Verne w oczach siedmiu pisarzy, jednego marksistowkiego ideologa i jednego filozofa

Juliusz Verne w oczach siedmiu pisarzy, jednego marksistowskiego ideologa i jednego filozofa

Daniel H. Valsecchi

Jean Chesneaux w drugim aneksie swojej książki Jules Verne. Un regard sur le monde1, nadaje następujące Pytanie: Jaki wydawca, jaki naukowiec będzie zbierał ten ukryty skarb 2. Oto rezultat mojego wyszukiwania.

Paul Caudel (1868-1955) „Juliusz Verne jest jednym z najbardziej interesujących fenomenów”3 „Jeśli chodzi o mnie, byłem biednym i małym prowincjuszem. Atmosfera, którą oddychałem zatopiła mnie w rozpaczach i przerażeniu. Byłem smutny dlatego, że nigdy nie potrafiłem mieszkać w wielkich miastach. Czy przypominacie sobie ten fragment Tajemniczej wyspy, w której inżynier Cyrus Smith, nie przekonany o solidności swojej posiadłości niepokojowe symptomy postanawia ją sprawdzić”4.

François Mauriac (1885-1970) „W dzieciństwie lubiłem samotność. Mieszanina uczniów w szkole - miałem 10 lat- była przyczyną mojego cierpienia aż do takiego stopnia, że podczas jednej godziny byłem zamknięty, w obrzydliwych latrynach tylko po to, aby być sam [...] Gdy przypominam o pasji, z którą czytałem, sądzę, że dziś nie kocham lektury. - on połyka książki - mówiła moja matka. Teraz inna forma ucieczki otwierała się: uwolniłem się w fantazji czytając książki przez innych napisanych: 'Mme. de Ségur, Alexandre de Lamothe, Zenaїde Fleurot, Raoul de Navery, Maryan, Marlitt, Jules Verne [...]”5.

1

Paris, 2001.

2

Paul Claudel, George Orwell, Julien Gracq, Claude Roy, Georges Perec, Jean-Marie Le Clezio, Antonio Gramsci i Michel Foucault, Op. cit., s. 287.

3

Paul Claudel, Oeuvres en Prose [w:], Journal, t. I, (1904-1955), Paris 1968, s. 381.

4

Ibidem, s. 1368.

„Jedna z zapomnianych już powieści Juliusa Verne, nosi tytuł Dwa lata wakacji: wieczność wakacji. Nie tak dawno przeczytałem w jakimś tygodniku, że myślę o napisaniu powieści”6.

George Orwell (1903-1950) „Tematy jak Death-rays, niewidzialny człowiek, Marcian, roboty, helikoptery i interplanetarne rakiety często pojawiają się w czasopismach. Tu i ówdzie pogłoski dotyczące psychoterapii i wewnętrznego wydzielania. Gem i Magnet wywodzą z Dickensa oraz Kiplinga. The Wizard, i Champion mają dług w stosunku do H.G. Wells, który raczej aniżeli Jules Verne, był ojcem Science Fiction.”7.

Julien Gracq (1910-2007) „Livre de Poche, wydaje Juliusza Verne’a ze wszystkimi obrazami Hetzla – spawana przez ocieplającą imaginację dzieci. A więc, te teksty są na zawsze. Cudowne obrazy Pięciu Tygodnie w Balonie ukazuje Victoria latając nad pejzażami Afryki, czasem wysoki, czasem niski, czasem wielki, czasem mały, jak lampa oświetlająca jak oko Boga w siedmiu dni”8. „Ja kocham Juliusza Verne'a trochę po synowsku. Zawsze widzę go jako bryła, która nie może być rozkruszona przez czas. Nigdy się nie wstydzę, kiedy twierdzę, że Przygody Kapitana Hatterasa są arcydziełem”9. „Od dawna lubię geografię. Lektura Juliusza Verne'a była moją pasją w moim dzieciństwie. Dla mnie to było jakąś cudowną książką. Wątki morfologiczne z pewnością nie są solidne, ale można jeszcze znaleźć uwagi prawie ważne o czasie o lodach polarnych a także w tworzeniu roślin”10.

