JA A RG A N G 13
N R.2
FE BR UAR I 2014
I N D I T N U M M ER
KE U R IN G
G RA SLA N D M A N A G EM EN T
FO KWAARDEN
Sobriquet en Godiva superieur te Affligem
Bodemgezondheid basis voor goed ruwvoer
Karkasindexen witblauwe ki-stieren belicht
VV02_Cover.indd 2
13-02-14 10:20
Ricardinio Fao 220
Rangorde aan diggelen... ook in 2013 bevestigd!!! Superieur ten opzichte van alle rassen, op alle lijsten. ✓ Vroeg rijp (Fao 220) ✓ Gebruiksdoel: vroege silomaïs, ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
CCM/geplette maïs, droge korrelmaïs Nr. 1 in korrelopbrengst, voederwaarde opbrengst en zetmeel opbrengst/ha als vroegrijpe maïs (+10%) Nr. 1 in alle silomaïsproeven in alle vroegrijpheden, +10% Top voederwaarde (Energie-index 56) Zeer goede stay-green LE MAÏS KWS Zeer goede stevigheid EN Goede tolerantie bladvlekkenziekte ps EN COR ham le c CO E PLUS b D’AMIDON des l’éta RE EN PLUS D’ÉNERGIE dans T N COR E E PLUS DE RENDEM
KWS Maïsmanager app Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76 50 23 517 www.kwsbenelux.com
VX02_p49.indd 2
Actuele maïskennis in zakformaat of op PC
Download de App, bezoek de website
www.kws-maismanager.nl | www.kws-maismanager.be
03-02-14 10:25
I NHOUD
RUBRIEKEN
3 4 28 30 31
Van de redactie Vleestelex Voer voor vleesboer Agenda Anders bekeken MANAGEMENT
6 Kengetal CEC moet een begrip worden voor bodemgezondheid KERSTQUIZ
Reageren op dit editorial kan via een brief aan de redactie, via e-mail (guy.nantier@crv4all.com) of via het discussieplatform veeteeltforum.nl (topic ‘Terug naar de gesprekstafel’).
9 Limburgers kapen prijzen weg R E P O R TA G E
10 Vlees zonder litteken bij gebroeders Morsink in Enter FOKKERIJ
12 Nieuwe fokstieren in Franse rassen leveren divers verervingsprofiel 20 VRV publiceert fokwaarden karkas met vaste en Vlaamse referentiebasis KEURINGEN
14 Sint-Truiden zet nieuw keuringsseizoen in met verve 15 Van Perenhoffeestje in Geel 24 Sobriquet en Godiva superieur op nieuwe versie Affligem PORTRET
16 Focko Zwanenburg voorzitter Nederlands Aberdeen Angus Stamboek VOEDING
18
Nieuwe voerlijn ForFarmers Hendrix speelt in op krachtvoerachtige mais
Jan Morsink: ’Garanties op natuurlijke geboorten hebben we hier niet.’ 10
Guy Nantier
Eendracht versmacht?
O
p het centrale opfokstation voor het witblauwras RSC te Ciney worden voortaan ook limousinstiertjes opgefokt. De eerste veiling in januari was een succes. Dat kon u onlangs lezen op de website van VeeteeltVlees. Veertien van de vijftien limousinstiertjes die aangeboden werden, vonden een nieuwe eigenaar aan gemiddeld 2973 euro. Het Waalse limousingebeuren te Ciney is gegroeid uit een nauwe samenwerking tussen veeverbeteringsorganisatie AWE en de limousinfokkers uit Wallonië, uit Groothertogdom Luxemburg en uit het Franse departement Lorraine. Dit alles in goede afspraak met het Franse moederstamboek te Lanaud. Ondertussen vindt in Vlaanderen en Nederland een omgekeerde beweging in het Belgisch-witblauwras plaats. Zo werd in Vlaanderen een Vlaams stamboek opgericht en heeft een deel van de stamboekfokkers zich afgesplitst en aan-
Management Graslanduitbating
6
sluiting gezocht bij de collega’s in Wallonië. In Nederland (zie pagina 4) zijn er voortaan ook twee stamboeken voor het Belgisch-witblauwras aan het werk als gevolg van het politieke voornemen om een fokverbod uit te vaardigen als er geen vooruitgang wordt geboekt rond het natuurlijk afkalven in het ras. In Wallonië slaagt men erin om de verschillen (ja, want die zijn er ook) te overbruggen en op basis van wat de veehouders bindt, samen te werken, zodat er zuurstof is voor iedereen. In Vlaanderen en Nederland lijkt de gedachte ‘Eendracht versmacht’ wel te overheersen. Misschien was u de echte wijsheid vergeten: eendracht maakt macht. Neem een voorbeeld aan de Vlaamse en Nederlandse blonde d’Aquitainefokkers die goed samenwerken. Graag daarom iedereen in het witblauwras terug aan de gesprekstafel. Er is zoveel meer dan een ras dat of een fokrichting die u bindt.
Fokkerij Karkasindexen
Een goede bodemgezondheid en een bemesting op maat leveren pas goed ruwvoer.
20
Vlaamse en Waalse fokwaarden eisen verschillende interpretaties van de veehouder.
V E E T E E LT V L E E S
VV02_Inhoud.indd 3
F E B RU A R I
2 0 1 4
3
13-02-14 10:27
V L E E S T E L E X
Nieuw stamboek Belgischwitblauwras in Nederland Fokkers uit Zuid-Nederland hebben een nieuwe vereniging opgericht voor pedigreefokkers van het Belgisch-witblauwras. Aanleiding voor de oprichting is de onvrede met de gang van zaken binnen het huidige Nederlands Belgisch-witblauwstamboek. Witblauwfokker en mede-oprichter van de nieuwe vereniging Giel Jacobs: ‘Eenduidig breekpunt is de door het Nederlands hoofdbestuur geaccordeerde instemming met een plan van aanpak dat op de rails dient te worden gezet voor natuurlijke kalvingen in het ras om een fokverbod door het Nederlands ministerie van Landbouw te ver-
Rechtzettingen
mijden. De beslissing van het hoofdbestuur bezit geen enkele draagkracht onder de meerderheid van de stamboekleden.’ De nieuwe vereniging, die onafhankelijkheid hoog in het vaandel voert, staat volledig achter het fokdoel zoals bepaald door het moederstamboek met zetel uit Ciney (B.). ‘Dat impliceert behoud van de vleeskwaliteiten door noodzakelijk gebruik te maken van de keizersnede’, aldus Jacobs. ‘Behoud van vleeskwaliteiten is niet mogelijk zonder. Ook gaan wij ons vee voortaan registreren en in het stamboek van Ciney laten opnemen.’
In het hoofdartikel over aanzuren van koemelk (VeeteeltVlees september 2013), staat vermeld dat het kalf tijdens de dracht beschermende afweerstoffen via het bloed van de moeder krijgt. Dit is totaal onjuist. Het probleem bij runderen is net dat kalveren geboren worden zonder antistoffen in hun bloed door de bouw van de runderplacenta. Biest verstrekken is dus onontbeerlijk om deze antistoffen aan te brengen. In Vleestelex van december 2013, pagina 2, wordt verkeerdelijk vermeld dat de witblauwe Zeno de Radelinga (v. Filou) de meestgebruikte stier in Nederland in het ki-jaar 2012-2013 is. De meest gebruikte stier is echter Zeno (v. Coquin de St. Hélène).
Robusto, Ragu en Rabbino primi inter pares Twaalf wachtstieren kregen in het piemonteseras een fokstierstatus. Robusto voert de lijst aan van stieren geschikt voor de fokkerij en de vleesproductie. Ragu staat aan de top voor de productie van vervangingsvee. Rabbino doet het excellent in de productie van vleesstieren. Robusto is een zoon van Ottobre, die een mooi compromis tussen skeletontwikkeling en bespiering laat zien. De nakomelingen worden vrij gemakkelijk geboren en vertonen een goede groei. Het afkalfgemak van de dochters is gemiddeld. Ragu (v. Natale) is een zwaargewicht. De stier realiseerde op het opfokstation een dagelijkse groei van 1,7 kg en sloot zijn opfokperiode af op een gewicht van 582 kg bij een leeftijd van twaalf maanden.
De stier is groot en zeer lang. Zijn kalveren zijn groot bij geboorte – Ragu is niet geschikt als pinkenstier – en groeien bijzonder goed door. Zijn dochters kalven later heel vlot af. Rabbino is het andere uiterste. De stier is eerder een lichtgewicht, gemiddeld groot met fijn bot maar wel met een
luxe vleesexpressie. Rabbino fokt kleine, lichte kalveren. Het Italiaanse stamboek Anaborapi raadt op basis van de eerste geboortegegevens echter aan de stier niet te gebruiken op pinken. De groei van de kalveren is gemiddeld, maar de bespiering is top. Het afkalfgemak van de dochters is gemiddeld.
Rabbino, top voor vleesproductie
Ragu excelleert in afkalfgemak
Tabel 1 – Nieuwe fokstieren piemonteseras (bron: Anaborapi (I.), 12-2013)
naam stier
vader
m.vader
fokkerij-index
vleesindex hoogtemaat
Renegade Marte Enzo 126 Record Ottobre Caronte 125 Ruzzolo Orso Enzo 126 Robusto Ottobre Enzo 127 Rosmarino Origano Cedro 122 Ragu Natale Vasco 135 Rapallo Opel Forno 128 Rococo Ottobre Brasil 127 Russ Orso Fungo 129 Rafano Odino Golfo 120 Rabbino Monaco Delta 124 Reporter Naso Gringo 120 v = vleesproductie f = productie vervangingsvee dd= dubbeldoel v+f
4
VV02_Telex.indd 4
V E E T E E L T V lee s
FEBRUAR I
128 130 127 129 127 116 124 125 126 126 131 128
114 115 118 119 108 126 118 110 130 115 108 105
bespiering 117 112 115 114 111 115 110 111 116 108 124 119
groei geboortegemak afkalfgemak 123 118 121 121 110 128 117 113 129 120 107 110
109 120 109 114 121 74 106 111 98 117 121 121
103 104 106 107 106 131 120 119 109 100 100 97
gebruik dd dd dd dd dd f f f f v v v
2014
13-02-14 11:39
Anne-Marie Vangeenberghe, Boerenbond:
‘Wat is de volgende stap? Dat we geen planten meer mogen kweken om op te eten omdat die ook ervaringen hebben?’ U IT
D e
S ta n daa r d
Genetische variatie in blonderas onder controle Het massaal gebruik van de vaderlijnen Leo en Jirens in het blonde d’Aquitaineras zet in het veld vraagtekens bij de genetische variatie. ‘Geheel onterecht’, stelt het Franse blonde d’Aquitainestamboek recent in zijn ledenblad. Volgens een studie van het Franse onderzoeksinstituut INRA bedroeg de inteeltgraad in 1980 0,2 procent, in 1990 0,8 procent en in 2010 0,9 procent. Het aantal dieren met een inteeltcoëfficiënt van meer dan 6,25 procent bedraagt in het blonderas 2,5 procent. In de andere rassen is dit 3,9 procent. En de inteeltgraad neemt jaarlijks toe met 0,007 procent tegen 0,02 procent in de andere Franse vleesrassen. ‘De situatie is zeker niet onrustwekkend en volledig onder controle’, aldus het stamboek. Vaderstier Leo massaal gebruikt in het blonde d‘Aquitaineras
Topprijs voor limousinstier met beste genoomfokwaarde Op de januariveiling van Lanaud werden veertig stieren aangeboden. De stieren gingen vlot van de hand voor een gemiddelde prijs van 4733 euro. De topprijs van 10.500 euro werd betaald door een samenwerkingsverband van vier Franse fokkers voor de stier Heraclesre (Fillon x Remix). De stier van het type mixte werd gefokt door Dominique Repplinger uit Ottonville. De stier kreeg een fokwaarde groei van 110, een fokwaarde bespiering
van 102, een fokwaarde skeletontwikkeling van 111, een fokwaarde beenwerk van 108 en een fokwaarde rastype van 110. De stier bezit op een schaal van 1 tot 10 ook heel goede scores voor de genoomfokwaarden geboortegemak (8), afkalfgemak (9) en zooggemak (9).
Topprijs voor Heraclesre (v. Fillon) door zijn hoge genoomfokwaarde
Drie nieuwe excellenten verbeterd roodbont In 2013 zijn drie verbeterd roodbonte stieren met de excellentstatus ingeschreven, zo meldt het stamboek-ledenblad Rond Roodbont. De hoogste score was er voor Roel van ’t Veerhuis. De Stormzoon van de familie Westerkamp uit Zwolle kreeg Gertinus (v. Tinus) kreeg van de stamboekinspecteur 93 punten voor type
92 punten voor algemeen voorkomen. Donald (v. Wilbert) van Harrie Hutten uit Geesteren kreeg van de stamboekinspecteur 91 punten. De stier met het mooiste type was Gertinus van Volenbeek. De Tinuszoon van maatschap Van Abeelen uit Dorst kreeg 93 punten voor het type en uiteindelijk 90 punten voor het algemeen voorkomen.
