Veeteeltvlees augustus 2014 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

JA A RG A N G 13

N R.8

AUGUSTUS 2014

I N D I T N U M M ER

BE DR I J F S R E P O RTAG E

V LEESV EEKEU RIN G EN TER

FO KWA A RDEN WI TBLAUW

Limousinfokker Evert Hogenes fan van opfokstieren Lanaud

Blonde’s, pimo’s en roodbonten schitteren op vleesveeskeuring

Nazaten Tigrou de Fermine stellen teleur op 14 maanden

VV08_Cover.indd 2

21-08-14 12:22

SELECTIEVE VOERBAK VOOR KALVEREN

• import – export Jourdain stalinrichting, La Buvette drinkbakken • Behandelboxen Ponge • Snelle service en scherpe prijs • Alles leverbaar uit grote voorraad www.laborim.be

Vraag vrijblijvend info: hannelore@laborim.be 0032/473 93 80 13

BVBA

LABORIM

Wilt u ook een vleesveesnipper plaatsen? Bel dan voor informatie naar tel.: 026-3898806 of stuur een e-mail naar advertenties@crv4all.com

STALINRICHTING - TUBULAIRE BOVIN - BARN EQUIPMENT

VV08_p02.indd 2

V E E T E E LT V L E E S

AUGUSTUS

2014

21-08-14 14:16

I NHOUD

RUBRIEKEN

3 4 19 28 30 31

Van de redactie Vleestelex Uit de dierenartspraktĳk Voer voor boer Agenda Anders bekeken R E P O R TA G E S

14 Karakter is belangrĳkste selectiecriterium bĳ limousinfokker Evert Hogenes

Reageren op dit editorial kan via een brief aan de redactie, via e-mail (guy.nantier@crv4all.com) of via het discussieplatform veeteeltforum.nl (topic ‘Mutaties’).

THEMABIJEENKOMST

10 Dubbele boodschap op CRV Jongerencommissie vleesvee FOKKERIJ

6 Nieuwe indexen witblauw: beloftevolle kalveren van Tigrou de Fermine presteren op 14 maanden sterk ondermaats 22 Serie witblauwadviescommissie: Bart Willems 24 Genmutatie in SNAPC4 leidt tot afsterven van de vrucht in week 3 tot week 16 van de dracht KEURING

11 Moeder en dochter provinciaal kampioen te Aldenbiesen 12 Met meerdere nationale kampioenes in de gelederen was de witblauwkeuring te Sluis van goed niveau 13 Kwaliteit, zowel in vrouwelĳk als mannelĳk vee, op het appel te Wulpen 16 Bekkenbreedte en scherpte vleeslĳnen bepalend op nationale keuring te Libramont 20 Zonnig Enter

Evert Hogenes ’Koeien met slecht karakter, daar scheep ik een ander niet mee op’ 14

Guy Nantier Registratie voorkomt veel ellende

et nieuws over het achtste genetisch gebrek lokt veel reacties uit van veehouders zoals ‘moeten we nu echt niet gaan veranderen van ras?’ De vraag stellen is goed, het (juiste) antwoord zoeken is beter. Kĳk, in de natuur zĳn er ‘permanent’ mutaties in het erfelĳk patrimonium. Gelukkig maar, anders hingen we nu met zĳn allen nog in de bomen. Slechts 1 tot 2 mutaties resulteren – als ze in tweevoud in een individu voorkomen – in een gewĳzigde werking, hetzĳ gunstig hetzĳ ongunstig, van de genen. Vroege embryonale sterfte is niet een specifiek probleem van het witblauwras. Ook in het holsteinras, het jerseyras en het Noors roodbontras ervaart men dit. En ja, witblauw kent wellicht meer mutaties dan andere rundveerassen. Gewoon omdat men er ook naar zoekt en omdat er veel (zo’n 50 procent) aan ki wordt gedaan. Maar in de andere rassen waar veel met natuurlĳk dekkende stieren wordt

Fokkerĳ Indexen witblauw

gewerkt, stel ik vast dat deze stieren veelal ook ki-bloed voeren. Dat is niet zo verwonderlĳk omdat via ki meer vooruitgang wordt geboekt. Een nulrisico in die rassen is er niet, gewoon wat uitstel. Ik hoor het u al zeggen: hĳ is een harde fan van witblauw. Wel ja, maar ook een even harde fan van blondes, limousins, piemontesen… Ik ben nog een grotere fan van een transparante werking binnen een ras. Witblauwfokkers kiezen hier resoluut voor. En dat werpt zĳn vruchten af: het sterftecĳfer tussen 0 en 6 maanden ouderdom is in het ras van 12 gedaald naar 7 procent dankzĳ de testen op de genetische mutaties. En bovenal: wie een toekomst voor zich ziet in de vleesveehouderĳ moet, ongeacht het ras, voor bloedspreiding in zĳn veestapel zorgen. Inteelt versnelt immers het opduiken van ongewenste effecten. Om dat te vermĳden is ook registratie broodnodig.

Keuring Veekeuring Enter

Van top naar flop: zo vergaat het de nazaten van ki-stier Tigrou van geboorte tot 14 maanden.

Fraaie vleeskoeien en -stieren, veel belangstelling langs de ring en heerlĳk zonnig weer.

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Inhoud.indd 3

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 12:25

V L E E S T E L E X

Daphne 3 beloond met 91 punten Tĳdens de afgelopen bedrĳfsinspectiekeuringen in het verbeterdroodbontras kreeg Daphne 3 (v. Peter) van de familie Van Beukelen uit Pesse een score van 91 punten voor algemeen voorkomen. Drie dieren kregen een score van 90 punten: Sophie (v. Frans) van Theo Veerman uit Zuidoosterbeemster, Ingrid (v. Storm) van Jan Hoekman uit Zalk en Johanna 2 AZ (v. Romeo Pesaken) van maatschap Van Abeelen uit Dorst. Het stamboek verleende ook het predicaat preferente stammoeder aan Christine van de Flevohof (v. Carlo van ’t Veerhuis), gefokt door Gerrit Keĳl uit Biddinghuizen maar nu in eigendom van T. Veerman. Christine heeft drie nakomelingen gegeven waarvan het algemeen voorkomen 85 punten of meer bedraagt. Daphne 3 (v. Peter) kreeg een excellentscore voor exterieur

Hattrick voor Stephany tĳdens nationale te Libramont

De jeugdkampioenen Isis (v. Banco) en Icare (v. Damoiseau)

De kampioenen middengroep Gloria (v. Darly) en Guliver (v. Valium)

Farceur (v. Charmant), kampioen stieren

Epine (v. Rubio), kampioene koeien

Blonde d’Aquitainefokker Bernard Stephany uit Rouvreu behaalde drie titels op de nationale keuring te Libramont. Met Isis (v. Banco) veroverde hĳ de kampioenstitel bĳ de vrouwelĳke jeugd. Isis showde enorm veel rastype, fĳnheid in het vel en een vierkant breed bekken. De vlot stappende Icare (v. Damoiseau) zette het bedrĳf opnieuw in de kĳker door de titel bĳ de mannelĳke jeugd weg te kapen. Farceur (v. Charmant) wist de driekoppige jury te bekoren door zĳn stĳl en beste vleespartĳen bĳ de oude stieren.

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Telex.indd 4

AUGUSTUS

Jacques Boesmans uit Huccorgne behaalde een dubbelslag. Hĳ veroverde de nationale titel met Gloria (v. Darly) bĳ de vaarzen en met keuringscoryfee Epine (v. Rubio) bĳ de koeien. De jonge Gloria kreeg van de jury in het commentaar bovendien het predicaat ‘chique’ mee, vrĳ vertaald: klasse. Boesmans presenteerde met kampioene Epine en de stier Crinca (v. Valdo) eveneens de twee dieren met de beste slachteigenschappen. Verder was er nog een titel voor Pierre Blondeau. De blondefokker uit Givry

veroverde met Guliver (v. Valium) – een fokproduct uit de stal Mintjens – de titel bĳ de jonge stieren. Carl Mintjens, grootinzender op de keuring, diende dit jaar genoegen te nemen met één kampioenstitel. Estaire (v. Vaillant) bezorgde het fokbedrĳf uit Oostmalle het tricolore lint bĳ de zoogstellen. De meest begeerde titel ‘beste fokkerĳgroep’ haalde Mintjens ook binnen. foto-impressie www.veeteeltvlees.nl/foto of www.veeteeltvlees.be/foto

2014

21-08-14 12:27

K O E PA D

Godiva wint nationale keuring ‘Grote Prĳs Keukens Redant’ Imperialdochter Godiva van het Kruisborre van fokker Roger Orinx uit Asse werd te Erpe Mere uitgeroepen tot alge-

meen kampioene en winnares van de Grote Prĳs Keukens Redant 2014. Godiva was eerder op de dag kampioene geworden bĳ de oudere vaarzen. Op deze nationale keuring, waarvoor 170 aanmeldingen waren door 37 fokkers, was de kwaliteit van uitzonderlĳk hoog niveau. Voor de titel van algemeen kampioen lagen in de weegschaal de kampioen jonge stieren Ichor van de Kerkenhofstede (v. Sheriff) van Paul Gillis uit Watervliet, de kampioen oudere stieren King de Baillonville (v. Imperial) van Serge Lempereur uit Wayau, de kampioene bĳ de jonge vaarzen Emma des Amandiers (v. Grommit) van Elevage Les Amandiers uit Moelingen en de kampioene bĳ de koeien Flora van de Pannemeers (v. Adajio) van Jose Ally-Dufouruit Ruiselede. Miss Toekomst werd Enora des Amandiers (v. Adajio) van Elevage des Amandiers. Imperialdochter Godiva van het Kruisborre, algemeen kampioene

Tĳdens de vleesveetentoonstelling in Enter op donderdag 31 juli is Willemien Reurink (61) onderscheiden als Lid in de Orde van Oranje-Nassau. De Wierdense burgemeester Henk Robben spelde het lintje op en noemde Reurink de ‘spil van de vleesveehouderĳ’. Reurink zet zich al jaren in voor verschillende vleesveeorganisaties. Ze is vanaf 1991 secretaris van het Nederlands Piemontese Stamboek en vervult sinds 1993 een bestuursfunctie bĳ de stichting Commissie Vleesvee Enter. Verder is ze secretaris en penningmeester van het Centraal Vleesvee Opfokstation in Laren.

Johan Van Heerebeek, commercieel directeur vleesgroothandel Sligro:

‘De belangrĳkste trends worden door de portemonnee bepaald’ U IT

V l e e s ma g a z i n e ,

me i

2 0 1 4

Fokkers witblauwras kleuren nationale limousinras Louis Heeren en Philippe Lhote, beide witblauwfokkers, veroverden twee van de vier titels op de nationale keuring voor het limousinras te Libramont. Louis Heeren behaalde met Iris van ’t Heerbroek (v. Bavardage) de titel bĳ de vaarzen. Iris werd door de Franse jury Nicolas Schmidt tevens benoemd tot beste vrouwelĳk dier gefokt in België. De fokstal uit Zoutleeuw kreeg voor Impact van ’t Heer-

broek (v. Epson) ook de titel van beste mannelĳk dier gefokt in België toegewezen. In de finale bĳ de oude stieren was er de eindzege voor Philippe Lhotte met Bonhomme (v. Unznavour). Bonhomme werd door de jury ook aangewezen als algemeen kampioen. Het kampioenslint bĳ de koeien ging naar Canelle de Lisogne (v. Vesoul) van Marie-Christine Cassart uit Ciney.

Iris van ’t Heerbroek (v. Bavardage)

Bonhomme (v. Unznavour)

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Telex.indd 5

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 12:27

F O K K E R I J

Beloftevolle kalveren van Tigrou de Fermine pres

Van top na Or du Beaujeau en Picadilly de St. Fontaine krĳgen beloftevolle eerste fokwaardecĳfers voor geboortekenmerken. Tigrou de Fermine is met zĳn cĳfers op 14 maanden een afknapper. De volledig geteste stieren Benhur du Champ Bouval en Machinal de Fooz presteren best aardig. tekst Guy Nantier

– – – 100 – – – – – – – – – – – – – – – –

– – – – – – – – – – – – – – – – – – –

– – – – – 96 – – – 85 99 98 – – – – – – – – – – – – – – 103 104 – 98 – – 110 – – – 111 – – – – – 95 109 105 – – – 110 – 105 – – – – – – – – –

nbek

– – – 103 – – – – – – – – – – – – – – – –

scheve

– – – 90 – – – – – – – – – – – – – – – –

snoeke

muil

ng lange to

sprong

orpoten

%) it sterfte (100 =4,3 3

rmogen

– – – 104 – – – – – – – – – – – – – – – –

vitalite

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

drinkve

rmogen

94 85 108 111 – 96 – – 99 87 112 93 110 – 103 84 84 – 112 108

kromme

97 105 100 93 101 110 – 94 99 108 111 108 94 – 105 105 94 105 101 103

rechte

95 95 89 92 102 84 94 107 114 100 103 91 90 102 110 106 104 102 106 92

gebr. vo

vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij

zoogve

Osborne Emigre Groom Notez Le Janvier Torrero Fuseau Complice Imprudent Glouton Germinal Empire Louveteau Elu Calimero Flambeau Dartagnan Picasso Brutal Germinal

ing

Obus Orme Crack Canadian Club Empereur Paysan Galant Issu Ebloui Ratifie Adajio Lingot Imperial Octane Galet Jackpot Secret Iguanodon Ebony Odilon

Or du Beaujeau (v. Adajio) levert beloftevolle kalveren af

bespier

BBCI BBCI BBG BBG BBG BBG FAB FAB BBG FAB BBG BBG GAB BBCI BBG BBG BBG BBG GAB GAB

drachtd (100 = 2 uur 81,4 dgn .) geboor te g e w ic (100 = 4 5,4 kg) ht

moeder

Acajou de Somme Cappuccino des Amandiers Embleme du Pont de Messe Harmonica du Pachis Motte Jasper d’Herbuchenne Mandarin du Bois d’Auge Naif de Hotte Narrateur d’Ochamps Nomarque de la Coue Obligeant de Belle Eau Or de Beaujeu Orval des 3 Frontieres Picadilly de St Fontaine Race de Mehogne Rare de Mehogne Titane de Dessous La Ville Typique de Chardeneux Virgile du Falgi Whisky v.h. Negenbonder Winston van Perenhof

mutatie

naam v

svader

naam stier

ader

ĳ de fokwaardeschatting door het Belgisch-witblauwstamboek te Ciney kregen negen wachtstieren hun eerste fokwaardecĳfers (tabel 1). Twee stieren steken er met kop en schouder uit: Or du Beaujeu (v. Adadjio) van ki BBG met een fokwaardeconformatie van 112 en Picadilly de St. Fontaine (v. Imperial) van ki Génétique Avenir Belgimex met een fokwaardeconformatie van 110. Voor beide stieren is er ook een keerzĳde aan de medaille: Or laat in zĳn nakomelingen wat scheve muilen optekenen (110) en Picadillykalveren bezitten een nogal kromme sprong (111). Niet alle goud blinkt: er zĳn helaas ook tegenvallers. Titane de Dessous la Ville (v. Jackpot) en Typique de Chardeneux (v. Secret) scoren echt niet geweldig in bespiering, beide

