1.3.3. Vai trò của tính thực tiễn trong dạy học vật lí

động phù hợp. Hứng thú biểu hiện mối quan hệ tới tính lựa chọn đối với môi trường và kích thích con người quan tâm tưới những đối tượng, những tình huống hành động quan trọng có ý nghĩa đối với mình [9]. - Nguyễn Quang Uẩn: Hứng thú là thái độ đặc biệt của cá nhân đối với đối tượng nào đó, vừa có ý nghĩa với cuộc sống, vừa có khả năng mang lại khoái cảm cho cá nhân trong quá trình hoạt động [24]. - Từ điển bách khoa Việt Nam: Hứng thú là hình thức biểu hiện tình cảm và nhu cầu nhận thức của con người nhằm ý thức một cách hào hứng về mục đích hoạt động, nhằm tìm hiểu sâu hơn, phản ánh đầy đủ hơn đối tượng trong đời sống hiện thực. Hứng thú phản ánh thái độ quan tâm đặc biệt của chủ thể đối với đối tượng do tính hấp dẫn hoặc ý thức được tầm quan trọng. Hứng thú được tạo nên ở chủ thể khát vọng được tiếp cận và đi sâu vào đối tượng, làm nảy sinh cảm giác tích cực, nâng cao sức tập trung chú ý ...[14].

Theo quan điểm lí luận dạy học hiện đại có các loại hứng thú sau: - Hứng thú tích cực: Là loại hứng thú khi con người không chỉ quan sát đối tượng mà còn hoạt động để chiếm lĩnh đối tượng. Hứng thú tích cực là nguồn kích thích sự phát triển nhân cách, hình thành kỹ năng, kỹ xảo, năng lực và tính cách, là nguồn gốc của sự sáng tạo [25]. - Hứng thú thú thụ động: Là loại hứng thú mà con người chỉ dừng lại ở sự thích thú ngắm nhìn đối tượng nhưng không thể hiện tính tích cực để nhận thức đối tượng, làm chủ đối tượng và hoạt động sáng tạo trong lĩnh vực đó [25]. - Hứng thú nhận thức: là một hiện tượng tâm lí diễn ra trong quá trình con người tiến hành hoạt động nhận thức. Hứng thú nhận thức là khuynh hướng lựa chọn của cá nhân nhằm vào việc nhận thức được một hoặc một số lĩnh vực khoa học nhằm vào mặt nội dung và quá trình hoạt động của nó. Trong quá trình này cá nhân không chỉ dừng lại ở những đặc điểm bên ngoài của sự vật, hiện tượng mà còn xu thế đi sâu vào cái bản chất bên trong của sự vật hiện tượng muốn nhận thức. Hứng thú nhận thức của người học thực ra đã hoàn thành sẵn ở họ

ngay từ khi còn nhỏ; biểu hiện ở sự tò mò, ham hiểu biết và về sau phát triển thành tính ham học, ham tìm hiểu và cuối cùng trở thành hứng thú khoa học, hứng thú nghệ thuật, hứng thú văn chương,...[25].

Như vậy, việc dạy học vật lí gắn liền với thực tiễn tạo ra sự liên kết chặt chẽ giữa kiến thức trong sách vở với thực tiễn cuộc sống và những ứng dụng của nó trong kỹ thuật. Nhờ đó tạo cho HS sự thích thú, thấy được ý nghĩa của việc học. Càng hứng thú HS càng tích cực và chủ động hơn trong học tập, góp phần nâng cao hiệu quả dạy học 1.2.2. Xu hướng đưa thực tiễn cuộc sống vào dạy học

Xu hướng dạy học Vật lí hiện nay là dạy học theo hướng phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh, kiến thức phải gắn với thực tiễn.

Với sự phát triển như vũ bão của khoa học, kĩ thuật và công nghệ, tri thức của loài người đang gia tăng nhanh chóng, yêu cầu đào tạo con người không những biết mà còn có kỹ năng sống.

Bên cạnh đó để trả lời cho hàng loạt câu hỏi: Làm thế nào để học sinh trả lời được những kiến thức dù là cổ điển vẫn hấp dẫn và có ý nghĩa trong cuộc sống hôm nay? Làm thế nào để học sinh tìm thấy sự thích ứng của mình trong quá trình học tập môn vật lí? Làm thế nào để học sinh phát triển hiểu biết của mình trong quá trình học tập? Hay dạy học vật lí thế nào để góp phần rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh?... Tất cả điều đó đặt chúng ta nghĩ đến việc đổi mới phương pháp, phải thay đổi mục tiêu dạy học nhằm nâng cao hiệu quả của việc dạy học.

Do vậy những mô hình học tập mới được nghiên cứu để vận dụng vào thực tiễn dạy học, tất cả chúng đều có những điểm tương đồng sau: + Học sinh thực sự tích cực chủ động tham gia vào quá trình học tập khi vấn đề học tập có mối quan hệ với thực tiễn mà họ đang sống và chỉ có những vấn đề như vậy mới làm họ hứng thú tham gia giải quyết và có gắng hết khả năng của mình để giải quyết. Chính ngay những kiến thức cổ điển cũng làm thế nào để đặt chúng vào những vấn đề thực tiễn của ngày hôm nay.