V E E T E E L T V lee s
VV02_Telex.indd 5
FE BR U AR I
2 0 1 4
5
13-02-14 11:39
H O O F D A RT I K E L
Het kengetal voor bodemgezondheid CEC m oet
Bodemgezondheid ba si De kwaliteit van de graskuilen is afhankelijk van veel omstandigheden. De impact van de bodem wordt daarbij wel eens over het hoofd gezien. Het kengetal CEC biedt uitkomst. Veehouders zullen voor bemesting ook meer gedifferentieerd per perceel moeten gaan werken. tekst Tijmen van Zessen
U
it een analyse van BLGG AgroXpertus en het Louis Bolk Instituut blijkt dat de bodem de basis legt voor een goede kwaliteit ruwvoer. Naarmate de kwaliteit van de bodem verbetert, stijgt niet alleen de opbrengst, maar ook de kwaliteit van het ruwvoer. De correlatie tussen de totale eiwitopbrengst (N-opbrengst) en CEC is sterk. CEC, een afkorting van Cation Exchange Capacity, is een maat voor het vermogen waarin bodems in staat zijn om voedingsstoffen te binden en na te leveren. Dit kengetal is volgens Gerard Abbink van BLGG AgroXpertus cruciaal als veehouders meer en beter ruwvoer willen winnen. ‘CEC moet een begrip worden bij veehouders. Wie goed en veel wil produceren van een hectare, zal steeds meer het accent moeten leggen op de bodem’, zegt Abbink.
Kalk verhoogt CEC In samenwerking met Joachim Deru, onderzoeker bij het Louis Bolk Instituut, analyseerde Abbink de bodems van twintig percelen op veengrond en twaalf percelen op zandgrond. Ze zochten naar het verband tussen de totale eiwitopbrengst (de N-opbrengst) van deze percelen en de eigenschappen van de bodem. De correlatie was sterk tussen CEC en eiwitopbrengst. Dat maakt het aantrekkelijk de CEC te stimuleren. Abbink: ‘Het is dan vooral van belang om de pH te verhogen. Bekalken is dus op korte termijn de beste remedie om het opbrengend vermogen van de grond te stimuleren.’ De onderzoekers wijzen wel op de natuurlijke verschillen tussen grondsoorten. Veengrond heeft van nature een sterk vermogen om voedingsstoffen te binden en scoort daarom een hogere CEC dan zandgrond. ‘Oogst je tien ton droge stof gras van een zandgrond met een CEC van 50, dan heb je goed je best gedaan, maar haal je die opbrengst op een veen- of kleibodem met een CEC van 300, dan had er meer in gezeten’, legt Abbink uit.
6
VV EE EE TT EE EE LL TT VV lee lee ss FoEkB tRoU bAeRrI 22 00 01 94
VV02_HoofdGrasland.indd 6
13-02-14 14:46
C m oet nog een begrip worden bij veehouders
ba sis voor goed ruwvoer Naast een hoge CEC was ook de fosfortoestand van de bodem maatgevend voor de eiwitopbrengst. Deru vertelt dat de correlatie hoger was dan 0,7. ‘Op veengrond gaat het dan vooral om de beschikbaarheid van fosfor, de voorraad is daar al snel voldoende. Op zand is niet de beschikbaarheid het knelpunt, maar de totaal aanwezige hoeveelheid fosfor.’
Productiegroepen maken Met hun rekenwerk willen Abbink en Deru veehouders bewuster maken van de verschillen tussen hun graspercelen. ‘Die verschillen worden onderschat’, vindt Abbink. ‘Ik heb voorbeelden gezien waar het verschil in eiwitopbrengst tussen het beste en het minste perceel uitkwam op het dubbele. Wil je een zo hoog mogelijke benutting van de mest, dan moet je daar rekening mee houden. De praktijk is nu zo dat de meeste veehouders nog op alle percelen dezelfde dosering aan mest uitrijden. Dat is misschien wel makkelijk, maar ze geven bijvoorbeeld de dieren toch ook niet allemaal hetzelfde krachtvoer? Daar wordt wel rekening gehouden met verschillen in diercategorie.’ Het nauwkeurig meten van de drogestofopbrengst van individuele percelen is wel een moeilijkheid. Biedt precisielandbouw met gps-apparatuur daarbij geen uitkomst? Abbink: ‘Dat is op lange termijn wel het ideale plaatje, maar op korte termijn is de bodembenutting fors te verbeteren door gebruik te maken van de CEC.’ Hij pleit ervoor twee productiegroepen te maken: één groep percelen met een hoge CEC en fosfortoestand en een groep percelen die daarin lager scoren. ‘Doseer bijvoorbeeld op de hoogproductieve percelen dertig kuub drijfmest voor de eerste snede en op de laagproductieve percelen twintig kuub en hanteer nog dezelfde kunstmestgift. Ten opzichte van een investering in gpsapparatuur is dat een goedkope werkwijze.’
Normen streng genoeg? De Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen in Nederland denkt ook na over een zo efficiënt mogelijke verdeling van beschikbare meststoffen. Als de ruwvoerproductie moet stijgen bij een gegeven stikstofgebruiksruimte, komt het ruweiwitgehalte van de graskuilen verder onder druk te staan. Bert Philipsen is als onderzoeker verbonden aan de commissie. ‘Als stikstof gaat knellen, dan is het marginale effect per kilo stikstof groter.’ Daarmee wil hij zeggen dat een verlies aan ruweiwitgehalte en aan ruwvoeropbrengst zich sneller voordoet als alle percelen hetzelfde zijn bemest. ‘Mag je onbeperkt bemesten, dan maakt het allemaal niet zo veel uit, dan bemest je gewoon over het geheel wat
VV EE EE TV T EE EE LLTTTE VVE lee lee L T jssa Fn oEu kB a tRUARI o r ib e1 r/ 222 02 0 00 1 90 49
VV02_HoofdGrasland.indd 7
7
13-02-14 14:45
H O O F D A RT I K E L
Conditie scoren in de bodem Wie een inschatting wil van de bodemkwaliteit op zijn bedrijf, zou daarvoor de bodemconditiescore (BCS) kunnen gebruiken. Op de website mijnbodemconditie.nl kunnen veehouders een formulier downloaden om de BCS te berekenen. De benodigde gegevens verzamelt de veehouder door een schop in de grond te steken en zelf naar de bodem te kijken. ‘Het gaat om een visuele beoordeling van de bodem op basis van acht kenmerken. Je moet de BCS zien als een aanvulling op de bestaande chemische en biologische bodemanalyses’, legt Frank Verhoeven, adviseur bij Boerenverstand, uit. ‘Er bestaat een nauwe relatie tussen wat je ziet en wat je meet. Meer wortels en een donkere kleur staan voor een hoger organischestofgehalte.’ De bewuste acht kenmerken zijn: zuurgraad (pH), bodemstructuur, regenwormen, aantal gekleurde vlekken, be-
worteling, kleur, ploegzool en gewasbedekking. Door deze kenmerken te scoren met een 0 (onvoldoende), 1 (matig) of 2 (goed) en vervolgens te vermenigvuldigen met een wegingsfactor ontstaat een beeld van de bodemconditie. De maximale score is 42. ‘Op permanent grasland scoor je al snel boven de 20, daar moet de bodem wel heel beroerd zijn wil je laag scoren’, zegt Verhoeven. ‘Op maisland ligt dat anders, daar zie je vaak verlies aan organische stof en de aanwezigheid van verdichte lagen.’ Verhoeven vindt de beworteling van een bodem erg belangrijk. Naarmate die dieper is, zijn gewassen beter bestand tegen droogte en beter in staat om voedingsstoffen op te nemen. De BCS is in 2009 ontwikkeld door de wereldlandbouworganisatie FAO en biedt veehouders volgens Verhoeven een praktisch inzicht in het functioneren van de bodem.
ruimer’, zegt hij. ‘Maar als de normen scherper worden, is het echt tijd om te differentiëren in bemesting. Ik zeg wel eens: voor veehouders die alle percelen nog hetzelfde bemesten, zijn de normen blijkbaar nog niet streng genoeg.’ Philipsen ondersteunt zijn betoog met een rekenvoorbeeld. Hij maakt daarbij onderscheid tussen percelen op basis van het stikstofleverend vermogen (NLV). ‘Ik ken bedrijven waar soms tot 100 kilo NLV verschil bestaat tussen percelen. Dat staat gelijk aan 80 kilo zuivere stikstof en elke kilo stikstof staat gelijk aan 7 kilo drogestofopbrengst. In dit voorbeeld is dat dus bijna 600 kilo droge stof per hectare die je mist als je die 80 kilo stikstof zou bemesten op het perceel met de lagere NLV.’
Opvallend is de keuze die Philipsen maakt voor percelen met een hogere NLV-klasse. Waar Philipsen ervoor kiest de bemesting op deze percelen te beperken, adviseert Abbink juist om percelen met een goede bodemkwaliteit extra te bemesten. Philipsen: ‘NLV is leidend in de bemesting, ook in de adviezen van BLGG.’ Maar hij volgt de benadering van Abbink wel: ‘Je komt dan uit op dynamische bemesting’, legt hij uit. ‘Daarvoor moet je de exacte productie per perceel kunnen registreren, net zoals we van koeien een individuele melkproductie registreren. Maar zover zijn we bij grasland nog niet. Krijgen we die sleutel wel in handen, dan gaat de opbrengst van het grasland sowieso met vijftien tot twintig procent omhoog.’ l
Rassenmengsel benut bodem optimaal De groei van het grasland afstemmen op de aanwezige voedingsstoffen in de bodem. Dat is het idee achter een nieuw graszaadmengsel van DSV zaden Nederland (voorheen Euro Grass). Doordat het een range van rassen en mengsels is, benut het mengsel Country MilkMore zo veel mogelijk stikstof. ‘Dan moet je denken aan laat doorschietend Engels raai, een vroeg ras als timothee, maar ook de vroege variant van Engels raai’, vertelt Jos Deckers, verkoopdirecteur bij DSV
8
V E E T E E L T V lee s
VV02_HoofdGrasland.indd 8
FEBRUAR I
zaden. ‘Omdat de groeipieken van deze grassen elkaar overlappen, is er een langere periode waarin het gewas stikstof en andere voedingselementen opneemt uit de bodem.’ De kans op overwoekering van late grassen door de vroege grassen is volgens Deckers gering. ‘De rassen met een voorjaarspiek starten alleen eerder, een snede verder zijn het weer de latere rassen die zich sterker ontwikkelen’, legt Deckers uit.
2014
13-02-14 15:19
K E R S TQ U I Z
Kerstkalf verkast naar Belgisch Limburg, maisprijs naar Nederlands Limburg
Limburg boven De Belgische en Nederlandse Limburgers zijn goede quizzers, zo blijkt. En ze worden hiervoor door het lot beloond. Bij trekking onder alle juiste inzenders kaapten zij de hoofdprijzen weg. tekst Guy Nantier
‘S
erieus jongens? Ge meent dat niet? Ik ben van mijn melk.’ De eerste woorden van Raymond Thijs zijn spontaan en emotioneel bij de aankondiging dat hij de winnaar is van Rupture de Fooz, de hoofdprijs van de VeeteeltVleeskerstquiz 2013. Bekomen van de emotie vertelt de veehouder dat hij toevallig zes maanden terug nog bij de fokker Eric Coheur is langs geweest op zoek naar mooi fokvee. Raymond en Lutgarde Thijs uit het Belgisch Limburgse Neerpelt werken beiden buitenshuis. De witblauwfokkerij is een hobby die ze al twintig jaar volhouden. Ze bezitten zo’n negen holsteindraagsters en zes dikbillen. ‘Een hobby overgeërfd van mijn vader’, vertelt Raymond. De Limburgse fokkers houden van mooi vee. Ze zijn steevast op diverse keuringen te vinden als deelnemer. Bij Luc Mahoux kochten ze lang geleden Lanterne de Saint Fontaine. ‘Met Lanterne hebben we onze grootste stap gezet in de fokkerij. Met haar behaalden we ook ons eerste grote keuringssucces op de provinciale keuring in Aldenbiesen.’
Het palmares van hun fokvee oogt sindsdien niet onaardig. Recent behaalden ze nog een derde plaats op Agriflanders met de eigen gefokte Hera van ’t Herent (v. Etna). Raymond en Lutgarde nemen al sinds jaar en dag deel aan de kerstquiz. ‘Sinds zijn ontstaan. Dit jaar heb ik nog tegen de vrouw gezegd dat het de laatste kans was en dat we zeker moesten deelnemen. Jammer dat zo’n prachtige traditie stopt.’ Rupture is duidelijk zeer welkom ten huize Thijs. Raymond Thijs: ‘Ik heb net nog een hok vrij.’
Hoofdprijs mais De tweede hoofdprijs, vijf hectare maiszaad aangeboden door Syngenta, gaat naar de familie Eussen uit Schimmert, Nederlands Limburg. De hele familie heeft meegepuzzeld, maar de pittige vragen bleven wel liggen voor vader Rogér Eussen zelf. Hij puzzelt ieder jaar mee, al is het hoofddoel niet het winnen van het kerstkalf. Eussen: ‘Ik ben namelijk geen fokker in de strikte zin van het woord.’ Roger Eussen houdt ruim 100 stuks wit-
Op de foto (v.l.n.r.): Eric Lust (BBG), de winnaars Raymond en Lutgarde Thijs en Nick van Paemelen (CRV)
nummer
antwoord
editie
pag.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
B B C A B C A C A C B A B C B A A B C B
juni maart januari juni augustus juli augustus november maart mei oktober april september februari februari september mei november juli december
14 24 10 5 4 17 19 35 19 24 16 5 23 4 18 26 18 cover 20 18
Tabel 1 – Oplossingen kerstquiz 2013
blauwen en verbouwt daarnaast granen, gras, suikerbieten en mais. Hij is uiteraard heel erg blij met de mais. Eussen koos voor het vroege ras SY Milkytop vanwege de hoge zetmeel- en vem-opbrengst.