– – – 96 – – – – – – – – – – – – – – – –

Tabel 1 – Stieren met eerste fokwaarden geboortekenmerken (bron: HB BBB, Ciney, juli 2014)

VVEEEETTEEEELLTTVVLLEEEESS AOUKGTUOSBTEURS 22000194

VV08_HoofdBWBIndexen.indd 6

21-08-14 12:43

mine presteren op 14 maanden teleurstellend

p naar flop wicht

punten niet zo gunstig uit als bĳ Emblème. Bĳ de recente fokwaardeschatting kregen heel wat wachtstieren hun eerste fokwaarden op 14 maanden ouderdom (tabel 2). Stieren die een bank vooruit mogen vanwege een goede evolutie bĳ hun nakomelingen zĳn Galopeur (v. Canadian Club) van ki BBG, Jet Set de l’Ecluse (v. Etna) van ki Fabroca en Leonardo de la Platte (v. Harisson) van ki Génétique Ave-

muil

nbek

varkens

muil

snoeke

achterp

scheve

97 106 105 96 – – 97 – 103 60 – – 92 – – 89 – – 55 – – 88 – – 77 – – 73 – – 90 – – 68 – – 96 – – 96 – 102 95 – – 71 – – 94 – – 93 – – 71 – – 98 110 93 82 – – 79 – – 92 – – 77 – – 88 – – 79 – – 90 – – 87 – – 88 – – 62 – – 58 – – 59 – – 96 – – 80 – – 77 – – 85 – –

spong

oten

atie-ge 113 101 114 103 87 92 90 89 92 122 87 117 123 80 104 123 115 101 81 107 109 106 115 82 111 102 95 108 95 79 85 103 94 87 104 94

gebrek

98 97 97 65 94 92 61 91 81 78 93 74 97 97 96 76 96 95 76 98 86 83 94 81 91 83 93 90 90 69 63 65 97 84 81 89

kromme

93 96 108 95 94 85 114 90 98 91 113 92 92 99 105 96 102 85 91 96 104 101 91 88 86 98 103 102 96 107 89 114 88 86 93 97

sprong

96 95 96 56 90 87 50 86 73 69 88 64 95 95 94 67 93 92 67 97 79 76 91 74 86 76 89 85 85 57 55 55 95 77 73 83

rechte

101 94 105 98 90 91 106 92 92 102 99 101 107 89 102 107 108 92 90 100 107 103 104 88 101 102 94 100 93 97 91 105 87 85 97 97

2 100 =

97 97 97 64 93 91 60 90 80 77 92 73 96 97 96 75 96 95 75 98 85 83 94 81 90 82 92 90 90 68 62 64 97 83 80 88

sterfte

betr.

114 113 106 108 105 109 76 103 107 122 87 119 114 98 100 114 101 118 98 108 98 101 109 103 112 98 107 110 109 81 100 94 119 115 111 99

betr.

hoogtem

od vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij

index c

betr.

onform

aat 100

t 100 = 3 gewich

atie betr.

Lasso Calimero Danseur Western Filou Osborne Tison Fiacre Offusque Eternel Vacarme Lasso Ecrin Vigoureux Operateur Decor Dafydd Pompei Buffalo Hari Davidson Radar VT Germinal Charmeur Lasso Epatant Lasso Cognac Laos Degourdi Genievre Fartaban Artaban Fiacre Despote Radar VT

svader moeder

naam v Davidson Imperial Fetiche Obus Vestige Heroique Colibri Jonas Joker Canadian Club Heros Etna Lasso Genievre Giga Harisson Accord Germinal Obus Impair Accord Bijoutier Bijoutier Impartial Etna Ratifie Satyre Impartial Impartial Imprecis Jonas Partisan Canadian Club Kimono Harpon Fringant

conform

GAB BBG BBCI BBG GAB BBCI BBG BBG BBCI BBG FAb FAB GAB BBG BBCI GAB BBCIOI BBG BBG BBG FAB GAB BBG BBG BBG BBG BBCI BBG BBG FAB BBCI BBG BBCI BBG BBCI BBG

mutattie

• Argan de l’Ecluse • Attribut du Fond de Bois Benhur du Champ Bouval • Columbo du Paillaert Crack du Pont de Messe • Egel v.h .Kruisborre • Falco van Zeldonk • Ferrero v.d. Kerkenhofstede • Flirter v.d. Kerkenhofstede • Galopeur Immense d’Yvoir • Jet-Set de l’Ecluse Juventus de l’Ecluse Laquais de la Coue Lennie v. Caloenhof • Leonardo de la Platte Lumineux d’Ochamps • Machinal de Fooz • Magicien de Glaumont Manitou de Belle Eau • Mannequin de Sberchamps • Maserati v.d. Vloeikenshoeve Messager de Fooz • Mikado de Grande Rose Muguet de Fooz • Nitrate de Belle Eau • Noceur de Fooz • Nodule des Volees • Palpitant des Croix-Dames • Passe-Partout de Maurage • Quirinal de Ferriere • Resistant d’au Chene • Sheriff de Centfontaine • Tigrou de Fermine • Urbanus dl Petite Fontaine • Veneur de Somme

naam s

nieuw

tier

ader

93,3 kg

= 112,7

met 84 fokwaardepunten. Het is uitkĳken naar de uitgroei en de cĳfers op 14 maanden. Er zĳn ook stieren die er extra informatie bĳkregen in vergelĳking met de fokwaardeschtting van maart laatstleden. Embleme du Pont de Messe (v. Crack) kreeg er een fokwaarde bespiering bĳ geboorte van 108 bĳ. Dat geldt ook voor Obligeant de Belle Eau (v. Ratifie) maar het pakt met een fokwaardecĳfer van 87

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

103 104 112 – – – – – – – – – – 101 – – – – – 95 – – – – – – – – – – – – 98 – – –

111 96 104 – 103 116 – – – – 106 – 101 95 105 – 112 – – 104 – – 102 – – – 103 – – – – – 115 – – –

105 89 101 – – – – – – – – – 103 95 95 – – – – 109 – – – – – – – – – – – – 91 – – –

92 103 105 – – – – – – 102 – 112 108 105 – 100 105 – 98 – – 97 – – – – – – – – – 109 – – –

Tabel 2 – Stieren met fokwaarden voor geboortekenmerken en zoötechnische kenmerken op 14m (bron: HB BBB, Ciney, juli 2014)

VVEEEETV TEEEELLTTTEVVELLETEEESJSAAN OUU KGA TUO RSIBTE1UR/S 222020001904 9

VV08_HoofdBWBIndexen.indd 7

21-08-14 12:44

Ook van Picadilly de St. Fontaine (v. Imperial) zĳn de eerste kalveren veelbelovend

V E E T E E LT V L E E S

VV08_HoofdBWBIndexen.indd 8

AUGUSTUS

104 101 100 97 87 101 95 97 101 111 100 110 110 89 105 103 93 102 99

119 102 124 104 95 88 102 99 85 92 92 100 117 88 124 97 103 117 119

106 113 nb 108 nb nb 100 104 nb nb 92 105 93 105 nb 93 95 101 nb

aat

atie-ge

wicht 1

4m od vrij od vrij vrij ham vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij vrij

eedte

Davidson Fetiche Sjaka-Zoeloe Vestige Waldo Riverain Heroique Jonas Important Heros Galopeur S. Seduisant Germinal Paysan Etna Imparial Ubidet Panache Kimono

borstbr

GAB BBCI BBG GAB FAB GAB BBCI BBG FAB FAB FAB BBG BBG BBG BBG BBG BBG BBCI BBG

lengte

Argan de l’Ecluse Benhur du Champ Bouval Casanova de Cras Avernas Crack du Pont de Messe Cyclone Bluegrass E.T. Ecrin de Wihogne Egel v.h. Kruisborre Ferrero v.d. Kerkenhofstede Iguanodon du Bois Remont Immense d’Yvoir Kilowatt d’Ochain Loulou des 3 Frontieres Machinal de Fooz Magique de Mianoye Muguet de Fooz Palpitant des Croix-Dames Rameau de Roche Gue Sheriff de Centfontaine Tigrou de Fermine

hoogtem

Stieren die met de nodige omzichtigheid moeten worden ingezet zĳn zeker Falco van Zeldonk (v. Colibri) en Passe-Partout de Maurage (v. Imprecis.) Deze stieren mogen dan wel hoogtemaat vererven en ander bloed voeren dan de klassiekers, de bespiering van de nakomelingen is wel ruim ondermaats. Het komt er dus op aan om de juiste moederdieren te selecteren voor deze stieren. Verkoop het vel van de beer niet voor hĳ geschoten is. Het gezegde past perfect bĳ Tigrou de Fermine. De kalveren van Kimonozoon Tigrou waren bĳ geboorte uitmuntend in conformatie (fokwaarde 119). Het geboortegewicht lag in het gemiddelde. De kalveren waren ook goede

naam stier

conform

Juiste moederkeuze maken

Tabel 4 – Actuele stieren met fokwaarden voor geboortekenmerken, zoötechnische kenmerken, karkasgewicht én exterieur (bron: HB BBB, Ciney, juli 2014)

ing 14m

Tabel 3 – Stieren met fokwaarden karkasgewicht (bron: HB BBB, Ciney, juli 2014)

nir Belgimex. Bĳ de paringen met deze drie stieren is wel de nodige aandacht vereist voor de hoogtemaat.

gen voor een eerste afkalving op 24 maanden wordt dus problematisch. Onder de stieren die er extra informatie op 14 maanden ouderdom bĳkregen vallen vooral Juventus de l’Ecluse (v. Lasso) en Laquais de la Coue (v. Genievre) op. Waar Juventus zĳn fokwaarden stevig opkrikt – van een combi-index gewicht-bespiering van 101 naar maar liefst 123 – blĳken de nakomelingen van Laquais nog lichter dan eerst werd vastgesteld en gaat zĳn combi-index van 92 naar 80.

drinkers. Kortom: Tigrou kende eigenlĳk een beloftevolle start. Dat heeft de stier niet kunnen vasthouden: uit het nakomelingenonderzoek op 14 maanden blĳken de kalveren te licht (fokwaarde 85) en te klein (fokwaarde 86). Ondanks een fokwaarde bespiering op 14 maanden van 115, komt de combinatie-index gewicht-bespiering uit op een zeer onvoldoende 87. Mannelĳke nakomelingen afmesten op een gewicht op 20 maanden ouderdom of fokvaarzen op gewicht krĳ-

bespier

84% 81% 94% 96% 87% 67% 90% 93% 86% 73% 90% 96% 94% 99% 70% 57% 85% 79%

t 14m

90 90 90 90 90 90 89 89 88 88 88 87 86 86 86 85 85 82

gewich

-22 -21 -22 -22 -20 -21 -24 -24 -27 -26 -26 -28 -29 -29 -30 -32 -32 -38

Escadron de Tohogne Gaston de Waleffes Icare Lasso v.h. Kookshof Offusque du Fond de Bois Poete de Berligant Argan de l’Ecluse Heroique de l’Ecluse Emerson du Pont d’Herbais Frank du Pont d’Herbais Nomade de la Bocheroule Fartaban du Bronheit Monarque de Centfontaine Paysan de Fontena Sheriff de Centfontaine* Casimir du Clypot* Falco v.h. Negenbunder Impair de Wy

vitalite

57% 69%

atie

100 92

1 -16

conform

Casanova de Cras Avernas* Egel v.h. Kruisborre*

tegwic

85% 87% 97% 92% 81% 92% 90% 89% 80% 97% 94% 97%

geboor

122 115 115 114 114 113 113 112 112 112 111 110

mutatie

betr.

