Veeteeltvlees november 2014

JA A RG A N G 13

N R.11

N O VE MBE R 2014

I N D I T N U M M ER

I N T E RV IE W

V O ED IN G

KEURI NG

Teus Dekker wil in het limousin meer professionaliteit

Een koe liegt niet over haar rantsoen

Kwaliteit in hoofdletters op nationales te MariĂŤnheem

VV11_cover.indd 2

10-11-14 16:01

MELKTAXI: KALVEREN VOEREN WORDT EEN PLEZIER!

TORREX VOOR VLEES VAN TOPKWALITEIT

Voordelen: • Programmeerbaar verwarmingselement = altijd de juiste temperatuur • Programmeerbare doseerpomp = altijd de juiste hoeveelheid • Krachtige mixer = perfect opgelost melkpoeder • Elektrische aandrijving (2 x voor- en achteruit) = arbeidsvreugde • Optioneel: pasteurisatie voor volle melk • Gemakkelijk te reinigen dankzij het reinigingsprogramma • Gezondere kalveren Verkrijgbaar in 80 L, 150 L of 260 L

Interesse?

Vraag gratis een vrijblijvende demonstratie aan: info@distrifarm.be Tel 056/75 31 70 Exclusief importeur: DISTRIFARM bvba

Dé voedingsaanpak vleesvee

Ga voor meer informatie naar: www.forfarmershendrix.nl

EMBRYO’S BELGISCH- WITBLAUWRAS Eerstekwaliteitsembryo’s uit witblauwstamboekvee Embryoproductie EU-erkend.

Gratis catalogus beschikbaar op aanvraag: Marijke Cuelenaere, VRV-ET (CRV Holding BV)

Boeren met ambitie

20140512 FFHX ADV TORREX 88x256 mm staand.indd 1

2

V E E T E E LT V L E E S

VV11_p02NED.indd 2

NOVEMBER

2014

Voor Nederland: 0032 9 363 92 11 Voor België: VRV-klantendienst, 078/15 44 44 toets 1

12-5-2014 11:23:56

13-11-14 12:52

I NHOUD

RUBRIEKEN

3 4 9 28 30 31

Van de redactie Vleestelex Uit de dierenartspraktijk Voer voor boer Agenda Anders bekeken R E P O R TA G E S

14 Witblauwfokker Marcel De Cock weet op een leeftijd van 81 jaar nog niet van ophouden 18 De aanzienlijke kostendaling overtuigde Marnic Loterman tot omschakelen naar blonde d’Aquitaine 26 Frans van Boxmeer en Millo van Schaijk bereiden zich voor op meer natuurlijke geboorten VOEDING

6 Rantsoenaanpassingen? Een constant rantsoen is het beste voor de koe KEURINGEN

10 Blonde- en piemontesefokdieren gekeurd in een prettige sfeer te Mariënheem 20 Drie rassen gekeurd te Putten FOTOSPREAD

16 Aan tafel FOKKERIJ

23 Zesde fokkerijdag KU Leuven INTERVIEW

24 Nieuwe limousinvoorzitter Teus Dekker wil het ras uit de hobbysfeer halen en internationale samenwerking uitbouwen

Teus Dekker: ’Het vertrouwen van de leden in het stamboek moet weer terug.’ 24

Reageren op dit editorial kan via een brief aan de redactie, via e-mail (guy.nantier@crv4all.com) of via het discussieplatform veeteeltforum.nl (topic ‘Schild of vriend’).

Guy Nantier Schild of vriend?

‘V

anaf 2014 worden vleesproducenten prijszetter in plaats van prijsnemer’, zei de voorman van de Federatie Belgisch Vlees in augustus 2013. Driewerf helaas, zo lijkt het wel als we de huidige veeprijzen bekijken.

Niet alleen in België of in Nederland gaan vleesveehouders nog steeds gebukt onder hoge kosten en lage ontvangsten.

Zo protesteerden de Ierse vleesveehouders recentelijk nog vanwege de lage verdiensten. Iers onderzoek geeft aan dat veehouders op de meest efficiënt werkende bedrijven minstens 4 euro per kilo zouden moeten krijgen om een kleine winstmarge te realiseren. Op dit moment ligt de gemiddelde veeprijs voor R-klassedieren echter op 3,73 euro.

Het nieuwste idee van de Nederlandse Partij voor de Dieren (PvdD) lijkt daarom zo verleidelijk. De PvdD pleit voor de invoering van een Nederlands ‘eerlijkeprijsbewijs‘ voor landbouwproducten.

Met zo’n fairtradekeurmerk zou de tussenhandel (handelaren, supermarkten en retail) kunnen aantonen dat de boer een bedrag betaald krijgt dat kostprijsdekkend is, inclusief de kosten die zijn verbonden aan het voldoen aan maatschappelijke eisen zoals dierwelzijn, gezondheid, natuur en milieu.

Maar waarom komt dit idee van ‘een voedselketen zonder misbruik van inkoopmacht’ niet van een traditionele politieke partij? Ik stel maar de vraag.

Schuilt achter dit voorstel van een partij met het duidelijke einddoel – weg met de bio-industrie – geen verscholen agenda? Ik stel maar de vraag.

Ik waan mij vandaag opnieuw in 1302, het jaar van de Gulden Sporenslag tegen de Franse bezetters. De strijdkreet om vijand en vriend te herkennen was toen ‘schild of vriend’. Maar hoe hard ik nu ook roep, ik hoor alleen mijn echo terug en voorlopig niet wie vijand of vriend is.

Voeding Keuring Rantsoenaanpassing Mariënheem

6

De berekening, het gevoerde rantsoen en het opgenomen rantsoen moeten kloppen.

10

Internationale juryleden kiezen voor fijnheid in bespiering op nationales.

V E E T E E LT V L E E S

VV11_editorial.indd 3

N O VEM B E R

2 0 1 4

3

13-11-14 13:16

V L E E S T E L E X

Reductieverkoop Ridge Dean Herd levert mooie prijzen op Op de reductieverkoop van de Britse witblauwfokstal Ridge Dean werd een topprijs van 9900 euro betaald voor Ridge Dean Izabella. Izabella is een dochter van Boothlow Dynamo uit Ridge Dean Della.

Della behoort in het Verenigd Koninkrijk tot de 5 procent beste witblauwen met hoge fokwaarden voor groei en karkasrendement.

De Ridge Deanstal in Bedfordshire werd in 1982 opgestart door eigenares Michelle Wilde. Wilde werd elf maal verkozen tot Engelse fokker van het jaar. De focus in het fokbeleid van de Ridge Deanstal ligt op functioneel beenwerk en natuurlijke kalvingen. 99 procent van de veestapel kalft er af zonder keizersneden.

Ridge Dean Jessie is het uithangbord van het bedrijf. Deze koe was drievoudig Brits kampioene. Jessie bezit een torenhoge koe-index van +28 en heeft 131 geregistreerde nakomelingen.

Michelle Wilde blijft wel actief als fokker, maar schroeft de activiteiten terug om gezondheidsredenen.

De Ridge Deankoeien haalden op de veiling een gemiddelde prijs van 5500 euro.

Topprijs van 9900 euro voor Ridge Dean Izabella (v. Boothlow Dynamo)

Eerste vijf genoomgeteste charolaisstieren beschikbaar Het Franse ki-station Genes Diffusion zet de eerste genoomgeteste charolaisstieren in de markt. Het ‘Premium Charolais’aanbod van Genes Diffusion bestaat uit vijf jonge stieren van twee tot drie jaar oud met DNA-fokwaarden voor tien kenmerken: geboortegemak, groei, afkalfgemak, zooggemak, uierkwaliteit, karakter/ gedrag, beenwerk, gang, dikbil en hoornloosheid.

Vooral de voorspellende fokwaarden rond uierkwaliteit en karakter/gedrag geven nieuwe informatie. De uierkwaliteit omvat inzichten in de levensduur van de uier en de functionaliteit van de spenen.

Karakter/gedrag geeft informatie over het gedrag tegenover de veehouder, maar ook tegenover het eigen kalf.

Voor het ontwikkelen van de DNA-fokwaarden heeft Genes Diffusion zo’n 8500 koeien op 420 bedrijven op DNA onderzocht.

Gelijktijdig met de lancering van het premiumaanbod biedt Genes Diffusion de GD Scan Charolais aan. Deze scan biedt veehouders de mogelijkheid om hun koeien en stieren te laten genotyperen op de tien kenmerken. De DNA-fokwaarde wordt daarbij uitgedrukt in een getal van 1 tot 10. Het tarief voor vrouwelijke dieren ligt tussen de 50 euro en 65 euro, afhankelijk van het aantal onderzoeken.

Voor een natuurlijk dekkende stier bedraagt de scan 230 euro.

4

V E E T E E LT V L E E S

VV11_vleestelex.indd 4

NOVEMBER

Rectificatie bijschriften In het artikel over de hoogst gepunte witblauwen in Vlaanderen en Nederland (VeeteeltVlees oktober, pagina 20-23) zijn de bijschriften verwisseld bij de foto’s van de stieren. Hierbij nogmaals de foto’s met de juiste bijschriften.

Helium van Daisel (Dynamite x Occupant) voert de ranking aan van de in 2013-2014 hoogst genoteerde stieren

Crisis van Schilberg (v. Adagio) voert terug op kampioenskoe Ophelia van de Gouden Polder

201 4

13-11-14 10:47

Edwin Heijdra, vleesveehouder te IJsselstein:

‘Veehouderij is makkelijk slachtoffer van politieke en wetenschappelijke dwalingen’ TWEET VAN EDWIN HEIJDRA, (@EDWINHEIJDRA), 11 OKTOBER 2014

Eerste Nederlandse hereford met 91 punten exterieur Horstinge Griffith, nationaal kampioene op de NVM Zwolle 2013, werd als eerste herefordkoe in Nederland ingeschreven met 91 punten. De kampioenskoe van Henk Kuipers en Sonja Oost uit Achterste Erm kreeg 93 punten voor ontwikkeling, 89 punten voor rastype, 90 punten voor bespiering en 90 punten voor beenwerk. De 56 maanden oude Griffith (v.

Moeskaer Santos) is een dochter van de 90 puntenkoe Praestebro Babette.

Tijdens de exterieurkeuring op het bedrijf kreeg ook de tweeëneenhalf jaar oude stier Roost 1 Holge er twee punten bij en komt nu uit op 89 punten voor totaal exterieur. Holger heeft Deense roots met als vader de Deense ki-stier Vokslev Eik en als moeder Roost 1 Evita (v. Remital Lagrand Pounder ET 204P).

Horstinge Griffith (v. Moeskaer Santos), eerste excellente herefordkoe in Nederland

Predicaat excellent en preferente stammoeder voor fokstal Spekenbrink De fokstal van Hans Spekenbrink uit Hoge Hexel heeft er een excellente koe en een preferente stammoeder bij.

De vijfjarige Elize du Moulin (v. Chalet) kreeg van de stamboekinspecteur 90 punten voor algemeen voorkomen, met op onderdelen 91 punten voor ontwikkeling, 91 punten voor rastype, 88 punten voor bespiering en 88 punten voor been-

werk. Moeder is Urielle du Moulin met 92 punten.

Arianne du Moulin (v. Orion) promoveerde als negenjarige fokkoe tot preferente stammoeder. Zij bezit vier nakomelingen met een exterieurscore van 85 of hoger.

Elize du Moulin (v. Chalet) kreeg 90 punten van de inspecteur

Wordt het negende defect ‘wittevaarzenziekte’?

Op het gentechlaboratorium van professor Michel Georges in Luik wordt gezocht naar de ‘minor’ genen die wittevaarzenziekte veroorzaken. ‘We zijn nog ver van een resultaat’, geeft dr. Carole Charlier van het laboratorium aan. ‘Het risico op wittevaarzenziekte wordt voornamelijk veroorzaakt door een “major” gen, het roodschimmelgen KITLG. We zijn op zoek naar de “minor” genen die ook leiden tot wittevaarzenziekte.’ Het laboratorium heeft van zo’n 200 aangetaste vaarzen al het volledige DNA in kaart gebracht.

‘Maar we hebben nog meer praktijkmateriaal nodig.’

Wittevaarzenziekte komt voornamelijk

voor bij runderen met een wit haarkleed.

Maar ook dieren met een witblauw en een zwart haarkleed kunnen de aandoening bezitten. Kenmerkend is het aangeboren ontbreken van een gedeelte of gedeelten van de genitaal tractus (dit zijn de eileider, uterus, cervix en vagina). De aandoening aan de eileiders kan zowel een- als tweezijdig voorkomen. Vaak is tevens een persisterend hymen, een geblokkeerde vagina, aanwezig. Wittevaarzenziekte is een recessief erfelijk gebrek. In de jaren zestig bedroeg de incidentie ervan in de witblauwpopulatie zo’n 15 procent, momenteel is dat nog slechts 2 procent vanwege systematische eliminatie.

V E E T E E LT V L E E S

VV11_vleestelex.indd 5

N O VEM B E R

2 0 1 4

5

13-11-14 10:48

H O O F D A RT I K E L

Een koe liegt niet over haar rantsoen: goe

Rantsoenaanp Een constant rantsoen is het beste voor de koe.