Cover en dier van het jaar De strijd om de mooiste cover bleek een strijd tussen de covers van februari (sneeuwpret voor Harmonica du Pachis a la Motte) en juni (moederliefde voor kalf bij de familie Fonteyne uit Lo). Met nipt verschil won de cover van februari. Voor de koe of stier van het jaar 2013 was het een interessante ‘witblauw’-strijd tussen Adajio de Bray, Langoureux de Fooz en Imperial de l’Ecluse. Uiteindelijk en toch wel met voorsprong won Adajio, gevolgd door Langoureux en Imperial. Niet onvermeld op plaats vier staat Breeze van Daisel, de enige vrouwelijke onder de genomineerde dieren. l
Op de foto (v.l.n.r.): winnaar Rogér Eussen en Roelof Scheper, teeltadviseur bij Syngenta
V E E T E E L T V lees
VV02_KerstquizPrijsuitreiking.indd 9
F E B RU A R I
2 0 1 4
9
13-02-14 15:19
B E D R I J F S R E P O RTA G E
Jan en Bert Morsink Jan en Bert Morsink fokken al twintig jaar richting een Belgische blauwe met grote, ruime koeien die zichzelf redden bij afkalven. Activiteiten: Ras: Kalvingen:
Enter
pluimveehouderij c.q. vleesveefokkerij Belgisch witblauw 20
Drie natuurlijk geboren stierkalveren in achteraanzicht
Jan Morsink: ‘Garanties op natuurlijke geboorten hebben we hier niet’
Vlees zonder litteken De gebroeders Morsink fokken runderen van het Belgisch-witblauwras die ‘naturel’ afkalven. Hiertoe laten zij onder andere hun dieren voor de eerste maal afkalven op 36 maanden. De vleesprijs aan de slachthaak bedraagt 5,20 euro per kilogram. tekst Guy Nantier
D
e afkalflijstjes worden bovengehaald. Alles staat er netjes op geregistreerd. ‘Vijfenzeventig procent in 2013’, luidt het eindresultaat van het cijferwerk van Jan Morsink. ‘Van de zestien koekalvingen in 2013 waren er drie natuurlijk, dus zonder hulp, negen afkalvingen vonden plaats met normale trekkracht en vier afkalvingen vonden plaats met een keizersnede. In 2012 hadden we op dertien koekalvingen vier keizersneden waarvan twee vanwege een achterwaartse ligging van het kalf. Garanties op natuurlijke geboorten hebben we hier niet.’ Jan (44) en broer Bert (46) Morsink uit het Overijsselse Enter fokken al bijna twintig jaar op natuurlijke geboorten bij hun zestigkoppige, stamboekgeregistreerde veestapel. ‘Vaarskalvingen reken ik niet mee. We moeten elkaar recht in
10
de ogen durven kijken’, verduidelijkt Jan Morsink. ‘Vaarzen mogen hier standaard een keizersnede hebben. Daarom reken ik de ingreep ook niet aan. Als het niet gaat, gaat het gewoon niet. Eén litteken laten we nadien nog oogluikend toe, maar bij een derde keizersnede is het einde oefening en gaat de koe er onverbiddelijk uit.’
dan niet zonder keizersnede kan. Zoniet, dan schakelen we de dierenarts in.’ Beroep doen op de dierenarts is duur, zo blijkt uit het verdere relaas. ‘In deze regio met veel melkveebedrijven werkt de dierenarts met een tarief per minuut plus voorrijkosten en plus materiaalkosten. Een keizersnede van één uur kost hier al vlug 250 euro zonder btw.’ Maar niet de kostprijs van een keizersnede ligt bij de gebroeders Morsink aan de basis van de beslissing om natuurlijke geboorten na te streven. Jan Morsink: ‘We hebben ook Texelse schapen. Jaren terug speelde daar dezelfde discussie: te 5646 (Adamo x Liseron) is natuurlijk geboren en moet nieuw bloed in de veestapel brengen
Texels schaap als voorbeeld Voor de inleiding van het geboorteproces gaat Jan af op de verweking van de bekkenbanden. ‘De temperatuurmethode hebben we uitgeprobeerd, maar dat lukt hier niet.’ Voor de afkalvingen ’s nachts zijn Jan en Bert op hun tweeën aangewezen. ‘Bij kalvingen overdag zijn we met drie: Bert, een hulpvaardige buur en ikzelf,’ legt Jan uit, ‘twee personen om te trekken en ikzelf om op te voelen of het al
VV EE EE TT EE EE LL TT VV LL EE EE SS FOEKB TROU BAERRI 22 00 01 94
VV02_Morsink.indd 10
13-02-14 15:18
Elke 22 (v. Unicus) heeft al 5 kalveren gehad die natuurlijk zijn geboren. Zij is nu voor de zesde maal drachtig van Marco
kleine dieren, te dikken konten, te veel geboorteproblemen. In het Texelras waren de fokkers er met elkaar snel uit: dat wilden we niet. Toen we gestart zijn met de witblauwen, na eerst een poosje blondes en limousines gehouden te hebben, wilden we dit evenmin bij het vleesvee. Wij streven daarom naar grote, ruime dieren die zichzelf redden bij het afkalven en die vlees bezitten.’ Om het aantal ingrepen te verminderen laten de veehouders de vaarzen goed uitgroeien. ‘Dieren die in januari geboren zijn, kalven af op een leeftijd van 36 maanden. Dieren die in mei geboren zijn, kalven af op een leeftijd van 31 maanden.’ De kalveren wegen bij geboorte tussen de 48 en 55 kilogram. Zij krijgen gedurende de zoogperiode kalverbrok bijgevoerd. Het spenen gebeurt over het algemeen in één keer in september of oktober. Vaarzen krijgen tot afkalving een gras-maisrantsoen aangevuld met krachtvoer. ‘Gekalfde dieren krijgen enkel tijdens de stalperiode krachtvoer bijgevoerd, tijdens de weideperiode niet.’ In het koppel lopen momenteel twee dieren van dertien jaar oud. Het gros van de fokmoeders is geboren in 2009. ‘Een vervangingspercentage kan ik niet meegeven, die gegevens houd ik niet bij. Afvoer gebeurt op basis van het afkalfgemak (keizersnede), de vruchtbaarheid en pootproblemen in de aanbindstal. Koeien die niet meewerken bij het afkalven, al hebben we daar geen klagen over, gaan er sowieso ook uit. Die leveren standaard een keizersnede op.’
Extra informatie welkom Voor het vervangingsvee wordt een eerste selectie in de vaarskalveren doorgevoerd net voor hun eerste weidegang. Een tweede selectie vindt plaats na de eerste kalving op basis van het eigen geboorteproces, het geboortegewicht, de uitgroei, het afkalfgemak en bloedvoering. Tot op heden gebeurde deze selectie zonder informatie over de binnenbekkenmaten. Maar die informatie wil Jan er wel graag bij hebben, ook van de stieren. ‘Bekkenhoogte en bekkenbreedte zeggen wel niet alles’, zegt de veehouder. ‘Wat erin zit, is net zo belangrijk. Toch wil ik die extra informatie er graag bij. Ik wil alle informatie benutten die de zelfredzaamheid kan verhogen. En ervoor betalen wil ik gerust, al hangt het er natuurlijk vanaf hoeveel. Volgens het plan van aanpak dat het Nederlands wit-
blauwstamboek heeft opgesteld, zal het meten van de binnenbekkenmaten voor de koeien tegelijk met de stamboekopname gebeuren. Dat noem ik efficiëntie en kostenbesparend.’
Unicus van Phaenocryst De veehouders gebruiken naast ki-stieren uit de oude doos vooral ki-stieren uit het gebruikskruisingscircuit, zoals de stieren Abel en Adamo. Jan Morsink: ‘Gebruikskruisingsstieren zijn bijna de enige stieren waarvan informatie beschikbaar is over drachtduur, geboortegemak, bloedvoering en erfelijke gebreken. Jammer dat de ki-stations geen boodschap hebben aan de binnenbekkenmetingen van hun stieren. Ook die informatie zouden we graag willen meenemen in ons fokbeleid.’ Tot twee jaar terug werkten de veehouders in hoofdzaak met een dekstier. De namen van Unicus van Phaenocryst en Dorus ter Reybroek rollen over de tong. Unicus van Phaenocryst (v. Jaap van Phaenocryst) werd aangekocht bij Cor Franssen uit Evertsoord. De stier heeft op het bedrijf van Morsink acht jaar gedekt vooraleer hij werd afgevoerd. Aan de slachthaak woog hij 967 kg warm geslacht. ‘Zestig tot zeventig procent van zijn dochters kalft natuurlijk af, zoals dochter Elke 22. Elke 22 heeft zelf al vijf kalveren gehad die allemaal natuurlijk zijn geboren.’ Dorus ter Reybroek is een Elanzoon afkomstig van het Belgische fokbedrijf van Luc Lips uit Aalter, dat ook natuurlijk
afkalven nastreefde. Momenteel is de natuurlijk geboren stier 5646 (v. Adamo) de uitverkorene, zij het als recuperatiestier voor de dieren die via ki niet drachtig worden. ‘Met zijn afstamming moet hij ook voor verversing in de bloedvoering zorgen.’
Hofleverancier aan ki-centra Naast melkveehouders en vleesveehouders zijn ki-centra gretige afnemers van stieren uit het fokbedrijf. Het fokbedrijf Morsink is er hofleverancier. ‘Vooral voor gebruikskruisingsstieren komen ze hier over de vloer’, geeft Jan Morsink aan. ‘Bij CRV staan momenteel Elk 23 van de Plashoeve (v. Dorus) en Rian (v. Adamo). Bij KI Samen staan er met Alfa (v. Adamo), Noud (v. Dorus) en Dorus van de Plashoeve (v. Dorus) zelfs drie. Bij KI Kampen staan Uniek en Urbanus 2 van de Plashoeve op stal, beide Unicuszonen.’ Stiertjes die niet voor de fokkerij in aanmerking komen alsook vrouwelijk vee waarmee niet verder wordt gefokt, worden ter plekke afgemest en geleverd aan Vleesvee Integratie Twente (VIT). Over de karkaskwalificatie van de afgemeste dieren kan Jan niets vertellen. ‘Aan de slachtlijn bij VIT classificeert men niet. Wel kan ik aangeven dat de laatste afgemeste koe, een eerstekalfskoe, 525 kilogram warm geslacht woog. Hiervoor beur ik 5,20 euro per kg koudgeslacht. Daar zijn wij best tevreden mee. De beste kwaliteitskoeien halen bij VIT wel 5,40 euro, maar ik compenseer dit door meer kilo’s aan te leveren.’ l
VV EE EE TT EE EE LL TT VV lee lee ss FoEkB tRoU bAeRrI 22 00 01 94
VV02_Morsink.indd 11
11
13-02-14 10:24
F O K WA A R D E N
Cameos is één van de twee nieuwe limousinfokstieren. Hij levert sterk bespierde mannelijke en vrouwelijke nazaten
Donibane combineert hoge scores voor moedereigenschappen met een goede fokwaarde voor vleesaanzet
Nieuwe fokstieren in Franse vleesrassen leveren divers verervingsprofiel
Eten en drinken Het ontbreekt de nieuwe fokstieren in het limousin-, blonde
dereigenschappen met een veel betere fokwaarde voor vleesaanzet (DMjbs 104). Het totaalplaatje is daarmee ook evenwichtiger: IAB 104 en IQM 105. Daar waar Canoë van het mixte-elevage type is en Donibane van het mixte type, is Capsalla van het mixte vleestype. Deze Uppsalazoon werd gefokt door de bekende keuringsfokker Frederique Plante-
d’Aquitaine- en charolaisras soms aan vleesaanzet bij hun nakomelingen. Dat blijkt uit hun fokwaardecijfers. De melkproductie blijft wel mooi op peil en is vaak zelfs sterk positief. tekst Guy Nantier
I
n het limousinras zijn slechts twee nieuwe fokstieren voor de productie van vervangingsvee beschikbaar gekomen voor het nieuwe inseminatieseizoen. Van Cameos (v. Remix) was al bekend dat de mannelijke nakomelingen zeer bespierd zijn, van de schouderpartij tot in de broek (DMjbs 120). De dochters bezitten dezelfde karakteristiek (DMqms 117). Hun vruchtbaarheid is gemiddeld (Ifer 97), maar ze kalven met gemak af (Ivel 107). De melkproductie is bovengemiddeld (Plait 116). Het zet de stier op een niet onaardige totaalindex IQM van 117 fokwaardepunten. Het verervingspatroon van Châtelain (v. On-Dit) is niet zo uitgesproken. Dé troef van Châtelain is de ruime skeletontwikkeling bij zijn nakomelingen (DSjbs 115 en DSqms 113). Met vader On-Dit en moedersvader Neuf in de pedigree is dit niet zo verwonderlijk. Geen van beide stieren zijn echter pinkenstier.