47 32 32 29 30 27 28 26 26 26 24 22

vader

karkasg

Ilot du Bouchelet Benhur du Champ Bouval Elan de St. Fontaine Dynamite Solway View Flatteur de la Claie Dicton du Coin Jackpot ter Reybroeck Heritage du Coin Immense d'Yvoir Valli van Terbeck Frisko des Amours Utopiques Imprudent de Somme

naam stier (* = nieuw)

ewicht

H O O F D A RT I K E L

101 105 103 112 100 99 91 92 99 99 94 94 92 84 101 93 101 87 85

114 106 119 108 101 81 109 103 88 87 93 94 118 92 112 109 95 119 115

113 114 120 127 102 82 92 89 89 87 84 84 101 66 111 95 97 94 87

97 114 83 102 98 108 91 87 111 111 103 103 98 93 88 101 103 85 88

85 113 79 94 96 107 101 88 116 111 102 106 92 92 81 96 102 78 93

107 100 119 101 92 85 103 102 88 90 93 88 116 100 111 98 97 118 106

2014

21-08-14 12:44

sprongg

huiddik

deelsco

alg.voo

eindbeo

karkasg

ewicht

achterp

ordelin

voorpote

rkomen

type

ruglijn

re vlees

iering

schoud

botten

ewrich

dijen ac

erbeen

dijen zij

oten

zicht

t staartin

aanzich

bekken

mplant

kruislig

lengte

ribrond

ging

rugbesp

ing

schoud

iering

bekken

erbespie

achterpoten – sterk scoort. Eenzelfde exterieurprofiel laat Casanova de Cras Avernas (v. Sjaka-Zoeloe) zien. De stier is wel drager van het overdrachtgen. Stieren die als vrĳ compleet mogen bestempeld worden zĳn Benhur du Champ Bouval (v. Fetiche) van ki BBCI en Machinal de Fooz (v. Germinal) van ki BBG. Benhur heeft wel een streepje voor op Machinal vanwege een mooie karkasfokwaarde van 115 punten.l

borstbr

breedte

overeen met een karkasgewicht stieren van min 30 kg of een lager karkasgewicht van 15 kg bĳ de nakomelingen (de helft van de fokwaarde van de vader) op een standaardleeftĳd van 20 maanden. In tabel 4 staan de actuele ki-stieren die het volledige traject in het nakomelingenonderzoek doorlopen hebben. Hieruit blĳkt dat hoger vernoemde Sheriff op hoogtemaat en lengte negatief scoort, maar voor de breedte in het body en op beenwerk – zowel in de voorpoten als de

lengte

eedte

ring

Op het vlak van de fokwaarde voor karkasgewicht is er betrekkelĳk weinig nieuws onder de zon (zie tabel 3). De top met ‘goede en slechte’ verervers of 10 punten standaardafwĳking in plus of min blĳft ongewĳzigd. Eén nieuwe stier doet een opmerkelĳke intrede: Sheriff de Centfontaine. De Panachezoon uit de kistal van BBCI scoort met een betrouwbaarheid van 70 procent slechts 86 fokwaardepunten. De fokwaarde stemt

hteraan

Wikken en wegen

Juventus de l’Ecluse (v. Lasso) maakt een tĳgersprong

re besp

Nazaten van Tigrou presteren niet zoals verwacht op 14 maanden

85 113 79 94 96 107 101 88 116 111 102 106 92 92 81 96 102 78 93

107 100 119 101 92 85 103 102 88 90 93 88 116 100 111 98 97 118 106

101 102 115 99 90 91 104 95 90 92 96 89 114 95 105 97 102 113 99

111 102 118 100 90 88 102 99 86 90 95 90 117 101 112 96 101 117 103

107 99 113 99 91 89 100 103 83 91 94 91 109 102 111 94 93 112 104

110 107 115 101 94 88 99 97 86 100 100 96 112 100 104 98 100 113 100

104 106 110 95 97 96 97 97 107 93 97 103 105 97 100 96 109 98 99

85 113 84 92 95 104 100 86 118 105 99 106 94 89 79 94 105 80 92

101 105 109 105 94 98 106 97 91 103 98 107 102 99 107 96 94 101 104

107 103 117 99 93 91 100 95 97 90 94 94 114 94 106 95 106 111 101

106 102 117 101 91 91 103 97 92 90 95 91 115 96 108 96 103 114 102

105 103 100 98 97 103 98 98 95 99 96 91 100 95 101 94 99 101 96

99 99 99 102 106 101 99 93 105 101 98 101 92 101 96 101 102 93 96

93 103 96 99 97 101 101 98 103 97 95 101 91 92 97 103 106 95 99

112 95 102 97 96 101 99 98 100 105 111 99 100 99 107 102 102 99 98

95 87 97 99 96 103 107 107 104 107 96 105 100 101 97 109 95 101 93

96 105 98 95 99 88 102 100 103 88 91 113 98 97 102 84 106 97 112

109 96 107 108 99 91 111 99 108 110 95 94 109 99 103 99 92 95 108

107 102 115 100 91 89 103 96 91 90 93 92 113 98 109 94 101 114 104

99 103 114 98 89 87 104 92 89 93 92 94 110 94 102 92 98 108 102

105 102 114 99 92 90 102 94 92 90 94 93 113 95 106 94 102 112 102

100 108 107 97 90 94 102 89 97 93 96 95 111 93 98 96 101 104 98

89 115 100 100 105 99 92 — 100 112 101 101 99 95 92 91 94 86 -

V E E T E E LT V L E E S

VV08_HoofdBWBIndexen.indd 9

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 12:44

T H E M A B I J E E N K O M S T

De CRV-jongeren vleesvee kregen de gelegenheid om zich uit te spreken over 15 stellingen rond rentabiliteit en fokkerĳ

CRV-jongeren vleesvee kregen goed en minder goed nieuws te verteren

Dubbele boodschap Tĳdens de jaarvergadering van de CRV-jongeren vleesvee benaderde bedrĳfsvoorlichter Jan de Sadeleer de rentabiliteit in de zoogkoeienhouderĳ vanuit diverse invalshoeken. ‘Kandidaatstarters moeten aan de boekhouding vooraleer ze overnemen.’ tekst Guy Nantier

entabiliteit in de Vlaamse zoogkoeienhouderĳ was het centrale thema op de jaarvergadering te Lokeren van de CRV-jongeren vleesvee. Gastspreker was Jan de Sadeleer, bedrĳfsvoorlichter van boerenbelangenbehartiger Boerenbond. De Sadeleer: ‘Rentabiliteit in de zoogkoeienhouderĳ is een wat moeilĳk onderwerp. Al dertig jaar lang hoor ik van collega’s uit andere sectoren dat het houden van vleesvee onrendabel is. En toch zit hier vandaag de zaal nog steeds bomvol. Zo erg kan het dan ook weer niet zĳn.’ Het is natuurlĳk wel zo dat de sector de vergelĳking niet kan doorstaan met andere sectoren zoals de melkveehouderĳ, aldus de bedrĳfsvoorlichter.

Bewĳsprobleem De Sadeleer bleef niet stilstaan bĳ het verleden, maar duidde de toehoorders onmiddellĳk op enkele externe factoren die de komende jaren al dan niet grondig gaan wĳzigen, zoals de reglementering van het Vlaams landbouwinvesteringsfonds (VLIF). ‘Het goede nieuws is dat er geen regels wĳzigen voor overnamesteun’, aldus de bedrĳfsvoorlichter. ‘Anderzĳds blĳven de standaardvereisten voor financiële steun – zĳnde een fiscale nettorentabili-

V E E T E E LT V L E E S

VV08_JongerencommissieCRV.indd 10

AUGUSTUS

teit van 12.000 euro per jaar en een bedrĳfseconomische rentabiliteit op brutosaldoniveau van 50.000 euro – wel een probleem voor de vleessector. De VLIFberekeningen gaan, bĳ gebrek aan bewĳsvoering door de starter, immers uit van een eigen berekend negatief saldo.’ Het is daarom verstandig volgens De Sadeleer om tĳdig en nog voor de vestiging

bedrĳf met zeventig zoogkoeien en honderd premies gaat straks het inkomen uit Europees geld gehalveerd zien.’ De Sadeleer rekende voor dat in 2000 een dergelĳk bedrĳf 50.000 euro aan gekoppelde en ontkoppelde premies kreeg. Naar de toekomst toe, ervan uitgaande dat het bedrĳf ook over 40 hectare beschikt voor het rundvee, wordt dat ongeveer 150 euro per zoogkoe en 300 euro per hectare. ‘In orde van grootte is een dergelĳk bedrĳf 25.000 euro kwĳt. Dat is een roof qua inkomen dat ge niet moogt onderschatten.’

Niet weggooien Tĳdens de vergadering kregen de CRVjongeren ook de gelegenheid zich uit te spreken over een vĳftiental stellingen met betrekking tot rentabiliteit en fok-

‘Door het nieuwe GLB halveert het inkomen uit Europees geld’ een bedrĳfseconomische boekhouding, een dubbele boekhouding of een bewĳskrachtige fiscale boekhouding bĳ te laten houden door de overlater.’ De bedrĳfsvoorlichter voegde er nog aan toe dat dezelfde standaardvereisten gelden voor uitbreidingsplannen en dito steun.

Flink inleveren Waar gaat het met de Europese premies vanaf 2015 naartoe? Het is een vraagstuk waar menig vleesveehouder heden ten dage mee worstelt. Er kwam weinig opbeurend nieuws uit monde van Jan de Sadeleer: ‘Een gesloten Vlaams vleesvee-

kerĳ. Een van de stellingen luidde dat het witblauw moet evolueren naar een ander type: een type met minder bespiering, met meer gewicht en meer ruwvoerverwerker dan krachtvoervreter. De stelling leverde stof tot discussie, maar finaal konden de jongeren zich scharen achter het idee dat het specifieke van het ras, zĳnde een vleesras met een slachtrendement van zeventig procent en meer, niet verloren mag gaan. De jongeren waren het ook eens over de stelling dat opfokkwaliteiten meer invloed hebben op het arbeidsinkomen dan bespiering en vleeskwaliteit. l

2014

21-08-14 12:47

K E U R I N G

Moeder en dochter allebei provinciaal kampioene te Aldenbiesen

Limburgs kampioenskoppel Op de provinciale keuring voor het witblauwras te Aldenbiesen

dieren een extra rondje stappen. Het ‘laatste oordeel’ werd beslecht in het voordeel van Izah. Een finale later behaalde Izahs moeder Gini van Terbeck uit vader Adajio de provinciale titel bĳ de oudere vaarzen. Op haar beste benen en met haar lengte en mooie bespiering in de achterhand konden de concurrenten weinig afdingen.

lukte het Benny Neven uit Wellen om een dubbelslag te slaan met moeder Gini van Terbeck en dochter Izah van Tervoort. tekst Guy Nantier

foto-impressie www.veeteeltvlees.nl of .be

erminaldochter Izah van Tervoort werd, na een spannende strĳd met Indi van ’t Herent (v. Adajio) van Raymond en Lutgarde Thĳs uit Neerpelt, te Bilzen aangewezen als kampioene bĳ de jonge vaarzen. Beide dieren hadden met gemak hun rubriek gewonnen. Izah kon

terugvallen op een diep gebilde achterhand met een goede vleesexpressie. Indi was groter in gestalte, bezat een vollere rug en was in achteraanzicht ronder gebild, maar was minder expressief in de vleespartĳen. Bĳ gebrek aan een scheidsrechter liet de tweekoppige jury beide

Tabel 1 – Rubriekwinnaars fokveedag witblauw te Aldenbiesen (kampioenen vetgedrukt)

categorie stieren

naam dier

Herodes van Bellis Jamiro van ‘t Herent 0053 de Bergskens Nesquik v.d. Kleine Venne vrouwelijk Juna v.d. Sluizenweg Heroien van Bellis Iana Izah van Tervoort Iluna v.d. Sluizenweg Indi van ‘t Herent Ginger v.d. Kleine Venne Jokerina v.d. Kleine Venne Gini van Terbeck Chianti van Bellis Xena de Bergskens bedrijfsgroepen stieren vaarzen koeien

geb. datum vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

25-02-2014 31-01-2014 19-11-2013 08-05-2013 22-03-2014 04-01-2014 20-09-2013 30-07-2013 02-05-2013 17-03-2013 26-09-2012 06-11-2011 15-07-2011 14-08-2010 24-01-2009

Juventus Etna Etna Dartagnan Adajio Germinal Tison Adajio Guliver Etna Rocky Torrero Paysan Galopeur Bionique

J. Warnants, Kortessem R. Thijs, Neerpelt P. Maussen, Paal Mechelmans-Baerts LV, Donk Meers-Peeters, Millen J. Warnants, Kortessem D. Swerts, Kerniel B. Neven, Wellen Meers-Peeters, Millen R. Thijs, Neerpelt Mechelmans-Baerts LV, Donk Mechelmans-Baerts LV, Donk B. Neven, Wellen J. Warnants, Kortessem P. Maussen, Paal Meers-Peeters, Millen Mechelmans-Baerts LV, Donk Meers-Peeters, Millen

Panache Sheriff Attribut Attribut Joker Juventus Galon Germinal Lasso Adajio Machinal Joker Adajio Heroique Harisson

Afwezigheid grote fokstallen Door de afwezigheid van enkele grote fokstallen te Aldenbiesen was het aantal aanmeldingen met zestig dieren aan de lage kant. Gelukkig tekende de fokstal ‘van de Kleine Venne’ van de familie Mechelmans-Baerts uit Donk, na enkele jaren van afwezigheid, opnieuw present. En kon zĳn aanwezigheid verzilveren met drie rubrieksoverwinningen, één overwinning bĳ de bedrĳfsgroep vaarzen en één kampioenstitel bĳ de oudere stieren met Nesquik van de Kleine Venne (v. Attribut). De overwinning bĳ de jonge stieren was voor Jamiro van ’t Herent (v. Sheriff) van het echtpaar Thĳs. Een fĳn vleestypisch stiertje met een strakke ruglĳn en een breed bekken. Jos Warnants uit Kortessem kon eveneens huiswaarts met drie rubrieksoverwinningen en één kampioenstitel met Chianti van Bellis (v. Heroique). De kampioene bĳ de vaarzen in 2013 zette dit maal haar stempel in de categorie koeien. Grootinzender Meers-Peters uit Riemst moest vrede nemen met tweemaal 1a, één kampioenstitel en tweemaal een overwinning bĳ de bedrĳfsloten. l

De Limburgse kampioenen 2014 op rĳ (v.l.n.r.): Juna, Izah, Gini, Chianti, Nesquik en Jamiro