5

F. Mauriac, Écrites intimes. Commencemments d’une vie. Rencontre avec Barres. Journal d’un homme de trente ans. Du côté de chez Proust, Paris 1982, s. 26-28.

6

loc-Notes. Notatnik z lat 1953-1970, wybór, przekład i opracowanie Zofii Milewskiej, Warszawa 1979, s. 332.

7

G. Orwell, The Collected Essays, Journalism and Letters. Vol. 1 An Age Like This, London 1969, s. 475.

8

J. Gracq, Entretien avec Jean-Lois Tissiere, Ouvres Complétes, T II, Paris 1978, s. 156.

9

Op. cit., s. 156.

10

Ibidem, s. 1193.

Claude Roy (1915-1997) Nasze pamięci przebiegały Dwadzieścia Tysięcy podmorskiej żeglugi Blisko statków zaginionych W czarnym wzroku zatopionych Piłka agatowa, piłka stalowa Chińskie pióro z lukrecji śmiesznego sługi Czarna torba i blok Kałamarz zobaczył Białą Gorę Książka czerwona i złoty czytana po raz pierwszy która jest daleko I Begum i całe swoje złoto Jednak to złoto zwrócone nie zostało Zgubiłem dzisiaj ślad Trzech Anglików w Północnym biegunie Dni zostały zaniedbany, lata uciekały Wielcy ludzie, kochający przygoda, zmarły

Piętnastoletni Kapitany Mają osiemdziesiąt dni dobrze wybijany Wściekłe morskie fale Utracone lat wydzierały Poszukiwanie wnętrza ziemi Dwóch poszukiwaczów wędrujących Ja, jak oni, wędruję Syn Kapitana Granta Gdzie jest Dom Parowy?

Dział, aby wybierać się do księżyc I nie masz nic innego oprócz twojego serca Gdzie są przedstawicieli bogactwa

Nautilus znikł Wraz z kapitanem Nemo'em i Wraz z Keraban’em le Tetum Wraz z Robinsonowymi na ziemi Za wielu rozbitków, za wielu zapomnianych Drzewo przez robaki stoczone Żelazo oksydowane Wszyscy marynarze są na ziemi Zrozpaczony Jules Verne wielki Książę wysp oraz tajemnicy Oto twoja flaga Oto twój samotny statek Chmury ślizgają się w niebiosach Serce czeka, serce się spodziewa Nasze pamięci przebiegały Dwadzieścia Tysięcy mil podmorskiej żeglugi11 George Perec (1936-1982) „To czas, w którym miałem pierwsze czytanie. Warstwa była płasko na łóżku, kiedy połykałem książki, które mój kuzyn dał mnie.

Jedną z nich była szeregową powieścią. Jeśli dobrze pamiętam miała nazwę Podróż małego Paryżanina (ten tytuł jest bardzo blisko od Spaceru dwóch chłopców w Paryżu, etc.)

To nie było jednym z tych wielkich książek z kolekcji Hetzela, lecz gruby tom oprawiany zawierając wielu zeszytów, z których każdy miał ilustrowaną okładkę. Jedną z tych okładek pokazała piętnastoletniemu dziecku, które posuwało się naprzód przez bardzo wąską ścieżkę na wysokości wysokiego urwiska, ponad którym wystawała przepaść bez dna. Ten obraz klasyczny przygodowych powieści (Western), pozostał dla mnie znany, aż do takiego stopnia, że zawsze wierzyłem, iż widziałem niemal równorzędny w książkach czytanych znacznie później – w Le Chateâu des Carpathes (Zamku w Karpatach) – lub nie dawno, które na próżno wyszukane”12.

11

C. Roy, Poesies, Hommage a Jules Verne. Paris 1970, dost. on-line.

12

G. Perec, W ou le souvenir d’enfance, Paris, 2007, Part II, chapitre XXXI, s. 193-194.

Jean-Marie Le Clezio (1940) Sto lat temu - 24 marca 1905 r. - Juliusz Verne zmarł w jego domu. Zakończenia życia całkowicie poświęconego pisarsku. Koniecznie trzeba powiedzieć, że on jest jeszcze pogardzany przez Francuskich wydawców, którzy przygotowują antologię literatury, wyrzucają w czyśćcu literatury dla dzieci. Nie tylko Verne. Również Stevenson, Kipling, Jack London.

