Veeteeltvlees september 2014 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

JA A RG A N G 13

N R.9

SE PTE MBE R 2014

I N D I T N U M M ER

I NTE RV I E W P IE T O T T E N S

N O RM V O ED ERIN G

A A RD A PPELEN EN FRUI T

Streekproduct herstelt vertrouwen voedselkwaliteit

Op de behoeftenorm voeren is voor Franse rassen lastig

Goedkope patat en fruit bieden voermogel캐kheden

VV09_cover.indd 2

18-09-14 14:34

EEN DAG SPECIAAL VOOR BOERINNEN…

CRV-VROUWENDAG Dames, van harte welkom op de CRV-vrouwendag, een dag speciaal voor boerinnen. Ontmoet uw collega-boerinnen en steek er iets van op. Bent u lid of klant van CRV? Dan is deze dag voor u gratis! De CRV-vrouwendag is een leerzame, gezellige dag met inspirerende sprekers, een heerlijke lunch en diverse workshops. Kom verder, versterk uzelf én uw bedrijf met CRV.

WANNEER?

DINSDAG 7 OKTOBER 2014

DINSDAG 14 OKTOBER 2014

WAAR?

’t Haske Vegelinsweg 20 8501 BA Joure

Het Witte Huis Reekseweg 7 5411 RB Zeeland

Wilt u erbij zijn? Ga naar CRV4ALL.NL of CRV4ALL.BE en klik op de button CRV-vrouwendag voor opgave of meer informatie.

CRV4ALL.NL, CRV4ALL.BE

312-14 Adv vrouwendag NL.indd 1

18-09-14 09:35

I NHOUD

RUBRIEKEN

3 4 15 28 30 31

Van de redactie Vleestelex Uit de dierenartspraktĳk Voer voor boer Agenda Anders bekeken R E P O R TA G E S

10 ‘Hoe roder de kleur, hoe mooier’ is het credo van Theo Veerman uit Zuidoostbeemster 18 Verbreding zorgt voor financieel extraatje bĳ Raf en Ann HulsboschEveraert te Erps-Kwerps 26 Op het Franse vleesveebedrĳf Roetynck gaat economie voor fokkerĳ VOEDING

6 Franse vleesrassen op de norm voeren is erg lastig 20 Alternatief voeren met goedkope aardappelen en fruit MANAGEMENT

23 Franse veehouderĳbeurs Sommet de l‘Elevage veelbelovend KEURINGEN

12 Vrouwelĳk vee sterk in Geffen 13 Loobergenhof en Chipohof eisen de aandacht op te Leuven 25 Guido Lemmens man van de match te Mesch INTERVIEW

16 Voor Piet Ottens is rundvlees als streekproduct zĳn antwoord op de vertrouwensbreuk met consumenten

Theo Veerman: ’Ik ben best gespannen voor een keuring, ik wil graag een goede prestatie neerzetten.’ 10

Reageren op dit editorial kan via een brief aan de redactie, via e-mail (guy.nantier@crv4all.com) of via het discussieplatform veeteeltforum.nl (topic ‘Poetin’).

Guy Nantier Selfie met biefstuk: waar wachten we op?

lke medaille heeft twee kanten: een mooie kant en een minder mooie kant. Dat hebben we met de Russische boycot van fruit en groenten nog maar eens ondervonden. Voor onze groentenen fruittelers en onze varkensboeren die het al niet gemakkelĳk hadden, is het verlies aan markt een zeer spĳtige zaak. Hun inkomen staat stevig onder druk. Tot zover de minder mooie kant. Maar er zĳn ook positieve gevolgen aan de boycot. Ik benoem er twee. Een eerste positief gevolg is dat de Russische boycot de landen tuinbouw plotseling in een ander, positiever daglicht heeft gezet. De sector is in een paar weken tĳd van dierenmishandelaar en milieuvervuiler tot knuffelsector geworden in de landelĳke pers. Overal worden ook acties ondernomen om de getroffen sectoren te ondersteunen. Niet in het minst door de distributiesector zoals Aldi of Delhaize, die uitpakken met reclame-

uitingen ten voordele van de lokale peren- en groenteproductie. Niet in het minst ook door de consumenten zelf met hun selfie-acties op social media zoals Facebook. Een foto van jezelf maken met een peer of tomaat, het is uitgegroeid tot een ware hype. Tweede positieve kant: volgens het Vlaams Instituut voor Landbouwonderzoek Ilvo (zie ook op pagina 20-22, ‘Voederen met alternatieven’) kan het mestvee goed overweg met appelen en peren in het rantsoen. Zĳ het met mate vanwege mogelĳke alcoholintoxicatie. Maar toch, er liggen daar wat kansen voor de cĳferaars onder ons om de productiekostprĳs naar beneden bĳ te stellen. Maar ik onthoud uiteindelĳk vooral het eerste: er is opnieuw een positieve flow aanwezig in de maatschappĳ voor voedsel. Nu nog een selfie-actie met een biefstuk in de mond.

Normvoedering Franse vleesrassen

Alternatieven Aardappelen en fruit

Voeren op de norm van Franse vleesrassen is lastig. Gevoel en ervaring zĳn leidend.

Voedertechnisch zĳn aardappelen en fruit interessant in rantsoenen van vleesvee.

V E E T E E LT V L E E S

VV09_editorial.indd 3

S E P T E M B E R

2 0 1 4

18-09-14 14:32

V L E E S T E L E X

Escadron en Delphine algemene charolaiskampioenen Op de Franse nationale keuringen te Magny Cours werden Escadron en Delphine gekroond tot algemeen kampioen. Seniorkampioen Escadron (T-Unisson x Actuelle RJ) van maatschap Minard uit Neuvy le Barrois haalde het in het superkampioenschap van de stieren boven de juniorkampioen Heracles M (Exelent x Demoiselle RJ) van gaec Micaud uit Ygrande. Juniorkampioene bij het vrouwelijk vee werd Historia (Campbell x Paix RR3E) van Jean Luc Huguet uit Bouesse. Delphine (Black Out x Touraine RR4S) van maatschap Richard uit St. Reverend behaalde het kampioenschap bij de koeien en kreeg later ook het algemeen kampioenschap toegewezen. De nationale keuring vond dit jaar gelijktijdig plaats met het charolaiswereldcongres te Magny Cours. De buitenlandse delegaties kozen SIA-kampioen Espoir (v. Bijou) van D. Chassot, P. Merle en

Superkampioene 2014: Delphine (Black Out x Touraine RR4S)

D. Corneloup uit Lenax en Grenadine (v. Bacchus) van gaec Blanchard uit Saint-

Gervais-d’Auvergne tot hun favoriete charolaisdieren.

Catalogus COT-veiling 27 september te Laren Op 27 september heeft de veiling plaats van het Nederlandse centrale opfokstation voor vleesveerassen (COT). In tabel 1 staat een overzicht van de dekstieren die

worden aangeboden. De dieren zijn te bezichtigen vanaf 9.00 uur. De presentatie van de stieren en de opbodronde starten om 10.30. uur De defini-

tieve toewijsronde start om 13.30 uur. Locatie: COT, Beuzelshoek 2 te 7245 VR in Laren (Gld.).

Tabel 1 – Overzicht van stieren uit de centrale opfok die op 27 september worden geveild

naam stier charolais Northlake Farms Haertbreaker Northlake farms Ironman Improvable vd Helenahoeve hereford Braoke Haldo P Guus van ‘t Zandeind piemontese Sjoerd blonde d’Aquitaine Izaak Heuvelland Isabon Heuvelland Isaac Icone B Woeste Hoeve Isaac Inspekteur Idde Igor du Moulin Bakersfield Indigo Ivan du Moulin Ibis Inch Ivan Ivo du Moulin

vader

moeder

geb.datum schofth. gewicht ontw. type besp. beenw.

av eigenaar, woonplaats

Bugatti Voimo Goliath

Comet (av 83) NF Fineke (av 83) Charmante (av 85)

29-12-2012 04-01-2013 26-04-2013

141 143 143

723 839 741

86 87 86

86 88 84

85 88 84

84 85 83

85 P. van Nieuwenhuijzen, St. Philipsl. 87 P. van Nieuwenhuijzen, St. Philipsl. 84 P. van Nieuwenhuijzen, St. Philipsl.

Rmr 1 Pilot P Herrenomad 1

Borkeld F.P. (av 85) Velner Bolga (av 87)

21-03-2013 31-07-2013

136 126

711 512

87 86

84 84

88 86

87 82

86 M. Reijerink, Enter 84 J. Huijbrechts, Riel

Orso

Sharon (av 83)

04-03-2013

126

646

86 G. Teerling, Westernieland

Ronald Chamaco Chamaco Dominieck Valium Cauet Roz Dizier d Moulin Valium Furet d Moulin Armendarits Dizier d Moulin Cauet Roz Dizier d Moulin BAC Ginial

Fleur (av 86) Rabane (av 90) Rabane (av 90) Garessa B (av 84) Florence (av 86) Utile (av 84) Dorine (av 87) Fiona du Moulin (av 89) Claudia (av 86) Etoile du Moulin (av 86) Becane (av 86) Elcke (av 86) Allet (av 89) Uniek du Moulin (av 90)

23-02-2013 13-03-2013 15-03-2013 17-03-2013 18-03-2013 28-03-2013 03-04-2013 04-04-2013 10-04-2013 19-04-2013 22-04-2013 04-05-2013 21-06-2013 25-06-2013

143 144 144 147 148 145 147 144 139 147 144 141 146 145

684 742 714 744 793 744 790 723 640 772 744 750 788 647

84 87 86 87 88 87 97 87 83 87 87 85 88 86

84 87 85 86 87 86 87 88 83 87 87 85 86 84

84 88 87 86 86 87 88 87 84 88 87 88 87 85

84 83 83 85 86 86 85 85 81 84 85 84 85 84

84 87 85 86 87 86 87 87 83 87 87 85 86 85

V E E T E E L T V lee s

VV09_vleestelex.indd 4

SEPTEMBER

H. de Haas, Monnickendam P. van Zijl, Odijk P. van Zijl, Odijk J. Busch, Haaksbergen E. en M. Neerincx, Elst E. en M. Neerincx, Elst J. Staal, Ruinen J. Spekenbrink, Hoge Exel W. Bakker, ‘t Harde J. Spekenbrink, Hoge Exel fam. Wiekema, Ruinen E. en M. Neerincx, Elst fam. Wiekema, Ruinen J. Spekenbrink, Hoge Exel

201 4

18-09-14 14:25

Etoile superkampioene te Biarritz Op de nationale blonde d’Aquitainekeuring in het Franse Biarritz werd Asterixdochter Etoile van Christian Lormand uit Domfront en Champagne gekroond tot superkampioene. De vĳfjarige Etoile won eerder op de dag ook de kampioenstitel bĳ de koeien. Bĳ het jong vrouwelĳk fokvee ging het tricolorelint naar Heureuse (v. Domy) van maatschap De la Sapinière uit le Faquet. In de jeugdcategorie 1 tot 2 jaar mocht Idole (v. Valium) van maatschap Darets uit St. Martin de Hinx op de hoogste podiumtrede. Guerrier (v. Divaldo) van maatschap Ducom-Labastide uit Fargues kwam als overwinnaar uit de bus in de categorie oude stieren. De 43 maanden oude Guerrier liet op de bascule 1389 kg optekenen. Bĳ de jonge stieren werd de 1315 kg wegende Voltairezoon Gaillard van maatschap Nauzes uit Lautrec kampioen. In de jeugdcategorie 1 tot 2 jaar was de kampioenstitel voor Hero (v. Domy), goed voor 1001 kg, van maatschap Menet uit Vritz. Drie van de zes titels werden behaald door fokkers buiten de wieg van het ras.

Christian Lormand met superkampioene Etoile (v. Asterix)

Nieuwe parel aan kroon van Esquise

Esquise (v. Adonis) dikte te Limoges haar palmares aan

Op de nationale keuring voor het limousinras in het Franse Limoges gingen alle kampioenstitels naar gevestigde namen. Esquise (v. Adonis) van de gebroeders Pimpin uit Beynac zette een nieuwe parel aan haar kroon door het kampioenschap bĳ de koeien te pakken. Esquise werd eerder al in 2011 aangeduid als jeugdkampioene op de nationale te Clermont-Ferrand en in 2012 te Nancy als nationaal kampioene bĳ de jonge koeien. Vaarzenkampioene werd Haliance (v. Ultime RREvs) van mts. Bossoutrout uit Lagraulière. De titel bĳ de jonge koeien was voor Garrigue (v. Accent MN-RRvs) van mts. Robert uit St Yrieux La Perche. Bĳ de jonge stieren was er een nationale titel voor Hallali (v. Esspoir) van mts. Lagautrière uit Villard. Bĳ de oude stieren bekleedden vader en zoon Camus uit Arnac la Poste met Gateau (v. Begonia) de hoogste podiumplek.