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Aldenbiesen.indd 11

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 12:50

K E U R I N G

Katy en Savita stammoeders van regio Zuid-West

Familiesuccessen Met een groot aantal Nederlands kampioenen in de gelederen Wodan van de Gouden Polder (v. Or), Mister Toekomst

was de witblauwkeuring regio Zuid-West in Sluis van hoog niveau. De prĳzen werden, historisch bezien, redelĳk verdeeld. tekst Florus Pellikaan

foto-impressie www.veeteeltvlees.nl/fotos

‘E Franson v.d. Bomlozeput (v. Maserati), kampioen stieren 1-2 jaar

Van het Oudeland Jitske (v. Attribut), kampioene vaarskalveren 0-6 maanden

Lady Blue 2 v.d. Grotewaard (v. Magistrat), Miss Toekomst

en aantal van deze kopdieren kunnen ver geraken op de nationale’, klonken de Belgische juryleden Michel Wallays en Yves Gericke enthousiast in Sluis. Het duo, dat samen met Nederlander Hans Vis de witblauwen van regio Zuid-West jureerde, doelde bĳ de stieren bĳvoorbeeld op Wodan van de Gouden Polder. De Orzoon van Nederlands kampioene Savita van Erik van de Pol uit Waterlandkerkje had zo’n fraaie spierbelĳning dat hĳ ‘op één been’ kampioen nul tot zes maanden werd. Hĳ verwees Otis Ut de Groe (v. Adajio) van Marc Versprille uit Groede naar de reservestek. Ook werd Wodan Mister Toekomst. Hĳ won daarbĳ van Nashville Ut de Groe van Versprille, net als Otis een telg van Katy, maar dit keer een Origanzoon. Met beste benen en veel breedte versloeg Nashville in de finale zĳn zeven tot twaalf maanden volle broer Newton Ut de Groe. Bĳ de kleine reeks oudere stieren ging de winst naar Franson van de Bomlozeput (v. Maserati) van maatschap Gĳzels uit Sluis. Bĳ de vrouwelĳke dieren was het eerste kampioenschap (nul tot zes maanden) een prooi voor Jaap de Vos uit Ooltgensplaat met Van het Oudeland Jitske (v. Attribut). Vanwege meer maat kozen de juryleden met de gespeende Jitske voor

mannelijk

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Sluis.indd 12

AUGUSTUS

Nationaal kampioene onttroond In de categorie half jaar tot een jaar was geen sprake van unanimiteit, maar won uiteindelĳk de complete en lange Lady Blue 2 van de Grotewaard (v. Magistrat) van maatschap Vonk uit Noordeloos, die ook Miss Toekomst werd. De reservetitel ging opnieuw naar een nakomeling van Katy: Natasja Ut de Groe (v. Origan). Bĳ de ongekalfde vaarzen trad regerend Nederlands kampioene Vanessa van de Gouden Polder van Van de Pol aan. Ondanks veel vlees en finesse van de Attributhalfzus van Wodan koos het jurykorps voor de massa en kracht van Meggy Mea Ut de Groe (v. Argan) van Versprille. Daarna was het tĳd voor Katy Ut de Groe zelf. De Germinaldochter van Versprille, ook al oud nationaal kampioene, schudde vanwege veel gestalte en bespiering stalgenote Linda Ut de Groe van zich af. Al had de organisatie een algemeen kampioenschap toegekend dan was Katy daarvoor dé kandidate geweest. Bĳ de oudere koeien ten slotte won Colosdochter Savita van de Gouden Polder door haar imposante onderbil van drievoudig Sluiswinnares Ymelde (v. Magistrat) van Versprille. l

Tabel 1 – Rubriekswinnaars keuring Sluis (kampioenen vetgedrukt)

categorie

Katy Ut de Groe (v. Germinal), kampioene gekalfde vaarzen

zekerheid, boven de nog zogende Saskia (v. Sheriff) van Albert Soede uit Ter Aar.

naam dier

Gerard Wodan v.d. Gouden Polder Nashville Ut de Groe Franson v.d. Bomlozeput vrouwelijk Saskia V.h. Oudeland Jitske Natasja Ut de Groe Lady Blue 2 v.d. Grotewaard Vanessa v.d. Gouden Polder Meggy Mea Ut de Groe Katy Ut de Groe Savita v.d. Gouden Polder

geb.datum vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

14-05-2014 16-03-2014 02-12-2013 04-03-2013 19-05-2014 31-03-2014 06-11-2013 30-08-2013 13-03-2013 28-08-2012 20-06-2010 13-02-2010

Dartagnan Colos Germinal Germinal Rosario Orme Germinal Germinal Colos Germinal Ecrin Eternel

A. Soede, Ter Aar E. M. van de Pol, Waterlandkerkje M. I. Versprille, Groede mts. Gijzels, Sluis A. Soede, Ter Aar J. P. de Vos, Ooltgensplaat M. I. Versprille, Groede mts. Vonk, Noordeloos E. M. van de Pol, Waterlandkerkje M. I. Versprille, Groede M. I. Versprille, Groede E. M. van de Pol, Waterlandkerkje

Sheriff Or Origan Maserati Sheriff Attribut Origan Magistrat Attribut Argan Germinal Colos

2014

21-08-14 12:51

K E U R I N G

Mannelĳk fokvee vrĳ van mutaties heel genietbaar in het West-Vlaamse Wulpen

Stierenshow Invicible (v Stavele), kampioen jonge stieren

Voor menig bezoeker aan de West-Vlaamse fokveedag mocht het gerust wat meer zĳn in aantal dieren en deelnemers. Maar de kwaliteit was op het appel: in het vrouwelĳk vee en mag het eens anders, ook bĳ de stieren. tekst Guy Nantier

foto-impressie www.veeteeltvlees.nl

oorgaans stellen de stierenrubrieken nog weinig voor op fokveedagen. Maar het kan ook anders. Op de West-Vlaamse keuring te Wulpen kreeg het publiek nog eens goed gevulde en kwalitatief hoogstaande reeksen met jonge fokstieren te zien. En als kers op de taart vermeldde de catalogus ook of de jonge dekstieren vrĳ waren van erfelĳke mutaties.

Lust voor het oog In de eerste rubriek was er rubriekwinst voor Irmin van het Caloenhof (v. Attribut) van Kristof De Fauw uit Tielt. Irmin bezat van het koptrio, alle vrĳ van de gekende erfelĳke mutaties, het beste compromis tussen hoogtemaat, beenwerk en bespiering. De tweede reeks stieren van 10 tot 18 maanden waaruit later ook de kampioen, Invicible van Stavele kwam, was een lust voor het oog. De door Pascal Decroos uit Stavele gefokte Manitouzoon won het van de op de 1b geplaatste 0372 van Daisel (v. Origan) van Lieven Goddeeris uit Beerst door een bredere voorhand en rugpartĳ, een betere staartinplant en

droog en fĳn beenwerk. 0372 was in achteraanzicht wel ronder in de achterhand en expressiever in de aflĳning van de vleesspieren maar in zĳaanzicht was hĳ wel minder diep gebild. Het beenwerk van de Origanzoon was dan weer minder correct dan bĳ Origi van de Sĳsloberg (v. Benhur) van Ivan Brouckaert uit Ruddervoorde. Origi showde van het koptrio wellicht de beste benen in gebruik en op stand maar overtuigde minder in de vleespartĳen.

Spannende finale jonge vaarzen Het vrouwelĳk vee te Wulpen was van oudsher weer top. We onthouden vooral de spannende finale bĳ de jonge vaarzen. De jury had er de keuze tussen een zwaar economisch vleesdier, Nita van de Sĳslberg (v. Kilowatt) van Ivan Brouckaert, een groot, lang puur vleestype, Idole van de Stokerĳ (v. Machinal) van Roger Monbaliu uit Jabbeke, en een dier met veel breedte en vleesexpressie maar niet te groot voor de leeftĳd, Imagination van Willecome (v. Leonardo) van Luc David uit Tielt. Imagination won. l

stieren

naam dier

Ilian v.h. Caloenhof Invicible v. Stavele Indoor v.d. Fonteinhoek Nicolon de Bomal vrouwelijk Imagination v. Willecomme Nita v.d. Sijsloberg Idole v.d. Stokerij Hannelore v.d. Stokerij Gantoise de Mahoney Juliette v.d. Sijsloberg bedrijfsgroepen stieren vaarzen

geb. datum vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

03-08-2013 26-03-2013 18-01-2013 23-09-2010 22-07-2013 06-06-2013 16-03-2013 02-09-2012 30-06-2011 07-02-2009

Empire Optimum Ewald Houblon Dandi Germinal Fetiche Fetiche Fakir Dafydd

K. De Fauw, Tielt P. Decroos, Stavele L. Lameire, Dentergem C. Moenaert, Bovekerke L. David, Tielt I. Brouckaert, Ruddervoorde R. Monbaliu, Jabbeke R. Monbaliu, Jabbeke bvba de Mahoney, Pittem I. Brouckaert, Ruddervoorde L. Goddeeris, Beerst R. Monbaliu, Jabbeke

Nelson Manitou Adam Adajio Leonardo Kilowatt Machinal Argan Adajio Gaius

Imagination v Willecomme (v. Leonardo), kampioene jonge vaarzen

Gantoise de Mahoney (v. Adajio), kampioene gekalfde vaarzen

Tabel 1 – Rubriekwinnaars keuring Wulpen (kampioenen vetgedrukt)

categorie

Nicolon de Bomal (v. Adajio), kampioen oude stieren

Juliette vd Sĳsloberg (v. Gaius), kampioene koeien

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Wulpen.indd 13

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 12:51

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Evert Hogenes: ‘Een koe waar ik fĳn mee werk, mag best wat minder wegen aan de slachthaak’

Evert Hogenes Limousinfokker Evert Hogenes is heel actief in vleesveebesturen. Als kleine fokker met twaalf dieren heeft hĳ voldoende tĳd voor vergaderingen. Ras: Aantal dieren: Aantal kalvingen: Exterieurscore:

Vooral selecteren op karakter Noordbeemster

limousin 12 4à5 86,6 gemiddeld

‘K

ĳk, daar ligt hĳ.’ Evert Hogenes (70) wĳst trots naar zĳn limousinstier Flocon in het weiland. Hĳ is niet alleen trots omdat het een mooi en lang dier is, maar ook omdat hĳ zo mak is. Wanneer de bezoekers wat dichterbĳ komen, staat de excellente Flocon op, dan wordt zĳn lengte ook goed zichtbaar. Hĳ loopt even richting het bezoek, ziet dat het goed volk is en draait zich dan om, om rustig te gaan grazen met zĳn kudde. Voor Hogenes is karakter, makheid, het

Evert Hogenes heeft zĳn limousinveestapel afgebouwd tot twaalf dieren. Hĳ blĳft een echte fokker die altĳd de beste stier wil. Bĳ het selecteren let hĳ vooral op het karakter van zĳn dieren. Daarnaast zĳn natuurlĳk type en slachtgewicht belangrĳke criteria. tekst Ivonne Stienezen

belangrĳkste criterium van zĳn veestapel. ‘Als ik tien jaar met plezier met een koe werk, mag ze aan het eind best vĳftig kilogram minder wegen’, zo is de filosofie van de Noordbeemster vleesveehouder. Dat betekent zeker niet dat hĳ lichte koeien fokt, het gemiddelde van de laatste drie slachtingen bedroeg 503 kilogram geslacht gewicht. ‘Koeien die niet mak zĳn, dus met een slecht karakter, gaan bĳ mĳ direct weg’, legt hĳ verder uit. ‘En daar scheep ik een

ander ook niet mee op, die gaan direct naar de slacht.’

Veel bestuursfuncties Hogenes houdt al bĳna veertig jaar limousins. Daarvoor was hĳ melkveehouder, maar de combinatie met de teelt van tulpenbollen was te intensief. Vandaar de overstap van melkvee naar vleesvee. Sinds een jaar of zeven is de veestapel ingekrompen van ongeveer zestig naar twaalf dieren. Een groot deel van het

De zestien jaar oude Orpa is de stammoeder van de kudde

VVEEEETTEEEELLTTVVLLEEEESS AOUKGTUOSBTEURS 22000194

VV08_BedrijfHogenes.indd 14

21-08-14 12:52

land is verkocht en de twaalf dieren passen mooi op de overgebleven drieënhalve hectare. Maar Hogenes is niet gepensioneerd, naast vleesveehouder is hĳ nog steeds freelance schade-expert (registertaxateur), waarvoor hĳ het hele land doorreist. Ook besteedt hĳ de nodige tĳd aan bestuursfuncties op het gebied van vleesvee. Zo is hĳ vicevoorzitter van het limousinstamboek, voorzitter van de fokkerĳcommissie, bestuurslid van de Vleesveefederatie en bestuurslid van het Centraal Vleesvee Opfokstation (COT) en hĳ is actief in het organiseren van keuringen, zowel voor het eigen stamboek als voor de NVM. ‘Dat is het voordeel van een kleine veestapel, dan heb je de tĳd voor dat soort zaken.’

Lanaudstier Flocon (v. Cacao, mv. Loriot) is opgefokt in het Franse opfokstation Lanaud, hĳ is ingeschreven met 91 punten. Maar Flocon is niet de enige trots van Hogenes en zĳn vrouw Tiny (68), ook de vrouwelĳke dieren zĳn hun oogappeltjes. ‘We hebben sinds 36 jaar geen vrouwelĳk vee meer aangekocht’, vertelt Tiny. ‘De huidige veestapel heeft gemiddeld 86,6 punten’, vult Evert aan. Alle dieren stammen direct of indirect af van Orpa (v. Huissier). Deze zestien jaar oude, eigenzinnige stammoeder is nog steeds de baas van het koppel. Haar kalf van Flocon is al haar veertiende kalf. ‘We hebben altĳd geprobeerd om goede stieren te kopen, grote en lange dieren, met een goed karakter.’ Hogenes maakt daar ook echt werk van. ‘Ik begin altĳd op tĳd te zoeken naar een nieuwe stier, door veel te kĳken en te luisteren. Ik bezoek daarvoor bedrĳven en keuringen en probeer afstammelingen te bekĳken.’ Van Flocon, die nu drieënhalf jaar oud is, heeft Hogenes vooraf geen afstammelingen gezien, maar de opfok in Lanaud gaf hem voldoende vertrouwen om de koop toch te sluiten. ‘Er wordt daar zo streng geselecteerd, daar komen alleen de beste dieren doorheen. Dit is inmiddels onze vierde Lanaudstier; over allemaal waren we heel tevreden. Bovendien kun je ze naderhand weer goed verkopen.’ Ook voor Flocon, die Nederlandse jeugdkampioen was in 2012, is nu al interesse.

Genoeg melk Hogenes houdt van grote, lange dieren. ‘Ik wil koeien die gemakkelĳk kalven en die voldoende melk produceren. Een kalf dat voldoende melk krĳgt, groeit het snelst.’ Hogenes heeft eerder proble-

De excellente Flocon (v. Cacao) is opgefokt in Lanaud

men met koeien die te veel melk geven dan met koeien die te weinig melk geven. ‘Orpa moest ik afgelopen voorjaar uit het land halen om te melken. Ze gaf zoveel melk dat het kalf twee spenen liet hangen. Om te voorkomen dat die kwartieren op zouden drogen, heb ik haar een paar keer gemolken.’ Ook dat is geen probleem met de makke koeien van Hogenes. ‘Je moet toch selecteren’, legt hĳ uit. ‘Dan doe ik het liefst een koe weg die niet mak genoeg is.’ Hogenes laat zelf twee keer per jaar een koe slachten voor verkoop aan huis. ‘Maar dat is heel kleinschalig hoor. Dat vlees verkopen we aan familie en mensen die hun caravan hier in de schuur stallen.’ Voor de stiertjes vindt Hogenes altĳd vlot een nieuwe eigenaar, die gaan doorgaans weg voor de fokkerĳ.

