เครือข่ายความรัก
นายไขเคว็ด บ้านโคกหม้อ http://www.oknation.net/blog/khokmaw/2008/02/27/entry-1
“ความรัก ถือได้ว่าเป็น หัวใจของการเรียนรู้และการพัฒนา และการเรียนรู้ ก็เป็นหัวใจของความรักเช่นเดียวกัน การเรียนรู้ด้วยสติปัญญาและกรุณา จักสร้างความเข้าใจ ความเข้าใจ คือตัวกลางของความรัก และก็เป็นตัวความรักนั่นเอง” ทุกปี ทุกเดือน ทุกวันและทุกขณะคือช่วงเวลาแห่งความรัก วันแห่งความรักไม่ได้มีวันเดียวในทุกปี ปัจจุบัน ความรัก ได้ถูกให้คานิย ามกันหลายถ้อยคา เหมือนและแตกต่างกันไป ตามความรู้สึกนึกคิด โดยประสบการณ์ชีวิตของแต่ละคน ในปัจเจกบุคคล องค์กรชุมชนหรือความเป็นสถาบัน เราสามารถพัฒนาความรักได้หลายกระบวนการ เพียง อยู่ที่ว่าเราจักพัฒนาความรักกันในระดับโลกียชนหรือโลกุตตรธรรม ความรักในฐานที่ดารงอยู่ในหัวใจของแต่ละคนอย่างพอเพียง จักสร้างสานความรักให้เกิดขึ้นเป็นความรักของ ชุมชนหรือสถาบัน โดยเฉพาะอย่ า งยิ่ งในความเป็ นสถาบันครอบครัว ซึ่ง ถือว่ าเป็ นแหล่งเรียนรู้เรื่องราวของความรักแห่ง แรก เป็นความสัมพันธ์ที่เกิดก่อต่อกันระหว่างบุคคล คือ พ่อ แม่ ลูกและญาติพี่น้อง เป็นความรักที่ต่างระดับของวัย แห่งบุคคล เพราะสร้างสิทธิบุคคลตามระดับวัย นี่คือ เครือข่ายความรัก ตามธรรมชาติ, ตามฐานความเป็นบุคคลและสิทธิบุคคลตามตัวบทกฎเกณฑ์ของสังคม สาหรับการสร้างเครือข่ายความรักที่ขยายกว้างออกไปในสังคม คือจากครอบครัวสู่โรงเรียนชุมชนและสังคม ที่กว้างออกไปอีก ก็เป็นเช่นเดียวกัน แต่จะมีกรอบ แนวทาง วิธีการหรือระเบียบกฎเกณฑ์ที่มากขึ้น ดังนั้น กระบวนการสร้างเครือข่ายความรัก จึงมักจะตามเนื่องอยู่กับกระบวนการพัฒนาด้านต่างๆ ของ ชุมชน ซึ่งก็ทาให้เรามักไม่มองเห็น ความเป็นเครือข่ายความรัก ในงานพัฒนา และไม่ได้ยกขึ้นสู่ระดับความสาคัญ ของปัญหา ความรัก ถือได้ว่าเป็น หัวใจของการเรียนรู้และการพัฒนา และการเรียนรู้ ก็เป็นหัวใจของความรัก เช่นเดียวกัน การเรียนรู้ด้วยสติปัญญาและกรุณา จักสร้างความเข้าใจ ความเข้าใจ คือตัวกลางของความรัก และก็เป็นตัวความรักนั่นเอง
ตัวอย่างงานเครือข่ายความรักในชุมชน เช่น การสร้างเครือข่ายผู้ปกครองนักเรียนเพื่อติดตามความประพฤติ นักเรียนของโรงเรียนในชุมชนในปัจจุบัน กระบวนการนี้ก็เป็นกระบวนการสร้างเครือข่ายความรัก ซึ่งเป็นไปตาม ธรรมชาติอันมีมานานแล้วในความเป็นชุมชนสยามประเทศไทยของเรา ซึ่งผู้หลักผู้ใหญ่ในชุมชนคอยดูแลสอดส่อง เด็กๆ ลูกๆ หลานๆ ของกันและกัน คอยกล่าวนา ชี้แนะ ตักเตือน สร้างเสริมและให้โอกาสในการเรียนรู้และการ เป็นอยู่ กล่าวสาหรับปัจจุบัน เราเพียงแต่เริ่มทาให้เป็นรูปแบบ มีขั้นตอน วิธีการทางานเพื่อสร้างความชัดเจน และที่สาคัญคือ เพื่อฟื้นฟู “ระบบความเป็นชุมชน” ให้เกิดความอบอุ่นและเข้มแข็ง สร้างพลวัตคือ พลัง ความเปลี่ยนแปลงที่ดีงามให้เกิดแก่เยาวชนและชุมชน งานเครือข่ายผู้ปกครองนักเรียนเป็นงานสร้างเครือข่ายความรักระหว่างบุคคลและระหว่างชุมชน นั่นคือ เป็นการสร้างเครือข่ายความรักในระดับบุคคลกับบุคคล และระดับบุคคลกับชุมชนหรือสถาบัน เช่นเดียวกัน งานพัฒนาทุกด้านในชุมชนและสังคม ในกระบวนการพัฒนานั้นๆ ย่อมเกิดกระบวนการสร้าง เครือข่ายความรักแก่กันและกันตามธรรมชาติความสัมพันธ์ของมนุษย์ แต่ความสาคัญมีอยู่เพียงว่า เราได้ให้ความสาคัญกับความรักอันเป็นองค์คุณแห่งการเป็นอยู่ซึ่งกันและกันที่สวยงาม ดีงามและ ถูกต้อง เพียงใด ระดับใด... สรรพสิ่ง ย่อมเป็นความรักของกันและกัน ขอความเป็นอยู่อย่างงดงาม ชื่นบาน และสงบสุข จงมีแด่ทุกสรรพสิ่ง.