Blonde d’Aquitaine Met Canoë, Donibane en Capsalla krijgen de blonde d’Aquitainefokkers er drie
12
V E E T E E L T V lee s
VV02_FranseFokwaarden.indd 12
FEBRUAR I
nieuwe, gevarieerde fokstieren bij. Canoe en Donibane hebben dezelfde pedigreeopbouw, Rubio maal Leo, maar het verervingsprofiel is wel anders. Canoë eindigt voor de productie van vervangingsvee met een mooie totaalindex IQM van 113 punten. Op alle onderdelen scoort de stier positief boven het gemiddelde, met uitzondering van het onderdeel vruchtbaarheid (Ifer 93). Voor een betere bespiering bij de mannelijke nakomelingen moet de veehouder aan het adres van Donibane zijn. De stier combineert minder hoge scores voor moe-
ras
naam stier
vader
m.vader
charolais
Azelier Athos Artois Banco Alluy Enrico Sc Dalhia Sc Business Bourvil Archiduc Affectueux Angevin Bariton Castor
Pinay Natur Ternois Uni Nécessaire Unico SC Oeillet Magenta Nécessaire Idéaliste Nevers Nécessaire Pinay Sésame
Européen Lorsini Jacquart Injecteur Impair Pardon Ufano Sc Hermes Ciel Ijouffu Exclusief Lauréat Rhodo Magenta
Tabel 1 – Fokwaarden nieuwe Franse charolaisfokstiren (bron: ITEB, januari 2014)
geb.ge IF
Tabel 2 – Fokwaarden nieuwe limousin- en blonde d’Aquitainefokstieren (bron: ITEB, januari 2014)
ras limousin
naam stier vader
Cameos Châtelain blonde d’Aquitaine Canoë Donibane Capsalla
Remix On-Dit Rubio Rubio Uppsala
m.vader Mas du Clos Neuf Leo Leo Fallou
geb.gemak groei CR IFNais/Ftest (jbs) 99 96 97 91 86
108 108 106 101 97
besp. DM (jbs)
ontw. DS (jbs)
120 97 89 104 107
95 115 110 99 95
2014
13-02-14 12:35
vleesi
Artois verbetert tegelijkertijd geboortegemak, groei, skeletontwikkeling én afkalfgemak
Moulet uit de Tarn. De dochters zijn mixte dieren met ronde broek en goede melkproducentes (Plait 105). Aandachtspunten zijn evenwel de vruchtbaarheid (Ifer 94) en het afkalfgemak (Ivel 95).
Zeventallen bij charolais Genes Diffusion zet zeven nieuwe charaloisstieren op de stierenkaart. Twee hiervan, Artois (v. Ternois) en Alluy (v. Nécessaire), zijn pinkenstier. Vooral Artois valt op. De stier verbetert tegelijkertijd het geboortegemak (IFNais 112), de groei (CR 105), de skeletontwikkeling (DS 108) én het afkalfgemak (AVel 119). Een niet te missen stier want de combinatie van bo-
Business is een complete vererver die vanwege zijn originele bloedvoering makkelijk inzetbaar is
venvermelde eigenschappen is een zeldzaamheid. Verder vallen Enrico (v. Unico Sc) en Dahlia (v. Oeillet) op, twee hoornloze ki-verervers. Dahlia is wel drager van het dikbilgen, maar heeft anderzijds met vader Oeillet een originele afstamming. De evaluatie van de moedereigenschappen van beide stieren is nog wel lopende. Beide stieren mogen op vaarzen ingezet worden, wat de introductie van hoornloosheid in de charolaisveehouderij kan versnellen. Het ki-station UCATRC voegt ook zeven stieren toe aan haar portfolio. De zeven nieuwe fokstieren zijn alle vrij van het
vader
geb.gemak IFNais
groei CR (sev)
besp. DM (sev)
ontw. DS (sev)
speen-index ISEVR
afkalfgemak Avel
opéen sini quart ecteur pair don no Sc mes l uffu lusief réat odo genta
100 108 112 95 113 108 107 99 97 96 95 95 11 107
105 101 105 104 92 98 105 114 111 105 105 102 102 105
110 99 93 92 95 99 — 106 95 91 99 97 111 108
104 103 108 113 93 98 101 116 112 108 110 110 101 104
111 104 108 99 94 101 107 118 107 99 103 99 113 113
99 103 119 95 95 — — 104 104 104 109 95 112
melkprod. Alait
dikbilgen. De meest complete vererver is Business. De stier combineert een goede fokwaarde voor vleesproductie (IABjbf 111) met een hoge fokwaarde voor moedereigenschappen (IVMAT 117). Op onderdelen zijn zowel groei (CR 114), bespiering (DM 106) als skeletontwikkeling (DS 116) voortreffelijk. Business bezit met vader Magenta en moedersvader Hermés bovendien een pedigree die makkelijk inzetbaar is op de bedrijven. Van Bariton is ook gesekst sperma verkrijgbaar. Met de stieren Bariton (v. Pinay) en Castor (v. Sésame) plaatst UCATRC eveneens twee nieuwe pinkenstieren op de kaart. l
fokkerij-index IVMAT
111 114 101 109 110 — — 102 105 105 102 104 105 evaluatie lopende
vlees-index IABjbf
117 113 108 103 100 — — 117 109 102 104 101 116
107 99 104 92 104 — — 111 98 107 102 106 104 105
eigenaar Genes Diffusion Genes Diffusion Genes Diffusion Genes Diffusion Genes Diffusion Genes Diffusion Genes Diffusion UCATRC UCATRC UCATRC UCATRC UCATRC UCATRC UCATRC
014)
ntw. DS (jbs)
vleesindex IAB
groei CR (qms)
besp. DM (qms)
ontw. DS (qms)
funct. AF (qms)
95 115 110 99 95
116 106 97 104 97
112 105 108 108 100
117 94 105 99 103
101 113 107 107 98
106 108 108 102 98
raskw. QR vrucht. (qms) Ifer (qms) 105 119 105 96 103
97 110 93 97 94
afkalfgemak Ivel (qms) 107 102 114 111 95
melkprod. fokkerij–index Plait (qms) IQM 116 110 102 102 105
V E E T E E L T V lee s
VV02_FranseFokwaarden.indd 13
117 105 113 105 96
F E B R U A R I
eigenaar FLT FLT Midatest Midatest Midatest
2 0 1 4
13
13-02-14 12:35
K E U R I N G
Sint-Truiden zet nieuw keuringsseizoen in met verve
Mooie start De 39e Haspengouwse jaarmarktprijskamp maakte andermaal zijn Ifa van Terbeck (v. Argan), kampioene jonge vaarzen
belofte waar. De vrouwelijke rubrieken waren om van te genieten. De stierenreeksen konden minder enthousiasme opwekken. tekst Guy Nantier
T Hacienda van de Bremberg (v. Argan), kampioene middengroep vaarzen
Gini van Terbeck (v. Adajio), kampioene oudere vaarzen
raditioneel wordt op de Haspengouwse jaarmarktkeuring de aftrap gegeven voor het nieuwe keuringsseizoen. Even traditioneel waren de vrouwelijke rubrieken om van te snoepen. Er waren in Sint-Truiden een kleine honderd deelnemende dieren, verdeeld over twintig rubrieken. Eén van de vele blikvangers bij de jongste vaarzen was Carrera van de Bremberg (v. Itou) van Bart Willems uit Sint-Joris Winge. Deze jonge vaars werd via ovum pick-up uit de eierstokken van de overleden moeder Bananarama geboren. Haar fijne vleestype, gestalte en diepe broek waren goed voor rubriekswinst. De kampioenstitel ging evenwel naar de Argandochter Ifa van Terbeck van de familie Roggen-Schotsmans uit Kersbeek-Miskom, die net nog breder in de borst en ronder in de achterhand was. Met stalgenote Hacienda (v. Argan) lukte het Bart Willems wel om met het kampi-
oenslint huiswaarts te keren. De krachtige Hacienda showde van alle vaarzen in de middengroep een derde vleeskussen in de achterhand om u tegen te zeggen. Bij de oudere vaarzen stond ook Gini van Terbeck er weer heel mooi bij. De Adajiotelg van Benny Neven uit Wellen had zonder moeite rubriekswinst binnengehaald met haar vlotte gang, goede voorhand, sterke rug en geweldige broekbespiering. Ook in de finale was haar krachtige maar harmonieuze verschijning goed voor de eindwinst. In de categorie jonge stieren en stieren middengroep ging de eindzege telkenmale naar het fokbedrijf ‘van Terbeck’. Zowel Idefix (v. Adajio) bij de jonge stieren als Ikke (v. Imperial) bij de stieren middengroep presenteerden een mooi compromis tussen het mannelijk, grover botwerk met stevige voorhand en nekbult en de vrouwelijke fijnheid in bespiering van de achterhand. l
Tabel 1 – Rubriekwinnaars Haspengouwse jaarmarktprijskamp 2014 (kampioenen vetgedrukt)
Idefix van Terbeck (v. Adajio), kampioen jonge stieren
Ikke van Terbeck (v. Adajio), kampioen stieren middengroep
14
V E E T E E L T V lee s
VV02_StTruiden.indd 14
FEBRUAR I
categorie naam dier
geb.datum vader
m.vader
eigenaar, woonplaats
vrouwelijk Carrera van de Bremberg Impatiente van Terbeck Irena van Terbeck Ifa van Terbeck Indra van Terbeck Shana van de Bremberg Zelda van het Negenbonder Hacienda van de Bremberg Hartje van Terbeck Gini van Terbeck Chianti van Bellis Corine van het Bareelhof stieren Insain van Terbeck Idefix van Terbeck Ikke van Terbeck Herjan van Eindhoven Hermes van de Attenhoeve Heroique van het Bareelhof Hendri van Eindhoven Eddy van het Lindeveld
18-07-2013 22-05-2013 01-05-2013 06-04-2013 11-03-2013 24-01-2013 18-11-2012 26-09-2012 18-06-2012 15-07-2011 14-08-2010 20-08-2007 15-07-2013 15-04-2013 09-03-2013 16-12-2012 19-09-2012 17-05-2012 28-03-2012 17-09-2009
Wellington Occupant Emigre Quadruple Radar VT Etna Dartagnan Wellington Emigre Paysan Galopeur Radar VT Azie Paysan Dartagnan Gamin Gamin Eternel Sjaka-Zoeloe Sadan
B. Willems, St.-Joris-Winge Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom B. Willems, St.-Joris-Winge R. Lenaers-Rubens, Vliermaal B. Willems, St.-Joris-Winge Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom B. Neven, Wellen J. Warnants, Kortessem G. Veulemans, Glabbeek Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom Awouters-Ramaekers lv, Jesseren J. Robijns, Attenhoven M. Schuermans, Vissenaken Awouters-Ramaekers lv, Jesseren Bottu lv, Linter
Itou Imperial Argan Argan Imperial Sheriff Imperial Argan Imperial Adajio Heroique Sjaka-Zoeloe Imperial Adajio Imperial Argan Ebony Imperial Germinal Harpon
2014
13-02-14 10:30
K E U R I N G
Jury Geel keurt streng op beenwerk
Perenhoffeestje Met vier van de zes titels was Louis De Weerdt met zijn Van Crystal van Perenhof (v. Davidson), kampioene vaarskalveren
Perenhoffokkerij de meest succesvolle inzender tijdens de provinciale prijskamp in Geel op zondag 19 januari. Het beenwerk maakte, met name in de jongere rubrieken, nogal eens het verschil. tekst Alice Booij
D
e dag begon voor de Van Perenhoffokker Louis De Weerdt al goed. In de eerste rubriek kwam Davidsondochter Crystal van Perenhof gemakkelijk op kop met haar enorme breedte en sterke stap. Haar fraaie uitstraling bleek goed voor het kampioenschap bij de jongste vrouwelijke dieren. Hierbij bleef ze haar sterke, maar iets minder fijne halfzusters (via moeder Kadie de la Platte) van Argan voor en ook stalgenote Cianna van Perenhof (v. Imperial). Bij de jongere vaarzen waren de juryleden streng voor het beenwerk. Daar profiteerde nummer 2134 van Vic Verschueren uit Putte van. De Imperialdochter was zeker niet de zwaarste in haar categorie, maar ze was op geen fout te betrappen en met haar compleetheid werd ze kampioen. Bij de oudere vaarzen tot 44 maanden imponeerden de Adajiodochters. Zoals Hanane den Aard van Marcel Noeyens uit Minderhout, die het beste bedrijfslot bij de vaarzen showde. Haar lange bil en sterke rug waren echter niet genoeg om 8595 van Viktor Noeyens uit Poppel van de overwinning af te houden. Deze Adajio
combineerde een sterke onderbil met veel vlees over de rug én prima beengebruik en prolongeerde haar titel van 2013. 2134 (v. Imperial), kampioene jonge vaarzen
Weer Ramona Ook bij de koeien kwam een kampioene van vorig jaar in de ring: Ramona van Perenhof van De Weerdt. De bijzonder fraaie Germinaldochter stond met haar lange lijf, fraaie kruis en breedte in de broek in de rubriek vóór de zeer massale Hyacinthe van de Rekkelinge van Marcel Noeyens. Ook Ramona’s stalgenote Valencia van Perenhof meldde zich bij het kampioenschap. Ondanks hun topniveau was er duidelijk maar één kampioen: Ramona. Bij de stieren sloeg De Weerdt een dubbelslag. Balthazar van Perenhof (v. Sheriff) bleek met zijn lange bil, sterke beweging en goede schouder de beste jonge stier. De sterk ontwikkelde zeer fraaitypische Brent van Perenhof (v. Benhur) werd kampioen oudere stieren en daarmee ging De Weerdt – met het kampioenschap bedrijfsloten stieren en koeien – als meest succesvolle inzender naar huis. l
8595 (v. Adajio), kampioene oudere vaarzen
Tabel 1 – Rubriekswinnaars provinciale fokveedag witblauw Geel (kampioenen vetgedrukt)
categorie
naam
geb. datum
vader
Crystal van Perenhof 23-03-2013 Davidson Cianna van Perenhof 11-01-2013 Imperial Doortje van de Steenovens 07-12-2012 Imperial Giletta van de Hemelrijksehei 12-10-2012 Sheriff 2134 21-08-2012 Imperial Hanane den Aard 29-04-2012 Adajio Felke 19-08-2011 Panache 8595 28-10-2010 Adajio Valencia van Perenhof 12-03-2009 Germinal Ramona van Perenhof 19-11-2006 Germinal zoogstellen Rachel de St. Fontaine met Mayke van Caronshofke mannelijk Pol van ’t Selhuys 07-11-2012 Etna Balthazar van Perenhof 30-09-2012 Sheriff Brent van Perenhof 27-06-2012 Benhur Imperial junior van de Mortels 1-12-2011 Imperial
vrouwelijk
m.vader Germinal Osborne Blak Jesse Occupant Jalon Baroque Germinal Occupant Osborne Debordant Occupant Etna Genièvre
eigenaar, woonplaats L. De Weerdt, O.L.V. Waver L. De Weerdt, O.L.V. Waver J. van Hal, Vosselaar C. Oostvogels, Hoogstraten V. Verschueren, Putte M. Noeyens, Minderhout C. Oostvogels, Hoogstraten V. Noeyens, Poppel L. De Weerdt, O.L.V. Waver L. De Weerdt, O.L.V. Waver L. Braspenning, Merksplas R. van de Weyer, Geel L. De Weerdt, O.L.V. Waver L. De Weerdt, O.L.V. Waver J. van Crombrugge, Lille
Ramona van Perenhof (v. Germinal), kampioene koeien
Brent van Perenhof (v. Benhur), kampioen oudere stieren
V E E T E E L T V lee s
VV02_Geel.indd 15
F E B R U A R I
2 0 1 4
15
13-02-14 14:50
P O RT R E T
Focko Zwanenburg is voorzitter van het nieuw opgerichte, ambitieuze Nederlands Aberdeen Angus Stamboek
‘Angus maakt excellent vlees van pitrus’
16
V EV EE TE ET EE LE TL V T L AE P E SR I FL E 1B R2U0 A0 R9 I
VV02_PortretZwaneburg.indd 16
2014
13-02-14 12:27
P O RT R E T
Naam: Leeftijd: Opleiding: Werk:
Toen Focko Zwanenburg voor zijn hobby aberdeen angus ging houden, kwam hij er al snel achter dat het ras een Nederlands stamboek nodig heeft. Zo raakte de dierenarts, veehouder en ondernemer ook bestuurlijk actief. ‘Er is veel vraag naar angus-
Vleesvee:
Focko Zwanenburg 43 dierenarts dierenarts bij Dierenartsencombinatie Gorredijk, daarvoor veterinair bij Alta Genetics en Van Stad tot Wad dierenartsen Sweachster Angus met zo’n 30 aberdeen-angusdieren
dieren. Een stamboek helpt bij de registratie, afstamming en de promotie van het ras. De angus heeft een mooie toekomst.’ tekst Alice Booij
H
ij had altijd al graag boer willen worden en met het beschikbaar komen van wat natuurgrond in de buurt greep dierenarts Focko Zwanenburg uit het Friese Beetsterzwaag de kans om eindelijk koeien te houden. Het werden aberdeen-angusrunderen. ‘Tijdens een van mijn reizen naar Amerika kreeg ik voor het eerst vlees van aberdeen angus te eten. Heerlijk. We zaten in een restaurant met uitzicht op de kudde, net als met kreeft kon je bijna de biefstuk uitzoeken’, vertelt Zwanenburg gedreven. ‘Je mocht je eigen stuk vlees op de barbecue braden; het was echt een prachtige belevenis.’ Zo wil ik
registratie te krijgen. Het vervolg is opname van aberdeen-anguswaardige dieren in het stamboek. ‘We zijn bezig met een inspecteur die de dieren gaat beoordelen. We willen alleen échte aberdeen angus in het stamboek’, zegt hij ambitieus. ‘Van hulpboeken is geen sprake, we willen meteen goed beginnen.’