Natomiast Verne jest dla kraju i dla świata wielkim człowiekiem. Verne obok Viktora Hugo'a ma przywileje. Być wśród największych pisarzy w zakresie uniwersalnej literatury. Jedna ulica w México nosi nazwę Julio Verne. Instytuty, szkoły, noszą jego nazwisko w prawie wszystkich krajach na świecie. Jego obraz pojawia się w znaczkach pocztowych w Butan, Panama, Mauritania Pięć tygodni w Balonie jest pierwszą powieścią. Z nią zaczyna kolekcje Niesamowitych podróż pod kierownikiem Hetzela. W 1864 r. pisze Wyprawa do wnętrza ziemi .

Jego wyobraźnia twórcza nie zatrzymuję się.

W pierwszym okresie jego życia pisze powieści o podróżach. Doświadcza jakiejś braku cierpliwości. W wyniku tego, bierze pod uwagę rzeczywistość XIX. Wiek zarówno przemysłowy jak i romantyczny. Jego pisma pozwala mu spotkać się z pisarzami jak np. Theofilem Gautier'em oraz Aleksandrem Dumasa. Również spotka się z naukowcami, np. Astronomem Camill'em Flammarion'em. W przyszłości zaprzyjaźnili się i daje Verne’emu dokumenty dotyczące astronomii, obecnej w powieści Od ziemi do księżyc.

Również Nadar, który po przeczytaniu tej powieści wchodził w Balonie Le geant.

Juliusz Verne jest najpierw znakomitym kronikarzem z drugą połową XIX w., okresem wielkich konkwist, podróż, eksploracji, rewolucji zarówno politycznych, jaki i przemysłowych a przede wszystkim wynalazków nowoczesnej techniki. Czytelnicy Juliusza Verne'a owego czasu entuzjazmowali się jego powieściami. Znajduje odpowiedź na problemy, które pojawiły się na Wschód w przed dniu jego autorytet panujący nad światem.

Juliusz Verne jest dobrze usytuowany między dwoma światami: Świat starożytny, romantyczny, bohaterski, czasem mistyczny, często barbarzyński; Nasz świat współczesny, w którym przezwycięża nauka i jednostkowe wartości. A także obłuda Przedsiębiorców.

Wiek XIX jest we Francji, okresem ważkich pytań, które są przez Juliusza Verne w jego powieściach: oprócz Phileasa Fogga, eleganckiego i hojnego bohatera w 80 dni około świata, Anglicy pozostają jako tradycyjny wróg Francuzów. Jednocześnie Verne chwali Stany Zjednoczone, którzy antycypują przyszłość zuchwałej wolności. W powieści pt. Rodzina bez imienia zawiadamia o ubóstwo wszystkich, którzy mówią po francusku w Quebec oraz ucisk Anglików.

W jednym z ostatnich powieści, przez Verne'a napisanych, Zdumiewająca przygoda misji Barsaca. Niedokończona, bez wątpliwości zmodyfikowana przez syna pisarza, została opublikowana 14 lat po jego śmierci. W tej powieści Verne tworzy miasto utopijne w lesie Conglaise, Blacktown. Murzyni są ofiarami Apartheid, czyli mieszkanie w miejsce ograniczone betonowymi murami. Ponadto egzekucja białych oraz angielskich więźniów.

W powieściach Juliusza Verne' podstawowym tematem jest podróż: odkrycie świata, wyprawy, studia naukowe w stylu wielkich wypraw XVIII w. z Dumontem, Baudinem, d'Urville'em.

Podróż do cieśnina Beagle umożliwia Darwina badać początek gatunków.

Pierwsza kolekcja Hetzela gdzie Verne będzie publikować największą część z podróżami przez znany i nieznany światy.

Portret Juliusza Verne'a pokazuje nam człowiek domatorki, który żyje poświęcony studiom bez zmian ze swoją żoną - Honorine, Longville a Amiens.

