Uddrag fra "Ordet er dit". Lærervejledning

Page 1

iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii G N I N D E L J E LÆRERV iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii FOKUS PÅ MUNDTLIGHED I 5.-6. KLASSE iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii PERNILLE HARGBØL MADSEN

t i d r e t e Ord

DANSKLÆRERFORENINGENS FORLAG



aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa LÆRERVEJLEDNING aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Pernille Hargbøl Madsen

ORDET ER DIT FOKUS PÅ MUNDTLIGHED I 5.-6. KLASSE

DANSKLÆRERFORENINGENS FORLAG


aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa ORDET ER DIT

Fokus på mundtlighed i 5.-6. klasse Af Pernille Hargbøl Madsen

© Forfatteren og Dansklærerforeningens Forlag 2016 1. udgave, 1. oplag

Forlagsredaktion: Lisa Marie Henderson Illustrationer: Pernille Mühlbach

Grafisk tilrettelæggelse: andresen design

Kopiering fra denne bog må kun finde sted på institutioner eller virksomheder, der har indgået aftale med Copydan

Tekst & Node, og kun inden for de rammer, der er nævnt i aftalen. Trykt hos PE offset A/S

Printed in Denmark 2016

ISBN: 978 87 7996 873 8 dansklf.dk


aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Indhold aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Forord 4

GUIDE TIL MATERIALET 4

Mundtlighed i skolen – hvorfor undervise eksplicit i mundtlighed? 6

Mundtlighedsdidaktik – hvordan kan vi tilrettelægge mundtlighedsundervisning? 6 Mundtlighed som fagområde – hvad er Kapitel en mundtlig tekst? 10 Respons 12

KAPITEL-FOR-KAPITEL-VEJLEDNING 16

Kort om evaluering, logbog og fastholdelse af tekster 16 KAPITEL 1 – TAL OG LYT 18

KAPITEL 2 – LIVSFORTÆLLING 23 KAPITEL 3 – OPLÆSNING 28

KAPITEL 4 – SAMTALE OG DEBAT 32 KAPITEL 5 – FREMLÆGGELSE 37

Kildefortegnelse Arbejdsark 1-22

På dansklf.dk/ordeterdit under fanebladet webmateriale findes videoer og lydfiler til de enkelte kapitler. Eleverne kan tilgå disse direkte fra elevbogen via QR-koder.


aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Forord Guide til materialet aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

LÆRERVEJLEDNING Ordet er dit er et undervisningsmateriale om mundtlighed til 5.-6. klasse. Gennem arbejdet med elevbogens fem kapitler styrkes elevernes interesse for og bevidsthed om det mundtlige sprog og dets forskellige genrer. Materialet sætter fokus på danskfagets mundtlige dimension og viser, hvordan denne kan prioriteres i den daglige undervisning. Elevbogen præsenterer relevante eksempler og aktiviteter, der vil gøre eleverne opmærksomme på vigtigheden af at arbejde med det mundtlige sprog. Sammen med nærværende lærervejledning sætter Ordet er dit spot på det mundtlige sprogs karakter, anvendelse og virkemidler og på, hvordan vi kan arbejde målrettet med at udvikle det i danskundervisningen.

Materialet består af en elevbog og en lærervejledning med supplerende arbejdsark. Der er desuden adgang til tre videoer og 6 lydfiler via QR-koder. Disse kan du som lærer desuden tilgå på dansklf.dk/ordeterdit under fanebladet webmateriale.

Materialets udvalg af eksempler og aktiviteter tager afsæt i den mundtlighedsundervisning, jeg har anvendt sammen med lærerstuderende på UCSJ og i samarbejde med lærere og elever fra mellemtrinsklasser på Møllebakkeskolen, Nordbyskolen, Sydfalster Skole og Hedegårdenes Skole.