Keuringssucces Het grootste keuringssucces dat Hogenes heeft behaald, was met Rispa (v. Ismaël). Die koe is jeugdkampioene geworden en twee keer reservekampioene. ‘Maar ze was geen goede fokkoe’, stelt Hogenes. ‘Haar kalveren waren gewoon niet goed genoeg.’ Hogenes fokte Rispa uit een van de minste koeien die hĳ ooit heeft gekocht. ‘We kochten een groepje van vĳf dieren en moesten die koe er ook bĳ nemen. Haar dochter was dus een positieve uitschieter, maar daarna hield het qua fokkerĳ weer op.’

Aan keuringen doet Hogenes nu niet meer mee. ‘We hebben het zeventien jaar lang met veel plezier gedaan, maar het kost wel veel tĳd. Onze dochters hielpen altĳd mee, maar dat willen ze niet meer. Bovendien wil ik als voorzitter van de fokkerĳcommissie elke zweem van partĳdigheid voorkomen.’

Zware zeeklei De huidige veestapel gaat vanaf half maart overdag naar buiten, in een klein hoekje van het weiland. ‘Als we dan de eerste snede hebben geoogst in ronde balen, zo grof en zo droog mogelĳk, gaan de koeien dag en nacht naar buiten.’ In de winter vreten de dieren die balen, aangevuld met eenzelfde hoeveelheid graszaadhooi van Engels raaigras. ‘Omdat we hier in de Beemsterpolder op zware zeeklei zitten, voeren we amper mineralen bĳ’, legt Hogenes uit. ‘De kalveren krĳgen zomer en winter onbeperkt krachtvoer.’ De twee pinken van zestien maanden voert Hogenes dagelĳks een plaat koek. Ze lopen apart omdat hĳ ze eerst verder uit wil laten groeien voordat Flocon ze dekt. De koek is vooral om ze mak te maken. ‘Je moet zorgen voor een goede band met je dieren, dagelĳks contact is heel belangrĳk.’ Ook de kleinkinderen geven graag koek. ‘Ik leer ze om te blĳven staan als de pinken op ze afkomen. Zo zĳn de kinderen niet bang en worden de pinken mak.’ l

VVEEEETTEEEELLTTVVLLEEEESS AOUKGTUOSBTEURS 22000194

VV08_BedrijfHogenes.indd 15

21-08-14 12:52

K E U R I N G

Gagnante de la Haie Madame super kampioene Libramont 2014

Bekkenbreedte en scherpte vleeslĳnen bepalend De zevenkoppige jury koos tĳdens de nationale keuring te Libramont resoluut voor het breedste bekken in combinatie met de scherpste vleeslĳnen in de broekbespiering. Het leverde de Vlaamse delegatie twee van de vier kampioenstitels op. Germinaldochter Gagnante de la Haie Madame veroverde de titel van algemeen kampioen 2014. Verder was de 26e editie een geweldige vitrine voor het fokbedrĳf ‘Les Amandiers’ dat vĳfmaal rubriekswinst binnenrĳfde. tekst Guy Nantier

foto-impressie www. Veeteeltvlees.nl/foto of www. Veeteeltvlees.be/foto

og nooit was de belangstelling voor deelname aan de nationale keuring te Libramont die aan haar 26e editie toe was, zo groot. Maar liefst 235 dieren waren aangemeld door 111 fokkers waaronder 21 fokkers uit Vlaanderen.

Les Amandiers sterk De sterk bezette rubrieken zorgden voor de oplevering van meerdere kabinetstukjes tĳdens de dag.

Met tweemaal winst in de eerste twee rubrieken jonge vaarzen liep het fokbedrĳf Les Amandiers van Gerard Bonduel en Melanie Broers uit Mouland zich direct in de kĳker. De eerste maal was er geen maat op Exotiek van de Breehoeve (v. Prospère) vanwege haar fraaie hoogte, de lengte, de breedte in het bekken en de mooie vleesexpressie in de broek. Exotiek werd gefokt door Gert De Coninck uit Wolvertem maar is nu in mede-eigendom van

Les Amandiers. De wél eigengefokte Emma des Amandiers (v. Grommit) deed niet onder voor haar stalgenote en eiste met gemak de overwinning op in de tweede rubriek vaarzen. Een ander fokproduct van het bedrĳf, maar deze maal in eigendom van Ludo Robberechts uit het Vlaamse Perk, Dubai des Amandiers (v. Noceur), volgde in hetzelfde spoor. Drie overwinningen op zes rubrieken waren echter onvoldoende om eindwinst

Voor de nationale keuring te Libramont waren 235 dieren aangemeld door 111 fokkers

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Libramont.indd 16

AUGUSTUS

201 4

21-08-14 12:54

Zwartje van het Negenbonder (v. Adajio) dikte haar al ruime palmares verder aan met een nationale titel

Casper van het Perenhof (v. Sheriff) maakte een einde aan een aloude gewoonte bĳ de stieren

binnen te halen. De kampioenstitel ging unaniem naar Ombrella du Haut d’Arquennes van Gery Van Isacker uit Arquennes. De Attributdochter imponeerde vanwege haar harmonie in lichaamsbouw, vanwege het breedste bekken van alle finalisten en vanwege de scherpe, uitbundige vleespartĳen in de broek. Dat alles gestoeld op sterk en correct beenwerk. Ook Roger Monbaliu uit Jabbeke was dicht bĳ eindwinst met rubriekswinnares Hannelore van de Stokerĳ (v. Argan). De zeer grote, sterk gebouwde en zware Argandochter kon de jury echter niet bekoren.

Les Amandiers, deel 2 In de finale bĳ de oudere vaarzen tekende het fokbedrĳf Les Amandiers alweer present, zĳ het met aangekochte dieren. Voor de complete en goed in de benen verkerende Datcha de Centfontaine (v. Benhur) was het een fluitje van een cent om

rubriekswinnares te worden. De op 1b geplaatste Persane de Roupage (v. Adajio) van Philippe Collignon uit Ortho was in hoogtemaat letterlĳk een maatje te klein voor Datcha. Het tweede ĳzer in het vuur van het echtpaar Bonduel-Broers was Cachemire de Somme. De Liberaldochter showde de breedste en rondste achterhand van alle finalisten. Maar er was ook die andere finaliste, Zwartje van het Negenbonder (v. Adajio). De parel uit de fokstal van de familie Lenaers-Ruben en Wouter Matthĳs uit Vliermaal stond er heel beeldig bĳ met 845 kilogram voor een hoogtemaat van 136 cm of plus 10 cm, met een volle rug en gevulde achterhand, scherp en blinkend in de zomerse zon en met droog en correct geplaatst beenwerk. Cachmire kreeg drie voorkeurstemmen, Zwartje vier voorkeurstemmen. Bĳ de toekenning van eindwinst bĳ de koeien was de jury eveneens verdeeld

tussen Flora van de Pannemeers (v. Adajio) en Gagnante de la Haie Madame (v. Germinal). De Adajiopupil van José Ally-Dufour uit Ruiselede stapte vlot door de ring en showde maat en een mooi cilindrisch vleestype voorzien van een diep gebilde achterhand. Tĳdens de rubriekskeuring werd Flora meteen op plek één geplaatst en gaf deze nooit meer af.

Imponerende achterhand Gagnante van Jean-Marc en Guy Perin uit Grandhan had daarentegen wel meer moeite gehad voor rubriekswinst. De Germinaldocher stond aanvankelĳk op 1b na Lavande de l’Allemoine (v. Germinal) van Daniel en Jean-Francois Lejeune uit Opont. Na tussenkomst van de scherprechter werden de rollen omgekeerd vanwege een fĳnere huid en meer scherpte in de vleesaflĳning van de achterhandspieren. De lichte overkoting in het achterbeenwerk van Gagnante en de

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Libramont.indd 17

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 12:54

K E U R I N G

vlottere stap en iets bredere voorhand van Lavande deden er even niet toe. Het dient gezegd: de achterhand van de Gagnante is werkelĳk imponerend, zowel in zĳ- als achteraanzicht. In de finale kreeg Gagnante vier stemmen achter zich, Flora diende vrede te nemen met drie stemmen.

‘t kan verkeren

Gagnante de la Haie Madame (v. Germinal), kampioene bĳ de koeien en algemeen kampioen

Ook de titel van kampioen bĳ de stieren werd in verdeeldheid toegekend. Casper van Perenhof (v. Sheriff) van Louis Deweerdt uit Onze-Lieve-Vrouw Waver stond als jongste in de finale tegenover onder andere de oudste finalist, Nickel des Alleines (v. Occupant) van Luc en Dany Collard uit Auby-sur-Semois. De achttien maanden oude Casper had vlot zĳn rubriek gewonnen. De jonge stier bezit goede benen, een correcte hoogtemaat, veel breedte en veel vlees. Zĳn directe opponent Nickel bezit eveneens goede benen, een correcte hoogtemaat, veel breedte en veel vlees, maar is wel wat kort van stuk. Anderzĳds telt Nickel reeds 52 lentes wat veelal een belangrĳk voordeel is bĳ de toekenning van eindwinst bĳ stieren. Maar ’t kan verkeren, zei ooit de dichter Bredero. Zo ook te Libramont. Tegen de aloude verwachting in werd Casper met vier stemmen tegen drie voor Nickel, aangeduid als kampioen. De 26e editie werd afgesloten met de toekenning van een algemeen kampioen. Die titel sleepte de familie Perin in de wacht met Gagnante. l

Eindwinst voor Ombrella du Haut d’Arquennes (v. Attribut) bĳ de jonge vaarzen Tabel 1 – Rubriekwinnaars nationale keuring witblauw 2014 (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam dier

stieren

Casper van Perenhof Homeros Fantassin de la Coulbrie Davidson de la Ferme C. Nickel des Alleines jonge vaarzen Exotiek v.d. Breehoeve Emma des Amandiers Heroine du Tordoir Ombrella du Haut Arquenne Dubai des Amandiers Hannelore v.d. Stokerij oudere vaarzen Datcha de Centfontaine Zwartje v.h. Negenbonder Cachemire de Somme Leanne de Waleffes Onction de Fooz koeien Flora v.d. Pannemeers Cyanelle de Charlevaux Ximenia du Fond de Bois Gagnante de la Haie Madame Feodale de Maffe

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Libramont.indd 18

AUGUSTUS

geb.datum

vader

m.vader

10-01-2013 13-11-2012 04-06-2012 01-07-2011 20-03-2010 01-06-2013 18-04-2013 19-02-2013 30-01-2013 21-11-2012 02-09-2012 11-04-2012 04-12-2011 24-10-2011 31-05-2011 12-02-2011 25-07-2010 10-04-2010 01-09-2009 11-05-2008 15-06-2006

Sheriff Ferrero Juventus Imperial Occupant Prospère Grommit Attribut Attribut Noceur Argan Benhur Adajio Liberal Imperial Heroique Adajio Heroique Magistrat Germinal Lasso

Germinal Davidson Empire Homogene Radar VT Emigre orme Franco Coucou Panache Fetiche Monarque Harisson Lasso Notez Le Germinal Eternel Germinal Lasso Radar VT Artaban

gewicht hoogtemaat eigenaar, woonplaats 716 692 903 1124 1131 503 544 518 519 638 722 689 845 746 739 822 905 869 871 968 961

128 129 137 147 145 119 125 124 119 126 130 128 136 130 133 135 138 135 140 138 136

Perenhof bvba, OLV Waver M. Laruelle, Faimes D. Caty, Soignies Demaret en Vanderbecq D. en L. Collard, Aubry-sur-Semois Les Amandiers en Deconinck Les Amandiers en Deconinck D. Lecas, Wiers G. van Isacker, Arquennes L. Robberechts, Perk R. Monbaliu, Jabbeke Les Amandiers en Ma-houx nv Lenaers-Ruben en W. Matthijs Les Amandiers, Mouland M. Laruelle, Faimes Coheur, Denommerenge en Lallemand J. Ally-Dufour, Ruiselede M. Denommerenge, Crisnée Montfort en Romedenne G. en J. M. Perin, Grandhan Renard en Ramelot

2014

21-08-14 13:05

U I T

D E

D I E R E N A RT S P R A K T I J K J O H N

C A M P E

Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven John Campe, Piet De Meuter en René Bemers maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Kalf sterft aan de gevolgen van de huidmadenziekte

Maden in de huid V

orige week werd ik gecontacteerd door een veehouder voor een ziek kalf. Het ging om een zoogkalf dat futloos was geworden in de weide. Bĳ aankomst op het bedrĳf begon ik met een algemene inspectie van het jonge dier. Tĳdens het nemen van de temperatuur konden er tientallen maden waargenomen worden rond de staartbasis. Bĳ het uithalen van de thermometer kwamen er eveneens vele tientallen maden uit het rectum. Tegelĳkertĳd kon ik een waterige diarree waarnemen bĳ het kalf. Het kalf had een verhoogde temperatuur en vertoonde ook een verhoogde ademhaling. Het jonge dier was futloos, kon wel nog recht gaan staan, maar ging vrĳ vlug weer liggen. Als gevolg van de jeuk rondom de staartbasis en in het rectum was het kalfje zeer ongeduldig met de staart. Het jonge rund had duidelĳk last van de huidmaden. Onmiddellĳk werd er een antiparasitaire oplossing gemaakt om het kalf er vervolgens mee te behandelen. Het dier kreeg daarbĳ ook een ontwormingsmiddel toegediend. Samen met een pĳnstiller en een antibioticum gaf ik het kalf tot slot nog een infuus. Helaas was het kalf tegen de volgende dag toch gestorven. Ik besloot het kalf nog even nader te onderzoeken. Bĳ sectie kon worden waargenomen dat het hele rectum ‘kapot’ was gevreten door de maden. Het ging hier om een duidelĳk geval van myiasis of de huidmadenziekte.

De encyclopedie Myiasis Myiasis of de huidmadenziekte komt bĳ verschillende diersoorten voor. De besmetting bĳ dieren wordt veroorzaakt door bromvliegen. De zogenaamd ‘vleesetende’ vliegen worden aangetrokken door de amoniakgeur van mest, urine of wonden. Een onverzorgde vacht en een bevuilde achterhand, bĳvoorbeeld als gevolg van diarree, zĳn ideale plaatsen

voor de vliegen om hun eitjes te deponeren. Een volwassen vlieg kan tot honderd eitjes per dag leggen in de geïrriteerde wond. Uit deze eitjes kunnen onder zomerse omstandigheden al na één dag maden komen. Enkele dagen later en na enkele keren te zĳn verveld, beginnen ze hun gastheer ‘op te vreten’. De larven boren zich onder de huid en zetten het onderhuidse weefsel aan tot rotten zodat ze de opgeloste voedingsbestanddelen kunnen opnemen. De cyclus van eitje tot volwassen vlieg kan onder gunstige omstandigheden al in elf dagen rond zĳn. Het dier komt in een toxemie als gevolg van de toxinen die vrĳkomen bĳ deze necrose. Wanneer er niet tĳdig ingegrepen wordt, sterft het dier.