Veilingrecord voor limousinvaars Glenrock Illusion Op de Glenrockveiling in het Britse Carlisle werd de negentien maanden oude limousinvaars Glenrock Illusion geveild voor 131.250 Britse pond of zo’n 164.000 euro. Het bedrag is een nieuw wereldrecord in het limousinras. Het vorige record uit 2012 stond op naam van de stier Dolcorsllwyn Fabio met een veilingprĳs van 157.440 euro. Nieuwe eigenaar van de vaars is het fokbedrĳf Foxhill Farm van Mike Alford uit Blackborough, Devon. Glenrock Illusion (v. Goldies Comet) was recent vaarzenkampioen en reserve algemeen kampioen op de Royal Highland show Wereldrecord voor Glenrock llusion

V E E T E E LT V L E E S

VV09_vleestelex.indd 5

S E P T E M B E R

2 0 1 4

18-09-14 14:25

H O O F D A RT I K E L

Normen uit Frankrĳk bieden geen hou

Franse vleesrassen: vo Ze moeten sober gehouden worden, maar wat is de beste voeding voor charolais-, limousinen blonde d’Aquitainekoeien? De normen uit Frankrĳk zĳn niet om te rekenen en het rantsoen is niet te vergelĳken. tekst Alice Booij

e vette zoogkoeien met als gevolg zware kalvingen. Het zal veel beginnende vleesveehouders bekend in de oren klinken. Het voeren van zoogkoeien van Franse vleesrassen is anders dan het voeren van Belgische blauwen, melkkoeien of jongvee. Maar hoe anders is het dan? En waar moeten vleesveehouders op letten? Om het antwoord te geven is het logisch om te zoeken naar informatie in Frankrĳk, het moederland van de limousin, blonde d’Aquitaine en charolais. Daar heeft het Franse INRA uitgebreid onderzoek gedaan en zĳn er normcĳfers beschikbaar. Echter, oud-ILVO-onderzoeker Leo Fiems geeft aan dat een eenvoudige omrekeningstabel niet te maken is. Marcel Gerritsen, zelf enthousiast fokker van blonde d’Aquitaines en (melkvee)voeradviseur bĳ Agrifirm heeft in het verleden ook weleens gekeken naar de normen voor vleesvee die uit Frankrĳk kwamen. ‘Het is te ingewikkeld, er zit geen lĳn in en om een vertaalslag naar de Nederlandse of Vlaamse situatie te maken.’

Analyseer ruwvoer De veevoerfirma’s in Nederland en Vlaanderen maken dus geen gebruik van de informatie uit het moederland. ‘Het gaat vooral op gevoel’, geeft Joost Huĳbregts van ForFarmers Hendrix aan. ‘Je kĳkt naar de mest, de conditie, het haarkleed en dan ga je sturen met wat meer of minder krachtvoer of wat meer of minder eiwit.’ De basis is volgens Huĳbregts het beschikbare ruwvoer. ‘Om te beginnen moeten vleesveehouders weten wat er in hun eigen kuilen zit, analyseren dus.’ Huĳbregts voegt nog toe dat ook de doelstelling van de veehouder bepalend is voor het opstellen van een rantsoen. ‘Als je een koe voor de eerste keer op tweejarige leeftĳd wilt laten kalven, moet je harder voeren dan wanneer ze voor het eerst kalft op drie jaar.’ Marcel Gerritsen voert zĳn koeien ‘op gevoel met melkveekennis’. ‘De blondes hebben een sober rantsoen nodig, zeker als er geen kalf onder loopt.’ Het

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 4

VV09_hoofdverhaal.indd 6

18-09-14 16:49

een houvast voor rantsoen zoogkoeien

n: voeren op gevoel Voor een ‘droge’ zoogkoe is een rantsoen met 725 tot 750 vem per kilo droge stof genoeg

betekent dat zĳn koeien – en ouder jongvee – vooral ook veel stro te vreten krĳgen. ‘Dan hebben ze altĳd wat te vreten zonder dat ze te veel energie binnenkrĳgen. Het is wel even wennen, maar ik vind dat ze het er geweldig goed op doen.’ Het afkalven gaat het best met een constant en sober rantsoen is de ervaring van Gerritsen. Bĳ een ‘droge’ blonde volstaat 725-750 vem per kilo droge stof . ‘Het gaat erom dat ze de conditie erop houden, meer niet. Veranderingen in voerniveau voorkom ik zo veel mogelĳk. Met een te hoog rantsoen de laatste twee maanden voor afkalven groeit het kalf te hard. Je ziet dat wel bĳ koeien die na een matige weideperiode ruim voer op stal krĳgen en dan met de kerst afkalven.’ Gerritsen heeft ook het idee dat dankzĳ het gerstestro de koeien de energie beter benutten. ‘Bĳ rantsoenen van 900 vem “vliegt” het voer erdoor.’ Koeien met kalveren krĳgen overigens wel voer met 900 vem per kilo droge stof, en voldoende structuur met stro en grof hooi. ‘Zeker eerstekalfsdieren hebben voldoende energie nodig om door te groeien en weer drachtig te worden.’ Maar de voeding kan ook te krap zĳn, geeft Huĳbregts aan. ‘In de praktĳk zie ik dat nogal eens, omdat vleesveehouders sterk op de kosten letten.’ Het gevolg is minder fitte kalveren met meer problemen met de gewrichten. ‘De dieren hebben te weinig van de koe meegekregen tĳdens de dracht en dan is er ook nog minder melk waar minder voedingswaarde in zit. Ook de voorziening van mineralen en vitaminen is hierbĳ belangrĳk.’

Zo min mogelĳk krachtvoer Jan Goeman, bedrĳfsleider op de Blommerschothoeve in Oostmalle, geeft aan dat een rantsoen vanuit Frankrĳk niet te kopiëren is. ‘In Frankrĳk maaien ze laat, het gras is stengelig en bevat veel ruwe celstof. Daardoor voeren ze daar veel krachtvoer en krachtvoerachtigen.’ Op het bedrĳf met blonde d’Aquitaines is 185 hectare grond beschikbaar en dat zorgt voor voldoende ruwvoer in de vorm van gras en mais. ‘Wĳ voeren het liefst zo min mogelĳk krachtvoer om zo de kostprĳs zo laag mogelĳk te houden. Maar het betekent wel geconcentreerd voeren. De dieren hebben een grote omvang in relatie tot hun magenstelsel.’ Goeman – die eerder zelf ook als vleesveespecialist werkte – geeft aan dat hĳ vooral voert ‘op ervaring’. ‘Groei en resultaten zĳn bepalend en dat bepaalt ook de voerstrategie.’ De gras- en maiskuilen op de Blommerschothoeve worden jaarlĳks onderzocht. ‘In onze graskuil zit over het algemeen 900 vem, dat verschilt van jaar tot jaar niet veel, maar we laten het altĳd onderzoeken om exact te weten wat de samenstelling is.’

V VE EE ET V TE EE EL LT TV E VEL LE TEE ESJSAS N O E PU K TA T EO RMIB BE1ER/R22 202 000 190 49

VV09_hoofdverhaal.indd 7

18-09-14 16:49

H O O F D A RT I K E L

Hendrik Kreuger: ‘Beste resultaat met vem-re-verhouding van 7’ Met zestien jaar ervaring in het voeren van de limousinzoogkoeien hebben Gerrit en Hendrik Kreuger uit Loenersloot de voeding van hun dieren aardig in de vingers. In het voorjaar begint het voor de Kreugers met een bemesting die bestaat uit vaste mest en drĳfmest. ‘In totaal komt er voor de eerste snede per hectare rond de 20 tot 25 ton vaste mest of drĳfmest op een hectare’, licht Hendrik toe, terwĳl hĳ aangeeft dat de kunstmest helemaal uit het bemestingsplan op hun klei-veengrond is verdwenen. ‘Daar wordt het gras te pittig van, zoveel energie en eiwit hebben we niet nodig voor onze sobere koeien. Bovendien zien we dat de grassamenstelling verandert, er is meer variatie aan grassen en kruiden.’ De maaidatum van de eerste snede ligt op een later tĳdstip dan bĳ de (melkvee) bedrĳven rondom het bedrĳf van de Kreugers. Eind mei, begin juni kuilen ze in: één dag maaien, de volgende dag inkuilen. ‘We streven dan naar een drogestofpercentage tussen de 35 en 40 procent’, zegt Hendrik. ‘De vem komt dan uit rond de 850 tot 900, de oeb is 0 en het ruweiwitgehalte zo’n 12 tot 13 procent.’ De vleesveehouder – die voeding het mooiste vak noemt van zĳn opleiding aan de has in Dronten – geeft aan dat de vem-re-verhouding van 7 het meest optimaal is voor de structuur van het rantsoen en de gezondheid van de koeien, die in de winter binnen staan en in het voorjaar kalven. Hendrik schat dat er

De zoogkoeien met een kalf en de vaarzen boven 12 maanden leeftĳd krĳgen hetzelfde rantsoen: 7 kilo droge stof Tabel 1 – Het winterrantsoen van de blonde d’Aquitaines op de Blommerschothoeve

vers product (kg)

droge stof (kg)

% in rantsoen

3 7 2 0,13 12

36 54 9,5 0,5 100

1 4,5 4,5 0,19 10

16 55 28 1 100

zogende dieren mais 10 graskuil 15 stro 2,5 mineralen 0,15 totaal 28 niet zogende dieren mais 3 graskuil 10 stro 5 mineralen 0,2 totaal 18

V E E T E E LT V L E E S

VV09_hoofdverhaal.indd 8

SEPTEMBER

Hendrik Kreuger: ‘Blĳf kĳken naar de mest van de dieren’

zo’n 10 tot 11 kilo droge stof aan kuil per koe per dag doorgaat. ‘’s Avonds voeren we de koeien ook nog stro bĳ.’ Met het stro ‘verdunnen’ ze het rantsoen in energie en eiwit, terwĳl de koeien wel blĳven vreten en herkauwen. Ook het jongvee van 1,5 tot 2 jaar voeren ze op deze manier. ‘Ze lopen tussen de zoogkoeien en kalven op tweejarige leeftĳd af, dat is voor ons een economische keuze’, aldus Hendrik, die aangeeft dat de kalveren altĳd heel gemakkelĳk geboren worden. ‘Dat is een teken dat het rantsoen goed in elkaar zit.’ Ook noemt hĳ klauwgezondheid en de mest van de dieren als belangrĳke ‘ĳkpunten’ voor het rantsoen. ‘Wanneer we

graskuil, 3 kilo droge stof mais, 2 kilo droge stof stro en 0,13 kilo droge stof aan mineralen (zie kader). Wanneer de kalveren niet meer bĳ de koe lopen, verschuift het rantsoen naar minder mais en kuil en meer stro en een tikkeltje meer mineralen.

Nutreco-onderzoeksstal Het aantal zoogkoeien van Franse komaf is zo klein in de lage landen dat er geen onderzoeksinstituut of veevoerleverancier is die hier veel energie, tĳd of geld in stopt. Alhoewel, bĳ Nutreco in Boxmeer bouwen ze momenteel een voeronderzoeksstal voor 80 stuks vleesvee. ‘We gaan fundamenteel onderzoek doen naar vertering en absorptie van nutriënten en effecten van micro- en macro-ingrediënten’, licht R&D-directeur Leo dan Hartog toe. ‘We hebben onder andere

de koeien moeten bekappen gaat het in de voeding verkeerd en de mest moet goed verteerbaar en lekker stevig zĳn.’ Een belangrĳk item bĳ de limousinfokkerĳ is het voorkomen dat de koeien de baarmoeder eruit werken. Hendrik geeft aan dat de mineralenvoorziening hiervoor belangrĳk is. ‘Onze grond is ĳzerrĳk en daarmee verdringt die belangrĳke mineralen zoals koper en selenium, die voor de vruchtbaarheid en de weerstand van belang zĳn.’ Met een gezond rantsoen zĳn limousins vrĳwel probleemloos gezond te houden, geeft Hendrik aan. ‘Vorig jaar hadden we een dierdagdosering voor antibiotica van 0 en afgelopen jaar 0,1.’

diepgaande vragen over de voederwaarde in relatie tot de werking van pensmechanismen.’ Nutreco is actief in meer dan tachtig verschillende landen. ‘De vertaling van het onderzoek naar de praktĳk gebeurt in de landen zelf. Extensief gehouden vleesvee in Brazilië vraagt om een andere benadering dan intensieve feedlots in Amerika.’ De fysiologie bĳ verschillende vleesveerassen is wat absorptie en passagesnelheid betreft gelĳk, geeft Den Hartog aan. ‘Bĳ pluimvee en varkens hebben we ook met verschillende rassen te maken. Het blĳkt dat de grondstofbenutting in het maagdarmkanaal bĳ deze rassen hetzelfde is. Het verschil wordt gemaakt door onder andere voerniveau en samenstelling van het voer. Het pensmechanisme van een charolais en Belgische blauwe zĳn gelĳk.’ l

201 4

18-09-14 16:49

TORREX VOOR VLEES VAN TOPKWALITEIT

MELKTAXI: KALVEREN VOEREN WORDT EEN PLEZIER!

Dé voedingsaanpak vleesvee

Voordelen: • Programmeerbaar verwarmingselement = altijd de juiste temperatuur • Programmeerbare doseerpomp = altijd de juiste hoeveelheid • Krachtige mixer = perfect opgelost melkpoeder • Elektrische aandrijving (2 x voor- en achteruit) = arbeidsvreugde • Optioneel: pasteurisatie voor volle melk • Gemakkelijk te reinigen dankzij het reinigingsprogramma • Gezondere kalveren

Ga voor meer informatie naar: www.forfarmershendrix.nl

Verkrijgbaar in 80 L, 150 L of 260 L

Interesse?