Internationale erkenning Aberdeen angus is een van de meest voorkomende vleesveerassen in de wereld. Er is een grote populatie in Noord- en Zuid-Amerika en daarnaast in Schotland, het land van oorsprong. ‘We hebben inmiddels nauw contact met het
‘Van hulpboeken is geen sprake, we willen meteen goed beginnen’ ook koeien houden, dacht Zwanenburg. Via de site Marktplaats.nl kocht hij zijn eerste dieren. Hij kwam er al snel achter dat er helemaal geen stamboekregistratie rondom de aberdeen angus was. ‘Via Marktplaats kwam ik ook in contact met meer aberdeen-angusfokkers en we besloten met zijn allen dat er een stamboek moest komen.’
Starten met kwaliteit Inmiddels is dat op 12 december 2012 gelukt met de oprichting van het Nederlands Aberdeen Angus Stamboek en heeft Zwanenburg de voorzittershamer opgepakt nadat hij zich met bestuursleden Rutger Woolderink, Otto van Verschuer, Richard van Heuvelen en Mark Smits-van Oyen flink verdiept had in de taken die het stamboek op zich zou nemen. ‘We hebben inmiddels een stamboekregistratie, zodat de afstamming van de dieren bekend is.’ Het betekende DNA-onderzoeken van stieren en koeien om zo een sluitende
moederstamboek en we gaan ervoor om een internationale erkenning te krijgen.’ Met name de houderij van de Schotse aberdeen angus spreekt het stamboek aan en zo kan Zwanenburg al wel een ‘true type’ angus formuleren. ‘De dieren worden daar gehouden in natuurgebieden, sober, duurzaam en natuurlijk. Het zijn geblokte dieren van zo’n 1,35 meter hoog die van pitrus excellent vlees kunnen maken. Dat is ook de lijn die we in Nederland hanteren.’ Ook het gemakkelijke karakter en de hoornloosheid zijn unieke punten van de aberdeen angus. ‘In het cultuurlandschap van Nederland is er in natuurterreinen behoefte aan een aberdeen angus in dienst van het natuurlandschap. In het natuurbeheer zien wij echt een hoofdrol weggelegd voor de angus.’
Platte organisatie, korte lijnen Voor de toekomst zijn er nog uitdagingen genoeg. Vooral om eerst meer leden te krijgen. In Nederland zijn er zo’n 40
veehouders met zo’n 1000 aberdeenangusdieren actief, waarvan er onlangs al twintig lid geworden zijn van het stamboek, met 350 ingeschreven dieren. ‘Dat zijn veelal jongere mensen die naast een goede baan, vaak in een eigen onderneming, plezier beleven aan de angus en het als een extra business zien.’ Een groep leden dus die – gezien de toenemende belangstelling van veehouders voor de aberdeen angus – nog verder uitgebreid gaat worden. ‘We willen naar een stamboek met veel leden, een platte organisatie met korte lijnen, waarbij we gebruikmaken van de modernste technieken.’ Zo is de nieuwe website pasgeleden online gegaan en is daarbij ook een directe koppeling gemaakt met CRV VeeManager. ‘Daarmee faciliteren we onze leden, ze kunnen deze ook downloaden op smartphone of tablet.’
Van veehouder naar consument In zijn eigen bedrijf Sweachters Angus zoekt Zwanenburg nadrukkelijk de samenwerking om de keten van veehouder naar consument zo kort mogelijk te houden. Het betekent dat hij kookworkshops organiseert, een webshop heeft opgezet en uitdrukkelijk de samenwerking zoekt om tot meer afzet te komen. ‘Zo zien we het binnen het stamboek op termijn ook voor ons’, geeft de voorzitter aan. Hij wijst ook op de nieuwe internetpagina van het Nederlands Aberdeen Angus Stamboek waarop hulp wordt gegeven bij het aankopen van dieren. ‘We hebben zelfs op de internetpagina informatie opgenomen over wat mensen moeten doen wanneer ze starten met het houden van koeien, inclusief het aanvragen van een ubn en een gezondheidsstatus.’ Daarnaast hoopt het bestuur ook in de toekomst een rol te kunnen spelen in de afzet van de dieren. ‘Wij vinden dat echt een taak van het stamboek. Zo bewaken we ook de exclusiviteit van de angus. We willen een korte keten en vierkantsverwaarding van vlees. Alles van de aberdeen angus gaan we benutten.’ l www.angus-stamboek.nl
V E E T E E L T V lee s
VV02_PortretZwaneburg.indd 17
F E B R U A R I
2 0 1 4
17
13-02-14 12:27
V O E D I N G
Nieuwe voerlijn ForFarmers Hendrix speelt in op krachtvoerachtige mais
Effect van herkauwactiviteit op pensgezondheid Wat is de verteringssnelheid van mais en hoeveel structuur zit er in? Mais gaat steeds meer op krachtvoer lijken, signaleert ForFarmers Hendrix. ‘Het rantsoen moet wel genoeg herkauwprikkels aan de pens geven’, geeft verkoopleider Onno Hidding als aanleiding voor de nieuwe Torrex-lijn. ‘De pens is de motor.’ tekst Alice Booij
D
e vleesveespecialisten van ForFarmers Hendrix is het de laatste jaren steeds vaker opgevallen: vleesvee dat last heeft van pensverzuring. Volgens verkoopleider vleesvee Onno Hidding komt het vooral doordat snijmais ‘sneller’ is geworden. ‘De eigenschappen van mais zijn de laatste jaren sterk veranderd. Dankzij de veredeling bevat de maisplant steeds meer zetmeel en daarmee wordt het voer steeds beter, maar ook sneller in de vertering. De stofwisseling verloopt daardoor sneller en bij vleesveerantsoenen die voor het grootste gedeelte uit snijmais bestaan, ligt pensverzuring steeds vaker op de loer.’
Mais gaat op krachtvoer lijken Snijmais gaat meer op krachtvoer lijken en bevat daarmee ook steeds minder structuur, geeft Onno Hidding aan. ‘Dat
vraagt om het aanpassen van het rantsoen.’ Een verzuurde pens kan zelfs in heel lichte mate al wel grote gevolgen hebben voor de gezondheid van dieren. De herkauwactiviteit neemt af alsook de pensgezondheid en daarmee de algehele gezondheid van de dieren, geeft Hidding aan. ‘Terwijl vleesveehouders juist streven naar gezonde dieren. Die vragen minder tijd, heel belangrijk bij grote bedrijven.’ De verteringssnelheid van snijmais neemt toe. Hidding: ‘Natte snijmais is na inkuilen eerder stabiel dan droge snijmais. Droge snijmais zal gedurende het inkuilproces dus meer veranderen dan vochtige snijmais. Naarmate de mais langer in de kuil zit, neemt de bestendigheid van het zetmeel af. Eigenlijk is de kuil een soort pens waarbij de mais verder geconserveerd wordt. Dat betekent
ook dat bij het minder bestendig worden van de mais, de kuil sneller wordt.’ De voedingsstoffen komen zo eerder op pensniveau beschikbaar en daar houden de vleesveespecialisten in de rantsoenberekening rekening mee, zegt de verkoopleider. ‘Dat is ook de aanleiding geweest voor ons nieuwe Torrex-concept.’ Torrex is een berekening van de rantsoenoptimalisatie, waarbij de herkauwindex en de verzuringsindex nieuwe kengetallen zijn die een voorspelling geven over de ‘gezondheid’ van het rantsoen. Maar ook de krachtvoeders zijn vernieuwd om zo het geheel beter op elkaar te laten aansluiten met een goede voederconversie, hoge groei en veel rendement als resultaat. ‘Torrex omvat daarnaast ook het management en de huisvesting rondom de vleesveehouderij, het is een totaalaanpak’, aldus Hidding.
Veel op gevoel Joost Huijbregts is een van de acht vleesveespecialisten die met Torrex de boer opgaat en naast rosébedrijven meerdere bedrijven met stieren en zoogkoeien in zijn klantenbestand heeft. ‘Ik merk dat veel van deze vleesveehouders op gevoel werken en weinig op papier berekenen.’ Huijbregts rekent het rantsoen door om zo het uiteindelijke resultaat beter te kunnen voorspellen. ‘Je wilt het maximale uit ieder dier halen en voeding is dan
Jake Barten: ‘Afmesten met brok, mais en hooi’ Als grossier streeft Theo Barten naar een uniforme kwaliteit vlees voor zijn slagersklanten. ‘Consumenten willen hetzelfde soort vlees, dat telkens vergelijkbaar is in vetbedekking en malsheid.’ Dat was de reden voor Barten om samen met zijn zoon Jake een half jaar geleden zelf luxe koeien, stieren en kalveren af te mesten. Jake Barten: ‘De koeien komen hier mager en dan mesten we ze in twee maanden af op een rantsoen van brok, mais en hooi.’ Bijproducten heeft de vleesveehouder niet in het rantsoen. ‘Je weet nooit pre-
18
V E E T E E L T V lee s
VV02_TorrexConcept.indd 18
FEBRUAR I
cies wat er aan voederwaarde in zit’, redeneert Jake. ‘Bovendien kunnen we de dieren met krachtvoer sneller afmesten. Het is wel duurder, maar door een kortere mestperiode maakt het in saldo weinig uit.’ Daarbij is zijn ervaring dat het karkas van binnen sneller vervet met bijproducten. Theo Barten: ‘Daardoor daalt het rendement van de koe en ook de klant wordt er niet blij van.’ In de laatste fase krijgen de dieren zo’n 10 kilo krachtvoer per dag. ‘Er moet wel hooi in het rantsoen om te voorkomen dat de dieren pensverzuring krijgen.’