Prawdą jest, że nigdy nie był awanturnikiem na wzór Rimbauda czy Henri'ego Montfreida, to jednak Verne okrążył cały świat, od Szwecji po Amerykę i przez lata żeglował na swoim jachcie Saint Michel, po Atlantyku i Morze śródziemnym, dopóki „zamach” - którym wspomina ze wstydem jak o wypadku - popełniony przez jego bratanka, uczynił go kulawy i nie zdolnym do kontynuowania podróży.

A zatem, prawdziwa podróż urzeczywistnia się, kiedy Verne pisze. Jego powieści ni są narracjami człowieka lubiącego ciekawości w poszukiwaniu odosobnienia, ani dywagacjami jakiegoś amatorskiego, który kocha egzotyzm.

Wręcz przeciwnie, w powieściach Verne'a znajdujemy prawdziwą podróż w pogoni za prawdą, która zachwyca czytelnika poprzez natchnienie wynikające z bogactw i emocji ludzkiej egzystencji. Potęga powieści opiera się na magii, która przenosi obrazy, wrażenia i uczucia jak w przypadku mitów.

Dzisiaj ta literatura została detronizowana przez telewizję oraz kino. Zdradzają znaczenie oraz sens powieści Verne'go.

Marcel Proust w Poszukiwaniu Utraconego Czasu opisuje dziecko, który poważnie czyta Juliusza Verne w pociągu. Potęga słów w jego powieści przekracza prosty smak rozrywki. My jesteśmy porwany przeciwko naszej woli w burzach form, idei, jak w przypadku stron ogromnego słownika, który ruszają się w ruchu.

Czytacie 20.000 podmorskiej żeglugi, odkrycie głębokości w oceanie, lasów koralowych, których Kapitan pogrzebie swoich wiernych towarzyszy, otoczone przez nieugięta samotność wyciska naszego temperamentu i ogłusza nas, jakbyśmy byli w innym planecie.

Pozwólcie sobie poruszać się w kierunku do żeglarstwa, przejażdżkę konną, parowego pociągu, który prowadza Phileasa Foggasa przez rozległy świat z tej prostej kwesty zakładu w towarzystwie z niewiarygodnym Passepartout’a. Podzielacie jego kołatanie, kiedy zauważa, że Aouda jest piękna w zamku w Indii i ciągnie go do słupa za żonę, ażeby ona była jego żona dlatego tylko Anglik następnie może taka miłość. Przekraczacie ogromną dżunglę w sercu Afryki. Odkrywacie daleko jak w przypadku snu, chimerę czarnego miasta albo Miasto latające (Village aerien) Podróż na słowach na muzycznych fraz, widząc przeciągnąć cię poniżej pasa ziemi, od góry do gondoli Balonu Victoria w towarzystwie dr Fergussona. Żeglujecie w kierunku do źródeł Nil aż do gór znajdujących się na księżyc, aż do mistycznego kraju, w którym ukazuje się przodek ludzkości. Przebiegacie się z Mathiasą Sandorfem! Step mroźny, ogromny pole walki, w którym zawsze najwyższa tradycja chrześcijańska przeciwstawia się gwałtowności koczowniczego ludu.

Słuchacie straszliwego hałasu lodowców zderzając się w wyprawie 'Jeune Hardi' - w Grenlandii Pójść za kapitana Hatterasa aż do końca jego obłąkania, aż do północnego bieguna, wyspa z królowej, której się otwiera usta Wulkanu, która prowadza do wnętrza ziemi.

Uczestniczyć od wybrzeża Bałkanów, do walki piracki książka Scatrif ma armie podwodny elektryczne w archipelag w ogniu – l’archipel en feu.

Szanujcie wyspę, która będzie ideą, wynaleźć ponownie - drugą ojczyznę. Dlatego, wielkość tej powieści, jej wskaźnik geniusza jest budować wyimaginowany świat, w którym wszystkie składniki są związany według swojej logiki13 .

13

Jules Verne vu par JGM Le Clezio, Culture Match, 14, janvier 2009.

