Maar voor een klassiek voorbeeld zoals hoornloosheid bĳ rundvee kun je ook prima zonder crisprcas. Binnen een paar generaties kun je hoornloosheid in de populatie fokken.’

Wat zijn uw toekomstplannen met de leerstoelgroep?

‘Fokkerĳ is selecteren en als je wilt kunnen blĳven selecteren, moet je variatie in de populatie behouden. Daar moeten we ons voor blĳven inzetten. We weten immers niet welke fokkerĳ-eigenschappen in de toekomst relevant zĳn. Daarom wil je variatie behouden. Dat is voor kleine rassen vaak een uitdaging, maar met onze wetenschappelĳke kennis kunnen we ze daarbĳ helpen. Oudere rassen hebben overigens

ook een cultuurhistorische waarde. We hebben een maatschappelĳke plicht om ze in stand te houden.’

‘Een goed voorbeeld is de opmars van het kruisen met dubbeldoelrassen. Er zĳn veehouders die behoefte hebben aan dieren die robuuster zĳn, meer spiermassa bezitten. Daarvoor wĳken ze uit naar andere rassen. Dan is het wel belangrĳk dat er nog rassen zĳn die die genetische eigenschappen ook bezitten.’

Welke ontwikkelingen ziet u in de vleesveefokkerij?

‘Mĳn familie fokt Belgisch witblauwe dieren, maar ik zie dat er in de vleesveehouderĳ vaak nog wel een verschil is tussen economie en het ideaaltype volgens de rasstandaard. De dieren die winnen op een keuring, zĳn niet per se de dieren die geslacht het meeste geld opbrengen. Ik ben wel nieuwsgierig hoe dit zich in de fokkerĳkoers van het ras zal ontwikkelen.’

‘In Nederland speelt het project Natuurlĳke Luxe, waarbĳ gekeken wordt naar de mogelĳkheden van het fokken op meer natuurlĳke geboorten bĳ dikbilrassen. Natuurlĳke geboorte heeft vooral met geboortegewicht, bekkenbreedte en bekkenhoogte te maken. Door standaard de keizersnede toe te passen heeft er jarenlang geen selectie plaatsgevonden op die kenmerken. In andere vleesrassen zĳn de karkassen groter geworden, maar is door selectie het geboortegewicht niet toegenomen. Dat is door de keizersnede bĳ de dikbilrassen niet gebeurd. Door voldoende data te verzamelen over bekkenbreedte, bekkenhoogte, en geboortegewicht is het mogelĳk gemaakt om fokwaarden te ontwikkelen om te fokken op meer natuurlĳke geboorten.’

Hoe blijft de leerstoel Fokkerij relevant voor de universiteit?

‘Onderwĳs geven is een van onze kerntaken. Daarmee verspreid je kennis over fokkerĳ en je leidt ook weer nieuwe mensen op. We moeten als leerstoelgroep verbreding blĳven zoeken, het aantal landbouwhuisdieren staat onder druk. We moeten meer laten zien dat fokkerĳ maatschappelĳk relevant is, zoals bĳvoorbeeld het onderzoek naar fokken op methaan. Maar we blĳven ook samenwerken met het bedrĳfsleven zoals we nu al doen in Breed4Food. Daarin werken we samen met Topigs Norsvin, Hendrix Genetics en CRV. Dankzĳ die samenwerking over diersoorten heen ontstond er voldoende “kritische massa” om genomic selection door te ontwikkelen en praktĳkrĳp te maken. Onze leerstoelgroep staat er goed voor, we hebben internationaal gezien een goede naam opgebouwd. Daar zullen we aan blĳven werken.’ l

Minister wil verder gaan met de gesprekken over het Convenant dierwaardige veehouderij

MAATSCHAPPIJ – Minister Wiersma gaat op korte termijn in gesprek met de partijen die betrokken waren bij de ontwikkeling van het Convenant dierwaardige veehouderij. Ze wil met hen concrete afspraken maken over de uitwerking van de Wet dieren in Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB).

Twee jaar geleden startten sectoren ketenpartijen en de Dierenbescherming met gesprekken over een Convenant dierwaardige

veehouderij. Dit convenant was bedoeld als alternatief voor een aangenomen amendement op de Wet dieren, dat vergaande eisen zou stellen aan het houden van dieren in de veehouderij. Eind vorig jaar werden de gesprekken opgeschort, omdat geen langjarige financiële afspraken konden worden gemaakt vanwege de demissionaire status van het kabinet.

Minister Wiersma wil de gesprekken nu op-

nieuw opstarten. Ze wil daarbij niet alleen spreken over de AMvB, maar ook over de oprichting van een onafhankelijke autoriteit dierwaardige veehouderij, die moet toezien op de uitvoering van het convenant. Daarnaast wil ze met de convenantpartners afspraken maken over een kennisagenda en het opzetten van pilots en ketendeals. Voor dit laatste is een budget van 1 miljoen euro beschikbaar.

Minder methaan met verse cichorei in voer

In het onderzoek BioDiverseMelk namen koeien tot 250 gram verse cichorei op per koe per dag

Late

RUWVOER – Het dagelijks voeren van verse cichorei zorgt voor een methaanreductie van 30 procent. Dat blijkt uit de eerste resultaten van het project BioDiverseMelk. Het onderzoek is uitgevoerd op de Dairy Campus. Naast het effect van het voeren van cichorei werden ook de gevolgen van een rantsoen met smalle weegbree en klaver onderzocht. Nog niet alle resultaten zijn bekend, maar nu al vallen de prestaties van cichorei op.

De koeien kregen een basisrantsoen dat volledig uit een van de drie kruiden (vers gevoerd) bestond en de prestaties werden vergeleken met een versgrasrantsoen. Cichorei is een plant met een laag drogestofpercentage van zeven tot negen procent. De koeien moesten daardoor veel voer verwerken om in hun drogestofbehoefte te voorzien.

zaai deert winterveldboon amper

RUWVOER – Ondanks de zeer late zaai onder ongunstige omstandigheden haalden winterveldbonen in een rassenproef van het Vlaamse advies- en onderzoeksinstituut Inagro een goede opbrengst. De veldbonen waren gemengd gezaaid met triticale, maar van het graangewas kwam weinig terecht. De inzaai van de proefvelden was voorzien voor eind oktober-begin november. Maar de zeer natte herfst van 2023, gevolgd door een sombere, natte winter, leidde ertoe dat na de maisoogst pas begin februari kon worden begonnen met ploegen, diepwoelen, rotoreggen en zaaien. Na het zaaien volgde een natte, relatief warme periode.