Jake Barten
2014
13-02-14 10:22
Het doorrekenen van het rantsoen hoort ook bij het streven naar gezonde dieren
belangrijk, maar een goede verzorging en huisvesting zijn dan wel voorwaarden.’ Hij adviseert dan ook regelmatig managementverbeteringen, zoals het scheren van de dieren. ‘We weten dat mijten en schurft groei kosten.’ Voor zoogkoeienhouders is ook de focus op een goede opfok van belang, vult Hidding hem aan. ‘De ontwikkeling van de pens begint al bij de jongste dieren. Met het stimuleren van de pensontwikkeling op jonge leeftijd zorg je ervoor dat dieren in de afmestfase genoeg capaciteit hebben om veel voer goed te benutten.’ Een rantsoen met kuil en een beetje Abrok kan in zo’n geval niet toereikend zijn, vindt Huijbregts. ‘Hoe zit het dan met de mineralenvoorziening? Door het rantsoen door te rekenen, weet je waar je staat.’
Minder met bijproducten Huijbregts signaleert bij afmestrantsoenen van vleesvee dat er een trend is naar een simpel rantsoen met mais en krachtvoer. ‘Minder stabiele en kwalitatief mindere bijproducten zorgen voor een snellere vervetting, met name in het karkas. Dat kost classificatie en dus euro’s. Wellicht dat de kostprijs met het voeren van bijproducten lager is, maar het is de vraag wat je aan de opbrengstkant laat liggen.’ De vleesveespecialisten geven aan dat de kwaliteit van de bijproducten sterk kan variëren. ‘Hoe meer bijproducten je voert, hoe meer afwijkingen je kunt hebben in het rantsoen en dat maakt het resultaat onvoorspelbaar.’ Met mais en brok is die voorspelbaarheid groter, geeft Huijbregts aan. ‘Je verhoogt de kwaliteit en dat scheelt in de uitbetaling zo maar een dubbeltje per kilo geslacht gewicht.’ Vraag dus ook een terugkoppeling van de slachtgegevens, adviseert Huijbregts. ‘Dan kun je de voeding verder verfijnen.’ ForFarmers Hendrix heeft naast normale brok ook een all-mash in het rantsoen. ‘Die is met name rendabel in de afmestfase’, geeft Huijbregts aan. ‘All-mash nemen dieren wat langzamer op omdat er meel in zit. Bovendien bevat all-mash wat structuur en is daarmee veiliger in de eindfase van het afmesten. Een hoog geconcentreerd rantsoen in de afmestfase geeft namelijk ook weer risico op verzuring van de pens, vooral bij het raszuivere vleesvee.’ Dat all-mash wat duurder is, is in deze periode dan ook wel rendabel, geeft Huijbregts aan. ‘Het draait erom rendement te halen uit investeringen. Meerkosten moeten uiteindelijk ook meeropbrengsten opleveren.’ l
V E E T E E L T V lee s
VV02_TorrexConcept.indd 19
F E B R U A R I
2 0 1 4
19
13-02-14 10:22
F O K WA A R D E N
VRV publiceert fokwaarden karkas met vaste en Vlaamse referentiebasis
Karkasindexen belicht Zowel VRV als het Belgisch-witblauwstamboek te Ciney berekenen fokwaarden voor karkasgewicht. Alhoewel het schattingsmodel en de erfel캐kheidsgraad karkasgewicht gel캐k z캐n, verschillen de basis, de publicatiegrens, de fokwaarde en dus ook de interpretatie. tekst Guy Nantier
20
V E E T E E LT V L E E S
VV02-karkasindexen.indd 20
FEBR UAR I
2014
13-02-14 12:31
S
inds april 2012 berekent VRV fokwaarden karkas voor ki-stieren in het Belgisch-witblauwras. Hiertoe worden de slachtgegevens van de Interprofessionele Vereniging voor het Belgisch vlees (IVB) gekoppeld aan de afstammingsregistratie bij VRV. Het gebruikte schattingsmodel alsook de gebruikte erfelijkheidsgraden door VRV zijn vergelijkbaar met deze gehanteerd door het Belgisch-witblauwstamboek te Ciney. De overige elementen in de fokwaardeschatting zijn echter verschillend (zie tabel 1). Zo zijn er onder meer verschillen in het gebruik van de basisgegevens, de geschatte karkaskenmerken, de referentiebasis en de gehanteerde publicatiegrenzen. Het resultaat is een verschillende fokwaarde voor eenzelfde stier en een andere eindrekening.
Basisverschil 20 kilogram In Vlaanderen worden op jaarbasis evenveel mannelijke als vrouwelijke witblauwen geslacht, zo’n 50.000 in elke categorie (ADLV, 2012). In Wallonië worden in de slachthuizen voor driekwart witblauwe stieren of zo’n 60.000 stuks geslacht
(CW3C, 2012). Het legt meteen een verschil bloot tussen de Vlaams-Nederlandse en Waalse aanpak. VRV neemt de gegevens van vrouwelijke slachtdieren als voorspeller mee in de fokwaardeschatting van de ki-stieren. Het stamboek in Ciney gebruikt enkel de data van mannelijke slachtdieren. De gebruikte slachtgegevens in de fokwaardeschatting betreffen, zowel in Vlaanderen als in Wallonië, raszuivere witblauwen die in de Seurop-hoofdklasse S vallen met een vetheidsklasse 2. Er is wel een verschil in referentiegewicht van de stieren op 20 maanden: zo wegen de stieren op basis van het warmgeslachtgewicht gemiddeld 20 kilogram zwaarder in Vlaanderen dan in Wallonië. Het warmgeslachtgewicht is hierbij omgerekend naar de Europese standaardaanbiedingsvorm 0. Met andere woorden: het gewicht is gecorrigeerd voor de aanbiedingsvorm in relatie tot de vetheidsklassen. De slachtgewichten worden naar de fokwaardeberekening toe gecorrigeerd voor bedrijfsinvloeden en leeftijd. Economisch gezien is de fokwaarde voor karkasgewicht veruit de belangrijkste voor gebruik in de praktijk. Het karkasgewicht
samen met de leeftijd bij slachting geeft immers een indicatie van de groei. De fokwaarden voor bevleesdheid (het karkasrendement) en vetheidsklasse (het vet in en op het karkas) op basis van klassen en subklassen zijn voor de praktijk minder relevant. 97 procent van de stieren van het Belgisch-witblauwras wordt in Vlaanderen in de S-klasse geclassificeerd en 98 procent van de S-stieren bezit een vetheidsklasse 2 of licht vet. De bijkomende indeling in subklassen (– /= /+), zowel voor bevleesdheid als vetbedekking, is bovendien optioneel en wordt niet in alle slachthuizen toegepast.
Eindrekening verschillend VRV werkt voor de presentatie van de fokwaarden met een vaste referentiebasis. Deze wordt gevormd door de fokwaarden van de stieren geboren in 2005 op 100 te zetten. In het Waalse model is de referentiefokwaarde mobiel en gelijk aan het gemiddelde van alle berekende fokwaarden van de stieren. Voordeel van een vaste basis is dat de fokwaarden niet van berekening tot berekening wijzigen, tenzij er bijkomende gegevens zijn. Bij een mobiele basis verandert
Tabel 1 – Verschillen in aanpak karkasindexen VRV en herdbook BBB
slachtgegevens
VRV (CRV) Vlaanderen
HB BBB (ULg) Wallonië
mannelijke dieren vrouwelijke dieren correctie gegevens referentieleeftijd stieren referentiegewicht (kg) stieren referentie bevleesdheid (Seurop) referentie vetheidsklasse (Seurop)
ja ja bedrijf en leeftijd 20 maanden 478 klasse S klasse 2
ja nee bedrijf en leeftijd 20 maanden 458 n.v.t. n.v.t.
geschatte kenmerken
karkasgewicht (kg) bevleesdheid (Seurop) vetheidsklasse (1 tot 5 )
warm geslacht ja ja
warm geslacht nee nee
schattingsmethode
BLUP-animal model
ja
ja
erfelijkheidsgraad
karkasgewicht (kg) bevleesdheid vetheidsklasse
0,20 0,33 0,30
0,21 n.v.t. n.v.t.
fokwaarden
publicatiegrens 1 (% betrouwbaarheid) publicatiegrens 2 referentiebasis referentiefokwaarden 100 standaardafwijking 10 indexpunten karkasgewicht genetisch effect bij de nakomelingen standaardafwijking 10 indexpunten bevleesdheid genetisch effect bij de nakomelingen standaardafwijking 10 indexpunten vetheidsklasse genetisch effect bij de nakomelingen
60 nakomelingen op min. 5 bedrijven vast gemiddelde geboortejaar 2005 18,2 kg de helft van de fokwaarde 1 subklasse (– /= /+) de helft (1/2) 1 subklasse (– /= /+) de helft (1/2)
50 min. 10 nakomelingen op 5 bedrijven mobiel gemiddelde alle stieren 19 kg de helft van de fokwaarde n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t
gebruikte data
n.v.t. = niet van toepassing
V E E T E E L T V lees
VV02-karkasindexen.indd 21
F E B RU A R I
2 0 1 4
21
13-02-14 12:31
F O K WA A R D E N
de fokwaarde altijd, zelfs wanneer er geen informatie bij komt. Een genetische spreiding van 10 indexpunten bedraagt in de fokwaarde karkasgewicht van VRV 18,2 kg. In de Waalse fokwaardeschatting is de genetische spreiding van 10 indexpunten vergelijkbaar: 19 kilogram. Het te verwachten genetisch effect bij de nakomelingen is daarvan de helft; een nakomeling krijgt immers slechts de helft van de genen van zijn vader mee, de andere helft komt van de moeder. Een voorbeeld ter illustratie: Kubitus de Bray bezit in de VRV-lijst een fokwaarde karkasgewicht van 110 indexpunten. Het te verwachten genetisch effect bij de nakomelingen ten opzichte van het referentiegemiddelde is 9 kg of de helft van 18,2 kg. Slachtstieren met Kubitus als vader zullen dus 487 kg wegen ten opzichte van het referentiegemiddelde 100 dat 478 kg karkasgewicht vertegenwoordigt. Kubitus de Bray bezit in Wallonië een fokwaarde karkasgewicht van 104 indexpunten of plus 8 kilogram karkasgewicht bij een referentiewaarde van 458 kg. Het eindresultaat aan de Waalse slachthaak is 462 kg (458 + 8/2). Het moet herhaald: het hoger te verwachten karkasgewicht is het (omgerekende) warmgeslachtgewicht en niet het koudgeslachtgewicht, het gewicht waarop de veehouder in de regel wordt uitbetaald. Dat is zo’n twee gewichtsprocent lager.
Realiteit dikwijls anders Dezelfde lezing met betrekking tot het genetisch effect geldt ook voor de fokwaarde bevleesdheid en vetheidsklasse. Zo vererft een stier met een fokwaarde bevleesdheid tussen 120 en 130, zoals Obus de Somme (122), een S+ karkaskwaliteit ten opzichte van de referentiekwaliteit S0 (of tweemaal de standaardafwijking van één subklasse gedeeld door 2).
22
V E E T E E L T V lee s
VV02-karkasindexen.indd 22
fe b r u ar i
naam stier
vader
Valli van Terbeck Petulant d’Anixhe Fakir de L’Hez Kernai Tison de Wihogne Nounours de Wihogne Baron du Bois Bauloye Elan de St. Fontaine Gratin de Nochet Illico de Renval As de Trefle du Vanova Jaguar 7764 Pierrecome Dicton 8201 du Coin Pacifique de My Carillon de Somme Arlequin des Peupliers Imprudent 2810 de Somee Elogieux du Fond de Chêne Valliant du Carrefour Heros du Peroy Kubitus de Bray
Ajuste Gabin d’Offoux Notez Le Torrero Buffalo Affute Brutal Bijou de Nochet Fakir Dandy Wait and See Falco Haghorst Junior de La B. Pastis de Franc Bruegel Ajuste Napoleon Savant Davidson Empire d’ Ochain
betr.
karkasgew.
bevleesdheid
vetbedekking
87 65 94 89 66 74 89 88 82 81 75 83 64 60 84 85 73 75 87 64
120 117 116 115 114 114 114 114 114 113 113 112 111 111 111 111 111 110 110 110
106 86 103 93 97 100 108 111 108 106 102 98 96 90 102 108 96 108 101 98
101 91 99 100 89 113 101 108 104 89 103 92 99 102 102 101 94 98 108 100
Tabel 2 – Meest positieve verervers voor karkasgewicht uit de VRV-lijst. De volledige lijst is terug te vinden op www.crv4all.be
Een stier met een fokwaarde tussen 70 en 80, zoals de oude Acajou de Somme (82), vererft op deze wijze een S-karkas. Evenzo voor de fokwaarde vetbedekking (vetheidsklasse). Echter, daar waar de veehouder zich bij de fokwaarde bevleesdheid financieel nog iets zou kunnen voorstellen door bijvoorbeeld naar een hoger rendement of S+-karkas te fokken, geldt dat niet bij de fokwaarde vetheidsklasse. Tegenover het fokken naar een hogere vetheidsklasse staat momenteel geen financiële meerwaarde, want voor vlees met een vetrandje bestaat geen maatschappelijke acceptatie. Het moge duidelijk zijn dat de gevolgen van selectie op karkasgewicht in Vlaanderen of Wallonië niet identiek zijn. Ondanks de verschillen is de kwalificatie van de stieren – negatief, gemiddeld of positief scorende verervers – in beide lijsten
nagenoeg gelijk. Adajio de Bray en Imperial de l’Ecluse bijvoorbeeld behoren in beide lijsten met hun fokwaarden tot de groep van gemiddelde verervers. Valli van Terbeck behoort in beide lijsten tot de top, Fartaban du Bronheit is in beide lijsten een flop. In beide gevallen geldt eveneens dat de fokwaarden een afspiegeling zijn van de genetische vererving als alle witblauwen van de respectievelijke populaties volgens toeval met elkaar paren (inteeltcoëfficiënt nul) en alle niet-genetische omstandigheden zoals voeding, diergezondheid of huisvesting gelijk zijn. De realiteit is anders en dat verklaart waarom op het individuele bedrijf het genetisch potentieel van de dieren, in zowel Vlaanderen als Wallonië, niet altijd of slechts gedeeltelijk tot uitdrukking komt. Veeverbetering en goed management gaan hand in hand. l
2014
13-02-14 12:31
ILOT VOOR EXTRA KILO’S Met een karkasindex van 125 wegen de stieren van Ilot gemiddeld 47 kilo meer dan leeftijdsgenoten. Ilot staat voor makkelijk op te fokken kalveren die uitgroeien met gestalte en gewicht. Deze stier is zeer geschikt voor de economische veehouder.