Antonio Gramsci (1891-1937) „W Książkach Juliusza Verne'a nie ma niczego absolutnie niemożliwego: 'możliwość', którą ma do dyspozycji pozwala mi powiedzieć, że bohaterowie są wyższy tylko w czasie, ponieważ nie potrafią przekraczać granicę ustaloną przez rozszerzający się postęp naukowy. Wyobraźnia jest całkowita 'arbitralna' dlatego, że posiada zdolność, aby podniecać fantazję czytelnika, który jest pod panowaniem nieuchronnego postępu naukowego oraz panowaniem nad przyrodą”14 „W utworach Juilusza Verne'a dostrzegalny jest związek między ludzkim rozumem i materialnymi siłami. W przypadku Wellsa i Poe'go rozum ma pierwszeństwo. Verne stał się popularnym pisarzem. Powieściowa konstrukcja Verne' traciła ową popularność. Ponadto artystyczna wartość jest znikoma. Jego dzieła już nie jest psychicznym podnieceniem”.15. „W czasopiśmie pt. 'Marzocco' (19 lutego 1928) Adolfo Fagi Impressioni da Giulio Verne pisze, że postawa przeciw-angielska obecna w wielu powieściach odnosi do czasu współzawodnictwa wśród Francji i Anglii [...]. Twierdzenie jest fałszywe a ponadto anachroniczny. Postawa przeciwangielska była i jest cechą charakterystyczną francuskiego ludu”16.

Michel Foucault (1926-1984) Za bajką17 W każdym utworze, który kształci opowiadanie, trzeba rozróżniać między bajką a fikcją. Bajka po prostu jest każdym opowiadaniem – wątkiem, postacią, funkcją. Mają wpływ na opowiadanie oraz na wydarzenie. Fikcja, ustrój opowiadania, raczej różne ustroje, wedle których jest „opowiadaniem”. Stanowisko narratora, biorąc pod uwagę, że opowiada wedle faktu, podziela przygodę oraz kontemplację. Kontemplacja jako widz, lekko w oddaleniu, tj. wykluczony i zaskoczony z zewnątrz. Obecność albo pozbawienie obiektywnego spojrzenia. Warunkować każde opowiadania w perspektywie pewnej postaci albo wiele kolejno albo nic w szczególności; przemówienie, które powtarza fakty oraz podwójne w mierze, w których się rozwiną itp. Bajka składa się z przedmiotów, które znajdują się w pewnym uporządkowaniu. Fikcja – to wątek ustalonych opowiadań przez przemówienie w sobie, między tym, który mówi, a tym do którego się mówi. Kiedy mówimy rzeczywiście, można mówić o rzeczach «bajecznych», trójkąt 14

A. Gramsci, Letteratura e Vita Nazionale. Verne e il romanzo geografico-scientifico, senza determinazione di cittá, 1943, pag. 114.

15

Op. cit., pag, 114.

16

Op. cit, pag. 114.

17

L’arrière-fable, Dit et écrites, maj 1966 pp. 5-12.

wytyczony przez podmiot mówiący, jego opowiadanie i to, co on opowiada jest wyznaczony przez zewnątrz sytuacji. W tych analogiach opowiadania, to utwór. W wyniku tego, nie można wyznaczać, że zewnątrz samego faktu; to fakt, słowo w sobie. To nie jest opowiadania. Musi zakładać że on sam w sobie, mówi i jakiś dystans, wedle którego można wytyczać jakąś perspektywę oraz używać sposobu opowiadania. Utwór określa, że raczej przez uporządkowanie sposobu fikcji, wyznaczonego w jakiej formie, wypowiada się bajka w sobie.

Bajka obecna w jakimś opowiadaniem, mieszka wewnątrz dwóch możliwości mitycznej kultury, jego pisanie mieszka wewnątrz możliwości faktu mowy.

W żadnej okresie historycznym, nie używamy równocześnie formy fikcji, które potrafią określać w abstrakcji. Można wykluczyć zawsze pewne potraktowanie jako pasożyt. Wręcz przeciwnie, są uprzywilejowane i określają normę. Opowiadania autora przerywają jego przemówienia, ogląda jego tekst, jako wezwanie do czytania i zwołuje, jako sędzia, to, co przeszło, często w wieku XVIII; i prawie znika w trakcje końcowego wieku. Wręcz przeciwnie, przemówienie to związanie pisania współczesnego z rozwojem nowoczesności. Zamknięty w sobie, pojawia się blisko zakończenia wieku.