V E E T E E LT V L E E S

VV08_DAP.indd 19

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 13:07

K E U R I N G

Blondes, piemontesen en roodbonten schitteren op vleesveeskeuring

Zonnig Enter De vleesveetentoonstelling op donderdag 31 juli in Enter was een prachtige mix van fraaie koeien en stieren, veel belangstelling langs de ring en heerlĳk zonnig weer. De krappe bezetting in sommige rubrieken mocht de pret niet drukken: de kampioenen waren van landelĳk topniveau. tekst Alice Booij

Blonde d’Aquitaine Kampioenen van top Europees niveau

Heuvelland Garcon, Ilusion du Moulin, BAC Galon, Glace en Ilse-H

ĳnheid en rastype, dat is waar de Deense juryleden Bert Groen en

Torben Andersen naar op zoek waren tĳdens de blonde d’Aquitainekeuring.

Tabel 1 – Rubriekswinnaars blonde d’Aquitaine (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam

geb.dat.

vader

eigenaar, woonplaats

vrouwelijk

Ilse-H Irielle du Moulin Isine Irene Henrieke Honeur de Colonia Hella du Moulin Glace Floralie Elize du Moulin Geneve Illusion du Moulin Pion Iron-Man Imposant Ibis Heuvelland IcDn Hercules de Colonia Heuvelland Halifax BAC Galon Heuvelland Garcon

19-12-2013 28-11-2013 31-07-2013 10-07-2013 05-12-2012 21-09-2012 03-02-2012 29-10-2011 08-09-2010 19-07-2009 17-04-2011 26-12-2013 01-11-2013 03-09-2013 10-04-2013 02-02-2013 20-09-2012 15-06-2012 08-11-2011 10-02-2011

Titan Arlequin Buffalo Oulou Aaron Extra Berlioz Cauet Roz Atlas Chalet Bolero Ronald Scout Titan Barbes Chamaco Brasier Orion Theodule Chamaco

J. Hoogezand, Wierden J. Spekenbrink, Hoge Hexel E. en M. Neerincx-Hendriks, Elst J. Slot, Haule C. Van Mierlo, Bergeyk J. Busch, Haaksbergen J. Spekenbrink, Hoge Hexel F. Van Dijk-Hendriks, Voorst H. Stegeman, Laren J. Spekenbrink, Hoge Hexel Boerlanderij, Echten J. Spekenbrink, Hoge Hexel G. Jouwsma, Dedemsvaart E. en M Neerincx-Hendriks, Elst F. van Dijk-Hendriks, Voorst Het Ven Vof en Cv Mierlo, Bergeijk J. Busch, Haaksbergen P. van Zijl, Odyk H. Stegeman, Laren A. Brink, Klarenbeek E. en M. Neerincx-Hendriks, Elst

mannelijk

bedrijfsgroep

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Enter.indd 20

AUGUSTUS

Op de vraag welk dier het meeste indruk heeft gemaakt, antwoordt Groen: ‘Geneve, de Bolerodochter uit de stal van Dennis Boerland uit Echten.’ Elegant, met een zeer goed bekken en een fraaie kleur overtuigde ze als kampioene bĳ de vrouwelĳke dieren ouder dan drie jaar. Nog indrukwekkender was de combinatie met haar Dizierkalf Jackpot. De reservetitel ging naar Elize du Moulin van Hans Spekenbrink. Spekenbrink grossierde deze dag in reservetitels. Bĳ de vrouwelĳke dieren tot één jaar werd Irielle du Moulin (v. Arlequin) tweede achter de llse-H van Bert Hoogezand uit Wierden. Ilse was ook één van de favorieten van de jury die de Titandochter roemde om haar formaat, rastype, kleur en met wat fĳner bot dan haar secondante. Ze werd ook nog gehuldigd met de titel miss toekomst. Bĳ de vrouwelĳke dieren van één tot drie jaar was het Glace (v. Cauet Roz) van Fredie van Dĳk uit Voorst die in haar kruispartĳ beter scoorde dan Berliozdochter Hella du Moulin van Spekenbrink. Bĳ de stieren had Spekenbrink met Ronaldzoon Ilusion du Moulin meer lengte dan zĳn concurrenten en combineerde dat met een fraaie kleur en veel fĳnheid. Hĳ werd kampioen bĳ de jongste categorie stieren en mister toekomst. De middenklasse stieren was heel sterk bezet, waarbĳ BAC Galon uiteindelĳk aan het langste eind trok. De zoon van Theodule van Henk Stegeman uit Laren had net iets meer lengte dan de zeer grote, maar ook harmonieuze Ibis (v. Barbes) van Van Dĳk. Bertus Brink uit Klarenbeek kwam met Heuvelland Garcon als enige in de ring bĳ de oudste categorie stieren en werd vanzelfsprekend kampioen.

2014

21-08-14 13:17

Piemontese Mooie verdeling van de titels

et een steeds krapper wordend aantal inzendingen lĳkt de piemontesekeuring de kritieke grens te bereiken. In rubrieken met één of twee dieren is er amper sprake van strĳd. Toch zagen juryleden Job Vlastuin en Henk Hengsteboer prachtige kampioenen, zoals Norma 34, een bĳschrĳver uit de stal van Antonie van Gelder uit Hoge Hexel. Een pink met fraaie belĳning en sterke bespiering. Ze werd miss toekomst en

kampioene bĳ de vrouwelĳke dieren van één tot drie jaar. Reserve werd – net als vorig jaar – Marian 11 (v. Orlando) van Henk Nĳhof uit Holten. Ad van Vught uit Oisterwĳk behaalde het kampioenschap bĳ de vrouwelĳke dieren jonger dan één jaar met Magretha (v. Quarto). Bĳ de vrouwelĳke dieren ouder dan drie jaar moest Van Vught het met de bĳna elf jaar oude en zeer goed bewaarde Billydochter Marĳke echter af-

Tabel 2 – Rubriekswinnaars piemontese (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam

vrouwelijk

Ziva 2 17-04-2014 Ippo Magretha 13-02-2014 Quarto Norma 34 22-03-2013 Yannick Marian 11 10-02-2012 Orlando Ziva 01-03-2011 Natale Marijke 20-09-2003 Billy Ziva (v. Natale) en haar kalf Ziva 2 (v. Ippo) Remano 21-03-2014 Ombre Frits 12-01-2014 Orso

zoogstellen mannelijk

geb.dat.

vader

De vrouwelĳke piemontesekampioenen: Magretha, Norma 34 en Ziva

eigenaar, woonplaats J. van der Heijden, Dedemsvaart A. van Vught, Oisterwijk A. van Gelder, Hoge Hexel J. Nijhof, Holten J. van der Heijden, Dedemsvaart A. Van Vught, Oisterwijk J. van der Heijden, Dedemsvaart J. van der Heijden, Dedemsvaart C. Broers, Oisterwijk

leggen tegen de machtige, in werkpak geshowde Ziva (v. Natale) van Jo van der Heĳden uit Dedemsvaart. Ziva won met haar Ippokalf Ziva 2 ook de rubriek met zoogstellen Bĳ de stieren won Van der Heĳden opnieuw met de zeer fĳne en ontwikkelde Remano (v. Ombre). Orsozoon Frits van Cees Broers won de titel mister toekomst.

Verbeterd roodbonten De dag van Top Job

en uitgesproken bespiering heeft hĳ niet, maar wel mooie rondingen in de achterhand, een heel jeugdige en fraaie rastypische uitstraling en glasharde benen. Het is de beschrĳving van Jacqueline’s Top Job, de vierjarige stier uit de stal van Johan van der Ven uit Wĳk Aalburg. Top Job werd mannelĳk kampioen, kreeg de hoogste eer bĳ de stiergroepen met afstammelingen en zag dochter Ingrid, ook uit de stal van Van der Ven, de reservetitel miss toekomst binnenslepen. De Jopzoon is via

De kampioenen verbeterd roodbont (v.l.n.r.): Top Jan v.d. Jacobushoeve, Jack van Halfweg, Django van Halfweg, JacquelineTop Job, Jacelien 25 Az, Ingrid (v. Topjob) en Roellien

KI Samen beschikbaar, maar verdient aandachtig gebruik omdat hĳ mogelĳk drager is van de Bulldog-factor. De stier op de reserveplaats en mister toekomst werd Nico van de Oude Smitse (v. Patamon) van Roel de Smit uit Amstelveen. Ook bĳ de oudste vrouwelĳke rubriek won een echte rasvertegenwoordigster: Jacelien 25 Az van Bert van Abeelen-

Zoontjes uit Drost. Deze zevenjarige Jochemdochter stond er ‘buitengewoon goed’ bĳ. Klaas Tigchelaar uit Wirdum kon met Tomdochter Roellien de titel miss toekomst mee naar huis nemen. Grootinzender Theo Veerman uit Zuidoostbeemster won de zoogstellen, de bedrĳfsgroepen mannelĳk en vrouwelĳk en de beste koe met afstammelingen.

Tabel 3 – Rubriekswinnaars verbeterd roodbonten (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam

geb.dat.

vader

vrouwelijk Jacqueline van Halfweg 18-04-2014 Rambo Roellien 11-03-2014 Tom Ingrid 18 28-05-2013 Topjob Roel van de Oude Smitse 15-11-2011 Tom Marije 15-03-2011 Romeo Jacelien 25 Az 20-03-2007 Jochem zoogstellen Nora v. Halfweg (v. Ekimos) met kalf Jacqueline (v. Rambo) mannelijk Top Jan v.d. Jacobushoeve 21-05-2014 Jan Jack van Halfweg 08-04-2014 Rambo Nico v.d. Oude Smitse 02-09-2013 Patamon Django van Halfweg 20-05-2013 Ekimos Jacqueline’s Top Job 26-08-2010 Jop

eigenaar, woonplaats T. Veerman, Zuidoostbeemster K. Tigchelaar, Wirdum J. van der Ven, Wijk en Aanlburg R. de Smit, Amstelveen K. Tigchelaar, Wirdum mts. Van Abeelen-Zoontjes, Dorst T. Veerman, Zuidoostbeemster mts. Van Abeelen- Zoontjes, Dorst T. Veerman, Zuidoostbeemster N. v.d. Schaft, Aalsmeer T. Veerman, Zuidoostbeemster J. van der Ven, Wijk en Aalburg

Afstammelingen van één stier: Jaqueline’s Topjob Az, J. van der Ven, Wijk en Aalburg Bedrijfsgroepen mannelijk, vrouwelijk en koe met afstammelingen: T. Veerman, Zuidoostbeemster

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Enter.indd 21

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 13:17

S E R I E

V E R S C H I L L E N

B I N N E N

D E

E U

B W B - A D V I E S C O M M I S S I E

Eind november 2013 werd de rascommissie Belgisch witblauw binnen VRV ofﬁcieel geïnstalleerd. In deze serie stellen we de zes commissieleden voor die het Vlaamse witblauwstamboek adviseren in de opdrachten. Deel 1: Deel 2: Deel 3: Deel 4: Deel 5: Deel 6:

Kristof De Fauw (editie maart) Lieven Lameire (editie april) Marc Raemdonck (editie mei) Frank Steukers (editie juni) Georges Van Laere (editie juli) Bart Willems (editie augustus)

Bart Willems wil met financiële ondersteuning het ambacht van fokker niet teloor laten gaan

Erkenning zoeken Voor Bart Willems is raszuivere fokkerĳ een andere tak van sport dan vlees produceren. Fokbedrĳven leggen de basis voor vee-

e fokkerĳgeschiedenis van ‘de Bremberghoeve’ uit Sint-Joris-Winge levert huidig bedrĳfseigenaar Bart Willems enige notoriëteit op. Van de zes commissieleden die het Vlaamse witblauwstamboek adviseren, is hĳ de enige waarvan het bedrĳf tot de ‘historische wieg’ van het Belgisch-witblauwras behoort. Op de Bremberghoeve wordt immers sinds het begin van de jaren vĳftig in vorige eeuw al aan fokkerĳ met het ras gedaan. Het bedrĳf behaalde in 1954 al een nationale kampioen te Vilvoorde met Amoureux de Haesenbergh. Meer recent in de geschiedenis behaalde de familie Willems met Diligence de Fooz de nationale titel te Brussel in 2004 en met Evangelista van de Bremberg (v. Arafat van de Bremberg) het Vlaams kampioenschap tĳdens Agriflanders 2013. ‘Ondanks het kleine aantal fokdieren hebben we in de laatste vĳftien jaar met vĳfentwintig verschillende dieren meer dan vĳftig provinciale en regionale titels behaald.’ Aan de ki-centra leverde het bedrĳf verschillende stieren waaronder Praga Khan (v. Adajio) en heel recent Halifax (v. Lasso). Beide stieren voeren terug op dochters van de eigen gefokte stier Wellington van de Bremberg (v. Osborne). ‘Wellington ligt met onder andere de vrouwelĳke nazaten Davidoff en Banan-

verbetering op de vleesveebedrĳven. Daar moet voor de VlaamsBrabander wat tegenover staan. Dat is nu niet het geval. tekst Guy Nantier

arama van de Bremberg aan de basis van een heel succesrĳke nafok,’ geeft Bart Willems aan, ‘maar Halifax is in mĳn ogen het beste dier dat wĳ ooit gefokt hebben in mannelĳke lĳn.’