De proef werd onder biologische omstandigheden uitgevoerd en het zaaizaad was dan ook niet behandeld. In totaal werden twaalf

winterveldboonrassen gezaaid in combinatie met triticale.

Ondanks de slechte omstandigheden was de opkomst van de veldbonen goed met gemiddeld 81 procent. De vier beste rassen haalden zelfs een opkomstpercentage van 92 procent, terwijl van slechts één ras de opkomst met 49 procent slecht was.

Ondanks de late zaai groeiden de veldbonen uit tot een massaal gewas met een gemiddelde lengte van 1 meter 33. Hierdoor kreeg de triticale geen kans en dit gewas bracht dan ook nauwelijks opbrengst. De opbrengst van de veldbonen was gemiddeld 4,4 ton per

De winterveldbonen brachten ondanks de late zaai gemiddeld 4,4 ton op per hectare, omgerekend naar 15 procent vocht

De onderzoekers denken dat de hoge passagesnelheid van cichorei in de pens een van de oorzaken is van de lagere emissies. ‘Je ziet dat ook bij het voeren van jong gras. Als koeien jonger gras opnemen, is de passagesnelheid hoger en is er minder methaanemissie dan bij ouder gras’, aldus André Bannink, onderzoeker Wageningen Livestock Research. Ook verwacht Bannink dat de plantmetabolieten in cichorei een rol spelen, maar dat wordt nog nader onderzocht. Jan Roothaert, die namens Limagrain direct betrokken is bij het project, noemt de eerste uitkomsten ‘spectaculair’. ‘Het onderzoek toont aan dat er echt iets mogelijk is op het gebied van methaan als je kruiden voert. Nu kunnen we echt met wetenschappelijke onderbouwing kruiden nog doeltreffender gaan inzetten.’

hectare, omgerekend naar 15 procent vocht. De beste rassen haalden een opbrengst van 5,2 ton per hectare. Twee ziektegevoelige rassen brachten met respectievelijk 3,9 en 3,1 ton per hectare duidelijk minder op.

Winterrantsoen wordt uitdagend puzzelwerk

puzzelwerk

De ruwvoeroogst is dit jaar voor een deel in het water gevallen.

De latere voorjaarskuilen vallen tegen in kwaliteit en veel mais is laat gezaaid. Maar dat geldt niet overal, waardoor de variatie in ruwvoer dit jaar enorm is. Een uitdaging voor een gebalanceerd winterrantsoen.

TEKST GRIETJE DE VRIES

‘De variatie in ruwvoer is dit jaar groter dan ik ooit eerder heb gezien.’ Zo vat Tijs Vinken, technisch specialist melkvee bij ForFarmers, het ruwvoerjaar 2024 samen. Bij zijn klanten komt Vinken sterk uiteenlopende kuilanalyses tegen. ‘Er zijn graskuilen met minder dan 700 vem, maar je komt ze ook met meer dan 1000 vem tegen. Bij de eiwitgehalten zijn de verschillen ook al zo groot, daar gaat het van 70 tot 220 gram per kilogram droge stof.’

Ook Geert Lecluse, ruwvoeradviseur bij Voeders d’Aussy, ziet in Vlaanderen een grote variatie.

‘Wie vóór 15 mei een eerste snede heeft kunnen oogsten, heeft nog een goede graskuil. Maar kuilen van na 15 mei zijn in veel gevallen echt slecht.’ Volgens Vinken is een rantsoen altijd al een bedrijfsspecifieke berekening, maar dit jaar is de uitdaging extra groot. ‘Als je goede kuilen hebt kunnen maken, is de invulling niet zo lastig. Maar het is dit jaar vooral zoeken naar een goede manier om het mindere ruwvoer in te zetten.’

Eerste snede varieert enorm

‘In de praktijk duiken twee problemen op met het ruwvoer dit jaar: te laat gemaaide eerste snedes en te laat gezaaide mais’, valt Anne Vandelannoote, productmanager vleesvee bij Aveve Veevoeding, op in de ruwvoerkwaliteit dit jaar. Die twee problemen komen grotendeels door het natte voorjaar. ‘Daardoor was het lastig om op het land te komen, voor bemesting, voor maaien en om de mais te zaaien’, legt Tijs Vinken uit. ‘De eerste grassnede is er daarom op veel bedrijven niet in één keer afgegaan vanwege de natheid. Sommigen lukte het om in april of mei wat te maaien, maar anderen moesten wachten tot halverwege juni om het land op te kunnen. En door de neerslag lijkt het er ook op dat er minder zuurstof in de bodem zat. Dat heeft de gewasgroei in de weg gezeten.’

Door het natte voorjaar konden sommige bedrijven dit jaar pas halverwege juni de eerste snede gras maaien

Laatgezaaide

mais heeft niet altijd een goed ontwikkelde kolf

Zeker de late voorjaarsgraskuilen hebben lagere voederwaarden, mede doordat bemesten niet overal op tijd lukte. Eurofins ziet in de kuilanalyses dat de voorjaarskuilen in april naar verhouding meer vem en eiwit bevatten dan de graskuilen uit mei (zie tabel 1). De late graskuilen hebben wel een hoger drogestofgehalte, meer suiker en een hogere NDF. Gemiddeld genomen doen de voorjaarskuilen door de grote variatie niet extreem onder voor het meerjarig gemiddelde, maar het aandeel onbestendig eiwit is dit jaar wel vrij hoog.

Wel of geen rijpe kolf

Niet alleen de graspercelen stonden dit voorjaar blank, ook de stukken waar mais gezaaid moest worden, waren lang onbegaanbaar. ‘Het zaaimoment van de mais is de crux voor een goede maiskuil’, aldus Lecluse. ‘Op som-

mige plaatsen is er veel te laat gezaaid. Op die percelen is weinig kolfvorming geweest, waardoor de vem en het zetmeel zullen tegenvallen.’