Inpassen van nieuwe of goedkopere voedermiddelen is op zich geen probleem, mits de rantsoenberekening, het gevoerde rantsoen en het opgenomen rantsoen kloppen. tekst Guy Nantier

V

oerkosten vormen zo’n 43 procent van de totale productiekosten op een vleesveebedrijf.

Opgedeeld hebben de ruwvoerkosten een aandeel in de productiekosten van 24 procent, de krachtvoerkosten van 16 procent en het aangekocht ruwvoeder (inclusief nevenproducten) van zo’n 2 procent.

Scherp zijn op de voerkosten is daarom een bijna dagelijkse oefening voor de vleesveehouder.

Met hoge krachtvoerprijzen in combinatie met lage veeverkoopprijzen is het dubbel zo aantrekkelijk om ‘goedkopere’ bijproducten uit de voedings- of bio-ethanolindustrie in het rantsoen te verwerken.

Maar hoe doe je dat zonder de zoötechnische resultaten en belangrijker nog, de gezondheid van het dier in gevaar te brengen? De pens is met zijn miljarden pensbacteriën immers zeer storingsgevoelig.

‘Een geleidelijke inpassing’ is bij veel vleesveehouders meestal het antwoord. Maar wat is geleidelijk?

Daar weten weinigen echt een antwoord op. De praktijk wijst het uit, is het credo. ‘Veelal is de werkwijze inderdaad gebaseerd op het ‘trial and error’-principe’, geeft dr. Jenne De Koster van de diergeneeskundige faculteit UGent aan. ‘De consistentie van de mest, de pensvulling, de productieresultaten, de hoeveelheid restvoer: het zijn de meest gevolgde, objectieve indicatoren. Voortgaan op het gevoel is de slechtste raadgever.’

Drie foutniveaus Jenne De Koster doctoreert momenteel op metabole problemen (stofwisselingsproblemen) bij melkvee en staat daarnaast als specialist voeding dagelijks in de praktijk via de bedrijfsbegeleiding van de faculteit. ‘Er bestaat nauwelijks wetenschappelijk onderzoek over hoe je rantsoenen moet aanpassen en als het er al is, leidt het tot verschillende theorieën.’

De praktijk dan maar. De dierenarts geeft aan dat er bij het inpassen van nieuwe voedermiddelen fouten kunnen worden gemaakt op drie niveaus: het berekende rantsoen, het gegeven rantsoen en het opgenomen rantsoen. ‘Het rantsoen is zo goed als de

6

VVE EE ET TE EE EL LT TVVL LE EE ES S NOOKVTEOMB BE ERR 2 20 00 19 4

VV11_hoofdverhaal.indd 6

10-11-14 16:01

oen: goed is goed, slecht vraagt bijsturing

aa npassingen zwakste schakel van de drie niveaus. En op deze drie niveaus bestaan er weinig verschillen tussen melkvee en vleesvee of tussen koeien en stieren.’

Het berekende rantsoen met de computer of het zogenoemde rantsoen op papier is het minst aan fouten onderhevig. In de berekeningsprogramma’s wordt rekening gehouden met de behoeften van de dieren en is er een balans tussen energie, eiwit en structuur voor een goede penswerking.

Grotere kans op fouten is er bij het gegeven rantsoen. Het gegeven rantsoen is wat de veehouder zijn dieren in de voergang voorlegt. ‘Weegfouten van de verschillende voercomponenten en vooral een gewijzigde voerinhoud zijn hierbij kritische punten’, vertelt De Koster. ‘Veehouders vergeten te vaak dat de inhoud van kuilvoeders verandert in de tijd.

Droge stof, energie en eiwitinhoud bij vervoederen zijn niet altijd in overeenstemming met de analysewaarden enkele maanden ervoor. En zeker ook niet te vergeten: aan het kuilsnijvlak treden eveneens veranderingen op. De meeste rantsoenen bevatten ongeveer 60 procent ruwvoer. Allerhande wijzigingen van het ruwvoer bepalen dus in grote mate wat er gevoerd wordt. Idealiter zou minstens eenmaal per maand een drogestofbepaling van het kuilsnijvlak moeten gebeuren. Indien het nieuwe drogestofgehalte meer dan 3 procent afwijkt van het oude, is het zinvol om het rantsoen te herberekenen.’

Ook het gebruik van een mengwagen is een mogelijke foutenbron, aldus dierenarts De Koster. Niet zozeer de mengwagen op zich, maar een verkeerde volgorde van laden van de voermiddelen in combinatie met de mengtijd. ‘Herkauwers hebben vezels nodig. Het is dus niet de bedoeling dat de vezels worden stukgemalen in de voermengwagen. Te kleine deeltjes resulteren in kortere kauw- en herkauwtijden en verminderde speekselproductie.

Speeksel bevat bicarbonaat en dat is nodig om de zuurtegraad (pH) van de pens op peil te houden.’

Tot slot is er het derde niveau, het opgenomen rantsoen. ‘Koeien selecteren graag, ze prefereren krachtvoer boven ruwvoer. Naar het waarom is het voorlopig nog gissen’, vertelt De Koster. ‘Koeien kunnen deeltjes selecteren die groter zijn dan 5 centimeter.

Mengen is dus belangrijk om dit te vermijden. Onder de 5 centimeter vindt er geen selectie plaats.

Daarom is het bijvoorbeeld noodzakelijk om stro te hakselen.’

Pensmat van levensbelang De deeltjeslengte van het ruwvoer vervult nog een andere functie: de vorming van de pensmat. De pens bevat namelijk drie ‘fracties’: de onderste frac-

VVE EE ET V TE EE EL LT TEVVEL LE TEE ESJSANN OOU KVA TEO RMIB BE1ER/R22 20200019049

VV11_hoofdverhaal.indd 7

7

10-11-14 16:01

H O O F D A RT I K E L

Grip op droge stof Drogestofpercentages van ruwvoeders kunnen variëren en rantsoenen raken daardoor uit balans. Digi-Star biedt met de Moisture Tracker een handzaam meetinstrument waarmee veehouders of voeradviseurs actuele drogestofpercentages van ruwvoeders kunnen bepalen. Door met de Moisture Tracker op minimaal 20 punten van het kuilsnijvlak te meten is er op basis van ‘near-infrared’ (NIR) een betrouwbaar percentage droge stof af te lezen.

Door een nauwkeuriger rantsoensamenstelling is volgens DigiStar een besparing tot 80 euro per koe per jaar te behalen. De Moisture Tracker kost 6200 euro exclusief btw.

tie wordt gevormd door de pensvloeistof die de kleine voedselbestanddelen bevat. Daarbovenop ‘drijft’ de pensmat, gevormd door het structuurrijk voer.

Hierin vindt de feitelijke vertering of de omzetting naar vluchtige vetzuren en microbieel eiwit plaats.

De bovenste fractie is de gasfractie.

‘Die pensmat is de belangrijkste fractie van de pens. Ze scheidt de snel verteerbare van de minder snel verteerbare voermiddelen en is bepalend voor de verteringsduur. Bij zieke dieren of Jenne De Koster: dieren die geen voer krijgen ’Het allerbelangrijkste is wat de (uitvasten) bijvoorbeeld verkoe met het voer doet’ dwijnt de pensmat. De herkauwactiviteit vermindert waardoor er te weinig buffer (speeksel) wordt gevormd om de zuurtegraad van de pens stabiel te houden’, legt De Koster uit.

Het maakt meteen ook duidelijk dat er in een rantsoen een evenwicht moet zijn tussen snel fermenteerbare voer (krachtvoer) en langzaam fermenteerbaar voer (ruwvoer). ‘Een overmaat aan snel fermenteerbare producten, zoals appels en peren, doen de pH snel dalen en geven kans op pensverzuring.’

Oude en nieuwe kuil mengen De overgang naar een nieuwe gras- of maiskuil of nieuwe bijproducten inpassen in het rantsoen: de

8

V E E T E E LT V L E E S

VV11_hoofdverhaal.indd 8

NOVEMBER

kernboodschap is dat de rantsoenberekening gelijk blijft en het penssysteem in ere moet worden gehouden. ‘Bij overgang naar een andere graskuil is het mengen van de oude en de nieuwe kuil gedurende een korte periode wenselijk’, adviseert De Koster.

‘In de literatuur wordt aangeraden om elke drie tot vijf dagen eenderde van het drogestofgehalte te mengen. Dus drie tot vijf dagen eenderde van het drogestofgehalte van de nieuwe kuil mengen met tweederde van de oude kuil, vervolgens drie tot vijf dagen tweederde van het drogestofgehalte van de nieuwe kuil mengen met eenderde van de oude kuil. En ten slotte volledig overschakelen op de nieuwe kuil. Echter, veel wetenschappelijk onderzoek is hieromtrent nog niet gebeurd.’

Een ander advies van dierenarts De Koster is om een maiskuil pas te openen na drie tot vier maanden. ‘Voordien is de maiskuil onvoldoende gefermenteerd. Het maiszetmeel zit gevangen in een eiwitmatrix en is onbeschikbaar voor de koe. Daarnaast is ook de vezelfractie nog onvoldoende gefermenteerd en dus minder verteerbaar indien de kuil vroeger gevoerd wordt.

Overgangen van maiskuilen zijn minder erg dan een onvoldoende gefermenteerde kuil.’

Bij het inschakelen van bijproducten moet uiteraard ook de rantsoenberekening blijven kloppen, maar moet eveneens naar de verteringssnelheid worden gekeken. ‘Een goede grens vaststellen tussen snel en traag fermenteerbaar is er niet. Vijfentwintig procent NDF (‘neutral detergent fiber’ of het totaal aan alle celwanden) afkomstig uit ruwvoer is een minimum om balans te hebben tussen traag en snel verteerbaar voer.’

Het belangrijkste is wat de koe ermee doet. ‘Een koe liegt niet over haar rantsoen. Als het rantsoen goed is, presteert ze goed.

Als het niet goed is, dan is de productie – melk, groei en vleesaanzet – ondermaats en moeten er aanpassingen gebeuren.’ l

201 4

10-11-14 16:01

U I T

D E

D I E R E N A RT S P R A K T I J K J O H N

C A M P E

Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelijkse praktijk schrijven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderij. Om en om beschrijven John Campe, Piet De Meuter en René Bemers maandelijks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelijke preventiemaatregelen.

Voorzichtig omgaan met voeren van grote hoeveelheden aardappelen

Verbrande pens P

ensverzuring ligt altijd op de loer. Met name wisselingen in het rantsoen zijn potentiële risico’s en kunnen het evenwicht in de pens verstoren. Enkele weken terug werd ik door een veehouder opgeroepen voor een tweejarige stier die geen eetlust had en waterige diarree. Het dier was van het ras maine anjou en was nog in goede conditie.

De veehouder had het dier recentelijk ontwormd. De stier was pas op stal gekomen en kon zich tegoed doen aan aardappelen, mais en krachtvoer.

Bij klinisch onderzoek werd een temperatuur gemeten van 39,5 °C, de hartslag en de ademhaling waren normaal. De kleur van de slijmvliezen was mooi roze en de buik was zeer slap. Er konden evenwel geen pens- en darmbewegingen gehoord worden. De mest was waterig. Mijn diagnose luidde: acute pensverzuring.

Het dier werd gedurende drie opeenvolgende dagen intensief behandeld met vocht met bicarbonaat om de verzuring te neutraliseren. Penssubstraat werd toegediend om de flora te herstellen en ontstekingsremmers en antibiotica werden gegeven. Desondanks verbeterde de toestand van het dier niet. De volgende ochtend lag het dood in de box.

Er werd een autopsie uitgevoerd. Hierbij stelde men een massa vrij vocht in de buik vast. De pens was klein in volume als gevolg van het niet meer eten tijdens de laatste dagen. De lever was ontstoken en gezwollen. Bij het openen van de pens viel op te merken dat het slijmvlies de penswand volledig had losgelaten. Het slijmvlies was zwart. Er konden ook geen penspapillen meer waargenomen worden.

De diagnose van een acute pensverzuring werd bevestigd.

De encyclopedie acute pensverzuring Pensverzuring is een stofwisselingsziekte die wordt veroorzaakt door een te hoge zuurtegraad in de pens.

Acute pensverzuring komt voor als een koe zich tegoed doet aan grote hoeveelheden voer met makkelijk verteerbare koolhydraten (suikers, zetmeel).

Aardappelen bevatten veel zetmeel die makkelijk tijdens de vertering worden omgezet in vluchtige vet-

zuren. Wanneer deze vluchtige vetzuren in té grote hoeveelheden in de pens aanwezig zijn, kunnen deze niet op een correcte manier verwerkt worden. Dit heeft tot gevolg dat de pH in de pens zeer snel daalt. Door de lage pH wordt het slijmvlies verbrand en kunnen toxinen (gifstoffen) vrij door de penswand in de bloedbaan terechtkomen en zo de lever aantasten. De aangetaste lever zorgt op haar beurt voor bloedvergiftiging en zorgt ervoor dat vrij vocht in de buikholte terechtkomt.

In vele gevallen leidt pensverzuring niet tot de dood. Meestal raakt slechts een klein oppervlakte van de pens verbrand.