BETTER COWS | BETTER LIFE
071-14 VV-Ilot-FEB.indd 1
CRV4ALL.BE, CRV4ALL.NL
13-02-14 11:36
K E U R I N G
Sobriquet en Escargot in herhaling op vernieuwde 27e editie fokveebeurs Belgisch witblauw Affligem
Affligem in een nieuw kleedje Om duimen en vingers bij af te likken. Zo hoog was het niveau van de vrouwelijke dieren op de 27e editie van de interprovinciale fokveebeurs voor Belgisch witblauwen in Affligem. Imperialdochters Ici Paris en Hartje van Terbeck stalen, net als Godiva van het Kruisborre, de show. tekst Annelies Debergh
Ici Paris van Terbeck (v. Imperial), kampioene vaarzen 6-10 maanden Hartje van Terbeck (v. Imperial), kampioene vaarzen 10-20 maanden
24
V E E T E E LT V L E E S
VV02_Affligem.indd 24
FEBR UAR I
N
a jaren van terugloop lag het aantal dieren opvallend hoger in Affligem. Waar vorig jaar de catalogus nog ongeveer 120 inschrijvingen telde, klokte het deelnemersaantal dit keer af op een fraaie 187 inschrijvingen. En niet alleen het aantal, maar ook het niveau van het aanwezige vee lag op een ongekende hoogte. Ook de bezoekers – vorige keer waren dat er door het winterweer wat minder – hadden zich dit keer massaal in de richting van het fokveegebeuren begeven. Was het de positieve economische teneur in de sector of zorgde het toenemend aantal ibr-gecertificeerde bedrijven voor meer deelnemers? Of kon de vernieuwde organisatie van de show meer fokkers overtuigen? In elk geval leek de show in zijn oude glorie hersteld.
van haar extra breedte in het front Lassodochter Iluna van de Sluizenweg van Arnould en Marc Peters uit Millen. Een rubriek later weerhield Ifa van Terbeck, opnieuw een Argandochter, de concurrentie uit eigen stal van Imperialdochter Isabelle van Terbeck.
Sterke vrouwelijke rubrieken
Godiva van het Kruisborre (v. Imperial), kampioene vaarzen 20-32 maanden
In een aaneenschakeling van zestien vrouwelijke reeksen toonde fokkerij ‘van Terbeck’ zich meermaals van haar beste kant. Zo kwam Ici Paris van Terbeck (v. Imperial) van de familie RoggenSchotsmans uit Kersbeek-Miskom overtuigend uit de hoek met haar fijne bespiering en hield Itoudochter Carrera van de Bremberg van Bart Willems uit Sint-Joris-Winge op afstand. Van de zes kanshebbers voor de titel bij de vaarzen van zes tot tien maanden kwamen uiteindelijk vier stuks uit fokstal ‘van Terbeck’. Zo versloeg de fraai ronde Irena van Terbeck (v. Argan) op basis
Escargot van de Mespelhoeve (v. Davidson), kampioene koeien
2014
13-02-14 14:40
Met reekswinnaars Illusion van het Kruisborre (v. Langoureux) van Roger Orinx uit Asse en Immigrer van het Hof te Landegem (v. Sheriff) van nv Debrandt uit Oordegem deden nog twee andere fokkers een gooi naar de titel. De eer bleef bij fokkerij ‘van Terbeck’. Met haar Imperialdochter Ici Paris van Terbeck trok familie Roggen-Schotsmans een eerste titel aan.
Nog twee keer Imperial Met Indi van ’t Herent op kop in de eerste rubriek vaarzen van tien tot twintig maanden begon een zowaar nog imposantere vrouwelijke middenklasse. De fraai bespierde en correct gebeende pupil van Raymond Thijs uit Neerpelt liet Indra van de Bremberg (v. Imperial) van Bart Willems achter zich. In de daaropvolgende reeks was Isaura van de Bremberg (v. Argan), opnieuw een pupil van Willems, aan zet. De fraai bevleesde Indra van Terbeck van familie Roggen-Schotsmans was niet de grootste van haar reeks, maar de Imperialtelg wist met haar brede vleesaanzet, haar vlotte stap en haar extra lengte de jury wel te imponeren en eindigde voorop. Indira (v. Sheriff) van Hugo De Smet uit Oordegem weerhield met haar fijn bevleesde en brede lijf de iets grovere Illusion van de Meerminnen (v. Adajio) van Raf De Keulenaer uit Melsele van winst.
In twee opeenvolgende reeksen wonnen de Waals gefokte Dubai des Amandiers (v. Noceur) van Ludo Robberechts uit Perk en Saharienne de Saint Fontaine (v. Panache) van Frans Van der Biest uit Moorsel en familie Mahoux uit Pailhe. Maar de belangrijkste strijd werd bevochten in de laatste reeks vaarzen van tien tot twintig maanden. Daar kwam de massale Hannelore van de Stokerij (v. Argan) van Roger Monbaliu uit Jabbeke en Susie Serpieters uit Jabbeke uit tegen Imperialtelg Hartje van Terbeck van RoggenSchotsmans en in mede-eigendom van Paul Vranckx uit Hulshout. Deze laatste reeg al vele keuringstitels aaneen en de vraag was of de Imperialdochter zich vandaag weer van haar sterkste kant zou laten zien. Aldus geschiedde. Met haar mooie lengte en extra bespiering scoorde Hartje van Terbeck de koppositie en later pakte ze ook het kampioenschap van haar categorie. Ook Gini van Terbeck (v. Adajio) van Benny Neven uit Wellen maakte een fraaie entree in een sterke middenklasse. Er was echter buiten Godiva van het Kruisborre gerekend. De Imperialdochter van Roger Orinx uit Asse toonde een opvallende ronde rib en was van voor tot achter breed en fijn bespierd. De reekswinst van Heaven van het Bareelhof (v. Imperial) van Gilbert Veulemans ten spijt, kwam
Ichor van het Bareelhof (v. Adajio), kampioen stieren 6-10 maanden
Casper van Perenhof (v. Sheriff), kampioen stieren 10-18 maanden
de titel in de categorie oudere vaarzen uiteindelijk op naam van Godiva. Bij de oudere koeien bracht Frans Van
Tabel 1 – Rubriekswinaars 27e editie fokveebeurs Belgisch witblauw te Affligem (kampioenen vetgedrukt)
categorie
naam dier
geb.datum
vader
m.vader
eigenaar, woonplaats
mannelijk
Index van Moorsel Ichor van het Bareelhof Idefix van Terbeck 9513 Casper van Perenhof Horse van de Kerkenhofstede Saturne de Saint Fontaine Haroen van het Caloenhof Brent van Perenhof Sobriquet de Somme Ici Paris van Terbeck Illusion van het Kruisborre Impatiente van Terbeck Immigrer van ’t Hof te Landegem Irena van Terbeck Ifa van Terbeck Indi van ‘t Herent Indra van Terbeck Indira Dubai des Amandiers Saharienne de Saint Fontaine Hartje van Terbeck Heaven van het Bareelhof Godiva van het Kruisborre Fiesta van Moorsel Escargot van de Mespelhoeve
30-05-2013 22-05-2013 15-04-2013 22-01-2013 10-01-2013 27-10-2012 23-09-2012 20-09-2012 27-06-2012 16-10-2008 01-07-2013 27-06-2013 22-05-2013 12-05-2013 01-05-2013 06-04-2013 17-03-2013 11-03-2013 29-01-2013 21-11-2012 12-10-2012 18-06-2012 20-05-2012 02-06-2011 11-11-2010 13-10-2009
Orme de Somme Adajio de Bray Adajio de Bray Sheriff de Centfontaine Sheriff de Centfontaine Panache de Centfontaine Panache de Centfontaine Panache de Centfontaine Benhur du Champ Bouval Ogival de Biert Imperial de l’Ecluse Langoureux de Fooz Imperial de l’Ecluse Sheriff de Centfontaine Argan de l’Ecluse Argan de l’Ecluse Adajio de Bray Imperial de l’Ecluse Sheriff de Centfontaine Noceur de Fooz Panache de Centfontaine Imperial de l’Ecluse Imperial de l’Ecluse Imperial de l’Ecluse Orme de Somme Davidson de l’Ecluse
Germinal de Fooz Harisson de la Platte Paysan de Fontena Germinal de Fooz Germinal de Fooz Harisson de la Platte Etna de l’Ecluse Harpon de l’Orgelot Etna de l’Ecluse Osborne van Terbeck Emigré de Saint Fontaine Imperial de l’Ecluse Occupant du Fond de Bois Impartial d’Izier Emigré de Saint Fontaine Quadruple de la Roche au Gue Etna de l’Ecluse Radar van Terbeck Fascinant de la Grigeoule Panache de Somme Calimero de Mehogne Emigré de Saint-Fontaine Occupant du Fond de Bois Valli van Terbeck Lasso van ‘t Kookshof Radar van Terbeck
F. Van der Biest, Moorsel G. Veulemans, Glabbeek Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom V. en B. Noeyens, Merksplas Perenhof bvba, O.L.V. Waver P. Gillis, Watervliet S. Van Caeneghem, Avelgem K. De Fauw en S. Van Renterghem, Tielt Perenhof bvba, O.L.V. Waver W. Goeman, Vrasene Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom R. Orinx, Asse Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom nv Debrandt, Oordegem Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom R. Thijs, Neerpelt Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom H. De Smet, Oordegem L. Robberechts, Perk F. Van der Biest, Moorsel Roggen-Schotsmans, Kersbeek-Miskom G. Veulemans, Glabbeek R. Orinx, Asse F. Van der Biest, Moorsel P. De Backer, Mespelare
vrouwelijk
V E E T E E L T V lee s
VV02_Affligem.indd 25
F E B R U A R I
2 0 1 4
25
13-02-14 14:39
K E U R I N G
(v. Germinal) van Patricia De Backer uit Mespelare een oud-kampioene aan in Affligem. En die stond er prima voor met veel lengte, een fraai bespierd lijf, een ronde achterbil en een opvallend correcte staartinplant. Twijfel was er niet: eenduidig tikte de jury Escargot aan als overwinnaar in de finale.
Sobriquet in herhaling
Brent van Perenhof (v. Benhur), kampioen stieren 18-30 maanden
Sobriquet de Somme (v. Ogival), kampioen oude stieren
der Biest Ormedochter Fiesta van Moorsel voor. Fiesta combineerde een breed front met veel lengte en een fraai diepe achterhand en kwam tegenover de gewichtige Gloria de Cras Avernas (v. Imperial) van Freddy Van Liedekerke uit Ressegem. De jury maande tot een extra rondje in de ring, maar bleef bij het eerdere standpunt: Fiesta kwam op kop. Maar of Fiesta ook de titel kon noteren, was nog maar de vraag. In de laatste rubriek trad met Escargot van de Mespelhoeve
26
V E E T E E LT V L E E S
VV02_Affligem.indd 26
FEBR UAR I
Bekend bloed was er ook bij de stieren te zien. Zo had Wilfried Goeman uit Vrasene heersend nationaal kampioen Sobriquet de Somme (v. Ogival) van stal gehaald. Met Robuste de Ferrière (v. Jonas) van Steven Van Caeneghem uit Avelgem was de concurrentie groot. Robuste droeg veel vlees en glimde letterlijk in zijn vel. Met een aanzienlijk leeftijdsverschil van anderhalf jaar ontspon zich de spannendste strijd van de dag. Zou de nationaal kampioen in Affligem verslagen worden? Nee, na tussenkomst van de scheidsrechter kreeg de langgerekte en krachtig bespierde Sobriquet toch weer het lint om de borst. Met Saturne de Saint Fontaine had Steven Van Caeneghem nog een ander ijzer in het vuur bij de stieren van tien tot achttien maanden. De Panachezoon beschikte over uitgesproken vleeslijnen en een breed bevleesde broek. Het verschil was aanzienlijk met de rankere en grotere Haribo van de Kerkenhofstede (v. Ferrero) van Paul Gillis uit Watervliet, maar toch koos de jury voor Saturne. Eerder behaalde Paul Gillis succes met Horse van de Kerkenhofstede (v. Panache). De jury waardeerde de massa in de achterbil en het brede front, maar twijfelde. Horse werd samen met Hellum van Daisel (v. Noceur) van Lieven Goddeeris uit Beerst nogmaals rondgestuurd. De extra krachtige stap maakte Horse superieur. Met Haroen van het Caloenhof van Kristof
De Fauw en Sandra Van Renterghem uit Tielt was weer een Panachezoon aan zet. Ook Panachezoon Sheriff maakte herhaaldelijk indruk bij de stieren met winst in de eerste en de tweede reeks: Casper van Perenhof van bvba Perenhof uit O.L.V. Waver en halfbroer 9513 van Viktor en Bart Noeyens uit Merksplas. De rondingen van de achterbil, het hellende kruis en de brede bevleesdheid van front tot achtersteven leverden Casper van Perenhof het kampioenslint op. Met Brent van Perenhof had bvba Perenhof een tweede ijzer in het vuur in de finale. De Benhurzoon scoorde eerder al een kampioenstitel in Geel en de vooruitzichten waren ook in Affligem goed. De sterke rug en extra lengte hielden alvast Hilaire van het Hof te Landegem (v. Adajio) van Hedwig Redant uit Ottergem op afstand. Met slechts één rubriek stieren van achttien tot dertig maanden lonkte de zege al. Het lint kwam zonder twijfel om de nek van Brent van Perenhof.