Waar wel op tijd is gezaaid, komt ook nog redelijke kwaliteit mais van het land. De goede weersomstandigheden in augustus en september hebben wel voor een goede afrijping gezorgd van de mais met goede kolfvorming. Izak van Engelen, productmanager rundvee bij ABZ Diervoeding, schat in dat er ruwweg drie verschillende categorieën mais van het land komen dit najaar. Een deel heeft een rijpe kolf, een ander deel heeft (kleine) kolven die onrijp zijn en een deel van de mais heeft helemaal geen kolf. ‘Het kolfaandeel en de rijpheid van de mais bepalen hoe je de mais kunt inzetten’, geeft Van Engelen aan. ‘Optie A is dat de kwaliteit meevalt. Optie B is dat je goede kwaliteit mais kunt bijkopen. Maar er is ook een

optie C, waarbij het niet meevalt. Dan zul je het op een andere manier moeten compenseren, want ruwvoer is kostbaar en wil je zo goed mogelijk benutten.’

Voederconversie op peil houden

De uitdagingen in verband met de ruwvoervariatie liggen volgens Anne Vandelannoote van Aveve vooral op het gebied van kwantiteit en de vertering. ‘Vooral de graskuilen met een lage verteringscoëfficiënt brengen zowel weinig energie als weinig ruw eiwit aan. Bij graskuilen die geen 70 procent verteringscoëfficiënt behalen, is het zelfs voor zoogkoeien belangrijk om deze te corrigeren met betere ruwvoeders zoals goede maiskuil, voederbieten of bijproducten.’ Op die manier is het rantsoen beter om de dieren tijdens de winterperiode in optimale conditie te houden en verder te laten uitgroeien. ‘Er zijn ook mogelijkheden om te sturen met Protistar, een energie- en eiwitrijk nevenproduct uit de bio-ethanolwinning met een gunstige voederwaardeprijs’, aldus Vandelannoote.

Bij de groep jongere dieren is het vooral een kwestie van de groei op peil te houden. ‘Ook dat vraagt om bijsturing in het rantsoen, want naarmate de ruwvoerkwaliteit lager wordt, zal de voederconversie toenemen. Dan behaal je niet de groei die nodig is om bijvoorbeeld op tijd te starten met insemineren. Of vaarzen zijn te laag in gewicht wanneer ze afkalven’, geeft Vandelannoote aan. ‘Ligt de uitdaging vooral bij laatgemaaide voorjaarskuilen? Dan is het belangrijk om eiwit aan te vullen bij het opfokvee en de zoogkoeien.’

Vandelannootes advies is ook om bij de jonge dieren bij te sturen in de vorm van energie, als de ruwvoeders niet helemaal meevallen. ‘Dat geldt ook wanneer de maiskuilen weinig zetmeel bevatten, voor dieren in afmest. Corrigeer dan met zetmeelrijke bijproducten, zoals granen. Of kies een ander zetmeel- en vevi-rijk krachtvoer.’

Matige kuil toch benutten

Waar een matige maiskuil vraagt om zetmeelcompensatie, vragen de tegenvallende graskuilen om eiwitaanvulling. ‘Met een beetje geluk kunnen we straks eiwitrijke graskuil van het najaar toevoegen aan het rantsoen’, geeft Tijs Vinken van ForFarmers aan. ‘Gemiddeld is de verteerbaarheid ook hoger van herfstkuilen, wat goed

Zomerkuilen

gemiddelden voorjaarskuilen

voederwaarden totaal voorjaar april mei langjarig gemiddelde

droge stof (g/kg) 380 368 392 425 ruw as (g/kg ds) 112 119 104 95 vem 937 947 931 938 dve (g/kg ds) 60 62 59 60 oeb (g/kg ds) 56 69 44 43 re totaal (g/kg ds) 177 190 165 165 suiker (g/kg ds) 79 73 83 93 vcos (%)

79,6 80,6 78,8 78,6 NDF (g/kg ds) 446 429 463 470

Tabel 1 – Gemiddelde voederwaarden van de voorjaarskuilen van dit jaar, met de kuilen uit april en mei uitgesplitst en uitgezet tegen het langjarig gemiddelde (bron: Eurofins Agro)

samengaat met de wat taaiere kuilen van het voorjaar en de zomer.’

Maar soms is het echt lastig om nog wat te kunnen met een graskuil, zeker als er nog geen 100 gram ruw eiwit in zit. ‘Wat werkt, is om de slechte kuilen wat te verdringen in het rantsoen. Uiteraard heeft dat ook weer gevolgen’, aldus Vinken. ‘Je zit met de voersnelheid van de matige kuil: met broei en beschimmeling heb je er nog minder aan. Je moet er dus wel vaart in zien te houden.’

Uitdagend puzzelwerk

Met al die variatie is het wel eens makkelijker geweest om een goed winterrantsoen op de voergang uit te draaien. ‘Het is wel puzzelwerk dat je moet doen. Maak zeker analyses van voerstalen om te weten wat voor kwaliteit ruwvoer je beschikbaar hebt. Daarna is de vraag wat je moet aanschaffen om het rantsoen aan te vullen’, stelt Geert Lecluse van Voeders d’Aussy. De producten moeten een goede aanvulling zijn op het rantsoen en liever niet te duur zijn. ‘Voederbieten geven een suikeraanvulling en wat snelheid aan het rantsoen’, zo geeft hij als voorbeeld.

Het bijzondere ruwvoerjaar vraagt ook volgens Vandelannoote om het maken van ruwvoeranalyses. ‘Zo kun je pas echt het rantsoen berekenen en voldoen aan de behoeftes die de diergroepen op het bedrijf hebben.’ l

met veel suiker maar (te) weinig eiwit

Hoewel de zomerkuilen onderling minder extreem verschillen dan de voorjaarskuilen, wijken sommige waarden ook hier af van het langjarig gemiddelde (zie tabel 2). In de voerkwaliteitsanalyses van Eurofins Agro die deze zomer zijn gedaan, valt vooral een laag eiwitgehalte op. Waar het totaal aan ruw eiwit de afgelopen jaren gemiddeld tot 151 gram per kg droge stof kwam, blijven de zomerkuilen dit jaar gemiddeld steken op 125. De suikerwaarden doen het wel goed. Waar het langjarig gemiddelde niet boven de 89 uitkomt, hebben de zomerkuilen dit jaar 115 gram suiker per kg droge stof. Dit zorgt er ook voor

dat de balans tussen eiwit en energie wat zoek is. De oeb, de onbestendigeiwitbalans, komt daardoor maar uit op 14 gram per kg droge stof. Het langjarig gemiddelde is 38. Volgens Eurofins Agro is de oeb bij sommige zomerkuilen zelfs negatief, wat wijst op een tekort aan penseiwit. Een deel van de verklaring ligt in de natte omstandigheden, waardoor er laat of op ongeschikte momenten is bemest.