Możliwe jest sprawdzać nader silną tyranię, zasługującą na oskarżenie o naiwność; sztuczność oraz realizm skrzywdzony. A zatem, każda fikcja nie będzie miała miejsca w przemówieniu jednego przedmiotu i w samym znakiem jego pisania.

Od czasu nowej formy fikcji, zostały przyjęty w utworze literackim – język neutralny, mówiący i pozbawiony miejsca, w nieustannym szeptaniu, obce słowa wtrącają się od zewnątrz; dzieło eklektyczne, aby przemawiać, przekształca się w możliwości czytania, wedle mnie, własnej architektury tekstów, którzy, pełne «przemówień pasożytujących» - z tego powodu literatura łowiectwa.

Opowiadania Juliusza Verne’a, wprawdzie przedziwne, pełne nieciągłości dotyczących sposobów fikcji. Bez przerwy, relacja tworzy związek między narratorem, przemawiającym. To bajka i rozwiązuje się wedle nowego rysunku. Tekst, który przemawia – w każdym momencie się przelewa; zmiana znaku, się oddala, się odwraca, jakby miała inny głos.

Od mówiących, powstaje, nie wiadomo skąd, wprowadzając milczące topienie tych, którzy poprzedzając ich, mający chwilę ich własne przemówienia. Potem, nagle, oddaje słowo innym z tych twarz anonimowych, sylwetek szary. Organizacja każdego sprzeciwienia się Mille et Une Nuit, każda mowa odnosi się do trzeciej osoby. Faktem jest – pozorne – z tego względu, to prawdziwa historia. Każda bajka ma swą głos; każdy głos jedna mowa bajka: całość fikcji polega na tym, że ruch powstaje i wyrywa się od bajki, którą ukazuje się w następującej formie: bajka.

W przypadku Juliusza Verne’a, jedyna bajka dla powieści, ale opowiadanie przez dwa różne głosy zawiklane, ciemne w wzajemnym przeciwieństwie.

Każde postaci bajki – mają one imię i dialogują, aby dojść do przygody – panuje teatr ciemności z nocnymi walkami. Ich klęska i ich zwycięstwo. Głosy bez ciała, walczą , aby znaleźć bajkę.

Wygląd postaci głównych18, podziela ich familiarność, poznają ich twarzy, ich stan cywilny, także ich myśleń i ich tajemnych dotyczących ich cech charakterystycznych.

W powieściach Juliusza Verne’a, uczony zawsze na marginesie. Jeśli się nie zdarza w przygodzie, co najmniej bohater główny wykazuje poznanie, rozciąga wiedzę, ogłasza - wykazuje.

Możliwości i jej granice, przegląda rezultaty, czeka na spokój, aby potwierdzać, że wiedza w sobie złudzenie. Maston przygotowuje operację, ale nie podróż do księżyc, też nie będzie zastrzelić działem na górach Kilimanjaro: cylinder magnetyczny, rozwija swą wiedzę już wypracowana. Jest posłuszny pod względem jego napędów, funkcji, które ujawniają sekret jego automatyzm. Uczony nie odkrywa. Wiedza jest wyrywane w kamieniu. W Hector Servadac, uczony jest niczym innym niż kamień wryty: właśnie nazywa się Palmyrin Rossette.

Uczony, utworzony przez Juliusza Verna’a jest czystym pośrednikiem: mierzy, mnoży, dzieli (Maston oraz Rossette); czysty mechanik, buduje jak Schultze oraz Camaret. Homo Calculator, nic więcej niż skrupulatny «π R²».

Oto przyczyna roztargnienia, nie tylko ze względu lekkomyślności wypożyczonej z tradycji, lecz także lekkomyślność głębsza. Świat przygody, arytmetyka oddala się od wiedzy inwencyjnej; cyfra i odszyfrowanie. To wykazuje, że roztargnienia prawdopodobnej ujawnia się w bytach głęboko abstrakcyjnych.