Kapitlerne er tilrettelagt, så de kan arbejdes med særskilt og i den rækkefølge, man ønsker. Der er en vis progression inden for det enkelte kapitel, således at nogle aktiviteter bygger oven på tidligere aktiviteter. Det sidste kapitel om at fremlægge indeholder det mest komplekse stof og kan desuden fungere opsamlende på hele materialet og/eller som optakt til og stilladsering af et emne- eller projektarbejde.

Når vi arbejder med mundtlighed i skolen, skal der være plads til både leg og grin og fagligt fokus. Der skal tales, hviskes, råbes, hikkes, hostes og pustes. Eleverne skal udvikle mod, lyst og erfaringer, så de kan give gode svar på tiltale. De skal vide, at ordet er deres!

4

Elevbogen Elevbogen består af fem kapitler med hver sit emne: Tal og lyt, Livsfortælling, Oplæsning, Samtale og debat og Fremlæggelse.

Hvert kapitel indeholder konkrete læringsmål, viden om genren samt en række aktiviteter, der kan løses klassevis eller gruppevis, som makkerarbejde eller individuelt.

Som lærer vælger du selv, om du vil følge elevbogen fra ende til anden, eller om du vil udvælge enkelte kapitler og aktiviteter.


aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Det kan anbefales, men er ikke en nødvendighed, at du selv afprøver at producere et eksempel på de enkelte genrer i nogle af kapitlerne. Når du selv producerer, fx en livsfortælling, styrkes dine egne mundtlige kompetencer, og det kan hjælpe dig til at forudsige og imødekomme de udfordringer, der evt. kan opstå, når eleverne arbejder med genren. Desuden kan din egen tekstproduktion indgå som en mere autentisk modeltekst for elevernes tekstproduktion.

• M undtlighedsdidaktik – hvordan kan vi tilrettelægge mundtlighedsundervisning?

Det har været et princip for udformningen af elevbogen, at eleverne skal kunne arbejde selvstændigt med indholdet. Der er desuden hjælp at hente i kapitlernes film og lydfiler. Nogle af disse er instruerende, andre er til yderligere inspiration, og andre igen er eksempeltekster, som skal bruges i en aktivitet.

Sidst i lærervejledningen er der en række arbejdsark til kopiering.

• M undtlighed som fagområde – hvad er en mundtlig tekst? • R esponsgivning – hvordan kan vi give mundtlig respons på en mundtlig tekst?

Herefter finder du en konkret vejledning til de fem kapitler.

Lærervejledningen Lærervejledningen her kan du betragte som en invitation til at gå med bag om aktiviteterne og kaste et blik på de teoretiske byggesten. ærervejledningen kommer først ind på fire L centrale spørgsmål: • M undtlighed i skolen – hvorfor undervise eksplicit i mundtlighed?

5


iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiii ORDET ER DIT LÆRERVEJLEDNING

Ordet er dit. Fokus på mundtlighed i 5.-6. klasse er et undervisningsmateriale, der beskæftiger sig med danskfagets mundtlige tekster. Materialet sætter spot på en eksplicit undervisning i mundtlighed. Eleverne præsenteres for en række mundtlige tekster og introduceres til relevante redskaber i arbejdet med at analysere disse.

Materialet tager udgangspunkt i en genrepædagogisk tilgang. Eleverne opbygger gennem arbejdet med modelteksterne et bredt kendskab til de mundtlige teksttyper, og dette genrekendskab udbygges yderligere gennem elevernes arbejde med at producere egne mundtlige tekster. Materialet er tilrettelagt ud fra Forenklede Fælles Mål og opstiller konkrete læringsmål for hvert kapitel, ligesom der i alle kapitler arbejdes med respons og evaluering.

I elevbogens første kapitel er der fokus på at tale og lytte, og herefter tager de enkelte kapitler fat på disse mundtlige teksttyper: livsfortælling, oplæsning, samtale og debat og fremlæggelse. På dansklf.dk/ordeterdit findes videoer og lydfiler. Eleverne kan tilgå disse direkte fra elevbogen via QR-koder.

9 788779 968028


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.