Na enkele dagen hooi en penssubstraten kunnen de meeste dieren herstellen.

V E E T E E LT V L E E S

VV11_dap Campe.indd 9

N O VEM B E R

2 0 1 4

9

13-11-14 10:15

K E U R I N G

Duitse, Nederlandse en Franse juryleden kiezen voor fijnheid in bespiering

Kwaliteit in hoofdletters In een niet-NVM-jaar houden de verschillende vleesveestamboeken weer hun eigen nationale feestje.

Op zaterdag 25 oktober traden de piemontese- en blonde d’Aquitainedieren aan in de manege in Mariënheem, waar de vele bezoekers in een prettige sfeer topdieren voorbij zagen komen. tekst Alice Booij, Guy Nantier

foto-impressie www.veeteeltvlees.nl/fotos of www.veeteeltvlees.be/fotos

Blonde d’Aquitaine Hattrick voor Marcel Gerritsen met Jackie Malo, Isis Malo en Ice Malo

Jackie Malo (v. Barbes), kampioene vrouwelijk tot één jaar

Niet groot, niet smal en vooral niet grof.

De Franse keurmeesters die de blonde d’Aquitaines op volgorde zetten, kozen voor kwaliteit: fijnheid van de bespiering en een functioneel, fraai bekken.

Bernard Logeais en Christophe Derouin hadden het dan ook regelmatig over een fijne kop met een lichte kleur rond de ogen, een goede muil, fraai gebogen horens, een rechthoekig, plat bekken en een elegante beweging.

Van de kleine honderd inzendingen die er in de ring in Mariënheem verschenen,

was de jury het meest gecharmeerd van Isis Malo, de Barbesdochter uit de stal van Marcel Gerritsen uit Maurik. Tijdens de rubriekskeuring vroeg Logeais al om applaus voor de vijftien maanden oude pink. Isis Malo werd gemakkelijk op kop geplaatst dankzij haar mooie, ronde en lange bil, haar lange bekken, de erg sterke rug en haar naturel uitstraling, waarbij de scherprechters Gerritsen nog complimenteerden met de super keuringsconditie van Isis.

De categorie vrouwelijke dieren van één

Tabel 1 – Rubriekswinnaars keuring blonde d’Aquitaine (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam dier

geb.datum

vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

mannelijk

Aurora (v. Orion) en haar dochter Josanne (v. Evian) vormden het kampioensduo zoogstellen Elvira du Moulin (v. Tilbury), kampioene vrouwelijk ouder dan drie jaar

10

V E E T E E LT V L E E S

NOVEMBER

VV11_Nationale Blondes en Piemontesen.indd 10

Zandvelder Jordan 20-03-2014 Grandeur Dizier L. en J. Kleine, Linde (Dr.) Ilusion du Moulin 26-12-2013 Ronald Rubio H. Spekenbrink, Hoge Hexel Imposant 03-09-2013 Titan Orion E. en M. Neerincx, Elst Ibis 10-04-2013 Barbes Tresor H. Stegeman, Laren (Gld.) Ice Malo 23-02-2013 Theodule Leprince vof M. Gerritsen, Maurik Hercules de Colonia 20-09-2012 Brasier Alto J. Busch, Haaksbergen BAC Galon 08-11-2011 Theodule Neuville H. Stegeman, Laren (Gld.) Bakersfield Geerte 09-07-2011 Ronald Vallon W. Bakker, ‘t Harde Frans 03-02-2010 Tokapi Leo H. de Haas, Marken vrouwelijk Jasmijn 21-04-2014 Arlequin Richelieu Jgs Beheer, Hoogwoud Jackie Malo 19-03-2014 Barbes Leo vof M. Gerritsen, Maurik Julia v.d. Woeste Hoeve 06-02-2014 Anis Elbury Jgs Beheer, Hoogwoud Irielle du Moulin 28-11-2013 Arlequin Orion H. Spekenbrink, Hoge Hexel Isis Malo 23-07-2013 Barbes Leprince vof M. Gerritsen, Maurik Inez van het Flierzicht 25-04-2013 Dizier BAC Blo Flierzicht Blondes, Den Ham Henrieke 05-12-2012 Aaron Chardon C. van Mierlo, Bergeijk Havanaise 06-07-2012 Darling L. Ramsus H. Stegeman, Laren (Gld.) Hannelore 11-03-2012 Colorado Ultra Boerlanderij, Echten (Dr.) Genève 17-04-2011 Bolero Mars Boerlanderij, Echten (Dr.) Elvira du Moulin 07-04-2009 Tilbury Orion H. Spekenbrink, Hoge Hexel Aurora 11-03-2005 Orion Ivar E. en M. Neerincx, Elst bedrijfsgroepen: Le Moulin, H. Spekenbrink, Hoge Hexel Miss Futur Fierba: Isis Malo vrouwelijk dier met de beste slachteigenschappen: Illusion van H. Stegeman, Laren (Gld.) mannelijk dier met de beste slachteigenschappen: Gericault van vof Dekkers, St. Oedenrode

201 4

13-11-14 14:10

Isis Malo (v. Barbes), kampioene vrouwelijk van één tot drie jaar

tot drie jaar omvatte echter nog meer sterke inzendingen. ‘De beste klasse van de dag’ werd die door de Fransen genoemd. Zoals Havanaise van Henk Stegeman uit Laren. De Darlingdochter had veel lengte in haar lijf en bekken en haar licht gekleurde huid rond de ogen en de muil – éclairé in het Frans – werd zeer gewaardeerd. Ook de elegantie van een andere rubriekswinnares werd geroemd: Inez van het Flierzicht (v. Dizier) van Flierzicht Blondes uit Den Ham bracht haar fijne huid en beenwerk in een sterke stap naar voren.

En dan was ook Hannelore (v. Colorado) van de Boerlanderij uit Echten er nog. In de rubriek liep ze eruit met haar fraaie ontwikkeling en fraaie bekken. Maar als secondante naast Isis, die zonder enige twijfel kampioene werd, koos de jury voor de al vaker gelauwerde Henrieke (v.

Aaron) van Corneel van Mierlo uit Bergeijk, een perfecte vaars met breedte in schouder en bekken, een fraaie expressie van de kop en uitstekend beenwerk.

Weer een dochter van Barbes Gerritsen was met drie dieren naar de keuring gekomen. Naast Isis – die van de buitenlandse jury later ook de titel Miss Futur Fierba kreeg – had hij nog een ijzer in het vuur bij de vrouwelijke rubrieken tot één jaar. Het was Isis’ halfzuster, via vader Barbes, Jackie Malo, die

in haar rubriek op kop kwam. In het kampioenschap kwam ook Jasmijn van Jgs Beheer uit Hoogwoud erbij. De sterk ontwikkelde Arlequindochter was voorzien van een lang en perfect bekken, maar kon in de bovenbouw wat meer kracht vertonen. Ook was er nog stalgenote Julia van de Woeste Hoeve (v. Anis), die meedeed om de hoofdprijs met haar fijne huid en kop en de volgens de jury ‘perfecte blondehoeven’.

Irielle du Moulin kwam nog dichter bij het ideaalbeeld van de jury. Met een enorme ontwikkeling, veel uitstraling en bespiering verwierf ze het reservekampioenschap bij de vrouwelijke dieren tot één jaar. Het kampioenslint was zonder twijfel voor Jackie Malo, die naast haar fijne en elegante uitstraling met name scoorde met haar bespiering in de lendenen én die de gewenste lichtere tint rond ogen en muil showde. Dat was kampioenschap nummer twee voor Gerritsen.

Bij de oudere koeien was niemand minder dan Aurora – met 1070 kilo de zwaarste koe van de keuring – weer aangetreden in de klasse met zoogstellen. Vorig jaar veroverde de Oriondochter van Marian en Ed Neerincx uit Elst voor de vijfde keer het nationaal kampioenschap en hiermee vestigde ze een record. De ruim negenenhalf jaar oude koe was goed bewaard en met een bekken ‘uit het boekje’ kreeg ze met haar fraaie, bij-

na vier weken oude vaarskalf Josanne (v.

Evian) het kampioenschap bij de zoogstellen.

Excellent bekken Het mooiste kalf uit de rubriek zoogstellen was echter Jamaica (v. Barbes), vermeldde de jury nog speciaal. Haar moeder – Cauet Rozdochter Fine van Fredie van Dijk uit Voorst – eindigde, ondanks sterke vleeseigenschappen maar ook met wat minder breedte tussen de zitbeenderen, op een sterke tweede plaats.

In Frankrijk is het gebruikelijk dat een kampioen zoogstellen niet meer meedoet met de andere kampioenschappen en zo lieten de Franse juryleden Aurora verder buiten beschouwing. Dat maakte in de klasse vrouwelijke dieren van drie jaar en ouder de weg vrij voor andere getalenteerde koeien. Met haar rechthoekige, platte en brede bekken, haar fraaie ontwikkeling en de potentiële groei voor de komende jaren werd de nog maar drieënhalf jaar oude Genève (v. Bolero) van de Boerlanderij in Echten reservekampioene.

De hoogste trede bij de vrouwelijke dieren van drie jaar en ouder was voor Elvira du Moulin (v. Tilbury), die een excellent bekken combineerde met veel finesse en een brede, goede broek. ‘We zouden meer van dit soort koeien in Frankrijk willen zien’, complimenteerde

V E E T E E LT V L E E S

VV11_Nationale Blondes en Piemontesen.indd 11

N O VEM B E R

2 0 1 4

11

13-11-14 14:10

K E U R I N G

Ice Malo (v. Theodure), kampioen stieren van één tot drie jaar

de jury de fokkers van de oudere koeien.

Aurora was echter nog niet uitgestreden.

Bij de stieren kwam haar zoon Imposant in de ring om de familie-eer te verdedigen. Vorig jaar flankeerde de Titanzoon zijn moeder nog naar haar nationale titel en werd toen al bestempeld als ‘fraai stierkalf’. Met zijn goede ontwikkeling, z’n perfecte beenwerk en zijn prachtige

kop nestelde Imposant zich al op de eerste plek van de rubriek. Hetzelfde deed Ibis, de Barbeszoon van Stegeman, die goed beenwerk en een sterke bovenbouw liet zien. Uit dezelfde stal kwam ook BAC Galon (v. Theodule) met veel ontwikkeling een goed bekken en mooie platte horens.

En dan was er ook nog Hercules de Colonia, de in werkpak getoonde Brasierzoon van Johan Bush uit Haaksbergen.

Ronald en Theodule succesvol

Ilusion du Moulin (v. Ronald), kampioen stieren tot één jaar Bakersfield Geerte (v. Ronald), kampioen stieren ouder dan drie jaar

12

V E E T E E LT V L E E S

NOVEMBER

VV11_Nationale Blondes en Piemontesen.indd 12

De titel bij de stieren van één tot drie jaar ging echter naar Ice Malo, ook al een Theodulezoon van Gerritsen, die daarmee zijn hattrick completeerde. Ice Malo was het meest compleet in kleur met een zeer lang bekken en een perfecte rug en prachtige broek, waarbij de jury het ontbreken van ‘flosjes’ aan de edele delen onder zijn buik ook nog eens waardeerde. Imposant was de aangewezen kandidaat voor het reservekampioenschap.

De jongste categorie stieren, tot één jaar, vormde bij het kampioenschap de kleinste groep. Zandvelder Jordan (v. Grandeur) van Lucas Kleine uit Linde kreeg met een mooie staartinplant en zeer veel fijnheid de koppositie in de rubriek bij de jongste stierkalveren. Hij moest het in het kampioenschap echter afleggen tegen Ronaldzoon Ilusion du Moulin van Spekenbrink, die met een superieure ontwikkeling en fraaie rugbespiering voor de dag kwam en bovendien voorzien was van zeer correct beenwerk.

Voor het reservekampioenschap werd de 1b uit de rubriek erbij gehaald: Jackpot van de Boerlanderij van Jgs Beheer uit Hoogwoud. Jackpot (v. Dizier) had zijn moeder Genève al het reservekampioenschap bij de oudere koeien zien binnenhalen en zorgde er met zijn goede bovenbouw en brede bekken voor dat de familie Schilder dit reservekampioenschap mee naar huis mocht nemen.

Voor Spekenbrink was de winst bij de stieren de derde kampioenstitel van de dag. De dieren van Le Moulin wonnen ook de sterk bezette rubriek met bedrijfscollecties.

Meer dan 1300 kilo Imponerend was het optreden van de stieren ouder dan drie jaar. Met 1322 kilo was Frans (v. Okapi) van Hans de Haas uit Marken het zwaarste dier van de keuring. Met zijn lengte en mooie ‘appels’ op de huid werd hij reservekampioen vóór Gericault (v. Theodule) van vof Dekkers uit St. Oedenrode. De grote en met 1300 kilo heel zware Gericault werd verkozen tot het mannelijke dier met de beste slachteigenschappen. Bij de vrouwelijke dieren viel de keus op Illusion (v. Darling) van Stegeman.

Het kampioenschap bij de oudere stieren was voor Ronaldzoon Bakersfield Geerte van Wim Bakker uit ’t Harde. De diepe schouder van Geerte en de fijne huid in combinatie met een mooie bespiering maakten van hem de meest complete stier.