Vraag gratis een vrijblijvende demonstratie aan: info@distrifarm.be Tel 056/75 31 70 Exclusief importeur: DISTRIFARM bvba

Boeren met ambitie

20140512 FFHX ADV TORREX 88x256 mm staand.indd 1

V E E T E E LT V L E E S

VV09_p09NED.indd 9

S E P T E M B E R

12-5-2014 11:23:56

2 0 1 4

18-09-14 09:23

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Veerman: ‘Minder voerkosten dankzĳ mais in balen’

Theo Veerman Verbeterdroodbontfokker Theo Veerman neemt gerust een dag vrĳ om met zĳn dieren naar de keuring te gaan. Ooit nog eens een nationale kampioen fokken is het doel. Beroep: Woonplaats: Ras: Aantal stuks:

Hoe roder, hoe mooier Zuidoostbeemster

zelfstandige in bouw, hovenier Zuidoostbeemster verbeterd roodbont 25

en flinke oogst aan bekers en stalplaten nam verbeterdroodbontfokker Theo Veerman (44) mee uit Enter. Al ruim 25 jaar fokt de vleesveehouder met verbeterdroodbontvee. Op de vĳf hectare land achter het huis zĳn de huidige 25 dieren, met het bekende Halfwegprefix, wel het maximale aantal, geeft Veerman aan. Hĳ woont in Zuidoostbeemster in het huis waar zĳn opa vandaan kwam. ‘De laatste drie dieren van mĳn opa werden de eerste drie dieren van mĳn fokkerĳ.’ De interesse van Veerman – die als zelfstandige zonder personeel in de bouw en als hovenier werkt – voor de fokkerĳ werd pas echt aangewakkerd na een bezoek aan de keuring in Mariënheem. ‘De dieren die ik daar zag, waren veel mooier

Met maar liefst veertien dieren reisde de bevlogen verbeterdroodbontfokker Theo Veerman af naar de keuring in Enter, en niet zonder succes. Brede, gespierde dieren hebben de voorkeur van de veehouder, die met zĳn dieren al vele titels binnenhaalde. tekst Jorieke van Cappellen

dan de mĳne: prachtig en rond bespierd. Dat wilde ik ook.’ Veerman kocht een goede dekstier van een fokker, werd lid van het stamboek en volgde een cursus veebeoordelen. Ook de eerste keuringsdeelname was een feit. ‘In het begin liep ik steeds achteraan, maar met de eerste dekstier, Mido, had ik veel geluk. Ik fokte er mooi bespierde nakomelingen uit.’ Met de groei van de fokkerĳ groeide ook het aantal titels op regiokeuringen en nationale keuringen. Veerman neemt overigens niet elke keuring zo veel dieren mee als naar Enter. ‘Omdat Enter voor ons ver weg is, ging ik met de vrachtwagen. En om er dan maar vĳf mee te nemen, dan liever de vrachtwagen vol,’ lacht Veerman. Hĳ vervolgt op serieuzere toon: ‘Ik

ga graag met meer dieren naar de keuring om ook anderen te stimuleren om meer dieren mee te nemen. Veel liefhebbers komen wel kĳken, maar nemen zelf geen dieren mee. En dan hoor je steeds dat de keuringsdeelname te weinig is.’ Veerman beaamt dat keuringsdeelname tĳd en geld kost. ‘Dat is bĳ mĳ ook het geval. Ik moet er een dag vrĳ voor nemen. En mĳn bedrĳf is vrĳ van ibr, bvd en lepto. Na elke keuring moet ik weer bloedtappen.’ Waarom toch die inzet? ‘Ik vind het geweldig als de jury mĳn dieren beoordeelt en zĳn waardering uitspreekt. Dat laat mĳ zien hoe ik met mĳn fokkerĳ bezig ben en waar ik nog kan verbeteren.’ Natuurlĳk gaat Veerman voor de hoofdprĳs. ‘Ik ben best wel gespannen voor een

Links Soraya (v. Herman) en rechts Sophie uit de zelfgefokte stier Frans zĳn Theo Veermans stalfavorieten

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 4

VV09_bedrijfVeerman.indd 10

18-09-14 14:39

keuring, ik wil graag een goede prestatie neerzetten. Maar het beste dier moet winnen, als een ander dier beter is, kan ik me daar ook goed in vinden.’

Sophie en Soraya favoriet Een van de hoogtepunten in Veermans fokkerĳ was het kampioenschap en het reservekampioenschap op de Nationale Rundvee Manifestatie in Zwolle van Sophie, uit de zelfgefokte stier Frans, en Soraya (v. Herman) in 2011. ‘Het was de eerste nationale na de mkz-crisis.’ Sophie, ingeschreven met 90 punten, en Soraya zĳn Veermans uitgesproken favorieten. ‘Ze zĳn totaal verschillend. Sophie is zogezegd een moderne verbeterdroodbontkoe. Gespierd, maar flink aan de maat. Soraya is juist het echte vleestype. Niet te groot, gespierd en met lengte in het lichaam. Ze is een echte blikvanger.’ Naast Sophie en Soraya is Christine van de Flevohof (v. Carlo van ’t Veerhuis) van belangrĳke betekenis. Christine, gekocht van fokker Gerrit Keĳl uit Biddinghuizen, was tot twee jaar geleden op het bedrĳf. ‘Ik kreeg steeds stierkalveren van haar, we besloten haar daarom te spoelen.’ Uit de spoeling kwamen de gekeurde stier Sander van ’t Halfweg (v. Herman) en drie vrouwelĳke nakomelingen. Deze werden alledrie ingeschreven met meer dan 85 punten voor algemeen voorkomen. Moeder Christine kreeg hiervoor het predicaat preferente stammoeder. Hoe ziet een perfecte verbeterd roodbonte er volgens Veerman uit? ‘Hoe roder, hoe mooier. Ik houd van een donkerrood haarkleed. Mĳn huidige dekstier Rambo (v. Diabolo) heeft die donkere kleur. Een

Dekstier Rambo (v. Diabolo) heeft de gewenste donkere kleur

beetje wit mag, maar witte achterpoten vind ik echt niet mooi.’

Breed en gespierd Met zĳn voorkeur voor brede, goed bespierde dieren wĳkt de veehouder wel iets af van de huidige koers van het stamboek, namelĳk dat er meer wordt gekeken naar maat en een fractie minder extreme bespiering. Veerman begrĳpt dat wel. ‘Door de discussie met natuurlĳk afkalven wil het stamboek naar een minder extreem ontwikkelde koe met een voldoende breed bekken voor natuurlĳke geboortes.’ Een grote koe als Sophie past in dit fokdoel. ‘Soms merk je het wel op keuringen, extreme bespiering wordt niet altĳd meer zo gewaardeerd. Maar dan zĳn vleeskwaliteit en beenwerk wel zodanig goed dat ik toch hoog eindig.’ Veerman werkt mee aan de door het stamboek georganiseerde binnenbekkenmetingen. ‘Het zou mooi zĳn als we toe kunnen naar natuurlĳke geboortes, maar ik denk dat het nog wel tien jaar kan duren.’ Naast fokkerĳ speelt hierin het welzĳn van koe en kalf ook mee. ‘Wanneer maak je als fokker de afweging om een kalf via de natuurlĳke weg geboren te laten worden? Maak je wel de juiste keuze? En bedenk dat niet alleen fokkers, maar ook dierenartsen weinig ervaren zĳn in natuurlĳke geboortes bĳ vleesvee.’

Veerman laat zĳn dieren vroeg in het voorjaar afkalven, als de dieren nog op stal staan. ‘Een week van tevoren temperatuur ik de dieren om het kalfmoment te bepalen.’ ’s Nachts houdt een camera de dieren in de stal in de gaten.

Mais in balen Veerman heeft naar eigen zeggen als voordeel dat het gras op de zware kleigrond in de Beemster van superkwaliteit is. ‘Collega-fokkers vragen wel eens wat ik de dieren extra voer, maar ze krĳgen buiten een mineralenblok niets extra’s, niet voor keuringen, niet voor afmesten. Alleen koeien voor afkalven en het pas gespeende jongvee krĳgen iets krachtvoer bĳ.’ Afgelopen winter experimenteerde Veerman met mais in balen, die vanwege de beperkte ruimte op het erf een oplossing zĳn voor een rĳkuil. ‘Door mais en krachtvoer te combineren, kan ik nog iets besparen op krachtvoer en de voerkosten laag houden.’ Veerman hoopt succesvolle keuringsdieren te blĳven fokken. ‘Ooit nog eens een NVM-kampioen fokken zou ik fantastisch vinden, dat zou wel een kroon op mĳn fokkerĳ zĳn. Maar het belangrĳkste blĳft het plezier in het dagelĳks werken met de dieren. Als ik ’s avonds thuiskom en tussen mĳn dieren bezig ben, daar geniet ik het allermeeste van.’ l

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 4

VV09_bedrijfVeerman.indd 11

18-09-14 14:39

K E U R I N G

Vrouwelĳke dieren van nationaal niveau in Geffen

Donatella ĳzersterk De drukbezochte jaarmarkt in Geffen was het strĳdtoneel van de Jacob van Boszicht (v. Sheriff), kampioen jonge stieren

Belgisch-witblauwkeuring in de regio centraal. Nieuwe inzenders waren medeverantwoordelĳk voor een sterke bezetting. tekst Jaap van der Knaap

M Hetty 12 van de Biezen (v. Origan), kampioene vaarskalveren

Irena (v. Germinal), kampioene pinken

et Donatella du Haut d’Arquenne had Bart Hogeveen uit Dreumel een geweldige aankoop gedaan afgelopen zomer. De rondom brede, maar tevens fĳntypische Benhurdochter is gefokt in België en werd met overmacht kampioen bĳ de jonge vaarzen tĳdens de fokveedag in het Noord-Brabantse Geffen. De keuring van het Belgisch-witblauwstamboek van regio centraal kende dit jaar meer sterke winnaars. Bĳ de vaarkalveren zegevierde de mooi gelĳnde Hetty 12 van de Biezen (v. Origan) van Van Erp uit Aarle-Rixtel, die bovendien de titel Miss Toekomst veroverde. Wil Zoetekouw uit Wĳchen had met Irena niet de grootste Germinaldochter aan het touw, maar dankzĳ haar fĳnheid won ze wel de titel bĳ de pinken, vóór de grotere Paula, een Attributdochter van Ronald Wolters uit Lievelde. Adajio tekende voor de winst bĳ de ou-

dere vaarzen. Bananarama 2 VB van Frans en Frank van Hest uit Moergestel – ze won vorig jaar ook al bĳ de jonge vaarzen – bleek nu te sterk voor Hetty 11 van de Biezen, een luxe Imperialdochter van Van Erp.

Debutanten succesvol De gerekte Pieter (v. Adajio) van Wolters won in de categorie jongste stieren, maar het was uiteindelĳk Van Boszicht Jacob (v. Sheriff) van Hendrik en Edwin van Mierlo uit Someren die de titel Mister Toekomst naar zich toe trok. Van Mierlo was een van de nieuwe inzenders die het niveau mede omhoogstuwden en daar was Van Boszicht Barry (v. Argan) een voorbeeld van. Barry won bĳ de oudere stieren en verwees Van Zavelberg Blacky (v. Sherrif) van de eveneens in Geffen debuterende familie Beusemans uit Noorbeek naar de reserveplaats. l

Tabel 1 – De winnaars van de fokveedag te Geffen (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam dier

geb.dat.

vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

Adam v.d. Nederheide Pieter Jacob van Boszicht Barry van Boszicht vrouwelijk Gaille v.h. Waterland Anna v.h. Broek Hetty 12 van de Biezen Paula Lieve 3 Irena Op den Berg Zola Mandy van Boszicht Donatella du Haut d’A. Bananarama 2 VB Hetty 11 van de Biezen Gaelle v.d. IJzer Op den Berg Vital bedrijfsgroep vrouwelijk jong bedrijfsgroep vrouwelijk oud afstammelingen van een stier zoogstellen

12-07-’14 30-04-’14 11-09-’13 14-08-’13 18-06-’14 12-05-’14 10-03-’14 14-02-’14 12-12-’13 09-10-’13 29-08-’13 27-05-’13 14-02-’13 10-05-’12 20-03-’12 18-06-’14 15-03-’09

Adajio Adajio Sheriff Argan Sheriff Imperial Origan Attribut Imperial Germinal Imperial If de Glimes Benhur Adajio Imperial Germinal Heros

Occupant Paysan Occupant Nord Germinal Adjio Imperial Adjio Dartagnan Judoka Occupant Samourai Canadian Club Wellington Gaston Timothy Osborne