* ภาพประกอบ “ดอกจาก” ในเรื่องราวความรักแบบชีวิตมนุษย์ชาย หญิง มักพบกับคาว่า “พราก-จาก” ไม่มีใครชอบคาๆ นี้ เหมือนที่ ไม่ชอบคาว่า “แห้ว” จึงสรรคาใหม่ว่า “สมหวัง” และไม่มีใครชอบให้ตนต้องเจ็บ “ระกา” แต่ผลไม้ระกา ชอบกันแล งางา
10 กว่าปีก่อนเพื่อนชายหนุ่มในวัยรุ่นบ่าวๆ เดียวกัน มาเยื อนที่พักของผม แล้วได้ทักขึ้นว่า ที่คุณต้องพบ กับรักที่ต้องช้าแล้วช้าเล่า ก็เพราะหน้าบ้านคุณปลูกต้นระกา และหลังบ้านปลูกต้นจากไว้ ผมได้บอกแก่เพื่อนว่า ผม ไม่ได้ปลูกไว้ ต้นระกามันขึ้นเอง สงสัยว่าตอนกินแล้วปาเมล็ดมันทิ้งไว้ ก็เห็นมันเติบโตมา 4-5 แล้ว เพื่อนจึงบอกว่า คุณขุดทิ้งเสียเลย ต้นจากก็ฟันทิ้งเสีย ผมก็บ้าหนุกหรอยตามเพื่อนนิ ไม่รอช้าไปหยิบมีดพร้าและจอบ มาจัดการต้นระกาก่อนทันที ฟันแล้วขุดทิ้ง แล้วฟันซ้า สับเป็นชิ้นๆ งางา จากนั้นไปฟันต้นจาก แต่ฟันได้เฉพาะทางมัน ขณะที่ฟันและขุดต้นระกา และฟันทาง จากนั้น ผมเหนี่ยวมือและหัวใจบอกลงไปด้วยว่า พอกันทีรักหญิงแล้วถูกทิ้ง งางา ผมฟัน ขุดอย่างยิ้มหัวและหรอย ในหัวอกหัวใจแรง งางา ต้นระกาต้นนั้นไม่มีอีกต่อไป เหลือแต่ต้นจากกอใหญ่ นี่เพิ่งออกดอกครั้งแรกในปีใหม่นี้ มันมักออกดอก ในช่วงเดือนกุมภา ผมเฝ้าถ่ายรูปดอกจาก แต่ละช่ วงๆ ดอกจากสวย อยู่กับมันมานับสิบกว่าปี ผมเพิ่งได้ยลยิ้มกับ มันอย่างมีสุข และเก็บภาพมันไว้ ก่อนนั้นเคยแต่เอาเนื้อลูกจากมากิน เอาเรื่องเครือข่ายความรักมาลงคู่กับดอกจาก ผมว่าเหมาะสมสุดเลย งางา ต้นจากแตกขยายออกเป็นกอๆ ทางจากชูเด่นขึ้นฟ้า แตกใบสองข้างเรียงงาม ดอกก็ออกเป็นกลุ่มๆ ผล ออกตามมาเป็นหน่วยๆ เกาะแน่นในทรงกลม ผมว่าให้แง่คิดในเรื่อง ความรัก เรื่องเครือข่ายได้ดีนะ งุงุ คนเราเกิ ด มาเริ่ ม แรกเรี ย ก ปฏิ ส นธิ พอไปเรี ย ก ตาย แล้ ว ต่ า งคนที่ อ ยู่ ห ลั ง ก็ ก ล่ า วว่ า จุ ติ .. เราต่างจากที่หนึ่งมาสู่ที่หนึ่ง จากที่หนึง่ ๆ สู่ที่หนึ่งๆ ในทุกขณะ จุติ/จาก ในตามศัพท์ คือ เคลื่อน เคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปสู่ที่หนึ่ง ดังลมหายใจ จากข้างนอกสู่ข้างใน จากข้างในออกสู่ข้างนอก สรรพสิ่ง เคลื่อนไหวเปลี่ยนตลอดเวลา เครือข่าย ถ้าไม่มีการเคลื่อนไหว ก็ไม่ใช่เครือข่าย ความรัก ก็คือการเคลื่อนไหว ในการเคลื่อนไหวนั้น คือการเรียนรู้ ในความเคลื่อนไหว คือ กาลัง ..