Tabel 2 – Gemiddelde voederwaarden van de zomerkuilen van dit jaar, uitgezet tegen het langjarig gemiddelde (bron: Eurofins Agro) gemiddelden zomerkuilen

voederwaarden totaal zomer 2024 langjarig gemiddelde droge stof (g/kg) 475 476 ruw as (g/kg ds) 94 103 vem 878 887 dve (g/kg ds) 58 62 oeb (g/kg ds) 14 38 re totaal (g/kg ds) 125 151 suiker (g/kg ds) 115 89 vcos (%) 75,2 75,7 NDF (g/kg ds) 496 489

naam Deirdre Hennessy leeftijd 45

opleiding agricultural science aan University College Dublin, PhD in graslandwetenschap aan Queens University in Belfast functie lector duurzame landbouw aan University College Cork in Ierland carrière 18 jaar lang onderzoekster bij Ierse landbouwonderzoeksorganisatie Teagasc, waaronder promotieonderzoek naar e ect van weidegang op nitraatuitspoeling

‘In het Ierse systeem draai je mee met de seizoenen. Het is echt een way of life’

‘Wie gras begrijpt, begrijpt het systeem’

Geen land waar al zolang en zoveel onderzoek wordt gedaan naar gras als Ierland. Deirdre Hennessy voegt daar al bijna twintig jaar haar expertise aan toe. Of het nu gaat om stikstofbenutting of om de eiwitefficiëntie van weidemelk: de Ierse onderzoekster weet precies hoe belangrijk grasland is.

TEKST GRIETJE DE VRIES

Voor het jaarlijkse congres van de European Grassland Federation (EGF) maakt de Ierse onderzoekster

Deirdre Hennessy met plezier de overtocht van Ierland naar het nog regenachtigere Nederland. Ze is een van de vele Europese graslandonderzoekers die deze zomer samenkwamen om van gedachten te wisselen over de toekomst van graslanden.

Ierland levert in de landbouw en de veehouderij een flinke bijdrage als het gaat om graslandkennis, met ruim zestig jaar aan onderzoek.

Waarom is grasland zo van belang in de Ierse veehouderij?

‘Grasland is echt de basis in Ierland. Dankzij het gematigde klimaat heeft gras een lang groeiseizoen, in het zuidwesten groeit er zelfs zo goed als jaarrond gras.’ ‘Sinds het begin draait de veehouderij dan ook om gras en dat maakt het management uniek. Negentig procent van de koeien kalft af in het voorjaar en van opstallen is geen sprake.’

Hoe belangrijk is grasland voor de Ierse veehouder?

‘Alles draait in Ierland om gras. Toen ik nog studeerde, kwam ik tijdens een stage terecht bij een onderzoekscentrum voor grasland. Hoe meer ik daar over gras leerde, hoe fascinerender het onderwerp voor mij werd. Gras klinkt als een beperkt onderwerp, maar door gras goed te begrijpen wordt het systeem eromheen ook duidelijker. In feite draait het systeem om gras, niet om het vee. De op grasland gebaseerde landbouw draagt in Ierland significant bij aan de economie en zit ook verweven in de Ierse maatschappij.’

‘Verder is het boerenleven ook een levensstijl. In het Ierse systeem draai je mee met de seizoenen. Het is echt een way of life.’

In Nederland en Vlaanderen is stikstof een van de grootste uitdagingen, hoe is dat in Ierland?

‘Ierland heeft als een van de weinige regio’s in de Europese Unie nog derogatie, maar ook bij ons in Ierland wordt deze afgebouwd. Politiek gezien wordt er veel gesproken over derogatie. We zijn een van de laatst overgebleven regio’s met derogatie en die uitzonderingspositie zorgt voor discussie.’

‘Boeren passen ondertussen hun systemen en management aan, verminderen het gebruik van kunstmest en maken beter gebruik van organische stikstof. Ze verbeteren het graslandbeheer en zetten steeds vaker vlinderbloemigen in. De bewijzen dat we recht hebben op derogatie, zijn er nog steeds.’

Ook in Ierland staat veel onderzoek in het teken van stikstof. Waar richt dat onderzoek zich op?

‘De hoeveelheid kunstmest met stikstof die we mogen inzetten, is de afgelopen jaren teruggedrongen. Zeker ten opzichte van decennia geleden gaan boeren veel bewuster met stikstofbemesting om. Toch blijft gras een gewas dat stikstof nodig heeft om te groeien. Boeren weten dat ze bemesting moeten beperken, maar ondertussen hebben ze ook gras nodig.’

‘Een beetje extra kunstmest gaf dan zekerheid aan de bedrijven, maar dat kan nu niet meer. Om stikstof precies te kunnen toedienen is het belangrijk om te weten wat het gras op jouw bedrijf nodig heeft.

En daar zijn we in onderzoeken veel mee bezig geweest en al ver mee gekomen.’

Welke uitkomsten zijn daaruit dan al te noteren?

‘Inmiddels zijn er modellen die in combinatie met de weersverwachting, de graskennis van de veehouders op hun bedrijf en het ruwvoerdoel van de veehouder precies kunnen vertellen wat de grasgroei voor de komende week is. Dat helpt om goed af te wegen hoeveel bemesting nodig is. En dat leidt weer tot een betere benutting van stikstof in het systeem.’

‘Verder kijken we naar een betere benutting en toediening van drijfmest, door uit te rijden met een sleepvoet en te bemesten wanneer de nutriënten in mest goed worden benut, zoals in het voorjaar. Daarnaast richten we ons op andere manieren van stikstoftoediening aan graslanden, bijvoorbeeld in de vorm van klaver en andere vlinderbloemigen.’

Kruidenrijk grasland is een groeiend onderzoeksthema. Waarom blijft kruiden toevoegen aan de graszode zo’n uitdaging?

‘Op intensief begraasd grasland, waar nu 200 tot 250 kilo stikstof wordt toegediend, kan witte klaver de kunstmestgift met 100 tot 150 kilo terugdringen. Daar zit dus veel potentie, net als bij andere kruiden.’

‘De grootste uitdaging blijft om de kruiden in het grasland te houden. We weten de voordelen van veel kruiden en vlinderbloemigen inmiddels wel te benoemen. Het lastige is alleen om de voordelen van zowel kruiden als grasland te combineren zolang de kruiden geen stand kunnen houden in het begraasde grasland.’