201 4

13-11-14 14:10

Piemontese Natalino en ‘afwezige’ Norma 22 gespreksonderwerpen van de dag Zou rubriekswinnaar Natalino de finale halen? Het hield menig toeschouwer bezig tijdens de nationale keuring in het piemonteseras. De Natalezoon combineerde een fraaie skeletontwikkeling met prima bespiering op fijn beenwerk, maar bezit een kleine afwijking in rastype. Op de linkerbil was immers een brui-

ne vlek op het witgrijze haarkleed waar te nemen. Tijdens de middagpauze hield het stamboekbestuur beraad en communiceerde bij monde van keurmeester van dienst, Job Vlastuin, zijn beslissing heel helder en transparant. ‘Een witte vlek is een pigmentafwijking en door het reglement niet toegelaten. Dit is hier niet het geval. Natalino heeft last gehad van schurft. Het nieuwe haar op de kale schurftplek was van dezelfde rastypische bruine kleur als op de schoft.’

Norma 22, afwezig en succesvol

Natasja 36, kampioene vrouwelijk tot acht maanden

Hennie, kampioene vrouwelijk van acht maanden tot een jaar

De beslissing zette meteen de deur open voor eigenaar Antonie van Gelder om zijn eerste nationale titel te pakken. Het zouden er op het einde van de dag vijf zijn van de zeven te vergeven titels. Het meest opmerkelijke op de kwalitatief hoogstaande keuring was wellicht nog de prestatie van zijn ‘afwezige’ Norma 22.

De Cobradochter, die geblesseerd is, zette met haar fokproducten Norma 29 (geboren in 2011), Norma 32 (geboren in 2012), Norma 34 (geboren in 2013) en Norma 37 (geboren in 2014) driemaal een 1aen eenmaal een 1b-plek neer. Een unicum in de annalen van de keuring.

Maar er was ook stevige concurrentie in Mariënheem, vooral in de jeugdcategorieën. In het jongvee behaalde de stal van Henk Hengsteboer uit Nieuwleusen de eindoverwinning bij de vrouwelijke kalveren van nul tot acht maanden met de mooi ontwikkelde Natasja 36 (v. Quasimodo). In het jongvee van 8 tot 12 maanden was er een eindzege voor Jan Dekker uit Veeningen met Hennie (v. Polo). Hennie bezat een mooie lengte, een stevige bovenbouw en fijn beenwerk. De bespie-

Norma 34, beste in Nederland gefokt vrouwelijk dier

Natalino, kampioen stieren tot één jaar

ring in de broek mocht wel wat langer tot de hak doorlopen. Dekker zette ook de beste bedrijfscollectie neer.

Van Gelder pakte tot slot van de keuringsdag ook nog de titel voor beste in Nederland gefokte piemontese met Norma 34 (v. Janick). Het was voor hem de kers op de taart.

Tabel 2 – Rubriekswinnaars keuring piemontese (kampioenen vetgedrukt)

Fridie 49, kampioene vrouwelijk twee tot drie jaar

categorie

naam dier

geb.datum

vader

m.vader

eigenaar,woonplaats

stieren

Remano Natalino Norma 37 Natasja 36 Hennie Miranda Hennie Norma 34 Fridie 49 Norma 29 Norma 24 Fridie 43 Norma 34

21-03-2014 26-01-2014 14-07-2014 09-04-2014 02-03-2014 28-01-2014 15-12-2013 22-03-2013 23-02-2012 09-05-2011 09-06-2008 15-04-2007 22-03-2013

Ombre Natale Quadrato Quasimodo Nelson Quadrato Polo Janick Ostu Natale Alfredo Jarno Janick

Ronald Jarno Cobra Tyson Bando Omero Bonito 59 Cobra Jarno Cobra Supremo Omero Cobra

J. L. van der Heijden, Dedemsvaart A. van Gelder, Hoge Hexel A. van Gelder, Hoge Hexel H. Hengsteboer, Nieuwleusen J. H. Dekker, Veeningen A. M. van Vught, Oisterwijk J. H. Dekker, Veeningen A. van Gelder, Hoge Hexel A. van Gelder, Hoge Hexel A. van Gelder, Hoge Hexel A. van Gelder, Hoge Hexel A. van Gelder, Hoge Hexel A. van Gelder, Hoge Hexel J. H. Dekker, Veeningen

vrouwelijk

Fridie 43, kampioen oudere koeien

best Ned. gefokt bedrijfsgroepen

V E E T E E LT V L E E S

VV11_Nationale Blondes en Piemontesen.indd 13

N O VEM B E R

2 0 1 4

13

13-11-14 14:10

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Marcel De Cock weigerde pensioenuitkering om zijn passie voor de fokkerij te kunnen voortzetten

Nooit stoppen Het passievuur voor fokkerij dooft nooit. Het cliché is op het lijf geschreven van Marcel De Cock, 81 jaar oud en witblauwfokker te Opbrakel. De stier Zico van de Hoelmanshoeve is het legendarische uithangbord van het fokbedrijf. tekst Guy Nantier

‘M

arcel zit in de stal’, laat Adrienne, de vrouw des huizes, weten na aanbellen aan de voordeur. Fokkerij, het laat je nooit los. Marcel De Cock (81) uit Opbrakel is er het levende bewijs van. Op zijn 65e weigerde hij de pensioenuitkering van ongeveer vijfhonderd euro per maand om zijn fokkerijactiviteiten te kunnen voortzetten. ‘Als je van een pensioenrente geniet, mag je slechts heel beperkte landbouwactiviteiten uitoefenen’, aldus de Oost-Vlaming aan de gesprekstafel. ‘Dan kan je beter weigeren en gewoon doorgaan met je passie.

Niets doen is aan mij niet besteed.’

Marcel De Cock bezit naast 125 stuks rundvee ook nog 26 hectare standweiden en 15 hectare akkerbouw in het heuvelachtige landschap van de Vlaamse Ardennen. ‘Wintergerst, wintertarwe en mais’, luidt het. ‘Het ploegen doe ik allemaal nog zelf.’

Prijsstilstand De activiteiten op de Hoelmanshoeve dateren uit de jaren vijftig van de vorige eeuw. Marcel, die een fruithandel leidde met zijn echtgenote, molk voor de hobby op het ouderlijk bedrijfje een achttal koeien van het Oost-Vlaamse witrode

ras. De melk verkocht hij aan de melkerij. Daarnaast mestte hij jaarlijks enkele Ardeense witblauwen af. Marcel De Cock: ‘Ik kocht de dieren mager aan via een plaatselijke veehandelaar en leverde ze hem afgemest terug af. Met de verdienste kocht ik nieuwe dieren aan en breidde ik de veestapel gaandeweg uit.

Dat zou nu niet meer kunnen. De aankoopprijs voor magere dieren toen is de verkoopprijs van vette beesten nu. Het lijkt wel of de tijd in zestig jaar is blijven stilstaan.’

In 1970, nog voor het witblauwras een doorbraak kende in Oost- en West-Vlaanderen, kocht Marcel De Cock enkele stamboekvaarzen en een dekstier aan in Wallonië. ‘Omdat er toen geen stamboekwerking voor vleesvee bestond in de provinciale veeteeltvereniging van OostVlaanderen, wilde ik de nafok laten registreren in Wallonië en laten deelnemen aan de keuringen. Dat is ons toen botweg geweigerd’, herinnert de veehouder zich alsof het gisteren was.

In 1985 kwam de omslag met een Vlaamse stamboekwerking witblauw en de organisatie van keuringen. Miel van de Hoelmanshoeve zette het fokbedrijf op de kaart. Deze eigengefokte stier – zoon van Bourgogne de Somme – behaalde tweemaal een 1a-overwinning te Libramont in 1998. ‘Miel was een zoon van Hendrika,’ vertelt de fokker, ‘ik kocht haar moeder als drachtige vaars aan in

Zwaan 1 van de Hoelmanshoeve (v. Zico) behaalde op de CRV Koe-Expo te Gent een 1a-plek en is nu drachtig van Bonheur de Somme

14

VVE EE ET TE EE EL LT TVVL LE EE ES S NOOKVTEOMB BE ERR 2 20 00 19 4

VV11_bedrijfsrep Decock.indd 14

13-11-14 13:05

Marcel De Cock Marcel De Cock weet op een leeftijd van 81 jaar nog niet van ophouden. Met de vrijwillige hulp van Kris zet hij zijn fokbedrijf verder ondanks de gevorderde leeftijd.

Beroep: Ras: Aantal kalvingen: Aantal hectare:

Opbrakel

fokker Belgisch witblauw 55-60 41

Ferrerozoon 6868 van de Hoelmanshoeve voert in tweede generatie terug op de legendarische Zico van de Hoelmanshoeve

Wallonië. Je kan stellen dat Hendrika onze stamkoe is. Alhoewel, echte stamkoeien hebben we nooit gehad. Na drie kalvingen vertrekt het vrouwelijk vee naar de afmest.’

wellicht Zicodochter Zwaan 1 van de Hoelmanshoeve. Zij kreeg als vaars 88,7 punten voor totaal exterieur en behaalde een 1a op Agriflanders in 2011.

Fatale sedatie

Thuis op het erf en op de keuringen is Kris (43) al meer dan dertig jaar steevast in de buurt van de fokker te vinden. Ook aan de gesprekstafel. Twee paar handen op één buik, zo lijkt het wel. ‘Kris kwam van jongs af aan op het bedrijf spelen, daarna meehelpen en gaandeweg is hij meegegroeid in het fokkerijgebeuren’, geeft De Cock aan. ‘Nu denken we zelfs de paringen gezamenlijk uit.’

Het fokdoel ‘van de Hoelmanshoeve’ is vleestypische, groeizame en correcte dieren. ‘Niet naar extremen in bespiering’, valt Kris in. ‘We hebben in 2011 een zijsprong gemaakt met het gebruik van ki-stier Iglo du Ronchy om nieuw bloed in de stal te brengen. Dat heeft ons wel wat bespiering in de achterhand en breedte in het bekken gekost. Maar nu is er opnieuw progressie mogelijk naar sterkere, gezondere dieren en een hoger slachtrendement.’

Al vlug blijkt dat rechterhand Kris ook wel meer van moderne technologie houdt dan Marcel. De vraag welke stieren nu het meest gebruikt worden, levert dan ook een bijzonder tafereel op: Marcel kijkend in zijn notitieschrift, Kris kijkend op de uitdraai van het stieradviesprogramma. Het antwoord is wel eensluidend: Benhur, Attribut, Bonheur, Crack en Imperial.

Kris enthousiast: ‘Voor de komende keuringen hopen we hoog te scoren met twee vaarzen – een dochter van Benhur

Uit Hendrika in combinatie met Japonais van het Bareelhof (v. Galopeur) fokte Marcel De Cock Kristel van de Hoelmanshoeve. De naam Japonais roept bij de fokker direct bijzondere herinneringen op. ‘Japonais kocht ik als jaarling bij Gilbert Veulemans te Glabbeek,’ verhaalt hij, ‘de stier reeg de kampioenstitels aan mekaar.’ De superhandmakke Japonais heeft nooit natuurlijk gedekt, zo blijkt uit het verdere relaas. ‘We hebben sperma van hem moeten vangen en invriezen om nakomelingen te krijgen.

Japonais woog op zijn top circa 1300 kilogram. De stier was zo breed gebouwd dat hij niet in de klauwbekapbox kon.

We hebben hem moeten sederen met Rompun om een pedicure te kunnen uitvoeren. Maar de sedatie is hem fataal geworden.’

Terug naar Kristel. Zij is de overgrootmoeder van Zico, de legendarische Despotezoon waarmee De Cock drie jaar achter elkaar kampioen werd op de fokveebeurs van Affligem. Het feit is nog altijd uniek in de annalen van Vlaanderens grootste event voor witblauw. Met Zico schuimde de veehouder ook de nationale keuringen af en behaalde een 1aplek te Libramont in 2006 en een 1cplaats te Brussel in 2007.

De Oost-Vlaming heeft ook wel menig vrouwelijk kopnummer in de showring gehad. De meest bekende en recentste is

Dure rietjes

en een dochter van Tilouis – en twee stieren, nakomelingen van Ferrero en van Machinal. ‘Benhur doet het hier goed,’ vult Marcel aan, ‘gelukkig maar. Het rietje kost 100 euro. Ik heb van in mijn hele leven nog nooit zo duur geïnsemineerd.’

Marcel De Cock staat bij menig veehouder te boek als een stierenfokker. ‘Waarom ik sterker ben in het fokken van stieren? Ik weet het niet precies. Misschien dat ik stieren wat meer in de watten leg omdat hun invloed op de veestapel heel groot is. Of misschien komt het wel omdat de stieren altijd los lopen en zich beter kunnen ontwikkelen dan de vrouwelijke dieren die hier vanaf een leeftijd van acht maanden in de winter aangebonden staan.’

Meedenkende dierenarts Tijdens de stalperiode bestaat het rantsoen uit voordroog, maiskuil en krachtvoer. In de zomer wordt het vee tot de eerste kalving bijgevoederd met maiskuilvoeder en maximaal 1 kilogram krachtvoer. Het krachtvoer is een mengeling van haver, soja, lijnschilfers en een mineralenkern. Kris: ‘Haver bevat avenine en dat blijkt goed te werken tegen het blijven staan aan de nageboorte.’