Spoeling wordt dun Bart Willems (41) is de vierde generatie die op het bedrĳf aan zet is. Hĳ heeft het niet zo begrepen op computers en cĳfers, tenminste als het over fokkerĳ gaat. ‘De witblauwfokkerĳ is niet alleen mét en ín cĳfers te vatten. Zeker, cĳfers moeten er zĳn voor de vleesveehouders, de vleesproducenten zeg maar. Maar fokkerĳ is een andere tak van sport. Fokkerĳ is het samenbrengen van de beste genen. Daarvoor heb je creativiteit nodig op basis van inzicht in koefamilies. Die creativiteit mist een computer. Die kan alleen maar snel en repetitief rekenen.’ De fokker geeft terzĳde aan dat op het bedrĳf het stieradviesprogramma van CRV louter ter informatie wordt gebruikt. ‘Gewoon om te vergelĳken. Maar ik heb hier nog nooit of te nimmer een

De Bremberghoeve behaalde al in 1954 een nationale kampioen

paring gemaakt of niet gemaakt op basis van het advies. Als een paring uitgedacht wordt, gebruik ik mĳn vader als sparringspartner. Die is mĳn computer.’ Op de Bremberghoeve schuwen ze ‘een beetje’ inteelt niet. ‘Vroeger gingen we daar veel verder in om bepaalde eigenschappen vast te leggen. Vandaag de dag zĳn we daar voorzichtiger in geworden vanwege de zeven, nu acht, genetische defecten.’ Niettemin pleit Bart Willems voor volledige transparantie als het over publicatie gaat van deze genetische mutaties. ‘Alleen is er ook een andere kant van de medaille. Dat moet iedereen die niet registreert, beseffen. De spoeling naar een vererver “vrĳ van zonden” wordt dermate dun dat we het risico lopen dat het kind met het badwater wordt weggegooid. En dat kan toch niet de bedoeling zĳn in het beste vleesras ter wereld.’ De missie van Bart Willems en zĳn engagement in de commissie is glashelder: fokkers krĳgen niet de erkenning die ze verdienen en dat moet gekeerd worden.

Halifax is een kleinzoon van de eigengefokte Wellington

VVEEEETTEEEELLTTVVLLEEEESS AOUKGTUOSBTEURS 22000194

VV08_BWBCommissieWillems.indd 22

21-08-14 13:18

D E E L

St. Joris Winge

6 :

Leeftĳd: Activiteiten: Bedrĳfsareaal: BWB-fokkerĳ sinds: Aantal kalvingen: Fokdoel: favoriete koe:

B A RT

W I L L E M S

41 fokkerĳ en vleesgroothandel 22 ha (mais, graan en weiland) 1954 30 gezonde en maximaal bespierde dieren Davidoff van de Bremberg (v. Wellington)

‘Witblauwfokkerĳ is nooit alleen mét én in cĳfers te vatten’ ‘Door deze miskenning dreigt het ambacht van fokker verloren te gaan’, zegt hĳ overtuigd. ‘Nochtans leggen wĳ fokkers de basis van onder andere ki-verervers en dekstieren die in een later stadium veeverbetering op de bedrĳven mogelĳk maken. Zelfs indien in de toekomst in het labo embryo’s aangemaakt kunnen worden op basis van dna-profielen, men zal altĳd beroep moeten doen op de beste koeien en stieren uit de fokbedrĳven.‘

Behoud keuringen prioritair En om de basis te kunnen leggen is een betrouwbare vergelĳking van het fokmateriaal via keuringen een absolute noodzaak, vindt Willems. ‘Het handhaven ervan is voor mĳ een topprioriteit, inclusief het zoeken naar een financiële ondersteuning voor de deelnemers. Ik roep maar wat: een kleine bĳdrage bĳvoorbeeld van elke veehouder voor elk geboren kalf moet toch wettelĳk te realiseren zĳn. Daar gaat geen enkel bedrĳf van omvallen toch? Of een bĳdrage voor elk rund aan de slachthaak. Voor promotiedoeleinden van Vlam lukt het wel. Iedereen vaart wel bĳ ons werk.’ Juryleden kunnen volgens Bart Willems enkel en alleen een betrouwbare klassering opmaken wanneer het jurylid zelf op regelmatige basis fokmateriaal uit de eigen fokkerĳ voorstelt. ‘En dan heb ik het nog niet over het sociale aspect van keuringen gehad. Mensen uit de sector bĳ mekaar brengen, in tĳden waar het individualisme hoogtĳ viert, is er een nobeler opdracht?’ l Evangelista, kampioene Agriflanders 2013

VVEEEETTEEEELLTTVVLLEEEESS AOUKGTUOSBTEURS 22000194

VV08_BWBCommissieWillems.indd 23

21-08-14 13:18

F O K K E R I J

Genmutatie in SNAPC4 leidt tot afsterven van de vrucht in week 3 tot week 16 van de dracht

Embryonale sterfte Het overgrote deel van de natuurlĳke mutaties in genen blĳft zonder gevolg. Maar er zĳn ook schadelĳke mutaties. Onderzoekers aan de diergeneeskundige faculteit te Luik hebben het defecte gen dat resulteert in embryonale sterfte in het witblauwras geïdentificeerd. Inteeltcontrole is een effectieve manier om het negatieve effect van deze mutatie te beperken. tekst dr. Carole Charlier (ULg)

Geschat economisch verlies door SNAPC4 Met de recente doorbraak die de Universiteit van Luik realiseerde met betrekking tot embryonale sterfte is een nieuwe stap gezet richting economische optimalisatie in de witblauwveehouderĳ. De embryonale sterfte die het defecte gen SNAPC4 veroorzaakt, treedt op tussen 3 en 16 weken van de dracht. Het economische verlies van deze niet-productieve periode bedraagt – bĳ onderhoudskosten van 2,41 euro per dag per dier – zo’n 50 euro in het beste geval (3

V E E T E E LT V L E E S

VV08_AchtsteDefectBWB.indd 24

AUGUSTUS

weken) en 270 euro in het slechtste geval (16 weken). Op een bedrĳf met 100 kalvingen resulteert dit in een ‘tĳdverlies’ bĳ 2,5 drachten. Het verliesplaatje loopt daardoor op naar 125 euro (50 x 2,5) of 675 euro (270 x 2,5). Hierin zĳn niet inbegrepen een eventuele wachtperiode op een nieuwe vruchtbare bronst na de embryonale sterfte, nieuwe inseminatiekosten of een nieuwe drachtcontrole.

et rundergenoom omvat, net als het genoom van elk ander zoogdier, ongeveer 25.000 genen die coderen voor de aanmaak van een groot aantal essentiële eiwitten met belangrĳke biologische functies. Hierbĳ kunnen we denken aan reproductie, groei, melkproductie, vleesproductie en ziekteresistentie. In elke cel van een individu zĳn er van deze genen twee kopieën naast elkaar aanwezig, één ontvangen van de vader en één ontvangen van de moeder. De chemische opbouw van deze genen is geen ‘vast’ gegeven. Er is namelĳk een volkomen natuurlĳk proces, bekend als mutagenese, dat op willekeurige plaatsen veranderingen (of mutaties) in het genetisch materiaal (of genoom) veroorzaakt. Als deze mutaties optreden in het genoom van de cellen die sperma of eicellen produceren, kunnen deze doorgegeven worden aan nakomelingen. Er wordt geschat dat elk embryo een honderdtal nieuwe mutaties (neo-mutaties) ontvangt. Het overgrote deel van deze mutaties is neutraal, dus zonder invloed op de functie van een gen. Maar algemeen wordt aangenomen dat gemiddeld één tot twee mutaties wel de werking van een gen wĳzigen. Deze nieuwe mutaties worden dan doorgegeven aan de helft van de nakomelingen van een bepaald dier, en verspreiden zich zodoende geleidelĳk in de populatie van generatie op generatie. Als een ki-stier drager is van een van deze nieuwe mutaties, zal hĳ die doorgeven aan gemiddeld 50 procent van zĳn nakomelingen. Indien deze stier bovendien intensief wordt ingezet, leidt dit tot een

201 4

21-08-14 13:18

1/2

1/2 1/2

1/2

C. 1/4

1/2

1/4

snelle verspreiding van de mutatie binnen een ras.

Mutaties met verlies aan functie Binnen de dienst Dierlĳke Genetica van de faculteit Diergeneeskunde aan de Universiteit van Luik bestuderen onderzoekers een bepaalde klasse van mutaties die de werking van de genen waarin ze zich voordoen, volledig blokkeren. Dit type mutaties worden ‘verlies van functie’mutaties genoemd. Door het ontleden van het genoom van gezonde dieren zĳn inmiddels een honderdtal van zulke mutaties geïdentificeerd. De bestudeerde dieren zĳn normaal en perfect gezond omdat deze mutaties maar één van de twee exemplaren van het gen treffen, het tweede niet-gemuteerde exemplaar van het gen (ook het back-upgen genoemd) is voldoende om een normale werking te garanderen. Daarentegen kunnen de gevolgen voor het embryo wel merkbaar zĳn als de vader en de moeder drager zĳn van een eenzelfde, gemuteerd gen. Bĳ dit type paringen krĳgt een kwart van de embryo’s twee normale kopieën van het gen, de helft van de embryo’s één normaal exemplaar en één gemuteerd exemplaar en een kwart van de embryo’s krĳgt twee gemuteerde kopieën van het gen en zĳn dus homozygoot voor de mutatie (figuur 1). Deze laatste hebben dus geen backupexemplaar meer en afhankelĳk van de biologische rol van het betrokken gen, kunnen de gevolgen sterk variëren. De meest voorkomende gevolgen zĳn eveneens schematisch weergeven in figuur 1.

Zichtbaar effect b.v. rood haarkleed

Afwĳking b.v. AP

Gezond kalf

Geval 1

Geval 2

Embryonale sterfte

Bepaalde eigenschap?

Vruchtbaarheid

- positief?

b.v. SNAPC4

- negatief?

Geval 3

Geval 4

Figuur 1 – Het kruisen van dieren met ‘verlies van functie’-mutaties A. Een stier en een koe die dezelfde mutatie dragen (zwarte bol) zĳn weergegeven. Ze hebben elk een normale kopie (witte bol) en een gemuteerde kopie (zwarte bol) van gen X en een normaal voorkomen. B. De dragerstier zal twee soorten zaadcellen produceren, gemuteerde (zwarte bol) en niet-gemuteerde (witte bol); dragerkoeien zullen twee soorten eicellen produceren, gemuteerde (zwarte bol) en niet-gemuteerde (witte bol). C. Deze kruisingen produceren drie soorten embryo’s, homozygoot wildtype (2 witte bollen), heterozygoot (een witte bol en een zwarte bol) en homozygoot gemuteerd (2 zwarte bollen); verschillende scenario’s over de gevolgen voor een homozygoot gemuteerd embryo worden getoond.

SNAPC4 Het gemuteerde gen is niet essentieel voor de overleving en de algehele gezondheid van het dier, maar de inactivering heeft toch duidelĳk zichtbare gevolgen (geval 1, figuur 1). In dit geval zĳn de nakomelingen volkomen gezond, maar hebben ze een waarneembare eigenschap. Een voorbeeld is de mutatie in het gen verantwoordelĳk voor de productie van de zwarte pigmentering van het haarkleed. De mutatie, bekend als ‘roodfactor’, is verantwoordelĳk voor een roodbont haarkleed bĳ homozygoot mutante kalveren. Een ander voorbeeld is de mu-

tatie in het myostatine-gen, gekend als ‘dikbilgen’. Homozygoot gemuteerde dieren ontwikkelen een spectaculaire spierhypertrofie. In een ander geval is het gemuteerde gen belangrĳk voor de overleving en de gezondheid van het dier. Homozygote mutanten vertonen een gebrek of erfelĳke ziekte (geval 2). Bĳ het witblauwras behoren de zeven recessief erfelĳke afwĳkingen, waarvoor een oorzakelĳke mutatie is geïdentificeerd, tot deze categorie: aangeboren spierdystonie type I (CMD1, plankkalveren) en type II (CMD2, elektrische kalveren), schevestaartsyndroom

V E E T E E LT V L E E S

VV08_AchtsteDefectBWB.indd 25

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 13:19

F O K K E R I J

Onderzoek naar nieuwe mutaties gaat verder Als onderdeel van het Rilouke-onderzoeksproject naar de mogelĳke gevolgen van mutaties in het witblauwras test de diergeneeskundige faculteit te Luik systematisch dieren die op DNA worden geanalyseerd (gegenotypeerd), ook voor

een lĳst van kandidaat-mutaties. Indien een homozygoot mutant dier wordt ontdekt, zal de veehouder worden gecontacteerd om vast te stellen of een bepaalde eigenschap kan worden waargenomen aan het dier.

Voor vragen en/of meer informatie, aarzel niet om contact op te nemen. Dat kan via het volgende mailadres: carole.charlier@ulg.ac.be.

(SQT), dwerggroei met inflammatoire aandoeningen (GGG), hamartomas en osteopetrosis (HAM), het arthrogryposissyndroom met een gespleten gehemelte (AS) en overdracht dracht (OD). In een derde geval is het gemuteerde gen essentieel voor de overleving van het embryo of de foetus. Bĳ de vorming van een homozygoot mutantembryo treedt dan embryonale sterfte op (geval 3). Recent identificeerden de genetici aan de Universiteit van Luik een dergelĳke mutatie in het gen SNAPC4 in het witblauwras. De studie ervan leidde tot de hypothese dat deze mutatie, die in alle gezonde dieren voorkomt, kan leiden tot embryonale sterfte (min of meer in een vroeg stadium) wanneer er homozygote embryo’s ontstaan door kruising van twee dragers van dezelfde mutatie. Dit fenomeen van embryonale sterfte in een vroeg stadium is ook gekend in de melkveerassen holstein, jersey red en nordic red. Het fenomeen is als dusdanig niet uniek voor het witblauwras, wel uniek is de mutatie op SNAPC4.

de hand van een lĳst van dragerstieren werd gezocht naar koeien die in eerste of tweede generatie nakomeling zĳn van dragerstieren en die op hun beurt drachtig waren van een dragerstier. De drachtige dieren werden gegenotypeerd voor de mutatie. Indien ze drager waren, werd de dracht opgevolgd en bĳ de geboorte werd het kalf ook gegenotypeerd. Volgens de vooropgestelde hypothese dat de SNAPC4-mutatie dodelĳk is voor ‘homozygote’ embryo’s zouden uit kruisingen van twee dragers dus nooit homozygote gemuteerde kalveren mogen worden geboren. Door een voldoende aantal ‘slechte’ paringen op te sporen, zĳn de onderzoekers erin geslaagd om de hypothese te bewĳzen, aangezien er geen enkel homozygoot kalf werd geboren. De frequentie van dragers van de SNAPC4mutatie bedraagt ongeveer tien procent in de Belgisch-witblauwpopulatie. Daardoor zullen er op 200 embryo’s van een stier die drager is, gemiddeld vĳf homozygoot mutant zĳn en – naar schatting – verdwĳnen tussen zes weken en vier maanden van de dracht. Een genetische test werd inmiddels ontwikkeld voor de SNAPC4-mutatie. Een vierde klasse van gevolgen van een gemuteerd gen is deze waarbĳ de functie van het gemuteerde gen niet precies gekend is en er geen duidelĳk effect is bĳ

homozygoot mutante dieren. In deze klasse van mutaties zĳn de onderzoekers te Luik ook bĳzonder geïnteresseerd. Zo kunnen eventueel onvermoede biologische effecten worden ontdekt. Bĳ de mens zĳn er een groot aantal voorbeelden van deze mutaties gekend.