‘We moeten proberen om gras te gebruiken wanneer het beschikbaar is’

‘Daarvoor zĳn er veredelaars nodig om de kruiden te ontwikkelen die beter gedĳen in intensief gehouden grasland. Alleen: veredelaars hebben wel een prikkel vanuit de markt nodig om daar echt mee aan het werk te gaan.’

In uw presentatie op het congres sprak u onder andere over benutbaar eiwit en de rol van gras hierin. Hoe zit dat precies?

‘Een van de uitdagingen is om gras zo goed mogelĳk te benutten om dierlĳk eiwit te produceren, in plaats van eiwit van bĳvoorbeeld soja in te zetten. Soja kan immers ook direct als humane eiwitbron worden ingezet.’

‘Volgens Frans onderzoek is het eiwitrendement bĳ een tmr-rantsoen een-op-een: voor elke door mensen te benutten kilo eiwit die de koe ingaat, komt er ook één uit. Maar bĳ grazend vee in Ierland wordt er vier keer zoveel menselĳk benutbaar eiwit geprodu-

ceerd van elke kilogram eiwit die de koe gevoerd krĳgt.’

Ierland loopt voorop als het gaat om werken met een intensief graslandsysteem. Wat kunnen boeren in Nederland en Vlaanderen daarvan leren?

‘In Nederland loopt het onderzoeksproject “Kennis voor grasland en beweiding”, waar ik aan meewerk. Daarin draait het om het leren hoe we graslanden optimaal kunnen benutten. Een van de voornaamste dingen die wĳ in Ierland veel doen, is alle hulpmiddelen inzetten die er zĳn om het graslandbeheer te verbeteren. Zo hebben we de tool “PastureBase Ireland”. Dat is een beslissingsondersteunend instrument dat werkt met beweidingsplanners. En we hebben het MoSt-grasgroeimodel om de groei te voorspellen.’

‘Er bestaan veel tools om te helpen bĳ graslandmanagement, er is voor elk bedrĳf en systeem wel iets wat past. Gras is gras, en

ondanks dat ons weideseizoen en groeiseizoen verschillend kunnen zĳn, moeten we in alle systemen proberen om gras te gebruiken wanneer het beschikbaar is.’

Hoe kijkt u naar de toekomst van grasland?

‘De uitdagingen in de wereld zĳn groot: broeikasgassen, stikstofoverschot en voedselzekerheid. Grasland speelt in al die uitdagingen een grote rol. Als we onze vaardigheden en kennis van gras inzetten om de input in het systeem te kunnen verkleinen – en dan spreek ik naast kunstmestook over krachtvoergebruik – dan kunnen we nog veel bereiken.’

‘We mogen ook wel wat positiever zĳn over landbouw. Als boeren verdwĳnen, verliezen we ook de graslandbeheerders. In Ierland lĳkt in sommige gebieden nu al een exodus van het platteland naar de stad op gang te zĳn gekomen. Boeren en grasland zĳn allebei cruciaal voor een leefbaar platteland.’ l

Grondprijs overstijgt 80.000 euro

ECONOMIE – Voor het eerst kwam dit jaar de gemiddelde grondprijs voor agrarische grond in Nederland boven de 80.000 euro uit. De grondprijs steeg in het tweede kwartaal van 2024 naar 84.400 euro per hectare. Dat meldt NVM-makelaars Agrarisch en Landelijk. De makelaars verwachten dat de grondprijs de komende tijd verder stijgt. Tien jaar geleden lag de grondprijs nog rond de 50.000 euro per hectare. De stijgende grondprijs komt door de grote vraag naar grond vanuit de sector zelf voor bijvoorbeeld mestplaatsingsruimte, maar ook vanuit andere sectoren zoals de woningbouw en energiesector. Inflatie speelt ook een belangrijke rol.

De gemiddelde prijs voor landbouwgrond ligt in de IJsselmeerpolders, Zuidwest-Brabant en een deel van Westelijk Holland het hoogst. De gemiddelde prijs komt hier boven de 100.000 euro per hectare uit. In het Noordelijk Weidegebied, Bouwhoek en Hogeland, en Waterland en Droogmakerijen wordt gemiddeld het minst betaald voor landbouwgrond. Hier liggen de prijzen voor een hectare tussen de 60.000 en 70.000 euro.

De prijzen voor akkerbouwgrond liggen met gemiddeld bijna 94.000 euro per hectare een stuk hoger dan de prijzen voor grasland, die gemiddeld op 75.000 euro per hectare uitkomen.

De prijzen voor akkerbouwgrond liggen met gemiddeld bijna 94.000 euro per hectare het hoogst, grasland volgt met gemiddeld 75.000 euro per hectare

Rundvleesmarkt breekt records in eerste halfjaar 2024

ECONOMIE – In de eerste helft van 2024 was de wereldwijde rundvleesmarkt sterker dan analisten van Rabobank hadden verwacht. Dit schrijven ze in hun marktupdate voor het derde kwartaal. Voor de langere termijn verwachten ze een groeiende vraag naar rundvlees in China. Braziliaanse vleesveehouders realiseerden in het tweede kwartaal van dit jaar een recordvleesproductie. Ook de export van rundvlees vanuit Brazilië naar China lag in deze periode op recordhoogte. Tegelijkertijd importeerde China in het eerste halfjaar een recordvolume aan rundvlees, was de productie in de Verenigde Staten groter dan verwacht en bleven de Europese rundvleesprijzen hoog. Voor het laatste kwartaal van dit jaar voorziet Rabobank nog een lichte stijging van de wereldwijde rundvleesproductie. De totale productie zal naar verwachting circa 3,8 procent hoger uitpakken dan het gemiddelde van de afgelopen tien jaar. Dit is met name te danken

aan groei in Australië. In Europa, Nieuw-Zeeland, Brazilië, de VS en China zal de rundvleesproductie waarschijnlijk al wat krimpen. De analisten van Rabobank denken dat de totale rundvleesproductie in de wereld in 2025 zal krimpen, met name als gevolg van minder productie in Brazilië. De veeprijzen zullen in dat land daardoor wel stijgen. Ook voor de Verenigde Staten verwachten ze een lagere productie, maar daar kan een zwakker consumentenvertrouwen de vraag naar rundvlees drukken.