Was de Oost-Vlaming in 1970 al zijn tijd vooruit met witblauw, ook op het vlak van ibr en bvd is het bedrijf vandaag de dag een voorloper. Marcel De Cock: ‘We kunnen terugvallen op een bedrijfsdierenarts die meedenkt met het bedrijf.

We waren hier al zes jaar ibr-vrij vooraleer de officiële bestrijding van start ging. Ook aan bvd werken we nu al ruim zes jaar.’ l

VVE EE ET TE EE EL LT TVVL LE EE ES S NOOKVTEOMB BE ERR 2 20 00 19 4

VV11_bedrijfsrep Decock.indd 15

15

13-11-14 13:05

VV11_fotospread.indd 16

10-11-14 16:40

F O T O S P E C I A L

Met velen aan de tafel, de grote tafel b캐 ons thuis.

Vele van onze zussen z캐n inmiddels wel geworden wat consumenten lusten op hun borden.

VV11_fotospread.indd 17

10-11-14 16:41

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Karakter, afkalfgemak en moedereigenschappen belangrijkste selectiecriteria voor Marnic Loterman

Marnic Loterman De aanzienlijke kostendaling overtuigde Marnic Loterman ervan om te schakelen naar blonde d’Aquitaine.

Veestapel: Aantal kalvingen: Ras: Grond:

Een grote kapstok met veel vlees Brakel

55 stuks 15 à 20 blonde d’Aquitaine 12 ha (gras, mais, bieten)

‘V

ertrekken en we zien wel wat we tegenkomen’, dacht Marnic Loterman (55) uit het Oost-Vlaamse Brakel toen hij vijf jaar geleden in zijn auto stapte. De veehouder in bijberoep had in 2000 zijn Belgisch witblauwe veestapel omgeschakeld naar blonde d’Aquitaine en wilde de volgende generaties kwalitatief verbeteren. Omdat er in België wei-

Al veertien jaar houdt Marnic Loterman blonde d’Aquitaines. De financiële kant was voor hem de belangrijkste reden om in dit ras te investeren. Hij haalde zijn runderen in Nederland, waar veel meer informatie te vinden is dan in Vlaanderen. tekst Hanne Vandenberghe

nig informatie te vinden was, vertrok hij op zoektocht richting de Waddeneilanden. Overal waar hij blonde d’Aquitaines zag grazen, maakte hij een tussenstop.

Loterman kwam uit bij topfokker Dick Ruessink uit Toldijk, die hem zijn volledige bedrijf toonde. De Vlaming kocht er de stier Roodheuvel Diesel (v. Ultra) en zijn eerste ingeschreven koe, een Mars-

dochter. Een jaar later, in 2010, volgde nog een aantal vaarzen.

Rendabele dieren ‘Mijn hart is altijd bij Belgisch witblauw gebleven’, benadrukt Loterman. ‘Maar we kozen veertien jaar geleden voor de omschakeling van onze veestapel omdat blonde d’Aquitaines rendabeler zijn.’

De kalveren brengen zes tot zeven maanden door bij hun moeder op de wei

18

VVE EE ET TE EE EL LT TVVL LE EE ES S NOOKVTEOMB BE ERR 2 20 00 19 4

VV11_bedrijfsrep Loterman.indd 18

13-11-14 14:06

Vooral in de kosten is het een opmerkelijk verschil volgens Loterman. Allereerst zijn er amper keizersnedes. Bij de geboorte zijn de kalveren klein in vergelijking met andere vleestypes. ‘Ik herinner me nog dat ik met open mond keek naar de eerste kalving op mijn bedrijf.

Onze hond, een Berner Sennen, was groter dan het kalf. Uiteindelijk groeide het kalf uit tot een koe van 1,55 meter.’ Per zoogkoe bespaart Loterman voor elke natuurlijke kalving al meer dan honderd euro. Sporadisch moet de veearts langskomen voor een keizersnede, maar dat gebeurt enkel in uiterste nood. De koeien blijven dus ook langer op het bedrijf.

‘Gemiddeld worden de koeien hier zo’n tien jaar oud en brengen ze een achttal kalveren ter wereld. Mijn productiefste koe is zestien jaar oud en heeft evenveel kalveren, waarvan weliswaar twee tweelingen.’

Loterman haalt de goede moedereigenschappen als tweede belangrijke voordeel aan. Na de kalving blijven de kalveren veertien dagen op stal bij de koe.

Daarna brengen ze zes tot zeven maanden door bij de koe op de wei. ‘Het is de koe die het kalf opvoedt en niet de boer.

Extra kosten aan melkpoeder of vlokken hebben we dus niet. Op drie weken geven sommige koeien tot 13 liter melk per dag. Omdat ze zo veel melk geven, voeren we ze wel bij. De hoge melkproductie kan ook uierontsteking in de hand werken.’

Bij behandelingen merkt Loterman dat zijn veestapel van een sterk ras is. ‘Het is een natuurlijk ras dat weinig gevoelig is voor ziekten – denk maar aan schurft of longontsteking – en een goede vruchtbaarheid heeft.’ De exacte tussenkalftijd kent Loterman niet, maar deze ligt op minder dan een jaar. ‘Als ik niet oppas, kalven mijn koeien elk jaar vroeger af.

De koeien kalven, gaan op de weide met het kalf in de hand en komen een half jaar later terug met een kalf in de hand én in de buik. Gemakkelijker kan niet.’

Kalven tussen april en juni De stal heeft Loterman zelf gebouwd, iets waar hij erg trots op is. In de winter zit deze vol, waardoor er geen extra plaats is voor kalveren. Daarom zorgt Loterman ervoor dat zijn koeien afkalven vanaf begin april tot juni. Vanaf augustus, als het gras begint te minderen, worden ze bijgevoederd op de wei.

De dieren krijgen een mengsel van gras, mais en gemalen bieten uit de silo. In de winter krijgen de drachtige koeien een rantsoen van hooi, voordroogkuil en bie-

Roodheuvel Diesel brengt veel lengte en hoogte in zijn nakomelingen

ten. ‘Het is belangrijk dat de koeien na de winter niet te vet zijn, aangezien dit een moeilijke kalving in de hand werkt.’

Daarnaast krijgen alle dieren vanaf zeven maanden naast voordroogkuil, mais en mks ook nog een mengeling van mineralen en eiwitkern met een dosering van 300 gram per 100 kilogram gewicht.

‘Mijn dieren beschouw ik nog steeds als mijn hobby’, zegt Loterman. ‘Toch vind ik dat ik behoorlijk goede resultaten behaal. Met een slachtgewicht van 600 kilogram op 22 à 23 maanden doe ik niet veel onder voor de gespecialiseerde bedrijven. In oktober lag de prijs tussen 4,25 en 4,50 euro per kilo, wat het houden van blonde d’Aquitaine een rendabele zaak maakt.’

Loterman is niet van plan om uit te breiden. ‘Ik doe het graag wat op mijn gemak. Bij uitbreiding heb ik bovendien meer nutriëntenemissierechten en grond nodig. Aangezien mijn dochters niet onmiddellijk de ambitie hebben om het bedrijf over te nemen – al doen ze het werk wel graag – hoeft dit dus ook niet.’

Natuurlijk bevruchting Op het bedrijf zijn twee stieren aanwezig. ‘Roodheuvel Diesel, de stier van Ruessink, kreeg dit jaar 87 punten. Hij bracht de lengte en hoogte in mijn veestapel. Nadeel is wel dat de nakomelingen te weinig bespierd waren en te weinig achterhand hadden.’ De aankoop van een tweede stier verhielp dit probleem. ‘Twee jaar geleden kocht ik een jonge stier bij Hans Spekenbrink in Nederland. Henri Du Moulin zorgt nu voor de bespiering in de veestapel. Bij vaarzen wordt deze stier niet gebruikt, omdat de kans op keizersnedes te hoog zou worden.’

Alle koeien worden op natuurlijke wijze bevrucht. De jonge vaarzen worden geïnsemineerd door de inseminator. ‘Dit gebeurt op een leeftijd van twee jaar, omdat ik het belangrijk vind dat de dieren uitgegroeid zijn. In 2014 maakten we bij onze vaarzen vooral gebruik van Castel en Chicago.’

Selectie op karakter ‘Op mijn bedrijf is het karakter van de dieren het belangrijkste selectiecriterium’, benadrukt Loterman, die zijn dieren aan drie selectierondes onderwerpt.

Een eerste schifting gebeurt als het kalf zo’n drie à vier maanden oud is en nog bij de moeder loopt. De tweede selectie vindt plaats als de vaarzen tussen de tien en veertien maanden weer op de weide gaan. ‘Als de dieren schuw staan te kijken, duidt dit volgens mij vaak op een slecht karakter. Een koe moet nieuwsgierig zijn en naar mij toe komen, dan voldoet ze.’ De laatste keuze gebeurt na het afkalven, als vaars, waarbij naar de moedereigenschappen en het afkalfgemak wordt gekeken. Om de handelbaarheid in de hand te werken, bindt Loterman alle kalveren aan. ‘Als ik even tijd heb en de dieren staan op stal, worden ze soms voor een uurtje aangebonden.’

Dieren die niet aan de selectiecriteria voldoen, worden afgemest met maiskolvenschroot en verkocht. Jaarlijks heeft Loterman een tiental stierkalveren. De beste worden voor de fokkerij gehouden, terwijl de rest afgemest wordt.

Loterman beschrijft een ideaal blonde d’Aquitainerund als een groot en braaf dier met een breed bekken. ‘Door de hoogte en de lengte zorgt het dier bovendien voor meer kilo’s. Ik vergelijk mijn dieren graag met een kapstok waar veel vlees aangehangen kan worden.’ l

VVE EE ET TE EE EL LT TVVL LE EE ES S NOOKVTEOMB BE ERR 2 20 00 19 4

VV11_bedrijfsrep Loterman.indd 19

19

13-11-14 14:06

K E U R I N G

Nationale keuring charolais, limousin en verbeterd roodbont in Putten

Mooie strijd, fraaie dieren De epiloog van het keuringsseizoen 2014 lag dit jaar in Putten. Daar verzamelden het limousin-, het charolais- en het verbeterdroodbontras zich voor hun nationale. In het limousinras domineerden Britse fokproducten. Groot Rassert 137 zette in het verbeterd roodbont drie titels achter haar naam. In het charolaisras behaalde Norhtlake Farms Nlf Division voor de derde maal het kampioenschap. tekst Alice Booij, Guy Nantier

foto-impressie www.veeteeltvlees.nl/fotos of www.veeteeltvlees.be/fotos

Charolais Don Juan en Division fraaiste bij charolais

Elite Don Juan (v. Ballou), algemeen kampioen mannelijk

Fraai rastype, daar ging het keurmeester Adrie van de Vaart om bij de charolais.

Hij werd op zijn wenken bediend met Northlake Farms Nlf Division, die voor de derde keer in haar leven het kampioenschap binnenhaalde. De Utrillodochter van Edwin Kriek en Lenny Noordermeer uit Oudenhoorn werd vergezeld van haar zes weken oude stierkalf Jaguar (v. Bugatti). Reserve werd Vikingdochter Frederique – met haar Fusain-

Northlake Farm Nlf Division (v. Utrillo), algemeen kamp. vrouwelijk

zoon – van Hans Rietveld uit Leerdam.

Bij de stieren waren er de Franse aankopen, zoals de zes jaar oude Elite Don Juan (v. Ballou) van Peter van Nieuwenhuizen uit St. Philipsland. Hij schreef met zijn fraaie foktype het algemeen mannelijk kampioenschap op zijn naam. De reserve kwam ook uit de stal van Van Nieuwenhuizen: Hambourg (v. Fric Frac). Bij de jongere stieren imponeerde Historien.

De magere Diegozoon werd kampioen,

met Northlake Farms Ironman (v. Voimo) als secondant en zo zorgden de beide stieren voor succes voor de fokstal van Kriek en Noordermeer, die met het kampioenschap bij de bedrijfsgroepen de meest succesvolle inzender waren.

Het kampioenschap vrouwelijk jong was voor de sterk ontwikkelde en zeer rastypische Halique (v. Cooper) van Rietveld.

Reserve werd Isadore (v. Artois) van Dirk Blaauboer uit Wijdewormer.