Proefondervindelĳk bewĳs Met de actieve medewerking van veehouders werd de SNAPC4-hypothese ook hard gemaakt. Die veehouders hebben gedurende een jaar meegewerkt aan het verzamelen van ‘risico’-kruisingen. Aan

V E E T E E LT V L E E S

VV08_AchtsteDefectBWB.indd 26

AUGUSTUS

Inteelt vermĳden Zoals hierboven beschreven zĳn de biologische effecten veroorzaakt door verschillende types van mutaties zeer veranderlĳk, variërend van zeer negatieve effecten op de overleving of de gezondheid van een individu (te verwĳderen mutaties) tot zeer gunstige effecten op kenmerken van belang (te selecteren mutaties). Ieder gezond individu draagt een klein aantal mutaties zoals van het type SNAPC4. Het totale effect van deze mutaties op de vruchtbaarheid op het niveau van een stier of ras is afhankelĳk van de frequenties van elk van deze individuele mutaties. Bĳ een lage frequentie is het risico van kruising van twee dieren met eenzelfde mutatie kleiner, maar het risico wordt groter wanneer de graad van verwantschap tussen twee gekruiste dieren toeneemt. Dit risico is het grootst bĳ een vader-dochterkruising. Registratie en inteeltcontrole is een effectieve, indirecte manier om het negatieve effect van deze mutaties te beperken. l

201 4

21-08-14 13:19

Echte liefhebbers van vleesvee: JAARGA NG 13

NR.7

JULI 2014

JA A R GA NG 1 3

NR .6

JUNI 2 0 1 4 JAARGA NG 13

NR.5

MEI 2014

... lezen diepgravende vakinformatie in VeeteeltVlees

ER IN DIT NUMM

BEDRIJ FSREPO

RTAGE

le Jan Staal zoekt norma doorgroeien kalveren die goed

SPECIA L ANGUS

te Het oudste en groots wereld rundvleesras in de

I N D I T NU M M E R

G VLEESV EE VAKDA

Voorkeurspositie voor rbegrazing vleesvee bĳ natuu

T OE K OMS T V I S I E

F OK K E R IJ

LTO zet bakens uit voor vleesveehouderĳ

Opu-ivp-techniek brengt versnelling in fokkerĳ

24-06-14 13:39 VV06_Cover.indd 2

VV07_Cover.indd

... zĳn digitaal met hun tĳd mee en informeren zich kort en bondig op veeteeltvlees.nl of veeteeltvlees.be

IN DIT NUMM ER

MANAG EMENT

DIE R GE Z ONDHE ID Duurz aamheid vleesvee Vliegenbestrĳ inzich telĳk metding bedrĳ start vaak veel te laat fsscan VV05_Cover.indd

DIERGE ZONDH

EID

Homeopathische geneeskunde is een totaalconce pt

PROFIE L

Melkveehouder Kees Gorter nieuwe voorman CRV

12-06-14 14:29

15-05-14 16:51

... zĳn te vinden voor leuke wetenswaardigheden op facebook.com/VeeteeltVlees

... hebben hun smartphone ingesteld voor het supersnelle nieuws op twitter.com/VeeteeltVlees

VV adv FB, etc.indd 63

20-08-14 11:37

V O E R

V O O R

V L E E S B O E R

Nederland start ibr- en bvd-bestrĳding Dit jaar nog start de Nederlandse rundveehouderĳsector een campagne om de dierziekten bvd en ibr uit te bannen. De campagne is een initiatief van LTO Nederland, alsook Stichting Brancheorganisatie Kalversector, veeverbeteringsorganisatie CRV en de Nederlandse Zuivel Organisaties (NZO). Opvallend is dat de bestrĳding van ibr en bvd gelĳktĳdig wordt aangepakt. ‘Dat heeft praktische, financiële en juridische voordelen’, laat Toon van Hoof, portefeuillehouder bĳ LTO voor diergezondheid, weten. Het is volgens Van Hoof belangrĳk dat alle rundveehouders in Nederland meedoen. Daar is sluitende regelgeving voor noodzakelĳk. De komende maanden zal een projectgroep het bestrĳdingsplan verder uitwerken omtrent juridische regelgeving en wat technisch en organisatorisch de meest effectieve werkwĳze is om beide ziekten uit te bannen.

Japanse wagyuvlees nu beschikbaar voor Nederlandse markt

Nieuwe drachttest voor koeien met druppel bloed

Wagyuvlees zal vanaf nu op de kaart kunnen prĳken van menig restaurant. Japan heeft immers definitief de exportmarkt geopend voor dit

GEA Farm Technologies introduceert een drachttest op basis van een druppel bloed. De test kan zowel voor melkvee, jongvee als vleesvee. Het meten van dracht gebeurt op een testcartridge op basis van het hormoon PAG dat in het bloed aanwezig is zodra een koe drachtig is, vanaf 35 dagen na inseminatie. Het resultaat is na tien minuten op de cartridge al af te lezen. De test wordt in een set van vĳf cartridges verkocht. De setprĳs bedraagt 45 euro. Omdat de Nederlandse en

Japans wagyuvlees is befaamd door de intense marmering

authentieke Japanse product. Voor Nederland tekende horecaslagerĳ en importeur Nice to Meat een exclusief importcontract. De eerste leveringen hebben al plaatsgevonden. Nice to Meat verwacht maandelĳks minimaal 24 runderen te kunnen afnemen, afkomstig uit de Japanse provincie Gunma. Alleen de meest luxe delen worden verkocht: entrecote, ribeye en ossenhaas. De prĳs per set van drie zal variëren van 135 tot 275 euro per kilo, afhankelĳk van de classificatie.

Belgische wetgeving bloedtappen door veehouders niet toelaat, dient het bloed door een veterinair genomen te worden. Dracht meten met een cartridge en een druppel bloed

Kwaliteitsgras produceren betaalt zich terug Mais en gras is de basis van het rantsoen op veel vleesveebedrĳven. Mais is energierĳk met een lage verteerbaarheid. Gras is eiwitrĳk met een hoge verteerbaarheid. Ze vullen elkaar heel goed aan. ‘Maar daar waar de kwaliteit van de maiskuilen over de jaren heen vrĳwel constant is, is dit minder het geval bĳ graskuilen’, aldus Roel Vaes, consulent rundvee van Boerenbond, op een studienamiddag voeding vleesvee. ‘Gewĳzigde bemesting en gewĳzigde maaitĳdstippen vanwege meer onvoorspelbare weersomstandigheden zĳn hier debet aan.’ En dus is een noodzakelĳke extra soja-aanvulling nodig ter compensatie van het lagere eiwitgehalte in de graskuil. ‘Voor 40 vaarzen waarbĳ het grasaandeel in het rantsoen 3 kg droge stof per dag per vaars bedraagt, is bĳ een daling van het ruweiwitgehalte van 20 procent naar 18 procent een extra aanvulling nodig van 2 ton soja 40%. Een intensieve ruwvoeruitbating, en in het bĳzonder van grasland, betaalt zich dus cash terug.’

V E E T E E LT V L E E S

VV08_VVVB.indd 28

AUGUSTUS

Graskuilen variëren in kwaliteit meer dan maiskuilen

201 4

21-08-14 13:29

E C O N O M I E

Toeslagprĳzen

Veeprĳzen

B RON: WAGE NI NGE N UR L I VE S TO CK RE S EA R C H ( N L . )

ST IER EN Tabel 1 – Energie- en eiwittoeslagprĳzen rundveevoeders (in eurocenten, excl. btw)

29 juli 2014

5,5

tendens

12.0 100.2 13.3 86.8

S 2013

5,0 euro/kg koud geslacht excl. btw

kvem kg dve-toeslag kvevi kg dve-toeslag

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .)

S 5,07

4,5

E 4,29

4,0

E 2013

U 3,63

R 2013

3,5

U2013

3,0

R 3,21

2,5 2,0

minimum-/maximumprĳs 1

K O EIEN

25 30 week

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .)

5,0 S 4,56 S 2013

euro/kg koud geslacht excl. btw

4,5

Prĳsmonitoring B RON: LEI- W UR ( NL . )

Tabel 2 – Prĳsmonitoring van rundvee naar rundvlees Nederland

april 2014 mei 2014 tendens

index API af-boerderĳ

index PPI verwerking

index CPI consument

127.60 132.40

114.40 110.60

108.40 109.00

E 4,02

4,0

E 2013 U 2013

3,5

U 3,55

3,0 R 2,50

2,5 2,0

25 30 week

R 2013

minimum-/maximumprĳs 50 35 40 45

Voor de meest actuele veeprĳzen: ga naar www.veeteeltvlees.nl

Vleesprĳsindex B R ON : F OD -E C ON OMIE ( B .) 120

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.) ondergrens bovengrens

110 100

2005 = 100

80 70

60 1. lĳnen opbouwen in Laag 1 en 2 + vlag-met-cĳfers verplaatsen 2. kleurvlakken Laag 3 verwĳderen 50 3. aangepaste maxminlĳn copiëren naar Laag 3 4. degroeperen lĳnen 40 5. join lĳnen 05 l ‘05 ‘06 l ‘06 ‘07 l ‘07 ‘08 l ‘08 ‘09 l ‘09 ‘10 l ‘10 ‘11 l ‘11 ‘12 l ‘12 ‘13 l ‘13 li‘14 ‘ ju jan juomkeren 6. vulling jan lĳnkleur jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju ju 7. alle vier kleurvlakken 17% dekking maand/jaar 8. Laag 2 onzichtbaar maken V E E T E E LT V L E E S

VV08_VVVB.indd 29

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 12:32

C O L O F O N

AGENDA Keuringen en prijskampen

Meerdere kabinetstukjes tĳdens nationale keuring te Libramont Foto: Kristina Waterschoot

28-30 augustus: 5 september: 5-7 september: 5-7 september: 7 september: 8 september: 13 september: 14 september: 20 september: 25 oktober: 25 oktober: 1 november: 1 november: 1 november:

Nationale charolaiskeuring te Magny-Cours (Frankrĳk) Nationale jongveekeuring te Magny-Cours (Frankrĳk) Nationale blonde d’Aquitainekeuring te Biarritz (Frankrĳk) Nationale keuring limousin te Limoges (Frankrĳk) Regiokeuring centraal Belgisch-witblauw te Geffen CRV interprovinciale fokveedag witblauw te Leuven Nationale herefordkeuring te Dalfsen Regiokeuring Zuid Belgisch witblauw te Mesch Nationale keuring witblauw te Schĳndel Nationale keuring piemontese te Marienheem Nationale keuring blonde d’Aquitaine te Marienheem Nationale keuring verbeterd roodbont te Putten Nationale keuring charolais te Putten Nationale keuring limousin te Putten

Ve i l i n g e n COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschĳnt maandelĳks.

redactie

hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booĳ hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, telefoon 09 363 92 11 fax 09 363 92 06 E-mail veeteelt@crv4all.com

6 september: 17 september: 24 september: 26 september: 27 september : 7 november:

Veiling ‘Grand Cru’ limousinras te Limoges (Frankrĳk) Veiling gegenotypeerde limousinvaarzenras te Rennes (Frankrĳk) Veiling RSC (witblauw) te Ciney Veiling Blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrĳk) COT-veiling Veiling Blonde Génétique te Parthenay (Frankrĳk)

Beurzen, studievergaderingen, demodagen 6-19 september: Landbouwbeurs Space te Rennes (Frankrĳk) 25 september: Open dag blonde-opfokstation Casteljaloux (Frankrĳk) 1-3 oktober: Veehouderĳbeurs Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrĳk)

abonnementsprĳs/jaar

Nederland en België € 47,10, overige landen € 91,50. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prĳzen excl. 6% btw. Abonnementen zĳn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlĳks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) E-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 fax (+31)(0)26 38 98 824 E-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zĳn foto’s van ki GAB (p. 7, 8) en Istock (p. 19). Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelĳkheid worden aanvaard voor mogelĳke onjuistheden of onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelĳk voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV B.V. c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

V E E T E E LT V L E E S

VV08_Agenda.indd 30

VOORUITBLIK

Vo e din g Fr an se vleesr assen September (24 september) – Rundvee van Franse vleesrassen op de norm voederen is geen eenvoudige klus. De behoeftenormen van de verschillende diercategorieën en de voerinhoud zĳn gekend, maar gebaseerd op Frans onderzoek. De methodiek die in Frankrĳk wordt gehanteerd is evenwel anders dan die van de Lage Landen waar met VEM, VEVI, RE, OEB, … wordt gewerkt. Een eenvoudige omrekening is niet voorhanden. De redactie gaat na hoe voedingsspecialisten van voerfirma’s en veehouders met Franse vleesrassen hiermee omgaan. Verder in het nummer verslaggeving van de laatste zomerkeuringen te Geffen, Leuven en Mesh en de nationale keuring witblauw in het Nederlandse Schĳndel. En als toetje een interview met de de succesvolle mester Piet Ottens van het Wieringerweide Rund.

AUGUSTUS

201 4

21-08-14 13:19

A N D E R S

V E E T E E L T V lee s

VV08_AndersBekeken.indd 31

B E K E K E N

AU G U S T U S

2 0 1 4

21-08-14 13:21

TITANE

KI-CODE: 767262

(Jackpot x Flambeau)

CORRECT EN GEMAKKELIJK • MAKKELIJKE BLOEDVOERING • STIER MET ZEER GOEDE VOORHAND EN RUG • EERSTE KALVEREN BIJ DE FOKKER ZIJN UITERMATE CORRECT

BETTER COWS | BETTER LIFE

323-14 Ad VV-AUG.indd 1

CRV4ALL.BE, CRV4ALL.NL

21-08-14 12:06