C. van der Haas, Bakel R. Wolters, Lievelde E. en H. van Mierlo, Someren E. en H. van Mierlo, Someren B. Hoogeveen, Dreumel F. en F. van Hest, Moergestel F. van Erp, Aarle-Rixtel R. Wolters, Lievelde G. Zoetekouw, Bergharen W. Zoetekouw, Wijchen mts. Den Berg, St. Oedenrode E. en H. van Mierlo, Someren B. Hoogeveen, Dreumel F. en F. van Hest, Moergestel F. van Erp, Aarle-Rixtel B. Hoogeveen, Dreumel mts. Den Berg, St. Oedenrode R. Wolters, Lievelde F. van Erp, Aarle-Rixtel R. Wolters, Lievelde B. Hoogeveen, Dreumel

mannelijk

Donatella du Haut d’Arquenne (v. Benhur), kampioene jonge vaarzen

Bananarama 2 VB (v. Adajio), kampioene oude vaarzen

V E E T E E LT V L E E S

VV09_geffen.indd 12

SEPTEMBER

Attribut Gaelle & Gaille

201 4

18-09-14 14:27

K E U R I N G

Loobergenhof en Chipohof eisen de aandacht op

Comeback en meteen winst

7966 van het Loobergenhof (v. Attribut), kampioen jonge stieren

De volle zus van ki-stier Halifax, Gabane van de Bremberg, van Bart Willems, veroverde op de fokveedag te Leuven de provinciale titel bĳ de oudere vaarzen. Het mooiste nieuws kwam echter uit de fokstallen ‘van het Loobergenhof’ en ‘van het Chipohof’. tekst Guy Nantier

foto-impressie www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

a enkele jaren van afwezigheid aan de fokveedag zette Roger Sapion zĳn stal ‘van het Loobergenhof’ opnieuw met stip op de kaart. De comeback van de fokker uit Kessel-Lo werd beloond met tweemaal rubriekswinst en een kampioenstitel bĳ de jonge stieren met 7966 van het Loobergenhof (Attribut x Paysan). De ‘beer van een stier’ werd later op de dag aangekocht door het ki-station Génétique Avenir Belgimex. Ook de geografisch andere kant van de provincie Vlaams-Brabant liet zich te Leuven opmerken. De stal van maatschap Andries uit Humbeek was grootinzender voor de fokveedag en showde opmerkelĳk goede kwaliteit, zĳ het niet altĳd in de optima forma voor een keuring. De maatschap wist zĳn deelname te verzilveren met een kampioenstitel bĳ de oudere stieren met Iniesta van het Chipohof (v. Imperial), een goed belĳnde, harmonische gebouwde stier op duur-

zaam beenwerk, met een forse voorhand en diepe onderbil. Met Iniesta heeft de familie Andries een opvolger voor het ooit vermaarde uithangbord van de fokstal, Chipolini van het Chipohof (v. Agitateur). Het kampioenschap bĳ de vaarzen was van zeer hoog niveau met drie titelkandidates: Ieuwke van het Loobergenhof (Sheriff x Jalon), Izah van Tervoort (Germinal x Adajio) van Benny Neven uit Wellen en Indi van ’t Herent ( Adajio x Etna) van Raymond Thĳs uit Neerpelt. Met een betere rug- en lendenpartĳ en een diepere broekbespiering ging de titel naar Izah van Tervoort. Bĳ de koeien was Chiquita van het Bareelhof (v. Germinal) een maat te sterk voor de concurrentie. Er zit weinig slĳtage op deze zevenjarige keuringscoryfee van de familie Veulemans uit Glabbeek, die het palmares van Chiquita wellicht niet meer op een A4’tje krĳgt. l

Iniesta van het Chipohof (v. Imperial), kampioen oudere stieren

Izah van Tervoort (v.Germinal), kampioene jonge vaarzen

Tabel 1 – Rubriekswinnaars fokveedag Leuven (kampioenen vetgedrukt)

categorie

naam dier

geb.datum

vader

eigenaar, woonplaats

stieren

0531 v.h. Chipohof 7966 v.h. Loobergenhof Iniesta v.h. Chipohof Ieuwke v.h. Loobergenhof Izah van Tervoort Indi van ‘t Herent Hacienda v.d. Bremberg Hinde v.h. Bareelhof Gabane v.d. Bremberg Femke van Moorsel Chiquita v.h. Bareelhof stieren vaarzen koeien

30-05-2013 30-04-2013 19-03-2012 15-09-2013 30-07-2013 17-03-2013 26-09-2012 27-03-2012 11-11-2011 27-05-2010 03-05-2007

Attribut Attribut Imperial Sheriff Germinal Adajio Argan Adajio Lasso Satyre Germinal

Andries lv, Humbeek R. Sapion, Kessel-Lo Andries lv, Humbeek R. Sapion, Kessel-Lo B. Neven, Wellen R. Thijs, Neerpelt B. Willems, St. Joris Winge G. Veulemans, Glabbeek B. Willems, St. Joris Winge F. Van der Biest, Moorsel G. Veulemans, Glabbeek F. Van der Biest, Moorsel B. Willems, St. Joris Winge F. Van der Biest, Moorsel

jonge vaarzen

oudere vaarzen

koeien bedrijfsgroepen

Gabane van de Bremberg (v. Lasso), kampioene oudere vaarzen

Chiquita van het Bareelhof (v. Germinal), kampioene koeien

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 4

VV09_leuven.indd 13

18-09-14 17:39

Echte liefhebbers van vleesvee: JAARGA NG 13

NR.7

JULI 2014

JA A R GA NG 1 3

NR .6

JUNI 2 0 1 4 JAARGA NG 13

NR.5

MEI 2014

... lezen diepgravende vakinformatie in VeeteeltVlees

ER IN DIT NUMM

BEDRIJ FSREPO

RTAGE

le Jan Staal zoekt norma doorgroeien kalveren die goed

SPECIA L ANGUS

te Het oudste en groots wereld rundvleesras in de

I N D I T NU M M E R

G VLEESV EE VAKDA

Voorkeurspositie voor rbegrazing vleesvee bĳ natuu

T OE K OMS T V I S I E

F OK K E R IJ

LTO zet bakens uit voor vleesveehouderĳ

Opu-ivp-techniek brengt versnelling in fokkerĳ

24-06-14 13:39 VV06_Cover.indd 2

VV07_Cover.indd

... zĳn digitaal met hun tĳd mee en informeren zich kort en bondig op veeteeltvlees.nl of veeteeltvlees.be

IN DIT NUMM ER

MANAG EMENT

DIE R GE Z ONDHE ID Duurz aamheid vleesvee Vliegenbestrĳ inzich telĳk metding bedrĳ start vaak veel te laat fsscan VV05_Cover.indd

DIERGE ZONDH

EID

Homeopathische geneeskunde is een totaalconce pt

PROFIE L

Melkveehouder Kees Gorter nieuwe voorman CRV

12-06-14 14:29

15-05-14 16:51

... zĳn te vinden voor leuke wetenswaardigheden op facebook.com/VeeteeltVlees

... hebben hun smartphone ingesteld voor het supersnelle nieuws op twitter.com/VeeteeltVlees

VV adv FB, etc.indd 63

20-08-14 11:37

U I T

D E

D I E R E N A RT S P R A K T I J K

P I E T

D E

M E U T E R

Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven John Campe, Piet De Meuter en René Bemers maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Eén kalf per koe per jaar

Ovsynch bĳ vleesvee I

n onze dierenartspraktĳk maak ik veel werk van vruchtbaarheidsbegeleiding bĳ de klanten. Hoogproductief melk- of vleesvee heeft immers te kampen met een verminderde fertiliteit. Deze dieren vertonen steeds minder duidelĳke bronstsymptomen en raken almaar moeilĳker drachtig. Hierdoor ziet men een verlenging van het interval partus-conceptie en dus eveneens van de tussenkalftĳd. Bĳ hoogproductief vleesvee vertaalt zich dat uiteindelĳk in het niet behalen van de doelstelling van één kalf per koe per jaar. Het hoeft geen betoog dat dit belangrĳke economische consequenties heeft. Om toch de doelstelling te realiseren, maken we sinds jaar en dag gebruik van verschillende vruchtbaarheidsprotocollen. Echter, deze behandelingsschema’s werken niet altĳd even optimaal. Ook in de melkveehouderĳ is dit probleem bekend. Sinds een aantal jaren is een alternatief behandelingsschema komen overwaaien uit de melkveesector in de Verenigde Staten. Dit schema noemt men Ovsynch. De Ovsynch-behandeling houdt in dat elk geslachtsrĳp dier na onderzoek van de eierstokken op actieve follikels dusdanig behandeld wordt dat er precies op het juiste moment geïnsemineerd kan worden. Het exact bepalen van het moment van ovulatie is een kritische succesfactor bĳ insemineren voor goede drachtresultaten. Bĳ de klassieke schema’s kan dat juiste moment nogal eens variëren in enkele uren en daardoor aanleiding geven tot tegenvallende resultaten. Ik gebruik nu al een tĳdje Ovsynch, ook bĳ vleesvee. De resultaten zĳn goed genoeg om de ingeslagen weg verder te volgen, want elke koe elk jaar een kalf, dat blĳft toch het gezamenlĳke doel van veehouder en dierenarts.

De encyclopedie vruchtbaarheidsprogramma Het Ovsynch-protocol is een vruchtbaarheidsprogramma dat in 1997 ontwikkeld werd in de Verenigde Staten. In een Ovsynch-programma, dat tien dagen duurt, krĳgt het dier drie injecties intramusculair toegediend met een welbepaald tĳdsinterval. De eerste dag wordt gonadotropine releasing hormoon of follikelstimulerend hormoon toegediend. Zeven dagen

later volgt een injectie met prostaglandine. Op dag negen wordt nogmaals het eerste hormoon toegediend. Ten slotte vindt de Ovsynch-ki standaard plaats 17 tot 24 uur na de laatste injectie zonder dat tĳd vrĳgemaakt hoeft te worden voor bronstdetectie. In het algemeen zĳn de drachtresultaten bĳ vleesvee lager dan bĳ melkvee. Het vaak voorkomen van anoestrus (uitblĳven van tocht) bĳ vleesvee is daar wellicht niet vreemd aan. Ook een povere lichaamsconditie of de aanwezigheid van een zogend kalf drukken de drachtresultaten tegenover melkvee. Het grote voordeel van dit programma is dat de veehouder niet meer aan bronstdetectie hoeft te doen, wat een belangrĳke arbeidsbesparing met zich meebrengt.

V E E T E E LT V L E E S

VV09_dap.indd 15

S E P T E M B E R

2 0 1 4

18-09-14 17:26

I N T E RV I E W

Piet Ottens ruilt gedeelte van zĳn dikbillen in voor parthenaise-stieren

Met streekproduct opnieuw vertrouwen winnen Ondanks zĳn 71 jaar is Piet Ottens nog volop aan het ondernemen. Van slager werd hĳ vleesveehouder en hĳ is al jaren succesvol mester van kampioenen op de paasveekeuring. De Noord-Hollander over de veel te lage vleesprĳzen, de wensen van de consument en de kansen voor de toekomst. tekst Alice Booij

n het kleine vergaderkamertje van de slagerĳ in het Noord-Hollandse Westerland is het een opvallend vrolĳke decoratie: de foto van de algemeen mannelĳke kampioen van de paasveekeuring in Schagen afgelopen maart. Eigenaar Piet Ottens kĳkt ernaar en glundert. ‘Zeven keer op rĳ kwam de kampioen bĳ ons uit de stal.’ En de race om het volgende gelukslint is alweer begonnen. ‘We zĳn nu alweer dieren aan het uitzoeken voor volgend jaar. Het wordt zeker een Belgische blauwe en dan het liefst een met wat kleur. Kleur is mooier, stel je dat eens voor: glimmend en helemaal klaar in de keuringsring, dan doet een beest met een kleurtje het gewoon beter’, vertelt hĳ een van de geheimen van het succes.

V E E T E E LT V L E E S

VV09_interview Ottens.indd 16

SEPTEMBER

Waar let hĳ nog meer op bĳ het uitzoeken van de kampioen? ‘Een mooi type, veel vlees, de ontwikkeling komt nog wel’, zegt hĳ terwĳl hĳ zich realiseert dat hĳ de concurrentie niet wĳzer wil maken. ‘Het is vooral het oog van de meester.’ En een meester is deze 71-jarige vee- en vleesman zeker. In 1968 startte hĳ met een eigen slagerĳ, inmiddels heeft hĳ zo’n 350 stuks vee, veertien mensen aan het werk in zĳn slagerĳen en eentje op de boerderĳ om naast de dieren ook de honderd hectare (pacht)grond te verzorgen. Ondanks een prachtig bedrĳf is Ottens niet positief gestemd over de sector. ‘De toekomt van de vleesveehouderĳ ziet er somber uit.’

Waarom? ‘Rundvlees staat onder druk en de prĳzen voor de vleesveehouders zĳn te laag. Het komt doordat het aanbod momenteel groter is dan de vraag.’ Hoe komt dat? ‘Mensen eten minder rundvlees. Al gaat het mondjesmaat, over het hele land bĳ elkaar opgeteld praat je toch over heel veel kilo’s minder rundvlees.’ ‘Consumenten kiezen voor kip- of varkensvlees. Schandalen doen daar geen goed aan, zoals de hele commotie rondom Van Hattem-vlees (noot van de redactie: onduidelĳke herkomst vleespartĳen). De consument wil weten waar zĳn rundvlees vandaan komt, het antwoord hierop is het streekproduct.’

201 4

18-09-14 17:24

Is rundvlees te duur? ‘Nee, twintig jaar geleden werd er meer voor een stier betaald dan nu. Het probleem is dat het vertrouwen in rundvlees afneemt.’

ren, met een barbecue op de boerderĳ. Via de winkels nodigen we consumenten uit. Ze kunnen dan zelf zien hoe goed de dieren het hebben.’

Merkt u dat ook in uw slagerĳ? ‘We vermarkten ons vlees als WieringerWeide-rundvlees in vier slagerĳen en door verkoop aan de horeca. Zo kunnen we jaarlĳks driehonderd slachtrunderen goed kwĳt. Maar de afzet moet je geregeld hebben, anders heb je de dieren vet en ben je zelf mager.’

Wat wil de consument nog meer? ‘Klanten vinden het belangrĳk dat dieren natuurlĳk geboren worden. Het is een gedachte, maar we proberen er wel op in te spelen. De helft van de stieren die we slachten zĳn van het Franse parthenaise-ras, die worden natuurlĳk geboren. Ze hebben minder ziekten en zĳn ook nog eens rustiger.’