Tabel 1 – Rubriekswinnaars charolaiskeuring (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam

geb.datum

mannelijk

Northlake Farms Nlf Ideal 24-09-2013 Historien 19-12-2012 Hambourg 01-02-2012 Elite Don Juan 02-12-2008 vrouwelijk Isadore 13-12-2013 Halique 26-12-2012 Northlake Farms Nlf Glorieuze 23-05-2011 Northlake Farms Nlf Division 07-12-2008 bedrijfsgroep: Northlake Farms, mts. Noordermeer, Oudenhoorn

20

V E E T E E LT V L E E S

VV11_nationale VRB Charolais Limousin.indd 20

NOVEMBER

vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

Bugatti Diego Fric Frac Ballou Artois Cooper Uranus Utrillo

Utrillo Vonderful Ottawa Rabelais Romarin Viking Mic Mac Olgado

mts. L. en L. Noordermeer, Oudenhoorn mts. L. en L. Noordermeer, Oudenhoorn P. J. C. van Nieuwenhuijzen, St. Philipsland P. J. C. van Nieuwenhuijzen, St. Philipsland D. Blaauboer, Wijdewormer J. A. Rietveld, Leerdam mts. L. en L. Noordermeer, Oudenhoorn mts. L en L. Noordermeer, Oudenhoorn

201 4

13-11-14 14:08

Limousin Britse fokkerij domineert nationaal kampioenschap

De limousinkampioenen (v.l.n.r.): Trueman Grazia (v. Vermount), Gorrycam Umpire (v. Dolly), Hilke (v. Ecuador), Ampertaine Inspector (v. Umpire), Cowporation Inca (v. Copilot) en Trueman Incredible (v. Dauphin)

Aan de verbetering van het limousinras lijkt geen einde te komen. De kwaliteit was enorm, gaf jury Addy Moree tijdens zijn laatste optreden aan. De keuze voor de kampioenen was een keuze voor het mixte type met extra vlees. De fraaie Inse van ’t Hoogeveld (v. Clemens) van het Hoogeveld uit Eelde vertegenwoordigde het foktype. Trueman Incredible – uitgeroepen tot meest bespierde dier – van Claeys & Cowporation vertegenwoordigde het vleestype.

Moree en kompaan Hans Toorneman kozen voor de gulden middenweg: Ampertaine Inspector van Jaap van Dijk uit Tinallinge. Deze in Groot-Brittannië geboren stier combineert ontwikkeling met breedte en voldoende broek. Zijn vader Cloughhead Umpire deed goede zaken met Gorrycam Hunter, van Claeys & Cowporation. Hij werd met breedte en voldoende fijnheid in het lijf overtuigend kampioen bij de oudere stieren.

Pas echt spannend werd het met het aantreden van de goedgevulde rubrieken met vrouwelijke dieren. Cowporation Inca (v. Copilot) kon met haar vlotte bewe-

Trueman Grazia (v. Vermount), kampioene vrouwelijk oud

ging en haar fraaie voorhand het kampioenschap niet ontgaan, met een andere rubriekswinnaar op de reserveplek: de brede Italie (v. Edgar-Noz) van de familie Tillemans uit Beringe.

Bij de middencategorie van de vrouwelijke dieren werd het een strijd tussen Happy van ’t Hoogeveld (v. Christobal) van Het Hoogeveld uit Eelde en de sterk ontwikkelde Hilke (v. Ecuador) van Nico van Lievenoogen uit Soerendonk. De fijnheid en de breedte van Happy spraken zeer aan, maar Hilke had naast een uitmuntende broek en hellend kruis ook een mooiere kleur en kreeg het kampioenslint.

Bij de sterk bezette rubrieken met oudere koeien ging het tussen Balbina van ’t Hoogeveld (v. Omer-Mn) van Het Hoogeveld en Trueman Grazia (v. Vermount) van Claeys & Cowporation. De achtjarige Balbinakoe zit vol kwaliteit, met balans en diepte. De nog maar drieënhalf jaar oude Grazia bracht haar fraaie Foremandochter mee, imponeerde in schouderbreedte, lengte en fijnheid en werd kampioen, waardoor Claeys & Cowporation deze dag de meest succesvolle inzender was.

Ampertaine Inspector (v. Umpire), kampioen mannelijk jong Hilke (v. Ecuador Unisson), kampioene vrouwelijk niet gekalfd

Tabel 2 – Rubriekswinnaars limousinkeuring (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam

mannelijk

geb.datum

vader

Ampertaine Inspector 05-08-2013 Umpire Inse van ‘t Hoogeveld 12-04-2013 Clemens Gorrycam Hunter 21-07-2012 Umpire vrouwelijk Cowporation Inca 16-12-2013 Copilot Italie 23-07-2013 Edgar-Noz Happy van ‘t Hoogeveld 24-12-2012 Christobal Hilke 20-07-2012 Ecuador Balbina van ‘t Hoogeveld 22-10-2006 Omer-Mn Trueman Grazia 01-04-2011 Vermount best bevleesde dier: Trueman Incredible (v. Dauphin) van Claeys & Cowporation bedrijfsgroepen: Claeys & Cowporation, Bleskensgraaf

moedersvader

eigenaar, woonplaats

Sympa Pacha 19 Sympa Delux Neuf Parisien Unisson Housard Villy

J. C. van Dijk, Tinallinge Hoogeveld, Eelde Claeys & Cowporation, Bleskensgraaf Claeys & Cowporation, Bleskensgraaf familie Tillemans, Beringe Hoogeveld, Eelde M. J. van Lievenoogen, Soerendonk Hoogeveld, Eelde Claeys & Cowporation, Bleskensgraaf

V E E T E E LT V L E E S

VV11_nationale VRB Charolais Limousin.indd 21

N O VEM B E R

2 0 1 4

21

13-11-14 14:08

K E U R I N G

Verbeterd roodbont Drie titels voor Groot Rassert 137

Groot Rassert 137 (v. Topjob), Miss Toekomst en algemeen kampioene

Groot Rassert 539 (v. Jop), kampioen oudere stieren

‘De keuring kende een hoog niveau qua rastype’, zei Marc Kouwenberg bij zijn jurydebuut na afloop. Collega Adrie van Gent viel hem bij: ‘Het beenwerk bepaalde soms winst of verlies.’ De meest bevochten rubriek van de keuring was de categorie vrouwelijk van vier tot acht maanden oud. Er werden eindeloos rondjes gedraaid. Finaal deed het jurykoppel beroep op de scherprechter om een ranking op te maken. Van ’t Veerhuis Inge 4 (v. Menno 8) van Ivan Hoekman uit Zalk mocht op 1a. ‘Er zitten heel wat goede dingen in deze rubriek, maar ook enkele minder goede. Niet het dier met

de meeste ontwikkeling of de fijnste bespiering staat vooraan, maar wel het meest correcte dier’, aldus de jury.

Een ietwat bizarre ontknoping viel te bespeuren in de rubriek één tot twee jaar.

Sienetta werd met duidelijk witblauw haarkleed op 1a geplaatst, terwijl de rasstandaard in artikel 1 uitdrukkelijk (in hoofdletters) spreekt van een roodbont haarkleed. Zeker, de pupil van Klaas Tigchelaar voert via vader Tom van het Veerhuis 87,5 procent verbeterdroodbontbloed, maar het blijft een eigenaardigheid op een landelijke keuring. ‘Kwaliteit staat voor haarkleur’, becommentarieerde de

Leo (v. Leander), kampioen jonge stieren en Mister Toekomst

Sophie van Halweg (v. Frans), met kalf, kampioene zoogstellen en publiekskampioene

jury zijn keuze. Sienetta werd nadien ook nog kampioen één- tot tweejarigen.

Een andere rubriek waar reikhalzend naar werd uitgekeken, was de rubriek koeien van vier jaar en ouder. In de balans lagen onder andere de krachtige, langgerekte Jacelien 25 AZ (v. Jochem 10 AZ) van maatschap Van Abeelen uit Dorst en de fijne, vleestypische Sophie van Halfweg (v. Frans) van Theo Veerman uit Zuidoostbeemster. Twee uitersten in type. De jury koos voor Jacelien, het publiek voor Sophie, die wat later de rubriek zoogstellen won.

Groot Rassert 137 was de koningin van de dag. De Topjobdochter van Wilgo van de Mheen uit Hoevelaken werd niet alleen kampioene bij de vrouwelijke jeugd, maar ook Miss Toekomst én algemeen vrouwelijk kampioen. De rastypische Groot Rassert 137 is niet de grootste, maar bezit wel een beste, fijnbespierde achterhand en fijn bot. Uit dezelfde stal kwam ook de kampioen bij de oudere stieren: Groot Rassert 539. Een imposante zoon van Jop met mooie kleurschakeringen en een diepe broekbespiering. De beste bedrijfscollectie tot slot showde Theo Veerman.

Tabel 3 – Rubriekswinnaars verbeterd roodbont (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam dier

stieren

Lantinus van de Jacobushoeve Leo Groot Rassert 539 vrouwelijk Coba 24 Van ‘t Veerhuis Inge 4 Groot Rassert 137 Sienetta Marije Jacelien 25 AZ Sophie van Halweg bedrijfsgroep: T. A. N. Veerman, Zuidoostbeemster

22

V E E T E E LT V L E E S

VV11_nationale VRB Charolais Limousin.indd 22

NOVEMBER

geb.datum

vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

11-10-2014 23-03-2014 04-04-2010 04-09-2014 21-05-2014 08-11-2013 17-03-2013 15-03-2011 20-03-2007 20-04-2010

Gertinus Leander Jop Topjob Menno 8 Topjob Tom Romeo Jochem 10 AZ Frans

Vredenburg Noek Jarno Leyenhorst 99 Martijn Storm Remco Romeo Geurt Jacobar 28 AZ nb

mts. Van Abeelen-Zoontjes, Dorst J. H. Vis, Hulshorst W. van de Mheen, Hoevelaken E. J. van de Bunt, Dronten J. G. M. Hoekman, Zalk W. van de Mheen, Hoevelaken K. Tigchelaar, Wirdum K. Tigchelaar, Wirdum mts. Van Abeelen-Zoontjes, Dorst T. A. N. Veerman, Zuidoostbeemster

201 4

13-11-14 14:08

T H E M A B I J E E N K O M S T

Onderzoek genetische factor schurft veelbelovend

Jeuk bij dikbillen Op de zesde fokkerijdag van de KU Leuven maakte Annelies Coussé een voortgangsrapportage van haar onderzoek rond de genetische factoren voor schurftgevoeligheid. Coussé: ‘De waarnemingen zijn nog niet significant, maar wel veelbelovend.’ tekst Guy Nantier Schurft leidt tot economische verliezen

D

e zesde fokkerijdag van de KU Leuven en het Vlaamse departement Landbouw en Visserij had dit jaar als thema: inzetten op dierwelzijn en efficient fokken. Een van de mooie voorbeelden dat dit een harmonieus tweespan is, kwam uit de hoek van de rundveefokkerij.

Aan de KU Leuven doet Annelies Coussé immers onderzoek naar de genetische factoren voor schurftgevoeligheid en zij presenteerde haar bevindingen. De gevolgen van Psorpetes-schurft zijn zowel economisch als op het gebied van dierwelzijn tastbaar. Coussé: ‘Schurft leidt tot economische verliezen door een verlies aan groei en behandelingskosten en leidt tot een daling van het dierenwelzijn vanwege het ongemak, onder andere jeuk, voor het dier.’

Zeker genetische factoren De onderzoekster bracht recent onderzoek in herinnering waaruit bleek dat 75 procent van de Vlaamse vleesveebedrijven te kampen heeft met een schurftprobleem. ‘Vast staat dat de gevoeligheid voor schurft verschilt tussen rassen.

Vooral Belgisch witblauw is er gevoelig voor. Verder zijn er binnen het witblauwras grote individuele verschillen voor schurftgevoeligheid waar te nemen.’ Beide vaststellingen deden Coussé besluiten: ‘Er moeten dus zeker genetische factoren zijn.’

Tweeledig onderzoek Het genetisch onderzoek van Coussé is tweeledig: enerzijds is er een gehele genoomstudie, waarbij veranderingen in het DNA worden opgespoord (genotypering) in relatie tot tot de gevoeligheid voor schurft (fenotypering). De gevoeligheid voor schurft objectiveert de onderzoekster via een dierscore op basis van

het berekende percentage geïnfecteerd huidoppervlakte, de aard van de letsels (liksporen, schilfers, droge wonden, wondvocht) en een mijttelling op huidkrabsels.

Anderzijds onderzoekt Coussé of er een invloed is van de mutatie van het myostatinegen (dikbilgen) op schurftgevoeligheid. ‘Omdat het een zo typische aandoening is voor witblauw.’

Niet significant, wel hoopvol Tot op heden werden 496 dieren op achttien bedrijven gedurende drie winters de schurftgevoeligheid vastgelegd (gefenotypeerd) en op 54.000 DNA-locaties verspreid over de chromosomen gegenotypeerd. Het eerste genetisch onderzoek wijst niet meteen op de aanwezigheid van een significante variatie ergens in het DNA bij met schurft aangetaste dieren. ‘Wanneer de genetische analyse echter beperkt wordt tot de meest extreem door schurft aangetaste dieren en de minst door schurft aangetaste dieren, zien we wel een variatie in het DNA op het einde van chromosoom 11. En daar zijn we heel blij mee.’

Coussé zegt er meteen bij dat deze waarneming nog niet significant is vanwege het beperkte aantal dieren. ‘Uitbreiding van het aantal stalen is nodig. Het geeft ook aan dat de fenotypering van de dieren even belangrijk is als de genotypering. Bovendien moet nog onderzoek gedaan worden naar het effect van omgevingsfactoren, zoals het effect van de leeftijd, of een mogelijk verband met de kleur van het haarkleed.’