Drie keer Adajio Waar Adajio aanvankelijk niet veel van zich liet horen, was dat wel het geval bij de jongste stieren. Als eerste was Index van Moorsel van Frans van der Biest met zijn hellende kruis en fraaie vleeslijnen sterker dan van Icarus van Daisel (v. Origan) van Goddeeris. In de tweede rubriek won Adajiozoon Ichor van het Bareelhof van Gilbert Veulemans op basis van extra breedte en een fraai ronde broek. Als derde reekswinnaar toonde Adajiotelg Idefix van Terbeck een breed front, veel lengte en een ronde achterbil en liet zo Ivo van het Hof te Landegem (v. Crack) van nv Debrandt achter zich. Zou fokkerij van Terbeck nog een titel scoren? Toch niet, de jury waardeerde Ichor tot kampioen. l
2014
13-02-14 14:40
UW VEE VERDIENT HET ! Betimax RDS
Volledige galvanisatie Disselvering Anti-slipbodem Opening over de hele breedte
PROFITEER VAN DE WINPACK CONDITIES Tel : 0032 43 77 35 45 – www.joskin.com
EMBRYO’S BELGISCH- WITBLAUWRAS Eerstekwaliteitsembryo’s uit witblauwstamboekvee Embryoproductie EU-erkend.
Gratis catalogus beschikbaar op aanvraag: Marijke Cuelenaere, VRV-ET (CRV Holding BV) Voor Nederland: 0032 9 363 92 11 Voor België: VRV-klantendienst, 078/15 44 44 toets 1
Bezoek onze website!
• ACTUELE BERICHTEN • VLEESPRIJZEN • AGENDA • DISCUSSIEPLATFORM www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be V E E T E E LT V L E E S
VV02_p27.indd 27
F E B R UA R I
2 0 1 4
27
13-02-14 14:28
V O E R
V O O R
V L E E S B O E R
Toeslagprijzen 14 januari laatste 2014 12 maanden kvem kg dve-toeslag kvevi kg dve-toeslag
12,9 110,6 14,9 89,8
13,5 112,0 15,4 92,5
Tabel 1 – Energie- en eiwittoeslagprijzen rundveevoeders (in eurocenten, excl. btw) Bron: Wageningen UR Livestock Research
Zoogkoeienpremie 2014 verlaagd Hoewel het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid GLB pas vanaf 2015 in werking treedt, moeten de lidstaten al dit jaar met verlaagde Europese enveloppes aan de slag voor de uitbetaling van de rechtstreekse steun. De waarde van alle Vlaamse toeslagrechten daalt met 11 procent. Ook de premie die per zoogkoe uitbetaald wordt voor de campagne 2014 zal verminderen met ongeveer 10 procent. De modulatie (10 procent) zal evenwel niet meer toegepast worden voor de bedragen boven de 5000 euro. Het Vlaamse zoogkoeienquotum in de huidige vorm is ook zijn laatste jaar ingegaan. De Europese Commissie liet Vlaanderen heel recent weten dat de verderzetting van de bestaande premierechten niet verenigbaar is met de nieuwe EU-regelgeving waarin de modaliteiten van de toekomstige gekoppelde steun zijn vastgelegd. Vanaf 2015 zal dus een nieuw stelsel van gekoppelde steun voor zoogkoeien van kracht worden. Hoe de gekoppelde steun precies georganiseerd zal worden, is nog niet duidelijk. Er wordt overlegd met de landbouworganisaties.
Aanbeveling roodvleesconsumptie bijgesteld naar beneden De Hoge Gezondheidsraad in België (HGR) heeft de aanbevolen hoeveelheid roodvleesconsumptie naar beneden bijgesteld, naar 500 gram rood vlees per week per persoon. Belgen zitten daar met een gemiddelde van 640 gram per week boven, wat de kans op dikkedarmkanker verhoogt. Met rood vlees wordt voornamelijk rund, varken, schaap of lam bedoeld, maar ook met rood vlees bereide charcuterie. Algemeen wordt aangeraden om weinig of zelfs geen charcuterie te consumeren. Bij het bakken van rood vlees wordt aan-
geraden specerijen en aromatische kruiden te gebruiken die van nature antioxidanten bevatten, zoals look of rozemarijn. Verder kan men het vlees beter niet te veel bruinen en de zwarte delen op het bord laten liggen. De Gezondheidsraad beveelt ook aan om tabak te vermijden, de consumptie van alcohol te beperken, voldoende fysieke activiteit te hebben en een vezelrijk en evenwichtig voedingspatroon te hanteren. Wie de aanbevelingen volgt, zou de incidentie van dikkedarmkanker met 10 tot 20 procent kunnen terugbrengen.
Brochure voeding Belgisch-witblauwras geactualiseerd De brochure over voeding van runderen van het Belgisch-witblauwras is geactualiseerd. Op basis van een ruime dataverzameling bij vrouwelijk jongvee en zoogkoeien heeft Leo Fiems, onderzoeker bij ILVO-Dier, de behoeftenormen van vrouwelijk jongvee en koeien herberekend. Deze herberekening is het onderwerp van de geactualiseerde brochure voeding. Ook het rantsoenberekeningsprogramma dat vanaf 2012 op de website van het beleidsdomein Landbouw en Visserij te downloaden is, is zowel inhoudelijk als structureel grondig herzien. Nu is het
28
V E E T E E LT V L E E S
VV02_VVVB.indd 28
FEBR UAR I
eveneens mogelijk om de kostprijs van het rantsoen te berekenen. Ook de krachtvoederwaardeprijs van de verschillende voedermiddelen en van het rantsoen zijn te berekenen, waardoor de landbouwer voedermiddelen met elkaar kan vergelijken. Verder houdt het programma rekening met de nieuwe behoeftenormen. De brochure en het rantsoenberekeningsprogramma met handleiding zijn te downloaden op www.vlaanderen.be/landbouw/vleesvee. De brochure is ook te verkrijgen via: voorlichting@lv.vlaanderen.be
2014
13-02-14 13:41
V L E E S P R I J Z E N
België gaat taks heffen op antibiotica diermiddelen
5,5 5,0 euro/kg koud geslacht excl. btw
In de loop van 2014 krijgen antibiotica voor diergeneeskundig gebruik een taks van het FAGG (het Belgische geneesmiddelenagentschap). Het FAGG gaat de extra inkomsten onder meer gebruiken om een centraal gegevenssysteem te ontwikkelen en het aantal controles bij de dierenartsen te verhogen, zo meldt belangenorganisatie Boerenbond. De taks wordt geïnd via de producenten van diergeneesmiddelen. Per kilogram antimicrobiële substantie is het tarief 1,75 euro. Wanneer het gaat om voor de mens kritisch belangrijke antibiotica wordt het tarief vermenigvuldigd met een factor 1,5. Voor veehouders heeft deze regeling weinig gevolgen, stelt Boerenbond. De meeste antibiotica in flesvorm bevatten niet meer dan enkele grammen product, zodat de taks per verpakking niet meer dan enkele centen zal zijn. Alleen bij antibiotica in poedervorm of gemedicineerd voer zal het bedrag hoger zijn.
STIEREN
S 2013
S 5,14
E 4,37
4,5 4,0
E 2013
U 3,63
R 2013
3,5
U2013
R 3,33
3,0 2,5 2,0
minimum-/maximumprijs 1
5
10
15
20
25 30 week
35
40
45
50
KOEIEN 5,0 S 4,52
euro/kg koud geslacht excl. btw
4,5
S 2013
E 4,02
4,0
E 2013 U 2013
3,5
U 3,63
3,0 R 2,50
2,5 2,0
R 2013 minimum-/maximumprijs
1
5
10
15
20
25 30 week
35
40
45
50
VLEESPRIJSIN D EX 120
vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.) ondergrens bovengrens
110 100
2005 = 100
90
80 70 60 50 40 3 ‘05 l ‘05 ‘06 l ‘06 ‘07 l ‘07 ‘08 l ‘08 ‘09 l ‘09 ‘10 l ‘10 ‘11 l ‘11 ‘12 l ‘12 ‘13 c‘1 jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan de maand/jaar
Voor de meest actuele vleesprijzen: ga naar www.veeteeltvlees.nl V E E T E E LT V L E E S
VV02_VVVB.indd 29
F E B RU A R I
2 0 1 4
29
13-02-14 13:41
C O L O F O N
AGENDA Keuringen en prijskampen
De mooiste Vlaamse vleesrondingen waren te bekijken in Affligem Foto: Kristina Waterschoot
COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschijnt maandelijks.
27 februari: 27 februari: 27 februari: 28 februari: 8 maart: 15 maart: 2-3 juli: 12 juli 25 juli: 25 juli: 26 juli: 26 juli : 31 juli: 2 augustus: 28-30 augustus: 5 september: 5-7 september: 5-7 september: 13 september: 25 oktober:
Elitekeuring charolais SIA te Parijs (Frankrijk) Elitekeuring limousin SIA te Parijs (Frankrijk) Elitekeuring blonde d’Aquitaine SIA te Parijs (Frankrijk) Elitekeuring Belgisch witblauw SIA te Parijs (Frankrijk) Deense vleesveeshow Agro Nord Beef te Aars (Denemarken) Vleesveekeuring te Hulshorst (Gld.) Nationale show Belgisch witblauw te Birmingham (Groot-Brittannië) Keuring witblauw regio Zuid-West te Sluis (Z.) Nationale limousingkeuring te Libramont Nationale blonde d’Aquitainekeuring te Libramont Nationale charolaiskeuring te Libramont Nationale Belgisch-witblauwkeuring te Libramont Vleesveekeuring te Enter (Ov.) Vleesveekeuring te Stroe (Gld.) Nationale charolaiskeuring te Magny-Cours (Frankrijk) Nationale jongveekeuring te Magny-Cours (Frankrijk) Nationale blonde d’Aquitainekeuring te Biarritz (Frankrijk) Nationale limousinkeruing te Limoges (Frankrijk) Nationale herefordkeuring te Dalfsen (Ov.) Nationale piemontesekeuring te Mariënheem (Ov.)
redactie hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booij hoofd uitgeverij Rochus Kingmans
redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 fax 026 38 98 839 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, telefoon 09 363 92 11 fax 09 363 92 06 E-mail veeteelt@crv4all.com
Ve i l i n g e n 27 maart: 29 maart: 18 april:
RJ-limousinveiling Lanaud te Boisseuil (Frankrijk) COT-veiling te Laren (Gld.) Veiling Blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrijk)
Beurzen, studievergaderingen, demodagen 24 februari: 25 februari:
CRV-vleesveebijeenkomst te Benschop (U.) CRV-vleesveebijeenkomst te Biervliet (Z.)
abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 47,10, overige landen € 91,50. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com
advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 fax (+31)(0)26 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com
illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zijn foto’s van Anaborapi (4), OS Limousin (5), Midatest (12), FLT (12), GDO (13) en Sersia (13). Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312
30
V E E T E E L T V lee s
VV02_Agenda.indd 30
VOORUITBLIK
A u t om at iser in g Maart (19 maart) – Ook in de vleesveehouderij geeft automatisering stof tot discussie. Op welke vlakken kan een vleesveehouder automatiseren? De redactie brengt in het komende nummer het vruchtbaarheidsmanagementssysteem Ovalert onder de aandacht met specialisten en getuigenissen van veehouders. Verder in het volgende nummer verslag in woord en beeld van de elitekeuringen voor het blonde d’Aquitaine, het limousin- en het charolaisras te Parijs. In het maartnummer kunt u ook kennismaken met Kees Gorter, die de fakkel overneemt van Evert Alderkamp als voorzitter van veeverbeteringsorganisatie CRV.
FEBRUAR I
2014
13-02-14 13:47
A N D E R S
V E E T E E L T V lee s
VV02_AndersBekeken.indd 31
B E K E K E N
F E B R U A R I
2 0 1 4
31
13-02-14 10:55
ADAGIO (Baron x Egon 5) KI-CODE: 60087
• SIRYX VROUWELIJK BESCHIKBAAR • UITSTEKENDE EXTERIEURCIJFERS (AV 89)
Schofthoogte: 146 (4 jaar) Kruishoogte: 149 Ontwikkeling: 91 Rastype: 88 Bespiering: 88 Beenwerk: 89 Bekkenhoogte: 18 Bekkenbreedte: 15 Algemeen voorkomen: 89
GERTINUS (Tinus x Gert) KI-CODE: 60093
• SIRYX VROUWELIJK BESCHIKBAAR • ZEER COMPLETE DONKERRODE STIER • RUIME BEKKENMATEN
BETTER COWS | BETTER LIFE
071-14 VV-Adagio-Gertinus-FEB.indd 1
Schofthoogte: 146 cm Kruishoogte: 151 cm Ontwikkeling: 92 Rastype: 93 Bespiering: 89 Beenwerk: 87 Bekkenhoogte: 19 Bekkenbreedte: 16.5 Algemeen voorkomen: 90
CRV4ALL.BE, CRV4ALL.NL
13-02-14 11:35