Waarom zĳn consumenten enthousiast over een streekproduct? ‘De consument wil tegenwoordig weten

En de vleeskwaliteit? ‘Ze zĳn minder bespierd dan dikbillen, maar wel heel fĳn van draad en been.

peltroep voeren, daar kun je geen beest op afmesten. O ja, bĳ ons lopen alle dieren op stro.’ Waarom is dat belangrĳk? ‘Dat is zachter dan roosters. Met een harde ondergrond is ook het vlees minder mals.’ Hoe denkt u over de toekomst van dikbillen? ‘Die zullen nooit verdwĳnen, maar wĳ kunnen niet wachten op dikbillen met een ruimere geboorteweg. De parthenaise is ons antwoord op de vraag van consumenten.’ Neemt u zo’n parthenaise ook mee naar de paasveekeuring? ‘Dat heeft geen zin, dan doe je niet mee.’ Wat heeft uw voorkeur Belgische blauwen of verbeterd roodbonten? ‘De verbeterd roodbonten zĳn in kwaliteit beter dan de blauwen, maar hun gewicht valt tegen en dan is het rendement te laag. Een Belgische blauwe stier slacht al gauw 520 tot 550 kilo en dat is net die 40 tot 50 kilo extra die het rendement bepalen, maar qua vlees wint de verbeterd roodbonte.’ Welke prĳs moeten koeien en stieren eigenlĳk opbrengen? ‘Koeien zouden 6 euro per kilo moeten opbrengen en stieren 5,50 euro. Dan heeft de vleesveehouder bestaansrecht en dat is voor iedereen goed. Het zĳn op zich geen grote bedragen, maar wanneer je voor 500 kilo 1 euro extra beurt, is het wel 500 euro. Dat maakt net het verschil.’

‘Klanten vinden het belangrĳk dat dieren natuurlĳk geboren worden’ hoe en waar het dier leeft. Wĳ noemen onze boerderĳ “Schoon Vlees”-boerderĳ, de dieren worden met veel toewĳding verzorgd. Diervriendelĳk staat bĳ ons hoog in het vaandel. We slachten bĳ een slachthuis dat hier dertig kilometer vandaan is, dat betekent een half uur in de veewagen, die de dieren gewend zĳn. Bovendien brengen we ze zelf. Zo krĳg je het minste stress, dat vinden consumenten prettig en het komt ook nog eens ten goede van de kwaliteit. Wat we ook willen gaan doen, is een open dag organise-

Een goede kleur en smaak krĳg je door een uitgebalanceerde mix te voeren. Omdat wĳ alle dieren zelf afmesten, is die kwaliteit altĳd uniform.’ Kunt u met bĳproducten de kwaliteit uniform houden? ‘Het meeste telen we zelf, de ccm, de mais, het hooi. Bĳproducten als bierbostel en perspulp zĳn constant van kwaliteit en daarover hebben we afspraken met de leverancier gemaakt. Je moet geen witlofpennen, wortelen of aardap-

Kunnen we in Nederland de concurrentie aan met vlees uit het buitenland? ‘In kwaliteit zeker, maar prĳstechnisch niet. Nederlands vlees is duurder, vooral ook omdat je land bĳ het bedrĳf moet hebben. Bovendien stunten supermarkten te veel met vlees, die maken heel veel stuk. Ze betalen niet genoeg voor vlees. Het moet in Nederland alleen maar goedkoop.’ Hoe kun je dan nog wel geld verdienen? ‘Het luxe segment is een apart segment, maar dan moet je de afzet wel regelen, anders kom je op de markt terecht met veel te lage prĳzen. Ik zie dat veel vleesveehouders stoppen, vooral fokkers. Ze krĳgen te weinig betaald voor hun jonge stieren. Het rondje om winst te maken is zo niet compleet. Zorg voor afzet die jouw kwaliteit tot meerwaarde kan brengen, dan verdient iedereen wat.’ l

V E E T E E LT V L E E S

VV09_interview Ottens.indd 17

S E P T E M B E R

2 0 1 4

18-09-14 17:24

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Verbreding zorgt voor financieel extraatje

Vlees en spelen ’t Silsomhof in Erps-Kwerps houdt het niet bĳ één activiteit. Raf Hulsbosch en Ann Everaert Raf Hulsbosch en Ann Everaert combineren twee werelden: voedsel produceren Erps-Kwerps en educatie. Beroep: Ras: Aantal stuks: Hectaren:

afmestbedrĳf/verbreding witblauw en limousin 90 stieren 14 ha natuurgebied

aast het Silsombos, een natuurgebied van meer dan 60 hectare in het Vlaams-Brabantse Erps-Kwerps, ligt het landbouwbedrĳf van Raf (34) en Ann (32) Hulsbosch-Everaert. Omdat het financieel niet eenvoudig is om een bestaand vleesveebedrĳf over te nemen, kocht het koppel in 2010 een voormalig witlofbedrĳf over. Na de omvorming – de afmeststal is de witlofhangar van toen – kreeg het bedrĳf de toepasselĳke naam ’t Silsomhof.

Verbreding logische stap Ann werd fulltime boerin en Raf ging buitenshuis werken. Ze kozen ervoor om het te houden bĳ de afmest van stieren en dit niet te combineren met zoogkoeien. Verder beseften ze dat ze met deze veestapel geen volledig gezinsinkomen kunnen opbouwen. De keuze voor verbreding was een logische stap. Na anderhalf jaar opknapwerk aan het bedrĳf was ook de kĳk-doe-speelboerderĳ een feit, waar ook pony’s, geiten, schapen en kippen hun plaats kregen. ‘Wĳ willen graag een open bedrĳf zĳn waar iedereen kan binnenvallen en waar mensen de feeling met en het respect voor de landbouw terugvinden’, vertelt Raf, die ondertussen slechts nog halftĳds werkt. ‘Het is belangrĳk dat kinderen kennismaken met de landbouw. Ook voor onze eigen kinderen, Lotte van vĳf en Bram vier, vinden we het een must dat ze weten hoe bĳvoorbeeld een koe eruitziet en hoe die ruikt.’ ’t Silsomhof is ideaal gelegen tussen de drie grootsteden Brussel, Leuven en Mechelen. Scholen uit dit verstedelĳkte gebied liggen op maximaal 20 kilometer afstand. ‘Na schoolbezoeken lopen de kinderen ’s avonds heel fier door de stal

Naast de afmest van 90 stieren en de verkoop van hoevevlees, kunnen kinderen er zich uitleven op de kĳk-doe-speelboerderĳ. De verbreding heeft een belangrĳke plaats ingenomen op het bedrĳf en zorgt voor meer financiële zekerheid. tekst Hanne Vandenberghe

en willen plots allemaal boer of boerin worden’, vertelt Ann trots. ‘Geweldig om te zien hoe die kleuters genieten.’ Ook wordt elke eerste zondag van de maand een kĳkzondag georganiseerd waarbĳ alle liefhebbers zich kunnen laten rondleiden op het bedrĳf. De verjaardagsfeestjes en kĳkzondagen zĳn een extra promotie voor het hoevevlees.

Seizoensgebonden vlees Oorspronkelĳk bestond de afmest enkel uit witblauwstieren. De veestapel bestaat nu uit 80 witblauwen en 10 limousins. ‘We kregen de vraag van natuurver-

eniging Natuurpunt om dieren in te zetten voor begrazing in het natuurgebied. Met witblauw is dit onmogelĳk omdat deze dieren intensief gevoederd moeten worden. Daarom kozen we voor limousin. Dit ras heeft aan gras genoeg.’ De limousins kwamen er toen het bedrĳf startte met de hoeveverkoop. ‘Eigenlĳk is er weinig te verdienen aan limousins op de gewone markt. Doordat wĳ al het vlees gebruiken voor de thuisverkoop, houden we wel enige marge over.’ Het limousinvlees wordt verkocht onder de naam ‘Silsomvlees’. De dieren worden aangekocht op 200-300 kilogram en

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 4

VV09_bedrijfsrep Hulsbosch.indd 18

18-09-14 14:38

worden 3 à 4 maanden in het natuurgebied gezet. Daarna worden ze op stal afgemest met lokale producten uit de buurt: hooi uit het natuurgebied, krachtvoedersupplementen van Europese oorsprong en mais en voederbieten van een boer uit de straat. Op deze manier heeft het vlees een lage CO2-voetafdruk. ‘Als je iets verkoopt, moet je een mooi en waarheidsgetrouw verhaal hebben. Met ons seizoensgebonden Silsomvlees hebben we dit’, zegt Raf. ‘Tĳdens onze rondleidingen tonen we dat het rundvlees op een diervriendelĳke en milieubewuste manier geproduceerd wordt.’ Zo’n 25 procent van de witblauwstieren wordt eveneens aan huis verkocht. De jonge stieren worden aangekocht tussen de 6 en 12 maanden (200-400 kg). Ze verblĳven een tiental maanden op het bedrĳf tot ze slachtrĳp zĳn bĳ een gewicht van 650 à 750 kilogram. De dieren blĳven het hele jaar door binnen en worden twee keer per dag gevoederd met puur krachtvoer en stro.

Korte keten, meer marge Naast het vlees van de limousins en de witblauwen wordt ook kalfsvlees verkocht. Halfjaarlĳks worden twee kalfjes aangekocht en geslacht tussen de zeven en acht maanden. De kalveren blĳven aan de melk tot ze vier maanden oud zĳn en worden dan afgemest met krachtvoer en hooi.

Door de thuisverkoop houdt het bedrĳf wat marge over bĳ het afmesten van limousinstiertjes

‘De vleesveesector staat bekend om de kleine marges’, weet Raf. ‘Landbouwers moeten rekenen en tellen om iets over te houden. De vraag naar vlees vertoont een dalende tendens, maar toch blĳven de mensen kwaliteitsvlees vragen. Daarnaast bestaat de trend naar meer biologisch of duurzaam vlees. Met ons bedrĳf trachten we hierop allemaal in te spelen. Door onze eigen vermarkting kunnen we iets grotere marges nastreven.’ De versnĳding van de karkassen gebeurt bĳ de slager in de buurt. Enerzĳds omdat ’t Silsomhof niet over een geschikte locatie beschikt, maar ook omdat zowel Raf als Ann geen slagersopleiding heb-

De limousinstieren worden drie à vier maanden in het natuurgebied gezet

ben genoten. Het verpakken van het vlees doen ze wel zelf. Oorspronkelĳk was enkel de verkoop van vleespakketten voorzien. Klanten konden pakketten tussen de 12 en 15 kg bestellen die dan thuis geleverd werden. Sinds een klein jaar bestaat ook de mogelĳkheid om afzonderlĳke stukken diepgevroren vlees te komen halen in de hoevewinkel.

Volop kansen met natuurgebied ’t Silsomhof moet de bedrĳfsvoering van het vee aanpassen aan de nevenactiviteiten. September-oktober en april-mei zĳn piekmaanden voor schoolbezoeken. ‘In deze periode zorg ik dat er altĳd wat meer kalveren aanwezig zĳn’, vertelt Hulsbosch. ‘Het contact met de jonge kalfjes is iets wat extra meerwaarde heeft voor de kinderen. Ook moeten we ervoor zorgen dat het bedrĳf er steeds proper en presentabel bĳ ligt.’ Veel materiaal en trekkers zĳn er niet te bespeuren op ’t Silsomhof. Een kleine tractor en enkele graslandmachines (maaimachine, schudder, hark, weidesleep) zĳn de enige landbouwvoertuigen. Voedergewassen als mais of voederbieten worden er niet geteeld. ‘Door een overeenkomst met het Agentschap Natuur en Bos kunnen we een tiental hectaren van het natuurgebied maaien. We zien het natuurgebied dus eerder als een kans dan als een bedreiging’, vertelt Raf. ‘Allereerst moeten we geen grond aankopen of huren. Ook hoeven we niet te investeren in sleufsilo’s, een mengvoederswagen of andere dure materialen.’ Daarnaast is het Silsombos ook een ideale uitvalsbasis als vertrekpunt voor wandelroutes. Bedrĳfsbezoeken kunnen alzo ook nog gecombineerd worden met een mooie natuurwandeling. l

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 4

VV09_bedrijfsrep Hulsbosch.indd 19

18-09-14 14:38

V O E D I N G

Goedkope ‘patat’ voedertechnisch interessant vanaf 500 kg levend gewicht

Voederen met alternatieven De aardappelmarkt zit in een diepe crisis. Daar kunnen vleesveehouders met een intensieve productie op het vlak van kostprĳs hun voordeel mee doen. Voedertechnisch zĳn aardappelen interessant in de afmestfase vanaf 500 kg levend gewicht. Ook het voeren van appels en peren behoort tot de mogelĳkheden, mits ze geleidelĳk aan en beperkt in het rantsoen ingeschakeld worden. tekst Guy Nantier

Voederwaarde van aardappelen Aardappelen zĳn rĳk aan energie (zetmeel). Het zetmeel is meer bestendig dan dat van tarwe of gerst, waardoor problemen met acidose minder vlug optreden. Aardappelen hebben wel een eiwittekort. Daarom zĳn ze een perfecte Voederwaarden van aardappelen (bron: CVB Nederland 2007)

voederwaarden aardappelen droge stof (%) ruw eiwit (g/kg ds) vem (per kg ds) vevi (per kg ds) dve (g/kg ds) oeb (g/kg ds) structuur (per kg ds) mineralen

V E E T E E LT V L E E S

VV09_aardappelen vervoederen.indd 20

20 102 1088 1197 82 –37 0,70 mineralenarm

SEPTEMBER

aanvulling bĳ eiwitrĳke rantsoenen. Aardappelen hebben een zeer hoge verteerbaarheid (94%). Het gehalte aan vetoplosbare vitaminen en mineralen (vooral calcium en fosfor) is laag. Aardappelen bevatten giftige stoffen als glycoalkaloïden (onder andere solanine en chaconine) die bĳ opname van grote hoeveelheden (> 200 mg/kg) op korte termĳn gevaarlĳk kunnen zĳn. Bĳ een overmaat kan het dier last krĳgen van huiduitslag en zenuw- en/of maagaandoeningen. De concentratie aan glycoalkaloïden in aardappelen kan sterk variëren. Ze zĳn vooral aanwezig aan de buitenkant van de aardappel en komen hoofdzakelĳk voor in aardappelen die zĳn blootgesteld aan het licht en groen verkleurd zĳn.