Uczony zawsze jest usytuowany w miejsce niedociągnięcia. O wiele gorszej, on ucieleśnia zło (Face a drapeau), albo pozwala siebie bez chęci ani poznania (L’Étonnante Aventure de la mision Barsac), albo wygnanie (Robur), albo słodki maniak, jak wszyscy artylerzysty z Gun Club).

Również bohater pozytywny, sympatyczny w swoich obliczaniach – Maston pomyli się, Opisuje miarę ziemi. Mino wszystko, uczonemu brakuje czegoś – ramiona sztuczne - czaszka rozbita.

Zasada ogólna: wiedza i niedociągnięcia idą w parze. Prawo proporcjonalności; natomiast uczony pomyli się, perwersja, obłąkanie albo obcy wobec świata (Camaret) . Wymaga bycia 18

Wybrałem, jako przykłady uprzywilejowane – trzy powieści: De la terre a á la Lune, Autour de la Lune, Sans deusus dessous.

pozytywnego – Maston, jak wykazuje historię, jest niczym innym niż tkanina błędów. Pomyli się wobec tłumu, kiedy chce badać w głębokościach morza, rakieta, która przylatuje, kiedy trzeba obliczać miarę ziemi. Nauka tylko w pustym mieście.

Wobec uczonego, bohater pozytywny – to, po prostu sama ignorancja. W pewnych przypadkach (Michel Ardan) wybiera się do przygody, przez wiedzę uprawniony. Przenika w przestrzeni urządzonych przez obliczanie. Czy to jak niby grać? W innych przypadkach pada mimowolnie w przygotowanej pułapce.

To prawda, uczyć się na brzegu na brzegu epizod, ale jego rola nigdy nie jest zdobywanie wiedzy i przekształcać się w Panem albo Posiadaczem. Może też, opowiadać o tym, co widział , albo jego zamiar jest zniszczyć, wymazać drogę do piekielnej wiedzy (to przypadek Jane Buxton w L’Étonannante aventure de la mision Barsac. Oglądając te dwie funkcje przystępuje – działa w obu przypadkach, zmniejsza (baśniowa) rzeczywistość. To czysta (fikcyjna) prawda opowiadania Maston, niewinny uczony, za pomocą niewinnej i ignorantki, Evangelina Scorbitt – to pęknięcie, a ponadto uniemożliwia przedsięwzięcie, jednak chce utracić twarz rzeczywistości dla podarowania próżności fikcji opowiadania.

Podkreślić trzeba, że w ogóle wielcy kalkulatorzy Juliusza Verne’a, mają silne piętno: Przeszkodzić, aby świat przestał działać z równowagą (equilibrium), która będzie śmiertelna.

Znaleźć źródła energii, odkrywać palenisko główne, przewidzenie kolonizacji planet. Uciekać od monotonii ludzkiego gatunku. Mówiąc wprost: to walka przeciw entropii. Na poziomie bajki i jej tematyki, uporczywość polegająca na powrocie przygód ciepła i zimnego, lodu i wulkanu, planet spalonych, martwych gwiazd, wysokości, głębokości, energii napędzającej, ruchu spadającego. Nieustannie przeciw światu, najbardziej podobnemu światu, neutralnemu, homogenicznemu, anonimowemu. Kalkulator (genialny, obłąkany, zły albo roztrzepany) pozwala odkrywać piec palący, który zapewnia zachwiane i gwarantuje świat przeciw śmierci. Uskok, gdzie mieszka kalkulator rozdarcia powodowana przez nierozsądek albo jego błąd - urządza wielką powszechną wiedzę, przyśpiesza prawdę niesamowitych wydarzeniach, stają się widocznym zjawiskiem, gdzie energia nowości, która rozpowszechnia się hojnie, gdzie świat zwraca się do nowej młodości, gdzie wszystkie zapały błysną i oświetlają noc. Aż do momentu (bezkresny blisko pierwszego), kiedy obłąkanie zostanie usunięte przez siebie, gdzie prawda jest zwrócona do swej kłębieniu się bardzo prawdopodobnie do swego bezkresnego poszeptu.