Voor de langere termijn voorziet Rabobank een groeiende vraag naar rundvlees in China. De consumptie van rundvlees per hoofd van de bevolking is in China namelijk nog altijd lager dan in andere Aziatische landen. Ondanks de tragere inkomensgroei stijgt de rundvleesconsumptie nog steeds. Dit toont volgens de analisten dat Chinese consumenten op zoek blijven naar eiwitten van hoge kwaliteit, maar tegen redelijke prijzen.

Thuis meer rundvlees verbruikt

ECONOMIE – Uit recente GfK-cijfers blijkt dat het thuisverbruik van vlees en gevogelte in België een lichte stijging kent (+1%) in de periode juli 2023-juni 2024. Het thuisverbruik komt daarbij op 27,9 kg per capita te liggen. Kip kent de grootste winst, bewerkt vlees doet het beter dan onbewerkt vlees. Maar ook het verbruik van rundvlees neemt toe.

Het thuisverbruik van rundvlees steeg na een jaar van lichte daling met 2 procent tot 4,4 kg per capita. Daarmee komt het thuisverbruik van rundvlees even hoog te liggen als de periode zeven jaar geleden. Het thuisverbruik van kalfsvlees blijft verder dalen, met zes procent tot 0,5 kg per capita.

Het thuisverbruik van vegetarische vleesvervangers groeit traag, maar blijft klein. In de periode juli 2023-juni 2024 nam dit toe van 0,55 naar 0,58 kg per capita. Het thuisverbruik van eiwitrijke peulvruchten ligt al jaren tussen de 0,8 en 0,9 kg per capita. Naast het relatief stabiele thuisverbruik van vers vlees en gevogelte is ook een stijging van het thuisverbruik van de kant-en-klare maaltijden met vlees op te merken, net als een licht dalend thuisverbruik van vleeswaren.

Door een dalende voedingsinflatie werd in de periode juli 2023-juni 2024 weer meer volume van de zogenaamde fast moving consuming goods (FMCG) verkocht, waarin verse voeding een belangrijk onderdeel is. De totale FMCG-omzet bedroeg zes procent meer, goed voor 32,6 miljard euro. De omzet verse voeding steeg in diezelfde periode met 5 procent.

8 vragen aan

Lut D’Hondt

Kansen zien en kansen grijpen. Met die instelling groeide Lut D’Hondt door in het bestuursleven. ‘Toen mijn zoon en man een maatschap begonnen, kreeg ik meer ruimte. Net op dat moment kwam de functie van ondervoorzitter bij Boerenbond vrij.’ Die kans heeft ze gepakt. Ze noemt het een hele verrijking.

TEKST JUSTINE POPPE

Hoe ben je in het bestuursleven gerold?

‘Voordat ik met mĳn man op ons melkveebedrĳf in Maldegem begon, werkte ik als systeemanalist op een softwarebureau. Vanwege de boerderĳ heb ik die carrière stopgezet. Maar na een tĳdje miste ik het sociale contact. Dit is de reden waarom ik bestuurslid werd bĳ Agra, de groep van actieve landen tuinbouwsters.’

‘Via die weg ben ik bĳ Boerenbond terechtgekomen. Binnen het provinciaal bestuur van Boerenbond Oost-Vlaanderen zochten ze een vertegenwoordigster vanuit Agra. In het provinciaal bestuur worden algemene landbouwdossiers besproken. Dat leek echt mĳn ding te zĳn. Later werd ik de eerste provinciale voorzitter van Boerenbond.’

Hoe werd je Boerenbond-ondervoorzitter?

‘Toen begin 2023 de nieuwe functie van nationale ondervoorzitter open kwam, begonnen mĳn zoon en mĳn man op ons melkvee-bedrĳf net een maatschap. Mensen vroegen of het mandaat iets voor mĳ was. Tegelĳkertĳd kreeg ik door de maatschap wat meer tĳd om me buitenshuis voor iets in te zetten. Ik geloof hard dat je kansen moet grĳpen als die er zĳn. Dat heb ik dan ook gedaan.’

Wat is je taak als Boerenbond-ondervoorzitter?

‘Ik vertegenwoordig de stem van de boer en de boerin binnen de leiding van Boerenbond. Dat betekent dat ik zoveel mogelĳk boerenpraktĳk naar het kantoor en ook de onder-

naam: Lut D’Hondt • leeftijd: 58 • partner: Marc Huyghe (57) • kinderen: Gert (31), Camille (29), Clarisse (26) • woonplaats: Maldegem • bedrijf: 170 melkkoeien plus bijbehorend jongvee • bestuur: ondervoorzitter Boerenbond en lid van de Nationale Agraraad

handelingstafels breng. Dat is nodig. Niet iedereen binnen Boerenbond staat met de laarzen in de praktĳk. Het is bĳvoorbeeld goed dat ik kan duiden dat de waterproblematiek op het veld nog niet voorbĳ is, als het is gestopt met regenen. Daarnaast speelt de organisatie met mĳn praktĳkinbreng ook in op wat leeft binnen de sector.’

Wat vind je mooi aan het bestuurswerk?

‘Ik spreek graag met en luister graag naar mensen. Wat ik zo fĳn vind aan mĳn functie als ondervoorzitter, is het beredeneerd oplossen van problemen. Mĳn taak als systeemanalist in de jaren tachtig was het begeleiden van mensen naar de allereerste computersystemen. Zo gaf ik advies aan bedrĳven die hun administratie wilden automatiseren. Dat startte steeds met een goed gesprek. Zoiets van: hoe doe je het nu? En hoe kan het in de toekomst beter?’

‘Bĳ Boerenbond ga ik ook zo te werk. Doet er zich een probleem of crisissituatie voor, dan neem ik de tĳd om de situatie even nuchter te overzien. Ik benoem de zaken zoals ze zĳn, kĳk wat ik kan leren en meenemen uit het verleden en hoe we vandaaruit oplossingsgericht verder kunnen. Daarbĳ is het belangrĳk om vooral niet bĳ gebeurtenissen en fouten in het verleden te blĳven hangen. Dat lost niks op. Mĳn motto is: gisteren is verleden. De enige weg is vooruit.’

‘Er komt zoveel op ons af dat ik heb geleerd om ergens een lijn te trekken’

Lig je nooit wakker van pittige dossiers zoals het stikstofdecreet?

