ĐẶT VẤN ĐỀ
AL
Nhóm ma túy kích thích dạng amphetamine (ATS) gồm 2 loại ma túy chính là amphetamine và methamphetamine (MET). Ngoài ra, một loạt các chất khác cũng thuộc
nhóm này, chẳng hạn như methcathinone, fenetylline, methylphenidate và 3,4-
CI
methylenedioxy-methamphetamine (MDMA hoặc ‘Ecstasy’ - thuốc lắc). Việc sản xuất, buôn bán và lạm dụng ATS với sự tham gia của các nhóm tội phạm có tổ chức quy mô
FI
lớn đang gia tăng trên khắp thế giới, đặc biệt là ở các khu vực Đông Á, Đông Nam Á, và Bắc Mỹ. Các lô hàng bị bắt được ngày càng lớn đòi hỏi cơ quan thực thi pháp luật
OF
phải nâng cao năng lực để xác định nguồn cung cấp, các tuyến đường buôn bán, mô hình phân phối và các khu vực sản xuất trái phép. Theo báo cáo 2020 về ma túy tổng hợp tại khu vực Đông Á và Đông Nam Á của Văn phòng liên hợp quốc về chống Ma túy và tội
ƠN
phạm (UNODC), xu hướng sản xuất và số người sử dụng methaphetamin ở Việt Nam gia tăng nhanh so với các loại ma túy khác trong 5 năm gần đây, từ 10,8 % lên 60,7 % (2015-2019), đồng thời trong năm 2019, cơ quan chức năng đã triệt phá và thu giữ rất
NH
nhiều các lô hàng Ecstacy. Đây chính là một thách thức không nhỏ đối với các cơ quan chức năng Việt Nam nhằm phát hiện và giảm thiểu các cơ sở sản xuất và lưu thông hai loại ma túy này.
Phân tích các dấu vết hóa học trong chất thải liên quan đến cơ sở sản xuất ma
Y
túy là một công cụ khoa học có giá trị hỗ trợ góp phần giúp cho các cơ quan thực thi
QU
pháp luật thu thập thông tin cần điều tra. Thành phần trong chất thải nói chung, nước thải nói riêng của các phòng thí nghiệm bất hợp pháp, các cơ sở sản xuất ma túy cung cấp thông tin xác định chủng loại, phương pháp, công suất sản xuất ma túy. Do đó, công
M
cụ này có thể cung cấp thông tin hữu ích về tiền chất thường sử dụng cũng như lập bản đồ xác định các khu vực sản xuất trái phép. Trong các phương pháp phân tích tồn dư
KÈ
trong nước thải không thể không kể đến các phương pháp sắc ký. Đây là phương pháp hữu ích và phổ biến nhất thường được sử dụng do có độ nhạy, độ đặc hiệu và độ chính xác cao, có thể phân tích xác minh đồng thời nhiều loại tạp. Đối với các loại dung môi
DẠ Y
thường được sử dụng trong tổng hợp ma túy thì lựa chọn phân tích lượng tồn dư bằng sắc ký khí được ưu tiên do đây là nhưng chất này có khả năng bay hơi tốt. Bên cạnh đó, với nền mẫu nước thải phức tạp thì detector khối phổ là sự lựa chọn tối ưu. Từ những yêu cầu cấp thiết của việc xác định dư lượng dung môi hữu cơ đặc trưng trong nước thải sản xuất MET và MDMA chúng tôi đã tiến hành thực hiện đề tài: “Xây dựng và thẩm
1