Można zachować spójność między sposobami fikcji, formami fikcji oraz formą bajki i treścią tematu. Wielka gra cień, która rozwija się za bajką – to walka między prawdopodobieństwem neutralnym naukowego przemówienia – głos anonimowy, monotoniczny, wygłaszany, mieści się w fikcji, narzuca niepewność swej prawdy – urodzenie, zwycięstwo i śmierć opowiadań nieprawdopodobnych, zarysuje się i też znika figury bajki. Przeciw prawdom naukowym,

złamane ich głos, opowiadania fikcji zwracają się nieustannie do wielkiego nieprawdopodobieństwa. Poniżej podszeptu monotonicznego, które przepowiada koniec świata, był roztopienie ognistości -asymetrycznej możliwości, nieprawdopodobnego gier niecierpliwego nierozsądku. Powieści Juliusza Verne’a - negatywna entropia wiedzy. Nie przez naukę staje się czymś zabawnym – récréative – tworzyć ponownie – lecz przez opowiadanie ujednoliconej nauki.

Ta funkcja naukowego opowiadania (szeptanie zwraca się do swego niemożliwości), daje do myślenia. Idzie o rolę, przyznane przez Roussel'a zdania, które stają się stworzeniem, złamanym, sproszkowanym, wstrząśniętym, pozwalając osłonięcie cudowności i obcości niemożliwego opowiadania. Przywraca szeptanie języka, nierównowaga władz suwerennych. To nie wiedza (zawsze najprawdopodobniejsza). To nie bajka (obowiązkowa forma). Między dwoma, jest jakby pewna niewidoczność limbus – przedpiekla, palącej gra fikcji.

Tematy fikcji i bajek w opowiadaniach Juliusza Verne'a zbliżają się do opowiadań „wtajemniczonych” oraz : „kształtujących”. Dla fikcji, to antypoda. Bez wątpliwości, bohater naiwny, przez przygody, próby, mające charakter rytualnych wydarzeń: oczyszczania ognia, martw lodowców, podróżą przez niebezpieczny rejonie, wchodzeniem, schodzeniem.

Przechodzenie do ostatecznego miejsca – możliwy będzie wrócić, w formie quasi cudownej do punktu wyjścia. Każde wtajemniczenie, każde przekształcenie implikuje pełnić regularnie podwójne prawo rozczarowania i metamorfozy. Bohaterowie, którzy szukają prawdy, nie mogą jej znaleźć, ponieważ, ujawnia ich, głębszą, więcej powściągliwą, ładniejszą, zatopi się w tym, co jest familijny: ta rzeczywistość, to samo w światach przekształconych – węgiel w diament, czarność w oświetlenie.

Les Voyages Juliusza Verne'a, mają uzasadnienie, która radykalnie jest sprzeciwiające. Prawda się rozwija wedle autonomicznych prawd, zatopionych w ignorancji przytępionych. To porównanie, bez podmiotu mówiącego, pozostaje w oddaleniu istotowym – „oddalenie” uczonego – smutku, nieuwagi, rozdarcia, on kształci na świecie, nie pobudzał tego, co się ukazuje. Dzięki tej małej szczelinie, postaci przechodzą przez świat, który pozostaje obojętny, zamyka się w sobie, natychmiast, kiedy on przyszedł. Kiedy wraca, widział, że nikt się nie zmieniło, ani na przestrzeni ziemi, ani w głębokościach jego bytu. Przygoda nie zostawiła żadnej szrama. Uczony „roztargniony” pozostaje w sytuacji istotowego wycofywania się od wiedzy. Wolą autora – utwory Camaret'a były cała martwe – nic do przekazania dla czas przyszłych – imię genialnego i obłąkanego wynalazca. Różnorodne głosy fikcji w szeptaniu bez ciała nauk; i wielkie falowanie z najbardziej prawdopodobnymi wymazania nieskończonych piasek, ostry kant najbardziej nieprawdopodobnego. Aż po momencie zniknięcia i pojawienia się możliwość wszystkich nauk, to przyrzeczenie Julisza Verne'a, już umierający w L' Éterne Adam.