‘Dat probeer ik zo weinig mogelĳk te doen. Tĳdens mĳn periode als ondervoorzitter heb ik geleerd om zaken waar ik geen vat op heb, een stukje los te laten. Dat betekent niet dat ik zomaar opgeef. Maar vooral dat ik accepteer dat sommige zaken mĳn verantwoordelĳkheid niet zĳn en dat ik er überhaupt ook niets aan kan veranderen. Dat geeft een bepaalde rust.’

‘Er komt zoveel op ons af dat ik heb moeten leren om ergens een lĳn te trekken. Heb ik op andere zaken wel vat, dan focus ik me daar honderd procent op.’

Hoe combineer je het ondervoorzitterschap met de boerderij?

‘Toen mĳn zoon en man een maatschap startten, koos ik ervoor om meer buitenshuis actief te worden. De meeste boerderĳwerkzaamheden worden dus door hen gedaan. Als ik thuis ben, probeer ik zoveel mogelĳk bĳ te springen. Zo neem ik de bedrĳfsadministratie onder handen. En als het kan, help ik met melken. Dat is vaak een moment van rust en inspiratie. Dan gaat mĳn licht over bepaalde vraagstukken vaak in mĳn hoofd branden. Zie het als een eurekamomentje.’

Zijn er veel vrouwen binnen Boerenbond?

‘Nee, dat vind ik jammer. Zo ben ook ik de allereerste vrouwelĳke ondervoorzitter. En ik ben trots om als vrouw deze functie bĳ Boerenbond uit te voeren. Ook wĳ spelen een belangrĳke rol op het erf. Net zoals veel boerinnen heb ook ik mĳn carrière aan de kant gezet om de dromen van mĳn man te helpen realiseren. Daar sta ik honderd procent achter, maar dat is niet niks.’

‘Daarnaast is landbouw geen negen-tot-vĳf-job. Op een landbouwbedrĳf is er geen duidelĳke grens tussen werk en privé. Ook aan de keukentafel gaan de gesprekken door. Vrouwen nemen de zorg voor het gezin en het werk buitenshuis of als bedrĳfsleidster er allemaal bĳ. Ik vind het daarom belangrĳk dat ook vrouwen mee aan tafel zitten als er standpunten ingenomen worden of als er beslissingen genomen worden over onze toekomst. Bĳ deze dus een shout-out naar mĳn collega-boerinnen: grĳp kansen als die zich voordoen.’

Wat steek je op van het bestuurswerk?

‘Ik heb intussen een breed netwerk uitgebouwd. Dat gaat niet alleen over mensen binnen de sector, maar ook buiten de sector. Ook dat laatste is een grote meerwaarde. Door in gesprek te gaan met burgers groeit het besef dat wĳ veel meer zelf ons verhaal moeten vertellen. Na elk gesprek blĳft er bĳ de burger, maar ook bĳ mĳ wel iets hangen. Eigenlĳk heeft “de man in de straat” heel veel respect voor de boer en de boerin en dat doet me goed.’ l

De markt veert weer op

–

De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 17 september 2024. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) stijgt iets naar 17,0 eurocent, terwijl de waarde van eiwit stijgt naar 111,6 eurocent per kg dve.

– In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarde. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en voederwaarde. Belangrijk om te weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 is het voedermiddel prijstechnisch interessant. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – De eiwitprijzen zijn recent sterk gestegen, mede doordat verschillende fondsen zich ermee bemoeien en massaal aankopen doen. Dit zorgt ervoor dat het aanbod van Amerikaanse soja krap begint te worden. Dit is toch opvallend, omdat de oogst op dit moment plaatsvindt en het oogstrendement zeer hoog is. Vanwege het krappe aanbod in Amerika kijkt men opnieuw naar Argentijnse soja. Ook de dreigende situatie in het Midden-Oosten speelt een rol, de onrust zorgt voor prijsstijging. Positief is wel dat de Europese ontbossingswetgeving – waarbij men alleen goederen en producten op de markt mag brengen die niet gezorgd hebben voor ontbossing of aantasting van bossen – een jaar vertraging oploopt, tenminste als de Europese Raad en het Europees Parlement het goedkeuren.

– De graanprijzen zijn gestegen. Dit heeft met name te maken met de droogte in Rusland, waardoor de herzaai behoorlijke vertraging oploopt. Verder zien we dat de geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten ook een rol spelen. Rusland heeft besloten de in- en doorvoer van Kazachs graan te verbieden. Naar alle waarschijnlijkheid is dit een strategische zet, omdat Kazachstan eerder al een verbod op de invoer van Russisch graan heeft ingezet. Dit is voor Kazachstan een harde maatregel, er worden recordoogsten verwacht en het land vervoert het graan via Russische havens naar andere landen.

– De markt van de vulmiddelen is wat gestegen vanwege een beperkt aanbod.

– Bijproducten zijn afgelopen weken stabiel gebleven in prijs.

VOEDERWAARDEPRIJZEN

(bron: Liba)

oktober

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

fokvee kvem

oktober 2024 m/m y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

Zoek, vervang en bespaar

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

bewaringsverlies(%) vevig/kgds dveg/kgds

voerwaardeprijs (€/ton)vevi marktprijs t.o.v. voederwaardeprijs(%)

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

BROUTARDS

bron: Veemarkt Ciney (B.)

Bron: BVK vzw

bron: Veemarkt Agen (Fr.)

Bron: Veemarkten België

bron: Veemarkt Les Hérolles (Fr.)

Bron: veemarkt Les Hérolles (Fr.) Bron: veemarkt

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

STIEREN BELGISCH WITBLAUW KOEIEN

BELGISCH

WITBLAUW BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW BROUTARDS BLONDE

Bron: veemarkten België

Bron: Veemarkten België

KARKASPRIJZEN WERELDWIJD

KARKASPRIJZEN

land waarde* september 2024 trend (m/m**)

Groot-Brittannië 603,61

Bron: European Market Observatories

Bron: European Observatories

Uruguay 365,67

Europa 499,36

Australië 384,58

Verenigde Staten 577,32

Nieuw-Zeeland 407,90

Argentinië 365,67

Brazilië 237,77

*euro/100 kg geslacht gewicht stieren =

**m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand

AGENDA

KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN

2 november Nationale keuring Belgisch witblauw en verbeterd roodbont, Staphorst

12 januari Jaarmarktprijskamp Belgisch witblauw, Sint-Truiden

17 januari Keuring Belgisch witblauw, Agriﬂanders, Gent

17 januari Keuring blonde d’Aquitaine, Agriﬂanders, Gent

VEILINGEN

13-14 november Veiling limousinstieren, Lanaud (Frankrijk)

13 november Veiling blonde d’Aquitaine, Casteljaloux (Frankrijk)

12 december Veiling blonde d’Aquitaine (online) (Frankrijk)

VOORUITBLIK

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN 16-19 januari Agriﬂanders, Gent

Raadpleeg de website veeteeltvlees.be of veeteeltvlees.nl voor een actuele en uitgebreide stand van zaken.