Een merkertest voor de fokkerij is dus nog niet meteen praktijkrijp, maar het onderzoek ernaar loopt voortvarend. Annelies Coussé: ‘Het is alleszins veelbelovend. We zetten in op een duurzame oplossing tegen schurft.’ l

V E E T E E LT V L E E S

VV11_fokkerijdag KU Leuven.indd 23

N O VEM B E R

2 0 1 4

23

13-11-14 11:56

I N T E RV I E W

Nieuwe voorzitter limousinstamboek Teus Dekker wil Europese samenwerking

‘Het moet professioneler’ Niet voorgedragen door het bestuur, maar door een aantal leden zelf; zo is Teus Dekker voorzitter geworden van het limousinstamboek Nederland. Bij zijn aantreden had de 51-jarige al een duidelijke visie op papier: ‘Verantwoording van een ambitieus en gezond stamboekbeleid.’ Als zakenman is hij zeer succesvol, maar heeft hij ook de eigenschappen die hem tot een goede voorzitter maken? tekst Alice Booij

H

ij debuteerde voor het eerst op de nationale limousinkeuring van 2010 en vanaf die tijd kent het stamboek verandering. Nadat hij jaar na jaar de meeste kampioensprijzen met zijn Cowporation-fokvee binnenhaalde ging Teus Dekker zich steeds meer een weg banen in zowel de Nederlandse als de internationale limousinfokkerij en lette hij nauwkeurig op het reilen en zeilen van het Nederlandse stamboek. Daar stuitte hij op ‘passieve bestuurders met hun eigen domein’ en ‘het ontbreken van intrigerende activiteiten, procedures en protocollen’.

Toen Frans Veltman in mei 2014 zijn voorzittershamer neerlegde was Dekker als opvolger voor veel leden een logische stap, tot frustratie van de gevestigde orde. Zo werd op zaterdag 20 september voor het eerst in de geschiedenis van het

24

V E E T E E LT V L E E S

VV11_interview Teus Dekker.indd 24

NOVEMBER

limousinstamboek niet een door het bestuur, maar een door de leden voorgedragen voorzitter de nieuwe voorman.

‘Het limousinstamboek moet weer van en voor de leden worden.’ Een bedrijf leiden of een stamboek voorzitten, Dekker gaat er daadkrachtig, proactief en enthousiast tegenaan. ‘De principes zijn immers hetzelfde. Leiden is dienen en innovatie is broodnodig in een kritieke marktsituatie als die van ons.’

In uw visie schrijft u over een handreiking voor verzoening.

‘Ik heb de laatste jaren met felle oppositie veel kritiek geuit en heb door wanbeleid met lede ogen veel prominente leden zien vertrekken en dat belemmert de positieve ambities van een aantal leden. Die tijd ligt achter ons. Ik kom met gezonde antwoorden op mijn kritiek en

ik wil de deur openen naar een stamboek met een professioneel beleid en gezonde visie. Het vertrouwen van de leden in het stamboek moet weer terug.’

Gaat u het heel anders doen?

‘Jazeker, althans totaal anders dan mijn directe voorgangers. We gaan geen oud beleid reanimeren en zeker geen wanbeleid voort laten leven, het gaat om effectief verandermanagement. Mensen die in eigen belang denken, bewust het stamboekbelang tegenwerken of zich doelbewust non-conformistisch opstellen, hebben we niet nodig. Er moeten kansen worden gecreëerd.’

Succesvolle voorzitters zijn over het algemeen diplomaten. Heeft u die vaardigheden ook?

‘Dat zegt u, maar de meest succesvolle diplomaten zijn vaak wel succesvol in

201 4

13-11-14 11:53

het continueren van een gevestigde orde, maar juist niet succesvol in het reorganiseren van organisatiestructuren.

Bovendien is het zo dat wanneer je de oppositie voert, je heel anders acteert dan wanneer je daadwerkelijk de bestuurszetel beklimt. Ik heb daarom een adviesraad om me heen verzameld met ervaren, prominente leden om in hun kielzog loyaliteit en ontvankelijkheid te creëren. Kijk, de limousin is me dierbaar, en ook alles wat daarbij hoort, dus ook de fokkers en ook het stamboek. Ik denk dat ik het kan, ben energiek om er tegenaan te gaan en ik verlies niet graag, maar verder hoef ik me niet te bewijzen. Eerst

Engeland, maar met name in Luxemburg zie je hetzelfde gebeuren. Binnenkort praat ik hierover met Guus Laeven en Ed Neerincx van de Vleesveefederatie.

Daarnaast moet beslist ieder stamboek zijn eigen cultuur en identiteit behouden, maar het gemeenschappelijke belang is duidelijk: een goed stukje eerlijk vlees produceren waaraan een effectief verdienmodel gekoppeld kan worden.’

Wat is hiervan het voordeel?

‘De duurzame vleesveehouderij in Nederland degradeert met rasse schreden naar hobbymatige invulling, maar als vleesveehouderij kun je gezamenlijk be-

Het limousinstamboek heeft echter al aangegeven niet meer mee te doen met het centrale opfokstation COT. Daar zit toch ook een gemeenschappelijk belang?

‘Het COT functioneert niet. Het is een kopie uit Frankrijk en bij ons niet effectief. Ik zie veel meer in een gecontroleerde opfok op het eigen bedrijf, het bijhouden van gegevens, betrouwbaar wegen op verschillende leeftijden en met name zelf de dieren voorbereiden en voorbrengen voor een spannende keuringscompetitie met direct daarna een veiling met een internationale publiekstrekker als doelstelling.’

U denkt ook aan een Europese samenwerking?

‘Absoluut, het is voor mij een belangrijk beleidspunt om deel te nemen aan internationale projecten en uitruilen van kennis en vaardigheden met Frankrijk en Engeland, waar ze heel ver zijn met genomics en daar kunnen wij van profiteren. Zoals het EBV-systeem uit Engeland, een compleet geïntegreerd registratiesysteem gekoppeld aan een fokwaardemeetsysteem dat blijft uitbreiden. Online en transparant. Ik hoop dat we als Europese limousinstamboeken daarin meer kunnen samenwerken.’

‘Het COT is een kopie uit Frankrijk en bij ons niet effectief’ doen, dan praten, niet andersom. Over een jaar of drie zullen we het zien.’

U ziet veel kansen voor een nauwere samenwerking met andere stamboeken?

‘Inderdaad is er collectief enorm veel synergie te behalen. Een aantal activiteiten van de stamboeken in Nederland zijn voor ieder stamboek hetzelfde. We kunnen kijken waar operationele synergie te behalen is met de centralisatie en integratie van een collectieve backoffice, zoals IT, financiën, maar ook voor het foktechnische gedeelte, zoals een online fokwaardemeetsysteem. In Frankrijk en

ter inspelen op macro-economische, politieke zaken en vooral de publieke opinie. Gematigde politieke centrumpartijen zoals CDA en VVD, maar ook de meer rechtse SGP en de ChristenUnie, zijn wel partijen die boerenbelangen behartigen, maar uit de praktijk blijkt dat toch onvoldoende en met te weinig resultaat.

De extremistische idealen van de Partij voor de Dieren moeten op hetzelfde niveau en met dezelfde wapens gecounterd worden. Dat moet voor een groot deel uit onze eigen gelederen komen. Als vakmensen zijn we bovendien geloofwaardiger.’

Hoe gaat u hobbyfokkers die met een paar koeien gezelligheid zoeken, betrokken houden?

‘Hobbyisten zijn juist vaak de beste specialisten. Het ligt niet in de kwantiteit, maar juist in de kwaliteit. Je moet ook onderscheid maken in het houden van grotere kuddes commercieel gebruiksvee en het houden van kleinere kuddes kwalitatief fokvee. Iedere limousinfokker moet zich thuis voelen bij het stamboek. Of je nu voor een laatrijp type, een mixte type of een vroegrijp type gaat, limousins worden voor verschillende omstandigheden in verschillende types gefokt, dus moet er ruimte zijn voor de verschillende fokdoelen. Ik vind ook dat we meer interactief kennis moeten delen op een vernieuwde website. Een stamboekbestuur moet actief en interactief de ontwikkelingen, resultaten en bevindingen aan leden communiceren.’

Wordt de contributie ook hoger?

‘Nee, we beginnen eerst binnen het bestuur om kosten te besparen: de bestuursleden zijn bereid om minder te declareren en dat geeft al flinke ademtocht. We hebben binnen ons stamboek voldoende leden met bestuurlijke kennis en inhoudelijke vaardigheden die zich graag willen inzetten. Dit soort mensen heeft ons stamboek nodig.’ l

V E E T E E LT V L E E S

VV11_interview Teus Dekker.indd 25

N O VEM B E R

2 0 1 4

25

13-11-14 11:53

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Frans van Boxmeer en Millo van Schaijk bereiden zich voor op meer natuurlijke geboorten

Niet trots op één, maar op hele koppel Ze genieten van keuringswinst, maar een homogeen koppel koeien geeft Frans van Boxmeer en Millo van Schaijk minstens zoveel voldoening. De witblauwfokkers streven naar koeien met ruime bekkens met het oog op meer natuurlijke geboorten. tekst Inge van Drie

Millo, Elzey en Temmi van Schaijk met Op den Berg Vital

D

e linten hangen nog aan de goedgevulde prijzenkast in de kantine. De stalnaam Op den Berg – te danken aan de locatie van het bedrijf op een van de hoogst gelegen delen in Sint-Oedenrode – duikt regelmatig op in de uitslagen van witblauwkeuringen. Laatst nog in Geffen, waar Op den Berg Vital de reservetitel bij de koeien in de wacht sleepte.

De Herosdochter is samen met haar volle zus Op den Berg Veronique het paradepaardje in de stal, die ruim 50 witblauwen telt, van Frans van Boxmeer (63) en schoonzoon Millo van Schaijk (42).

De witblauwfokkerij op het bedrijf kent een lange geschiedenis. Al in de jaren zestig begon de vader van Frans van Boxmeer met witblauwen. Zijn zoon volgde hem op. ‘Ik houd van dieren. Ik heb samen met mijn broers een aantal bedrijven in de auto-industrie. Hier met de koeien bezig zijn is een vorm van ontspanning.’

In 2000 bouwde Van Boxmeer een hellingstal, met plek voor ruim 50 dieren.

‘Ik koos ervoor vanwege dierwelzijn – de dieren lopen op deze manier altijd op stro – én vanwege arbeidsgemak. Het instrooien kost weinig tijd en de mestschuif schuift alle mest opzij’, geeft Van Boxmeer aan. De witblauwfokkerij omschrijft hij als een uit de hand gelopen hobby, die hij inmiddels deelt met zijn schoonzoon Millo van Schaijk, in het dagelijks leven veetransporteur.

Een paar centimeter groter Samen zetten de vleesveehouders de lijnen uit. ‘We willen een mooie Belgisch witblauwe die precies voldoet aan de standaard, maar liefst nog een paar centimeter groter is’, zegt Van Boxmeer. De volle zussen Vital en Veronique voldoen bijna aan dat ideaalbeeld. ‘Al mochten ze nog iets scherper in de belijning zijn’, zo plaatst Van Schaijk een kanttekening.

Die extra aandacht voor hoogtemaat is De twee volle zussen Veronique en Vital

26

VVE EE ET TE EE EL LT TVVL LE EE ES S NOOKVTEOMB BE ERR 2 20 00 19 4

VV11_bedrijfsrep van den Berg.indd 26

13-11-14 11:51

niet voor niets, geeft Van Boxmeer aan.

‘Hoogtemaat is positief gecorreleerd aan bekkenmaat. Een grotere koe heeft gemiddeld genomen een breder bekken.’

En dat is met het oog op de trend naar meer natuurlijke geboorten geen overbodige luxe, vinden de vleesveehouders.

‘Tegen de publieke opinie kunnen we niet vechten. Als we dit ras willen houden, dan zullen we de kant op moeten van meer natuurlijke geboorten.’

De vleesveehouders kennen de verdeeldheid onder witblauwfokkers op dit punt.

‘Maar als je pro natuurlijke geboorten bent, betekent dat niet meteen dat je ook anti keizersnede bent’, geeft Van Schaijk aan. ‘Met een keizersnede is niks mis. Bij vleeskoeien zullen net als bij melkvee altijd keizersnedes blijven plaatsvinden, maar dat routinematige gaat eraf.’

Fokwaarde voor persdrang Meer natuurlijke geboorten moet op termijn ook kunnen, denken de twee mannen. Al is de hulp van ki-organisaties daarbij essentieel. ‘We hebben wel fokwaarden nodig. Niet alleen voor bekkenmaten, maar ook voor bijvoorbeeld persdrang. Bepaalde bloedlijnen in het witblauw hebben bijna geen persdrang’, geeft Van Schaijk aan.

Ook extra opleiding op het gebied van verloskunde én voeding is vereist, denkt hij. ‘Hoogdrachtige koeien zullen we iets schraler moeten houden met minder mais en meer graskuil.’ Het is ook een kwestie van gebrek aan ervaring, voegt Van Boxmeer toe. ‘Wanneer moet je ingrijpen bij een geboorte, hoe lang kun je wachten? Dat weten we allemaal nog niet. En het is ook een heel proces in het hoofd; we zijn het niet gewend en willen natuurlijk wél een levend kalf.’

Zelf lieten de vleesveehouders al vroeg de bekkenmaten opmeten. Ook deden ze mee aan het project Natuurlijke Luxe.