201 4

18-09-14 14:32

Jan van Kelecom: ‘Besparing van 75 eurocent per stier per dag’ Jan van Kelecom (24) boert in een landbouwvennootschap met zĳn vader en broer in het Vlaams-Brabantse Hoegaarden. De onderneming telt 300 hectare akkerbouw en 50 zoogkoeien. Op jaarbasis worden ook zo’n 120 witblauwe stieren – deels onder label – afgemest op een laag slachtgewicht van 630 kg levend gewicht of 400 kg warmgeslachtgewicht op 19 maanden. Jan van Kelecom vertelt: ‘De stieren worden aangeleverd via een veehandelaar op een gewicht van gemiddeld 380 kg. Tĳdens de aanpassingsperiode, tegelĳkertĳd ook de quarantaineperiode, vervoederen we mais en perspulp uit een mengkuil, krachtvoeder à 22 procent ruw eiwit en hooi.’ Na drie weken wordt geleidelĳk overgeschakeld op het afmestrantsoen dat de laatste vier maanden bestaat uit snĳmais, perspulp, krachtvoeder à 18 procent ruw eiwit, ccm en aardappelsnippers. In het begin van de afmest bedraagt het aandeel ccm in het rantsoen 1 kg en het aandeel aardappelsnippers 2 kg. Op het einde van de afmestperiode is dit opgebouwd tot 2 tot 2,5 kg ccm en 6 tot 8 kg aardappelsnippers. ‘Tot vier jaar terug werden verse aardappelen in het rantsoen verwerkt, maar vanwege de mindere beschikbaarheid werd overgeschakeld op aardappelsnippers’, geeft Jan van Kelecom aan. ‘De verse aardappelen werden gewassen en droog aangeleverd. De bewaartĳd op een betonplaat met afdak was zo’n maand.

e situatie op de aardappelmarkt is nog erger dan in 2011. Toen kwam de prĳs het hele seizoen niet boven de vier euro per honderd kilogram uit. Anno 2014 staat de prĳs op één euro per honderd kilogram. Aanleiding is het groot aardappelareaal dat is uitgepoot alsook de prima opbrengsten vanwege de gunstige weersomstandigheden. Ook de kwaliteit (grootte) van de aardappelen is buitengewoon goed, zodat het verwerkingsrendement hoger is en de industrie tien procent minder aardappelen nodig heeft voor hetzelfde volume eindproduct. Het kan dus bĳzonder interessant zĳn voor vleesveehouders om met goedkope aardappelen als krachtvoervervanger (energiebron) aan de slag te gaan, in het bĳzonder bĳ de afmesting van stieren om zo de voederkosten te drukken.

Aardappelen voeren levert geen problemen op qua vleeskwaliteit bĳ Jan van Kelecom

We voerden toen naast ccm maximaal 8 tot 9 kg verse, onversneden aardappelen. Dat is iets meer dan met aardappelsnippers nu omdat de aanwezige frieten in de snippers een meer verzadigend gevoel geven. Dit leverde toen een besparing op van 75 eurocent per stier per dag op het krachtvoerverbruik.’

Kelecom zegt dat het voeren van aardappelproducten prima past en geen kwaliteitsproblemen met het vlees oplevert. ‘Aandachtspunt bĳ het voeren van verse aardappelen is reinheid. Ofwel zelf wassen met een wasinstallatie of laten wassen. Laten wassen geeft een extra kostenpost van zo’n 5 euro per ton.’

Bĳ het afmesten van stieren onderscheiden we in het klassieke afmesttraject twee fasen: de groeifase en de afmestfase. In de groeifase streeft de veehouder vooral de ontwikkeling van het dier na, terwĳl er in de afmestfase vooral vlees aangezet wordt op het skelet. Voor de vorming van skelet en spieren in de groeifase is er meer behoefte aan eiwit, voor de vorming van vlees en vet in de afmestfase is er meer behoefte aan energie. Zeker bĳ extreem bespierde dieren moet er voldoende eiwit in de jeugdfase gegeven worden, zodat de spiervezels in de afmestfase voldoende kunnen uitgroeien.

streeft de veehouder vooral de ontwikkeling van het dier na met ruwvoeders zoals maiskuilvoeder (ad libitum), eventueel aangevuld met graskuilvoeder en slechts een beperkte hoeveelheid krachtvoer of een gevitamineerde mineralenkern. Een krachtvoervervanger zoals aardappelen kan wel verstrekt worden, maar dan slechts in heel beperkte hoeveelheid om een latere groeistilstand te voorkomen. Harde cĳfers uit onderzoek hieromtrent zĳn niet voorhanden, maar het advies van voedingsspecialist Leo Fiems van het ILVO te Melle is maximaal één procent van het levend gewicht. Het risico bestaat immers dat door een verhoogd energiegehalte in het rantsoen (zie voederwaarde aardappelen, kader pag. 20) het dier te vroeg gaat vervetten. Afhankelĳk van het afzetkanaal varieert het slachtgewicht van witblauwe dikbil-

Groeistilstand vermĳden De groeifase biedt niet de beste mogelĳkheid om de voederkosten met aardappelen te drukken. Immers, in de groeifase

V E E T E E LT V L E E S

VV09_aardappelen vervoederen.indd 21

S E P T E M B E R

2 0 1 4

18-09-14 14:32

V O E D I N G

Appels en peren kunnen ook prima in voer vleesvee Naar aanleiding van de handelsperikelen met Rusland wordt naarstig gezocht naar alternatieve afzetmogelĳkheden voor verse groenten en fruit. Appels en peren kunnen in het veevoer, aldus het ILVO te Gent. Appels en peren bevatten zoals voederbieten veel suiker, zĳn zeer goed verteerbaar en hebben derhalve een hoge energiewaarde. Het ruweiwitgehalte is zeer laag, maar door het hoge gehalte aan fermenteerbare organische stof (fos) is het dve-gehalte vrĳ hoog. Het oeb-gehalte is sterk negatief. Appels en peren zĳn arm aan mineralen en leveren weinig structuur (structuurwaarde, SW). Op basis van wetenschappelĳke literatuur kunnen zoogkoeien die meer dan 500 kilo wegen, beter niet meer eten

dan 15 kilo versneden of geplette appels en/of peren per dag, aldus het ILVO. Vleesstieren en jongvee mogen tot 3 kilo per 100 kilo lichaamsgewicht krĳgen. Appels en peren dienen geleidelĳk aan in het rantsoen ingeschakeld te worden. Voor rundvee dienen appels en peren grof gesneden of geplet te worden om slokdarmobstructie te voorkomen. Het is ook aanbevolen om ze grondig te wassen om spuitresiduen te verwĳderen. Verse appels en peren kun je drie tot vier weken bewaren bĳ koele temperaturen. Ze dienen op een betonnen vloer opgeslagen te worden om grondverontreiniging te vermĳden. Veehouders kunnen appels en peren na grof snĳden ook inkuilen samen met bĳ-

voorbeeld kuilmais in een verhouding 60:40 of samen met gehakseld stro in een verhouding van 30:70. De mengverhouding hangt vooral af van het drogestofgehalte van het andere voedermiddel, waarbĳ men globaal minimaal 25 procent droge stof moet nastreven om aldus sapverliezen te beperken. Om een goede aandrukking te verkrĳgen kan het beste nog een dikke laag kuilmais (± 50 cm) erboven worden aangebracht en vervolgens met folie luchtdicht worden afgesloten. Het suiker van ingekuilde appels en peren fermenteert in belangrĳke mate tot alcohol en daarom dienen dezelfde maximaal te verstrekken hoeveelheden gerespecteerd te worden zoals bĳ verse appels en peren.

Peren bevatten zoals voederbieten veel suiker en hebben een hoge energiewaarde

stieren van 650 kilogram (laag slachtgewicht) tot 750 kilogram (hoog slachtgewicht). Bĳ een voldoende groei halen de stieren dit gewicht op ongeveer 18 respectievelĳk 24 maanden ouderdom. Het nagestreefde slachtgewicht is bepalend voor het begin en het einde van groei en afmestfase: bĳ een laag slachtgewicht (650 kg) wordt vroeg gestart met de afmestfase. Dit is vanaf zo’n 350 kilogram levend gewicht. Bĳ een hoog slachtgewicht is dit net andersom en wordt gestart vanaf 650 kilogram levend gewicht. In de afmestfase wordt het aandeel ruwvoeder verlaagd ten voordele van krachtvoeder (all-mash of krachtvoervervangers). Als de stieren op een laag slachtgewicht en op een jonge leeftĳd

V E E T E E LT V L E E S

VV09_aardappelen vervoederen.indd 22

SEPTEMBER

worden afgezet, kan vanaf het spenen gestart worden met het voederen van dit energierĳker rantsoen. Bĳ een eindgewicht hoger dan 650 kilo wordt een energierĳker rantsoen vanaf spenen afgeraden omdat de groei vroegtĳdig dreigt stil te vallen. Tot ongeveer 500 kilo is een hoog eiwitgehalte nodig om een voldoende groei te realiseren.

Interessant vanaf 500 kg Uit voederproeven aan het ILVO te Melle blĳken aardappelen bĳ stieren die voor een laag eindgewicht werden afgemest, een ideale energieaanbrenger te zĳn boven de 500 kilo levend gewicht. In vergelĳking met een kuilmais-krachtvoerrantsoen wordt de voederopname door

de inbreng van aardappelen gestimuleerd en is de voederomzet (benodigde kg droge stof per kg groei) iets gunstiger. De stieren uit de voederproeven hadden een hoger slachtrendement, een hogere vetbedekking en bezaten meer vet ín het vlees, wat de smaak ten goede komt. De inpassing in het rantsoen kan het beste beperkt worden tot 25 procent van de droge stof of ongeveer 2 kilo verse aardappelen per 100 kilogram lichaamsgewicht. Als laatste moet de veehouder bĳ het voeren van aardappelen extra eiwit aanbrengen via het krachtvoer en narekenen of nog aan de structuurbehoeftenorm wordt voldaan. Ter voorkoming van verstikking is het ook raadzaam de verse aardappelen te versnĳden. l

201 4

18-09-14 17:42

M A N A G E M E N T

85.000 bezoekers verwacht op veehouderĳbeurs Sommet de l’Elevage

Het grote rendez-vous Europa’s grootste veehouderĳbeurs, Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand, staat weer bol van de activiteiten. Naast de beurs met tal van innovaties zĳn er ook de diverse keuringen en de conferenties over vleesveegerelateerde onderwerpen. tekst Guy Nantier

lermont-Ferrand in het Franse Centraal Massief is jaarlĳks dé grote trekpleister voor Europese vleesveehouders. De 23e editie van de veehouderĳbeurs Sommet de l’Elevage, die van 1 tot 3 oktober plaatsvindt, is volgeboekt. Meer dan 1250 exposanten, waaronder zo’n 300 firma’s uit het buitenland, zullen er een brede waaier aan producten voorstellen op het 17 hectare grote expoterrein. De organisatoren verwachten voor deze editie niet minder dan 85.000 professionele bezoekers, waarvan zo’n 5 procent buitenlandse bezoekers uit 80 verschillende landen. Gastland is Bulgarĳe. Momenteel telt Bulgarĳe slechts zo’n 40.000 zoogkoeien. Maar dit aantal is wel stĳgend en vormt daardoor een economisch mooi potentieel voor afzet.

het charolaisras, het blonde d’Aquitaineras, het bazadaisras, het gascogneras en het salersras houden regionale keuringen in Clermont-Ferrand. Het aubracras heeft zĳn nationale keuring met zo’n 400 stuks fokvee. Het Belgisch witblauw-, hereford- en rouge des présras houden het op presentaties. Tĳdens de driedaagse beurs worden ook vele conferenties georganiseerd door organisaties uit de periferie, zoals het Institut de l’Elevage en het landbouwonderzoeksinstituut INRA. Het nieuwe GLB 2015-2019, de genomische selectie in de vleesrassen, de productie van groene energie en agromilieumaatregelen zĳn slechts enkele van de onderwerpen die zullen worden behandeld.

