4 minute read
De zin van herdenken
De jaarlijkse herdenking op 4 mei van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en de viering een dag later van de bevrijding worden dit jaar in Nederland en de Caribische delen van het Koninkrijk vanwege de coronacrisis anders ingevuld. Zo zal er geen publiek zijn bij de kransleggingen, zijn bevrijdingsfestiviteiten afgelast en gaan ook de vrijheidsmaaltijden die dit jaar voor het eerst op Curaçao, Bonaire en Aruba zouden worden gehouden niet door.
Advertisement
Dat weerhoudt het Nationaal Comité 4 en 5 mei er niet van het belang van herdenken en vieren te benadrukken en daarbij aandacht te vragen voor de betrokkenheid van de Caribische delen van het Koninkrijk bij de Tweede Wereldoorlog. ,,Wij vervullen daarin een voortrekkersrol, zowel in de Cariben zelf als in Nederland”, aldus voorzitter Gerdi Verbeet van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
Curaçao, Aruba en Bonaire waren betrokken bij de oorlog. Waarom is er een nationaal comité en niet een koninkrijkscomité? ,,Het Nationaal Comité 4 en 5 mei werd in 1987 onder de huidige naam opgericht met onder meer als doel de organisatie van de Nationale Herdenking. Tijdens de Nationale Herdenking herdenken wij allen - burgers en militairen - die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. We herdenken de slachtoffers uit het hele Koninkrijk. Dat ook de gevolmachtigde ministers van Aruba, Curaçao en Sint Maarten elk jaar een krans leggen bij de Nationale Herdenking benadrukt dat.”
Wat is de doelstelling van uw comité? ,,Ons comité heeft als opdracht richting, inhoud en vorm te geven aan herdenken en vieren en het levend houden van de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog.
Naast de organisatie van de Nationale Herdenking op 4 mei en de Nationale Viering van de bevrijding op 5 mei adviseert en ondersteunt het comité andere herdenkingen in het land en ontwikkelt het educatie- en voorlichtingsprogramma’s. Dit doen we niet alleen in Nederland, maar ook in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Het is onze ambitie alle mensen in het gehele Koninkrijk te betrekken, want 4 en 5 mei zijn bij uitstek momenten waarop we ons met elkaar verbonden voelen. Uit jaarlijks onderzoek blijkt dat het draagvlak voor 4 en 5 mei buitengewoon groot is. Ruim 90% van de inwoners neemt bijvoorbeeld deel aan de twee minuten stilte. Ook nieuwe generaties hechten aan herdenken en vieren. Als comité streven wij er naar de herdenking en viering te blijven vernieuwen en aan te passen aan de tijd.”
Hoe nodig is het werk van het comité 75 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog nog? ,,We staan stil bij de vrijheid die is bevochten door mensen die daarvoor grote offers hebben gebracht. We vieren dat we sinds 1945 weer in vrijheid leven. En we staan er bij stil dat we samen verantwoordelijk zijn vrijheid door te geven aan nieuwe generaties. De bevrijding betekende het herstel van onze vrije en open democratische rechtsstaat. De rechten en vrijheden die daaruit voortkomen zijn niet vrijblijvend. Ze scheppen voor iedereen een verantwoordelijkheid voor het behoud en het
versterken ervan. Maar wat is de waarde van vrijheid, de democratie en de rechtsstaat? Wat betekenen die in deze tijd? Het is belangrijk daar ieder jaar opnieuw met elkaar bij stil te staan en met elkaar in gesprek te gaan over een niet alledaags onderwerp als vrijheid.”
Weinigen in Nederland weten dat de raffinaderijen op Curaçao en Aruba de geallieerden van brandstof hebben voorzien en dat beide eilanden onder vuur zijn genomen door Duitse U-boten. En dan zijn er nog verzetshelden als George Maduro en Boy Ecury. Moet daar niet meer aandacht aan worden besteed? ,,Zeker. Wij doen dat op verschillende manieren. Zo hebben we voor leerlingen in het Caribisch deel van het Koninkrijk een lesboek gemaakt in het Papiaments, Engels en Nederlands over de Tweede Wereldoorlog. Wij vinden het belangrijk dat alle kinderen in het Koninkrijk weten en begrijpen wat er in de Tweede Wereldoorlog in de Cariben is gebeurd. Daarom is in ons lesmateriaal in Nederland aandacht voor de oorlogsverhalen uit het overzeese deel van het Koninkrijk, onder meer over George Maduro en Boy Ecury. En in het komende nummer van het magazine van het Nationaal Comité staat bijvoorbeeld een artikel over de U-bootaanvallen op schepen in onder meer de Sint Annabaai en bij Bullenbaai op Curaçao. Het is heel belangrijk dat daar veel aandacht voor is.”
Op initiatief van het Nationaal Comité 4 en 5 mei is voor alle scholieren in het Koninkrijk een versie van het Denkboek ontwikkeld waarin de betrokkenheid van de Cariben bij de Tweede Wereldoorlog wordt belicht.
Zangeres Giovanca is door het Nationaal Comité 4 en 5 mei gevraagd mee te werken aan een bevrijdingsspecial die vanuit Theater Carré live door de NOS wordt uitgezonden. Oorspronkelijk zou de Curaçaose optreden tijdens het bevrijdingsconcert dat jaarlijks op de Amstel wordt gehouden, maar vanwege de coronacrisis is geschrapt. ,,Voor bijna iedereen hebben 4 en 5 mei een lading. Ik heb het dan ook als ontzettend eervol ervaren in 2015 te mogen optreden tijdens het 5 mei-concert. Ook al betekent vrijheid voor iedereen wat anders, ik vind het mooi dat we straks dat gevoel van verbinding kunnen overbrengen. Alle artiesten zijn verschillend, maar als een eenheid dragen we de vrijheid uit”, aldus Giovanca.