‘We laten nog steeds elk jaar de bekkenmaten meten. We hebben geluk dat we koeien met vrij grote bekkens hebben.

We zien ook dat het erfelijk is; de ene familie scoort er beter op dan de andere’, merkt Van Boxmeer op.

De vleesveehouder denkt dat de verschuiving richting natuurlijke geboorten wel gevolgen heeft voor keuringen.

‘Ik denk dat er twee stromingen zullen ontstaan op keuringen: rubrieken voor dieren die natuurlijk zijn geboren en dieren die met een keizersnede zijn geboren. Anders zou er geen sprake zijn van eerlijke concurrentie. Maar voor het zover is zijn we wel drie generaties verder.’

Frans van Boxmeer Frans van Boxmeer en Millo van Schaijk omschrijven hun witblauwfokkerij als een uit de hand gelopen hobby. De fokkers lieten al vroeg de bekkenmaten opmeten.

Ras: Woonplaats: Aantal stuks: Aantal kalvingen:

Sint-Oedenrode

Belgisch witblauw Sint-Oedenrode ruim 50 20

Eierstokken benutten Met minder fraaie koeien met nauwe bekkens fokken Van Boxmeer en Van Schaijk niet verder. Ook bij de stierkeus speelt het verschuiven van keizersnede naar natuurlijke geboorte een rol. ‘Nu nog bij lang niet alle stieren de fokwaarden voor bekkenmaten bekend zijn, letten we vooral op draagtijd en geboortegewicht. En op hoogtemaat, vanwege de positieve relatie met bekkenmaten.’

Op dit moment zetten de fokkers Origan, Attribut, Or du Beaujeau en Picadilly in. In het verleden hebben ze ook Imperial, Sheriff, Osborne en Dafydd veel ingezet. ‘We vinden hoogtemaat en beenwerk belangrijk, maar vergeten ook de bespiering niet. Ook de gestalte en het algemeen voorkomen van de stiermoeder nemen we mee als criteria’, zegt Van Schaijk, die de afstamming tot in detail uitpluist. ‘We houden het genenpakket goed in de gaten; we willen erfelijke gebreken vermijden. Dat is soms

een hele puzzel, maar ik doe het graag.’

Om extra nakomelingen te krijgen van hun beste koeien spoelen de vleesveehouders soms een aantal koeien, zoals binnenkort Vital en Veronique. Ook benutten ze van een aantal koeien na de slacht nog de eierstokken om via ivp nog meer nafok te krijgen.

De fraaiste dieren laten ze graag zien op keuringen, zoals Vital en Veronique.

Toch is een keuringsoverwinning niet wat de vleesveehouders de meeste voldoening geeft. ‘Natuurlijk, het is prachtig als je met twee volle zussen op één en twee in de rubriek eindigt. Maar ik ben op de hele veestapel trots.’ Van Boxmeer pakt een map erbij en zoekt snel de juiste pagina. ‘Kijk, onze veestapel scoort voor beenwerk gemiddeld 90,25 en voor totaal exterieur 87,87. Een keuring is een momentopname, maar een homogeen koppel in de stal is zeker zo mooi.

Dat blijft.’ l

VVE EE ET TE EE EL LT TVVL LE EE ES S NOOKVTEOMB BE ERR 2 20 00 19 4

VV11_bedrijfsrep van den Berg.indd 27

27

13-11-14 11:52

V O E R

V O O R

V L E E S B O E R

PvdD wil ‘eerlijkeprijsbewijs’ voor vlees De Nederlandse Partij voor de Dieren (PvdD) pleit voor de invoer van een Nederlands fairtradekeurmerk voor landbouwproducten als vlees. De PvdD wil dit zogenoemde ‘eerlijkeprijsbewijs’ ook instellen voor zuivel, eieren, groente en fruit.

Met de komst van zo’n keurmerk zou de

tussenhandel (handelaren, supermarkten en retail) kunnen aantonen dat de boer een bedrag betaald krijgt dat kostprijsdekkend is. Dat betekent dat dat inclusief de kosten is die zijn verbonden aan het voldoen aan maatschappelijke eisen op het gebied van dierenwelzijn, gezondheid, natuur en milieu.

Helft onderzochte vleesbedrijven besmet met neospora De helft van de vleesveebedrijven is besmet met neospora. Dat blijkt uit de eerste resultaten van het vrijwillig bestrijdingsprogramma van neospora. Van de 11 deelnemende vleesveebedrijven bleken er 6 zwaar besmet. Van de 75 deelnemende melkveebedrijven was 20 procent zwaar besmet.

De resultaten betreffen bedrijven met een basisabonnement (twee tankmelkonderzoeken of tien serumstalen per jaar). Daarnaast bestaat er ook de mogelijkheid om neospora te bestrijden via een Neospora Abonnement+. Via dit abonnement kunnen de veehouders ook een stamboomanalyse laten uitvoeren.

Op die manier kan een positieve familielijn heel snel en visueel in beeld gebracht worden, waardoor gerichte fokkerij mogelijk wordt.

Binnen het Neospora Abonnement+ zijn er op 90 bedrijven in totaal 8241 melken serumanalyses uitgevoerd. Ongeveer 17 procent van de onderzochte stalen bleek positief.

Neospora caninum is een van de belangrijkste oorzaken van abortus bij runderen. Uit onderzoek binnen het Abortusprotocol van het FAVV blijkt dat meer dan 10 procent van alle verwerpingen met grote waarschijnlijkheid aan neospora toe te schrijven is.

Verlies aan groei bij besparen op krachtvoer ‘Besparen op krachtvoer kan groei kosten.’ Dat stelde Anne Vandelannoote van mengvoederfabrikant Aveve naar aanleiding van het in de markt zetten van een vijftal nieuwe mengvoeders voor vleesvee. Een besparing van 1,6 kg krachtvoer per dag in het voertraject van stieren gedurende 100 dagen leidt tot een verlies van 140-170 gram groei per dag of een gewichtsverlies van 14 à 17 kg levend gewicht.

‘Maar op basis van de voederconversie van 5 kg droge stof per kg groei zal het verlies echter 300 g groei per dag bedragen’, aldus een rentabiliteitsberekening van de Aveve-vleesveespecialist. ‘De besparing van 50 eurocent per dag op het krachtvoeder resulteert in een financieel nettoverlies van 55 euro per 100 dagen.

Scherp zijn op voerkosten is nodig, maar de groei moet wel behouden blijven.’

Aveve brengt een aantal nieuwe voedermiddelen op de markt in haar gamma vleesveevoeders Optimeat.

‘Optimeat staat voor krachtvoer aangepast aan het basisrantsoen van de vee-

28

VV11_vvb.indd 28

V E E T E E LT V L E E S

NOVEMBER

houder en rekening houdend met het voersaldo.’

Nieuw in het gamma is bijvoorbeeld de Spelti Mix 111 voor kalveren van 0 tot 6 maanden. Vandelannoote: ‘Deze mengeling bevat 20 procent spelt dat de pensontwikkeling bevordert en traag verteer-

baar is. Het resulteert is een betere darmgezondheid en het werkt preventief tegen darmvergiftiging door de bacterie clostridium. De nieuwe voedermiddelen sluiten aan op ontwikkelingen in de veevoeding en nieuwe trends in de veehouderij zoals bijproducten en gemengd voeren.’

Scherp zijn op voerkosten is nodig, maar de groei moet wel behouden blijven

201 4

13-11-14 11:55

E C O N O M I E

Toeslagprijzen

Veeprijzen

B RON: WAGE NI NGE N UR L I VE S TO CK RE S EA R C H ( N L . )

ST IER EN Tabel 1 – Energie- en eiwittoeslagprijzen rundveevoeders (in eurocenten, excl. btw)

5,5

tendens

=

10,4 101,1 12,4 82,2

=

S 2013

5,0 euro/kg koud geslacht excl. btw

21 oktober 2014 kvem kg dve-toeslag kvevi kg dve-toeslag

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .)

S 4,78

4,5

E 2013

E 3,99

4,0 3,5

R 2013

U 3,32

U2013

3,0

R 3,04

2,5 2,0

minimum-/maximumprijs 1

5

K O EIEN 5,0

10

15

20

25 30 week

35

40

euro/kg koud geslacht excl. btw

B RON: LEI- W UR ( NL . )

Tabel 2 – Prijsmonitoring van rundvee naar rundvlees Nederland

juli 2014 augustus 2014 tendens

index API af-boerderij

index PPI verwerking

index CPI consument

125,10 120,80

105,60 105,30

109,40 109,30

=

=

50

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .) minimum-/maximumprijs

4,5

Prijsmonitoring

45

S 2013

S 4,26

4,0

E 2013

E 3,71

U 2013

3,5 U 3,24

3,0 2,5 2,0

R 2013

R 2,25 1

5

10

15

20

25 30 week

35

40

45

50

Voor de meest actuele veeprijzen: ga naar www.veeteeltvlees.nl

Vleesprijsindex B R ON : F OD -E C ON OMIE ( B .)

120

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.) ondergrens bovengrens

110 100

2005 = 100

90

80 70 60 50 40 ‘06 ‘07 ‘07 ‘08 ‘08 ‘09 ‘09 ‘10 ‘10 ‘11 ‘11 ‘12 ‘12 ‘13 ‘13 ‘14 ‘14 jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan jul jan sep maand/jaar

V E E T E E LT V L E E S

VV11_vvb.indd 29

N O VEM B E R

2 0 1 4

29

13-11-14 11:55

C O L O F O N

AGENDA Keuringen en prijskampen

Gespot achter het struikgewas: een groep fraaie, grazende blondes Foto: Harrie van Leeuwen

10 januari: 16 januari: 18 januari: 24 januari: 25 januari: 31 januari: 31 januari: 25 juli: 30 juli: 18-20 september: 9 december:

Ve i l i n g e n 13 februari: 28 maart: 17 april:

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschijnt maandelijks.

redactie

hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booij, Hanne Vandenberghe hoofd uitgeverij Rochus Kingmans

Jaarmarktkeuring witblauw te Hannuit Agriflanders Koe-Expo witblauw te Gent Jaarmarktkeuring witblauw te Libramont Jaarmarktkeuring witblauw te Ciney Fokveedag witblauw te Geel Nationale keuring witblauw te Doornik Vlaamse fokveebeurs witblauw te Affligem Nationale keuring witblauw te Libramont Vleesveekeuring Enter Nationale keuring blonde d’Aquitaine te Saint Gaudens (Frankrijk) Agribex nationale keuring witblauw te Brussel

Veiling Blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrijk) COT-veiling te Laren Veiling Blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrijk)

Beurzen, studievergaderingen, demodagen 15-18 januari: 21 februari-1 maart: 25-26 maart: 9-11 mei: 24-27 juli: 15-18 september: 7-9 oktober: 8-13 december:

Agriflanders te Gent Landbouwsalon SIA te Parijs (Frankrijk) Biovakbeurs ‘Expo4bio’ te Brussel Aquitanima te Bordeaux (Frankrijk) Landbouwbeurs te Libramont landbouwbeurs Space te Rennes (Frankrijk) Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrijk) Landbouwbeurs Agribex te Brussel

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, telefoon 09 363 92 11 fax 09 363 92 06 E-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar

Nederland en België € 47,10, overige landen € 91,50.

In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting.

Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal.

Bel voor opgave van een abonnement: België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) E-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 fax (+31)(0)26 38 98 824 E-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zijn van de eigen Veeteelt-fotodienst.

Uitzonderingen zijn foto’s van Mc Gregor Photography (4), Henk Kuipers (5), Stamboek Blonde d’Aquitaine Nederland (5) en Els Korsten (26).

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.

Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV B.V. c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

30

V E E T E E LT V L E E S

VV11_agenda vooruitblik.indd 30

VOORUITBLIK

K e r s tsp ecial: d r ie g en er at ies December (10 december) – In het kerstnummer van VeeteeltVlees komen drie generaties die leven op het bedrijf, aan het woord over het verleden, het heden en de toekomst van de vleesveehouderij.

Traditiegetrouw is er in het decembernummer plaats voor de VeeteeltVlees-kerstwedstrijd. Dit jaar zijn de twee hoofdprijzen technologische hoogstandjes uit het digitale tijdperk: een iPad en een iPhone. De wedstrijd wordt ingeleid met een artikel over nuttige landbouwapplicaties (apps) voor de vleesveehouder.

Verder is er ook een afscheidsinterview met CRV-directeur Ate Lindeboom. Lindeboom treedt per 1 januari terug als directeur Operations & Development bij CRV om van zijn pensioen te genieten.

NOVEMBER

201 4

13-11-14 11:54

A N D E R S

V E E T E E L T V lee s

VV11_cartoon.indd 31

B E K E K E N

N O VEM B E R

2 0 1 4

31

10-11-14 16:03

KI-CODE: 76-7624

MORITO VAN PERENHOF (Adajio x Germinal)

• Fantastische moederlijn met Ramono, Naomi en Chanel • Super evolutie!

• Typestier met prachtig middenstuk

BETTER COWS | BETTER LIFE

325-14 BWB-Morito.indd 1

CRV4ALL.BE, CRV4ALL.NL

11-11-14 14:42