NOVEMBER VOEDING

In het novembernummer is voeding het hoofdthema. Het terugbrengen van de methaanemissie is een opdracht binnen het Convenant Enterische Emissies. In dit nummer lichten we de opties toe die een vleesveehouder heeft, maar ook de inspanningen die de voersector al deed, komen aan bod. Verder in dit nummer hebben we aandacht voor de ﬁnanciering van een bedrijfsovername, welke ‘checks and balances’ worden er gehanteerd?

We blikken ook terug op de nationale keuringen die voor verbeterd roodbont en Belgisch witblauw in Staphorst werden georganiseerd.

COLOFON

VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks.

redactie hoofdredacteur Wim Veulemans redactie Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Grietje de Vries, Quinten van Ooijen, Justine Poppe foto- en beeldbewerking Simone Smit, Rogier van der Weiden

vormgeving René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek hoofd CRV-magazines Jaap van der Knaap

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800

Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar

Nederland en België € 99,00, overige landen € 160,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt bedraagt een abonnement € 165,00 per jaar, overige landen € 285,00 per jaar. Prijzen excl. btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com

Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Karen Dammer en Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)6 53 16 85 29 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van Theo Janssen (6), Blonde Génétique (6), HB Charolais France (7), Harrie van Leeuwen (8-12), Regine Foket (14-16, 30-31), Simone Smit (18-20), Mark Pasveer (22-23), Marcel van Kammen (26-28) en Olivia Germeau (35).

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betre ende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV.

Druk: Senefelder Misset, Doetinchem ISSN 01.68-7565

Young CRV organiseert cursus en competitie Kijk op keuren in Vlaanderen

CRV is al jarenlang betrokken bij de organisatie van Kijk op keuren, een cursus en competitie veebeoordelen voor het agrarisch onderwijs. Ook dit jaar staat Kijk op keuren op het programma en de spannende ontknoping van de competitie zal in januari volgend jaar plaatsvinden op Agriflanders. Dan keuren de finalisten live langs de ring mee en hun oordeel wordt vergeleken met dat van de jury. Dit jaar wordt Kijk op keuren extra speciaal, omdat Young CRV naast de competitie voor de scholen ook een competitie voor eigen leden organiseert. Hiervoor worden drie cursusmiddagen gehouden die gelden als voorselectie voor de finale. De eerste vindt plaats op maandag 28 oktober bij Covens lv in Brecht, de tweede op zaterdag

23 november bij Regina De Smet in Idegem en de derde op zaterdag 7 december in West-Vlaanderen (locatie nog niet bekend). De cursusmiddagen starten om 12.30 uur en worden om 15.30 uur afgesloten met een hapje en drankje. De cursisten krijgen instructies over het lineair beoordelen van koeien van een stamboekinspecteur van CRV. Daarna gaan ze zelf aan de slag met het punten en op volgorde plaatsen van dieren. Per middag plaatsen de vijf cursisten wier oordeel het meest overeenstemt met dat van de officiële jury, zich voor de finale op Agriflanders. Het aantal deelnemers per cursusmiddag is gelimiteerd tot 15. Alle informatie over Kijk op keuren is te vinden op de website van Coöperatie CRV. Hier vind je ook een aanmeldformulier. Scan de QR-code of kijk op: www.cooperatie-crv.nl/young-crv

Meld kalveren met afwijkingen bij CRV

De afdeling stamboek van CRV houdt de vinger strak aan de pols als het gaat om het ontdekken van nieuwe erfelijke gebreken. CRV roept veehouders dan ook op om melding te doen van kalveren met afwijkingen die mogelijk het gevolg zijn van een erfelijk gebrek. Al deze meldingen worden geregistreerd. Als meerdere afwijkende kalveren

gemeld worden van dezelfde stier, neemt het stamboek contact op met de eigenaar. Die kan dan eventueel nader onderzoek starten. Veehouders die vermoeden dat ze een kalf hebben met een erfelijk gebrek, kunnen dit melden bij de klantenservice van CRV: tel. 088-00 24 440 (Nederland) of 078-15 44 44 (Vlaanderen)

Dekkingen en inseminaties binnen drie maanden doorgeven

Voor een correcte registratie van de afstamming van dieren is het belangrijk dat inseminaties, natuurlijke dekkingen en samenweidingen binnen drie maanden worden gemeld. Als dit niet gebeurt, krijgt een kalf een C-registratie of is dna-onderzoek nodig om het kalf alsnog met een volledige afstamming te laten registreren in het stamboek. Bij samenweidingen dient ook de einddatum van de samenweiding vastgelegd te worden. Het is mogelijk om inseminaties, samenweidingen en natuurlijke dekkingen te registreren via deklijsten op papier. Voor het aanmaken, verzenden en verwerken van deze papieren deklijsten worden

wel kosten gerekend. Veehouders die dekkingen op papier willen doorgeven, ontvangen voor het begin van ieder kwartaal een deklijst. Binnen elf dagen na afloop van dat kwartaal moet deze deklijst ingevuld worden teruggestuurd naar de CRV-klantenservice.

Eenvoudiger, sneller en kosteloos is het doorgeven van inseminaties, dekkingen en samenweidingen via CRV Dier. Naast de uitgebreide CRV Dier-app bestaat er ook een gratis basisversie van CRV Dier waarmee dekkingen geregistreerd kunnen worden.

Deze versie is te downloaden via: www.mijncrv.be/mycrv/products

Eclaireur de Roupage

Futé x Imperial de L’Ecluse

Op 31 mnd.: 1052 kg en 143 cm (+4)

Zo vader zo zoon

Ki-code: 945177

⊲ 92 punten voor bespiering.

⊲ Moeder gaf meerdere ki stieren

⊲ Karkasindex mannelijk 126! Zowel

Vrouwelijk als Mannelijk gesekst beschikbaar

Wilt u sperma van Eclaireur of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be