Nieuwigheden

Traditioneel staan het vleesvee, de diverse regionale keuringen en rastentoonstellingen centraal op de beurs. Dit jaar zĳn zo’n 2000 stuks fokvee aangemeld in de diverse rassen. Het limousinras,

Op de beurs ontbreekt het ook niet aan nieuwigheden. Zo stelt de firma EMK Euromark in de categorie machines de vernevelaar Aerolib voor om op haar stroblazers te monteren. De vernevelaar waarvan het debiet regelbaar is, spuit tegelĳkertĳd met het stro fĳn nevelwater

Op de beurs: vernevelaar Aerolib op stroblazer Euromark gaat stofvorming tegen

Ook te zien: geperforeerde pvc-plaat Perfolux als alternatief voor spaceboarding

Vleesvee centraal

uit waardoor stofvorming in de stal wordt tegengegaan. Allergieën en ademhalingsproblemen bĳ mens en dier worden aldus vermeden. In het reservoir met water kunnen ook ontsmettingsmiddelen toegevoegd worden om het stro te ontsmetten. Een andere nieuwigheid komt uit de categorie stallenbouw. De firma Renolit Ondex introduceert hier Perfolux als alternatief voor spaceboarding en windbreekgaas voor een optimale verluchting van de stal. Perfolux is een doorschĳnende en geperforeerde pvc-plaat. De firma garandeert een daglichtdoorlaat van zestig procent tegen 11 procent voor spaceboarding en dertig procent voor windbreekgaas. De stevigheid van de plaat werd getest in een blaastunnel. l Voor meer informatie over de beurs: www.sommet-elevage.fr

V E E T E E LT V L E E S

VV09_Sommet de l Elevage.indd 23

S E P T E M B E R

2 0 1 4

18-09-14 14:46

CRV BV (CRV) is een internationale onderneming op het gebied van rundveeverbetering. Hieronder verstaat CRV de ontwikkeling, de productie en de verkoop van genetische producten en informatieproducten, maar ook dienstverlening, zoals fokkerijbegeleiding, melkproductieregistratie en kunstmatige inseminatie. De producten en diensten van CRV worden wereldwijd afgezet in meer dan 50 landen, voornamelijk bij rundveehouders. CRV heeft vestigingen in Nederland, België, Luxemburg, Duitsland, Tsjechië, Spanje, Brazilië, Nieuw-Zeeland, Australië, de Verenigde Staten en Zuid-Afrika. Er werken ruim 1300 mensen in Nederland en het hoofdkantoor is gevestigd in Arnhem.

CRV IS OP ZOEK NAAR EEN:

LID HOOFDBESTUUR / RvC Voor de zittingstermijn 2015-2019 zoekt CRV een nieuw lid voor het hoofdbestuur en de RvC. Waaraan moeten kandidaten voldoen? De kandidaat: – is lid van CR Delta – heeft bestuurlijke ervaring – voelt zich nauw betrokken bij de rundveeverbetering – is in staat om beleid en strategie te ontwikkelen voor een onderneming die internationaal groeit – is gehuisvest in een van de afdelingen van kring 5, regio Zuid-West Meer informatie? Kijk op de CRV-site (rechts onderaan, CRV: vacatures) voor de uitgebreide vacaturebeschrijving of neem contact op met mevr. J. Buijs, hoofd Verenigingszaken, telefoonnummer 026-38 98 813.

Gooi & Veenland Stadslanden Waard & Rijnland Rivierenland West

Eilanden West Brabant

Heeft u belangstelling? Stuur uw sollicitatiebrief en curriculum vitae naar jose.buijs@crv4all.com of CRV (t.a.v. mevr. J. Buijs, hoofd Verenigingszaken), Postbus 454, 6800 AL Arnhem. Uw brief dient uiterlijk vrijdag 17 oktober 2014 in ons bezit te zijn. Vanzelfsprekend is een vertrouwelijke behandeling van uw gegevens gewaarborgd.

Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

BETTER COWS | BETTER LIFE

318-14 Vac RvC CRV.indd 1

CRV4ALL.NL

18-09-14 10:03

K E U R I N G

Guido Lemmens man van de match te Mesch

Limburgse ziel gesplitst

Shark van Krakehoeve (v. Spirit), kamp. jonge stieren en Mr. Toekomst

Het aantal aanmeldingen voor de Limburgse fokveedag te Mesch was half zo groot. De kampioenen waren niettemin van hoog nationaal niveau. Fokstal ‘van Schilberg’ van de jonge fokker Guido Lemmens pakte de meeste titels. tekst Guy Nantier

foto-impressie www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

oor de 28e editie van de Limburgse fokveedag te Mesch waren een kleine vĳftig aanmeldingen. Half zoveel als voorgaande jaren. Aan de basis van het mindere enthousiasme voor de fokveedag ligt de recente oprichting van een stamboek met het fokdoel ‘dikbil’. Het verschil in fokvisie met het andere stamboek ‘natuurlĳke luxe’ splitste de Limburgse zielen. De kwaliteit te Mesch was niettemin van heel hoog en nationaal niveau. Zo behaalde Euforie van Schilberg (v. Impartial) de kampioenstitel bĳ de vaarskalveren voor Guido Lemmes uit Noorbeek. Een mooie, breed gebouwde vaars met een strakke en brede rug, een diep en scherp belĳnde broek en een vlotte stap. Euforie werd dan ook vlot tot Miss Toekomst aangeduid. Ook voor de titel van Mister Toekomst had Lemmens een ĳzer in het vuur liggen. Maar hier verloor hĳ met zĳn kampioen bĳ de stierkalveren, Erdinger van Schilberg (v. Germinal), van Shark van Krakehoeve (v.

Spirit) van vleesveebedrĳf Krakehoeve uit Weert. Shark wist zich te onderscheiden van zĳn concurrent met een mooiere ribronding, een beter gevulde broek en scherpere vleeslĳnen. Wiljan van de Kruĳs van vleesveebedrĳf Krakehoeve dikte het huispalmares verder aan met een kampioenstitel bĳ de pinken met Wilhelmien 35 van Krakehoeve en de titel bĳ de vaarzen met Silice van Krakehoeve. Net als voor Shark tekent de eigengefokte Spirit van Krakehoeve (v. Samourai) ook voor het vaderschap van deze heel uniforme, modern vleestypische kampioenen. Guido Lemmens gaf zĳn ‘super sunday’ nog meer glans door ook de eindoverwinning op te eisen bĳ de koeien met Harpe de Petit Brin (v. Manitou). Harpe is tevens de moeder van eerder genoemde Euforie. Moeder en dochter behaalden ook de titel in de rubriek zoogstellen en kwamen ook uit de bus als beste fokkerĳgroep. l

Euforie van Schilberg (v. Impartial), kamp. vaarskalveren en Miss Toekomst

Wilhelmien 35 van Krakehoeve (v. Spirit), kampioene pinken

Tabel 1 – Rubriekswinnaars fokveedag Mesch (kampioenen vetgedrukt)

categorie stieren

naam dier

Erdinger van Schilberg Shark van Krakehoeve vaarskalveren Hirondelle v.d. Eik Hivère v.d. Eik Euforie van Schilberg pinken Hostesse v.d. Eik Wilhelmien 35 v. Krakehoeve Kissimee a.d. Wolfsboom vaarzen Godiva v.d. Eik Silice van Krakehoeve koeien Harpe de Petit Brin Katinka v. Hoogcruts zoogstellen Harpe de Peitit Brin fokkerijgroep

geb.datum vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

10-08-2014 11-03-2014 17-06-2014 26-04-2014 16-03-2014 20-01-2014 16-09-2013 22-07-2013 09-02-2013 31-03-2012 22-10-2011 02-06-2008

Osborne Lumoneux Germinal Lasso Manitou Horoscope Frank Lasso Occupant Occupant Orme Occupant

G. Lemmens, Noorbeek vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert H. en J. van den Beuken, Kessel-Eik H. en J. van den Beuken, Kessel-Eik G. Lemmens, Noorbeek G. Lemmens, Noorbeek vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert slagerij Kluitmans, Swalmen H. en J. van den Beuken, Kessel-Eik vleesveebedrijf Krakehoeve, Weert G. Lemmens, Noorbeek G. Jacobs, Slenaken G. Lemmens, Noorbeek G. Lemmens, Noorbeek

Germinal Spirit Crack Attribut Impartial Attribut Spirit Radar Adajio Spirit Manitou Harisson

Silice van Krakehoeve (v. Spirit), kampioene vaarzen

Harpe de Petit Brin (v. Manitou), kampioene koeien

V E E T E E LT V L E E S

VV09_mesch.indd 25

S E P T EM BE R

2 0 1 4

18-09-14 17:45

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Marie-Andrée Roetynck: ‘Extreme bevleesdheid zoeken we niet meer’

Economie vóór fokkerĳ Met de kampioenstitel van Monarquedochter 5394 stond de familie Roetynck in februari in de kĳker op het Franse Salon International de l’Agriculture (SIA). Fokkerĳ is belangrĳk op het bedrĳf, maar niet het hoofddoel. Marie-Andrée Roetynck: ‘Economie gaat vóór de fokkerĳ. Alles draait om rendement.’ tekst Annelies Debergh

p een boogscheut van de Frans-Belgische grens ligt het bedrĳf van de familie Roetynck. Wat vanaf de kant van de weg op een doodgewoon landbouwbedrĳf lĳkt, blĳkt op het erf net even anders. Want naast de vleesveehouderĳactiviteiten is er in de bedrĳfsgebouwen ook ruimte gemaakt voor een heuse vleesversnĳderĳ. De verwerking van vlees gebeurt sinds 2000, zo geeft André Roetynck aan. Het bedrĳf is inmiddels in handen van zĳn zoon Ludovic (36) en dochter Marie-Andrée (28). ‘Toen mĳn zoon in het bedrĳf wilde stappen, hadden we de keuze tussen of de productie verdubbelen of

meerwaarde creëren. Een verdubbeling van de productie betekent echter niet per definitie een meeropbrengst. Daarom kozen we voor het laatste, het creëren van meerwaarde.’ André Roetynck heeft nog voor een vleesgrossier gewerkt. ‘Ik was me er al altĳd van bewust dat er veel geld bĳ de tussenschakels bleef plakken. Er werd goed verdiend aan het vlees, maar te weinig of zelfs niet door de boer.’ Ook had zoon Ludovic ervoor gekozen om het diploma van slager te behalen. ‘De keuze was dus dubbel ingegeven.’ De visie achter het zelf verwerken van het vlees is duidelĳk. ‘Als je wat wilt ha-

len uit de markt, dan moet je de markt zelf in handen nemen’, zegt André resoluut. ‘Dat kan door rechtstreekse verkoop. We verkopen nu al ons vlees via lokale buurt- en boerderĳwinkels. We kunnen zo meer uit de markt halen, maar we moeten wel altĳd in competitie blĳven met de supermarkten.’

Stieren gecastreerd Achter het bedrĳf Roetynck schuilen gedreven kinderen. Zoon Ludovic Roetynck neemt het versnĳden en vermarkten van het vlees voor zĳn rekening. Dochter Marie-Andrée Roetynck staat stevig in haar schoenen als manager op het fokbedrĳf. Recent nog behaalde zĳ met de Monarquedochter 5394 op het Franse Salon International de l’Agriculture (SIA) de nationale kampioenstitel. Marie-Andrée: ‘Maar economie gaat vóór de fokkerĳ. Alles staat in het teken van rendement uit de vleesverkoop.’ Dat economie voorop staat, bewĳst ook de nuchtere omgang van Marie-Andrée met haar kampioenskoe. ‘We krĳgen haar niet drachtig. Gelukkig hebben we al vrouwelĳke nakomelingen van haar lopen. Ze krĳgt nog een paar kansen,

Monarquedochter 5394 behaalde op de SIA te Parĳs de nationale kampioenstitel

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 4

VV09_bedrijfsrep Roetynck.indd 26

18-09-14 14:34

Ludovic en Marie-Andrée Roetynck Samen met haar broer Ludovic baat Marie-Andrée Roetynck een witblauwbedrĳf met vleesversnĳderĳ uit in het noorden van Frankrĳk. Vieux-Berquin

Frankrĳk

Bedrĳf: Ras: Aantal kalvingen: Aantal hectare:

fokkerĳ en versnĳderĳ witblauw vleesvee 90 30

maar anders is het einde verhaal. We hebben geïnvesteerd en moeten vooruit.’ Negentig kalvingen per jaar is het doel op het fokbedrĳf. Zowel stier- als vaarskalveren worden aangehouden. De vaarskalveren worden opgefokt tot vervangingsvee en worden vanaf de leeftĳd van veertien tot vĳftien maanden voor het eerst geïnsemineerd. De mannelĳke dieren worden standaard afgemest en worden daarvoor op de leeftĳd van 12 maanden gecastreerd. ‘We slachten de stieren rond de leeftĳd van 32 maanden. Door het castreren krĳgen we roder vlees met een betere smaak.’ Fokstierverkoop komt er niet meer aan te pas. Marie-Andrée: ‘We hebben een tĳdlang dekstieren verkocht, maar dat blĳft toch een andere tak van sport. We richten ons nu alleen nog op het maximaliseren van de vleeswaarde.’ Toch blĳft het fokbedrĳf deelnemen aan de jaarlĳkse nationale confrontatie in Parĳs. ‘Dat is onze hobby, dat blĳven we koesteren’, stelt Marie-Andrée Roetynck. De SIA fungeert niet alleen als visiteDe rĳk gevulde medaillemuur op bedrĳf Roetynck

De mannelĳke dieren worden standaard op de leeftĳd van 12 maanden gecastreerd en afgemest

kaartje, ook het treffen met andere fokkers spreekt haar aan. ‘Prĳskampdeelname vergt veel werk, veel voorbereiding, maar het blĳft vooral liefhebberĳ.’ Invloed op het fokdoel heeft de deelname niet. Marie-Andrée Roetynck: ‘Vroeger hebben we ons een tĳdlang puur en alleen gericht op de hogere kwaliteitsdelen. Maar dat extreme zoeken we niet meer. De laatste jaren is er ook meer markt voor vlees van iets mindere kwaliteit. Soms komen we zelfs tekort aan die mindere luxedelen. Het voordeel is dubbel: een minder extreem kwaliteitsdier is vaak ook minder gevoeliger voor ziekten of andere aandoeningen.’

Letten op slachtresultaten Het fokdoel is dus niet meer alleen op het extreme vleestype gericht. ‘We zoeken naar groei en willen voldoende hoogtemaat in het dier zonder het vlees daarbĳ ook echt los te laten’, legt MarieAndrée uit. Ook aan het slachtrendement hechten de fokkers veel belang. ‘Daarbĳ streven we naar 65 procent.’ Het leeuwendeel van de karkassen haalt een gewicht van 550 tot 570 kg geslacht. Voor de fokkerĳ maakt het bedrĳf hoofdzakelĳk gebruik van kunstmatige inseminatie. ‘We hebben wel een dekstier voor terugkerende koeien. Toch is negentig procent van de kalvingen het resultaat van ki, zo hebben we ook nauwkeurige datums voor de afkalvingen.’ De huidige stierkeuze omvat namen als Grommit, Benhur, Tilouis en Cappuccino. In het verleden werd veel Panache

gebruikt. ‘We kĳken per individuele koe of vaars welke stier het beste past’, zegt Marie-Andrée. Naast Panache is de veestapel op bloed van stieren als Germinal, Genièvre, Empire en Orme gebaseerd. ‘Als een stier goed werk levert op onze dieren, dan gaan we ermee door.’

Ras met grootste rendement Dat vader André Roetynck zich indertĳd als Franse fokker toegelegd heeft op de Belgische dikbilfokkerĳ ligt voor hem voor de hand. ‘Via het nationale stamboek en de ervaring opgedaan tĳdens bedrĳfsbezoeken in België heb ik beetje bĳ beetje de kennis opgedaan’, klinkt het. De keuze voor witblauw was logisch. ‘Het is het vleesras met in mĳn ogen toch wel het grootste rendement. Zeker in combinatie met de huidige vleesversnĳderĳ is het een vanzelfsprekende keuze.’ Met de Belgische grens op een tiental minuten afstand zĳn de kosten van de keizersneden nog betaalbaar. Dochter Marie-Andrée: ‘Wĳ betalen standaard 120 euro. In sommige regio’s is dat ruim meer, maar hier valt de prĳs mee.’ Het afkalfmoment bepalen vader en dochter aan de hand van de temperatuurmethode en het voelen van de bekkenbanden. ‘Een maand voor kalven komen de dieren al in ons vizier. We nemen geen risico’s.’ In de maanden juli en augustus is er een stop in het afkalfpatroon. ‘In die maanden hebben we altĳd weinig tot bĳna geen kalvingen. Daar houden we ons aan, dan is het tĳd voor de oogst.’ l

V VE EE ET TE EE EL LT TV VL LE EE ES S S O E PK TT EOMB BE ER R 2 20 00 19 4

VV09_bedrijfsrep Roetynck.indd 27

18-09-14 17:47

V O E R

V O O R

V L E E S B O E R

Limousin produceert slechts 10 kg CO2-equivalenten Geneticaspecialist France Limousin Selection en voerspecialist Evialis hebben de milieu-impact berekend voor de productie van 1 kg karkas in het limousinras. De milieu-impact werd op zeven onderdelen berekend: – opwarming van het klimaat in kilogram CO2-equivalenten: 10,68 kg; – verbruik niet-hernieuwbare energie in megajoule: 32,19 MJ; – verzuring van de bodem in kilogram SO2-equivalenten: 0,0329 kg; – eutrofiëring (vermesting) van het drinkwater in kilogram Pequivalenten: 0,00243 kg; – eutrofiëring van het zeewater (via onder andere landbouwmeststoffenvoeder) in kilogram P-equivalenten: 0,0196 kg; – verbruik water in liter: 67,9 l; – ecotoxiciteit (via onder andere plantbeschermingsmiddelen) in 1,4-dichloorbenzeenequivalenten: 17,63; De vermelde cĳfers gelden af boerderĳ. In de berekening werden de stappen stroomafwaarts (het slachten, de distributie en

de retail van het vlees) dus niet meegenomen. Uit simulaties op deze berekeningen zou een hogere voerefficiëntie tot een milieuwinst kunnen leiden van 5 à 8 procent, aldus France Limousin Selection en Evialis.

KWIN-saldo 2013-2014 heel krap voor Nederlandse vleesveehouderĳ Jaarlĳks maakt Wageningen UR Livestock Research saldoberekeningen per productietak op basis van marktprĳsinformatie en technische streefcĳfers (normen). Nieuw is dat de berekeningen voor de vleesveehouderĳ uitgebreid werden met luxe vleesdieren. Er werden voor het tĳdvak 2013-2014 door Wageningen UR Livestock Research voor de vleesveehouderĳ drie saldoberekeningen gemaakt: luxe afmeststieren (S-categorie), luxe afmestkoeien (S-categorie) en zoogkoeienhouderĳ met een laatrĳp Frans vleesras. In de productietak luxe afmeststieren bedragen de opbrengsten 2735 euro per afgeleverde stier, de toegerekende kosten 2714 euro. Het saldo 2013-2014 per afgeleverde stier komt derhalve uit op

V E E T E E LT V L E E S

VV09_vvb.indd 28

SEPTEMBER

21 euro. De luxe afmestkoeien halen een saldo per afgeleverde koe van 114 euro. De opbrengsten bedragen 2936 euro, de toegerekende kosten 2822 euro. De zoogkoeienhouderĳ houdt 96 euro per zoogkoe over: 1015 euro aan de opbrengstenzĳde minus 919 euro aan de kostenzĳde. Het saldoresultaat 2013-2014 is dus heel krap. Alle Europese premieregelingen zĳn ontkoppeld en zitten vervat in de bedrĳfstoeslag. Bedrĳfstoeslagen maken geen onderdeel uit van de saldoberekening omdat deze niet gebonden is aan de productie. Afschrĳvingskosten voor gebouwen en vergoeding voor arbeid zĳn eveneens niet meegenomen, wel 5,5 procent rente over het geïnvesteerd vermogen.

Nieuwe generatie organisch selenium

Excential, een dochterbedrĳf van Orffa, brengt met Excential Selenium 4000 een honderd procent verteerbaar organisch selenium op de markt. Selenium wordt gebruikelĳk toegevoegd in de vorm van seleniumgist. Seleniumgist heeft echter de beperking dat slechts een gedeelte van het aanwezige selenium voorkomt in de vorm van L-selenomethionine, de effectieve vorm. Bovendien is seleniumgist niet honderd procent verteerbaar. In het nieuwe Excential Selenium 4000 is alle selenium aanwezig in de vorm van L-selenomethionine en honderd procent verteerbaar. Selenium is een essentieel spoorelement. Het heeft een complementaire functie met vitamine E en C als antioxidant en is belangrĳk voor de immuniteit en vruchtbaarheid van het rund. Een seleniumtekort is een veel voorkomend probleem op Belgische rundveebedrĳven. Een witblauwe koe heeft een behoefte aan 0,2 tot 0,3 mg selenium per kilo drogestofopname of 2,5 mg selenium per dag.

201 4

18-09-14 14:28

E C O N O M I E

Toeslagprĳzen

Veeprĳzen

B RON: WAGE NI NGE N UR L I VE S TO CK RE S E A R C H ( N L . )

ST IER EN Tabel 1 – Energie- en eiwittoeslagprĳzen rundveevoeders (in eurocenten, excl. btw)

26 augustus 2014

5,5

tendens

11.1 106.6 13.6 82.6

S 2013

5,0 euro/kg koud geslacht excl. btw

kvem kg dve-toeslag kvevi kg dve-toeslag

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .)

S 5,07

4,5

E 4,29

4,0

E 2013

U 3,63

R 2013

3,5

U2013

3,0

R 3,21

2,5 2,0

minimum-/maximumprĳs 1

K O EIEN 5,0

25 30 week

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .) minimum-/maximumprĳs

S 4,56 S 2013

euro/kg koud geslacht excl. btw

4,5

Prĳsmonitoring B RON: LEI- W UR ( NL . )

Tabel 2 – Prĳsmonitoring van rundvee naar rundvlees Nederland

april 2014 mei 2014 tendens

index API af-boerderĳ

index PPI verwerking

index CPI consument

127.60 132.40

114.40 110.60

108.40 109.00

E 4,02

4,0

E 2013 U 2013

3,5

U 3,55

3,0 R 2,42

2,5 2,0

25 30 week

R 2013

Voor de meest actuele veeprĳzen: ga naar www.veeteeltvlees.nl

Vleesprĳsindex B R ON : F OD -E C ON OMIE ( B .) 120

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.) ondergrens bovengrens

110 100

2005 = 100

80 70 60 50 40 ‘05 l ‘05 ‘06 l ‘06 ‘07 l ‘07 ‘08 l ‘08 ‘09 l ‘09 ‘10 l ‘10 ‘11 l ‘11 ‘12 l ‘12 ‘13 l ‘13 .‘14 jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju aug maand/jaar

V E E T E E LT V L E E S

VV09_vvb.indd 29

S E P T E M B E R

2 0 1 4

18-09-14 15:18

C O L O F O N

AGENDA Keuringen en prijskampen 20 september: 27 september: 25 oktober: 25 oktober: 1 november: 1 november: 1 november:

Weidend verbeterd roodbonten bĳ Jan te Riele uit Vaassen Foto: Harrie van Leeuwen

Nationale keuring witblauw te Schĳndel Regiokeuring Noord-Oost Belgisch-witblauw te Staphorst Nationale keuring piemonteseras te Marienheem Nationale keuring blonde d’Aquitaineras te Marienheem Nationale keuring verbeterd roodbontras te Putten Nationale keuring charolaisras te Putten Nationale keuring limousinras te Putten

2015 16 januari: Agriflanders koe-expo witblauw te Gent 18-19 september Nationale keuring blonde d’Aquitaine te Saint Gaudens (F) 9 december: Agribex nationale keuring witblauw te Brussel

Ve i l i n g e n COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschĳnt maandelĳks.

redactie

hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booĳ en Hanne Vandenberghe hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, telefoon 09 363 92 11 fax 09 363 92 06 E-mail veeteelt@crv4all.com

27 september : 30 oktober: 7 november:

COT-veiling te Laren RJ veiling (limousin) te Lanaud (F) Veiling Blonde Génétique te Parthenay (F)

Beurzen, studievergaderingen, demodagen 6-19 september: Landbouwbeurs Space te Rennes (F) 25 september: Open dag Blonde opfokstation Casteljaloux (F) 1-3 oktober: Veehouderĳbeurs Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (F) 2015 15-18 januari: 21 feb.-1 maart: 25-26 maart: 9-11 mei: 8-13 december:

Agriflanders te Gent Landbouwsalon SIA te Parĳs (F) Biovakbeurs ‘Expo4bio’ te Brussel Aquitanima te Bordeaux (F) Landbouwbeurs Agribex te Brussel

abonnementsprĳs/jaar

Nederland en België € 47,10, overige landen € 91,50. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prĳzen excl. 6% btw. Abonnementen zĳn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlĳks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) E-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 fax (+31)(0)26 38 98 824 E-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zĳn foto’s van Herdbook Charolais (4), OS Limousin (5), Jan Bouwers (5), BLCS (5), Els Korsten (12, 16, 17), Sommet de l’Elevage (23). Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelĳkheid worden aanvaard voor mogelĳke onjuistheden of onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelĳk voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV B.V. c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

V E E T E E LT V L E E S

VV09_vooruitblik en agenda.indd 30

VOORUITBLIK

K a l v ero p f o k Oktober (22 oktober) – Driekwart van de kalveren in de intensieve vleesveehouderĳ wordt gescheiden van de moeder opgefokt. De eerste levensmaand zĳn de kalveren gehuisvest in een kalveriglo of individuele kalverbox. Het voeren is een arbeidsintensieve activiteit. Op veel groeiende vleesveebedrĳven wordt arbeid echter een knelpunt. Via automatisering van de voeractiviteit tĳdens die eerste levensmaand in de iglo of eenlingbox kan een

SEPTEMBER

arbeidsbesparing van 20 werkdagen per honderd kalveren per jaar gerealiseerd worden. De redactie vertelt u in het komende nummer hoe dat gerealiseerd kan worden. Verder brengt de redactie traditioneel de hoogst gepunte koeien en stieren in het Belgisch-witblauwras in woord en beeld. Daarnaast is er een verslaggeving van de nationale keuring in het witblauwras in het Nederlandse Schĳndel.

201 4

18-09-14 14:27

A N D E R S

V E E T E E L T V lee s

VV09_cartoon.indd 31

B E K E K E N

S E P T E M B E R

2 0 1 4

18-09-14 14:33

KI-CODE: 76-7259

OR DE BEAUJEU (Adajio x Germinal)

• Super origine • Zwaar, groot (25 mnd. 1004 kg en +5) en correct • Totaalscore van 92,1 punten • Eerste kalveren blinken uit in vitaliteit, lengte en mooie voorhand BETTER COWS | BETTER LIFE

325-14 BWB-Or.indd 1

CRV4ALL.BE, CRV4ALL.NL

28-08-14 12:05